Katholiek Mieuws-
en Advertent
eblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE 1
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort
Telefoon No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden zestig
cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor incassokosten.
Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar. Abonnementen kunnen elke
week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aan
vang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 8 Juni 1917. No. 20. 31»* Jaargang.
AdvertentiönPrijs per regel 12'/» ct., met bewijsnummer. Voor incasso wordt
vijf cent per maand-nota In rekening gebracht. - Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. -
AdvertentiCn moeten Dinsdag- of Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Ecmbode
bezor^d' We^ed«f»ngen, Ingezonden stukken en advertenttfn te zenden aan de
Directie van De Eembode, Langegracht 13, Amersfoort.
Bij dit
behoort een bijblaadje.
J. B. SCHEUER
AMERSFOORT.
Langegracht 9 - Teleltjoif 254.
Administratie- en
Effectejr^tmtoor.
De Index.
De „Index" is een lijst van boeken,
welke de H. Stoel heeft veroor
deeld als schadelijk voor geloof cn zeden
en waarvan het lezen of bewaren, be
houdens wettig verlof, aan de gcloovigcn
is verboden.
Behalve met name verboden werken
zijn er ook, die door algemeene regels
moeten geweerd worden. Deze regelen
vindt men aan hel begin van alle uil
gaven van den „Index".
Wanneer een schrijver ontwijfelbare
bewijzen van zijn slechte beduelingen
had gegeven, ontzegde de „Index" eer
tijds de lezing van al zijne werken, zoo
wel dan reeds verschenen als van die.
welke nog het licht zouden zien. zelfs
van die welke op zichzelf niet slecht
De beweegreden van die veroordce-
ling was tweevoudig: den schrijver een
wei-verdiende straf toedienen cn vooral
om de geloovigcn te hoeden voor zijn
voortbrengselen, waaronder het hun
dikwijls zeer moeilijk valt een nood.
zakelijk nn.ler.el.elrl Ie matren
Doch deze strenge formule is ge
schrapt en daarmede haar toepassing
opgeheven.
De „Index" is slechts een gevolg var.
wat He H. Kerk ten allen tijde in praktijk
brachteen censuur van boeken. De po
ging om tegenwoordig de Icctuurlescliif-
ten cn te zuiveren is geheel en al in over
eenstemming met de standvastige prak
tijk der Kerk.
Censuur, wat insluit toezicht om mis
bruiken te voorkomen, kan worden uit
geoefend door het kerkelijk en wereld
lijk gezag.
„Censura praevia" beteekent, dat een
bandschrift, voordat het onder drukkers
handen komt, eerst wordt gekeurd. Som
tijds geschiedt de beoordeeling na het
drukken en publiceeren, dat daarom
cencura repressiva- genoemd wordt.
Deze laatste censuur heft zulk een
bock op en verbiedt de lezing ervan.
De afschaffing van de .censura praevia.
deed zekere min of meer strenge pers
wetten ontstaan. Vandaar „vrijheid van
drukpers" is maar betrekkelijk. Dat kan
men 't best ondervinden in deze dagen
van oorlog.
Censuur van boeken, in de engslcn
zin van het woord, is niet ontstaan bij
liet uitvinden der drukpers. Vóór deze
uitvinding werd reeds censuur uitgeoe
fend en van den beginne af in prin
ciep door de H. Kerk,
De geschiedkundige ontwikkeling is
belangwekkend.
Zelfs vóór de christelijke jaartelling,
lezen we, hadden de Joden en heidenen
een censuur .om werken van godsdiens-
ligen cn zedelijken aard te beoorrleelen.
Veroordeelde werken werden op een
korte cn eenvoudige manier behandeld
ze werden in het vuur geworpen.
De bekeerlingen van den H. Paulus
verzamelden hunne vele en goddelooze
perkamenten cn verwierven den lof
van den Apostel en den H. Lucas,
omdat zij hunne handschriften het vuur
prijsgaven. Uit de verschillende Epis
tels maakt men duidelijk op, dat dit
gedrag van Paulus' bekeerlingen te
Ephcse eld is werd nagevolgd.
Wij kunnen ons voorstellen met wel
ken nadruk de Apostelen hunne hoor
ders moeten hebben gewaarschuwd
voor het lezen en bewaren van slechte
geschriften.
