Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort Telefoon No. 314. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag* en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers vijf cent. - Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal, Dinsdag 14 September 1915. No. 48. Negen en twintigste Jaargang. Advertentieprijs: Van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen, ingezonden stukken en advertentien gelieve men in te zenden ten kantore van De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Het Leven. De vraag wordt wel eens gesteld of een stervende of ongeneeslijke zieke recht heeft op zijn dood, of hij den dokter opdracht geven kan en deze gerechtigd is, bij een sterfbed of hopeloos ziektegeval, den patient door zachte verdoovingsmiddeleri te laten sterven om hem zoo van zijn pijnen te verlossen en een „zoeten dood" tc bereiden. Geruimen tijd geleden lazen we van een verzoekschrift aan de autoriteiten van New-Vork gericht, om de wet in dien zin te wijzigen, dat elk individu hel recht zou hebben om zijn genees heer tc vragen uit zijn lijden te wor den verlost, Ken oude dame, onge neeslijk ziek, had 't verzoekschrift het eerst geteekend met de bemerking „dieren, die 'lijden, mogen wel pijnloos worden afgemaakt, waarom wij, men- schen. dan niet." En. zoo lazen we verder een groot aantal genccshceren in New-York waren rond voor hun meening uitgekomen, dat dit verzoek schrift op een juistcn grondslag berustte. Voorop gesteld mag worden, dat al degenen, die nog eemgzins aan de zedelijke waarde van het leven hechten, tegen de toepassing van het doodeu in beslist verzet moeten komen. Het streven toch is een uitvloeisel van dc onzedelijke levensopvatting, dat de waarde van het leven slechts gewogen wordt met de schalen van genot en verdriet, van vreugde ctt droefheid. Zoodat, wanneer de evenaar blijvend zou overslaan naar dc donkere zijde van de smart, het leven ook zijn be- leckcnis en zijn zin verloren heelt en lief dus aan den dokter wij moet liet is cru gevolg valt de stuitende levensbeschouwing van die bewust de g eigen ichtsei „ik"'. waaraan dc levensdaden getoetst kun nen worden. Maar dan is ook tevens de hoogste waarde van het leven in het leven zelf gelegen, in hel vermogen zoolang mogelijk zijn gedachten en verlangens, idecen, strevingen, woorden en werken naar het hoogste goed tc richten en ze in zoo volledig mogelijke overeen stemming te doen zijn niet de onver anderlijk c wetten, "f, zooals wij Ka tholieken het zoo roerend eenvoudig zouden zeggen, in het heerlijke ver mogen, in alles den wil van God tc volbrengen. Zoolang een vonkje van leven nog in het stervende lichaam van den zieke gloeit, heeft hij nog het vermo gen, zijn leven dienstbaar tc maken aan het groote levensdoel, kan zijn ziel nog streven naar het hoogste goed. kan hij zijn laatste levensuitingen nog vruchtbaar regelen naar de hooge levenswetten, en zoo dat levenseinde in innige harmonie op doen klinken met liet groote mystieke lied van de zedelijke wereldunie En door dat vermogen is die eene levensvonk van meer waarde dan alle lichamelijke smarten en pijnen, dan alle kwellingen en benauwdheden van den dood. En niemand heeft dan ook het recht die levensvonk tc dooven. Ken ingrij pen hier zou een jammerlijken wan klank geven in dal harmonische lied der zedelijke orde, zou een daad van hoogste onzedelijkheid zijn. Zoolang mogelijk moet die levens vonk nog voedsel worden gegeven, zoolang mogelijk moet het leven wor den gerekt, tot eindelijk de niet te Jood zelf een onverbiddelijk nogrn het