Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
Dinsdag 24 Juli 1917. No. 33. 31 sic Jaargang.
Kantoor: Langegracht 28, Amersfoort - Tel. No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Advertentiën: Prijs per regel 12'/z ct., met bewijsnummer. Voor incasso
wordt vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag- of
Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode worden
bezorgd. Mededeelingen, ingezonden stukken en advertentiën te zenden
aan de Directie van De Eembode, Langegracht 13, Amersfoort.
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
Op de vraagHoelang kan de oor
log nog duren en wat kan het einde
brengen antwoordde onze oud-minister
Colijn aan een 1-longaarsch couranten-
schrijver „Dat weet ik niet en ik ge.
loof dat niemand dit weet. Keeds in
den zomer van 1915 was het zonne
klaar, dat een beslissende overwinning
van de eenc partij over de andere bui
tengesloten was. Reeds toen zag ik in
dat cr geen overwinnaars en over
wonnenen zouden zijn.
Men heeft het nu laten aankomen op
een uitputliilgsoorlog en dientengevolge
zal het einde niet komen eer de uit
putting volkomen zal zijn. De lieer
Colijn voorziet een algemccnc schanrsch-
te van levensbehoeften niet in ecu enkel
land, maar overal, in Amerika ook.
En deze algemccnc nood zal ten slotte
den vrede bieiigcn.
Kan men dus geen tijdstip aanwijzen,
waarop de oorlog vermoedelijk zal
eindigen aldus de heer niijli
daartegenover staat het te vrecseo dat,
indien hij niet in 1^17 algcloopcn is.
liet einde ook in I'JIH niet komen zal.
Want ui 1018 zal Amerika voor hel
eerst ingrijpen, doch slcchu met halve
kracht, en als dan met deze halve
kracht geen beslissing wordt bereikt,
wat te vreezen is. dan zal het weder
de uitwerking van de volle krachtsin
spanning moeten afwachten en slaat
het te vreezen dat men lot 1919 zal
doorvechtenbehoudens dan het ge
val. dat de algcmcenc uitputting eer
der zal zijn gekomen en de volken zelf
aan den Oorlog een einde maken."
Wat wij hartelijk wcnschcn.
Dc Kussen die in korten tijd bedui
dend wonnen op de Duitschcrs en
Oostenrijkers hebben nu weer een ver
lies te boeken.
Dc Russische lezing over die neder
laag zou bijna humoristisch klinken, nis
zij niet kwam in vullen oorlo
als het niet ging om mcnschi
Dc Russische nederlaag is te ver
klaren, zoo heet het. uit hel feit. datj
verscheidene trocpcnafdcchngen, die
bevel hadden gekregen, om aangevallen
afdcclingun te ondersteunen, meetings
belegden om er vooraf eens over te
praten of xii de bevelen wel zouden
opvolgen. Verscheidene regimenten
weigelden huil plicht IC doen cn ver
lieten hun stellingen, l'c pogingen van
de commandanten, om hen er toe te
hrcngcii de bevelen op te volgen, ble
ven vruchteloos.
Voor anti-militairisten moet zij den
indruk van heerlijke muziek maken, deze
weigering tot den aanval van Russische
regimenten voor ieder, die andere op
vattingen huldigt, omtrent den plicht
van den soldaat zijn vaderland te
dedigen, moet dit gemis aan discip
een treurig verschijnsel zijn.
In dc N. Ct. herinnert dc militaire
medewerker aan den bekenden en be
proefden slratcgischcn stelregel,,dc
volledige overwinning kan slechts wor
den behaald door de volkomen vernie
tiging van 's vijands strijdkrachten."
Dit alleen is de beslissing, die een
zóódanig einde aan den oorlog maakt,
dat men de tegenpartij zijn eigen vre
desvoorwaarden kan dictccren. Zooals
Duitschlaud Frankrijk na den oorlog
van 1870'71 achterliet, willen thans
de geallieerden Duitschland ten onder
Terreinwinst, het terugdrijven des
'ijands van stelling op stelling zegt
liets. Het nemen van stellingen vormt
slechts een middel tot het doel, want
de vijand verdedigt zijn stellingen hard
nekkig en daarbij lijdt hij vele verliezen,
die alle te zanten ontzaggelijk zijn. Het
doel der geallieerden is met terrein-
bezit, maar duidelijk cn klaar vernic-
tiging van de vijandelijke legerx. D t
doel is vooral in de laatste maanden
op den voorgrond getreden, nadat dc
geallieerden tot de overtuiging waren
gekomen, dat zij er tóch niet doorheen
konden breken,
In Vlaanderen lagen vooral de «treek
van l.umbardzijde cn Ili\sCllootc tot
tcri van Hollebcckc onder een zwaar
vuur. Herhaaldelijk werden met troepen
gevulde Britxchc loopgraven door dc
Duilxcherx onder een vernietiging*vuui
genomen, bijv. ten van Vperen en
ten X. van Anncntivrc». In Artois
maakten dc Duitxchcrs een aantal ge
vangenen. In Champagne werd een
munitiedepót in brand geschoten, waar
bij zich vier ontploffingen voordeden.
