Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt elkèn Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Verecniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Dinsdag 30 Mei 1916. No. 17. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van ééh tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Voor Incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld advertceren. Alle mcdedeelingen,
ingezonden stukken en advertentie» gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Onze candidaten voor de
Provinciale Staten.
District Amersfoort,
waartoe behooren de gemeenten
Amersfoort, Baarn, Eemnes, Soest,
Leusden, Bunschoten, Hoogland,
Stoutenburg, Renswoude,
Stemdag: DONDERDAG 15 JUNI.
K. VAN DER BURG.
A. J. BICKER CAARTEN.
W. VAN KLOOSTER.
H. KROES.
Patronaatswerk.
"J oolang ze zich kinderen gevoelen
slaan dejongens onder het toezicht der
ouders, zoodra ze groote menschen
zijn, zorgen ze voor zich zelf, maar
nu den tusschenleeftijd Dan heeft de
jongen het meest steun noodig, en slaat
het meest zonder steun.
Het Chr.-Hist. dagblad „De Neder
lander" typeerde dien leeftijd onlangs
zoo treffend„Gij moet de moeite
nemen in de ziel te zien van dien ver-
standeloozen knaap. In het opgroeien
van zelf ontgroeid aan dc sfeer van
liefkozingen en teederheid, die zooveel
warmte brengt in het kinderleven. Op
fabriek of kantoor eenvoudig beschouwd
als hamer of schrijfmachine. Onder de
andere jongens natuurlijk alle zachtere
gevoelens schuil houdende onder een
mop of een vloek, waarvan de eerste
misschien nog wat erger is dan dc
tweede. Vaak thuis alleen „meetellend"
als hij 's Zaterdagsavonds zijn geld
neerlegtonder de grooten een „kwa
jongen" die nog niet, onder de kleinen
een „lummel" die niet meer mag
meedoen. Een tamelijk eenzaam leven.
Ecnc ziel, die door bijna niemand
wordt begrepen. Maar die tocli ook
haar heimwee heeft en haar schuchtere
verlangens en haar mooie, brooze
droomen
Na lang eenzaam zwerven met
steeds zwakker wordende zielskracht,
met steeds meer afzondering van allen,
die konden steunen en redden, loopen
ze aan tegen een „vriend", die met
ruwe hand het nog rein gcklanktc in
strument hunner ziel ycrvalschen, hun
het oude refrein van het zondclied
leeren spelen, en hen maken lot een
schrille» dissonant in hun Roonuch
Nu wilde men hen onttrekken aan
de gevaren, waarin zoovclen vóór heil
gevallen warenhen wegroepen van
dat open terrein der zonde, de straat,
waar het kwaad hun oogen en ooren
binnendrong hen terugwinnen van dc
slechte vrienden, die reeds vertrouwd
niet de zonde, hun leeraars werden In
de boosheid.
En men richtte vluchthavcns op,
waar geen gevaren dreigen konden
men haalde hen binnen in gezellige
zalen, waar deugd en vreugd tezamen
speeldenmen bood hun steun en
volharding in het goede door Room-
sche vriendschap.
it was een schoon en edel pogen
waarop zegen rustte. Het patronaats
werk groeide. En aan dien uitcrlljkcn
groei beantwoordt een steeds toene
mende inwendige ontwikkeling. Het
aanvankelijke tasten en zoeken is ge
volgd door een welbewust werken
•olgens vast program, dat zich steeds
neer aanpast aan de behoeften der
jeugd en heel het leven der jongeling
schap beslaathet patronaats wezen
breidt zijn werkzaamheden steeds uit
voert ieder zijner werkzaamheden
hoogere volmaaktheidhet grijpt
steeds verder in in het sociale leven
wint al meer relaties met de
groote Roomsche organisaties.
Het is welhaast het erkende en so-
llcde fundament van de Roomsche
laatschappij der toekomst.
Daarom verdient het werk aller
cun en medewerking. Onze liefde
oor de steunbehoevende jeugd moet
him liefde wekken, opdat steeds meer
werkers zich geven aan dit schoonste
en noodigste onder de liefdewerken
de vorming en opvoeding dei toe
komstige hooiden van Roomsche huis
gezinnen. D. M.
St. Ansfridus.
IX.
