Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Verecniging De Eembode te Amersfoort. I'rijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Dinsdag 26 Sept. 1916. No. 51. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels vijftig cent. - Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld advertceren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advcrtentlfin gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
De neutrale courant.
Bekend is het, als dc zon fel schijnt,
dat-wij er dan somtijds hinder van
hebben, vooral tijdens eene wandeling
doqr zand- en heidevelden. Dan ver
langen we, dat die felle zon een wei
nig schuil gaat achter nevelen of wol
ken. Zoo gaat het ook met het felle
licht der waarheid, oordeelt Kruisheer
Bos in de Graafsche Ct.
Immers: ,,'t is liellijk, als dc zon
dooi neev'len heen mag spelen" of
met andere woorden, als een luchtig
gaas voor het licht der «-aarheid ge
trokken wordt.
Stel uw daarcin eens voor een man,
een Katholiek, die naar Kome gaat.
Zijn reis heeft hij tevoren bestudeerd,
hijjweeten kent de bezienswaardigheden,
dc schoonheden en de kunstschatten
van Rome.
Nu staat hij voor de St. Petrus-kerk.
Meet met de oogen de breedte en
de hoogte van den voorgevel komt
in het middenschip, 45 M. Iioug, 25
breed, en zachtkcns gewend aan de
reusachtige afmetingen, geraakt hij on
der dc bekoring van wijkende muren
en hoog-rijzenden koepel.
Staat voor de Confessio, d.i. het
graf van den H. Petrus, met zijn 89
eeuwige lampen. Dat grootsche balda
kijn op zijn vier gedraaide zuilen van
porfier maakt hem klein en nietig hij
gaat echter voorbij envergeet te
bidden op dat graf.
Staat in verrukking voor de Trans-
figuratio of Gedaanteverwisseling des
Heeren in de Vaticaansche Pinakothcek,
maar vergeet te knielen voor den Paus
als plaatsbeklceder van Jesus Christus
op aarde.
Voor dien katholieken Rome-reiziger
is Rome dc stad der schoonheid en
kunsten, dc stad der oudheid niet
de stad der grootc centrale van het
volle, warme, heerlijk Roomsch leven.
Die Rome-reiziger keert niet beter
Roomsch naar huis terug. Hij heeft
alleen zijn geest gevoed, niets mede
genomen voor zijn hart ten goede.
Schuif nu eens weg dat luchtig gaas
en gij ziet den invloed van de neutrale
courant,niets voor het hart ten goede.
Daarom wordt de katholieke lezer
van een neutrale courant niet beter ka
tholiek, en daardoor alleen reeds ver
flauwt hij in zijn katholiek geloof.
Daarin alleen reeds ligt het gevaar.
Doch dit gevaar is nög dieper en
breeder.
De neutrale courant is een zooge
naamd neutrale courant. Zij dient zich
aan onder valschen naam. Zij heet te zijn
in dienst van de algemcene ontwikke
ling on is de dienstbare van de vijan
den der Roomschc Keik.
In Mei 1913 heeft Jhr. Wiltert van
Hoogland dit bedrog en dit gevaar in
een redevoering te 's Gravenhage juist
en scherp omschreven.
,,A1 even gevaarlijk" zeide ge
noemde redenaar ..als de openlijk
vijandige is de zoogenaamd neutrale
pers, die, in plaats van te veredelen
en te verheffen, haar katholieke lezers
maakt tot onverschillige karakterlooze
FEUILLETON
Van Heiden tot Christen.
„Ik dank de soldaten van harte
voor luinne genegenheid," zeide Paulus.
„Gij zijt zeker een aanvoerder of een
centuriér
„Neen," zeide hij, „dat niet, maar
toch ben ik een beroemd man, ol-
schoon gij het niet schijnt te weten.
De overwinnaar in 39 doodelijke ge
vechten, alle geleverd tegen de beste
zwaardvechters in het forum te Rome.
staat hier voor u. Op het oogenblik
behoef ik zelf niet meer te vechten.
Ik ben thans het hoofd der flinkste
zwaardvechters, die Rome tot r.u toe
gekend heeft. Gij kent de verandering
van zeden en gewoontengij weet,
dat laatst een senator in liet strijdperk
getreden is, en wie weet of er niet
spoedig een keizer verschijnen zal.
Sluit u aan bij ons gezelschap. Ik ben
Thellus, de zwaardvechter."