In den Duifxclicn Rijksdag hield de
nieuwe rijkskanxclier zijn eerste rede.
Wij verlangen naar vrede, zoo zcidc
hun woningen terug te brengen,
zij. die wij niet kuunen terugbrengen
roepen ons toe, dat de vrede een wer
kelijke vrede moet zijn. cn dat hun
offers niet vergeefs gebracht mogen zijn.
Fr werd weer vijftien duizend nul-
ikbaar gesteld
nilog'w
Met hel oog op de belangen vnn
het spoorwegverkeer cn van den land
bouw kan niet worden overgegaan tot
:n verlenging van den zomertijd.
Ren wetsontwerp is ingediend tot
uhooging van dc pensioenen
duwen van Rijksambtenaren.
Bij de Kamer is een adres inge
komen namens ongeveer 18000 vcr-
cenigde sigarenfabrikanten, winkeliers
cn werklieden, tegen liet aanhangig!
ontwerp-tabaksbelasting.
l'c Amsterdam is een xchecpvaart-
vcrceniging opgericht, ter bevordering
van een gcrcgclden toestand in
havenbedrijf aldaar cn in de llav
plualscn aan het Xoordzcckanaal.
Binnenlandsche Berichten.
de Tweede Kamer is ingeko
men een wetsontwerp tot beperking
Zondagsarbeid en nachtarbeid in
broodbakkerijen cn van den arbeids
duur van bakkersgezellen (Bakkerswet).
Tc Rotterdam bcv den zich thans
O000 Russen.
Voor don »f>.da.
Het Bestuur der R. K. Volks- cn
Wcrkliedenbondcn ontving „Is antwoord
op zijn aan den l'aus gericht adres,
het volgende schrijven
,.On*c H. Vader, l'aus Bcncdictus
XV, heeft met een bijzondere voldoe
ning ontvangen het schrijven, dat u
onlangs tot Hem gericht hebt namens
de Federatie v.m Dioces. Volks- cu
Wcrkliedenbondcn in Nederland.
Dc H. Vader is zeer gevoelig voor
dc hulde der edele gevoelens en voor
■ie edelmoedige piannen der talrijke
Katholieke arbeiders in uw dierbaar
vaderland, gevoelens, die getuigen ge-
i van hunne kinderlijke gehechtheid
hunne toewijding aan den il. Stoel
aan den persoon van den Plaats-
bekleedcr van Jesus Christus.
Met den wetiacli, dal uwe Federatie
steeds meer leden mogen aanwerven,
smeekt Z. H. overvloed van hcmeltchc
zegeningen af voor haar waardige»
voorzitter, over haar ij vervollen Advi
seur en secretaris en over al hate le
den. alsmede over hunne huisgezinnen
len verleent hun van ganscher harte
zijn Apostoltschen Zegen.
Holland In last.
Binnen niet tv langen tijd. mag de
distributie van rundvlcescb worden te
gemoet gezien. Deze distributie onder
scheidt zich hierin van die van varkens
vlcesch, dat de vrije handel voor den
•lager blijft bestaan. Deze kan dus op
de markt vrij beesten inkoopcn. Alle-
zullen van rijkswege maximum prijzen
voor den detailhandel worden va
steld. Daarbij geldt als principe,
voor hel vlcesch dei z.g. mindere doelen
Klapstuk enz.; dc prijsverlaging het
sterkst tot uitdrukking zal komen, ter
wijl het vlcesch der fijnere deden (bief
stuk! niet zooveel lager dan dc thans
geldende prijzen zal worden gesteld,
la enkele gevallen echter bedraagt dc
voorgenomen prijsverlaging ongeveer
40 pCt.
den. daar dc raming nu reeds met 17
milliocn is overschreden, Alleen de
Inkomstenbelasting bracht ip 6 maan
den 10 miiliocn meer op het verdere
lurplus kwam voort uit vermogensbe
lasting, wijn, gedistilleerd, geslacht,
zegel-, registratie- en hypotheekrecht.'
domeinen enz.liet successierecht bracht
alleen 3.5 milliocn meer op.
