KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT - DINSDAG 20 NOVEMBER 1917 31» JAARGANG. No. 06 Dit Blad verschijnt Dinsdag- cn Vrijdag middag. Prijs per drie maanden 60 ct.; buiten de stad Amersfoort 05 cl. Afzonder lijke nrs. 5 ct. per exemplaar. Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. het onontwikkelde volk gretige kooplust vond, verleent vrijspraak van alle zonden en vrijspraak van de straffen in het vage vuur, waarop het bekend rijmpje van Tetzcl doelt .Zoodra de koopsom In de geldkist klinkt, ,Dc ziel in een wip uit het vagevuur springt." Lijnrecht tegen zulke afgekochte vergiffenis aat hetgeen Luther in een zijner stellingen LASTER OF DOMHEID. Het vierde eeuwfeest van het open lijk optreden van Luther tegen de Katholieke Kerk heeft heel wat pennen in beweging gebracht, zoowel van I'ro- testantsehe als Katholieke zijde. Van Protestantsche zijde heeft men de oproerige daad van den vader der Hervorming begroet als de dageraad van een blijden dag na een duisteren nacht van domheid, duisternisengecstes- knechting. Van Katholieke zijde heeft men die daad betreurd als van een trouweloozcn zoon, die wreede en bloeddorstige sla gen heeft toegebracht aan zijn Moeder, do aloude Kerk. De 31 October was zoowel voor den katholiek als den protestant een merk waardige gedenkdag. Van katholieken kant heeft men dien dag niet ongemerkt laten voorbijgaan, getuige de Hervormingsnummers vari de Studiën cn de Beiaard, de biographic van Lulher volgens de laatste en nieuw- ste gegevens van kap. Wachters, dc vele artikelen in courant en tijdschrift, tllezingen cn voordrachten door katho lieken over dit punt gehouden. Dut met eerlijke wapenen van dien kant is gestreden zal een ieder, zelfs de meest overtuigde protestant volmon dig moeten erkennen, ofschoon zij hier wel moeten toepassen het woord van hun grooten voorman L utnlUrd ,.1)< h.iar knie zeilen op de burst der mensch, held." Over liet algemeen is ook van pro testantsche zijde dit feest ..aardig her dacht, mocht men gelukkig nu l die wanklanken beluisteren, die men helaas zoo vaak heeft vernomen bij jubtle's in de boezem der protestantsche kerk. (gezien o. a. de Aprilbeweging 187-'. ■Men heeft zich bepaald tol viering in eigen kring en wij zouden ons dan ook verder niet inet de geheelc geschiedenis hebben ingelaten, ware het niet. dat van htm zijde naar buiten van «egr dc „Vercenigiiig tot verspreiding van stich telijke blaadjes", een truc laat je werd vei. spreid, dat ook bij verschillende katho lieken onder dc deur is geschoven, In dit traktaatje staat o. a. aan hr.t adres van dc Kath. Kerk deze enormiteit „Van dat Wittenberg zou ecu stroom van nieuw leven uitgaan. Daar, toch, was liet dat Lulher zijn ge voelens wereldkundig maakte als Itij op den dag voor Allerheiligen, den dl October i.iti liet jaar 1517, aan dc slotkerk zijn 95 stel lingen ouder de aandacltl der menigte brengt in welke hij zich niet hel minst kant tegen den aflaathandel, zooalsdczc begunstigd werd door l'aus Leo X onder voorwendsel van de SI. Pieterskerk te willen voltooien t Icilclljk om In zijn geldverlegenheid te v zien - en zooals die in de omgeving Wittenberg gedreven werd door ecu mi Joliann Tetzel, die in dienst stond van den Prins-Aartsbisschop van