Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort Telefoon No. 314. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag* en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Vrijdag 14 Januari 1916. No. 83. Negen en twintigste Jaargang. AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen, ingezonden stukken en advertentién gelieve men in te zenden ten kantore van De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Ter overweging. Wij, Koomschcn, zijn een vreemd volk. Eeuwen en eeuwen, al dc dagen van ons beslaan, zijn we vervolgd. De hedcndaagsclte papenhaters zijn nog maar kinderen bij de mannen der zestiende ceuvren deze konden ge- rust nog les balen bij de oud-Komcin- sche wreedaards. Maar een taai bestaan hebben we. Daar is eens een woord gezegd tot Petrus, en vast en zeker, rustig cn krachtig gaat de Kerk haren gang. Daar is geen vervolging, die 'ons kan dooddrukken, geen ketterij, die ons kan vernietigen. Al liet waken en werken voor Koomsch geloof en Roomschc zeden heeft met lot motief de vrees voor onzen ondergang, ntaar dc bezorgdheid voor elke ziel. die verloren zou kun- Die gerustheid wordt soms een ge- Va\Voidt soms ccn voorwendsel tol icidelijk toezien. Want met heel het leven, iedere gedachte, ieder woord, iedere daad moeten wc Koomsch zijn. Het geloof is aan geen plaats of kostuum veibonden. Men bergt het niet op, als een ga la-pak na een schitterend feest. Men moet even goed Koomsch wezen in dc Tweede Kamer als tehuis, in werk kiel of toga. Dat geloof kent geen uitzondering geen „hceren- ul slavcn-moranl". De zelfde wetten geldt n even dringend voor den aristocraat als voor den ba liekluiver dc professor en In geletterde vrouwtje hebben het n dezelfde leer. Men wil voor mannen gehouden orden niet biceden blik, met ruime opvatting, met alzijdige kennis. Men moet geven en nemen I Laten we toch zelfstandig worden. Kecht-door de Roomschc richting in! anders worden we nooit mondig. Niet met schipperen zullen we be reiken, waarnaar we allen verlangen, lar door de eerlijke belijdenis van 't Moest niet mogelijk zijn, dat Ka tholieken zoo weing den moed hunner 'ertuigiug bezitten, dat ze zich niet Koomsch vereenigen, ondanks tic be slist uitgesproken mecning der kerke lijke Overheid. Gebeurt echter 'l incest, in die kringen waar weing belangstelling i-> Roomschc politiek en Roomschc doen altijd c.-i overal, anders is hij :r vijan.l van den godsdi volbloed-liberaal. Gce asch ir In ziel cn zin, in hoofd en hart. Die waarheden zijn bekendmaar niet altijd wordt cr naar gedaan. Men mist nog te veel den Room- schcn durf, den stouten moed zijner vaste ovci tuiging. Waarom Is men niet genoeg doordrongen v. liet edel karakter van onzen godsdien: Waar ter wereld, door welken wijze wordt zulk ccn gezonde, zulk een evenwichtige leer voorgehouden Waar worden waarheden geleerd, die zoo overeenkomen met dc diepste en wezenlijkste verlangens der Niet dat daarom dc Roomschc; godsdienst al het ware zou zijn. Zijn goddelijke oorsprong slaat vast door dc geschiedenis en de wonderen. Doch men durft niet. Men heeft schrik van liberalen, so cialisten, cn halven. Men bloost uil verlegenheid als ca- tliolica ter spraak komen. Men vermof felt z'n overtuigingwipt over z'n Ie-, vensrichting heen, haalt losjes de schouders op, lacht goedig en zegt och 1 kalmpjes aan. Niet te hard van stapel loopen. Wie ilsch Rot inch J. B. SCHEUER AMERSFOORT. Langegracht- 