Behalve dat, werd nog ontvangen
60.9 milliocn aan oorlogswinst cn ver-
dedigingsbclastingen.
Wildschade.
Een inzender in het Orgaan v;
den
heeft zich vei plicht gi
bestaand rantsoen van 0.
K.G. rijst per hoofd cn per 4 weken te
verminderen.
t rantsoen, dat op den lsle Auj_
zal ingaan, is thans door hem
vastgesteld op 0.4 K.G. per hoofd
per 4 weken.
Hot geld-
De Xedcrlandxche belastingbetalers
doen wonderen. Het schijnt of ze
langer hoe rijker worden in overvloed
len. In dc maand Juni be
taalden zc bijna 23,5 milliocn af. Dc
it.ial ontvangst van verleden jaar
97.2 is mol 16.3 milliocn overtroffen.
Mocht dit zoo doorgaan, dan zou
een gelukkig belastingjaar kunnen
Brnb. Boerenbond, dc heer F. v. Mans-
vertelt. dat hij laatst op een avond
haasje „aan het werk" rag. dat
wil zeggen het diertje was bezig zijn
snoeplust en vraatzucht bot te vieren
blocmkoolplantjes, die 3000 in
getal zorgvuldig onder glas waren
gekweekt. Dc haas liep een der rijen
af, beet uit elk plantje het hart uit, en
ging zoo van de ecne naar de andere
plant. Op diezelfde plaats komt
die haas 't is cr nog maar één
eiken avond zijn vernielingswerk aan-
ichten. Dc toevallige toeschouwer van
dat bedrijf schat de schade, op dat
é-énc perceel door dien céncn haas
aangericht, op minstens honderd gul
den. En 't i-. geen wonder, dat hij min
der vriendelijk gestemd werd. Hij geeft
gedachten, die hem vervulden, al
dus weer
Als die eigenaar van die bloem
kool zoo vermetel zou zijn, zijn eigen
dom te beschermen door dien haas
dood te schieten, dan werd die tuinder
met dieven en moordenaars achter slot
cn grendel gestopt.
2. Dc Kegcering schat de bloem
kool voor de volksvoeding zoo hoog,
dat die tuinder een gedeelte van zijn
oogst voor een prijs, die beneden pro
ductiekosten is, moet afstaan.
3. Dc productiekosten van een haas
dit geval cén honderd gulden,
terwijl zijn werkelijke voedingswaarde
'i rijksdaalder niet te boven gaat.
4. De hazen worden gekweekt
koste van de tuinders, die bovendien
goedkoope bloemkool moeten
zorgen voor de burgers, die de hazen
ichieten cn opeten".
Veronderstel nu eens, dat hazen de
boterhammen opaten van de Rotter-
damschc bootwerkers of van de dia
mantslijpers in Amsterdam, of van de
Zaandamsche kiezers. Xnudt ge niet
denken, dat dc Staten Generaal binnen
■eertien dagen tijds een wet in elkaar
haddeu, waarin een belooning uitge
loofd werd van minstens tien gulden,
eiken haas, die gedood werd,
eene verhooging van honderd
procent voor den tijd, dat dit onge
dierte zich voortkweeki
Bioscoop-
In een opstel „Bioscoopdroomen"
teekent v. H, in „de Gong" aan, dat
blijkens het statistisch overzicht
gemeente Amsterdam in drie maanden
tijds bijna drie ton aan entreegelden
voor bioscopen is uitgegeven, d.i. tach
tig duizend gulden meer dan het vorige
jaar en dat alleen in Amsterdam 11,725
personen per dag de Qimvertooningen
bijwonen en er f3223 besteden. De
schrijver concludeert, dat het bioscoop
bedrijf groote winsten oplevertdat er
vertooningen worden gegeven, die het
volkskarakter bederven, tuchteloosheid
doen., toenemen en de criminaliteit in
hand werken dat het zeer winst
gevende bedrijf slechts beheerd wordt
ten nadeele van hel gehalte van het
Xcderlandsche volk. Op grond daarvan
geeft hij den minister van fmanciün in
overweging, den fiscus te bevoordeelen
door monopolisecring van het bios
coopbedrijf onder streng ambtelijk toe
zicht.
