Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. H; DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314. Vrijdag 4 Februari 1916. No. 89. Negen en twintigste Jaargang. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de #|§3(£ fBOfi AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer Vereeniging De Eembode te Amersfoort. - Prijs per drie maanden zestig cent. tien cent. - Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen, Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch i| fo&jf ingezonden stukken en advertentiën gelieve men in te zenden ten kantore van opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwattaal. De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. PiltGMln in Itjitint-Mildiilintin. II. Alvorens de taak van de aspirant-afdeclingcn en- van de Patronaten, en de wijze van samen werking tussclicn beide nader uiteen te zetten, kan het zijn nut hebben het bestaansrecht der aspirant-afdeclingcn naast de Patronaten een weinig toe te lichtenin het vorig artikel over de geschiedenis van den nu officieel goed gekeurde» „Grondslag voor samenwer king tusschcn Patronaten en R. K. Vakorganisatie niet betrekking tot de Aspiranten-afdceliqgen" kon dit slechts terloops geschieden. Men bedenke dan vooreerst, dat de Patronaten reeds hunne zegenrijke wer king waren begonnen, voordat er nog van R. K. Vakorganisatie sprake was en dat <lc Patronaten hunne werking itniner in hoofdzaak uitstrekten tot de jongens uit de volksklasse. Toen echter de organisatie der K. K. Vakvereni gingen zich nicer en meer begon uit te breiden, gevoelde men spoedig het geinis van een eigen jeugdorganisatie,! waardoor de jongens, zoodra zij op een vak of in een bcdrjjf kwamen aan do K. K. Vakorganisatie verbonden wer den en waar voor hunne bijzonder <- vakbelangen, onder leiding van de af- dccting der volwassenen, beter kon wor den verzorgd dan in de Patronaten, die het kan niet woiden [ontkend dc speciale vakbelangen der jongens ruin of meer hadden verwaarloosd. Maar ook in de veronderstelling, dat i de Patronaten dc speciale vakbelangen der jongens hadden behartigd, ook dan nog waren aspiranteiwifdeclingennoodig. Immers tal van jongens bleven en zullen wel immer buiten de Patronaten blijven. Zoo worden, om maar een enkel voorbeeld tc noemen, in dc parochie van den II. Francjscus Xaverius onge veer 150 jongens van 12-—18 jaar in een vak of bedrijf opgeleid en slechts een 5(J van dip jongens zijn bescher melingen van het Patronaat. Zoo is het hier. maar zoo is het ook elders, zelfs op plaatsen, waar de best ingerichte Patronaten zijn. Daar komt nog hij, dat die jongens die geen lid kunnen of willen zijn van de Patronaten, groot gevaar loopen vroeg of laat in de Socialistische jeugd-vakafdeeling terecht te komen en dan zijn ze zoo goed als zeker voor de K. K. Vakorganisatie verloren. Dit alles te zamen genomen, zal iedereen het goed recht der Aspiranlcn- afdeelingen naast de Patronaten doen begrijpen. Maar zoo kan men vragen zullen de Aspirant-afdcelingen de Pa tronaten opdcu duurnietdocn verdwijnen op plaatsen waar werklicdcnorganisalics Als antwoord hierop dienedat ook dan wanneer deze vrees gewettigd is. men zich enkel cn alleen dient af te vragen wat is voor onze jongens het beste, op welke wijze kunnen wij hunne godsdienstige, zedelijke en stoffelijke belangen het beste behartigen. Maar deze vrees is niet gewettigd want zulk een uitgebreid terrein van werkzaamheden blijft aan ieder afzon derlijk toe vertrouwd, dat dePatronaatsbc- sturon