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
De strijd in de lucht woedt in het
nabije oorlogsgebied de laatste dagen
heviger dan ooit. Meer in het bijzon
der zijn het luchtgebied langs de Bel
gische kUst, de Duitsche vioolbasis en
het Kanaal tooneelen van gevechten
ichen de marine-vliegtuigen der tc-
slanders. Bomaanvallen hebben zoo
wel plaats op de Engelsclic kust als
achter hun gevechtsfronten.
I)il alles wekt den indruk dat de
irlog met alle middelen met steed?
eer vernielende kracht svordt voort
gezet, als gold het, in de laatste ronde
te tooneti «at men vermag,
Hel rWf.nrXkonj.. I.-I..,..1.1,
van een succesrijken tegenaanval der
Oostenrijkers op de stellingen der Ita
lianen, 250 officieren en 10,000 man
werden door de Oostenrijkers gevan
gen genomen.
Hel Russische leger kreeg een nieu
wen aanvoerder in generaal Bioesilof.
Een knap aanvoerder moet 'l zijn.
De Kussen worden 'i moe zich nog
langer te laten doodschieten, nu de
revolutie hun vrijheid bracht. Tucht en
orde gaat verloren in de Russische
gelederen en er heerscht in alle krin
gen gronte opwinding en onrust.
Keizer Karl van Oostenrijk wil ge
tuigen van zijn goeden wil een nieuw
tijdperk in de monarchie in te wijden,
waai in de belangen van liet volk af
doend zullen worden behartigd.
De jonge heerschcr die bij zijn
derdanen zeer gezien is, gaat allerlei
verbeteringen bij het staatsbestuur
FEUILLETON.
Het vierde gebod.
Bij cleze woorden sloeg zich de her
tog de handen voor de oogen. „Het
kan niet zijn," stamelde hij, „cn toch
gij spreekt zoo zeker. Zal ik een andere
David zijn, die zijn zoon Absolon
zien omkomen I O God, spaar mij deze
ramp, hij is mijn eenige I"
De harlsbedroefde loon, waarop deze
woorden geuit werden, deed Margare-
tha uit haar schuilhoek toesnellen. D<
hertog, die haar zag komen, strekt*
de handen naar haar uit.
„Heer, vader," snikte zij met he
hoofd tegen zijn schouder geleund, „ik
blijf nog uwe dochter: wees grootmoe
dig en vergeef liet Adolf."
„Mijn kind," sprak de geschokte
vorst zich vei mannende, „het is tniji
lot veel te lijden, ik zal dus ook vee
moeten vergeven. Mijne oproerige on
derdanen mogen misschien mcenen.;
dat ik hen zal sparen om mijn zoon,
maar dat mag cn kan ik niet."
„Dat zijn woorden een vorst waar
dig," zeide heer Willem, „ik had ze
niet anders van u verwacht. Maar troost
u, Margaretha, in den oorlog, die op
het punt staat geyoerd te worden, zal
ik daar zijn om mij tusschcn vader cn
zoon te plaatsen."
Binnenlandsche Berichten.
den Amersf. Tweede Kamerzetel tns-
ichen de Christelijke partijen cn de
liberale groepen met haar rooden sleep.
Mr. W. H. de Beaufort, de vrij-liberaa!
on door een lichte zwenking naar den
rooden hoek, wat stemmen van Pieter
Jelles' volgelingen en werd afgevaar
digde voor Amersfoort ter Tweede
Kamer.
Sinds is er heel wat te koop geweest
lo den polilieken winkel.
Te midden van 't oorlogsrumoer van
'cr de nabije grenzen werd hier in
gemeen overleg tusschcn de voorname
politieke groepen, die elkaar in 1913
fel hadden bestreden, gewerkt aan de
irberciding van een grondwetsher
ziening waarvan men met recht
mag verwachten, dat zij veel onbillijk
heden zal wegnemen en gelijk recht
bedoelt te geven aan alle staatsburgers
dat zulks nu mogelijk en
uitvoerbaar wordt geacht.
Kon afspraak lusschcn de groote par
tijen, om politiske strijd te mijden bij
de Tweede Kamer-stembus van 1917,
volgde.
~n zoo zagen we dan deze week
gevolg van die afspraak, dat de
helfi onzer honderdmannen bij enkele
indidaaistelling herkozen werd.
