Kaiholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 28, Amersfoort
Telefoon No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden zestig
cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor incassokosten.
Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar. Abonnementen kunnen elke
v^eek ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aan
vang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 27 Juli 1917. No. 34. 31ste Jaargang.
AdvertentiënPrijs per regel 12'/a ct., met bewijsnummer, Voor incasso wordt
vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren.
Advertentiën moeten Dinsdag- of Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode
worden bezorgd. Mededeellngen, Ingezonden stukken en advertentiën te zenden aan de
Directie van De Eembode, Langegracht 13, Amersfoort.
Bij dit
behoort een bijvoegsel'
J. B. ^CHEUER
AMERSFOORT.
Langegracht 32 - Telefoon 254.
Administratie- en
Effectenkantoor.
Aankoop en verkoop van
Effecten, Verzilveren van
Coupons. Sluiten van pro-
Kantoor geopend van 93 uur.
iel niet slechts het steunen van de
kleine uitwendige middelen van het
volkenrechtelijk overleg, doch bovenal
het overwinnen van den geest van
zelfzucht en ongerechtigheid, die den
oorlog veroorzaakt in het leven van
personen en volkeren. Wij eischen den
terugkeer van alle volkeren cn staten
van al hun persoonlijke leden tot
practiscb Christendom, onvoorwaar
delijke en onverbloemde erkenning en
toepassing van de goddelijke zedenwet
cn haar eischen van gerechtigheid en
naastenliefde."
De Katholieken en devrede
Indien men de toespraken en brieven
van Z. H. Paus Benedictus XV over
de beste wijze tot verzoeningdcr thans
van haat vervulde wereld verg^ijkt met
het socialistische vred^prograntma. zoo
schreef de Tijd dezer dagen, dan ziet
men eerst de volle avontuurlijkheid
en het gebrek aan moreele kracht van
de onderneming te Stockholm, die niet
rept van liefde, edelmoedigheid, vrede
en verzoening om bovennatuurlijke be
weegredenen, Ën de socialistische
vredeswerrschen, geheel rationalistisch
cn zonder andere sanctie dan die van
de menschelijke eigenbaat, vcrblrekcn
naast die, welke door de Tien Geboden
en het christelijk gelwof zijn ingegeven.
Men herinnere zich b.v, wat nog onlangs
de vredes-bijeenkomst van Katholieken
te Graz verlangde
„Wij eischen het eind eener staat
kunde, die zweert de zedelijke vraag
stukken omtrent het samenleven dei-
volkeren met machtsmiddelen te zullen
oplossen. Wij eischen den duurzame»
wereldvrede, waaraan wij gelooven, in
naam van de beschaving, de ontwik
keling, de zedelijkheid en den gods
dienst. Wij eischen als vrede, dat de
belangstelling vati alle volkeren worde
afgeleid van den vermeenden builen-
landschcn vijand en dal alle krachten
worden samengetrokken op den werke
lijk bitnienlandschen vijand, die alle
volkeren gemeen hebben alcoholisme,
onzedelijkheid geslachtsziekte, tering
ontaarding, geld- en grondwucker,
armoede, ondervoeding enz. Wij eischen
het eindigen van den zinneloozen bc-
wapcuingsijvcr der volkeren tc water
cn te land cn liet aanwenden van de
daaraan verbruikte middelen ten bale
van opbouwenden beschavingsarbeid.
Wij eischen, dat alle regeeringen en
volksvertegenwoordigingen meewerken
aan vreedzaam overleg inzake dc weder-
zijdschc eischen der gerechtigheid,
daarbij den onvoorwaardclijkcn wil
alle regeeringen en volksverlegenw
digingc», om bij de andere volken als
recht tc erkennen, wat men zelf als
rechtvaardig beschouwt. Wij eischen
van onze regccringcn en volksvertegen
woordigingen den eerlijken steun van
alle pogingen, die gericht zijn op het
stichten van een duuizamen wereld
vrede, van een wereldbescliavingsboiul,
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
De aanvallen der Kussen, begin
Juli ondernomen aan het Oostelijk front
groot succes, zijn gevolgd door
massa-aanval der Duitschers en
Oostenrijkers, welke uitloopt op een
catastrofe voor de Russen, die zwaar
getroffen worden.
