Katholiek Niéuws-
en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Lnngegracht 13, Amersfoort
Telefoon No. 314.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven door de
Vereeniging De Eembode te Amersfoort. - Prijs per drie maanden zestig cent
voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor incassokosten. Afzonderlijke
nummers vijf cent per exemplaar. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 26 Mei 1916.
No. 16.
Dertigste Jaargang.
AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen, ingezonden stukken en
advertentiën gelieve men in te zenden ten Kantore van de Directie van De Eembode,
Langegracht 13, Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
J. B. SCHEUER
AMERSFOORT,
l.angegraclit 9 - Telefoon 254.
Administratie- en
Effectenkantoor.
Coupon». Sluiten v
loiigntle.
ntoor geopend vat
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
Ou Oostenrijkers
hebben de/.er dagen, nu dn oorlog niet
italic juist een jaar in gang was, ge
loond, dat ile Italianen vooreerst nog
niet op eer. overwinning kunnen rekenen.
dent schrijft
Onze candidaten voor de
Provinciale Staten.
District Amersfoort,
waartoe behooren de gemeenten r
Amersfoort, Baarn, Eemnes, Soest, i
Leusden, Bunschoten, Hoogland. 1
Stoutenburg, Renswoude.
Stemdag: DONDERDAG 15 JUNI.
K VAN DER BURG.
A. J BICKER CAARTEN. Ij
W. VAN KLOOSTER."
H. KROES.
Voor de Staten-Stembus.
succesvolle a
an vallen het
oslenrijkers
Joegen een 1
rdedigingsini:
lur. dien wij .1
er* aati .Ie
grens had
tc richten.
Zij tastten
clMOrm van
vuur en ijzer o
met wanbof
bij Verdun,
viel. De I r:
slaagd zich
)r de Duitacbers.veroverd, blijft echter alles ha;.t en bil'.erheid. i
aven ten van dit dorp Vermoedelijk zai nog éénmaal wor-
uisclicr. echter weer terug. I den gepoogd de Duitsche liniën tc
as de strijd aan den an-1 breken. T.ukt dat niet dan is de mach-
lij het fort Douauinont, I leloosheid aan beide zijden zonneklaar
ite dagen van den slag en is vredesluiten onverbiddelijke eisclt
:n Uuitschers in banden van zelfbehoud.
Binnenlandsche Berichten.
Electriciteitsvosrziening i
prov. Utrecht.
schrijft het front ii
„Mijngc vechten
afgrijselijke v<
ring Au beide
>chcrp/:nnighcid o
kabcli
i deze i
Bankvereeriiging H. L. A. Dullaert Co.
AMERSFOORT - Scherpenzeel Soest
LANGEGRACHT-30 - TELEFOON INTERC. 363
Verstrekken op aanvrage
HANDLEIDING
bij de aangifte voor de
VERMOGENSBELASTING.
Verhuren loketten in hun brand- en inbraakvrije SAFE-DEPOSIT
strijd
het I
(i.- K-p.i'.ci '.le Staten te machtigen:
voor de Provincie .:tn tc vragen
a..-. vaarden een Rijksconccsue
r den aanleg cn de exploitatie van
ken tot het voortbrengen/geleider.,
isl'ormewen. vcrdeelcn cn leveren
1 der provincie Utrecht;
etappen tc doen teneinde te ver
ben dat de noodigc vergunningen
den verleend om in zoodanige ge-
Sr
het belang der
l'rc
hoeve van de «tri
r I provincie Utrecht v
b :loc!d. te mogen a
erker-
Ie Vnjz.t
tc macht
erderheden
bijzundci natlecli
hopen natuurlijk
êochilleiule provm
laken, ons ecntgi
t de vijand deze stellingen
cn behouden in .Ie Eerste 1
|)c politieke geschiedenis
wpen opdagen.
Gruwelijk, zoo'n krijg I
Bij Verdun.
De bloedige strijd bij Verdun sta.
