Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Dinsdag tl Juli 1916. No. 29. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld advertecren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentie» gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Liefde.
Veler ooren toeten nog va
schetter en geschal door
democraten en vrijzinnig-dt
aangeheven om hunne teederc liefde
en onbaatzuchtige bezorgdheid voor
de arme, lijdende mcnschhcid rond te
bazuinen. Overal gaven ze te verslaan,
dat zij niet enkel ware liefde voor de
armen en ongelukkigcn hebben, inanr
ook, dat zij ze alléén hebben.
Het monopolie der liefde is bijtten.
In een Duitsch maandblad stond
onlangs een artikel aatt de Roomsche
Caritas in Duitscliland gewijd. Daar
worden cijfers genoemd die we hier
't vermelden waard achten.
De „Dcutschherrcnorde", geslicht in
1190 had een paar eeuwen lang alleen
in Pruisen meer dan 1000 hospitalen.
De „Lazarusorde" begon in 1120
met de verpleging der mclaatschcn en
ondei hield voor deze ongelukkigcn
19.000 liefdadigheidsinrichtingen.
De „Antonilcrorde" wijdde zich van
1095 tot 1777 aan de verpleging van
huidziekte en geslachtsziekte.
De orde der „Mcrccdnritirs", in 1223
gesticht, en der „Trinitnricrs" in 1198
hebben meer dan 70.000 slaven vrij
gekocht uit de macht van tyrannickc
slavcnhamlclnars.
En op dit oogenblik heeft het Ka
tholieke Duitschland nog voor den
dienst zijner zieken 1700 broeders van
barmhartigheid en 36.000 Barmhartige
Geen lichaamsnood en geen ziele-
lijden of de Duitschc Katholieken
trachten die te stillen en te verzachten
met <le tecdcrhcid der Duitschc vrouw
en dc kracht van den Duitsehcu man.
Honderden vcrecnigingen en instellin
gen hebben ze daarvoor, maar „het
inonopool der liefde" hebben ze niet.
Dat hebben de socialisten.
Zoo beweren ze althans di;ir eu hier
niet minder.
Zij hebbe n „de" liefde voor het volk,
zij alleen, zij alles, en wij niets.
En dan moet gc notabenc, v<
paar jaar terug in het socialistische
hoofdblad „Vorwiirts" (1913) No.
gelezen hebben, hoe Kautsky, ce
hoofdmannen schrijft„we zijn de
sterkste partij in den rijksdag en hel
gaat den arbeiders hoe langer hoe
slechter".
Maar toch is dc ware, werkdadige,
onbaatzuchtige, heldhaftige, ofïerblijdt
liefde alléén bij lien I
Zij hebben het inonopool I
Het ware interessant hier eene schels
te geven van de Katholieke Charitas
in Holland.
Maar dat zou hier niet volledig gaan.
Denkt echter eens weg, alles wal
Roomsche en Protcstantsche liefdadig
heid heeft tot stand gebracht, dan liadt
gij voor de arme en lijdende raensch-
hcid haast niets meer over dan eenige
weinige inrichtingen, mede van ons
belasting-geld betaald en door belasting
exploitanten beheerd.
Hel „Statistisch jaarboek der ge-
FEUILLETON.
De balling.
Hoe veranderd het ook was
kommer en verdriet herkende hij
het gelaat, dat zijne aangename trek
ken en bijzondere innemendheid steeds
behouden had.
„Alexis Lafonlriep hij.
Doodelijk verschrikt zag de jonge
man op, en ontmoette den strakken
blik van den adjudant majoor Tessiki
„Halt I" riep de adjudant„patrouille
voorwaarts Maakt u meester van dien
manhij is eén ontsnapte balling.
Siberië."
Alexis wilde vluchten, terwijl hij zijn
ouden reismakker op dat vrcesclijkl
oogenblik vergat, doch met Onver
wachte kracht weid hij door dc solda
ten van 'l'essikof tegengehouden. On-
dertusschcn had de grijsaard zich in
zijn volle lengte opgericht en naderde
de soldaten, die poogden zich
den jongeling meester te maken.'
„Haltl" riep hij met eene machtig,
stem, „laat mij eerst een woord to
dien man spreken."
