Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort
Telefoon No. 314.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag;' cn Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de
Vereeniging De Kembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent.
Afzonderlijke nummers vijf cent. - Abonnementen .kunnen eiken dag ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 18 Februari 1916. No. 93. Negen en twintigste Jaargang.
AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren.' Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentién gelieve men in te zenden ten kantore van
De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
EPISTEL EN EVANGELIE.
ZONDAG GENOEMD SEITU
AG ESI MA.
LES uit den eersten brief van
H. apostel I'aulus aan de Korinthiërs
IX. 24—X, 5.
Broeders! Weet gij niet, dat zij die
in de renbaan 'oopen, wel allen loopeu,
maar dat één den prijs ontvangt
Loopt gij zóó. dat gij dien behalen
moogt. Ieder kampstrijder nu onthoudt
zich van alles en zij nog wel on) cene
vergankelijke kroon te verwerven, wij
echter om cenc onvergankelijke. Ik dan
loop nlzón, niet als in het onzekere
ik kamp alzóó. met als in de lucht
slaande inaar ik tuchtig mijn lichaam
en breng het tot dienstbaarheid, opdat
ik soms niet, na anderen gepredikt te
hebben, zeil verworpen worde.
Want ik wil niet, dat het u onbekend
zij, broeder»dat onze vaders rillen
onder dc wolk zijn geweest, cn allen
do zee zijn doorgegaan, en allen in
Mozes gedoopt zijn geworden m -Ie
wolk cn in dc zee, cn allen dezelfde
geestelijke spijs hebben gegeten, en
allen denzelfden geestelijken drank
hebben gedronken uij toch dronken
van een.- geestelijke, hen volgende
steenrots de steenrots nu wn» Christus
heeft God welbehagen gehad.
EVANGELIE
volgen, den H. Matlhcü*; XX. 1 -10.
In dien tijd sprak Jcus tot zijne leer
lingen «leze gelijkenis Het Kijk der
lieineler is gelijk aan een huisvader.
V
isn dezen laatsten evenveel geven
an u. Of staat het mij niet vrij te
doen wat ik wil Is uw oog boos,
omdat ik goed benAldus zullen dc
laatsten eersten, en de eersten laatsten
zijn. Velen toch zijn geroepen, inaar
weinigen uitverkoren.
Het bestaan van God.
„Er beslaat geen God" een kort
roord maar van meer gewicht voor
Ie rnensehelijke maatschappij dan welk
l)c tyran hoort het en decreteert
•lus ik ben dc opperheer, mgn luimen
Dc regeerders vernemen hel en ver
klaren „dan geweld voor recht."
De rechter hoort het en interpreteert:
arbeii
huren
Nadat hij r
arbeid*
En toen hij omtrent het derde uui
ging, zag hij anderen op dc markt ledig
staan cn zei dc hun: Gaat ook gij r
mijnen wijngaard, en ik znl u gevci
wat Inllijk i». En deze gingen. Andet
maal feing hij uit omtrent het zesde et
liet negende uur' en deed insgelijks, lv
omtrent liet elfde uur ging hij 'uit ei
vond anderen slaan en zcide hun
Wa.tiom -i i.it gii hier den g.it.schei
lag ledig Z(j zeiden tot hem Omdat
niemand ons gehuurd heeft. Hij zcide
hun: G.nt OOK gij (ntnijnenwijngaud
zcide de he, r de* wijngaard» tot *jjn«
opzichter Roep de werklieden en ge
hun lie: Icon. beginnend e.ia de la ils',1
die
het
tntvingen zij ieder cén tienling.
AU nu ook dc eersten kwamen, meen
den deze dat zij meer zonder, ontvan
gen echter ontvingen ook zij ieder
een tienling. En dien aannemend, mor
den zij tegen den huisvader, zeggende
Deze laatsten hebben cén uur geaibcid,
en gij hebt her. gelijk gesteld mei ons.
die den last van den dag en de hitte
gedragen hebben. Doch hij antwoordde
en zcide tot een hunnerVriend I ik
doc u geen onrecht. Zijt gij niet
één tienling met mij overcengeknn
Neem wat het uwe is en ga heen ik
J. B. SCHEUER
AMERSFOORT.