vruchten. Wat van s natuurlijk i der van het Icvi de belangetjes s wie het egoisi hoogstens wat natuurlijke wetenschap het „Credo" is. Lie levensopvatting der materialis tische wereld, voor welke, naar het scherpe woord van d'Aurcvillv, dc dokter immers de biechtvader is. Onzedelijk is die opvatting in hooge Wanneer toch dc waarde van liet leven slechts wordt afgemeten naar genot of smart, dan is er geen hoogerc levensregel. Dan hangt alles af van de willekeur der mcnschen, van de wisseling van hun verlangens en begeerten. Dan wordt het groote onvoorwaar delijk gebod „gij zult niet doodslaan" in zijn toepassing at hankelijk gemaakt van de voorwaarde, dat het leven vroo- lijker en voordeeligcr is dan de dood. Wil het leven zijn groote, zedelijke bctcckcnis hebben, dan moet er nood zakelijk een huogste goed zijn, waar aan al het andere! onderworpen is en alles zich richt, dan moet er opperste, onveranderlijke regel zijn, i hechten, bijzonder bij dan nog de geweldige beteekenis van het mysterie van het lijden. Wij immers weten, dat in meer dan omgekeerde evenredighed de geduldig met overgeving gedragen pijnen smarten ook nog in een geestelijk vin worden omgezet; dal met 0111 Gods wil gedragen tijdelijke stervens pijnen eeuwige verdiensten worden vergaard. Er kan voor ons in meerdere mate dan ook slechts sprake zijn van één dood en wel van een natuurlijken dood in de vriendschap Gods als een zoeten overgang tot een hooger Leven. r allen rijk mogelijk te be- r zijn hoogste onafwijsbaar Aan de Moeder der Smarten Woensdag herdenkt de H. Kerk de zeven smarten van Gods lieve De smarten, welke Maria, de Moeder- Maagd, doorstond, bewogen bij over weging menig vroom dichterlijk gemoed 00 ontstonden in den loop der tij- vele devote zangen, waarin de H. Maagd als Moeder der Smarten werd rreerd. Ken der meest bekende i» wel het latijnschc gedicht door den Francisca- nerpatcr Jacopone da Todi ir. het jaar H. 1306 vervaardigd en dat onder den titel van Stabat Mater" als Kruis- wegzang algemeen werd ingevoerd. bestaan vele Hollandsche over zettingen, doch niet alle zijn goed ge- cen der be.te. meencn we ecb- mogen aanmerken de volgende de Bruijn Bij liet Kruis stond d'eedle Vrouwe, I rancn plengend m haar rouwen. Om hel bloeden van haar Zoon kis een zwaard het eens voorspelde. meden zuchten, diep ontwelde. Door haar ziel, zoo vlekloos schoon. AU een. aan de smart gewijde Staal de zoo gebenedijde Moeder van Gods ecuwig Woord, Ziet Haar. in ontroostbaar treuren Moeder-feOr. de blikken beuren Naar dien Zoon, zoo wreed gemoord. Wie kan zonder mededougen Staren in die mocderoogen. Wie blijll zonder mederouwen, Bij het lijden dezer Vrouwe. Met het Bloed haars Zoons bespat Om de zouden van de zijnen, Zag /ij Jesus /oo in pijnen, In dc wreedste gecselstrat. Zij zag daar den troost haars harten, 'ot Hij legde 't leven af. Moeder, bron van liefde, konde Ik de smart, die 1' doorwond gevoelen, dat ik schrei, in mij de liefde groeien Dat ik Hein bemin, als Gij. Laat die wonden mij doorploegen, Gutsen in de diepste voegen Mijner ziel zijn godlijk Bloed. Geef mij 't helvuur niet ten spijze. Kom, o Maagd, in 't pleiten Wijze. Mij in 't oordeel te gemoet. hristus, als het uur van scheiden .'oor mij slaat, laat mij dan leiden Door uw Moeder naar Uw Troon. Als mijn lichaam is gestorven, Kcik mijn ziel dan, onverdorven, v Paradijs de kroon. Binnenlandsche Berichten. varkens is. Dc prijzen zijn nog uiter- hoog en aan de Amsterdamsche markt b.v. was de aanvoer de laatste weken buitengewoon gering. Sluiting. De leden van de Staten-Generaal