Op hel gezicht van het zonderlinge
wezen, met het wild loshangende haar
en dc grootc, koortsachtig gloeiende
oogen weken de soldaten terug, terwijl
d grijsaard, naar den adjudant gaande,
Amsterdam" geeft aan, dat dc
kerkelijke armenzorg der Katholieken
alleen in de hoofdstad jaarlijks flink
de 700.000 gulden kost. Ook de
stantcn en geloovigc Joden geven
flinke sommen.
Maar de liefde der socialisten voor
men en zieken wordt in geen statis
tiek vermeld.
Hun liefde is nul, en hunne cijfers
bedragen niets.
Nederland heeft 6000 instellingen van
liefdadigheid met een uitgave van ruim
lO.OOO.fXX) (zegge ruim 19 milliuen)
gulden in het jaar. En de socialistische
liefdadigheid is wederom nul.
Waar zijn hun instellingen en wie
profiteert er van
„Wij ijveren voor recht," plegen ze
dan te zeggen.
Maar.... doen wij, christenen, dat niet
Ook voor den Katholiek is dc recht-
lardigheid een grouterc en voornamere
ilcugd dan de lieldc. Maar terwijl uil
den grooten toren van iedere keik de
zware klok der sociale gerechtigheid
onheilspellend over dc witgepleisterde
graven der moderne samenleving dreunt,
blijft uit de nok van baar priesterkoor
dag aan dag ook het zilveren klokje der
aastcnlicfde kleppen, zeidc eens dr.
aleer de socialisten zullen zijn
uitgevochten over „het recht", «uilen
honderdduizenden, die toch ook geen
onrecht hadden, zijn omgekomen van
ellende, indien de christelijke liefde zich
hunner niet erbarmt.
ifwachting van meer sociale gi
echtigbeid, hebben wij, Roomschei
il vast in alle landen onze Vincentiu-
en Elisabelhvcrecnigingen, maar va
een l'ieter-Jelles-Troelstra- of vrouv
Kleerckoperverceniging trekt l:i de
lande nog niemand.
De arbeiders, die zich kort geleder.
:t vuur uil dc sloffen hebben geloopei.
lor den rooden of vrijzinnigen can-
didaat, mogen de zoete hoop koesteren,
eenmaal als bun voeten strompelen
hun knieën knikken en zij niet meer
gaan of staan kunnen, dat dan de(
„Christelijke Caritas" tot hen zai komen
in den persoon van een bnrmhartigen
Broeder of Liefdezuster.
ichijnlijlc stuurt ecu christelijk
ministerie hun dan ook hut staatspen-
:n christelijkon Talm a
thuis en op het innigst zullen ze d
mogen maken met die wi
volksliefde, waarvan het socialisi
het monopolie te hebben, doch
wij de werken -doen.
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
De strijd in Noord-Frankrijk-
Het laagland van het hier vlakke,
slechts licht-golvende land, scheen de
geallieerden de mogelijkheid te geven
nel voorwaarts te komen ingeval
een doorbraak. De mogelijkheid
om groote troepenmassa's over bctrel
kelijk omvangrijk gebied te kunne
uitstorten, scheen ingeval van h<
hooploopcn van de Duitscbe stel
lingen te bestaan. Reeds op den der
den dag van het groote offensief wordt
het duidelijk, dat de eerste en beste
aanval het front nergens heeft kunnen
doorbreken, «lat het wel gelukte dc
Duitsche strijdmachten hier en daar
uit de eerste in de tmschcnstclling en
bij gelegenheid zelfs in de tweede
stelling te drukken, nr ir dat daarmee
echter ook dc kracht ».»u den eersten
schok was uitgeput. Deze uitputting
duidelijk zichtbaar in het stiller
worden van den strijd op inenige plek
in het front.
Wanneer Duitschland en Oostenrijk
gedurende den korten tijd, dat de
gezamenlijk op hen uitgeoefende druk
kan worden volgehouden, daaronder
bezwijkenwanneer weldra de
op een der fronten, welk dan
ook, verslapt of het offensief daar,
zij het slechts tijdelijk ineen zinkt,
beschikken dc Middenrijken weder
in bezit der strategische
binnenlijnen. Immers de aanvaller, dit
"s overbekend, lijdt steeds de zwaarste
lerliezen, -dc verdediger herstelt zich
het snelst van den schok. En werpt
zich dan opnieuw op de zwakste
of de meest geteisterde zijner belagers
en brengt hij die opnieuw een duchti
ge klap toe, dan is het vooreerst met
de gezamenlijke, offensieve actie der
Entente gedaan.