.-er op een hoogtepunt van hevighei
Aan beide Maasoevers zijn weer e.
kluiten aarde en wat otnverg
schoten huizen veroverd en herover
laarvoor zijn duizenden Duitsche
•li l-'ranschcn gevallen. Links van Vcrdi
is het dorp Cumiéres, aan do rivi
degen, nadat het weken heeft stand
vijandelijke infanten,
i. werd vernietigd cn
i met lijken gevuld, i:
alle kant
ir telkens
nl de onbeschrijfelijke ellende die
doorgemaakt hebben, i- de strook
il-, bijna 630 kilometer lang. die
■r West-Kuropa loop*, een eindeloos
;l van bloed, waar de twee legers
ander nu reeds anderhalf jaar vast
houden. totdat de grond er onherkenbaar
en de helft van die ge
ilede strook in één groot kerkhof is
rranderd.
Hierbij vergeleken zijn alle slagvelden
r wereld slechts speelplaatsen.
Vredesgeruchten
aren rond. Ze danken hun ontstaan
i hoofdzaak aan de Amerikaansche
ie»kie/ing. Wildon, de tegen-
pres
of Fra
naamlooze
.ent:-.n'.sch.ip ..Provinciale Utrcchtsche
-riectriciicit* Maatschappij," op te
•i overeenkomstig de in ontwerp bij
!t besluit bchoorvnde statuten voor
-cn bedrag van ten hoogste f 498.UÜ0
-••; ri verband daarmede Gcd. Si
machtigen
al hei noodigc te verrichten
:c komen tot oprichting dier veilt
.chap overeenkomstig de evcribedoelde
°P 1
n de kon. bewilliging
te van klacht-nota's schrijven aan
schiand en zijn huldigen van 't
maar-waaicn-stelsel ten 'opzichte
den grooten klant Engelntul, meent
dat zijne positie sterker en zijn 'kans
op .herbenoeming grooter wordt wan
los-idealen gaal scher-
Duitschland's verklaringen, uitingen over
■aarden mocht verwachten.
c. in overleg met de andere aandeel
houders goed te keuren de eventueele
rijztgingcn. welke de Kegecring in die
iatulen mocht wenschen te zien aan
gebracht
4. tied. Staten te machtigen om,
odra cn voor zooveel noodig, ter
lorziening in de behoefte aan kasgeld
ne lijdelijke geldleening aan te
t een bedrag van ten hoogste f 10Ö.U0Ü
legen eene rente van ten hoogste 5
honderd, af te lossen uiterlijk 31
December 1917
5. Ged. Staten te machtigen de gel
ui aan te wenden tot deelriejning in
het kapitaal der vorenbedoelde Xaam-
Yennootschap tot een bedrag
en hoogste f498,000.
Keien.
je hebt reden om bij dezen
i lach tc schieten. Is dat nu iels v
fatsoenlijke krant Die dingen v
uaakpotlen, waar je zoo akelig
titel i
verwacht - ver kunt vallen op die nare] een gedenkwaardige vergadering van
hei, ais je een lief bouquetje paarse i Duitsche geologen te Berlijn, dat een
plukken. Zweed, Otto Torell, als een bom in
deze bijeenkomst deed vallen, de me-
dedeeling, dat zij, dc aanhangers der
drijvende-ijsbergen-theorie hun weten
schap moesten herzien, daar hij na di
vergadering in de onmiddelijke nabijheid
van Berlijn en op zoovele andere plaat
sen in hun land zou aantoonen de
werkelijke toedracht.
Hier ontwikkelde hij de Landijs-theo-
ne. die ons leert, dat voor meer dan
50000 jaren geheel West- en Noord-
Europa was bedekt met een dikke laag
landijs. dat afschoof en gevoed werd
door de glelschcrs van de Skandina-
vische gebergten en door sneeuwval
bij lage jaartemperatuur honderden me
ters dik was.
