Katholiek Nieuws- 'en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort Telefoon No. 314. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Vrijdag 4 Februari 1916. No. 89. Negen en twintigste Jaargang. AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Elke regel meer Alle mededeelingcn, ingezonden stukken en advertentifin gelieve men in te zenden ten kantore van De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Pitailtn li Aipiiant-Valiildsilinggn. II. Alvorens de taak van dc aspirant-afdeelingen en van tie Patronaten, en de wijze van samen werking tussclicn beide nader uiteen te zetten, kan liet zijn nut hebben liet bestaansrecht der aspirant-afdeelingen naast de Patronaten een weinig toe te lichten in het vorig artikel over de geschiedenis van den nu officieel goed- gekeurden „Grondslag voor samenwer king tusschcn Patronaten en K. K. Vakorganisatie met betrekking tot de Aspiranten-afdeclingen" kon dit slechts terloops geschieden. Men bedenke dan vooreerst, dat de Patronaten reeds hunne zegenrijke wer king waren begonnen, voordat er nog van R. K. Vakorganisatie sprake was en dat dc Patronaten hunne werking immer in hoofdzaak uitstrekten tot dc jongens uit dc volksklasse. Toen echter de organisatie der K. K. Vakvereeni- gingen zich meer en meer begon uit te breiden, gevoelde men spoedig het gemis van een eigen jeugdorganisatie, waardoor de jongens, zoodra zij op een vak of in een bedrijf kwamen a an de K. K. Vakorganisatie verbonden wer den en waar voor hunne bijzondere vakbelangen, onder leiding van de af- dceling der volwassenen, beter kon wor- dt'n verzorgd dan in de Patronaten, die liet kan niet worden [ontkend de speciale vakbelangen der jongens min of meer hadden verwaarloosd. Maar ook'in dc veronderstelling, dal ile Patronaten de speciale vakbelangen der jongens hadden behartigd, ook dan nog waren aspiraniea-afdecliiigeiinoodig. Immers lal van jongens bleven cn zullen wel immer buiten de Patronaten blijven '/.on worden, om maar t-.-n enkel voorbeeld te noemen, in de parochie van den II. l'ranclscus Xaverius onge veer 15U jongens van lk'18 jaar in een vak ol bedrijf opgeleid en slechts een 50 van die jongens zijn bescher melingen van het Patronaat. Zoo is liet hier, maar zoo is her ook elders, zelfs op plaatsen, waar de best ingerichte Patronaten zijn. Daar komt nog bij, dat die jongens die geen lid kunnen of willen zjjn van de Patronaten, groot gevaar loopen vroeg of laat in de Socialistische jeugd-vakafdeeling terecht te komen en dan zijn ze zoo goed als zeker voor de K. K. Vakorganisaiie verloren. Dit alles te zameii genomen, zal iedereen het goed recht der Aspiranten- afdeclingen naast de Patronaten doen begrijpen. Maar zoo kan men vragen zullen de Aspirant-afdeelingen de Pa tronaten op den duurniet doen verdwijnen op plaatsen waar werkliodcnorgauisaties e.d. zijn Al? antwoord hierop dicne dat ook dan wanneer deze vrees gewettigd is, nicii zich enkel cn alleen dient af te vragenwat is voor onze jongens liet beste, op welke wijze kunnen wij hunne godsdienstige, zedelijke en stoffelijke stangen het beste behartigen. Maar deze vrees is niet gewettigd want zulk een uitgebreid terrein van werkzaamheden blijft aan ieder afzon derlijk toevertrouwd, dat dcPatronautsbe- sturen van geluk mogen spreken dat hun moeilijke taak een weinig is verliclu en dat de Besturen der Aspirant-afdeelin gen lieusch niet dc handen in den schoot behoeven te leggen om zich af te vra gen, wat