Brandenburgen men wil, vergezeld was van een agent van een bekend Augshurgcr bankiershuis, hetwelk aan Albert op dut verkoop der aflaatbrieven een aanzienlijk voorschol ntoel hebben gegeven. Xoo'n aflaatbrief, welke inzonderheid bij n straf." Ik kart deze lectuur door de ver- teniglng tot veisprciditig vnn stichte lijke blaadjes nu juist niet zoo stichte lijk vinden. Ze zou stichtelijk kunnen zijn ge weest, indien men dc waarheid eens vrij onder dc oogen had durven zien cn niet tegen beter weten in had ge logen. De zich met noemende schrijver heeft ich natuurlijk niet dc moeite ge troost, om eers dc leer vari de Keik trent den aflaat na tc lezen, die hij ieder Katcchismusboekjc van 6 ct. j i vinden. Natuurlijk, zeg ik, want de protestanten beschouwen het als een oort recht over de Katholieke Kerk n hare leerstellingen cr maar op raak praten zonder degelijk vooraf onder- oek. Kr wordt niet gevraagd of de aantijgingen waarheid bevatten, vol doende is, dal zij opgeld doen, of zij •n kraam van de Hcercn tc pas komen. Wij schroomen geen strijd, dat heeft men kunnen ervaren in de Room- schc litteratuur over het 4e eeuwfeest van de Hervorming, maar dan geen ttrijd tegen windmolens met houten apieren, geen rammelen van open Wc zullen dan ook maar geen poging wagen zelf een weerlegging te geven de aaMsdomheul in liet bewuste ■ie 400 jam .1 ,t'd- Hervormt g verdiend wordt, Ie (nleUlfljd) een aal eens voorwaardeeen sluk dijk aanleggen, Nu is liet waar, dat er veel misbruik Is ge maakt van die .aalmoes" die eigenlijk iets bijkomstigs was. Die .aalmoes" ging in de oogen van het groote publiek de hoofdzaak worden. Hel SCHEEN dat de Kerk cr een heclen aflaathandel op nahield. En In de prak tijk van Tetzcl c.s. zal hel ook wel ALS een echte handel geweest zijn. Maar al die mis bruiken, al hadden ze tweemaal zooveel eeu wen geduurd en al waren ze tienmaal zoo erg gcwcesl, kunnen nlel uitwlsschcn deze irlteld, dal dc leer der R. K, Kerk nimmer e cn aflaat I. Wil men legen de Kuomsche Kerk vechlen, goed I Tast haar principieel aan. Bewijs dat hel In Gods plaats treden is doeningen nog niet ten volle hebben vol llth^arsUtk-» bracht, Schevcnlngen. A. BRUININO. Uit deze citaten van onverdachte protestantsche getuigen blijkt dus, dat de leer der Kallt. Kerk over de aflaat was de misbruiken, die misschien de actie van Tetzel hebben ge kleefd. Dc geschiedenis heeft utt tc maken of de prediking van Tetzel van "e smetten vrij was. Geen enkel Ka- •Hek, die hem door dik en dun zal In het algemeen belang is de orgs- Isatie daar om zijn wenschen te uiten -n een «temming van de vergadering uit te lokken, welke een vingerwijzing kan zijn voor den afg» vaardigde. setfoli ia voor He c«"didsten zelf nl't k-a F. .-_r geld. Paus Leo moge van het misbruik van dc begeleidende aalmoes geprofileerd hebben, hel moge heel erg zijn, dal dc machthebbers Lulher nlel bijvielen, loeit hij de misbruiken die den aflaal begeleidden, aantastte. Alles Itccl waar Maar dit ncetnl niet weg, dat de Kerk als zoo danig nimmer aflaat voor geld heelt verkocht. Ik ben heel boos. dat Ik dit nu pas ontdekt heb, heel boos, dat mijn gcheclc universitaire kerkelijke opleiding mij niet Juister heeft inge licht, heel nous, dat onze geleerde Protestant