Mochten de bewijzen voor dien Ijstijd
reeds vroeger geleverd zijn, de grootc lij
nen in het vraagstuk onzerbodem vorming
zijn ongetwijfeld getrokken door Torell,
al kunnen we zelve wel concludewn,
dat door die Landijsvelden geduchte
oppervlakte en grond-moreenes hierheen
werden geschoven, en we in de res
tanten dier ntoreenes de bewijzen moe-
n_ zoeken van dit historische verloop.
Stelselmatig heeft men op landkaar-
n uitgezet de plaatsen waar men
Zweedsch graniet, Noorsch porfier en
Alands-gesteenten heeft gevonden en
zoo is de richting bepaald waaruit het
Landijs van de groote Europeesche
helling is geschoven.
De keien in het keileem der grond-
dragen hier en daar dc spo-
hei langdurige vervoer in den
an krassen, door hardere ge
steenten, waarover zij zijn geschoven,
ingemaakt. Waar de keien zelve
harder wareu dan het bodenigesteente,
ontstonden gletscherkrassen, welke men
op tallooze plaatsen beeft gevonden
op kaarten heeft aangeteekend en waar
van men heeft vereenigd de richtings
lijnen, die volkomen bleken te corres-
pondeeren, op die welke waren ont
staan uit de vindplaatsen der gesteenten.
Waar echter een groot deel van ons
zand cn ons grint zeer duidelijk uit het
Zuiden afkomstig bleek, dient nog te
worden opgehelderd, hoe deze bodem-
vormers hier zijn gebracht.
Het bestek van dit artikel gedoogt
En dan. zijn we :e Amcrsfoor, niet
reeds onsterflijk belachelijk door ons|
gezamenlijk bezit, een reuzcnexemplaar,
De Kei!
Het riiotto van Goethe nou ja,
die geniale malloot
Mijn kinderen hebben hun zakken
el eens volgestopt met mooie keitjes
vonden aardappeltjes, hartjes, centjes
meer zulke dingen, en kregen vree-
sclijk vuile handjes maar ze waren er
heerlijk zoet mee.
En dan heb ik een kennis, een rare
•nt eigenlijk, die altijd dwars door het
bosch of door de lange hei loopt,
waar een ander mensch dc paden volgt.
Die heeft altijd wat gevonden en brengt
ook wel eens een mooie kei mee
laatst nog had hij er een met een soort
goud er in. Maar och, wat heb je aat
die dingen, als het tóch geen echt goud is:
Ja. die zonderlinge mijnheer eer
natuurliefhebber stelde mij de vraag
Waar zouden die keien toch vandaan
Dat ze groeien, meenen alleei
maar de onontwikkelde heide-bew>
de menschen uit de zandstreken, welke
dit dan ook kunnen verzekeren
een geloovigen ernst, die allen spot
voorkomt.
De wetenschap, bij monde i
eersten ongeëvenaarden bodemkenner
Staring, gaf sinds een halve eeuw reeds
antwoord op die vraag, en ook op dit
punt blijkt dus liet resultaat der weten
schap weinig tot het volk te zijn door
gedrongen.
Staring vond, bij vergelijking der ge
ileen ten van onze heuvels en heiden
tiet die van andere landen, dat ze deels
rit Zweden en Noorwegen, anderdeels
rit België en Duitschland afkomstig
zijn. Maar hoe is dit geschied? Totkortcn
tijd voor zijn dood heeft hij geloofd,
lat onze zand-, grint- cn keienbodem
lier is gekomen met de ri
net drijvende ijsbergen, brokken glet-
ichers van liet Skandinavische gebergt:
afgeschoven, welke hier, waar alles nog
de zee oedekt was. afsmolten
de zand- en puinmassa's depo
neerden.
op 3 November 1875 op
FEUILLETON.
De balling.
Catliarina zweeg. Haar gelaat, dat ter
wijl zij spiak, van inwendige vreugde
gloeide, werd eensklaps iloodelijk bleek,
l'rins Sudovv sprong op baar toe.
