Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE EEMBODE Telefoon No. 314. Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, dóch oplegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Vrijdag 7 April 1916. No. 2. Dertigste Jaargang. AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen, ingezonden stukken en advertentiën gelieve men in te zenden ten Kantore van de Directie van De Eemoode, Langegracht 13, Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. TWEEDE BLAD. De Goede Moordenaar. „Heden (i (Sij mci n het tin Jesus, Smart-verzaad aan 't kruishout (hangend, Gedoogt, dat elk Hem lastere en vergui/.' Dat boven 't lijden, 't arme lichaam jprangend, Nog smaad en hoon Hem 't minnend Harte krui»*. Met bittren spot drenkt Hem in over vloede De heiden met de zonen van Zijn l'c slaan in liet gekruisigd Hart dc Gij hebt mijns Jctus' Godheid hoo Gij hadt den moed /.ij' (iij llebt Zijn dood «bedroefde zit 'getroost icnlijk Ij keerer •e Heiland, .he slechts 1 Zijn heerlijk Kijk zal o Jesus, uw miskende Hart :ner kloeke liefde kronen, De sociale arbeid der R. K. Vrouw. Zoo luidde de titel van een lezing l welke dezer dagen baron Van Wijnbergen voor een der at'deelingen van den K. K. Vrouwenbond hield Hij drong aan vooral zorg te dragen, dat «Ie. maatschappij de echt-chrislelij- ke moeder behoudt. Het streven hier bij moet zijn, dat de vrouw, de moeder vóór alles, vrouw blijftzich als vri ontwikkelt; als vrouw beantwoordt de bestemming haar als zoodanig door God in 't moederschap gegeven. Deze beschouwing kan niet gedeeld door heil, die niet aan reldbesticr van God geloovcn, ni is de onze, die b'j elk streven hebben te letten op het mcnschelijk einddoel die in 't einddoel hebben te schouwen of een handeling goed is of verkeerd, Zóó geeft ook dit einddoel voor de vrouwenbeweging een vast richtsnoer, waarlangs zij moet gaan- In de moderne, te verwerpen leuze: algcheclc gelijkstelling van maii en vrouw wordt de wijsgecrige grondslag vertreden, dat door God voor man en vrouw een afzonderlijke eigen bestein- .ining, eigen doel is weggelegd. De vrouw is in zoo menig opzicht superieur aan den man, en zou zij deze superioriteit niet moeten prijsgeven wille der gelijkstelling? Is trouwens die gelijkstelling er in de allervoornaamste zaak, waai man èn vrouw zijn geschapen i Gods beeld en gelijkenis? Maar de gelijkheid, eens verkregen, zou tot schade zijn der vrou maatschappij. Zooals een landschap met hoogten en diepten, met berg en dal door ge lijkmaking zijn schoon karakter verliest en wordt een woestenij, zóó zullen ook de man en de vrouw, die elkander aan vullen, door gelijkstelling daarvan het nadeel ondervinden. De sociale taak der vrouwenbe ging is, te zorgen, dat de vrouw antwoordt ajtn haar bestemming, haar roeping, baar doel, en dc eigenschap pen, welke zij voor dat doel van na ture heeft meegekregen, te ontwikke len. En hier valt te denken aan bet mocdeiscliap, waarvoor de vróuw door God is geschapen. Zoo aantoonbaar velen worden wel iswaar niet tot liet werkelijke moeder schap geroepen, cu deze althans zou den elders haar sociaal werk te zoe ken hebben, wordt geopperd. Op ander gebicu. I.angs andere lijnen van ont wikkeling. De opwerping gaat mank. Velen worden niet tot iict werkelijk moeder schap geroepen; duch ligt 't niet voor een deel aan dc dwaasopgevoerde wcelde-cischun, welke voor het aan gaan van een huwelijk, tegenwoordig vaak gesteld worden Dc toename der weelde houdt zij niet 't huwelijk tegen? Indien dat dan waar is. moeten we dan niet met die mistoestanden reke