sche blieken, gelijk buvciv.uaiulc motto's lee- ren. voortgaan ons verkeerd in te lichten heel hoos, dat ik in mijn helde genoemde geschriflen foutieve dingen heb geschreven cn III een hoofdartikel van ,,I)c lijd (van 6 Ociober 1.1. door Kapelaan Van Dorp (te recht) op mijn nummer ben gezel. Zoolang Ik nu niet anders en beter word t ingelicht handhaaf ik mijn stelling .Aflaat is nlel Ie koopenis nimmer Ie koop geweest". Om een uitdrukking van heden te gebrui- ken„Dat besflUt niet". Kan een onzer geleerden, prof, Bruining, j prof. Canncgiclcr, mij van dwaling over-1 tuigen 1 H. BAKELS. Hierop antwoordt prof. Bruining. dat volgens zijn meening ..aflaat met te koop is en nimmer te ko -p ges Dat laat ons vrijwel koud, maat warm maakt ons het treurig vooroor deel. al maar voortlevend in de protes tantsche harten en steeds stelselmatig Sekweekl, als zouvergeving va- en door dc K. K. Kerk voor geld worden verkocht." P. J. v. S. zooveel meerit te wetrn, als vnn de politiek. Onder de afgevaardigden, zoowel van Gemeenteraad ala Prov. Staten en Kamer. lijn er, die een beeije controle "P de uiteenzetting huneer beginselen wel kunnen verdragen. Waar politiek zoo moeilijk is. is controle ook noodig. Daarom allen lid van dc Roomichc Kicsvereeniging I Gemdhgd» Berichten. huixi H. Bake! ord. t hel v cn laten daarom •i'il goeden pruf. Bruining, In het de Hervorming schrijft eerstgenoemde DAT BESTAAT NIET. .Het was i.uodi.ikdljk zich straffen door grid ,il tc knopen." ".mul, l.utht r. vertaald dooi een doctor Theologie, 1ste druk, hl. 44 .Di den A Mast vcrhicsz die Kirchc geld dem Mcnschcn l.cben und cwlge Sehgkcit." i Preusehen, Doctor der Theologie \irchengcschlchtv" hl. 25J. iltijd vervelend als je ccn gek tiguur slant doot dingen Ie beweren, die achterna niet waar blijken te zijn. En jc beat dan ge neigd urn boos tc zijn op de mcnschcn, die verkeerd hebben ingelicht. Zoo ben Ik dan nu boos op dc ver •.de geleerden cn boeken, die me al door hebben verteld, d it vergeving vat den door de Katholieke Kerk vonr GELD werd VERKOCH T, dal de Kerk cr allaal- HANDEL op nahield, enz. Ik heb die bewe ringen heel zoet nagepraat lil mijn Luthcr- boikje en in het artikel Aflaat van mijn Be knopt Bijbclsch Woordenboek. En wal blijkt nu Dat de vork toch anders In dc steel Ik hebcen lange correspondentie gehad met mijn Vriend Pater Bensdorp van Amsterdam. Wij kennen elkaar persoonlijk. Ik lloud hem voor ccn volkomen eerbiedwaardig man, die liegt. Bovendien is hij geleerd. Ik geloof vast, dat hij de R. K. dingen veel beter weet, dan wij Protestanten, Welnu, aflaat VOOR GELD .verkocht". gegeven vanwege de R. Kerk. rouwmocdighcid. Een TOBY LOUVET. Dcu eersten dag hield zij dim ook hare belofte niet en liet zich nog dik werf smeeken. Eindelijk nam Cupido ile groote middelen te baat, hij bleef op zijne kribbe liggen, schreeuwde als iemand, die vrccselijke ingewandspijnen lijdt cn zij liet zich verbidden. Zij be loofde het voor den volgenden nacht. Zij hadden den tijd evenwel niet verloren laten gaan. In hc: vooruit zicht op de ontworpen vlucht hadden tic jongens hunne zakken aaneen ge knoopt en er een stuk bedlaken bijge voegd, om van liet geheel een genoeg zaam sterk touw te maken, dat dc volgende bestemming bad de eerste, die