„Wat." riep Paulus uit, „in Grieken
land, waar ik mijne opvoeding genoten
heb, zijn de zwaardvechters allen sla
ven, en omdat de een of andere sena
tor en eerbied aan zichzelven en aan
den Senaat verplicht, heeft vergeten,
en alle eerbaarheid heeft afgelegd,
.durft gij aan mij, een triumvir, den
zoon van een eerbiedwaardigeo en
menschen.
„Tot menschen, die mcenen zich zelf
den hoogsten lol toe te kennen door
dc etiquette te voeren van verdraag
zaamheid, die daarin bestaat, dat zij zon
der blozen, zonder een woord van
protest bun katholiek geloof laten be
spotten.
„En door hunne gemakzuchtige lauw
heid verblind, meeiicn zij dan nog, dat
hunne verdraagzaamheid, hunne tege
moetkoming op Imogen prijs zal wor
den gesteld.
„I.atcn zij toch inzien, dat zij cr nim
mer in slagen zullen als chcnbllrtig te
worden beschouwd, maar dat zij al-
lijd zullen blijven de gehate Katho
lieken.
„Zie hier het onafwijsbaar lot van
een katholiek, die een neutrale cou-
Werd deze waarheid nu nog maar
ingezien, dan was het gevaar gekend
cn minder groot in zijn gevolgen. Maar
juist alleen de katholieke trouwe lezer
van een neutraal blad ziet dat gevaar
Gij behoeft hem slechts te booten
over dc vraagstukken van den dag.
over politiek, over godsdienst en gij
bemerkt zijne oppervlakkigheid, zijn
meening tegenovergesteld van de katho
lieke mecmng, zijn moderne levensbe
schouwing tegenover dc Roomschc
levensleer.
Dus gaat cr van de neutrale cou
rant een invloed uit voor het hart ten
In de neutrale courant ligt derhalve
een dubbel gevaar,
In onze dagen zijn er zoovele vraag
stukken, welke zonder goede voorlich
ting op een onjuiste wijze worden op-
Voor de meeste menschen is de,
courant het studieboek voor de grootc
vragen van den dag politiek, sociale
toestanden, vcrcenigingsleven, verma
ken, lectuur.
Al deze vragen moeten voor Koom-
sclic menschen een oplossing vinden
volgens Katholieke levensleer.
Komt nu in een katholiek huisge
zin dc katholieke courant, dan leert
men daar katholiek denken, willen cn
begeert», katholiek leven en streven.
Want in opstellen, berichten, opmer
kingen komen steeds de katholieke
opvattingen naar voren en dringen diep
bij den lezer in.
Komt echter in een katholiek huisgezin
alleen dc neutrale courant, dan leert
men omgekeerd niet-katholiek denken,
willen en begeeren, met-katholiek le
ven en streven; -- men leert er vóór
alles verontschuldiging voor een vrije
en gemakkelijke opvatting des levens
cn hoe te ontsnappen aan dc eeuwige
wetten van geloof en zeden.
Een katholiek huisgezin, waar alleen
dc neutrale courant gelezen wordt,
heeft groot gevaar in de volgende ge
slachten verloren te gaan voor Geloof
en Kerk.
bekenden strijder, den laatste van hel
geslacht der Aemllii, voorstellen, «lat
ik mij zoo zou verlagen om als
zwaardvechter in het stiijdperk te tre
den cn aan te sluiten bij uw school,
alle goden Als een onopgevoede, een
misbnorling. omgekochte sluipmoordc-
Thellus was door dit antwoord over
bluft, en gevoelde zich zóu klein, dat
hij eerst niet wist, wat te antwoorden.
In sprakclooze woede keek hij den
spreker aan, tenslotte beet hij hein toe
„Weet gij wel, dat Ik niet deze han
den heel uw lichaam vaneen kan
scheuten Weet gij dat wel
„Neen/' zeide Paulus op kalmen
toon, terwijl hij hem met ersligc vast
beradenheid in de oogen keek„maar
indien gij dit kunl is het toch beter
dat ik vermoord werd door een
zwaardvechter, dan dat ik er zelf een
„Bij Jupiter I" zeide" Thellus, na een
kort stilzwijgen, over uwe vaardigheid
in het schermen had ik reeds veel ge
hoord, maar daar komt nog bij uw
ftjnc geest, en dat alles doet mij
machtig verlangen u op te nemen on
der het getal mijner leerlingen. Ik heb
in mijne schooi niemand, dien gij niet,
wanneer uw lichaam nog een weinig
meer ontwikkeld is, in een paar minu
ten plat op het zand zu.lt doen vallen.
Maar gij wilt geen gehoor geven aan
Uit hst Buitenland.
Van don Oorlog.
