Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. Kantoor: Langegracht 28, Amersfoort - Tel. No. 314. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden zestig cent; voor builen Amersfoort verhoogd niet vijf cent voor incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar. Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Dinsdag 7 Aug. 1917. No. 37. 31sle Jaargang. Advertentiën: Prijs per regel 12'/» ct., met bewijsnummer. Voor incasso wordt vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag-of Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode worden bezorgd. Mededeellngen, ingezonden stukken en advertentiën te zenden aan de Directie van De Eembode, Langegracht 28, Amersfoort. R. K. Openbare Leeszaal en Bibliotheek. IV. T n gevallen van redelijken twijfel, 1 raadplege men zijn eigen geestelijken leidsman of andere verstandige en ge wetensvolle raadslieden. Hierbij is niet overbodig de waar schuwing, dat geschriften voor volwas senen in 't algemeen, 'portefeuille in begrepen) en zeker de voorbehouden boeken in huis, voor de geestelijk on genoegzame!! zoo maar niet voor 'I grijpen liggen. At worden nu de meest geschikte en voorzichtige voorzorgsmaatregelen genomen ter voorkoming van gevaar of misleiding, zij blijven slechts een gids op het gevaarlijke pad der lectuur. Niet minder, doch ook niet meer. l'ater Hendrichs S. J. schreef onlangs in „Dc Tijd" zeer juist„Kr is geen enkele gids, die zeggen kan: als ge maar achter nic aanloopt, kunt ge geen ongeluk krijgenhij kan b.v. niet in staan voor kippige, slccht-ter-bccne, dislractc, koppige, achteloos dartele toeristen, bij is niet minder, maar ook niet meer dan een gids. Kr is geen enkele handwijzer die beweertals ge maar langs dezen weg gaat. bereikt gij zeker, deze of gene plaats - hij enkeldat is de weg maar jc moet uit je oogen blijven kijken, dat moet je zelf doeneen handwij/.cr kan hel niet helpen, dat je op den juistcn w struikelt of tegen een boom loopt.'' Voc ding bij de beoordec!ii)| :ken to bevorderen, mogen d< Iers ccner.K- K. "penbaie leeszaal bibliotheek, hoe gaarne /ij ook iwcndc ontlek ter h of gene inbreuk beginselen, die, togen. dn; de vuig e jilt- lijkdom der besclli mik voorzetten, liegen incer da Bibliotheekleider: andere leiders aan overgeleverd. /V optHbiiiirhetrf van een K, K.' i ipcnbarc leeszaal en bibliotheek, maakt haai tot cent- instelling dit- besproken en beoordeeld wui.il, Voo.al „del nieuwigheid van zoo n .1 tig' wekt na tuurlijk de typisch vaderlandsehe lusi om er eerst ilink op af te geven. Dat begint al bij dc oprichting, waarvan de mogelijkheid in twijfel getrokken wordt en slaat dan over op liet beheer om ten slotte toch weer te eindigen iliel t-eiit- geconditioneerde waardeering: ,,'t is alles best, als gij maar zoo oi doet." Kn irdcn nog al een - aangetroffen die dc breede Opvatting van de Koomsche leeszaal- beweging. als te wijd uitgezeten weer anderen, die haar als te beperkt vcr- oordr.elcn. Men bcgiijpc, dat het Lccszaalbestuur ter bereiking van liet mooie doel wal zij «listig nastreeft, zich niet mag langs het gaan moet. door ciiticaslcrs, die het doel van de R.K. Openbare leeszaal niet begrijpend, zich te veel plaatsen op eigen persoonlijk stand punt hunne bemerkingen getuigen dikwijls van zooveel individueel inzicht, dat zij geen oogeublik voor algeineene leiding van de Iccszaalbewcging in aanmerking mogen komen. „Men dienc zijne mcnschcn te ken- :n in deze» zin." schreef dezelfde iter Hendrichs S. J. ,,dat men weten moet wat eerbied, waardige argeloos heid en eenvoudwat onduldbare prculschiicid, wat huichelachtig onschuld vertoon, wat kribbebijlerige