Langegracht 9 - Telefoon 254.
Administratie- en
Effectenkantoor.
Aankoop en verkoop van
l-.ffeclen. Verzilveren van
longatic.
Kantoor geopend van 93 uur.
recht r
anbc
ppei
dclijk woord
Hoeveel processen verleren door on-
aandachtighcid van pleitbezorgers in
het nazien van bewijsstukken
Hoeveel mensclien van zaken mis
lukken niet omdat zij niet op kleinig
heden letten
„Doe kleine dingen," zegt een Per
zisch spreekwoord, „eti grootcn zullen
straks bij u komen cn vragen, om ge
daan te worden."
God zal zorgen voor dc groote din
gen, indien wij dc kleine niet ver waar-
Icrozen.
Het zal hem, die bezield wordt door
den geest van nauwkeurigheid, beter
gaan in het leven, dan menigeen, die
aan de hoogeschool hoogcr stond danjiij.
Duizend jaren lang bezat Azië het
geheim der zijdccuituur cn tc Rome
werden de zijden stoffen tegen goud
opgewogen. In dc zesde eeuw'brach
ten twee monniken, ccnigc eitjes uit
a naar Europa. Azië had niet lan-
het monopolie der zijdeindustiu*.
:n scheep* worm. ihe door een -tuk
hout boorde, deed Sir Lambard ÏSru-
:1 het denkbeeld nan dc hand. om
n tunnel onder dc Theems te graven.
Een Atneiikaanschc soldaat zag in
den oorlog van de Zuidelijken tegen
de Noordelijken een vogel, die rijst
ontbolsterde hij schoot het dier. nam
'jn snavel tot model en vond een pel-
laelline uit. die een gchecle omkeer
»ecg bracht in den rijsthandel.
Kleine oorzaken, groote gcvoli
De ondergeschikte leest bet cn oe-
nt ..gezag bestaat met."
Den diet kli; kt liet in dc ooren en1
:i woord luidt: „derhalve i* igen
dom diefstal."
De bedrieger hoort het en verklaart:
it:, maar gezorgd, dat Jc niet gepakt
ordt."
Dc moordenaar verneemt liet cn
;gt „alzou bestaat er op *lot ui
rkening geen recht op leven."
Dc kapitalist leest het cn denkt
„ergo zij het kapitaal mijn God."
Den anarchist i, het welkom, daar
hij dan kan besluiten: „Geen God, geen
center
En vol vei twijfeling Itooren het ook
d» „onterfden" cn zeggen „dus blijft
■ui dc mcnschclijke staten, een dood-
ijatul van de mcnschclijke maatschap-
ij dan is dat het atheïsme; dc groot-
Ie vijand van 't menscliclijk geslacht
Uit „Der Kamp! urn Gott"
door Kurt Udeis.
Vrijdenkerij.
jdenkerij i« even vrrderflijk at,
vrijetcrij. Maar raak eten i, verderf,
raak denken is verderf,
n schipper die om vrijer te kun-
stevenen, 't kompas over boord
werpt, is een dwaas. Een christen die
.li- vrijer te kunnen leven, cr zijn ge-
of aangeeft, nog dwazer.
Vrij zijn van moraliteit is ook een
ijlleid, maar een dierlijke.
Vrijdenkerij cn vrijdoenerij zijn .ge
woonlijk vader cn kind.
O 5i christelijk vrij te zijn moet hel
.christelijke cn o-:i onchristelijk vrij te
zijn. het christelijke in ketenen.
Kleinigheden.
Wat de moeite waard is gedaan'te
worden, is ook dc moeite waard goed
gedaan te worden.
De geschiedenis van menige misluk
king kan in deze woorden worden sa
mengevat „Gebrek aan aandacht voor
bijzonderheden."
Hoeveel testamenten zijn niet waar
deloos verklaard, tengevolge van een
e onnauwkeurigheid of een ondui-
Binnenlandsche Berichten.
Oe eedskwestia.
de Tweede Kamer streelt
een bevredigende regeling der
eedskwestie.