Waarom nu slechts de helft
Omdat cr buiten de groote partijen
nog enkele groepen waren, die meen
den, deze gelegenheid, om te getuigen
an heur bestaan, niet te mogen laten
Kn zoo zien we dan in menig dis
trict candidaat gesteld, leden der Soci
aal-Democratische partij, een groep,
die niet onder Troelslra staan wil en
revolutionaire neigingen heeft,
benevens aanhangers van 't kleine kud-
deke Christen-socialisten.
Maar ook in liberale kringen waren
inleontenten.
rrzionïng'niets"moeten licóben fcn ilrr
herziening ófwel als ontijdig, ófwel als
mvolledig afwijzen.
Ook zij kwamen met candidaten
mor den dag en zijn met dc Wijnkoop-
:n Christen-socialisten oorzaak, dat in
rijftig districten komende week zonder
loodzaak cn zonder eenig kans op
nuttig effect een verkiezing moet
den gehouden,
Een verkiezing, die handen vol geld
kost, veel moeite, last en hinder gceli.
De Grondwetsherziening toch kan,
door de wijze waarop haar eerste le
zing in beide Kamers der Staten-Gene-
raai tot stand kwam, slechts als een
voldongen feit worden beschouwd,
waartegen men zijn bezwaren kan heb
ben, maar waartegen bet volkomen
nutteloos is thans te protcsteeren. Het
is al verloren inspanning, geld, tijd
en strijd.
Gaat men Viijdag 15 Juni stemmer
dan blijve aan onzen kant het parool
,Laat zitten wat zit", zooals de af
De Verkiezingen.
:r jaren geleden was 't omstreeks
lijd een verwoed kampen om
Wij vestigen de aandacht van a
werkgevers op hunne verplichting
de werkplaats aan te kondigen welke
voor het vervullen va:; den kies
vorstin zag haar oom dankbaar
„Mijn vader," hernam zij, „dat
mijn heer oom uw raadsman is, mogen
wij den Hemel danken."
Arnoul glimlachte droevig. „Helaas I"
sprak hij, „dat mijn zoon liern gclekc,
en ik zou mijne kroon met die van
Pilips van Bourgondiö niet willen om
ruilen, terwijl nu mij wellicht het lol
wachten slaat als een vreemdeling
den vreemde te moeten ronddwalen.
I mijn eigen staten verjaagd door
„Nooit I" sprak op plechtige» to.
de gezant, die zich tol lieden op dr
achtergrond gehouden had, cn nu na
voren trad. terwijl hij den arm ltjcld
uitgestrekt naar dcu licilog; „nooit I'
herhaalde hij. „zal Arnoul van Egmoot
hertog v;ni Gelderland in d'-n vreem
de ronddwalen. Hem moge vele ramp
spoeden boven liet hoofd linngcn. voo
hem mogen dagen aanbreken van lijdei
en strijden, zegevierend zttl hij alle
u als her
Gelderland sterven." De gabare
van deze woorden vergezeld
verhoogden den indruk, die zij op de
vorstelijke familie maakten. M''n zag
hem verbaasd aan, doch onmiddellijk
was de spreker weer teruggetreden,
om zich als het ware tc verbergen.
„Wie zijt gij toch. dal gij zoo kunt
spreken?" vroeg Arnout, hem nade
rende; „spreek cu geloof mij als ik
plicht zijn bestemd.
Verzuim kan door straf worden
volgd.
Bij «en koperen jubllé.
Vandaag viert de Vereeniging „Voor
er en Deugd" haar 12'/,-jarig bestaan.
Den 8stcn December 1904, op het
gouden jubeltij der dogma-verklaring
van Maria*» Onbevlekte Ontvangenis,
werd zij door Mgr. Dr. R. Corten op
gericht. Al» feestgave legde Hij op
dien gedenkwaardigen dag aan Malia's
voelen de belofte neer van Roldac's
studenten, dat zij rein zouden blijven
i dc reinheid propageeren.
Ik wil hier niet de ontwikkelingsge
schirdenis schrijven, die de jonge, en
in schijn zoo weinig betcekenende ver
eeniging heeft doorgemaakt.