ning houden, ol moeten we veeleer dc oorzaken daarvan die weggenomen kunnen worden, wegnemen Realiteit in elk geval is, dat 't t-.r komstig geslacht door de moeder tri liet gezin zal worden opgevoed, on verschillig of aan meer of minder vrou wen het werkelijk moederschap '.en deel valt. Van de moeder zal het afhangen, wat de komende jongens en meisjes op religieus cn sociaal gebied zullen Daarom heeft de Koomschc Vrou wenbeweging te zorgen, dat de moe ders christelijk zijn cn haar moederlijke eigenschappen ten bate van het gezin <-ii ile maatschappij ontwikkelen. Maar zij. die met geroepen worde;, ontvangen zij dan toch geen verkeerde opleiding voor haar maatschappelijke taak r /.iet onze nooit genoeg te prij zen Koom-clic kloosterzusters! D.e hebben niet het moederschap. Doch wat zij zijn. wat zij geven aan[ schappij, zijn cn geven zij daar uit den rijkdom barer rijk ontwikkelde moe derlijke eigenschappen. Van haar ar beid aan het ziekbed, op de scholen, de bewaarscholen, welke enkel door uoinsciic zusters schijnen in itaud te kunnen gehouden, verstaat van iets ook maar de man I.ee- ken noch religieusc broeders kunnen haar vervangen. Tol haar arbeid zijn leen dc vrouwen, heerlijk moederlijk Eu het beeld, dat hier ons oog treft, tal de gansclie maatschappij ons bie- inecr in de vrouw dc moeder lijke eigenschappen tot volle ontwik keling zijn gebracht. Aan die eigen schappen heeft dc maatschappij be- omdat zc behoefte heeft aan zachtheid, aan liefde. Wat dr. Schacpman van de Romein- schc wereld dichtte en op die van zijn tijd toepaste, geldt ook voor de 20ste ten, die den oorlog wel niet bepaald onvermijdelijk maakten, maar toch zeer stellig tot een conflict met de andere partij konden voeren en ten slotte ook gevoerd hebben? Zooals ook Grieke- land's houding tot een oorlogsverkla ring van de zijde der Ccntralen aan leiding had kunnen geven. En nu zeggen dc gerusten van hart maar wij zullen onze neutraliteit op lïcre wijze handhaven! Wij zullen niet toegeven aan ccnige aandrang tot het plegen van handelingen, die ons met ile andere partij in conflict kunnen: brengen Dat alles moge waar zijn en ook wij verwachten van onze rcgccring met anders, maar daarmee is het laatste woord niet gezegd. Want zoowel het een als het ander kan tot conflicten voeren. Men kan in grootc moeilijkhe den komen door te veel toe te geven aan dc ecne partij, maar die zelfde moeilijkheden kunnen voortvloeien urti een weigering oin aan de geopperde wrnschcn tegemoet te komen. Men niet genoeg te loven beleid hebben Asquith en Grey tot heden weerstand geboden aan dc aansporin- ;en om aan de afsluilings-poliriek een .eberper karakter te geven. Maar zal iic weerstand blijvend mogelijk zijn De heer Colijn legt er den nadruk op. hij de Engelsche contrabandc-poli- begrijpen kan. al billijkt hij haar ook niet. Het laat zich verstaan dat alicen die regelen van oorlogsrecht werkelijk worden nagekomen, welker naleving geen schade doet aan he hoofddoel van eiken oorlog het over winnen van dc tegenpartij. Zoo begrijp ik dus ook Engeland' .-chappij to: I afs'.uitings-pohtiek en kan ik niet niet moeder worden geschonken. |al te veel moeite berusten in de kwel lingen die ons daardoor worden aange- dc toewijding. Nochtans dc vrou.w alleen kan dit niet zoo zeer wrochten, als wel de vrouw vcrcenigd, en dan, liet voorafgaande verduidelijkt het voldoen de, natuurlijk Roomsch vcreenrgd. Zelfstandig gaan wc onzen weg, en assimilecren ons niet. zooals aan d'over-, zij, op elk terrein met den man. 't Nuchter.: volk zag daarvan het dwaze reeds lang in Geen smadclijkcr .