betweterij, neuswijze bedilzucht is, in de be merkingen, waaiaan een bibliothcck- oerder pleegt bloot te staan." Om ccrihi-id ie brengen en daardoor ook kracht van leiding te geven in dc leeszaalbewfgi'ig over het ge- hcclc land, werd reeds onder hoogt-1 goedkeuring van hel Kpiscopaal. dc bond van K. K. openbare leeszalen gesticht. Kn waar wij nu reeds een tiental van zulke instellingen rijk zijn. die straks met nog enkele tientallen vermeerderd zullen worden, maar zel den bleek cent-beweging oris volk sympathiek, daar is het thans tijd om een Centraal buieau te vormen van Leeszaal.tiensoren. dit- dc aigt-mei-ni- leiding hij dc bcoordccling van ge schriften en dc wijze van uitleencn en ter lezing leggen daarvan, vast stellen. Dc inzage der couranten en tijdschrif- teiilijslen in onze K. K. openbare lees zalen /.ai een ieder overtuigen dat het dringend noodzakelijk is op meer «en- llt-id in dc leiding aan le dringen wil de leeszaal beweging in haar -geheel het verwijl ontgaan van te worden voort- Bijzondere plaatselijke of provinciale I schikkingen zouden dan gctrotlen kun- r.cti worden door de betrokken leeszaal- j volksgeest, volkskarakter, volksontwik keling en volkscischen verschillen in dorp en stad in strei-k en gewest. I Tc igroote beperking en t-.- onbcstii' - den booze. ..overdreven beperking leidt tot zelfbedrog en tot bamiclooze ach- I teibakshcid te gruolc breedte van op- •'alting tot onverantwoordelijk bloot- .lellen aan gevaar" aan lien, die nel de leiding van het volk bclasi rijn en van nabij het volk kennen, Ie lordtclen of hun mcnschcn in geeste lijk algemecocn. normalen zin. volwas-! n zijn. Ken lijdschiift. als Boekenschouw er recensies van eenige lu>iulc.rdtallen in boeken door 1*. Hendrichs bcwij- n reeds onschatbare dienstenzij zouden evenwel nog meer practische waarde krijgen, indien zij door K. K.. Iccs/aalbesturcu als bovenbedoeld. bepaalde volkscischen konden verwerkt worden. objcclicl wetenschappelijk, boeken geven weinig moeilijkheid lijn meer de bcllcltische gcscllril'lfi boeken, met name de romans, dii bibliotheek'icidcrs veel zorg baren. 5. leder K. K. Leeszaal-bestuui' ■chrijve in zijn program de oprichting iciiijkheden ine. kinderziel, ar het goede, 1 plaatji onvolwasscnen bt-neifin den leeftijd va» 18 jaar) overal, waar dit kan. tc Niet alleen dat daardoor de contróle vergemakkelijkt wordt <èn voor de be trokken besturen en voor dc ouders of voogden, maar bovendien wordt daar door lie leeslust van onze jeugd van meet af geleid in goede richting, in later tijd voor veel en gevaren behoedt. Menigmaal wordt de r. nog zoo ontvankelijk vc bewerkt door verhalen e den smaak der kleinen bcdcrltdc tekst slordig van stijl, verhaalt het kind sprookjes en vertellingen, zoo do! on zinnig. zoo verregaand fantastisch, zoo onkinderlijk, dat ze onze kinderen nooit in handen moesten worden gegeven. De platen vol foute» in vorm en kleur cn dikwijls niet zonder gevaarlijken op zet. bevorderen waarlijk nic 1 het gevoel voor het schoonc. dal in iedere kinder- Laten wij beginnen den .vikssmaak I «00 vroeg mogelijk te veredelen, .i!- hij bedorven is, kome® wij menigmaal voor altijd te laat C. VAN DIJK. K K. Pa. Censor eu Adviseur der K. r Öpenb. Leeszaal en Biblio theek te Amersfoort. Uit het Buitenland. Van den Oorlog. Dc Kngelsche aanvallen in Vlaan deren leverden betrekkelijk klei Kr is geen sprake va" een stra-.