zijn opgeroepen voor de vereenigde ver gadering van de beide Kamers op Za terdag 18 September (voor de sluiting der zitting 1914-1915). Belastingen. D Kegeering heelt een reeks van belasting-ontwerpen bij den Raad van ate aanhangig gemaakt. Ook een tabaksbelasting. Met zijn allerreinste Bloed, l.aal mij zien, als gij de wonden Van uw Zoon. die voor mijn zon Door zijn Lijden heeft geboet. Mocht ik troost aan Jesus brengen '11 niet uw tranen mengen. Ik kom s Deelen ir 1 blijde Bloem der maagden; vlekkelooze, Och, dat mij uw liefde knoze, de mijne zij! Leer mij deelen iu zijn lijden, Zoon ten bloede strijden. Beeld zijn wonden af in mij. Je, Opening zitting Staten-Generaal. Thans is beslist dat H. M. de Ko ningin in persoon Dinsdag 21 dezer de nieuwe zitting van de Staten-Gene raal zal openen. Oe toestand. Kr verscheen eene nota van den minister van Landbouw over den eco- nornischen toestand van. ons land ge durende het tweede kwartaal van 1915. Zij maakt in velerlei opzicht een gun- stigen indruk. Dc indruk van dc cijfers omtrent het theaterbezoek te Amsterdam, Utrecht, Groningen en Arnhem is deze. dat het bezoek bepaald is toegenomen in welk accres de inrichtingen voor het eigen lijke volk geen klein deel hehben. De toename van het bezoek der bioscoop theaters en van de lagere rangen der schouwburgen, wijst er op. dal schillende steden, bij velen v arbeidersstand en niettegenstaande de duurdere levensmiddelen, toch nog bedrag kan overschieten, om 't genot van de bioscoop te betalen. De Minister wenscht geenszins blind tc zijn voor de bezwaren die aan de stijging der eerste levensbehoeften ver bonden zijn. evenmin sluit hij de oogen voor de belangrijke bezwaren die nog steeds voortvloeien uit de werk- losheid van zoovclen in de groote centra der bevolking, maar toch meent hij te mogen coustateeren, dat er geen verschijnselen zijn waar te nemen die wijzen óf op een belangrijke vermin dering in de weivaartóf op een ach teruitgang in den algemcenen gezond heidstoestand. Varkens. Zooals bekend is, werd door den inister van Landbouw, Nijverheid en Handel bepaald, dat voor het tijdvak van 19 Augustus tot en met 18 Sep tember geen uitvoerconsenlen voor varkens zouden worden afgegeven. Daarbij werd tevens medegedeeld, dat de volstrekte sluiting der grenzen voor den uitvoer van varkensvleesch van tijdelijken aard was. Zoodra er vol doende aanwijzingen zouden zijn dat overproductie is van slachtrijpe var kens, zou wederom een regeling inge- 'oerd worden, waarbij een beperkte litvocr wordt toegestaan. Thans bestaat bij den minister bet plan de grenzen voor den uitvoer voorloopig nog n' te heropenen. Uit niets blijkt, dat op dit oogenblik overproductie v Gemengde Berichten. Van den Oorlog. de oorlogsterreinen komt wei- :uws van groote beteekenis. De Duitschers en Oostenrijkers zijn en blijven voor het grootste deel de Rus sen aan 't achtervolgen, de Russen pogen dat hier en daar krachtig te Duitsche duikbooten zijn gesignaleerd de Zwarte Zee. Overigens van het Turksche oorlogsterrein zoo goed als Het optreden der Duitschers" en Oostenrijkers in Rusland is verbijsterend vesting na vesting valt, rivierlinie na rivierlinie wordt geforceerd. Zoo gaat het maar door als op een film, ziet men steeds nieuwe plaatsen verschijnen aanvallen, verdedigen, prijsgeven, be zetten en doortrekken. Waar is het eind Brand. In de Koolstraat te Groningen brak brand uit op een bovenhuis door den beeldhouwer Van Driessen be woond. De oorzaak is het omvallen petroleumlampje. Juist ev; was de vrouw opgestaan, o bet kind, dat in de