kunnen wij voor onze jongens doen. Zoo behoort krachtens den ge noemden „Grondslag" lot de taak der Aspirant-afdeelingen al datgene wat tot de vakbelangen kan worden gere kend al* het bevorderen van vakkennis door speciale vakcursussen, het aan brengen van kennis van vakorganisatie, vakactie cn algemeen Katholiek Sociaal vcreenigingslcven, liet tegengaan van verkeerde invloeden op werkplaatsen, het inrichten van een arbeidsbeurs, het behulpzaam zijn bij het afsluiten van leerlingcontrnctcn e.d.vooral na dc invoering van dc nieuwe wet op hel vakonderwijs, welke reeds aanhangig is. zal .lit den Besturen der Aspir.ini- alilcelingen veel en allernuttigst werk bezorgen. Den Patronaten daarentegen is en biyft tocverlrouwd de godsdienstige, zedelijke en maatschappelijke vorming der aspiranten en de behartiging der daarmede samenhangende belangen. In 't bijzonder blijft het de taak der Patronaten zorg te dragen voor gods dienst-onderwijs, algemeeiie H. Com munie, Geestelijke oefeningen, Herha ling «ouderwijs. Onderwijs in talen, Boekhouden, teekenen, Gymnastiek e.d, - Hcne uitzondering inoet hier echter worden gemaakt voor die jongens, die ondanks de Besturen der Aspirant-afd. en der Patronaten, geen lid van dc Patronaten kunnen of willen worden, en zoo de godsdienstige, zedelijke en maatschappelijke voordeden, welke het Patronaat hun biedt, met ontvangen. Zouden de Besturen der Aspirantaf- deelingcn alleen de vakbelangen dezer jongens mogen behartigen cn de gods dienstige belangen dezer jongens, die liet misschien meer noodig hebben dan anderen, mogen vcrw.iarloozcn In dit geval dienen dus de Besturen der Aspirant-afdeelingen met behulp van den Gcestci, Adviseur der Vak verenigingen minstens voor godsdienst onderwijs dezer jongens te zorgen. S. J. HoKsttNK, Pr. Uit het Buitenland. Van den Oorlog. Aan hal Westfront waar tenslotte dc beslissing moet worden uitgevochten, is 'I In den laatstcn tijd erg roerig. Ditmaal van Duitsclien kant. Men gcloove <lus niet te vast aan den fa bel, dat Duilschiaiid is uitgeput; dat rocger tot groole krachtsinspanning niet meer bestand I» tegen verhezen, „Krlegfithrcn, lieiszt Angroifen," is nog steeds hun devies, al gaat ook de poging om dc tc leuze door te voeren met onoverkomelijke bezwaren gepaard. Maar ook de hngelschman cri de Franschman zitten met stil. Ook de Entente bereidt zich in Frankrijk ernstig cn lliaris meer syste matisch op de groote „voorj aars wor steling" voor. Weder gaan wij nu een lente tegemoet als voor een jaar, maar met onheil spellender beloften dan toen Wanneer I de knoppen openspringen, zullen vele Jonge menschen sterven. Wie daaraan mocht twijfelen, Itoore minister Lloydj „Wij zijn sterker, omdat wij meer mannen cn meer munitie hebben dan zij. Aanstaand voorjaar zullen wij een overweldigende hoeveelheid munitie gereed hebben, in den eersten tijd meer dan onze tegenstanders. Onze superio riteit in mannen en materiaal is ver zekerd. Wij hebben drie iiiillioen mail onder dc wapenen. Van liet voorjaar zullen wij er nog een milliocn bij hebben." Giuwehjkc rekensom i Arme. jonge Amerika kibbelt met Duitschland voort ij over den duikbooten-oorlog en nu weer opnieuw voorgesteld dat Ie Duitscher zijn werk zou staken. Men tal er echier niet op in. De Kreuzztg. verklaartDe voor- ellen zijn onaannemelijk, want zij be schermen bewust de heerschappij van Engeland ter zee cn Engeland» plan Duitsclilnnd uit te hongctcn. De Vossisclie schrijftWij hebben slechts