6 - Telefoon 254. Administratie- en Effectenkantoor. Kantoor geopend v Uit het Buitenland. Priester-soldaat. Om zijn landgenooten te vrijwaren, tegen overdreven geestdrift bij 't zien van 't goed, dat ook tegen de bedoe ling der anti-christelijke wetgever: Ook de „Civilla Cattohca". liet tijd schrift der Italiaansclic Jcsniclcn, be vatte cene merkwaardige studie over dc „priester-soldaten". De schrijver keurt levendig de wet af, welke, voortgekomen uit den geest van anti-clericaiisme. in Italië zoowel als in I-'rankrijk den geestelijken dwingt, om te dienen in het actieve leger. Deze wet noemt hij betreurenswaardig. „In 't begin van den buidigen oor- log zijn honderden cn duizenden Fran- sche priesters onder de vaandels ge roepen. „Hun gedrag is bewonderenswaardig, zij geven bewijzen van heldenmoed en oefenen onder hunne kameraden een nieuwen vorm van apostolaat uit. welks resultaten wonderbaar zijn. ..Daarvandaan dat vele katholieken zich hebben laten verleiden tot een verkeerd begrepen patriotismezij hebben deze geheel moderne li;-uur van den priester-soldaat verheerlijkt, daar zij slechts den goeden invloed zagen, dien dc priesters iti het leger Zonder twijfel moeten wij dc Voor zienigheid /--genen, die liet goed-: weet te verwekken uit het kwade, doch larom -Ie slechte tjj4e der wet welke den elc.-us dwingt tot militairen is bovendien cene groole tegenstrijdig heid tussclien het karakter van den dienaar van Christus cn de daden, welke men van hem vraagt op het slagveld, Dc priester is dc vredes-he- raut, de vertegenwoordiger van Hem, die den vrede op dc wereld gebracht heelt. De soldaat is de brenger des doods. Waarom zendt men eer. pries ter in cene loopgraaf, insschcn cenc bajonet-charge - Heeft hij geen uitge breid arbeidsveld als ziekenverzorger, als aalmoezenier sclic door e priest •solda ichrcef kardinaal Hillot o. a. „Wij moeten sterk over tuigd blijven, dat (ie wet, die dc gees telijkheid dwingt soldaat te zijn, een goddelooze, schenncnrle, rcvulutionnaire wet is. in algehcelc oppositie met de dooi God ingestelde orde". „Kri denkt eens, wij alleen, wij [al leen hebben onze prie.tcrs in de legers ingelijfd. Noch het I'rotestantschc En geland, noch het schismatieke Rusland, noch het Luthcrschc Duiischland, noch het Mahomcdaansche Turkije hebben er zclls aan gedacht dc priesters te mobilisccrcn. „Het is de plicht van ons priesters op andere wijze ons te wijden aan hel aderlancl, en zoo het moet. zelfs lol iet storten van ons bloed, maar dan volgens de orde, binnen de roeping, welke God ons gegeven heeft. Wij dienen ons aardsch vaderland, nj dc belangen behartigen het hcmelsch vaderland, omdat „de godsvrucht tot alles nuttig is, de be lofte hebbend voor het leven, dat nu :il het toekomstige." FEUILLETON. MARIA TER GOES. DF. ABDIJ VAN RIJNSBURG. In de tijden, toen Nedcrlaud evenals Engeland liet land der Heiligen mocht genoemd worden, namelijk in sommige eeuwen, die dc Hervonning voorafgin gen. was er in het heerlijke boschrijke Holland geen piachtigcr cn beroemder abdij dan die van Kijnsburg. Door de weduwe van graaf Kloris II gesticht, bood zij een zoele schuilplaats aan dc adclijlie jonkvrouwen, en nicer dan een jeugdig hoofd, waarvoor een her togelijke of gravenkroon was bestemd, had er zijne schoonheid onder den sluier van de bruiden van Jcsus Chris tus verbolgen. Het volk benijdde de abdij hare rijkdommen zoo min als de