achterkamer in icg lag, te voeden, Het lampje toen bij de wieg blijven staan, wa een poosje nadat de moeder zich we ter ruste had begeven, werd haar m wakker door vlammengeknetter, en z, hij de wieg branden. Met een schreeuw vloog hij op, rukte het kind, dat het lampje waarschijnlijk omgeslagen had, uit de wieg en spoedde zich naar builen, gevolgd door zijn vrouw. De achter kamer, de zolder en een gedeeltt de voorkamer werden door het vernield. Valsch papier. Sedert eenigen tijd waren Amsterdam valsche bankbiljetten vijf-en-twintig gulden in omloop. De politie stelde een onderzoek in en 't mocht aan de recherche gelukken, de hand te leggen op den vervaardiger en uitgever van deze biljetten. Het is een boekbinder van beroep. Bij een huiszoeking in zijne woning werden alle ingrediënten gevonden, die noodig zijn voor het vervaardigen van valsch bankpapier. De man, die alleen werkte en reeds vele biljetten had uitgegeven, heeft een volledige bekentenis afgelegd. Grondprijs. Te Halfweg is in openbare veiling verkocht de boerderij Aljeh- hoeve, in den Grooten IJpolder, groot 43.69 H.A. De opbrengst was f 120.691. Fabrieksbrand. Te Kleef is de biscuit fabriek „Holland" door brand geheel vernield. Door de nalatigheid van de politie kwam de brandweer eerst ter plaatse, nadat de brand l'/j uur had gewoed. De brandweer kon er zich dan ook slechts toe bepalen de belendende fabrieksgebouwen te vrijwaren. Een der firmanten werd tijdens het blusschingswerk gewond. De schade wordt op 800.000 Mark geraamd. 140 arbeiders zijn als gevolg werljloos. Aan de grens. Lucien 1 erbroodt een Belgisch vluchteling en een 14-jarige jongen zijn in den afgeloopen nacht onder de gemeente St. Jan Steen door den electrischen versperringsdraad ge dood. Koning Alfons van Spanje is ook al niet optimistisch op het punt van ont wapening. De Koning sprak als zijn meening uit, dat na den oorlog de vol keren zich nog meer zullen bewapenen. ingezien heeft, dat een land als Belgis, door alle mogendheden on zijdig verklaard, geen andere verdedi ging heeft gevonden dan zijn gewapen de macht, is het gemakkelijk te begrij pen. dat de andere landen, groote zoo wel als kleine, zich in vredestijd van positieve waarborgen zullen im hun bestaan te verdedigen. Tentoonstelling San Francisco. „The Remington Typewriter-Company Ltd." verspreidt een smaakvol bewerkte brochure met fraaie kleurendrukken over „the Panama Pacific International Exposition", de wereldtentoonstelling ter gelegenheid van de opening van het Panamakanaal tc San Francisco, thans gehouden wordende. Zelden za gen we bescheidener reclame dan deze uitgave eener vermaarde schrijf- machinefabriek. Maakt een bombastisch ophemelen van 't fabrikaat der recla me-makende firma, vaak menig fraai reclamewerk ongenietbaar. the Re mington Company bewijst de juiste opvattingen te kennen en alleen een bescheiden vermelding van herkomst doet aau haar denken, bij 't beschou wen van 't fraaie werkje. Zoo werd 't juist een goede reclame, die in de practijk goede resultaten zal leveren. Huis ter Aa. De modelboerderij Hel Huis ter Aa te Doorwerth is aange kocht door de firma Wilhelmi «v Co., fabriek van staaldraden, rijwiel-, auto- banden te Hoogezand. Het geheele bedrijf der fabriek zal naar het Huis ter Aa worden overgebracht, Ongeregeldheden. Te N.