Van K Uholiekc zijde wees de heer
Aaibcrsc er op, dat het zeer begrijpelijk
is, dat velen in der. aandrang naar
atschullïng ol beperking van den eed
een uiting zien van het verlangen de
christelijke gedachte uit het maatschap
pelijk leven te verbannen. Immers van
de vrijdenkers isjvoornamelijk de pro
paganda in deze uitgegaan. De eeds-
verplichting wordt in het ontwerp
voorop gesteld. Daaruit vloeit echter
voort, dat de uitzonderingen tot het
strikt noodzakelijke moeten worden be
perkt, en dat gestreefd moet worden
de grootst mogelijke waarborgen
ten aanzien van hctgeèn in de plaats
wordt gesteld van den eed.
Dr. Nolens zeide dat de overheid
gebruik maakt van een godsdienstige
handeling en van den anderen kant
rekening moet houden met gemoeds
bezwaren tegen die godsdienstige han
deling. De eed is geenszins een hooger
vorm van beloftehij is een gods
dienstige handeling, die berust op de
erkenning van afhankelijkheid van een
hoogcr wezen. Waarbij dc eenheid voor
die handeling vordert, dat zij die niet
in een hooger wezen gelooven, niet tot
den eed inogen worden toegelaten.
Evenwel gaat dc rogcering veel te ver
inzake vrijstelling.
Mr. Loeff stelde voorop, dat de Staat
den eed noodig heeft voor de hand
having der door hem geschapen rechts
orde. Dit erkent ook dc' Regccring.
Evenwel ligt die opvatting niet in het
thans aangeboden ontwerp.
Waar geen godsdienst is kan echter
van den eed van den betrokkene geen
gebruik worden gemaakt, zoodat zij
d;c geen godswnst hebben, moeten
V ügemeenen
aard n-.ag de Staat evenwel met uit
den weg gaan. omdat die aan de waar
neming ontsnappen tenzij een objec
tief criterium voor de beoordceling
ervan wordt gevonden.
St. Martinus-
De piopagar.dacommissie voor drar.k-
bcstrijdi-.g St. Martinus. die een mooie
laat van dienst heeft, werd ontbonden
undat een nieuwe districtsindccling
noodig bleek.
Die nieuwe indcciing der districten
Gooiland Ankeveen, Blaricuiu, Bus-
mm. Ëeinncs. Hilversum, Kortcnhoef,
Laren en Xaardeti,
KernlandAmersfoort, Achteveld,
Baarn, Barneveld, Hamersveld, Harder
wijk, Hoogland, Xijkerk, Putten. Soest,
Soesidijk en Soesitrberg.
ljsselstein Benschop, Cabouw, Har-
melen, Jutphaas. Montfoort. Oudenrijn,
Vreeswijk, Vianen, ljsselstein.
/.eistBunnik, Cothen, De Bildt,
't Goy, Houten, Rijscnburg, Schalkwijk.
Werkhoven, Wijk bij Duurstede. Zeist.
De voorzitter bracht dank aan een
der oprichters van de Prop.-Com missie,
den heer Bianchi. die langen tijd aan
de Commissie zijn werkkracht heeft
gewijd en uit den wensch, dat de
nieuwe ptopagandn-contmissiën met
vrucht voor dc drankbestrijding zullen
De heer Bianchi bracht lot slot een
hartelijk woord van dank aan het be
ur. bijzonder aan 'e heeren H. Jansen
Dieges. voor al hetgeen dezen voor
•ei en bloei der vereeniging hebben
gedaan.
Bankvereeriiging H. L. A. Dullaert Co.
AMERSFOORT - Scherpenzeet Soest
LANGEGRACHT 30 - TELEFOON INTERC. 363.
Verstrekken en nemen gelden tegen
effecten-onderpand.
Verhuren loketten in hun „Lips"
brand- en inbraakvrije kluis.
Gemengde Berichten.
Van den Oorlog.
Opmerkelijk is dc gioote
der Duitschers aan het westelijk front
ook het feit, dat zij bij hun aanval
len telkens een stuk terrein wisten te
:n. Zeci zeker zijn deze
slechts plaatselijk en brengen ze geen
verandering in den toestand. Doch zij
leeren dat dc Duitschers over de kracht
blijven beschikken om door te dringen
de stellingen hunner tegenstanders
daar te blijven. Groote verliezen
et hen dit in dezen loopgravenoorlog
kosten, doch zij schijnen te oordeeclen,
dat die opwegen tegen het gewonnene.