van geluk mogen spreken dat hun moeilijke taak een weinig is verlicht en dat dc Besturen der Aspirant-afdcelin gen hcusch niet de handen in den schoot behoeven te leggen om zich af te gen. wat kunnen wij voor onze jongens doen. Zoo behoort krachtens den ge noemden „Grondslag"' tot de taak der Aspirant-afdcelingen al datgene wat tot <le vakbelangen kan worden gere kend als het bevorderen van vakkennis door speciale vakcursussen, het aan brengen van kennis van vakorganisatie, vakactic en algemeen Katholiek Sociaal vtrecnlgiugsleven, het tegengaan van verkeerde invloeden op werkplaatsen, het inrichten van een arbeidsbeurs, het behulpzaam zijn bij het afsluiten van leerlingcontracten c.d.vooral na dc invoering van de nieuwe wet op het vakonderwijs, welke reeds aanhangig is, zal dit den Besturen der Aspirant* aldeclingcn veel en allernuttigst werk bezorgen. I >cn Patronaten daarentegen is cn blijft toevertrouwd de godsdienstige zedelijke en maatschappelijke vorming der aspiranten en dc behartiging der daarmede samenhangende belangen, In 't bijzonder blijft het de taak der Patronaten zorg te draden voor gods dienst-ouderwijs. aigenucne H. Com munie. Geestelijke oefeningen. Hcrha- iingsonderwijs, Ouderwijs in talen, Boekhouden, tcekencn. Gymnastiek c.d. ICette uitzondering moet hier echter worden gemaakt voor die jongens, die ondanks dc Besturen dei Aspirant-'.vld. en der Patronaten, geen lid van de Patronaten kunnen of willen worden, en zoo ile godsdienstige, zedelijke en maatschappelijke voordockn. welke het Patronaat hun biedt, niet ontvangen. Zouden de Besturen der Aspiraritaf- ilccliugcn alleen dc- vakbelangen dezer jongens mogen behartigen en de gods dienstige belangen dezer jongens, die het misschien meer noodig hebben dan anderen, mogen verwaarloozen Itt dit geval dienen dus de Besturen der Aspirant-afdcelingen met behulp van den Gecslel, Adviseur der Vak verenigingen minstens voor godsdienst onderwijs dezer jongens te zorgen. S. J. Horsiisk. Pr. J. B. SCHEUER AMERSFOORT. Langegracht 9 - Telefoon 254. Administratie- en Effectenkantoor. Aankoop en verkoop van Effecten, Verzilveren van Coupons. Stutten van pro longatie. Kantoor geopend van 93 uur. Uit het Buitenland. Van den Oorlog. Aan hel Westfront waar tenslotte dc beslissing moet worden uitgevochten, is 't in den laatstcn tijd erg roetig. Ditmaal van Duitschen kant. Men gcloove dus niet tc vast aan den la bel, dat Duitschland is uitgeputdat niet meer als vroeger in staat is grootc krachtsinspanning niet meer bestand is tegen verliezen. Kricgtuhrcii. heiszt Angreifeu." is nog steeds hun devies, al gaat ook de poging om deze leuze door te voeren ct onoverkomelijke bezwaren gepaard. Maar ook dc KngeUchmari cn de anschman zitten met stil. Ook dc Entente bereidt zich in Frankrijk ernstig en thans meer syste matisch op dc groote voorjaar*wor steling" voor. Weder gaan wij nu een lente tegemoet I i voor een jaar, maar niet onhcil- cllendcr beloften dan toen Wanneer de knoppen openspringen, zullen vele jonge menschen sterven. Wie daaraan mocht twijfelen, hoore minister Lloyd »rge „Wij rijn sterker, omdat wij racer innen en nicer munitie hebben dan zij. Aanstaand voorjaar zullen wij een ivcrwcldigcndc hoeveelheid munitie 'crccd hebben, in den ccrslen tijd meer fan onze tegenstanders. Onze superio riteit in mannen cn materiaal i« ver zekerd. Wij hebben drie mitliocn man onder tie wapenen. Van het voorjaar zullen wij er nog ccn millioen bij hebben." Gruwelijke rekensom Arme. jonge levens I Amerika