Hel bericht van den val van Tar-
nopel is gemeld in de legerberichten
der Middenstaten, welke tevens vast
stellen, dat de opmarsch der Centrale
troepen nog voortgang heeft. Ook is
tusschen Tarnopel cn Trembowla de
Sereth overschreden, ccn gebeurtenis,
welke zich ten aanschouwe van den
Keizer voltrok, en welke wel van be-
slissendcn invloed geweest zal zijn bij
ermceslering van Tarnopel.
isschen den Dnjestr en de Kar-
patlien waar de Kussen aanvankelijk
met zooveel succes aanvielen heb
ben de Centrale troepen nu Stanislau
Nadworna veroverd, en zoodoende
slechts de Russische terreinwinst
geheel ongedaan gemaakt, maarbovtn-
dien naar den oostelijken kant een goed
stuk.grond gewonnen. -
In dc Karpathcu houden de Russische
loepen nog stand en drongen er in
de loopgraven der Centrale troepen.
Het succes was echter van korten
duur, omdat de soldaten er blijkbaar
de voorkeur aan gaven terug te keeren
tar kun oude linies.
Men is geneigd aan tc nemen, dat
dc Centrale troepen voortrekkend
op een front van 250 K.M. een tol nu
toe niet bereikt aantal krijgsgevange
nen zullen hebben gemaakt. Het is echter
mogelijk, dat het getal ook niet zoo
heel groot zal zijnde Kussen
wellicht zoo hard gaan loopen, dat
niet veel te vangen waren. Dat er o
treut buit aan oorlogsmateriaal v
allerlei aard nog niets bekend gemaakt
is, kan men toeschrijven aan de grootte
der hoeveelheid, welke wel niet in een
paar dagen zal zijn vast te stellen.
De wanordelijk terugtrekkende troepen
hebben vrijwel alles in den steek ge
ilet is weer zoo ver I De Franschcn
hebben het eeuige dagen geleden
Duitsche aanvallen verloren terrein bij
de plateau van Casemates en Californiii
weder heroverd.
Na weken van bloedigen strijd, welke
i den Duitschers en clan den Frar.-
schen eenige terreinwinst bezorgden,
s de situatie nagenoeg weder zooals
:ij voorheen was.
De artilleriestrijd in Vlaanderen leidde
nog niet tot infanterie-aanvallen van
beteekenis, De ongemeene heftigheid
dien strijd doet overigens wel ver
moeden, dat het hier spoedig in bet
groot los zal barsten. Is er een nieuwe
Engelsche poging op komst om de
Duitschers van de Relgischc kust weg
jagen
De duikbooten zetten onverpo
iar vernietigingswerk voort en d
gebrek en nood alom meer en n
dreigen.
Dan valt nog melding te maken
:n luchtaanval op Harwich door
Duitsch vlieger-eskader. Deze heeft
weder aan 11 non-combattanten het
leven gekost, terwijl 25 menschen ge
wond werden. Het mooie, stille zomer-
lokt blijkbaar tot dergelijke ver-,
woestingen uit en het schijnt, dat men
er in Duitschland nog altijd succes van
verwacht.
Uit het Verre Oosten kwam het be
ticht, dat ook Siam zich bij de oorlog
voerenden geschaard heeft. De Koning
van Siam bchoelt noch voor de Duit-
sche vlieger-eskaders, noch voor duik-
booten beducht tc zijn. Voorloopig
oogst hij uitsluitend voordeel van zijn
oorlogsverklaring hij heeft de 9 Duit-
scbe schepen, die in Siams wateren
liggen, in beslag laten nemen. Zij zul
len den geallieerden ten goede komen.
fa eene correspondentie schrijft de
correspondent van de „Morning Post"
in Petersburg, dat de hoofdstad zich
opnjeuw in de smeltkroes bevond. De
monstraties in de straten onderbroken
door het schieten met geweren en
mitrailleurs uit gewapende automobie
len,. vele menschen, die gedood wor
den,,het plunderen van winkels en van
kleinere banken, het stopzetten van
alle verkeersmiddelen en ten slotte nog
eene ministerieele crisis, het geheel
vertoont een beeld, zegt de correspon
dent, dat meer heeft van eene cubis-
tisch'e nachtmerrie dan van eenig ander
beschavingsproduct.