-gisch succes. Bij de Duitschcrs was gc<n oogcnblik van paniek te bespeuren, zooals dal bij andere gelegenheden wc' het geval was. Dit blijkt uit het feil. n onmiddclijk zeer krachtige tegen in vallen ondernomen zijn. Ook de bint 5000 gevangenen, waar- ider 95 officieren, benevens acht veld uitmonden en ccriig ander schiettuig. n vergelijking met de vroegere ootc Entente-aanvallen i» het Westen, Naast de hardnekkige verdediging door de Duitschers is ongetwijfeld het ongunstige weder schuld van het ge ringe succes. Ook hier zijn de aanval lers, die volmaakt stuk geschoten stel lingen moeten bezetten, zeer in het L-geuover dc verdedigers, die teruggaan op van te voien gereed ge maakte nieuwe stellingen, met behoor lijke onderkomens. Dc keuze van liet aanvalsfront in Vlaanderen wordt verklaard door de ucht van Engeland om de duikbootcn- ip de Belgische kust van dc landzijde te verdelgen. "ermoedelijk is hel tijdstip van dit usief ook wel op thans vastgesteld, de Kussen, wien het in Galicic nog i'.s bovenmatig slecht gaat, te onl- 5ii. Zoo lang geen strategische sue- ie» van verdere strekking behaald iL-n, zal .lit resultaat echt. .-r niet bereikt worden. In Rusland is de toestand uitermate verward, Kerinsky. de man die, naar het scheen, de zaken leidend regelde, wil wegen dat is een bewijs, dat er weinig hoop op orde is. Generaal Goerko is gearresteerd, ccn ander genc- laal vermoord. Van herstel der orde en discipline is geen sprake. Hoe kan de Kntentc haar vredesvoorwaarden vaststellen, als zij niet zeker is, dat dc kus-ische regeering van morgen zich zal ncderleggen bij dc voorwaarden, die de rcgeerir.g vandaag goedkeurt. Inmiddels zetten de Duitschers en dc Oostenrijkers hun opmarsch voort. Alle bezet gebied is heroverd en steeds verder dringen de centrale strijders den Rus terug. In Duitsch'.and worden belangrijke regeeringsposten door nieuwe mannen bezet. Voor buitenlandschc zaken kwam een zeer bezadigd man. wiens karakter borg voor beleidvol optreden ten bate van den vrede. Het vredesverlangen wint meer veld. De Kngelsche minister Henderson reft he; zwaar te verantwoorden ge had, cn met hem het gchc.-Ie ministc- Hcnderson heeft zich namelijk in gezelschap van bevorderaars van den vrede naar Parijs begeven om daar met Fransche socialisten en vertegen woordigers uit Rusland te confereeren over de plannen tot internationale so cialistische vredesbesprekingen te Stock holm. Dc Stockholmschc besprekingen zouden van 9 tot 16 September ge houden worden. Henderson was met zijn andere „sa menzweerders voor den vrede" door een oorlogsschip naar f rankrijk gebracht. Binnenlandsche Berichten. Op grond van het onderzoek der internationale commissie van zeeoffi- uizake de geïnterneerde Duitsche duikbootcn. heelt de Xederlandschc Regeering beslist, dal een duikboot zal ;eintcrncerd blijven en een zal worden rijgelatcn. - De Koningin wil besprekingen hou- lc:i met verschillende personen uit dc vakorganisaties. H. M. is voornemens uit te noodi- :n c.a. P. J. J. Hazcvoet, secretaris ui het Bureau voor de R. K. Vakor ganisatie te f'lrecht. Volgens een verklaring van den gezant is dc N.-derlandsche regeering bereid, 80.000 ton scheepsruiime voor irzicning van Belgiif beschikbaar te stellen indien de Vercenigde Staten Nederland levensmiddelen eigen gebruik willen leveren. Gas en electriciteit. De Kijks-Kolendisiributie deelt mede, dat door dc gasfabrieken in Nederland gedurende de maand Juli 1917 mocht verbruikt 25.300.000 kub. M. lat is verbruik! 