Dit maakte op den zieke den diep-
sten indruk en bracht htm tevens
blijde stemming, want hij begreep
nu weldra het eeuwig licht voor
hem schijnen zou en vol verlangen
dat oogenblik'riep hij uit: „Heer
we omgeving is een licht, dat in
'ighcid niet verduisteren zal." Toen
gaf hij ook zijn verlangen te kennen,
de laatsteTH. Sacramenten te ontvan-
om gesterkt te worden op zijn
naar de eeuwigheid. Nog eens zui
verde hij zijne ziel van alle vlekken
en smelten, waaraan hij zich door men-
schelijkt- zwakheid had schuldig ge
maakt. Met den meesten eerbied en
de diepste godsvrucht ontving hij daar
na uit de handen van den Abt de H.
Communie cn'het H. Oliesel. Aan al
len die er bij tegenwoordig waren,
schonk hij nog zijn laatsten zegen en
gaf hun nog'eenigc vaderlijke verma
ningen.
De laatste uren bracht hij biddend
door. maakte meermalen met sterven
de hand het tceken des heiligen krui-
sesj[en op het feest van Kruisvinding,
den 3 Mei. 1010.'schonk hijjzjjn schoone
ziel aan zijn God, ontsliep zacht en
kalm. met het volle vertrouwen op
Gods barmhartigheid, met den zotten
troost voor God geleefd te hebben,
zoodat hij zeggen'kon .Heer ik heb
het werk volbracht, dat gij mij hebt
opgelegd, zie nu kom ik tot U," Ans
fridus had den ouderdom van 70 jaren
bereikt.
Nauwelijks was het bericht van Ans
fridus afsterven bekend geworden of
•as algemcene droefheid. Hel bis-
dem beweende zijn heiligen bisschop.
Kernland zijn grooten weldoen* r> de
nrmen en weduwen treurden, omdat
zij hun vader en beschermer hadden
verloren. Ieder toch had den afgestor
vene lief, om het goede dat hij onder
hen had verricht, Van alle kanten stroom
de liet volk samen naar het klooster
op Hohorst en vtn-uong zieti om zijn
lijk, dat in de kapel voor het altaar
was geplaatst.
De nveituiging dat hij in den hemel
algemeen. Men kw:
ook i
rust te bidden, maar veelc<
In zijn voorspraak bij God aantcb*-\ dun.
Evenals bij den dood van den H.
Bonifacius het volk niet getroost kon
worden dan door het bezit van zijn
stoffelijk overschot, zoo ook drongen
dc Utrechtenaren cr op aan om het
lijk van Ansfridus naar hun stad over
te brengen. De kloosterlingen echter
weigerden dit, zij wilden dat het in
hun kapel zou begraven worden. Ook
Benedict» was van meening, „dat dc
overledene op dezelfde plaats moest
rusten, waar het Gode behaagd had
hem uit het tegenwoordige leven op
te cischen."
Doch nu maakten de Utrechtenaren
zich door list er geweld van het Ijjk
meester. Op den morgen, toen dc
begrafenis zou plaats hebben en allen
In dc kapel bijeen waren, ontstond cr
plotseling brand in ecu der cellen.
Terstond snelden de kloosterlingen toe
om dc vlam te blusschen. Van dat
oogenblik maken do Utrechtenaren ge
bruik, zij nemen het lijk op, dragen liet
uit de kapel, brengen het naar het
water, waar z(| een klein vaartuig had
den gereed liggen en varen met dun
dierbaren schat de ;i.i..*r up.
Daar voeren de Utrechtenaren met
hel stoffelijk overschot van hun dicrb.i-
■n bisschop, waarvan zij zich, gelijk
Van den Oorlog.
On vrede.
In dc couranten der oorlogvoerenden
Is dc toon veelal nog oorlog zuchtig.
Dat bewijst hoe geweldig lang dc
weg nog is, die tot den vrede zal mou
ten leiden. Er is zooveel haat vergaard,
ten deele nok door de campagne vóór
den oorlog gevoerd «loor de jingo's
aan weerszijden, vu»r een deel ook
door de afschuwelijke oorlogsinetho-
den waarbij Dullichland het boozc
voorbeeld gaf en door den wedstrijd
in onrecht ter zee, dat dc staatslieden
als zij in hun hart den tijd gekomen
zullen achten, te eenlgcr tijd. om het
zwaard te gaan begraven inplaats van
te worden gestuwd naar uun vrede,
zooals zo werden gedreven ten oorlog
door de massa, verzet thuis zullen tc
hebben
hadden meester gemaakt, den
af. Het bootje, dut gereed lag, was te
klein om allen tc bevatten. Zonder
zich te bedenken begaven zij zich te
ter en volgden eerst badende
toen de stroom dieper werd,
.-inmcndc het vaartuig. Een eind
der lag het schip, waai in zij hun schat
verder naar Utrecht zuil n overbrengen.