„lil na.mi des hemels I Uw Majes
teit is niet welzeide hij.
Slechts met moeite ademhalende
leunde Catharina op zijji arm.
„Het is niets, prins," zeide zij
zwakke stem. „Eene kleine zenuw
doening; een gevolg van het laclici
om dc grappen van Narischkin. Geleid
mij naar mijn kabinetdames, volgt
mij. Maakt u niet ongerust; wellicht
zal ik terstond terugkeeren."
En zich tot Alexis wendende, die
als wezenloos aan zijne plaats stond
vastgenageld, zeide zij gejaagd:
„Ga morgenochtend naar Sudow
uwe appointementen zullen...."
Een nieuwe kramp overviel haar. zij
bleef in den volzin steken en verliet,
op Sudow's arm leunende, de zaal.
De ongesteldheid der keizerin ov
schaduwde het in deze schittciende
vertrekken vergaderde gezelschap als
met een donkere wolk. Ingevolge
Catharina's bevel bleven alle aanw
gen aan tafel, doch ofschoon allen,
niemand zoo vurig als Alexis en
dora. op de spoedige terugkomst der
L-izerin hoopten, was die hoop li
geefs.
Na verloop van een hall" uur
aangekondigd, dat alhoewel dc
i zlcli iets beter gevoelde, zij rust
behoefde en zich naar haie vertrekken
L-geven had. Dit was voor allen het
•eken om te vertrekken, en binnen
cinige oogenblikken waren de pracb-
tige zalen ledig. Al haar glans was
verdwenen, de lichten waren uitgedoofd,
het gelach en gekout, waarvan zij nog
geleden vervuld waren, w
diepe stille veranderd, llei
waar afbeeldsel der vergankelijk
heid van alle aardsehe vrei
dikwerf door de stilte des d>
•olgd wordt.
Catharina sliep onder den troonhe-
nel van haar met lluwcclen gordijnen
behangen ledikant.
De dag brak aanhet was de 4e
November 1796.
Zonder verder over onpasselijkheid
te klagen was Catharina opgestaan.
Zij verleende audiëntie aan prins Sudow,
doch verliet hem na cenige min
opdat hij zijn werk ongestoord
kunnen vervolgen.
De vertrouwde kamerdienaar
keizerin, Zacliarias Constantinowitsch,
Itrad, als gewoonlijk met klokslag van
elven, haar kabinet ongeroepen binnen,
haar hare chocolade te brengen.
Hij vervuide dien dag zijne gewone
taak. doch Catharina bevond zich niet
dc kamer. Hij wachtte, doch zij
Ten laatste, toen hij in het aangr
zend vertrek geen gerucht hoorde,
waagde hij het de deur tc openen.
Met een kreet van ontsteltenis sprong
hij achteruit.
Met verstijfde ledematen en dc lijk
kleur op liet gelaat, lag daar de mach
tige czariu niet ver van haar ledikant
op den grond.
Allen, die zijn geroep hoorden haast
ten zich toe tc snellen zij legden di
keizerin oji haar bed cn zonden oir
de genecsheeren, want de pols had
nog nici opgehouden te slaan.
De toestand werd zoo geheim
gelijk gehouden, doch in allerijl werden
boden naar Gatschina gezonden,
den erfgenaam van den troon me
gevaar, waarin zijne moeder verkeerde,
in kennis te stellen ondanks allo
zorgen had het gerucht zich echter op
den adem van den wind verspreid, die
het verder voerde in de huizen i
straten, cn wanneer twee perso:
kander ontmoetten spraken zij
den dood der keizerin en fronsten hunne
wenkbrauwen bij tie gedachte aan
geen de toekomst baren kon.
Toch waren dc levensgeesten
Catharina nog niet geheel uitgedoofd.