Men weet, dat enkele jaren later de
mannen-afdeeling werd opgericht, dat
onlangs op het woord van Roermonds'
Kerkvoogd de afdceling Vrouwen is
geslicht en dat eerlang eene meisjes-
afdeeling zal bestaan.
Mijn doel is, meer tc wijzen op de
providenticele lijn, die door deze ont
wikkelingsgeschiedenis loopt.
Mgr. Corten dacht in 1904 niet aan
liet oprichten eener mannen-afdeeling.
Het was da noodzakelijkheid om op te
treden tegen de steeds driester voort
woekerende openbare zedeloosheid, die
heni er toe dwong om onder dien nieu
wen last zijne reeds oude schouders te
zetten. En gelukkig. Hij had Godsbc-
'~uwen en idealen genoeg, om ook,
I moeilijk, ja belachelijk scheen, aan
durven. En met voortdurenden en
daadwerkelijken steun van Nederland'»
Bisschoppen, van parochie- en ordes
geestelijken, van de besten onder onze
leckcn werden vele mannen-afdcelingen
opgericht en werd door V, 1. I). zeer
veel kwaad voorkomen en uit den weg
varcr. de Paters Redemptoristen, die
ran hun beste mannen beschikbaar
.telden om „Manncnndel" te redlgee-
ren op een wijze, die te hoog staat,
■on door mij geprezen te worden.
Het slechte toonccl en de verkeerde
bioscoopvertoningen vroegen de speci
ale aandacht en er werd met meer durf
op de Voorzienigheid,
dan achteraf de zaak beoordeelend kan
irden begrepen, een orgaan opgericht.
Er was geen geld en er moest ge
zocht worden naar betrouwbare keur
ders. Geld kwam er en de keurders
werden gevonden, cn thans kan gezegd
worden, dat niemand meer veronischu.-
digd is, die slechte stukken cn films
gaat zien.
Een woord van hartclijken dank past
dan ook op dezen dag aan God
H. Maagd, die op zichtbare wijze
Hernemingen zegenden,
j n dank ook aan allen,
i of andere wijze in
stelden.
we in de toe
komst.
Voor Eer en Deugd is thans bekend.
Bij katholieken cn niet-katholieken.
Bij de Inatsten tevens gevreesd. Veel
COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING
h. L. A. DULLAERT. Co.
AMERSFOORT: Lanjjegoacfit 30 - Tel. 363.
sriccT - Van Wcvde^rMt 20Ó - Telefoonnummer 6.
Lr RlJkaaUm!
SOEST
SCHERPENZI
Rijksstraatweg - Telefoonnummer 2.
Een woord v
die zich op e
dienst dier acli
kwaad wordt achterwege gelaten, om
dat men bang is.
Maar veel kwaad moet nog worden
uitgeroeid.
De openbare zedeloosheid is nog
lang niet overwonnen. Ideden moeten
worden aangezet, en dat duurt jaren.
Nu voor Eer en Deugd bekend is. kan
de strijd pas goed beginnen.
Het heeft lang geduurd waarom
zouden we hel niet eens zeggen
goed wist, wat Voor Eer cn
Deugd wilde. Zeer vele Katholieken
zelfs moesten niets hebben van al dat
puriteinsch drijven. Maar het gaat hoe
langer hoe beter. Kennismaking met
personen, onderlinge besprekingen, uit-
deu-weg-ruiming van misverstanden
komen aan dc goede zaak ten goede.
Vooral het succes van allerlei acties,
tegen het slechte toonccl en
de slechte bioscoop, heeft velen in onze
rijen gebracht.
Maar het leger is nog te klein
vragen nog mannen, jonge om de
pens te hanteeren, oude om raad te
vragen aan de vrouw, Üai svur»
dclijk eens bewust worde van liet
slavenleven, dal ze leidt. Dat ze zich
losrukke uil den keten, die oude cn
valsche levensbeschouwing onder haar
hebben geslagen.
Wij vragen geld. Geld voor onze acfie.
Zooveel moet nog achterwege blijven
door gebrek aan personeel, dan de
gebrekkige inrichting van on» secrc-
Wij vragen geld men geeft ge
makkelijker, wanneer men precies weet,
waarvoor het bestemd is, voor dc in
standhouding van ons weekblad „Too-
neel en Bioscoop.