Evenals in het voorjaar van 1915
ook nu weer Vlaanderen een der
tooneelen van den strijd.
Opmerkelijk is d,e ongewone werk
zaamheid der Oosicnrijksche vliegers
boven Italiaansche steden, waar kazer
nes en munitie-wcrkplaatsen wel het
doel zullen zijn. Binnen enkele uren
werden Milaan. Vicenza, Schio cn
Rimini uit de lucht aangevallen.
Aan het Kaukasus-front gaat het den
Turken niet voorspoedig.
Een der voornaamste vestingen ver
speelden de Turken daar aan de Russen.
De nieuwe Britsche kleine kruiser
Arethusa is op een mijn geloopen, en
is waarschijnlijk verloren 15 dooden.
De ondergang van den kleinen Fran-
schen kruiser Admiral Charner aan de
Syrische kust wordt door het verslag
van den eenige overlevende bevestigd.
Voor de Belgen is van belang de ver
klaring der gezanten van Frankrijk,
Groot-Britanniü en Rusland, dat te zijner
tijd de Belgische regeering zal worden
geroepen om deel te nemen aan de
vredesonderhandelingen, en dat zij de
vijandelijkheden niet zullen staken, vóór
dat België zal zijn hersteld in zijn po
litieke en economische onafhankelijkheid
en vóórdat het ruimschoots zal zijn
schadeloos gesteld.
De verbonden mogendheden zullen
België behulpzaam zijn bij de fmancieele
en commercieele wedcrophefling
het land.
BewakersEen viertal soldaten, die
het verlaten dorp Zuidcrwoude bewaak
ten, hebben daar eigenaardig huisge
houden. Zij voorzagen zich in de wo
ningen van versnaperingen en sterken
drank, gingen voordragen in den preek
stoel en luidden in de kerk de nood
klok. Op dat geluid werden de man
de kerk gehaald en te Monni
kendam in bewaring gesteld.
Ongelukken. Een 16-jarige jongen, die
te Groesbeek aan smokkelen meedeed,
'erd door een soldaat die op hem
u'irde tn het dijbeen getroffen. Hij is
cenige uren later overleden.
Tusschen Oosterbeek en Heelsum
een reiziger van de tram gespron-
i, met het gevolg dat hij onder een
der wagens geraakte en hem een been
werd afgereden.
Geweldige brand. De stoomschepen
Boston Castle en Pacific, een stuk of
twintig kleinere stoomschepen en on
geveer 900 voet van de pier te Brook
lyn, zijn door een brand, die naar men
gelooft, is aangestoken, vernield. De
ramp had plaats aan de kade waarde
schepen voor anker lagen bezig lading
in te nemen met bestemming voor de
Russische haven Wladiwostok. Door
de snelheid waarmee het vuur om zich
heengreep en door de ontploffing der
stoomketels, werden ongeveer 100 man
gedwongen van de schepen in het wa
ter te springen 25 man van de Bos
ton Castle worden vermist; de schade
wordt op een millioen dollars geschat.
Uitidië. Luitenant-generaal Michielsen,
commandant van het leger in Indie,
die als passagier van den luitenant
vlieger ter Poorten, te Krawang opsteeg,
is door een val der machine gedood.
Ook luitenant Ter Poorten, de eenige
militaire aviateur van het Indische le
ger, is kort na het ongeval aan de
daarbij bekomen kwetsuren overleden.
Ter Poorten was nog geen 30 jaar.
De laatste koeien uit het overstroom
de gebied zijn thans via Amsterdam
uitgevoerd. Men berekent, dat onge
veer 10,000 stuks uit de ondergeloopen
polders naar Duitschland zijn verhuisd.
Ongeveer 350 koeien, die verdronken
waren, zijn aan de Amsterdanische belt
verbrand.
De Koningin in N.Holland. H. M. de
Koningin, nog kort hersteld van hare
ongesteldheid, kwam Dinsdag met de
FEUILLETON.
MARIA TER GOES.