(uali- calic voor de vrouw immers volgens dc volksuitspraak, dan die van man- Steeds zal er verschil van terrein zijn, waarop man en vrouw zich moe ten bewegen, orndat wij aan alles den godsdienst ten grondslag leggen, die men aan d'overzij uitschakelt. Weder om een reden om confessioneel ook op sociaal gebied ons te vcrccmgcn. Daarbij moet in 'c oog gehouden, dat optreden naar buiten niet baat, al» het individueel opgevoerde geloofsleven onze uiterlijke daden niet bezielt. Dan alleen zal de wereld het ver schil constateercn tusschen moderne en Katholieke organisaties, daar naar de gedragslijn der leden geoordeeld wordt, 't Werk, dat dc Koomschc vrouw heelt te verrriehten, moet geen na-aperij zijn van dat de» mans. Op charitatiel gebied wende .-.ij haar kracht aan m de werken b.v. van ziekenverpleging, stationswcrk, katcchisinuswerk werken van geduld cn lankmoedigheid; w.iar- in dc moederlijke eigenschappen kun nen geraken tot volle ontplooiing. Onder 't Kiuts gaf Christus de Za lige Vrouwe aan de wereld tot moe der moge, in navolging, door den Koomschcn Vrouwenbond de Binnenlandsche Berichten. et elke vrouw ziclftn eenig op zicht als moeder weten te geven aan .ar gezin of aan de maatschappij. Uit die speciaal moedelijke .;igcn- 'happen in dc vrouw door God aan tar natuur geschonken, wordt 't dui delijk, dat haar werking essentieel anders iet dan die van den man. Ook voor uw dus vastgehouden aan de leerdat alles volgens Gods wil zijn bepaalde bestemming heeft, aan welke bestemming de goedheid of verkeerd heid van elke handeling van ecu wezen toetsen is. Die bestemming zal nooit bereikt worden, indien toegegeven wordt aan de agitatie der moderne vrouwenbe weging, waarin men onze Koonische vrouwen wil meesleuren, maar waarin hare heerlijke eigenschappen noodza kelijk zullen ten gronde gaan. Eu dar wil de inoderde beweging van gelijk- itelling. 't Is daarom, dat wij, principieel tegen die beweging zijn gekant. Uit de ministèrieele motiveering van vrou wenkiesrecht, uit taal en toon, domi noerend op bijeenkomsten der moder ne vrouwen, blijkt al te zeer reeds, dat de natuurlijke eigenschappen der v daar de grootste kans loepen te den vernietigd. Om dit gevaar in het belang der vrouw zelf en der maatschappij af te weren,is er onze Roomschc vrouwenbe weging, die de moeder hergeeft aan gezin, en in 't algemeen der vrou met haar .moederlijke eigenschapp. aan dc maatschappij. Dan regeert weer op aarde de liefde, Nederland's positie. Dc kroniek ..Over den Volkerenkrijg" in den oud-minister Colijn in dc Stemmen des Tïjds was ditmaal zeer belangwekkend. De beschouwingen van den heer Colijn over hetgeen 111 den oorlog lol iu toe van weerzijden (niet! bereikt verd, de betcckenis der oorlogsdoel- :indcn en de kans op een zeer langen duur uitputtings-oorlog) ter lezing aan bevelend, nemen wij het volgende hier omdat het wellicht thans juist bijzonder actueel is. De heer Colijn schrijit Steeds sterker wordt de overtuiging dat de aangegeven oorlogsdoelen niet bereikt zullen worden, dat noch de wa penen noch dc tijd aan een der par tijen de gewenschte beslissing zullen brengen. Maar dan is de oorlog ook doelloos geworden, tenzij men het dooden eenige honderdduizenden mcnschen, de verwoesting van geheele landstreken de uitputting van geheele natiën zichzelf als doel wil beschouwen. 