In dc lucht.
Veertien of vijftien bestuurbare
luchtschepen namen deel aan een aan
val op Engeland.
Een aanval op Londen werd gedaan
door 3 luchtschepen.
Vliegtuigen stegen op en afweer
kanonnen openden het vuur. De lucht
schepen werden verdreven.
Bommen werden «venwel geworpen
in Londen. Er zijn 28 personen, die
gedood werden, te betreuren, terwijl cr
99 werden gewond, De twee luchtsche
pen werden aangevallen in Essex. Het
waren grootc luchtschepen van een
nieuw type.
Kén viel brandend neer en werd ver
nield, terwijl de bemanning om het
leven kwam.
I'e bemanning bestaande uit '21 of
ficieren en manschappen van het tweede
luchtschip, dat eveneens werd neerge
schoten, werd gevangengenomen.
Uit Japan.
Japan kan thans vergeleken worden
met een geweldige munitie- en oorlogs-
materieelfabrlek, waarin alle Japanners
zoowel mannen als vrouwen werkzaam
zijn. Het land werd pteeds op voet van
oorlog gehouden, om op alle eventu
aliteiten voorbereid tc zijn. Het zenden
van munitie naar Europa wordt zooveel
mogelijk bespoedigd. Het transport naar
Wladiwostok neemt 24 uren in beslag
en daar staan talrijke treinen klaar om
alles naar Europa over tc brengen.
Hiervoor zijn elf dagen noodlg. Het
•/.enden van ern h-gi-r i- met doenlijk.
Binnenlandsche Berichten.
Melk.
I)e melk zal in den komenden win
ter in den regel niet duurder aan de
consumptie geleverd worden dan zulks
in den vorigen winter geschiedde.
Wel is waar zal den melkveehouder,
die consumptiemclk Icvcit in verband
met de hoogcrc productiekosten 2
cent per liter meer uitbetauld wordeh
dan zulks in een vorigen winter het
geval was, maar de hiervoor benoo-
digdc toeslag zal in de eerste plaats
bestreden worden uit bijdragen, die
geheven worden van de bcreiders van
verschillende melkproducten en van
margarine, zoolang dc opbrengst dezer
prpducten blijft boven de bedragen
van een daarvoor op tc maken schaal.
Zoodra dit niet meer het geval is, of
voor zooverre deze bijdragen onvol
doende zijn, geschiedt de betaling vau
den toeslag volgens dc bepalingen
van „dc Distributiewet 1916", t.w,
9/10 door het Rijk cn 1/10 door de
gemeenten.
Tengevolge dezer regeling is dc
kostprijs van de consumptiemclk voor
slijters en de melkinrichtingen niet
hooger dan in het vorige winterseizoen,
De slijters en dc melkinrichtingen
mogen voor behandeling (reiniging, enz.)
de vriendelijke bede, die ik zoocvcri
tot u richtte en waartoe mijn ongeluk
kige levensstaat mij dwong, gij wilt u
dan niet bij mij aansluiten? Hebt gij
dan zulk een minachting voor een
zwaardvechter Hebt gij wel eens
goed over dit ambt nagedachtVeracht
gij den in an, die het leven zelf» veracht,'
wanneer eer te behalen is Veracht
gij zijne deugden onthouding, zelfop
offering, moed, volharding Antwooril
mij. Wie is ooit meer onverschrokken
in den strijd, wie strijd ooit kalmer
een hevigen doodstrijd, niettegenstaan
de hij van alle kanten bespot wordt
en gehoond
„Wie betaalt ooit duurder den lof
van de tegenpartij Wie veracht de
gemakken en genoegens des levens,
zelfs het bittere van den dood, om
den volkc te toonen wat mannenkracht
vermag cn wat mannenmoed kan uit
werken, om slechts een zwaardvechter
tc zijn, dien gij zoo smaadt Sommi
gen gaan vol vuur ten strijde, en zijn
machtig verhangend naar ccr, maar bij
hun nederlaag en gevangenneming,
doen zij niels anders dan zuchten en
klagen, Anderen worden reeds bij dc
gedachte aan het gevaar met schrik
en angst vervuld. Alleen de zwaard
vechter is zonder smet of blaam. Geen
nederlaag, geen dood zelfs doet zijn
moed verminderen. „Omgekochte",
noemt gij de zwaardvechters. Maar
en thuisbezorging ten hoogste 3 cent
per liter rekenen. Van dit bedrag kan
nog hoogsten: cent vergoed wor
den op dezelfde wijze cn uit dezelfde
middelen, als de toeslag, die aan de
melkveehouders uitgekeerd wordt.