kibbelt met Duitschland voort durend over den duikbooten-oorlog cn heelt nu weer opnieuw voorgesteld dat dc Duitschcr zijn werk zou staken. Men gaat er cellier niet op in. Dc Kreuzztg. vet klaart De voor dien zijn onaannemelijk, want zij be schermen bewust de heerschappij van Engeland ter zee cn Engeland* plan Duitschland uit te hongeren. De Vossische schrijft-Wij hebben slechts vergelding geoefend voor dc houding van Engeland die in strijd is dc beginselen v.m het volkenrecht, neer Engeland deze houding op geeft. kunnen ook wij den oorlog we der terugbrengen tot die vormen welke steeds meer overeenstemmen met de Duitsche geneigdheid tot menschelijk- hcid dan de vorm van oorlogvoering, waartoe Engeland Ons dwong. Engel8Ch oorueel. De „Dailv Mail" verzekert dat Duitschland nog steeds dc blokkade ontgaat, het blad wijst op de door Duitschland bezaaide onmete lijke oppervlakten in Polen die een oogst zullen afwerpen binnen zes maan den. Dit cn de verbinding Rcrlijn-Bag- dad zullen grooiendceis Engelands moeilijkheden doen toenemen. Waar de oorspronkelijke oppervlakte van Duitschland en Oostenrijk 450.000 vier kante mijlen bedroeg, controleercn zij ten samenhangend gebied lierhalf millroen vierkante mijlen, dat is groote rijkdommen te ver schaffen. Vreeselijk. Een Duitsch eskader van rarine-luchlschepen wici p in den nacht .«n 3i Januari op 1 Februari bo">- uen op dokken, haven, fabrieken in :n bij Liverpool cn Birkenhead, op Saaifabrieken en hoogovens te Man chester, op fabrieken en hoogovens te Nottingham en Sheffield cn op groote mdustriecle inrichtingen aan de Hum- ber. Veel springbommen en brandbom- werden geworpen. Overal werd groote uitwerking door geweldige i ontploffingen en lievige branden waar- De luchtschepen] werden overal sterk ..zschntcn maar niet getroffen. Alle luchtschepen zijn behouden terugge keerd. Bij dezen zcppclinraid werden 54 per- men gedood cn 67 personen gewond. F' Bankvereeniging H. L. A. Dullaert Co. AMERSFOORT - Scherpenzeel Soest LANGEGRACHT 30 - TELEFOON INTERC. 363. Verstrekken en nemen gelden tegen effecten-onderpand. Verhuren loketten in hun „Lips" brand- en inbraakvrije kluis. Binnenlandsche Berichten. Tot 15 Februari. Wij hebben er reeds op gewezen, nut hoe groot belang het is, dat de nonnen van rechts er zorg voor dra gen, dc kiezerslijst zoo volledig moge lijk te doen zijn. wat hetrctt hun eigen gelederen. Daar mag dh jaar niemand op ontbreken, die in dc termen valt r op geplaatst tc worden, l i> wel zeker, dat de politieke horizon er niet op verheldert en het voor de rechterzijde meer dan ooit plicht is. te zijn voorbereid. arom wordt nogmaals aangedron gen. op ccn meer dan gewonen ijver bij hel kwcckcn van nieuwe kiesgerech tigden. Dit is het eerst- en cenig noo- d>ge voor dc komende veertien dagen. Drankwet. Aan J. H. ter Veer. te Utrecht, is regens lichamelijke ongeschikhcid, cer- ol ontslag verleend als adjunct-inspcc- eur voor hel toezicht op de naleving 'an dc Drankwet; als zoodanig is be noemd G. J. F. van Gorkum. inspec teur van politie te Amsterdam. Eerste Kamer. Gekozen tot lid van tie Eerste Ka- er mr. J. Kappeyne van de Coppcl- lo. lid van Ged. Staten van N.