De correspondent beschrijft dan j
verder de verwarring in Petersburg en i
verklaart ten slotte, dat de hoofdstad
door het overige gedeelte van Rusland
bitter gehaat werd, zoo zelfs, dat be
zoekers van Petersburg aan de pro
vince door de boeren worden geboy-
:ot en dat dezen de Petersburgers
tooled mogelijk beletten, zich zelfs de
noodzakelijke levensbehoeften te ver
schaffen.
Een dezer dagen uit Engeland terug
gekeerd Deensch koopman heeft, naar
:it Kopenhagen aan het Hamb. Frem-
lenblatt van 23 Juli wordt geseind,
zich als volgt over de omstandigheden
in Engeland uitgelaten „Natuurlijk
heerscht er op het oogenblik schaarschte
aan levensmiddelen, die tengevolge
van den duikboot-oorlog steeds verer
gert. Aardappelen zijn sinds April
haast niet te krijgen, suiker is uiterst
krap, graan is ontoereikend, meel is
iet veel en haver heclemaal niet.
ianvoer is veel kleiner dan de be
hoefte. Dc ontevredenheid der arbei
ders verschaft de regeering voortdurend
groote zorgen. Zij tracht de arbeiders
door tegemoetkomingen tevreden te
om stakingen te voorkomen.
Iedere vergadering, waarin de vrede
zal woiden besproken, wordt door de
politic verboden. Het is een feit, dat
de arbeiders naar den vrede snakken.
De moreele toestand onder dc jeugd
is ontzettend. Dc verscherpte duikboot-
oorlog is dc ernstige slag, die de Engel
sche natie ooit heeft getroffen. Al; de
Duitschers zoo voortgaan, kan Enge
land niet volhouden. „Wacht en 2'
het motto van Asquiih, maa'
Duitschland doorgaat in hetzelfde
po te torpedeeren, zal men niet lang
behoeven te wachten, om het einde
Binnenlandsche Berichten.
kartets gevonden en mede naar huis
genomen. Thuis liet hij den kop op een
vloer vallen met het nood-
ff. M. de Koningin heeft het Tweede
ierlid, Van den Tempel, uitgenoo-
tot een onderhoud in zake de
ensmiddelen-quaestie.
Een wetsvoorstel is ingediend, hou
dende bepalingen, betreffende het be
houd en dc onteigening van bosschen
en andere houtopstanden.
In de maand Juni werd in de Rijks
postspaarbank f2,288,052,75 meer in
gelegd dan terugbetaald,
Het wetsontwerp, betreffende de
Export-Centrale is aangenomen met
44 fcgen 26 stemmen.
Missie-steun en Missie-actie.
Over boververmeld onderwerp wordt
de Pers druk gcpolimiseerd.
Dc Indische Missie-ver. wenscht zich
bu ten deze polemiek te houden, doch
vraagt aan de Missie-vrienden of zij
bovenal willen steunen de Missie-'
Zij kunnen dit doen docr hunne gif-
n in te zenden aan den Algcmeeneu
Penningmeester van onze vereeniging,
den Heer Ernest Laanc te Bergen op
Zoom, van welke giften melding zal
den gemaakt in het eerste nummer
het orgaan onzer vereeniging, welk
op 1 September zal verschijnen
gratis zal worden toegezonden, ook
de milde gevers, die geen leden zijn
izcr vereeniging.
Missie-vrienden I Toont, dat uw be
langstelling voor den bruinen broeder
niet is een platonische, maar de diepte
heeft van het onpeilbaar goede Christen
hart. God loone U
Namens de Indische Missie-vcr.W.
H. Bogaardt, VoorzitterM. J. D,
Clacssens, Secretaris,
COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING
H. L. A. DULLAERT Co.
AMERSFOORTLangegracht 8 Tel. 363.
SOEST: Van W;edestraat 206 - Telefoonnummer 6.
SCHERPENZEEL: Rijksstraatweg - Telefoonnummer 2.