In bijzondere gevallen kan de bur
gemeester eener gemeente goedvinden,
«lal dc prijs, waarvoor melkinrichtingen
in zijn gemeente dc melk afleveren,
«enigszins hooger gesteld wordt dan
zulks in het vorig winterseizoen liet
geval was n.l, wanneer de betrokken
melkinrichtingen kunnen aantoonen.
dat een vergoeding van tsn hoogste
3 cent voor behandeling en bezorging
der nrclk voor haar bedrijven in ver
band met de eischen barer afnemers
onvoldoende is.
Deze prijsverhooging komt ten laste
van de verbruikers, omdat zij een ge
volg is van de vele en bijzondere
wcnschen inzake de melkbezorging.
Alleen in dit laatste geval ondergaat
dus in het komend winterseizoen dc
melkprijs cenige verhooging. Als regel
blijft hij gelijk aan den winterprijs van
het vorige jaar, meldt men oflicieel
uit Den Haag,
Inlichtingen gevraagd.
Naar aanleiding van gehouden oefe
ningen, waarbij militairen zij» omge
komen, zijn door een Kamerlid cenige
vragen gericht tot den minister van
Oorlog.
Teneinde deze vragen te kunnen
beantwoorden, beeft «Ie minister [me-
dedeeling verzocht, bij welke korpsen
sedert 1 September bij gehouden
oefeningen, ongelukken te betreuren
waren, die eindigden met den dood
van een of meer militairen.
Is dit bij een of meer korpsen liet
geval geweest, dan moet worden me
degedeeld, hoe het geval zich heeft
toegedragen, of de betrokken militair
rooinsch-katholick was en of hem in
zijn laatste oogcnblikken nog geeste
lijke bijstand kon worden verleend.
Voorts wordt mcdedeeling ingewacht
of liet wenschelijk is, dat bij nachtelij
ke of meer uitgebreide oefeningen
luilp-aalnioezeniers den troep vergezel
len. zoowel oin onmiddellijk bijstand
te kunnen verlecnen als om hun ge
legenheid tc geven zich vertrouwd te
te maken met de laak, welke op hun
schouders gelegd kan worden.
Huur.
De rcgcering heeft eeti wetsontwerp
gereed ter bestrijding van ongemoti
veerde buur opdrijving. Het stelsel is
gevolgd van dc Deensche wet, n.l.
instelling van plaatselijke commissies,
die zullen beoordeelen, of aangekon
digde huur-verhooging redelijke zijn of
Opgave van varkens.
De Minister van Landbouw, brengt
ter algemcene kennis, dat de opgave
door een ieder, die andeis dan voor
gebruik door hemzelf of zijn gezin var
kens bezit, te doen van het op 30
September bij hem in bezit zijnde aantal
varkens, uiterlijk op 5 October a.s. bij
den Burgemeester der gemeente, waar
zijn zij dan doof voor lof, onverschil
lig voor bewondering, nnbekorameid
voor uwe genegenheid Heeft de
zwaardvechter geen ouders, wier bloed
vloeit uit de geslagen wonden Heeft
hij geen vrouw, voor wie ten allen
tijde zijn gescheurde borst warm klop
pen blijft Geen kinderen, die hij aan
kommer cn ellende wil ontrukken,
voor wie hij strijdt in het renperk, op
dat zij die plaats niet meer behoeven
te betreden
Thellus, die met meer en meer stij
gende verontwaardiging gesproken had,
zag aan hel gelaat van Paulus die
bij bedreigingen onverschrokken bleef,
hoe hij door zijne woorden geheel
cn al overmeesterd was. Zij vielen op
zijn hart als zwarsteenen, en Thellus,
zijn toestand spoedig opmerkend, her
nam zijne rede
„Omgekochte," omdat hij betaald
wordt Wordt dc bouwmeester niet
betaald f Dc icchtsgclecrde cn dc sol
daat De keizer, wordt hij betaald, ja
of neen Indien nu de zwaardvechter
leed cn streed op eigen kosten, dan
zouilt gij hem eerbiedigen. Maar ik,
Thellus, de zwaardvechter, dc lanista
zou licni minachten, ik zou hem be
spotten, ik zou hem bespuwen. Veracht
veel liever de menigte, die deze
schouwspelen bezoekt cn ncdcrzlt in
schandelijke rust. Veracht dc honder
den en duizenden, die ons toejuichen,
de varkens zich bevinden, moeten zijn
ingekomen.