reiziger aan dc fontein haar water, dat wel haar alleen toebehoort maar waar mede allen luin dorst lesschen. Het was in 't jaar des Hceren 1571. I)o avonddienst liep ten eindede laatste stralen der zon verlichtten dc kloosterkerk en door de geschilderde vensterramen gekleurd, bedekten zij dc heiligen cn ridderbeetden met de heer lijkste tinten. Onder dal purperkleurig licht schenen de marmeren beelden tc herleven, men zou gezegd hebben dal zij aandachtig deel namen aan dc ge beden cn gezangen der vrome kloos- Bij den Paus. Onze buitengewone gezant bij het Vatikaan is dezer dagen door H. den Paus in gehoor ontvangen. Wijlen Regout's opvolger kan nu zijn werk beginnen. De storm tegen de instelling van liet buitengewoon ge zantschap bij Z. H. den Paus is be daard. Veel woorden werden gebruikt, welke grievend waren voor ons. Ka tholieke Nederlanders, maar cr werd och ook een enkele maal gesproken en edel woord. Zulk ecu woord was zeker 't geen de Prolcstantsehc Predikant Fleischer tc Winterswijk ten antwoord gaf op uitnoodiging voor een meeting tegen liet Nederlandsch Gezantschap bij den 1'aus. „Hebt de vaderen licl cn gevoelt hunne asch kloppen op uw hart „Voorzeker maar vergeet ook de deren niet van een eeuw vroeger, u Roomschc godsvrucht dc lijdelijke goederen bijeenbracht en afstond. uit nu nog zoo menig Hervormd cn Lutlicrsch predikant zijn leven derhoud ontvangt 1 Ook de vaderen lerlingen. Het orgel vulde de gewei- met zijne majestueust; toonendi ere stemmen der religieuzen zon gen liet Salve Rcgina en hare akkoor den klommen ten hemel met de geurige ieroolcwalmen. Opeens bogen zich al de hoofden, de priester gaf den zegen met het H. Sacrament. Toen de ciborie weder in liet tabernakel geplaatst was. ble ven de meeste religieuzen nog in aan bidding verzonkendoch twee liarci volgden dc meisjes, die in het kloos ter werden opgevoed, naar buiten, waai zij z.icli op het wollige gras aan hare vroolijkc spelen overgaven. Dc groot- sten plaatsten zich onder een beeld va:i dc H. Moeder Gods en onderhielden elkander over hetgeen zij dien dag hadden verricht. Weinige mimiten later, trad ccn der zusters tol de groep cn zeide lot liet grootste der meisjes „Mevrouw verbeidt u laat 1-Iare Hoog- li;id niet wachten, jonkvrouw Marie." Het meisje was reeds opgesta in. „Lieve Maria," zeide een barer speel- genooten, „wat wil de Eerwaarde moe der van U In uwe plaats zou ik van schrik bezwijken ,,Ik ben niet bevreesd," anlwoordde Maria met een zoeten glimlach, heb niets kwaads bedreven en daarbij onze moeder is zoo goed." Zij groette hare vriendin en volgde de religieuse, Beiden verlieten de zijde Binnenlandsche Berichten. L-r Koomschcn van nu zijn dc vade- rn der Protestanten van nu. En daarom dien we ook hunne Roomschc zonen als broeders liefhebben en met nobel uwen tegemoet treden. En hunne instellingen willen wij niet. omdat liet unschc organisaties zijn, verwerpen c. dacht maken, doch we willen tracli- cr liet goede van te erkennen cn :cren. cn willen probeeren, cr me- samen tc werken tot gemeenschap- .lijk erkende cn begeerde doeleinden." >t zooveel breedheid van opvatting 'hristeiijke verdraagzaamheid zijn. is, niet allen in staat, zelfs niet in de beschaafde 20c eeuw Federatie R- K. Burgerjongelingen Vereenigingen. IV Zwolle h»d een vergad-nng san bovengenoemde Vereenigingen plaats. De vergadering werd geopend door Pastoor" O vervelde uit Gorsel. De ze heette