vergelding geoefend voor de houding van Engeland die in strijd is de beginselen van het volkenrecht, neer Engeland deze houding op geeft, kunnen ook wij den oorlog we der terugbrengen tot die vormen welke steeds meer overeenstemmen met de •Duitsche geneigdheid tot mcnsehelijk- dctli.ilf ■mlliocra vierkante mijlen, dat in staat is groote rijkdommen te ver schaffen. Vreeselijk. Een Dultscli eskader van marine-luchtschepen wlcip in den nacht an 31 Januari op 1 Februari br,m. men op dokken, haven, fabrieken in cn bij Liverpool en Birkenhead, op staalfabrieken en hoogoven» te Man chester. op fabrieken cn hoogovens te Nottingham en Sheffield cn op groote mdiislrietle inrichtingen aan de Hum- ber. Veel «pringbommen en brandbom men werden geworpen. Overal werd ceil groote uitwerking door geweldige ontploffingen en'hevige branden waar genomen. De luchtschepen werden overal sterk beschoten maar niet getroffen. Alle luchtschepen zijn behouden terugge keerd. Hij dezen zeppelinraid werden 54 per sonen gedood en 67 personen gewond. Binnenlandsche Berichten. J. B. SCHEUER AMERSFOORT. Langegraelit V - Telefoon 254. Administratie- en Effectenkantoor. Aankoop en verkoop van Hffccten, Verzilveren van Coupons. Sluiten van pro longatie. Kantoor geopend van 93 uur. Tot 15 Februari. Wij hebben er reeds op gewezen, >n hoe groot belang het is, dat de annen van rechts er zorg voor dra gen, de kiezerslijst zoo volledig moge lijk te doen zijn. wat betreft hun eigen gelederen. Daar mag dit jaar niemand op ontbreken, die in de termen valt :r op geplaatst te worden, rt is wel zeker, dat de politieke horizon er niet op verheldert en liet dc rechterzijde meer dan ooit plicht is, te zijn voorbereid. laroin wordt nogmaals aangedron gen. op een meer dan gewonen ijver bij liet kweeken van nieuwe kiesgerech tigden. Dit is het eerst- en ecnig noo- •lige voor de komende veertien dagen. Orunkwet. Aan H. ter Veer. te Utrecht, is wegens lichamelijke ongeschikheid, eer vol ontslag verleend als adjunct-inspec teur voor het toe-zicht op de naleving van de Drankwetais zoodanig is be noemd G. J. F. van Gorkum, inspec teur van politic te Amsterdam. Eerste Kamer. Gekozen tot lid van de Eerste Ka mer nir. J. Kappcync van de Coppcl- lo, lid van Gcd. Staten van N.-Holl. Bankuereeniging H. L. A. Dullaert Co. AMERSFOORT - LANGEGRACHT 30 Scherpenzeel Soest TELEFOON INTERC. 363. Verstrekken en nemen gelden tegen effecten-onderpand. Verhuren loketten in hun „Lips" brand- en inbraakvrije kluis. Engeland ons dwong. Engelsoh oordeel. De „Daily Mail" verzekert dat Duitschland nog steeds de blokkade ontgaat, het blad Wijst op de door Duitschland bezaaide onmete lijke oppervlakten in Polen die een oogst zullen afwerpen binnen zes maan den. Dit cn de verbinding Bcrlijn-Bag- dad zullen grootendcels Kngelar.ds moeilijkheden doen toenemen. Waar de oorspronkelijke oppervlakte van Duitschland en Oostenrijk 450.000 vier kante mijlen bedroeg. coMroleeren zij samenhangend gebied van an- Amersfoortsch Nieuws. Denkt om de kiezerslijst. •Wie reeds kiezer is, blijft ook dit jaar stemgerechtigd. Maar wie nog niet op dc kiezerslijst i<it cn tocli voor liet stemgerecht in aanmerking komt zorge er voor /niks geldt voor alle mannen jongelingen die op 15 Mei van dit jaar 25 jaar zijn en die mcctten aanspraak te mogen maken op het kiesrecht, '/eer dringend noodigen wij hen uit zich te wenden tot het secretariaat van dc R. K. Kictvcrecniging Recht en Orde aan de Langegracht no. 