-Holl, Amersfoortsch Nieuws. Denkt om de kiezerslijst. Wie reeds kiezer is, blijft ook dit jaar stemgerechtigd. Maar wie nog niet op de kiezerslijst aat en toch voor het stemgerecht in aanmerking komt zorgc er voor z: n te geven. Znlks geldt voor alle mannen jongelingen die op 15 Mei van dit jz 25 jaar zijn en die meenen aanspraak tc mogen maken op hst kiesrecht. Zeer dringend noodigen wij hen zich te wenden tot bet secretariaat van de K. K. Kiesverecniginp Recht en Orde aan dc Langegracht no. 13 te Amers foort. waar gaarne alle inlichtingen worden verstrekt clkcn avond van 79 Voorts kan men zich aangeven des Zondags van 121 uur in het gebouw den R. K. Volksbond, en zeer dringend beroep doen wij op dc medewerking van alle koomsch- Katholiekcn. Ieder, die in zijn omgeving menschen kent, van wie hij vermoedt dat ze kie- kunnen worden, moet die personen krachtig aansporen en opwekken zich •enden tot he secretariaat van de kiesvereeniging Recht en Orde. van zeer gioot belang dat het Romsche Kiezerscorps zoo sterk logclijk zij. Daarvoor te zorgen is nu aller plicht. De grootste busslrijd baat zuimd wordt te zorgen dat ieder zijn plaats op de Kiezerslijst krijgt. Hel Bestuur fan de R. K. Kiesvereeniging „Recht en Orde." Departement van Nijverheid. Maandagavond, zoo lazen wc in Amersf. Dagblad, hield het Departe- t Amersfoort van de Maatschappij Nijverheid een ledenvergadering in De Zwaan. Daar wij (evenals de Eem bode Red. E.) geen convocatie vooi deze vergadering ontvingen, moeter ms vergenoegen met een en ander te declen, uit het verslag vai Amersf. Courant. Het reglement was vastgesteld, als het door het bestuur was ont pen, waarna het hoofdbestuur er enkele kleine wijzigingen in had aangebracht. Het voorloopig bestuur werd thans definitief gekozen, saamgesteld als volgtJ. H. v. d. Meiden, voorzitter 1'. Kemper, onder-voorzitterE. van Vollenhovcn. secretaris; A.C.Koppejan. penningmeester, A. Eysink, H. 'Meur- sing en H. J. Wolter. Aan mr. J. C. graaf van Randwijck zal het eere-voorzitterschap worden .angeboden. In een schrijven had de Burgemeester de aandacht gevestigd op het woning vraagstuk. Het Bestuur zal in zijn eerstvolgende vergadering dit hoogst belangrijke vraagstuk bespreken en zoo ipoedig mogelijk daarna voorleggen ïan de vergadering. Bij de mededeelingen was een schrij den van den nijverheidsconsulent, den heer F. Beegeman, dat hij weldra de kleinnijveren hier ter stede zal uitnoo- digen tot een lezing over de verheffing der kleinnijverheid. Bij de rondvraag yerd de aandacht gevestigd op het post- en telegraaf- en telefoonkantoor. De voorzitter deelde mede, dat hij toevallig den Inspecteur der posterijen enz. ontmoette en zonder, dat deze er zich over uitliet, gelooft de voorzitter, dat er zoo spoedig mo gelijk afdoende verbetering zal komen. Ook werd nog gevraagd of het niet zijn nut kon hebben, dal het departe- t de hulpzame hand bood bij het stand brengen van het Zuiderzee- ontwerp. Ook dit onderwerp zal in de eerstvolgende bestuursvergadering wor den besproken. Postduiven. De Zaterdag cn Zondag in de boven zaal van „De Keizerskroon" gehouden Provinciale tentoonstelling van post duiven in de afdeeling B van den Ned. Bond van postduivenhouders is een groot succes geweest. Niet minder dan 106 fraaie dieren werden in de bekende kooien van „Ornilhophilia" ten toon gesteld en de heer G. Heerschop, de grootste kenner duiven in Nederland, die ook hier keurmeester was, had dan ook lang geen gemakkelijke taak om de 8 me dailles, den fantasie-prijs en de 24 geldprijzen toe te kennen. Hoezeer de eigenaars zijn gehecht aan hun duiven, mag wel hieruit blijken, dat slechts 3 van de ruim 100 ten toon gestelde dieren te koop waren. De verguld zilveren medaille van den heer A. J. van Munster viel ten deel aan de schoonste duif van de tentoon stelling, die van den heer K. dc Ruijter