Onder verwijzing naar artikel 3 der
Distributiewet 1916, wordt dc bijzon
dere aandacht erop gevestigd, dat in
gevolge artikel 10 van genoemde wet
het nietdoen van opgave of het onjuist
opgeven stafbaar is met «1e mogelijk
heid vnn verbeurdverklaring der goe
deren.
Spoorwegtarieven.
Met ingang van 1 October a.s. wor
den voor het afhalen en bestellen, als
mede van die voor het laden en los
sen der goederen, de thans daarvoor
in de tAricven aangegeven loonen ver
hoogd als volgt
le. Afhaalloonen voor zendingen
Beslelgoed.
Zendingen van hoogstens 10 K.G.
f0,13 per zending;
Zendingen van meer dan lOt/m 150
K.G. f0.20 per zending;
Zendingen van meer dan 150 K.G.
f 0,07 voor elke 50 K.G. of gedeelten
daarvan.
Het loon voor hel terugbrengen van
onbestelbare of geweigerde zendingen
bestelgocd wordt f0.07 voor elke 30
K.G., met een minimum van f0.20
voor elke zending.
2e. Afhaal- en bestelloonen voor
IJl- en Vrachtgoederen.
Het uniforme loon wordt f0,07 per
50 K.G., terwijl de thans geldende mi
nima van <0.15 worden verhoogd op
f0.20 en die van f0.20 op f0.25.
3c. Het loon voor het gebruik cn
de bediening van stoom-elcctrische- of
hydraulische kranen van hoogstens 5000
K.G. draagvermogen wordt f 1.— per
uur, met een minimum van I 2.50.
4e. Het loon voor het laden en
lossen door den spoorwegdienst wordt
f 0.04 per 100 K.G.
Aanbevflloiwwaardig.
De overgang van zomertijd naar ge
wonen tijd bezatgt ons een uur winst.
Dc 30ste September zal niet 24, maar
25 uren tellen. Hoe zullen wii dat uur
méér besteden, vraagt Het Huisgezin.
Wij kunnen het verslapen. Wij kun
nen het in dc sociëteit doorbrengen.
Wij kunnen er ook een nuttig gebruik
van maken, we zouden het kunnen wij
den aan God en de menschheid.
God, die zoo vaak en doorzoovelen
vergeten wordt- de menschheid, die
in zoo bitteren nood verkeert.
Het vijfentwintigste uur zelf zal voor
velen allicht eigenaardige bezwaren
meebrengen. Maar niet dat uur behoeft
noodzakelijk gekozen te wordenelk
uur van den dag kan iu aanmerking
komen.
De zaak is, dat wij den 30stcn Sep
tember over een uur meer dan andere
dagen beschikken, een extra-uur, dat iu
dezen bangen tijd niet beter kan wor
den besteed, dan om van God het
einde der beproeving af te smeeken,
die Europa teistert.
Men is vrooljjk en viert feest, alsof
de ellende der menschheid ons niet
aanging.
Men besteedt zijn tijd aan nietighe
den en beuzelarijen, terwijl Gods straf
wanneer wij een beminden vriend
dooden, ofschoon wij zelf diepe smart
gevoelen over- het verlies van dien
onvergetelijkeveracht diezelfde dui
zenden. die straks wanneer wij zelf
doodelijk getroffen worden, niet minder
juichen en jubelen. Veracht dc mannen
die ons als kleine kinderen opnemen,
en ona slechts daarvoor grootbrengen
en opvoeden veracht de mannen, die
voor dat schandelijk spel de krijgsge
vangenen gebruiken, die vruchteloos
hun geboortegrond verdedigd hebben
tegen de listen van Rome. Veracht
de mannen, die arme kinderen, vonde
lingen en slaven, overeenkomstig vol
gens de wetten, slechts grootbrengen,
opdat zij In liet doodelijke renperk
dienstig kunnen zijn. Veracht uwe ge
woonten, veracht uwe wetten, veracht
uwe instellingen, waartegen zulke kin
deren bij gebrek aan geest- cn lichaams
krachten niet strijden kunnen I"
„O God!" riep Paulus uit,
„Terecht vervult dit alles u met
schrik," zeide Thellus, „Ach wanneer
zal een god van den hemel dalen, en
ons een nieuwe wereld geven Ik heb
thans een lief, een teerbemind doch
tertje, hnrc moeder is van mij heen
gegaan naar eene andere wereld, waar
meer rechtvaardigheid en zachtmoedig
heid heerscht. Den dag waarop ik
haar verloor, moest ik vechten in het
renperk. Wordt voortgezet.