-Buinen waar 1 staking is uitgebroken, hebben nu dan ongeregeldheden plaats. Woens dagnacht is op het land een koe ge dood en zijn twee jonge dieren ver minkt. Een partij te veld staande haver brand gestoken. Mijnramp. In de mijn Bruchstrassc in Langendreer had een grauwvuur-ont ploffing plaats. Acht mijnwerkers zijn reeds als lijken opgehaald; negen wei- verbrand 1 huis overgebracht. FEUILLETON. Eene Ridderschets uit de twaalfde eeuw. We hebben deze kleine uilwijding noodzakelijk geacht, ten einde den lezer bekend te maken mei de oorza ken van den bloedigen haat tusschen de graven van Friesland en de Kuin- der, een haat, die bij Willem nog werd aangevuurd, zoodra hij de over tuiging erlangde, dat zijn broeder Dirk niet alleen met zijn vijand heulde, maar hem zelfs eene schuilplaats op zijn kasteel verleend had. De redenen, die tot dit onnatuurlij ke in Dirk's gedrag hadden aanleiding gegeven, moeten gezocht worden ii eene vroegere veete tusschen de beid» broeders, die, ofschoon door tusschen- konist van bisschop Boudewijn Utrecht, Ollo, graaf van Bentheim. van vrouwe Ada, de moeder der beide broeders, te Haarlem bijgelegd, echter overblijfselen van haat had achtergela ten; waar later wellicht zal bijgekomen zijn, dat Dirk, het zij dan te recht ol onredelijk, voor te groote machtsver- ineerdering zijns broeders beducht w; Hoe dit ook zij, de Kraan had het gezicht van Dirk deszelfs broeder gevangen genomen, en zoo zuchtte dan uu, zooals het vorige hoofdstuk leerde, dc ongelukkige graaf v; Friesland in den kerker. :i was nacht; een llauw licht vt spreidde eene zwakke schemering door den kerker, waarin de graaf vat land nu reeds drie volle dagi doorgebracht. Op eene houten bank gezeten, met de beide handen het hoofd ondersteu nende, en met dc armen op de kniei rustende, liet Willem zijne gedachten den vrijen loop. Ach cel v wen gesteld in een broeder zoo zucht hij; waarom den raad mijner goede ieder niet opgevolgd waarom heb ben mijne voelen dezen grond betre den Ik ik, graaf van Friesland, als een gemeene knecht opgesloten de gevangenis van mijn broeder! Groo te God i kan het mogelijk zijn Een zacht gedruisch aan dc deur zij ner gevangenis stoorde den graaf in zijne alleenspraak, de deur ging open, en pater Botiifacius, met eene jonk vrouw aan de hand, trad den kerkei binnen, Graaf van Friesland 1 zcide de geestelijke, gij, hebt mijne waarschuwin- "cn in dun wind geslagen. Gij hebt uwe beloften gebroken, mijn zoon ik zal dezelve houden en uw verl De jonkvrouw, die geheel gesluierd was, bewaarde een diep stilzwijgeu. Zjj hetzelfde meisje, dat sedert geruimen tijd op het slot ter Horst was opgesloten, en die wellicht 'bloedige uitkomst var. den hiervoor beschreven broe'dertwist heeft voorge komen. nu, mijn zoon I aldus vervolg de de geestelijke, denk aan uwen eed. Gij hebt beloofd, deze edele dame in persoon te zullen geleiden, naar het grafelijke hof van Gelderland, naar Otto. Gij hebt beloofd haar te zullen bescher- als uwe zuster; haar geene vra- e doen. Zult gij dit alles nako- mijn zoon kan ik op uwe lollen rekenen Ik heb gezworen, eerwaarde derantwoordde Willem ernstig, doch eerbiedig, en geen echt ridder valsch of breekt zijn woord. -- Genoeg, mijn zoon hernam Bo tiifacius vriendelijk. Aleid I dus vervolg de hij tot dc jonkvrouw, zijl gij bereid. 