Centrale propaganda.
Door het bestuur van den Algemee-
nen Bond is een schrijven gericht aan
de besturen der aangesloten kiesver-
eenigingen, waarin, ter uitvoering van
het besluit in zake het oprichten van
centraal propagandabureau, ver
zocht wordt, te willen berichten of de
kiesvereemgingen bereid zijn dit bureau
jaarlijks te steunen met een bedrag
10 cent per lid, en voort of er
té's in de gemeenten en parochies
bestaan, die van donateurs jaarlijks bij
dragen van f10, f5, f2.50, fl, f0.50
of f 0.25 voor het bureau in ontvangst
:n. Autwoord verzocht vóór 1
Januari bij den adjunct-secretaris mr.
Paul Reymer te Hilversum.
Spoorwegpersoneel en sterkedrank.
De minister van Waterstaat heeft
goedgekeurd, dat in het Reglement
Dicnslvoorwaarden wordt gelezen
„Het is verboden in dienst sterken
drank of andere alcoholhoudende dran
ken ten geschenke aan te nemen."
„Aan het personeel is verboden
a. het gebruiken of bij zich hebben
n sterken drank of andere alcohol
houdende dranken gedurende den dienst-
"~d;
b. het gebruiken of bij zich hebben
in sterken drank of andere alcohol
houdende dranken in de treinen, dienst-
lokalcn, werkplaatsen en stapelplaatsen
en op den weg of de emplacementen,
alsmede het zich doen verstrekken van
sterken drank of andere alcoholhou
dende dranken door de restaurateurs
der stations of hun bedienden."
Amcrsfoorts Mannenkoor bood naar
aanleiding van zijn 10-jarig bestaan een
vocaal- en instrumentaal concert aan
op 't Amicitia-terras.
Deze soiree musicale slaagde uit
muntend.
Er werd goed gezongen en er was
veel publiek.
In den Haag overleed, 69 jaar oud,
de heer J. C. Rolandus Hagedoorn, die
hier jarenlang de geneeskundige prak
tijk uitoefende en geruime» tijd lid
van den Amersfoortschen gemeente
raad was.
Amersfoortsche
Nieuwsberichten.
FEUILLETON.
Het vierde gebod.
Tevergeefs drong Catharina bij h»
aan om den schuldigen zoon te o
vangen, want al kon zij hem op d
voormiddag eene halve belofte o
wringen, den avonds had zich dc
vloed van heer Willem doen gelden
en bleef de hertog in zijne weigering
volharden. Bij zulke gelegenheden
kookte het wel eens in het ita:t der
vorstin cn zou zij Willem en zijn zoon
gaarne met dc oogen verslonden heb
ben.
Na drie of vier zulke pogingen te
hebben beproefd kwam zij tot de over
tuiging, dat zij haar doel zou voorbij
streven door langer aan te houden,
Zij ontweek het in tegenwoordigheid
des hertogs van hun zoon te spreken
en betoonde heer Willem eene onder
danige vriendschap, die zelfs den
slimste zou bedrogen hebben.
Bij dat alles legde zij ecne gods
vrucht aan den dag, die wel is waar
alle kcntcekeuen van ware godsvrucht
miste, doch waardoor de hertog voor
zich zei ven dc zekerheid verkreeg, dat
hij voorgoed zijn echlgenuotc had
teruggevonden. Die godsvrucht gaf
haar ook in den hertog tc verzoeken
het kerstfeest met meer dan gewi
luister te vieren, opdat, zooals zij zcide,
dit feest dat voor dc gansche •Christen
heid een vredefeest was.
Toen de kerstavond genaderd was
het klokje der slotkapel allen op-
:p om de middernachtsmis bij te
men, hecrsclllc cr zoowel onder dc
hertogelijke familie als onder de be
zetting cctte godsdienstige stemming.
De kleine slotkapel was eenvoudig
aar net versierd. In het midden, juist
>or het altaar, stonden de stoelen
>or het hertogelijk gezin, teiwijl lang-
lecrszljdcn de bezetting cn bedienden
op houten banken konden plaats
Het had echter de aandacht
Willem getrokken, d.it het herto
gelijk gestoelte geflankeerd was door
twee andere zetels en dewijl hij
zich niet kon voorstellen dat een dezer
m zou bestemd zijl
kwaï
jeg hij zich af
e rangschikking had plaats
'ntharina t<
reik doel di
gehad.
l i ij had echter den tijd niet zich
daarvan rekenschap te gevenreeds
waren allo plaatsen bezet en wachtte
men nog slechts op den hertog
dc plechtigheid te beginnen, v
Catharina had, vergezeld van een
kelc page, achter in de kapel
plaats genomen. Zij had zich gestoken
in het kleed der boetelingen van die
dagen, terwijl ook de page in deze
dracht was gekleed. Alvorens de
lieden dc kerk waren binnengetreden
was zij daar reeds gezeten, naa
scheen verzonken in diep gebed.