Daarom als de toeleg van Duitsch-
lands vijanden thans niet gelukt en
dit is het grootste gevaar, zullen zij als
te voren weder voor gcruimen tijd in
de minderheid worden teruggeworpen.
Dc sterkte van het Engelsch-Fransche
leger dat het offensief aan het weste
lijk front is begonnen, bedraagt 900.000
in nn. Daarvan zouden 750.000 Engcl-
schcn en 150000 Eranschen zijn. liet
voornaamsie punt van vereeniging is
Amiens, waar geweldige voorraden
munitie zijn opgeslajield.
In de Bukowina.
Boekarest wordt gemeld, dat
•erschrikkelijkc hitte heerscht in
dc Bukowina en Roemenië. Desr.icte-
genstaande wordt de lievige strijd,
•oortgezet. Dc Russen ontvingen groo-
rrkingen, waarna zij met her
woede tot den aanval
gingen. Het vernietigende vuur
zware Oostenrijksche artillerie e
trailleurs dreef dc Russen in dichte
sa's met voor hen bloedige verlie-
terug, terwijl vele gevangenen in
handen der Oostenrijkers vielen.
Bij Kirli -Baba werden de Russen
door de Oostenrijksche troepen aan
gevallen. De strijd duurt reeds 24
uren en op verscheidene puut'en kwam
het tot een gevecht van man tegen
Bij Riga
hebben de artilleriegevechten
grooten omvang aangenomen. Het
trommelvuur is zoo verschrikkelijk, dat
gehecle kuststreek ervan beeft.
Duitschc vliegers hebben Riga gebom-
bardeetd.
de teugels van diens paard greep.
.Adjudant Tcssikof," zeidehij, „bega
geenc vergissing.... of door mijn toe
doen zoudt gijzel! allicht in hechtenis
kunnen worden genomen."
Het lichaam van den officier trilde
den zadel, en zijn gelaat werd
vuurrood doodsbleek.
„Mijn vader," mompelde hij.
„Gregory Tessikof," vervolgde dc
oude man roet eene harde, snijdende
stem, „stijg van uw paard afhetgeen
ik u te zeggen heb is niet bestemd
voor andere ooren,"
Majoor Tessikof had al zijn zelfbe
dwang noodig om zich m té houd.
„Ik ken dien man niet." riep hij
met luide stem, „wellicht is hij
misdadiger gelijk die andere, of
schicn een krankzinnige. Houdt her.
beiden onder strenge bewaking, en
•gunt niemand ccn woord met 'hen
wisselenzij zijn misdadigers, ge
vaarlijk voor den staat, en...."
De grijsaard viel hem in de reik
„Schaam u 1 Schaam uDriewerf
ee over u I Hij is mijn zoon, inijn
eenige zoon
Een schrille kreet ontsnapte hem,
Dc schuld zijns zoons had meer uit
gewerkt dan de verschrikkelijkheden
van Siberië en de ontberingen
lange voetreis... zij had het hart
ouden man gebroken. Zijn uitgeteerd
lichaam zonk op dc straatsteenen neder.
„Vlucht l" fluisterde hij tot Alexis
et zijne stervende stern „vlucht
dcu keizer, naar grootvorst Alexander;
dat papier bevat alles.,., alles,
gelukkig.... en vergeef...."
Zijne ziel had hare aardsche woning
verlaten.
De soldaten waren bij dit treurig
schouwspel achteruit gedeinsd. Majoor
Tessikof was van zijn paard gespron
gen geen spier van zijn gelaat be
woog zich. Hij boog zich over het
ziclloozc lichaam heen, en zijn bleek
aangezicht begon te gloeien en zijne
oogen fonkelden toen hij zijne hand
's grijsaards hart legde.
Hij is dood," zeidc hij koel. „Hij
is niet te beklagen, die arme krankzin-
„EUcndige schurk," riep Alexis, zijn
toestand vergetende, „hij was uw va
der; hij-heeft zichzelf voor u opgcof-
rd en gij hebt hem gedood."
„Ha! Ik had u bijna vergeten,
zeidc Tessikof toornig. „Naar de ge
vangenis niet den kerel, en morgen
ochtend vroeg inet hem terug na
Siberië."
In de opgewondenheid van geest
bijna niet wetende wat hij deed brak
Alexis door de hem omringende sol
daten heen en vluchtte,.... waarheen
hij wist het zelf niet.
De angst gaf hein vleugelen. Zijne
vervolgers waren achter hem, het
Binnenlandsche Berichten.