Bijna hadden zij het bereikt, toen zij
bemerkten dat hun roof ontdekt was
tl zij achtervolgd werden. De klooster-
lingen met de Eemlnnders keerden juist
terug van den brand, dien zij gebluscht
hadden, en zagen de Ulrechtschen bezig
het lijk te vervoeren. Terstond grepen
zij naar du wapenen en vol woede
zij hen na. Ken hevige strijd was te
vreezen. Doch Bencdictakwamtusschcn-
beide, hield hen terug cn hoezeer het
haar ook griefde-, bad cu smeekte zij
toch de kloosterlingen het lijk van haren
en hun geliefden bisschop niet door
strijd of t'uweld te ontceren, Dat was
den dierliA' en overledene meerdere e
•zen, grootcr liefde betoond di
zijn lijk, met bloed bevlekt
hun kloosterkapel zou rusten. En de
kloosterlingen bewogen door het gebed
Benedicts, ragen van hun opzet af.
W.j
list
gew.
ij eerbiedigden den ijver van hot
Utrcchtsche volk en gaven hun toe
stemming te kennen. Alleen wenschtcn
zij rich met hun te vcreenigen, om gc-
lamenlijk het lijk naar de bisschopsstad
ivcr tc brengen.
Met zorg werd nu het lijk naar hut
ichip overgebracht.
Wordt voortgezet.
Uit het Buitenland.
Bij Verdun
Zoo langzaam aan brokkelt dc ter
reinwinst, (loor de I ranschcn bij hun
grooten aanval op het fort Doiinu-
mant behaald, weder af. Ook de steen
groeve bij Haudromont Is weer op de
Fransehen heroverd. Hiermee zal het
nug wel niet uit zijn alles wijst er op
dal de Duitschcrs hun aanval op Ver
dun zullen voortzetten, maar ook, dat
de Frnnschen hun eiken stap zullen
betwisten en hun strategie op di; front
zullen V' ortzcltcn door het doen van
tegenaanvallen de Duiischc terrein-
sten op te heffen. Men behoeft niet
vragen wal dit aan beide kanten
menschcnlevens moet kosten.
Binnenlandsche Berichten.
In de Tweede Kamer
heeft de Oorlogsminister Bosboom zich
verdedigd tegen aanvallen op zijn beleid.
Hij erkende dc gebrekkigheid van
>ec der drie groote militaire hospita
len (Utrecht en Den Haag), het twij
felachtig gehalte van een groot deel
hel verplegend personeel al
er, vooral onder de ouderen, uit
ende beloer», en al betoogt hij de
onmogelijkheid van de vervanging of
aanvulling door vrouwelijk personeel
voor de niet-ernstige zieken.
Men moet, zeidc hij, bij de klachten
over het gehalte van het verplegend per
soneel. over dc onzindelijkheid van
vele verblijven en de spoedige vervui
ling na het schoonmaken, vooral ook
liet „gehalte" van een groot deel der
verpleegden met vergeten,.. Hn erkent
dat het materieel in menige plaa
'ensehen overlaat, maar juist da»
wordt op zijn bevelvoortdurend
verbetering gebracht.
Aan het maken van stalen helmen
wordt gewerkt, liet kost echter moeite
het materiaal tc krijgen, vooral uit het
buitenland kiijgt men zeer weinig,
l'aruat is alles m een leger nooit
steeds zijn wij bezig tc bouwen en aan
tc schallen, zegt Bosboom. Voor muni
tie werken een honderdtal fabrieken.
Het harde staal is moeilijk tc krijgen.
Echter was er een fabrikant die stilletjes
het harde staal zacht wist te maken
irlat dit gemnkkeljjk te bewerken is.
Echter mist dan dc granaat zijn effect.
Het vloeken is ccn volksonhebbciijk-
heid, die niet inhaerent is aan het leger.
Als superieuren het hooren, worden du
„Die vloeken zelf ook," zeide 't Kamer
lid Duymaer van Twist.
Alu- Bond R. K. Kiesvoroonlgingon.