Beheeren en administreeren
Particuliere Vermogens.
Gemengde Berichten.
lotlig gevolg, dat deze ontploft!
door zijn moeder op slag werd gedood.
Haar lichaam was met wonden over
dekt. De jongen zelf werd eveneens
onmiddelijk gedood. Een hand werd hem
het lichaam gerukt. Een 8-jarig
meisje is zwaar gewond, zoodat men
voor haar leven vreest. Nog twee
kinderen zijn minder ernstig gewond.
De kamer, waarin het ongeluk heelt
plaats gehad, is totaal vernield.
Het stoomschip „Gelderland" werd
i mijl buiten neutraal gebied door
drie Duitsche vliegtuigen aangehouden,
welke een Duitsch officier als prijsbe-
manning aan boord hebben gezet. Na
conferentie met Hollandsche officieren
werd het schip opgebracht naar Zee-
brugge.
Tc Huizen zijn aan de Zuiderzee
jongens, uit Hilversum bij het
mmen verdronken. De lijken zijn
door een visscher gevonden.
Te Kerkrade is een broodbakker
toen hij zijn paard uit een nabij dc
grens gelegen weide ging halen, door
soldaat-kommies, aan wiens bevel
stilstaan hij geen gevolg gaf, dood
geschoten.
Een schoenwinkelier te Haarlem
heeft bij de politie aangifte gedaan, dal
uit zijn winkel een geldkistje met 1'1100 j
gestolen is.
Onder Wouw is een jongmensch
uit Esschen, door de grenswacht dood
geschoten. De gevallene was bezig met
smokkelen.
Tusschen Axel en Sluiskil is een
Engelsch vliegtuig, bemand met twee
vliegers, gedaald. De officieren staken
de machine in brand, welke spoedig
geheel vernield was. Beiden werden
geïnterneerd.
In de Ooij bij Nijmegen is een
smokkelaar door hulpcommiezen aan
geschoten en aan degevolgenoverledcn.
Volgens mededeeling van Van der
Graaf Co.'s Bureau voor den Handel
zijn over de week eindigende 21 Juli,
in Nederland uitgesproken 15 faillisse
menten tegen 18 faillissementen in de
zelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 21 Juli
1917 497 faillissementen tegenover 627
hetzelfde tijdperk van het vorige
jaar.
Te Terborg is een arbeider bij
het laden van hout tusschen de buffers
van twee spoorwagens geraakt en
doodgedrukt.
Een 16-jarige jongen te Schoten
bij het zwemmen in het Noorder
Buitenspaarne verdronken.
Een meisje sprong te Amsterdam
uit den trein, komende uit Zaandam,
deze stil hield. Het meisje ge
raakte onder de wielen, met het gevolg
dat haar linkerarm tot aan den schou
der afgereden en de halve rechterhand
irbrijzeld werd.
Bij Valkenswaard hebben twee
Duitsche deserteurs en een Belgisch
meisje den dood aan den draad gevonden.
Verschillende visschers vaartuigen
hebben te IJmuiden aangebracht: 18
cocosvet, 6 vaten wijn, 1 vat
palmolie en 1 vat vernis. Dit alles
werd in de Noordzee opgevischt.
Aan het strand te Loosduinen is
ingespoeld het lijk van een soldaat
t Enschede, die bij het zwemmen in
:n draaikolk geraakt en verdronken
as. Ook spoelde aan het lijk van een
schilder uit Den Haag, die tc Scheve-
ningen verdronk.
Bij Stellingen zijn de laudbouwer
Huiting en de vrouw van den land-
boouwer Steenekes door den bliksem
gedood.
Spelend geraakte het 7-jarig knaapje
Bleeker te Enkhuizen onder een cement-
molcn. Met ingedrukte borstkas en een
gebroken been werd het ongelukkige
kind onder het gevaarte weggehaald.
Te Helmond werd een man in
de kopergieteqj door het springen van
een steen, met een stuk ijzer aan het
hoofd getroffen en op slag gedood.
n Het vierde gebod.