Eindelijk trad de hertog, vergezeld
van zijne dochter de kerk binnen cn
dc H. dienst nam een aanvang, Een
oogenblik keek Arnout naar de ledige
stoelen naast zich, om echter onmid
dellijk daarna neer tc knielen en
over tc geven aan zijne behoefte
God tc danken, dat Hij over den
avond van zijn leven nog een zonnetje
geluk Het schijnen, een geluk dnt
hij niet gehoopt nog tc smaken.
Bij het Gloria in Excelcis gekomen,
ior den priester aangeheven,
vergezeld ging van het luiden van het
klokje,rees de kleine gemeente als
bij afspraak op, om echter onmiddelijk
daarna weer neer tc knielen en
diepen in de bespiegeling
het groote geheim van den heiligen
Kerstnacht. Ook dc hertog was opge-
en had zich half omgewend in
-'rwachting zijne cchtgenoote te
zien verschijnen, doch toen dc stilte
daarna weer terugkeerde, knielde hij
r neer en volgde hij den voort
gang der plechtigheid.
Langzaam naderde het einde der
Mis en toen de priester dc handen
had opgeheven om den zegen te geven,
stond ook vrouwe Catharina op cn
naderde met haar page den hertoge
lijken stoel. Arnout hoorde haar komen
wendde zich om, doch dc vorstin
knielde met haar geleider achter zijn
stoel neder en bleef in die houding
de priester de laatste gebeden ge
ëindigd cn zich met zijne knapen in de
sacristie verwijderd had.
Opnieuw rees zij toen op en haar
beweerden page bij de hand nemende,
lieten zij zich onder den kreet: „genade
vergeving!" op den grond zinken.
\lle aanwezigen stonden op cn
hielden het oog gevestigd op de kleine
groep. Dc hertog liet zich met lang
wachten.
„Mijne vrouwe," sprak hij langzaam
en plechtig, „dat deze heilige ure den
grondslag lcgge voor den vrede, die
lusschen ons zal hccrschcn.
Gedachtig aan de leer van Hein, die
in dezen heiligen nacht, wilde geboren
worden, en wiens leven hier op aarde
céne onmetelijke daad van liefde was,
roep ik u toeSta op, leg dat boete
kleed af cn herneem aan mijne zijdi
de plaats, welke gij met vrijen wi
hebt gekozen en waartoe u God heeft
geroepen I"
En hij boog zich voorover om haar
te helpen opstaan. Zij weerde hem
zacht af cn zcidc met half fluisterende,
maar toch door iedereen verstaanbare
bij uwe vredeademende woorden.
Ja, ik wil weer mijne plaats hernemen
aan uwe zijde cn voortaan lief en leed
met u deelen. Maar toch ontbreekt er
aan dit vredefeest. Als ik daar aan
liukeizijdc zal zijn gezeten, ge
voelt zich mijn hart beklemd als ik den
zetel aan uwe rechterhand zal ledig
i. Daar aan uwe rechterhand be
hoort hij, die wel is waar veel heeft
misdreven, maar ook evenals ik uwe
genade en vergiffenis zou willen af-
smeeken. Zal uw hart gesloten blijven
als bij in dit plechtig uur aan uwe
en neerknielt en u de belofte doet,
voortaan in alles uwe rechterhand
te zijn? Neen, Arnout, dat zult gij
niet kunnen. Adolf, toon uw heer cn
vader uw berouwvol gelaat en spreek
zulke woorden als u uw hart zal in
geven."
En zij ontdeed zich van hare kap,
trok die van haar page weg, en aan
het verbaasd oog van den hertog ver
toonden zich de gelaatstrekken, van
vrouw cn zoon, die beiden smeekend
de handen tot hem ophieven.
Bij dit tooncel voer een schok door
de vergadering, zoozeer was men er
door getroffen. De hertog kon zijne
oogen niet gelooven en staarde beiden
met de uiterste vetbazing, aan, welke
echter weldra overging tot een diepe
ontroering.
Wordt vervolgd.