Zaterdag hield bovengenoemde Bond
zijn j ntvergadering, tc Utrecht, Baron
Wijnbergen, die mr. Kooien als
zitter verving, hield daar cun po
litieke rede, waarin hij den huidige»
toestand besprak. Het slot zijner rede
laten wc hier vo'gen
„Zal degene, die aandachtig volgt,
welke uitlatingen van dc Reguerings-
tnfel en van de linkerzijde worden
omen, wanneer het geldt zaken,
de moraal betreffende, die een» naleest,
at nog onlangs in den Raad onzer
hoofdstad gezegd kon worden omtrent
het wezen van het huwelijk en welke
thcoridn daaromtrent konden verkon
digd worden, niet tot dc erkenning
moeten komen, dat op zedelijk terrein
ook hier tc lande een ontzettende
verwording plaats grijpt, noodwendig
gevolg van het loslaten der aloude,
vaststaande zedewet, noodwendig ge
volg van het verwerpen der Christelij
ke beginselen in Wetgeving cn Staats
bestuur Welnu, waar zoo de xaken
staan, daar vertrouwen we. dat velen
door dc feiten zullen gebracht worden
tot dc erkenning, der Rcchtschc poll
lick, dal dc Christelijke Siaatkutiue is
in 't belang van 't Vaderland, ui 'i
nationaal belang.
„En dat stemt ons tot opgewektheid,
dat geeft ons moed cn vertrouwen,
dat Nederland zal blijven ccne Chris
telijke natie, in den warmen zin des
woord», dat ons N'cdcrl.mdschc volk
niet slechts zal behouden zijn l'hristen-
Vorstinnc, maar ook xijn Koninginnc
zal blijven verstaan, wanneer zc als
Christinnc tot haar volk spreekt.
Daarvoor tc zorgen, die taak, rust
in de eerste plaats op ons, katholieken,
in samenwerking van onze beide co-
alatiepartijen, met wie we eendrachtig,
hartelijk cn trouw zullen blijven sa
menwerken, geleid en gesteund dooi
de beginselen, die ons up «taalkundig
terrein zijn gemeen, beginselen, die
niet door den volkswil worden terzijde
gesteld of gewijzigd, maar zijn onver
anderlijk, teven* richtsnoer gevend
gelijk de laatste tijden weer zoo glans
rijk hebben bewezon voor alle tij-
En
laat -
13
FEUILLETON.
De balling.
vu.
Acht dagen waren voorbijgegaan.
Het stoffelijk overblijfsel van Ca-
tharina II was met alle mogelijke praal
ten grave gebracht. I'aul had den
laatste» plicht van zoon en opvolger
vervuldhij was nu dc ecnigc heer cn
meester, cn het lief en leed van mil-
lioenen menschen berustte in zijne
handen.
Dc grond van het karakter des
nieuwen keizers was ontegenzeggelijk
goed. I'aul I was ecu getrouw echtge
noot cn voorbeeldig vader, cn liet
ontbrak hem niet aan goedertieren
heid doch dc afzondering, waarin hij
leefde; de weinige overeenstemming
tusschcn zijne gevoelens en dlc zijner
moeder, waardoor hij van haar ver
vreemdde zijne voorliefde voor het
militaire niet zijn ijzeren wetten en
strenge tucht, dit alles had ccn ongun
stigen invloed op hem iiilgcoclend en
zijn karakter verstaald. Zóólang ge
minacht cn verkeerd begrepen, waande
hij, nu hij een onbeperkte macht ver
kregen had, zich den grootste dei
stervelingen, en cischte eene blinde
onderwerping. Gedurende du eerste
dagen zijner regeering veranderde hij
de ongedwongen manior.-n van C'atha-
rina's hof in ecu stijf en bijna bespot
telijk ceremonieel. De keizerlijke man
tel, scepter en kroon Waren I'aul on-
isbaar, en hij, die zijne keizerlijke
majesteit het nederigst cn onderdanigs!
huldigde, kon er zeker vim zijn het
meest door den gemakkelijk te vleten
monarch begunstigd te worden.
Dc keizer was in zijn kabinet. Dit
as een vrij ruim vertrek, waarvan de
wanden niet goudleder behangen wa
ren, en waar alle praal en wectdevcr-
toon gemist werd. Tegenover de kei
zerlijke schrijftafel, die geheel met
boeken en papieren bedekt was -
want I'aul was zeer werkzaam - - hing
het levensgroote portret van zijn be
minden cn steeds betreurden vader
liii scheen ernstig op zijn zoon neder
tc zien, alsof hij hum svtlde waarschu
wen voor een gelijk lot, voor een
even on verwachten dood, als l'cler III
overvallen had. Doch Paul sloeg dc
ougcu ophij wandelde de groote
kamer op en neder, terwijl hij iets aan
een officier, die u.m een zijtnfel geze
ten was, dicteerde, en die zijne woor
den op liet papier bracht.