dc aanwezigen welkom, in zonderheid den voorzitter van de Hanze in het Aartsbisdom, pastoor dc Grij- ii.t Assen en den heer Ii.anchi mt Amersfoort a's vertegenwoordiger v.vi het Dioc. Bestuur sar. dc K. S. A. Hierna werden behandeld »lc Onwcrp- Staluten ccncr Federatie van R. K. Burgeijcngelir.gcn-Vereenigingen. De algemecr.e beschouwingen, die rle behandeling der ontwerp-staluten inleiden, betroffen hoofdzakelijk den aard der vereenigingen. die voor dt opname in dc Federatie ir. aanmerking komen. De voorkeur der mccningen verdeelde zich over deze beide hoofd typen dat, hetwelk het patronaats wezen bezit, d.w.z. zonder noemens waardige medezeggenschap der leden, en dat met zelf-, althans medebe; van ben. Als argumenten voor dc wcnschelijk- heid van dit laatste haalde toor de Grijs aan. dc leerschool, die vslcetn biedt in het zelfbestuur, en lateren middenstanders Bankvereeniging H. L. A. Dullaert Co. AMERSFOORT - Scherpenzeel Soest LANGEGRACHT 30 - TELEFOON INTERC. 363. dat dc burgi .ongebogen zich als regel op ouderen leeftijd dan de patronaatsteden, censUlitcn. Na breedvoerige discussie wordt liet systeem van zelfbestuur als eest geschikte» vorm vastgesteld. De ontwerp-staluten, door pastoor Overveldc. met medewerking den Hengel en dr. Schr.ider opgesteld, werden met betrekkelijk ge- :ge redactie-wijziging goedgekeurd. Tenslotte werd als voorloopig be stuur benoemddeken Fock. Amersf., kapelaan Wcijenborg. Utrecht, mr. v Grocnendael. Zwolle, mr. Th. Wüstv berg. Utrecht, Wijte te Groningen Verhoef te Arnhem. Op ccn vraag van den heer Bianchi werd geantwoord, dat de Federatie zich beijveren zal voor het oprichten n meerdere afdeelingen. Melk. De minister van Landbouw, wijst op de bepalingen betredende het ver- afgeroomde melk. karnemelk inrichtingen waarin melk dan een eigenaar wordt ver- de kerk cn richtten zich naat klooster, dat tegenover Gods huis ge legen was. De woning der abdis cn hare rcli- euzen was in een heerlijken stijl op getrokken, maar beantwoordde aan dc eischcn der evangelische eenvoudigheid; geen overvloedig sierraad versierde de gangen of de zalen, die hot meisje met de zuster doorwandeldemen zag er slechts ecnige schilderijen, godsdienstige talcreclcn voorstellende, portretten van overleden abdissen en begunstigers van liet klooster, teekeningen en plannen dor abdij op koper en pergament ge trokken. Boven iedere deur zag men een beeld van een heilige. De zuster hield eindelijk voor een dier deuren stil, waarboven liet beeld van den H. Bcncdictus, patroon des kloosters stond, cn zeide tot Maria, terwijl „ij de deur opende: „Hier wacht u Hare Hoog heid." Dc abdis was cene vrouw van ernstig en indrukwekkend voorkomen zij droeg met een buitengewone digheid het kleed van den H. Bcncdic tus. Maar toch-droeg haar gelaat den stempel van een onveranderlijke goed aardigheid, die hare natuurlijke deftig heid adel in bevalligheid bijzette. Zij las in een boek van Thomas .1 Kern- pis, dal van de pers vau Laurens Kos Verstrekken en nemen gelden tegen effecten-onderpand. Verhuren loketten in hun „Lips" brand- en inbraakvrije kluis. Men zal geen gevaar loopen in strijd met de verbodsbepalingen te handelen, indien men zorg draagt, geen aaoderc dan gekookte of tot een temperatuur van tenminste 85 gr. C. rrhitte afgeroomde melk, karnemelk wei te vervoeren. Bij verspreiding m mond- en klauwzeersmetstof, :r'iand staande met overtreding bovenbedoelde