Wij vragen aan Nederlands Katho
lieken. dat ze op dezen gedenkdag een
fonds stichten, waardoor wij in staat
gesteld worden, onzen inlichtingsdienst
uit te breiden en tc vervolmaken. Als
de dijken doorbreken, als het
tend vuur gewoed heeft in oi
kolonies, dan lenigt de Nederlandsche
Katholiek den nood ook door zijn geld.
Dc zedeloosheid is heengebroken
door de dijken van het katholieke erf,
en het vuur der ongebreidelde harts
tochten maakt zeer vele slachtoffer*.
zeg, dat uw geheim hier even veilig
uw hart, waarin het begravci
schijnt."
De man schudde het hoofd. „Heer,'
ipralr hg zacht, „ik ben dc gezant van
Nijmegen aan Vincent van Meurt, die
uw gezant op zijn kasteel te Ochtcn
gevangen houdtI"
„Hoe is Jasper van Kuilenburg te
Ochten I"
„Verlos hem," smeekte Margaretha.
.verlos hem, heer vader," en zij wierp
-en blik op Mnchtekl, die hare gevou
wen handen tot den hertog uitstak.
„lieer broeder." zeide Willem, „nu
[wordt mij alles duidelijk. Jaspers ge-
vang.: schap, verklaart veel wat mij tot
heden een raadsel was. Hij is irouw
;eweest. hg verdient dus dal wij hein
aevrijden."
„Jasper zal vrij zijn. antwoord
;le hertog. „Maar gij, raadselnchti
in an, weet gij ons ook een raad
geven
„Zonder geweld of list zal Jasper
nooit vrij worden," zrirlc dc gezant.
.AVant mijne brieven, ik ben er van
overlingd. zullen den graaf van Meurs
doen overgaan tot Nijmegen, en dil
kan hg niet zonder openlijk met u te
breken. Indien de hertog hel mij ver
gunt zal ik ecne poging tot bevrijding
wagen en mislukt deze, eerst dan kan
men overgaan tot geweld."
„Hoe zal ik echter weten dat gij
zal c
i dacht e
geslaagd zijt, en
inlichtingen geven
De zonderlinge
Toen zeidc hg
„Het doel dat ik volg, vordert
wellicht mijne tegenwoordigheid elders.
Indien ik dus zelf niet komen kan. zal
bode zenden, die uw volle ver.
trouwen heeft."
„En zijn naam
„Machteld Schimmelpenninck," sprak
hij, het meisje een veelbeteekenenden
ik toewerpend.
„Onze Machteld I" riep de hertog
ongeloovig; „zijt gij ook reeds in kui
pergen betrokken, mijn kind vroeg
hij, haar aanziende.
„Het is om haar, lieer hertog, dat
ik mij met hart en ziel na
ujilde," sprak de gezant.
„Behoort de verklaring daarvan nok
tot uwe geheimen vroeg dc hertog.
heer," was het antwoord. „Zij
ut ze zelf niet, (locli eens zal zij
.■ten en u mijn gedrag kunnen v
klaren, tint u zeker vreemd moet vo
komen. Ik geef linur voorloopig vrjjheid
om u alles mede te deden wat zij van
mij weet en hoe zij met mij in verbin
ding slaat. I.aat nu mijne taak voor
het oogenblik hier eindigen. Ik spoed
mij naar Ochten, waar ik Jasper cal
trachten tc bevrijden. Machteld."
volgde hij tegen het meisje, „de
linden hebben voor mij opgehouden
Helpt ons de dgken herstellen en het
vuur stuiten ia zgn voiksverdervende
vaart.
Wg vragen gebed.
Hij. die iets voelt voor de actie tot
bcstrijdiug der zedeloosheid, hg bidde
op dezen dag, dat Jezus' H. Hart de
volheid van zgn zegen over haar bbjvc
uitstorten.
J. BEMELMANS, Secr. v. h. Hfdb.
Rolduc.
B K. Vereeniging tol Bescherming
van Meisje*.
Deze Vereeniging dankt hare stich
ting aan de overtuiging, dat vele mei»,
jes, die zich heden ten dage naar de
stad en den vreemde in verschillende
dienstbetrekkingen begeven, aan groot
zedelijk gevaar zijn blootgesteld, en
dat meerderen zedehjk te gronde gaan.