13 te Amers foort, waar gaarne alle inlichtingen orden verstrekt eiken avond van 7—9 Voort» kan men z,icli aangeven des Zondags van 121 uur in het gebouw den R. K. Volksbond, en zeer dringend beroep doen w-j op de medewerking van alle Roomsch- Katholieken, Ieder, die in zijn omgeving m&nschen kent, van wie hij vermoedt dat ze kie zer kunnen worden, moet die personen krachtig aansporen en opwekken zich te wenden tot hc secretariaat van dc kiesvcrceniging Recht en Orde. van zeer gioot belang dat liet Romsche Kiezerscorps zoo sterk mogelijk zij. Daarvoor te zorgen is nu aller plicht. De grootste activiteit in den stem- busstrijd baat niets, wanneer NU ver zuimd wordt te zorgen dat ieder zijn plaats op de Kiezerslijst krijgt. Het Bestuur ran dc R. K. Kiesvereenlging „Recht en Orde." Oepartsmont van Nijvarheid. Maandagavond, zoo lazen i Amcrsf. Dagblad, hield het Departc- i Amersfoort van de Maatschappij Nijverheid een ledenvergadering in De '/waan. Daar wij (evenals de Eem bode Rtd. E.) geen convocatie vooi deze vergadering ontvingen, moeten ins vergenoegen met een en ander te dcelen, uit het verslag van de Amcrsf. Courant. Het reglement was vnstgesteld, zoo als het door liet bestuur was ontwor- irna het hoofdbestuur er enkele kleine wijzigingen in luid aangebracht. Het voorloopig bestuur werd thans definitief gekozen, saamgesteld al» volgtJ. H. v. d. Meiden, voorzitter P. Kemper, onder-voorzitter; E. van .Vollenhoven, secretaris; A.C.KoppcJan, penningmeester, A. Eyslnk, H. Mour ning en H. J. Woltcr, commissarissen. Aan mr. J. C. graaf van Randwijck zal het cere-voorxittersi.iap worden aangeboden. schrijven had de Burgemeester de aandacht gevestigd op liet woning vraagstuk. Het Bestoet zal In zijn eerstvolgende vergadering dit hoogst belangrijke vraagstuk bespreken en zoo spoedig mogelijk daarna voorleggen m dc vergadering. Bij de mededeelingcn wa» een schnj- :n van den nijverlieidsconsulcnt, den heer F. Beegeman, dat hij weldra de kleinnijvcren hier ter stede zal uitnoo- digen tot een lezing over dc verheffing der kleinnijverlieid. Bij de rondvraag werd de aandacht mede, dat hij toevallig den Inspecteur der posterijen enz. ontmoette cn zonder, dat deze er zich over uitliet, gelooft dc voorzitter, dat er zoo spoedig mo gelijk afdoende verbetering zal komen. Ook werd nog gevraagd of het niet zijn nut kon hebben, dat het depnrte- ment de huipzame hand bood bij het tot stand brengen van het Zuiderzee- ontwerp. Ook dit onderwerp zal in de eerstvolgende bestuursvergadering wor den besproken. Postduiven. Dc Zaterdag cn Zondag in de boven zaal van „Dc Keizerskroon" gehouden Provinciale tentoonstelling van post duiven in de afdecling B van den Ned. Bond van postduivenhouders is een groot succes geweest. Niet minder dan 106 fraaie dieren werden in da bekende kooien vnn „Ornithopliilia" ten toon gesteld cn de heer G. Heerschop, dc grootste kenner van duiven in Nederland, die ook hier keurmeester was, had dan ook lang geen gemakkelijke taak om de 8 me dailles. den fantasie-prijs en dc 24 geldprijzen toe te kennen. Hoezeer dc eigenaars zijn gehecht aan hun duiven, mag wei hieruit blijken, dat slechts. 