Langen tijd beschouwde zij den
brief, waarop zij meer dan
jaren gewacht had, en die misse
haar lot in zich bevatte; zij durfde
hem niet openen. Door een zijden
draad gesloten, die zich kruiste onder
het groote zegellak, scheen «lic brief
door vele handen gegaan Ie zijn het
papier was besmeurd cn scheen in lu
oog van Maria de kenmerken van trei
riglicid i n smart tc dragen.
„Wat zal de brief mij mededeeien?"
vroeg zij zich zelve at'. „Herbert leeft
en is ongetwijfeld getrouw.... Misschien
komt hij de vervulling mijner belofte
opcischenmisschien is deze brief
hein slechts weinige' dagen voi
Helaas.... en Gonzalès?"
Zij sidderde cn eindigde hare
weging, terwijl zij het zegel verbrak
en den brief opende. Er vielen twee
bladen papier uit den omslag; het
eerste was door Herbert beschreven,
maar Maria had moeite zijne hand tc
erkennen, zoo weifelend schenen de
letters op het papier geplaatst. Zij las
„Getrouwe vriendin, teederc zuster
ik schrijf u van mijii doodsbedmijne
oogeit zullen U "iet meer bp aarde
aanschouwen, maar mijn hart dankt
lot zijne laatste kloppingen voor uwe
loyale toegenegenheid. Aan de hoop,
die gij mij gelaten en aan liet voor
beeld dat gij mij gegeven hebt, dank
ik liet dal ik in den Katholieken gods
dienst sterf. Uw naam, uw beeld heb
ben mij ondersteund in de moeilijkhe
den. die ik ondervond te midden der
predikanten en andere aanhangers der
keiterij ik heb liet geloof onzer va-
deren, het uwe, Maria, niet afgezwo-
cn stcrl' als een kind der Kerk,
Wat acht ik mij in dit uur gelukkig
dat ik uwe raadgeving gevolgd hrb.
Men kan in de ketterij leven, maar o
het is zoo zoet in de gemeenschap
lier Katholieke Kerk te sterven
„Ik ben gewond geworden
slag van Geinbloux, waar ik streed
intler dc bevelen van Lodcwijk
Lissatiik werd de gevangene
don Juan van Oostenrijk en beu
de christelijke liefde van dien prins de
laatste hulpmiddelen van den gods
dienst schuldig en tevens de zeldnltcid
dat deze brief u zal worden ter hand
gesteld. Mijn einde nadetiik zal u
niet naar het altaar geleiden ik laat
u vtij, volkomen vrij ont over uwe
hand tc beschikken, maar ik smeek u,
dierbare vriendin, vergeet mij
uwe gebeden blijf bidden voor hem,
dien gij van den eeuwigen dood ge
red hebt, cn die slechts in zijne laat
ste oogenblikken den dienst, welken
gij hem bewezen hebt, tiaar waarde
geschat heeft. Wees gelukkig, Maria,
dit is dc dierbaarste wensch mijns
harten. Vaarwel tot in den hemel 1
„Herbert de Baggelaer."
li. het Spaanschc leger, 25 Juni 1578.
Het tweede briefje in jhet Spaansch
:schreven, was van den volgenden
inhoud
„Graaf Herbert de Baggelaer,
dapper te Gcmbloux gestreden te heb
ben, is in dc gevoelens der levendig
ste godsvrucht gestorven.
„Hij heeft bijgaanden brief, door
Item geschreven, aan den veldheer
■les legets ter hand gesteld, die heul
zendt aan de edele jonkvrouw Maria
Maria viel op hare knieën en richt-
haat hart tot Godverschillende
aandoeningen bestormden haar,
het gevoel der dankbaarheid bleef het
verhcerschendc.