De duurte.
a Landbouw heeft
ledegedceld, het ontwerp tot beschik
baarstelling van levensmiddelen, be
houdens onvoorziene omstandigheden,
persoonlijk in de Tweede Kamer te
komen verdedigen.
Oorlogswinst.
Het maken van oorlogswinst, schrijft
„De Heraut", is zeker op zich zelf niet
ongeoorloofd. Nederland is voor den
oorlog niet aansprakelijk, en dat de
behoefte aan levensmiddelen in de
oorlogvoerende landen, Duitschland
vooral, aan ons geen geringe winst
heeft bezorgd, kan niet als een kwaad
worden afgekeurd. Veeleer hebben we
dankbaar te wezen, dat, waar de
lorlogstoestand ook ons volk zoo
hooge lasten oplegt. God de Hecre
zoo mildelijk schatten ons toegeworpen
heeft, waardoor het dragen dezer lasten
is mogelijk is geworden.
Slechts op tweeërlei dient
worden gelet,
Wie met oorlogswinst gezegend
wordt, hebbe den minder bedeelden
hulp te komen. En verder mag o<
logswinst geen woekerwinst zijn, „be
haald ten koste van ons eigen volk,
uitzuigen van de minder bedeelden,
zelf rijk te worden. Aan het schan
delijk bedrijf, dat heele voorraden
levensmiddelen worden achtergehouden
om straks hooger prijzen te kunnen
bedingen, mag geen Christen meedoen,
De vloek Gods zou rusten op het geld,
wordt verdiend,"
rroeg een groot blad i
leiding van dit geschrijf of oorlogswinst
geoorloofd is, wanneer ze wordt woe
kerwinst, behaald ten koste
noodlijdend volk, hetzij binnen, hetzij
óver de grenzen.
Op deze opmerking antwoordde De
Heraut als volgt
"'anneer we inzonderheid opkwa-
tegen de woekerwinst, behaald
oste van ons eigen volk, door
stelselmatig dc prijzen der levensmid
delen op te drijven, dan geschiedde dit,
omdat ons eigen volk ons het naast is,
het kwaad, waartegen we wilden
waarschuwen, in dezen vorm het meest
stuitend is. Maar daaruit mag niet wor
den afgeleid, dat we het nemen van
zulk een woekerwinst tegenover andere
volkeren wel geoorloofd zouden achten.
Eer Jstaat voor ons het tegendeel
ist. Dat met het oog op de vermeer
derde risico hoogere prijzen van het
buitenland gevraagd worden, is riiel af
te keuren maar wanneer men van de
ongelegenheid en den nood aan levens
middelen, waaronder deze volkeren ge
bukt gaan, misbruik maakt, gelijk helaas
maar al te veel geschied is, om vaak
minderwaardige levensmiddelen tegen
exorbitant hooge prijzen naar het bulten-
land te verkoopen, dat is dit naar onze
overtuiging evengoed zonde.
Onder de gruwelen, waaraan deze
oorlog zoo rijk is, is niet een der
minst stuitende de uithongeringspolitiek
door Engeland op Duitschland toege
past, waarvan onschuldige vrouwen en
kinderen de slachtoffers worden. De
kindersterfte moet in Duitschland nu
reeds onrustbarend zijn toegenomen.
Die uithongeringspolitiek is niet alleen
het internationale recht in strijd,
r wordt ook door dc zedelijke
concsientie geoordeeld. En wie dan
nog van den nood, door zulk een uit
hongeringspolitiek veroorzaakt, gebruik
gaat maken om door woekerwinst
zichzelf te verrijken, zondigt tegen den
eisch der Christelijke barmhartigheid.
En op zulk een winst kan de zegen
Gods niet rusten."
Middenstanda-congres.
Dit congres vond zijn oorzaak in de
directe gèvolgens die de oorlogstoe-
stend in het bijzonder heeft.
De middenstanders mogen de oogen
et sluiten voor de economische wan
toestanden die als indirecte gevolgen
dezen oorlog in ons land zijn ont-
i, ai erkennen zij gaarne dat er
oogenblikkcn zijn, die een buitenge
woon ingrijpen in het gewone leven
noodig kunnen maken.