28.180.UX) kub. M, gasderhalve heeft een overschrij ding plaats gehad van 2.880.000 kub. eter gas. Deze overschrijding moet in Augus tus 1917 worden ingehaald door de gasfabrieken die in Juli te veel heb ben gebruikt. Dit zijn o.m. de gasfabrieken te Amersfoort, Amsterdam. Apeldoorn, Bussum,Ede, Hilveisum.Nijkerk, Utrecht en Zeist. Elke gasfabriek moet in Augustus inhalen, wat zij in Juli te veel heeft verbruikt. Voor Augustus is door de Rijks-Kolendistributie aan alle gasfa brieken in totaal toegestaan 26.983,000 er gas. Basis van het gasver bruik is voor beide maanden maximum 32 kub. meter per aansluiting. Schoenen en Sajet. De Minister overweegt verstrekking ,n schoeisel en sajet tegen prijzen prijzen belangrijk lager dan de huidige. Aanvankelijk is het de bedoeling daarvoor in aanmerking te brengen personen, die een niet te groot inkomen hebben. Het zou dan de bedoeling zijn, voor elk lid van zulk een gezin in éen jaar tegen verminderden prijs één paar schoenen en éen paar klompen en J(1 K.G. sajet of breiwol ter beschikking stellen. In overweging wordt genomen, den prijs van t-én paar volwassen-mans- schoenen te stellen op f 6, die van een paar volwassen-mansklompen op f 0.60 i die van een K.G. sajet op f6. Het schoeisel voor jeugdige personen iu in evenredigheid met de boven genoemde prijzen natuurlijk lager moe- - berekend worden. ie verstrekking zou dienen plaats te hebben, zonder dat er een ander onder zoek naar de welgesteldheid der ge zinnen werd ingesteld, dan noodig is ter beantwoording der vraag of hun inkomen de gestelde grens niet te bo- :n gaat. Ergernis. Dezer dagen werd weer eens op Westerveld het lijk van een juffrouw verbrand. De naam doet e r wel s, dat d; toe 30 H.L. cokes zijn verbruikt. De zelfde hoeveelheid die als rantsoen wojdt toegewezen aan 3 gezinnen niet stookplaats voor den geheelen :i om nog niet eens te spreken de stagnatie in allerlei bedrijven wegens gebrek aan brandstof. Wie interpelleert daarover eens den Minister Dat mag zoo niet doorgaan, meent De Tijd. Men kon althans de lijken, die verbrand moesten worden, opbergen, tot er weer overvloed is van brand- Het Geldersche Vallei kanaal. De heer W. J. van Haren Noman Jr., n in de Amatcrdamsche handels kringen vooraanstaand man, schreef in Onze Eeuw een artikel over Rijnvaart Binnenvaart op het Merwedekanaal, iriu hij wijst op het overgroote be lang va» dc hoofdstad des Rijks bij ccn korte verbinding met den Rijn ook voor •chepen van grooterc afmeting. Die noodzakelijke korte verbinding i> Het vierde gebod. Eelt schreeuw zoo scherp, dat hij sleciicn zou vermurwd hebben, ging door liet slot. Doch dc woestelingen grepen hem vast en hem den tijd niet g»mii-»dc om zich behoorlijk te kleedcn, voerde men hem in zij» onderkleercn mee naar beneden, terwijl een hunner nog zooveel menschlievcndheid bezat om hem de slaapmuts op het hoofd te zetten, die otldcr het geweld, aan hem gepleegd; op de» grond was gc- Adoll volgde. Alvorens de vermomden met den van koude en schrik btvenden het slot verlieten, keerde deze eensklaps om en zich naar zijn richtende sprak hij „Monster, dat God u genadig zij, ik wil u niet vercordeelcn. maar ik zeg u dal gij nooit hertog van Gelderland zult zijn I" Na deze woorden zou hij neerge zegen zijn, doch dc woestelingen sleep ten hem naar buiten, klommen over de wallen en lieten hun gevangene bairevocts over het ijs van dc slot gracht loopen. Zij sloegen de richting in nuar de Maas. „Mijn God I" kermde de ongelukkig! grijsaard, heb deernis met mij. O. neen mijn leven, maar laat mij niet zoi rampzalig omkomen I" Deze wool den werden haperen.! gebracht, want het klappertan mankte liet den vorst bijna onmogelijk spreken. lond. „V'oi het ,,0 I" zcide hij opnieuw. ,,lk bevries, 'aar voert ge mij heen r „Naar Nijmegenzcide een der .