Deze mnti was niemand anders ai
de vroegere luitenant Tcssikol', nu 's
keizers adjudant. Niet dat het i*i Paut'l
bedoeling lag, door ais zijn eerste
keizerlijke behandeling zijn gunsteling
te bevrijden, dc nagedachtenis zijt
moeder tc ontccrcn, doch het w
Tcssikoff gelukt zich b j zijn meest
onmisbaar te maken, cn daar hij ei
uitstekend soldaat was, vleide dit di
militairen hartstocht de* keizers. Hij
had zich voor dc voeten van
aren keizer geworpen, en hem
zeken) dat niets dan hunt en nijd
zijne veroordeeling hadden tewccggc
bracht, terwijl hij bevestigde dat zijm
nigc misdaad bestond In het uit* t
m zijn wcnsch, dat I'aul spoedig aan
de regeering mocht komencn zoo
doende had du c/aar hem niet alleen
kwijtschelding van straf geschonken,
maar hem bovendien tot zijn adjudant
benoemd.
Er bevond zich nog een persoon
in het kabinet van den czaar, dc mi
nister van politie, graaf Ilgsborcdko
zijn taak lag in het ten uitvoer leggen
der keizerlijke ukttsen, en om zijn ge
strengheid w.is hij zeer gevreesd en
weinig bemind,
„Wij hebben tot ons misnoeg*» be
merkt, ging dc cza.ir voort, „dat
sommigen van onze omgeving,
neer zij bij hun vertrek dg hand
den czaar kussen, dit op ccne
onhoorbare wijze doen cn opdat
handeling inderdaad het bewijs zal
geven van den eerbied, waarvan zij
het symboul is, vei langen en bevelen
wij, dat de handkus voortaan luid en
voor ieder hoorbaar zal gegeven wor
den, opdat het hart ui, het oor ziel:
er beiden in kannen verheugen."
„In kunnen verheugen," Inhaalde
IVasikofF, waarna hij liet papier voor
den keizer op tafel legde om te
Oiulerterkciler.
Paul toekende met bijvoeging zijner
gewone formule ,,zoo zij liet I" en
Bcsborcdko nam het stuk over.
Dc keizer begon eet» tweede uknsc
„Het heeft ons ongenoegen opge
wekt, d.it bij de laatste plechtigheid
ten hovc dc koning van Polen opeen
stoel is gaan zitten, voor wij vertrok-
Uwe Majesteit," waagde Besborcdko
'ilden tc brengen, „de koning
van Polen is bijna tuchtig jaar."
„Dc tegenwoordigheid Zijner Keizer-
lijke Majesteit moet uit zich/elven aan
den ouderdom eerbied cn kracht geven,"
liet TcssikulY luid duisterend hooren,
Paul wierp zijn adjudant een vrien
delijken blik toe, en vervolgde
„T erwijl wij hot oneerbiedige gedrag
van den kuning van Polen om zijn
hoogen ouderdom vergeven, verlangen
wij dnt in liet vervolg nicm.i il «lcrge-
nen. die ons Hof bezoeken, onder
welk vooiwcmisc! ook zal ga-ut zitten,
voordat de keizer daartoe verlof heeft
gegeven."
Ken zacht tikken op de deur sti
dc hemhet was 's keizers
ken
„U
i het
na het
>rd-
dadig bloedbad van Bender
geschenke gegeven. Paul had den
knaap doen onderwijzen cn in den chris
telijke» godsdienst doen opvoeden, en
dc jonge l'nrk had zijn weldoener be
loond. door zijne opuclitheid en trouw.
„Zijne Keizerlijke I looghcid de Cxa-
rewltsch," kondigde hij aan, cn Ale
xander, gebruik makende van zijn
recht om ten allen ttydc in rijns vaders
kabinet te komen, trad binnen. Diep
voor hem buigende, gelijk de czaar
dit verlangde, drukte hij een luiden
kus op de hem aangeboden hand. Hij
b antwoordde dc eerbiedige buigingen
der beide edellieden met een hoofd
knik.
„Ik kom mat «en verzoek, gcfcrbic-
digde czaar «n vader.zeidc hij op
vlei enden toon. ,.Ik kom van prins
iklowitsch, die uiterst bedroefd is,
dewijl dc plicht van gehoorzaamheid
aan Uwe Majesteit'* bevelen In strijd
is met zijn gevoel al* vader. Uwe
Majesteit zal zich wel herinneren dat
t'codora Orlowuach verloofd is met
ccn jong officier, Ale xi* Lufont genaam d,
die tengevolge van een aan tic over
leden keizerin bewezen dienst, door
haar goedgunstig tot den adelstand zou
worJen verheven, toen dc noodlottige
gebeurtenis plaats had
Wordt voortgezet.