Dc liefde tot den naaste gebiedt ons,
naar best vermogen te trachten dit
gevaar te verminderen, dit onheil te
voorkomen.
In dien geest stelt de vereeniging
zich ten doel, meisjes en ouders te
C!ng"'i?'^aWl^ficifiril«yyWl« .UPftdza-
zekerheid verkregen te hebben dat aan
dien dienst geen bekende gevaren voor
geloof cn zeden zijn verbonden.
Zij bieden zich aan belanghebben
den als correspondenten aan, om voor
alle betrekkingen binnen- en buitenlands
de noodigc en gewenschtc inlichtingen
>n zedelijkcn aard in te winnen.
De dames der Vereeniging stellen
zich beschikbaar om, op verzoek van
ouders en gcestcigken, na te gaan
waar het meisje, bg eigenmachtige
verlating of verandering van dienst, In
de stad verbigft, en of dat verblijf en
die betrekking geen gevaar opleveren
voor haar godsdienstig en zedeigic
welzijn.
Het is ongetwijfeld voor ouders en
andere beschermers van meisjes een
gewetensplicht, een deugdelijk onder
zoek in tc stellen naar elke aangebo
den dienstbetrekking, voordat het meisje
de dienstbetrekking aanvaardt. Het
komt tocli al te vaak voor. dat slechte
lieden door advertentiün of door per
soonlijken omgang aan huis of op reis
meisjes naar elders, lokken, onder voor-
te be9taan. Er wat een verrader. V<
laan kunt ge mijne berichten op den
zelfden weg vinden bij den grooten
ver van dc rivier. En nu heer
hettog. vraag ik verlof mij te mogen
rwijderen."
„Ga," sprak de hertog niet zonder
verwondering den man aanstarende,
die alles scheen te weten en zelfs aan
zijn hof ook bondgenooten bad, „ga,
dat God u Icide, Het zal mij genoegen
doen u spoedig weer te zien."
De vreemdeling maakte een diepe
buiging, groette Machteld en vertrok.
Eenige oogenblikken later hoorde
hem beneden op dc binnenplaats te
paard stijgen cn den burcht verlaten.
Kerst toen richtte de hertog zich tot
de beschroomde Machteld, om vnn
linar nadere iiilichtmgeu tc verkrijgen
ver den inan, wiens mcdcdidingen
rel is waar zijn hart al* vader ei
lijnlijk hadden getroffen, doch
woorden hom een vertrouwen op d<
toekomst had ingeboezemd, zooals hg
nog zelden had ondervonden.
IX.
De toovcnanr, schildknaap of gezant,
of wal hij geliefde voor te stellen, was
zeer goed ingelicht toen hij hertog
Arnoul voorspelde dat zijn zoon tegen
hem zou opstaan. De hertog toch gaf
zijn verlangen tc kennen om de Gulik-
sehc stadjes Borne, Sittard en Susteren,
welke Frcderik van Meurs in pand had
ontvangen, weer in te lessen. Het ant
woord van Vincent was overmoedig
zelf» dorst hij het te onderstaan,
zijn leenheer met schimp en spot te
overladen. Toen hg echter vernam hoe
de hertogelijke troepen zgne landen
aantastten, nam hij zijn toevlucht tot
Nijmegen en werd aldus gedwongen
zijn rol van onzijdig vijand des hertog»
op te geven.
Nog hangende het geschil gaf Nij
megen een bewijs van trouweloosheid
door Venlo in het harnas te jagen te
gen Roermond, het eenige kwariier,
waar dc hertog zich op kon verlaten.
Niet zoodra had Arnout dit verno
men of hg nam gaarne de hulp hem
door Arnhem cn Zutphen geboden aan,
n Venlo te straffen.
Indien Nijmegen bedoeld had geheel
het land in opstand te brengen, zon
der er zelf .n betrokken te zgn, Itsd
liet zgn doel bereikt.
Rondom de stad Venlo was intus-
schen eene ongewone bedrijvigheid
begonnen. De Kleefschen hadden met
hertog Arnout dc stad geheel Ingeslo
ten cn zelfs van dc Maaszflde kon
geen enkel schip de benauwde vest»
naderen, zonder kennis te maken met
de donderbussen van den vgand.
Wordt vervolgd.