„Wat zijt gij goed, groote God I"
riep zij uit, „Gij hebt mijne gebeden
verhoord, mijne onwaardige offerande
aangenomen. Gij hebt die ziel gered,
thans behoort zij U toe. 01 eeuwig
moet gij daarvoor geloofd en gepre
zen worden 1"
Zij bevond zich nu als in
aan van onuitsprekelijke vreugde haar
luirt werd overstelpt door de oneindi
ge barmhartigheid Gods zij zag neder
ill dc onbegrijpelijke diepte der god
delijke goedheid, die hare ziel
wondere liefde vervulde. Maar
ook haar menschclijk gevoel vermeng
de zich met die engelachtige teeder-
heid zij beweende Herbert, voor wicn
zij een zoo zuivere, zoo onschuldige
genegenheid had gekoesterdzij voel
de haar hart tegelijk gelukkig en ver
scheurd het was haar als scheen een
liefelijke zon boven cene lijkstaatsie.
Dona Anna. verwonderd over hare
lange afwezigheid, kwam haar in 'haar
bidvertrek opzoeken en vond haar
nog knielende en in gebeden cn tra
nen verzonken. Maria hief op hare
nadering het hoofd op cn gaf haar
den brief. Het eerste woord van Anna,
nadat zij dien gelezen had, w.
mag u dus van nu af mijne dochter
Ja, mijn kind, wij zullen
i voor Herberts ziel bidden,
den Heer danken voor zijne barmhar
tigheid en Hem smcckcn ons toekom
stig lot te willen zegenen."
Maria wierp zich in de armen van
dona Anna, die haar geopend waren
zij geloofde nu hare taak vervuld en
gaf zich, betreffende hare toekomst,
geheel aan de goddelijke Voorzienig
heid over. Van nu af kwam de
van Gonzales meciderc malen
gesprekken voor, en dona Anna
wachtte met bitter ongeduld op dc
rugkomst van haren zoon. Maria
niet of zij die hopen of vreezen moest
bleef in voortdurende ongerustheid
leven.
Dc afwezigheid van Gonzalés duur
de nog- twee jaren. Verscheidene
len schreef hij aan zijne moeder, altijd
der havens van de Middelland-
schc zee, maar zonder Anna ooit van
de toekomst te gewagen. Dona Anna
veronderstelde dat hij. om den zegen
Gods over zijn huwelijk met Maria af
smeeken. cene pelgrimsreis naar
het H. Land had ondernomenzij
meende hem te zien op de zandige
vlakte van Judca, aan de oevers van
den Jordaan of onder de gewelven
de kerk van liet H. Graf. Dat
denkbeeld had zij zich eigen gemaakt,
en Maria begon het allengs te declen,
beiden bedroefden en .verwon
derden zich over de langdurige afwe-
igheid van den jongen edelman. Se
dert acht maanden had de gravin geen
enkelen brief van hem ontvangen.
„Hij zal komen om ons te verrassen."
zeide zij eindelijk, toen zij van dat
stilzwijgen gccnc verklaring meer vrist
tc geven, „maar wij zullen hein eene
groote verrassing bezorgenwist hij
wat God voor hem heelt .weggelegd,
hij snelde met arcndsvlcugelen huis
waarts."
XVI, DE TERUQKOMST.
De herfst was voorbijgegaan, dc
winter had een licht sneeuwtapijt
spreid op de rotstoppen dei Cantabri-
sche bergen, de luwe adem van de
lente had het rijp. vervangen door de
witte bloesems van den amandelboom,
het blijde Alleluia van Paschen had
weergalmd en nog was Gonzalés niet
wedergekeerd. Het was daags voor H.
Sacramentsdag, de klokken kondigden
met luide galmen de plechtigheid van
den volgenden dag aan. Achter in de
tuinen van Osorio verhief zich een
draagbaar altaar, waarvan de moor-
sche bogen omslingerd waren met
guirlandes van roode rozen de geu
ren van tallooze bloemen vervulden de
lucht. Aan den voet van dat altaar
had Maria, na het in orde gebracht en
versierd te hebben, vermoeid aan de
zijde van hare tante plaats genomen,
die de oiffcieu van het H.' Sacrament
las. De zon ging achter de boomen
onder, de avond was stil en wanneer
dc nachtegaal even zijn heerlijke rou
lades staakte, kon men het geringste
geritsel, door een vogeltje of vallend
blaadje veroorzaakt, hooren.
„Mijn kind," zeide dana Anna plot
seling, „hoort gij niets?"
„Neen, tante."
„Die haastige schredenmen zou
zeggen...."
Wordt voortgezet.