Dit moet den middenstand een prik-
:1 te meer zijn om actief en waak
zaam te blijven, omdat men niet noo-
deloos in het bedrijf ingrijpc en dit in
grijpen geen blijvende nadeelige ge
volgen met zich zal brengen voor de
zelfstandigheid van ons bestaan. De
organisatie van den middenstand is
een factor geworden waarmede men
rekening dient te houdeD, en al tracht
men van zekere zijde in troebel water
te visschen, deze droeve tijden hebben
zeker bewezen, dat de Middenstands
bond een onmisbare schakel is in onze
huidige maatschappij en dat eik dis-
tributiedilettantisme, hetzij dit geschiede
door de regeering of door particulieren,
in veel opzichten een fiasco is, een
economische ontwrichting veroorzaakt
en de voldoende voeding onzer be
volking in gevaar brengt.
Een kunstmatig geschapen terrein
van overheidsbemoeiing bij de levens
middelen distributie gebaseerd op theo
retische grondslagen, uitgebroeid op de
regeeringsbureaux op advies en door
mannen, die, hoe bekwaam ook, op
dtt terrein met de praktijk volslagen
onbekend zijn, moet verkeerd uitvallen
zelfs dan nog, wanneer er genoeg le
vensmiddelen aanwezig zijn.
Sobriëtas-Bloemandag 1916.
Het Diocesaan Comité in het Aarts
bisdom Utrecht voor den Sobriëtas-
Bloemendeg, bericht, dat deze wordt
gehouden op Zondag 24 September.
Mariabond in het Aart8bi8dom.
De Mariabond in het Aartsbisdom
vergadert Woensdag 9 Augustus te
Zwolle.
Mgr. Taco),
ipostolisch internuntius te Brussel en
bij het Nederlandsche Hof, zal, daar
hij tot andere functiën opgeroepen is,
als vertegenwoordiger van den Pause
lijken stoel aftreden.
Mgr. Tacci, die bij ons Hof sedert
jacht op leven of dood. Zijne
en raakten nauwelijks den grond,
alles, waar hij langs kwam, zweefde
hem in een oogwenk voorbij, en die
hem tegenkwamen, gingen vol schrik
opzijde.
In een der straten, welke hij door
rende, stond een groot gebouw met
een hooge poort, waarvoor een schild
wacht op en neer ging. Hij stiet dien
schildwacht opzijde en kwam door een
ruime binnenplaats, die met marmer
geplaveid was. Een der zijdeuren van
het gebouw stond open, en hij trad
rijk versierden corridor binnen,
aan bei.le zijden hooge vergulde
deuren op uit kwamen. De luide kre
ten zijner vervolgers waren nog achter
hem, ofschoon zij nu voor een oogen
blik niet meer gehoord werden.
Hij kon niet verder, hij hijgde naai
lom eu zijn hart dreigde te barsten.
Hij waggelde en leunde om zich te
ondersteunen tegen het voetstuk
een profielen vaas, die niet prachtige
bloemen gevuld was. Een deur werd
geopend, en een rijzig, siank gebouwd
man verscheen op den drempel.
„Wat komt gij hier doen vroeg
hij op kalmen toon.
Op dit oogenblik verscheen
groot aantal bedienden cn soldaten
aan den ingang van den corridor. Een
der soldaten trad naar vori
eerbiedig gegroet te hebben, zeide hij
„Op bevel van den adjudant gene
raal Tessikof waren wij bezig dezen
die een uit Siberië ontvlucht
misdadiger is, naar de gevangenis te
brengenhij wist ons te ontsnappen
en is in zijn wilde vlucht hier binnen
geloopen."
De oogen van den persoon, tot
ien deze woorden gericht werden,
wendden zich naar Alexis, die niet in
zijnde te spreken, zijne handen
smeekend omhoog hief.
„Wat zie ik Ongelukkige man 1 Het
is graaf Alexis Schuselkwa."
„Die ben ik werkelijk, keizerlijke
Hoogheid, en ik roep uwe bescherming
slechts voor een dag, voor een uur in."
Grootvorst Alexander, want deze
as het, ondersteunde hem met zijn
m.
„Kom in mijn kabinet," zeide hij.
„Het zou meer dan barbaarsch zijn u
dezen toestand aan uwe vervolgers
er te leveren doch zelfs de erfge-
am van den troon van Rusland kan
geen uit Siberië ontvluchten balling
redden. Die macht heeft de czaar al-
De grootvorst leidde den ongelukki
gcn jonkman in zijn kabinet, welks
ameublement van den goeden smaak
zijns eigenaars getuigde. Hij liet hem
op een sofa plaats nemen.
Wordt voortgezet.