„Genade, heer vader," liet zich Adolf
hooren, „genade voor den berotiwlub-
benden zoon, die tot zijn vader weder
keert I"
Arnout beefde en moest zich aan
zijn stoel vastgrijpen om zijne ontroe
ring meester tc worden. Aarzelde hij
nog of dacht hij er aan dat dezelfde
jongeling meermalen aap zijne vr
had gelegen om zijne vergiffenis te
vragen en toch telkens alle goede be
loften toen gedaan had, geschonden?
Terwijl hij daar nog stond en roer
loos vrouw e.i zoon aanstaarde, was
's hertogs dochter opgestaan, cn zich
naast moeder cn broeder nccrwctpcnde
deed zij mede in dien aanval op het
vaderhart des hertogs cn bad hem ii
kinderlijke woorden Adolf weer in g<-
nade op te nemen en de zaligheid vu
dit uur te voltooien door alles wee
tot zich te nemen wat Item zoolni'i
onthouden was.
>ok dc priester, die weer uit de
sacristie gekomen was, deed zijne stern
hooren.
„Heer hertog," sprak hij, „het is
altijd zoet te vergeven, maar bijzonder
in den nacht als de hoi imicring gevierd
wordt van den engelenzang, die den
vrede beloofde aan alle menschen die
van goeden wille zijn."
Arnout had onder deze woorden den
stoel reeds losgelaten. Niet zoodra
hield de priester op met spreken of
hij strekte de armen uit en zeide
„Maar ziet gij dan niet dat ik
wacht, mijn zoon, liier aan dat hart,
dat gij zoo dikwijls bedroefd hebt. Kom,
keer cr aan teiug en wees weer mijn
Meer vermocht dc vorst niet te zcf
gen. Adolf greep dc hand zijns vadei
en drukte zc aan zijne lippen, doch
de hertog richtte hem op cn omhelsde
Item. Daarna zich van hem losmakende,
deed hij zijne echtgcnootc aan zijne
linker-, zijn zoon aart zijne rechterzijde
neerknielen, een voorbeeld dat geheel
de vergadering volgde, ont een dank
gebed tot God te richten, d:e di: Kerst
feest voor hem tot ccn waar vredefeest
had gemaakt.
Bij dit dankg-.-b-.-d sloten zich de zil-
veii» Stemmen 3a» van liet knapen
koor, dat den lofzang deed weerklinken
„Gloria in excelcis Deo, el in lei ra pax
iiominibus bonae voluntatis. Alleluja 1
Zoodra dc laatste tonen van het ge
zang waren weggestorven, gaf de her
tog het teckcn tot het vertrek. Zijl
echigenoote en zoon nan dc hand lei
dende. verliet hij de kapel, gevolgd
door Catharina, heer Willem cn diens
zoon Fredcrik. Een uur later was de
diepste rust op het slot teruggekeerd.
Alleen in de hertogelijke zaal z;
de gelukkigen bijeen cn waakten,
Alvorens Nijmegen te verlaten, had
Adolf vele gesprekken met zijn gevan
gene gevoerd. Hij had daarbij wel
kele pogingervasngewend om hem o
halen onvoorwaardelijk in zijn dienst
treden, doch daar hij het karakter
n Jasper kende, had hij liet bij die
enkele pogingen gelaten. Uil hun onder
houd was hem echter gebleken, dat
Jasper met eene blinde trouw gehecht
was aan het huis Egmont, en ofschoon
hij den vorstenzoon niet verheelde, dat
hij diens opstand tegen zijn vader ten
hoogste laakbaar vond en als zoodanig
in hem een vijand zag, toch had hij
op de ronde vraag van Adoif even
rond geantwoord en hem verzeid. dat
hij geen oogenblik zou aarzele.i hem
als zijn heer te erkennen, zoodra hij
den troon van Gelderland zou bcklom-
Adolf wachtte zich wel nader t<
gen of hij op de trouw van Jasper kon
rekenen indien hij den troon beklom
nog bij het leven van zijn vader, nadat
deze cr met geweld van zou verwij
derd zijn, terwijl bij Jasper zulk een
denkbeeld niet opkwam, daar hij zich'
Adolf slechts als vorst van Geldciland
kon voorstellen, nadat zijn vader
zijn ten grave gedaald.