1 vredesbegeerte die in de eerste mar len van het vorig jaar viel waar lemen schijnt teruggedrongen door de verbittering, dikwerf gezellin vai: vertwijfeling. En uit dat alles, uil uitblijven der beslissing ondank: grootc ii spanning, groeit t een toene mend gevaar voor de neutialen. De schrijver herinnert er aa achtereenvolgens verscheidene i len in het geding moesten betrokken worden Italië eerst, toen Bulgarije, Griekenland kwam onder pressie volgde Portugal. Naarmate dc oorlog langer duurt, moeilijkheden zich sterker doen ge- lelcn, hel uitzicht op overwinning af neemt, naar diezelfde mate hebben wij veriasingen te wachten. De pyschologie der Volken en der Regee ringen is een factor waarmede ernstig :n valt en liet is verontrustend dat daarmee in Nederland zoo weinig gerekend wordt. Men voelt zich gerust omdat men kan zeggen, dat voldoende gebleken is dat geen der naastbetrokken oorlogvoerenden, Enge land noch Duiischland, on strijd betrekken wil. meent men dan soms dat En geland of Duitschland het er bepaal delijk op hebben toegelegd om Por tugal bij den oorlog le betrekken Ligt het niet veeleer voor de hand dat Portugal heeft toegegeven een aandrang gekomen van zijde om zekere handelingen te verrich- dsan. Vooral omdat de Engelsche geering zich inderdaad beijverde or.s belang rekening te houden ver als dat in hei nu eenmaal vaarde systeem mogelijk was. Het voortbêstaan van dit betrekke lijk bezonnen optreden is echter gewaarborgdintegendeel, reeds duldt men die bedachtzaamheid bij de Engelsche regeering meer dan dat haar goedkeurt, en het is juist in 'ijzigende volksstemming, dat het voor onaangename verwikke lingen schuilt. juist voor Nederland is dat ge- het grootst, omdat wij alleen staan. De drie Scandinavische Rijken hebben zich aaneengesloten en nemen daardoor een heel wat krachtiger po sitie in dan Nederland, dat bovendien niet alleen le rekenen heeft grondgebied van het Rijk in Europa, lar ook met zijn uitgebreide koloniën het Oosten. Er is dus weinig reden gerustheid. Als men afziet van de rste drie oorlogsmaanden dan is I gevaar eer toe- dan afgenomen, of zooals ik hel elders uitdrukte sinds het einde van 1914 heeft de toestand zich eer te onzen ongunste gewijzigd dart dal hij zich -te onzen gunste beterd zou hebben. dat geldt niet alleen mei oog op het bovenstaande, maar gaat ook door op militair gebied. Men be denke toch wel, dat de oorlog vastge- loopen is op alle fronten. Er is nergens een gat meer waai men door kan. Be halve dan maar Nederland en E nemarken zijn neutraal 1 Nu zij uitdrukkelijk vooropgesteld en moet voorzichtig zijn om niet m verstaan te worden dat ik geen i kei oogenblik de mogelijkheid onder stel dat Engeland voornemens is in vorming zijnde nieuwe legers op Nederlandsche kust te doen landen. .Denemarken blijft m. i. buiten beschou wing, omdat op de Deensche kust geen geschikte havens zijn om een landing in grooten stijl uit te voeren.) Wij heb ben Engeland's verzekering, door As- quith in het Lagerhuis uilgesproken, it het onze neutraliteit eerbiedigen 1, en wij vertrouwen op dat woord. Maar het is de vraag en nu kom ik tot de psychologie van de Duitsche regeering en het Duitsche volk het is de vraag wat men in Duitschland daarvan denkt. Indien men bij oostelijke buren zich ernstig bevreesd gaat maken voor zulk een gebeurtenis, welken invloed zal het dan hebben op de houding van Duitschland jegens ons De Duitschecs, zoo mogen, moeten wij aannemen, zijn geheel de hoogte van ons verdedigingsvermo gen. Als zij dat vermogen 'oldoende achten en tegelijk van oor deel zijn dat een Engelsche inval door Nederland in Duitschland te duchten zou het dan zoo vreemd zijn dat van die zijde werden benaderd met oorstellen, waaraan wij niet kunnen toegeven, omdat