FEUILLETON. MARIA TER GOES. t geschut beuklc voortdurend de het v e dag. lijlts huizen en monumenten de sprin gende mijnen maakten groote openin gen in de muren cn borstweringen, maar dc moed der belegerden verloo chende zich geen enkel oogenblik. Achter de verwoeste muren bouwden zij nieuwe, die den vijand tegenhielden, wanneer hij de stad meende te kunnen binnendringenbij hunne herhaaldi uitvallen, vernielden zij de werken dei Spanjaarden, die, daar zij dc stad, door de wanhoop verdedigd, niet konden innemen, eindelijk besloten haar uit te hongeren. De winter was den Hollanders gun stig. Grachten en slooten waicn toe- gevroren en gaven aan moedige man nen gelegenheid op scfiaatsen in den omtrek levensmiddelen te gaan opspo ren. Deze vervoerden zij ill sleden over het ijs midden door de kogels der Spanjaarden heen, die vaak hunne oogen niet konden gelooven, ziende lot op welken kleinen afstand de Haar lemmers hen durfden naderen. Maar toen de lente aanbrak, hield dc a voer der levensmiddelen geheel op, de nauw ingesloten stad, aan hare eigen krachten overgelaten, had geen ander vooruitzicht meer dan van jin te komen. Het beleg duurde reeds vier maanden; allen leden, allen streden, en de Hollandschc hardnek kigheid, gewoon tegen de elementen .trijden, steeds het land tegen de verdedigende, vertoonde zich ook hier op hel duidelijkst in den o; saagden moed der mannen, die hope loos en tot aan den dood den strijd tegen den verbitterden vijand volhielden. aria leed veelhare ziel werd schcuid door het lijden der belegerden, foor een groot deel hare landgi en waren, maar tevens zag zij i de Spanjaarden hare broeders, omdat die in het geloof met haar vcïceni'gd n. Haarlem was voor dc ketterij gewonnen, al bleef de burgerij voor het meercndecl den ouden godsdienst liefhebben, en de wilde heldenmoed der belegerden werd geschandvlekt door nutteloozc wreedheden en afschuwelij ke heiligschennissen. Op de muren, langs welke hun bloed afdroop, plant ten zij de hoofden dergevangen ge nomen Spanjaarden of kuipten een ton, dien zij van de wallen het vijandelijke leger wierpenniet eene snoode vroolijkheid voltrokken katholieke plechtigheden, na al wat den Katholieken heilig en dierbaar was, onteerd en vernield te hebben. Maria wist dat alleszij bad weende lot den zoo bcleedigden God i verborg in het diepste van haar lis aan den voet van haar kruis in de goddeloosheden, die men de slraten pleegde, geen getuige te zijn, Zij bad aanhoudend en vurig foor haren vader, die tot dan toe ge- ipaard was, waar er zoo vele gevallen varen, en eveneens slechts aan zijne dochter ducht. Doodelijke angst ver volde zijne zielwat zou er van haar 'orden indien hij sneefde Indien, zooals alles deed de half verwoeste en uitgehongerde stad zich moest overgeven, wie zou dan zijne dochter beschermen Deze wreede gedachten lieten hem nacht noch dag rust cn brachten hein tot een besluit, waaraan hij zijne laatste hoop hechtte. Hij schreef een briefje en maakte het vast aan de pooten van een duiven, die van tijd tot tijd aan belegerde stad namens den Prins Oranje eenige woorden van hoop bemoediging kwamen brengen; Het briefje, aan den Prins gericht, bevatte een ander voor de gravin Osario, die een schuilplaats in Amsterdam had gezocht. De ongelukkige vader trouwde zijn kind aan zijne zuster en toen hij het briefje, zijn testament, aan de pooten van de duif had gemaakt en deze weggevlogen voelde hij eenige rust in zijne ziel ne derdalen. Twee dagen daarna aan het hoofd j.n een zeker aantal