3 van de ruim 100 ten toon gestelde dieren te koop waren. De verguld zilveren medaille vari den heer A. J. van Munster viel ten deel dc schoonste duif van de tentoon stelling, die van den heer R. de Ruijtcr FEUILLETON. MARIA TER GOES. oitdurend de roestte dngi lijks huizen en monumenten; de «pril gende mijnen maakten groote open» gen in dc muren cn borstweringen, maar de moed der belegerden verloo chende zich geen enkel oogenblik. AChter dc verwoeste muren bouwden zij nieuwe, die den vijand tegenhielden, wanneer hij de stail meende te kunnen binnendringenbij hunne herhaalde Uitvallen, vernielden zij de werken der Spanjaarden, die, daar zij de stad, door de wanhoop verdedigd, niet konden innemen, eindelijk besloten haar uit te hongeren. Dc winter was den Hollanders gun stig. Grachten en slootcn waren toe- gevroren en gaven aan moedige man- pen gelegenheid op schaatsen in der omtrek levensmiddelen te gaan opspo ren. Deze vervoerden zij in sleden over liet ijs midden door de kogels der Spanjaarden heen, die vaak hunne oogen niet konden gelooven, ziende tot op welken kleinen afstand de I laar- lemmers hen durfden naderen. Maar toen de lente aanbrak, hield de a voer der levensmiddelen geheel op, de nauw ingesloten stad, ;i3ii liarc eigen krachten overgelaten, had geen ander vooruitzicht meer dan i te komen. Het beleg duurde er maanden; allen leden, allen streden, en dc Flollandschc hardnek- kigheid, gewoon tegen de elementen itrijdci), steeds het land tegen dc verdedigende, vertoonde zich ook hier op het duidelijkst in den onver- saagden moed tier mannen, die hope loos cn tot aan den dood tien strijd legen den verbitterden vijand volhielden. Maria leed veelhare ziel werd ver scheurd door het lijden der belegerden, een groot deel hare kludge- uren, ma-ar tevens zag /ij in dc Spanjaarden F,are juociiers, omdni die in liet geloof niet haar vcrcenigd waren, Haarlem was voor de ketterij gewonnen, al bleef de burgciij vc liet mecrendeel den ouden godsdiei liefhebben, en tie wilde licldenmo der belegerden werd geschandvlekt door nuttcloozc wreedheden en afschuwelij ke heiligschennissen. 0,p de muren, langs welke hun bloed afdroop, plant ten zij de hoofden der gevangen ge nomen Spanjaarden of kuipten ze een ton, dien zij van de wallun i,n liet vijandelijke leger wierpenn: eene snOode vroulijkheid voltrokken katholieke plechtigheden, na al wat den Katholieken heilig cn dierba was, ontccrd cn vernield te hebben. Maria wist dat alleszij bail t weende tot den zoo bclccdigdcn God verborg in het diepste van haar huis aan den voet van haar kruis de goddeloosheden, die men traten pleegde, geen getuige te zijn. '/ij bad aanhoudend en vurig voor haren vader, die tot dan toe ge spaard was, waar er xoo vele gevallen waren, en eveneens slechts aan zijne dochter dacht. Doodelijkc angst ver vulde zijne zielwat zou er van haar orden indien hij sneefde 5 Indien, zooals alles tlced de half verwoeste uu uitgehongerde itail zjch moest overgeven, wie zou dan Zijne dochter beschermen? Deze wreede gedachten lieten hem nacht noch dag rust en brachten hem tot een besluit, waaraan hij zijne laatste Hoop hechtte. a Hij schreef een briefje cu maakte het vast aan de pooien van een duiven, die van tijd lot tijd aar belegerde stad namens den Prins Oranje ccnigc woorden van hoop en bemoediging kwamen brengen. Het briefje, aan den Prins gericht, bevatte een ander voor de gravin Osario, die een schuilplaats in Amsterdam had gezocht. De ongelukkige vader ver trouwde zijn kind aan zijne zuster toe; en toen hij het briefje, zijn testament, aan de pootcn van de duif had vast gemaakt cn deze weggevlogen was, voelde hij eenige rust in /ijnc ziel nc> derdaleu. Twee dagen daarna aan het hoofd au een zeker aantal soldaten een 'al doende, werd hij door een