wij dan onze neutra liteit jegens dc geallieerden zouden prijsgeven 'k weet wel, dat men hiertegen kan voeren, dat Engeland geen landing doen; dat wij indien zij beproefd rerd volkomen in staat zijn eer. voorgenomen opmarsch in oostelijke ot zuid-oostelijke richting te stuiten, maar alles is niet ter zake dienende. Het ie vraag niet wat wij de.iken, maar zij, dat zijn de Duilsch :rs, denken. Zoo is er dns naar beide zijden toe nemende kans op conflict. Maar met dit verschil, dat wij tegenover mogelij ke moeilijkheden met Engeland alleen een afwachtende houding kunnen aan nemen en in dc hoop moeten leven dat men ons het recht zal laten onze strikte onzijdigheid te blijven handha ven, terwijl we ten aanzien van Duitsch land bovendien nog iets positiefs kun nen verichtcn. Wij kunnen nl. door het het op de been houden en door het voortdurend ;rsterken onzer weermacht, de over ging vestigen niet alleen van onzer i. maar ook van ons vermogen orr elke bedreiging tegen Duitschland': open liggende flank af te snijden. Dal kost ons naast veel geld ook zeer zware persoonlijke lasten en dit ver moedelijk ter keering van een slechts denkbeeldig gevaar. Maar daaraan is nu eenmaal niets te doen, omdat wij bij deze dingen veel meer te rekenen hebben met de zienswijze der oorlog- oerenden dan met de onze. Wij zijn dus, zelfs als dit naar ize meening niet noodzakelijk mocht zijn. verplicht om naar het Wes ten te blijven front maken en als we dit naar het Westen doen brengt onze geheele neutraliteitspolitiek mee naai het Oosten en Zuiden eenzelfde ge dragslijn te volgen. Men kan dit betreuren, gelijk ik het doe, omd^t het lasten voor ons mee brengt, die haast ondragelijk schijnen. Indien echter ook wij door de zuiging der gebeurtenissen zouden worden mee gesleept, omdat wij niet genoeg reke ning gehouden hadden met de inzich ten en de geestesgesteldheid der oor logvoerenden, dan zouden de schorpi oenen de geeselen vervangen en dii kans, zij moge dan door sommigen ge ring worden geacht, mogen wij loopen. Ouderdomswet. De Tweede Kamer verwierp 51 tegen 41 stemmen een motie-Loh- man om, met het oog op de tijdsom standigheden, de Ouderdomswet van de agenda af te voeren. Minister Cort van der Linden had vóóraf verklaard, dat Regeering er geen bezwaar in ziet om met de behandeling het ontwerp te beginnen. teit stipt te handhaven. Die maatregel is niet het gevolg van bestaande po litieke verwikkelingen, maar berust op gegevens welke een toeneming der ge varen, waaraan ons lar.d bloót staat, doen duchten. Het zou niet in 's ltnds beHng zijn, omtrent den inhoud dezer gegevens eenige nrededeeling te doen." Maximumprijzen. Er is weer een bekendmaking _:plakt, waarin de burgemeester de aandacht vestigt op de maximum-prij- bij verkoop in het klein, door den er van Landbouw vastgesteld regeeringsbrood, tarwebloem, tar wemeel, boter, kaas, rijst, havermout, suiker, peekoffie, cichorei, zout, soda, petroleum en visch. Overeenkomstig den wensch vi inister zal aan de maxima streng de hand worden gehouden. Voorts wordt herinnerd, dat het niet in acht daarvan kan leiden tot inbezit neming ingevolge de Levensmiddelen- wet en dat mededeelingen nopens den verkoop van artikelen tegen prijzen boven dc daarvoor vastgestelde maxi- a dagelijks door het gemeentebestuur ontvangst worden genomen. Oe Toestand. Het comité-generaal der Tweede Ka- er, onmiddellijk aangevangen na opening der vergadering, duurde 1 de hervatting der openbare gadering heeft minister Cort van Linden een Regeeringsverklaring afge legd, luidende als volgt „De