bepalingen, zal aan cehouders, op wier vee de smetstof rerd overgebracht, geen vergoeding an bebrijfsschade worden toegekend. Eerste Kamer. Het lid der Eerste Kamer Noord-Holland. P. B. J. Ferf. heeft wegens ongesteldheid ontslag genomen. Emmabloem- Op tweeden Paaschdag zal dit jaar de verkoop der Emmabloem ten voor dode van de Nederl. Centrale Vcrec- nigiag tot besnijding der tuberculose Ts hebben. Gemengde Berichten. Van den Oorlog. De toestand. Duiischland heeft de Entente at Dardanellen een belangrijk échck toe gebracht, kort nadat het gedekt door de Bulgaren, diezelfde Entente uit Ma cedonië wierp. Men denke nu eens aan die duizen- Icn cn duizenden, welke op Gallipoli rolslager, nutteloos zijn geofferd en na dapperen strijd ver van hun geboorte grond in Turksche aarde begraven liggen. Het is waar. dat zij langen tijd de Turksche krachten op Gallipoli hebben gebonden. Maar men vergete niet dat hun aanval het verworden Turksche leger tot nieuw leven heeft gewekt dat de Duitsche generaal Liman Sanders, thans als de held aan 1 hoofd staat van een Turksche strijd macht van honderdduizenden cn dat ook de Entente-troepen, terwijl elders ernstig behoefte werd gevoeld aan sterking, evengoed op Gallipoli wi gebonden en nu met een totaal verlies van circa 120.000 man den aftocht hebben geblazen. ter gekomen was de staf, het tcckcn harer waardigheid, stond tegen den rug van haren antieken leunstoel. Maria knielde aan hare voeten neder, en de abdis, na haar gezegend te hebben, beschouwde haar met teerderheid en aandoening. Het jonge meisje durfde niet sprekeneindelijk echter hief zij haren blik op en zeide stamelend „Eerwaarde moeder, ik wacht uwe bevelen.helaas, gij schijnt bedroefd Zou ik u bclcedigd hebben, zonder het te weten ,Neen, mijn kind, ik heb slechts lofspraak cn zegeningen voor ut toch ben ik treurig, want gij gaat die allen u beminnen, verlaten." „O moeder, roept mijn vader mij reeds terug Meer Uon zij niet zeggen, hare tranen verstikten hare stem en zij liet haar schoon hool'4. zakken in de handen der abdis, die haar droevig bleef aanstaren. „Mijne lieve Maria," zeide deze, „waarom weent gij Aanbidden wij den wil van God en geven wij ons niet aan zondige droefheid over." „Gij, moeder, gij weent ook," riep Maria, de bi eek e cn gerimpelde han den der abdis kussende „gij ziet du: dat ik reden heb voor mijne droefheid.' „Gij zijl mij dierbaar, mijn kind, dit weet gij, ik zie u voor altijd vertrekken. God, iioop ik, zal mij die tranen ver geven. Ja Maria, gij zult niet meer fer en Montenegro gaat Oostenrijk geweldig te keer. Het is een strijd i den eenen rotsheuvel op den an deren. De Montcnegrijnen houden elke hoogte vast, totdat ze van verscheidene richtingen aangevallen worden. Zij ver dedigen zich met hardnekkigheid. Bij deze gevechten spelen de vliegtuigen een belangrijke rol. Dc Montcnegrijnen haten de vliegers en vrcezen bommen uit vliegtuigen. Ook dc marine beeft een grool aandeel in deze gevechten. De groote vloot ondersteuut de artillerie te land, terwijl torpedobooten en duik- booten den aanvoer van levensmiddelen oorlogsmateriaal naar Montenegro, die slechts over zee kan plaats hebben belemmeren. Lovtsjen-berg, Montenegro's sterkste en belangrijkste verdedigings stelling is voor de Oostenrijksche overmacht bezweken. .Daarmee is Montenegro van drie kanten ingesloten. Ook biedt nu de haven Cattaro een tiliger basis voor de