kogel n de borst getroffen de soldaten gre pen hem aan cn brachten hem op hunne gekruiste pieken stadwaarts. Stervende bereikte liij zijne woning. Hij zocht zijne dochter met de oogen, en een straal van vreugde verhelderde zijn bleek gelaat, toen hij haar zijne zijde vond. Hij poogde liaa hand toe te reiken Maria greep die en bedekte haar met hare kussen cn tranen. Een calvinistisch predikant was de treurige stoet tot aan hel doodbed gevolgdhij wilde den stervende aanspreken, maar Maria drong hem met edele verontwaardiging temg cn de predikant, die zelfs niet door dc soldaten werd aangemoedigd, verliet beschaamd de kamer. De doodsbe nauwde maagd wierp zich aan het bed baars vaders ,op dc knicEii. vestigde hare oogen op zijn gelaat, dat meer cn meer door den dood getcekcnd erd, trok een kruisbeeld uit hare klccdercn en zeide, terwijl zij zich over haren vader boog cn hem in dc armen klemde„'/tellier het teeken des hells, zult gij het van u nfatootcn O vader, een woord, een enkel woord, een gebaar De baron kon niet meer spreken, maar zijn verstand wa* nog onbene- veldhij begreep wat /ijnc dochter wilde en gretfp het krui», dat hij vuur aan zijne lippen drukte. Zijn wil, zijn geheele ziel lag in die handeling was dc laatste maar dc verheven- daad zijns leven». Na een korten doodstrijd stierf hij, het kruis tusschcn de vingers geklemd houdende. Toen Maria hem de oogen «loot, ontsnapten lianen tusschcn dc oogleden, tranen van berouw eu van hoop, die hoogstwaarschijnlijk zijne ziel vrijge kocht hadden. aria, nu een wees, schreide bittere in, maar eene goddelijke hoop rustte van nu af in luren boezem. XI. DE HONGERSNOOD. Het lijk van den baron werd In een der grafkelders van dc uitgeplunderde St. Havo bijgezet. Dc soldaten be neenden hem, ntnar meer dan een onder zijne wapenmakkers benijdden zijn lot. Het beleg verspreidde voort durend grootere verwoestingen de le vensmiddelen ontbraken uitgeteerde soldaten, zuchtende onder den last hunner wapenen, verdedigden dc half vernielde wallen als een leger van geraamten, dat de itad dc» dood* be waakt. De hongersnood heerschte In Haarlemgroolen cn kleinen, rijken en armen waren tot eene afschuwelijke gelijkheid veroordeeld, want de rijke Op zijne zakken gouds stervende, kon aan den armen slecht* eene aalmoe» schenken, die geen waarde voor hem hnd. Tot geen prijs kon men zich een bete broods verschaffeneenige wor telen. kruiden, overblijfselen van die ren, die xelf vin honger gestorven waren, «pijzen, die de pen niet waagt te beschrijven, waren liet eenige voed sel der ongelukkige belegerden «hc door hunne rampzalige stad dwaalden, maar niet tot eene overgaaf konden besluiten. aria. had reed» voor den dood haar» vaders hare woning voor ge wonden cu zieken geopenddoor eenige edelmoedige zielen bijgestaan, hielp zij de ongelukkige slachtoffers zacht cn vaak tevreden sterven, '/ij kon hun weliswaar geen andere onder steuning verschaffen dan ccn teug wa ter om hunne verdroogde lippen tc vcrfrisschcii, wel ontbraken voedsel, lijnwaad en geneesmiddelen, maar zij sprak tot de stervenden over Goil aan hunne sponde nedergtknicld, her innerde zij hen aan den God hunner kindsChhciddeed rij niet hen een laatste akte van geloof en berouw, en zelve, door lijden uitgeput, op weg naar het hcmeUch Vaderland zijnde, poogde xij eenige van die ongelukkige en afgedwaalde zielen voor zich uit er heen te zenden. Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1916 | | pagina 5