0111 den graaf van F'riesland te volgen? Zijt gij bereid hem als uwen bescher-! uier aan te nemen Verklaar u, mijne dochter! want de tijd vliegt en de uren zijn kostbaarder dan juweelen. Ik vertrouw op de rechtschapen heid van den graaf vau F'riesland, ant woordde de maagd met eene wellui dende slem. Ik stel mij onder zijne hoede en beschermingen dank u, eerwaardige vader I voor de menigvul dige bewijzen van liefde en genegen. heid, mij, gedurende mijn ongelukkig :rblijl" op dit slot, bewezen. Graaf van Frieslandaldus vervolgde zij, haren sluier oplichtende, waardoor haar schoon gelaat zichtbaar werd, ik ben gereed. Willem greep de hand der jonkvrouw, terwijl Botiifacius zijne toorts ni Willem een teeken gaf, om volgen. Weldra waren zij buiten de van het slot ter Horst, alwaar een paard gereed stond. Behoedzaam hielp Wil lem de maagd in den zadel, sprong vervolgens achter haar op het moedi ge ros, dat reeds van ongeduld stamp te; toen zegende de edele priester nog eenmaal de vluchtelingen, en als niet de snelheid des lichts renden zij henen. VL Ongekunstelde vroolijkheid en vreug de heerschten op het grafelijke slot van Otto van Gelderland. Een groot aantal edelen was genoodigd; de hal len des burg# waren opgepropt met gasten, die zich den ouden wijn des gastheers en de keurige spijzen goed deden smaken; ook de knechten en schildknapen jubelden en juichten; ook zij ontvingen een ruim deel van al het tong en verhemelte streelende, dat Otto van Gelderland en zijne verheug de gade zoo ruimschoots lieten rond- decleu; in éét» woordal de gen op het slot van den graaf Gelderland waren vol blijdschap en le- want men vierde een dubbel feest: vierde er de heugelijke terugkomst, de blijde wedervinding van de teeder beminde dochter van den graat Gelderland, de door allen aange beden Aleid, die door den graaf van de Kuinder geschaakt, met Willem, graaf van F'riesland, uit het slot tei Horst gevlucht, door dezen aan hare haar voor dood houdende ouders terug gegevendoch men vierde op het kasteel van Otto ook nog ander feest, want heden was de schoo- ne Aleid van Gelderland met Willem, graaf van F'riesland, in den echt eenigd, en had de priester van het slot een verbond ingezegend, dat hel jeug dige paar boven alle beschrijving ge lukkig maakte. Men vierde een dubbel feest; want Otto en zijne gade, over de wedervinding en het verbond der geliefde dochter hartelijk verheugd, had den kosten noch moeite gespaard, om alles zoo prachtig mogelijk te maken. De feesten waren afgeloopen een prachtig steekspel zou aan al de ten toon gespreide pracht cn luister de kroon opzetten, terwijl eene kostbare gouden keten den overwinnaar van het tournooispel zou ten deel vallen, die den gelukkige zou worden omgehan gen door de koningin van het feest, door de schoone gade van den graaf van F'riesland, Een aanzienlijk getal strijders had zich op de kampplaats vereenigd de graaf van F'riesland alleen bevond zich niet onder henhij had gehoor gege ven aan de smeekingen zijner gade, en van de eer, om naar den beloof den prijs mede te dingen, afgezien. Het lot had de bijzondere partijen, die tegen elkander zouden strijden, ge regeld, en het tournooispel begon. Wonderen van vlugheid en dapper heid werden aan den dag gelegd; de uitstekendste bewijzen van moed cn sterkte werden ten toon gespreid; doch geen ridder, zelfs de sterkste, de dap perste, de vlugste van allen, vermocht iets tegen een geheimvollen onbeken de, die, op een gitzwarten strijdhengst gezeten, al de kunstgrepen zijner aan vallers te leur stelde, en aller over- nnaar bleef. Eene zware, donkere wapenrusting bedekte zijne leden, die de forsche ge stalte nog meer deed uitkomen een zwarte helm drukte zijn hoofd, liet dicht gesloten vizier maakte zelfs het gissen naar den naam van den onbe kenden strijder onmogelijk, wiens moed en kracht aan vermetelheid grensden, en die, daar zich geene nieuwe strij ders meer opdeden, zich gereed maak te, uit dc handen der schoone Aleid den prijs te gaan ontvangen, die aan «as toegezegd. Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 1