-maskerden spottend. Ilij struikelde, terwijl het steenharde een doffen slag deed hooren. „Hallo, sta op!" schreeuwde ccn der maskers. „Hier geen comcdic ge- ipecld." Adolf, die volgde, zag hot- men zijn vader voortsleepte. Il.j naderde de plek waar hij gevallen was. kenbaar aan het bloed, dat het ijs gekleurd had. Hij zag dat bloed en tmpto liet Adolf naderde. Zonder een woord spreken omdeed hij een der knapen van zijn mantel cn wierp dien on schouders zijns vaders. „Naar Lobilh sprak hij. „Heden nacht naar Lobith. Morgen schaffen lij verder raad." „Maar, heer. „Naar Lobith I" herhaalde Adolf •oedend. „Verstaal gij dat, Otto Bijlant, 11; wil gehoorzaamd worden. „Halt I" vervolgde hij. „Hoort gc dat hoefgetrappel Heer van Meiwyck, kunnen dat de onzen zijn en hij trachtte met den blik de duistcrr ndcr het v „Niet naar Nijmegen!" snikte de herlog, „niet naar Nijmegen. O God, schenk mij moed cn kracht." De tieurige stoel naderde de Maas, waar een zestal paarden door knapen gei eed werden gehouden. ..Stijg op I" riep men den gewonden grijsaard toe. „Stijg op Hij had er echter gcene krachten toe. Met ruw geweld wierp men hem op een paard. „Niet naar Nijmegen Niet n Nijmegen!" kwam hel nog zacht doorbor De gevangen vorst voelde zijn hoop herleven. „Genade, Adolf, genade voor uw grijzen vader. Neem mijne kroon, maar at mij de vrijheid. Genade I" Bij deze woorden strekte hij de men naar het onmcuschclijk monster t eu deed pogingen om zich van hel paard tc laten glijden. „Zwijgsnauwde een der krijgers „Sa, wilt gij wel blijven zitten I" riep een tweede, of wij zullen er anderen raad op weten I" „Genade I" kermde Arnout. Adolf had liet hoofd niet naar hem omgewend. Bij dit nieuwe gesmeek, dat hem belette naar het up den har den weg holklinkend hoefgetrappel iiiisteren, keerde hij zich driftig om riep woedend „Bindt hem I" Een langgerekte klaagtoon, die in tl akeligen nacht weerklonk en zelfs de ontvoerders angstig deed worden ont snapte aan den mond van den ramp zaligen vader. Hot was zijn laatste» kreet, hij viel in bezwijming. Terwijl de gewapenden het bevel van hun gebieder volbrachten en het ontzenuwde lichaam om het paard bonden, drong een andere kreet tot hen door. Hij was waarschijnlijk het antwoord van de naderende ruiters op dien fta-. den hertog, want Adolf hoorde het gelrappel der paarden niet zij schenen dus te luisteren, nieuwe schreeuw drong tot zijl geopend oor door. „Vootwaaits I" riep Ado'.f. „Er deren vijanden. Voorwaarts naar Lo bith en morgennacht brengt gij hem naar hel slot tc Buren, waarvan ik u als kastelein benoem, heer Otto van Bijlant I" De troep zette zich in beweging. Maar Adoll' hoorde nog hoe de nade rende ruiterbende een nieuwen kreet slaakte en daarna een verwoed hoef- VoorwaartsIn vliegende vaart1." riep hij zijne mannen achterna. „Ik ga in staat van verdediging brengen en laten zij dan maar komen!" Snel verwijderde hij zich met dc knapen in de richting van het slot cn bereikte dit weldra. Op den wal bleef hij nog een oogcnblik stilstaan om tc luisteren. „Wie mag dat zijn," mompelde hij. „Doch wie het ook zij, hij komt te laat. De slag is gevallen. Wanneer morgenavond mijn vader op het slot te Buren zit, zal geen hel of duivel hem mij meer ontrukken. „Te laat", kreet een der vervolgende „Onmogelijk zeide de tweede „ik „O, God, mijn broeder I" snikte de eerste weer. „Zijn zoon heeft hem ontvoerd. Zie, daar ligt nog een ronkende flambouw, daar stond hij toen zijn kreet ons oor bereikte 1" De jongste der drie ruiters was van het paard gesprongen. Hij ging dc flambouw halen en onderzocht den omtrek. „Helaas!" sprak hij. „Heer Willem heeft gelijk I Te laat!" „Ja," liet zich nu de tweede weer hooren. ,,'t Is te laat o.n den hertog te redden, doch nog vroeg genoeg om het monster te straffen. Gaan wij naar liet slot." Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1917 | | pagina 1