Intussche» beging Adolf de on'
zichtigheid zich eenige zinspelingen te
veroorloven, dat de tijd van zijne heer
schappij weldra zou aanbreken cn toen1
hij, na tijding van zijne moeder te heb
ben ontvangen naar Grave te komen,
Jasper verzocht, zich de gevangenschap
nog eenige dagen tc getroosten, als
wanneer hij zeil zou komen oin hem
te verlossen, toen begon Jasper de
dubbelhartigheid te begrijpen van
ontaarden zoon en het ergste te vre
voor den hertog.
Hoe me:r hij da?.over nadacht, hoe
meer hij tot de overtuiging kwam. dat
Ilenrick de Mol gelijk had gehad toen
hij beweerde, dat er iets broedde, en
als hij daarbij dacht aan de tegenwoor
digheid van 's hertogs verwoedste vij
anden, in wier gezelschap hij Adolf
had aangetroffen, dan werd het hem
te nauw in zijne gevangenis.
Maar hij was gevangen en hem werd
wel is waar alle vrijheid geguud ii
zijne bewegingen, maar niettemin streng
bewaakt. Gedurende de lange gevan
genschap bij Vincent van Meurs had
hij nooit zulke folteringen ondervonden
als in de enkele dagen, welke hij hier
doorbracht en reeds den vijfden dag
was hij zoo uitgeput, dal een zwart
koorts hem op het ziekbed wierp.
Degene, die belast was met zijnt
bewaking, had last ontvangen, dat den
gevangene niets mocht ontbreken
dat alle zorg aan hem zou besteed
worden, zoodat de man meende
zijne instruction te gehoorzamen toen
hij besloot een dokter aan 't ziekbed
tc roepen. Nog eer hij daartoe
uitgegaan, meldde zich een esculaap
aan, die zalfjes en smeersels te koop
bood voor alle ziekten, en dc bewaker
greep deze gelegenheid aan om hem
over den patiënt te raadplegen.
De c'okter was een man op jaren,
die al zijn woorden van deftige gebaren
deed vergezeld gaan, eene omstandig
heid, welke den bewaker veel van zijne
kunst deed verwachten.
Aan het ziekbed gekomen, schudde
hij echter het hoofd en onderzocht
den toestand van den patiënt.
„Haal mij gom, kaDeel, suiker en
itijfscl, opdat ik daarvan met het dra
kenbloed, dat ik bij mij heb, de pillen
bereide en hij zal genezen," sprak hij
eindelijk tot zijn geleider, terwijl hij een
fleschje uit een zijner zakken haalde.
De bewaker vertrok.
Zoodra hij zich verwijderd had, na
derde dc dokter het ziekbed en Jasper
zijn geopend lleschje onder den neus
houdende, zeide hij
„Snuif en zie mij aan 1"
„Henrick 1" riep de zieke verbaasd,
terwijl hij zich trachtte op te richten.
..Blijf kalm," was het antwoord. „Ik
zal u genezen. Hebt gij mij iets
,te deelen
„Hoe komt gij hier?" vroeg de zieke.
„Ik vernam uw toestand van een
dienaar des huizes en bood mij ais
docter aan. Reken er op dat ik u zal
bevrijden."
„Gode zij dank," was het antwoord,
„Maar niet mij, doch den hertog moet
ge bevrijden," en hij deelde hem in 't
kort zijne ervaringen en vermoedens
mede. „Ga," zeide Jasper ten slotte,
„ga en wetende dat gij zult doen wat
ilt reeds zou gedaan hebben, indien
het in mijne macht was, zal ik weldra
hersteld zijn."
„Reken op mij, Jasper. Uiterst mor
gen bereikt den hertog mijne waarschu
wing. Intusschcn zal ik verder trachten
te weten te komen welke het plan der
samenzweerders is, om hen op het laat
ste oogenblik te ontmaskeren. Nu ik
maar eenmaal een draad in handen
heb zal het mij niet moeilijk vallen
spoedig alles Ic weten. Doch daar komt
de bewaker terug. Houdt u stil."
De man bracht het gevraagde en
onder het uitkramen van allerlei won
derverhalen over genezingen, die hij
beweiki.elligd hebben, begon hij
zijne pillen te maken.
Wordt vervolgd.