De grootvorst vond haar nog
ofschoon hei bewustzijn haar scheen
verlaten te hebben.
gcbeele keizerlijke familie stond
aar bed, doelt zij herkende nie
mand. Geen geluid kwam over hare
lippen, diejtrampachtigoverelkander ge
kiemd waren, totdat zij, toen de pen
dule tien uur sloeg, een doordringende
gal" die, door liet gansche paleis
weerklonk, Het was de doodskreet var
dc groote Catharina, de proclamatie
van den Czarewitsch, tot allcenltcer-
sclter aller Russen.
Zijne vrouw en kinderen
eersten, die die den nieuwen monaich
hulde bewezen. Al de officianten,
ministers en officieren volgden het
■oorbeeld der keizerlijke familie, en de
Senaat legde deu eed van trouw aan
l'etersbuig bleef lustig. Er ge
beurde niets, dat cenig gevaar vooi
wen heerscltcr opleverde doch
Paul was niet gerust, voordat al zijn
troepen uit Gatchina waren aangeko
men, en zich in het palcis en rondom
zijn persoon gelegen' hadden.
Tegen het midden van dien sterf
dag wandelde Alexis Lafont treurig
langs de straat. Zijne ziel was van een
onuitsprekkelijk leed vervuld. Hij
was verstoord op het mettschdotn cn
op het noodlot, dat zijne groote ver
wachtingen zoo had teleurgesteld.
„Zoo in gedachten verdiept, luitc-
int." zeide een stem achter hem,
„doch gij hebt er dan ook waarlijk wel
den toe, zooals trouwens wij allen."
Lafont keek op. Prins Orlowitsch
stond voor hem.
„Vroolijk u zeiven wat op, mijn
riend," zei hij vriendelijk, „uw toe
komst is nog met vernietigd. Wie weel
of czaar Paul niet een geheel ander
persoon zal zijn als grootvorst Paul
een kroon brengt dikwijls verandering
ten goede of ten kwade. Ik zal den
czaar persoonlijk over u spreken prins
Sudow, wien de keizer van zijn gunst
verzekerd heeft, zal mij zijn steun niet
weigeren Paul zal de laatste wenschen
zijner moeder eerbiedigenDoch
deert u, Alexis
Bleek als de dood wees de jonge
officier naar twee mannen, die ai
m de straat afgingen.
De blikken van den een richtte zich
trotsch op Lafont, en zijn onbeschaamde
woorden bereikten zijn oor.
„Waarom zijt gij zoo verstrooid?"
zeide de prins verwonderd „dat begrijp
ik niet."
„Gij zult het spoedig begrijpen," zeide
Alexis zacht, „wat kan ik, een arme
luitenant, tegen 'n gunsteling des keizers
doen. Dat is luitenant Tessikof, die daar
in volle vrijheid gearmd met een l
merheer des keizers voor ons loopt,
hij draagt op zijn gelaat de uitdrukking
van zijn zegcnpraal en mijn ondergang."
De prins stond verbijsterd.
„Arme jonkman," zeide hij gevoelig,
„ik vrees dat uwe dagen in Rusland
inderdaad geteld zijn. Arme I-'eodora I
Zie van haar afl"
„Van Feodora afzien riep Alexis
woest, „dan liever sterven."
,,lk trek mijn woord niet terug,"
zeide de prins. „Mijn huis slaat altijd
voor u open, doch herinner u wel, dat,
volgens Russisch gebruik, geen huwe
lijk tusschen deu adel kan gesloten
worden zonder de toestemming des
keizers. Eene hoop blijft ons nog over.
Vertrouw op mijwat prins Orlowitsch
voor u kan doen zal hij niet nalaten."
Hij drukte den jongen ofiicier de
hand en verliet hem.
Alexis vervolgde langzaam zijn weg.
De blokken van al de kerken van St.
Petersburg werden wegens het overlij
den der keizerin geluid. Het scheen
Alexis toe, of het de doodsklok van
zijn geluk was. Het was hem, als
moest hij zelf naar het graf worden
gedragen om daar in vergetelheid te