soldaten val doende, werd hij door een kogel in de borst getroffen de soldaten gre pen hem aan en brachten hem op limine gekruiste pieken stadwaarts. Stervende bereikte hij zijne woning. Hij zocht zijne dochter met de oogen, en een straal van vseugdc verhelderde zijn bleek gelaat, toen hij haar aan zijne zijde vond. Hij poogde haar de hand toe te reikenMaria greep die en bedekte haar niet hare kussen en tranen. Een calvinistisch predikant was de treurige stoet tot aan het doodbed gevolgdhij wilde den stervende aanspreken, maar Maria drong hem met edele verontwaardiging teiug en de predikant, die zelfs niet door de soldaten werd aangemoedigd, verliet beschaamd de kamer. De doodsbe nauwde maagd wierp zich aan het bed liaars vaders op de knieënvestigde hare oogen op zijn gelaat, dat meer en meer door den dood geteekend werd, trok een kruisbeeld uit hare klecderen en zeide, terwijl zij zich over haren vader boog cn hem in de armen klemde„Ziehier het teeken des heils, zult gij het van u a O vader, een woord, ccn enkel' woord, een gebaar De baron kon niet meer spreken, maar zijn verstand was nog onbenc- j veldhij begreep wat zijne dochter wilde en greep het kruis, dat hij vuur aan zijne lippen drukte. Zijn wil, zijn geheele ziel lag in die handeling het was de laatste maar de verheven- ste daad zijns levens. Na een korten doodstrijd stierf hij, het kruis tusschcn de vingers geklemd houdende. Toen Maria hem de oogen sloot, ontsnapten twee tianen tusschcn de oogleden, tranen van berouw en van hoop, die hoogstwaarschijnlijk zijne ziel vrijge kocht hadden. Maria, nu ecu wees, schreide bittere uien, maar eene goddelijke hoop rustte van nu af in haren boezem. XI. DE HONOERSNOOD. Het lijk van den baron werd in een der grafkelders van de uitgeplunderde St. Bavo bijgezet. De soldalen be weenden hem, maar meer dan een onder zijne wapenmakkers benijdden zijn lot. Het beleg verspreidde voort durend grootere verwoestingen de le vensmiddelen ontbraken uitgeteerde soldaten, zuchtende onder den last hunner wapenen, verdedigden de half vernielde wallen als een leger van geraamten, dat de stad des doods be waakt. De hongersnood heerschte in Haarlemgrooten en kleinen, rijken en armen waren tot eene afschuwelijke gelijkheid veroordeeld, want de rijke op zijne zakken gouds stervende, kon aan den armen slechts eene aalmoes schenken, die geen waarde voor hem had. Tot geen prijs kon men zich een bete broods verschafteneenige wor telen, kruiden, overblijfselen van die ren, die zelf van honger gestorven waren, spijzen, die de pen niet waagt te beschrijven, waren het eenige voed sel der ongelukkige belegerden, die door hunne rampzalige stad dwaalden, maar niet tot eene overgaaf konden besluiten. Maria, had reeds vóór den dood haars vaders hare woning voor ge wonden en zieken geopenddoor eenige edelmoedige zielen bijgestaan, hielp zij de ongelukkige slachtoffers zacht en vaak tevreden sterven. Zij kon hun weliswaar geen andere onder steuning verschaffen dan een teug wa ter om hunne verdroogde lippen te verfrisschen, wel ontbraken voedsel, lijnwaad en geneesmiddelen, maar zij sprak tot de stervenden over God aan hunne sponde nedergeknield, her innerde zij hen aan den God hunner kindschheiddeed zij met hen een laatste akte van geloof en berouw, en zelve, door lijden uitgeput, op weg naar het hemelsch Vaderland zijnde, poogde zij eenige van die ongelukkige en afgedwaalde zielen voor zich uit er heen te zenden. Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1916 | | pagina 1