Regeering stelt er prijs op aansluiting aan het medegedeelde comité-generaal' openlijk te verklaren, dat het schorsen van het verleenen van periodieke verloven een maatregel is van voorzorg in verband met het onwrikbare besluit om onze neutrali- Reuter's agentschap verneemt offi cieel dat zich niets tusschen Engeland of zijn bondgenooten en Nederland ont wikkeld heeft hetwelk de sensationeele geruchten die in Nederland liepen zou kunnen verklaren. Niets dat tegen Ne derland gaat, is ter Parijsehe confe rentie besproken of vermeld. Geen waarheid bevat het verhaal dat de ge allieerden de landing eener krijgsmacht op Nederlandsch grondgebied overwe gen of hebben overwogen. Verklaring van den opperbevelhebber. De Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht neemt generlei verantwoor delijkheid op zich voor eenig bericht, 'aarbij niet uitdrukkelijk blijkt, dat het uitgegaan van zijn Algemeen Hoofd- kwarti*. In den Schoonmaaktijd. Bij den eersten zonnestraal in Maart, die doordringt tot ,in de hoeken der kamers, ziet het vrouwenoog, dat er „schoongemaakt" moet worden. En „den heeren der schepping" zoo worden ^immers de mannen wel genoemd slaat de schrik om het hart. Niet, dat zij tégen schoonmaken zijn. Want wat is voor hen aangenamer, dan dat het huis frisch en schoon is. Menige vrouw drijft haar man de herherg in, omdat het thuis alles be halve zindelijk en net is. Toch de schrik is er. Morgen beginnen wij schoon te ma ken." de aankondiging van het offensief om in stijl te blijven, En denk nu maar niet, dat gij aan den druk ontkomtalles gaat overhoop. Als moeder natuur met u is, dan kan het gebeuren, dat gij een veilig plekje kunt vinden in 't zonnig-buiten. Maar pas op I uw stoel of bank is pas afgewasschen en nog wat vochtig. Moet gij binnen blijven, schik u dan aar in 't onvermijdelijke .lot en laat die vrouwen-regeering maar aan het bestuur. Uw rustig plekje krijgt gij terug. Van vrouwen-regeering naar liefda digheid is maar een sprongelje. De vrouw toch is uit haren aard liefdadigheid en in die wereld gunnen wij haar gaarne het bestuur. Gij moet dus niet pruttelen, als uw kleerkast bij de schoonmaak eens flink wordt nagezien en een of ander oud kleedingstuk, dat gij toch niet meer draagt en maar haDgen laat, verhuist naar 't Brokkenhuis van de St. Vincen- tius Vereeniging waar zoo'n jas en broek zeer welkom zijn. Is wonder, dat sommige mannen, als moeder-dc-vrouw zoo'n kleeding stuk heeft weggegeven, opeens een be- 'lieging van „zuinigheid" krijgen. Dat vil nu niet zeggen, dat zij legen lief dadigheid zijn. Wie dat beweert is n vreemdeling op dat gebied Er bestaat nog een echt Roomsch werk„liefdewerk Oud Papier." leder- kan aan dat Roomsche werk mes doen. Iedereen heeft toch wel een «tukje papier, dat hij als waardeloos wegwerpt eneen plekje om dat waardeloos papier te bewaren. Maar dat is niet waardeloos. De ver zameling geeft aan enkele honderden werk en brood, aan den H. Vader, den Paus, een steunpenning jaar lijks honderden guldens, die ten bate komen aan R. K, instellingen van lief dadigheid. Dat is geen vertelseltje uit de sprook jeswereld, nraar eenvoudig eene zaak, die mogelijk is en wordt door alge- heele samenwerktng en zaakkundige behandeling. Er is nu toch geen opwekking meer noodig omdat schijnbaar waardeloos 'tukje papier op een bepaald plekje ;e bewaren en de grootc of kleine ver- tameling aan -die mcnschen te geven, die zich bereid verklaard hebben voor dat oud papier verder te willen zorgen.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1916 | | pagina 5