Oostenrijksche vloot. Gemakkelijk beeft het Oosten rijksche leger niet 't gehadde Montene- grijnen zijn een moedig en strijdbaar volk. Drie dagen heeft de strijd ge duurd de Montengrijnen hadden het voordeel op een berg tc zitten daar tegenover beschikten de Oostenrijkers het zware vlootgeschut, dat leza- met hun veldartillerie den weg bereidde. Na den Duitschen aanval en de Fransche tegenaanvallen in Champag- is het weer rustig geworden. In Galicië zetten de Russen niet groote volharding het offensief voort, zonder dat zij daarbij voordeelen heb ben behaald. De Engelsche regeering heeft ernstig de financieele positie van het land overwogen, die nog groote toenemen de eischen zal stellen waardoor zuinig heid dringend noodig zal zijn. De re geering is tot de conclusie gekomen, dat met het oog op den dringenden nood alle loonsverhooging streng dient te worden geregeld in verband met den plaatselijken toestand. Alle andere verhoogingen zullen worden geweigerd. terugkomen, en mocht gij deze plaats soms ooit wederzien, dan zult gij puin- hoopen vinden, waar tussclien den lof des Hceren niet meer gezongen wordt. Ik zal de laatste abdis van Rijnsburg zijn." „Heinel, moeder, wat zegt gij „Luister mijn kind. Sedert dertig ja- i woedt de ketterij om de grenzen n ons land. sedert vijf jaren hcerscht zij op onzen dierbaren geboortegrond. De edelen willen liet juk van Spanje niet langer dragen de rijken dorsten naar de bezitting der kerken, cn de Heer heeft tot straf voor onze zonden ons ongelukkig vaderland aan hunne hebzucht overgeleverd. Ik ben oud en zal, hoop ik, deze muren waarachter ik vijftig jaren heb doorgebracht, niet overleven, maar u beklaag ik, want gij, jeugdige maagd, zult aan velerlei stormen zijd blootgesteld, ja, ik be klaag u, arme Maria. O mijn kind, zult gij getroww blijven aan uwen God en aan het geloof uwer vaderen Zult gij ontsnappen aan dc strikken der be lagers Wie zal over u waken, daar gij geen moeder meer bezit Maria dacht een oogenbhk na daarop hare hand uitstrekkende ccn Mariabeeld, dat geplaatst was ven de bidbank der abdis, zeide zij met vaste stem„Mijn hetnclsche moeder zal over mij waken. Ik beloof liet plechtig voor God, dc Allerheitig- s Maagd en voor u, dat ik leven en erven zal in het Katholieke geloof." „Gode neme u in Zijne H. hoede, antwoordde de abdis, terwijl zij de oogen ten hemel hief. TERUGKEER IN HET OUDERLIJKE HUIS. Tot dusverre had Maria alleen den onbeschrijfelijken vrede van het kloos terleven gesmaaktzij had niet anders gekend dan het gebed, de studie en de reine vriendschapsbetrekkingen der jeugd terwijl de woelingen der wereld, aan den voet der muren van Rijnsburg wegstervende, hare ooren nimmer be reikt hadden. Zij wist, dat Holland een Katholiek land was, dat haar stam huis aan Rome was gehechtin de flauwe, onbestemde, herinneringen ha rer kindschheid zag zij hare moeder die haar deed bidden, cn haren vader, die dc knieën voor het kruisbeeld boog bij het avondgebed, en zij kon zich niet voorstellen dat er iets veranderd was. noch in haar geboorteland, noch in liet ouderlijke huis. Maar tijdens liarc reis van Leiden naar den Haag zag zij dingen, die haar met schrik vervulden. Benden gewapende avontu riers liepen het land afhet waren Duitsche voetknechten in soldij van den Prins van Oranje, en Maria hoorde limine^ vloeken en hciligscbennende Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1916 | | pagina 1