den top van den muur bereikte, zou het naar beneden laten zakken en er de anderen aan ophijschcn. Zoo doende konden zij allen tot den laatste toe ontvluchten. Het gesprek liep natuurlijk over niets anders dan over het waagstuk Men bewaarde een stuk spelt uit de kpolsoep om den waakhond bezig te houden cn nu lootte men. Toby en Cupido waren de ntees begunstigden. „De fortuin is rechtvaardig," zeidi deze laatste, „zij erkent liet recht et de verdienste. Houdt dus goeden moed cn rekent op .ons." De hitte, eene verstikkende hitte diende henmoeder Godichc kwam '.ich met eigen oogen overtuigen, degenen, ilic zij hare kinderen noemde, allen te bed lagen en alleen aan slapen dachten. Een hunner, die haar gehoord had. lag dol te steunen. Tot verontschuldiging van de moet gezegd worden, dat de lucht, bedorven door dc groote hitte, ademhaling van vijf knapen en weinig onzindelijkheid, zeer onaange naam wasEindelijk opende zij zachtkcns deur en raam en ging op de oncn weg om hen niet te wekken, et het voornemen bij het aanbreken in den dag weder te komen sluiten. Nauwelijks had zij zich verwijderd, of Cupido stond ijlings op, trok zijn broek aan en ging met zijn spek goede vrienden maken met wachthond. In dien tusschcntijd werd de ijzeren kribbe, ineen gevouwen, naar buiten gedragen en tegeo den muur gezel. In een oogwenk had ieder zijne plaats ingenomen. Gewoon aan gymnastische oefeningen klommen zij op eikanders rug, zoodat de bovenste bijna den top van den muur bereikte. Met zijn lijn van aaneengeknoopte zakdoeken ge wapend, besteeg nu Cupido op zijiu beurt die levende ladder cn zat wcldi boven op den muur, waarna hij aai Toby de hand reikte. Hunne krachten vereenigende, wierpen zij het einde van het touw toe aan den derde, die weldra tusscben hemel «n aarde ..dat i olkon op Be- j rouwvolle biecht verkregen abs.i.utie bezoek van zeven aangewezen, en devotiezeggi-g vnn in rik e/.e vijf palrr's ril ijl avé» 'J Vad-rs en 5 Wei sg- groetcr i ilndelijk cell aalmoes gevn volgen» 'arief, van weike aalmoes echter cn vrouwen zonder eigen inko- nj waren. „Mtj dunkt, dat dese ifliat niet de koopsom voor de aflaat slechts ééne van de voor waarden daarvan en wel cene, die in ntmige gevallen kan wegblijven, dat :lj dus wezenlijk iet« bijkomstig was." Later schrijft dc zeifd' prof. o.rr. De aflaat heeft met de vergeving van zonde metterdaad nuns te mjken. Vergeving van zonden is een genadegavc Gods, die den mensch uit vrije genade ge schonken wordt, ccnig en alleen op berouw de biecht. Maar volgens Roontsche theorie hiermede dc zaak niet a'gedaan God ver geeft den hcrouwvollen zondaar zijne zonde. IIij neemt hem weer op in zijne liefdevolle gemeenschap. Maar als hei berouw werkelijk echt is, zal een mensch bchoc'tc hebben iets le doen om het bedreven kwaad goed te maken. En deze innerlijke behoede hecll de Kerk trachten te systemallsccren In dc leer der boetedoeningen. Op deze boetedoe ningen nu heeft dc aflaat betrekking. De aflaat bestaat dan eigenlijk hienn. dat be paalde boetedoeningen door andere worden 'crvangcn. Daarom kan aflaat alleen ver- vorven worden, wanneer de zonde al reeds vergeven Is, op berouwvolle biecht dc ab solutie is verkregen, dc ziel naar kerkelijke terminologie „in staat van genade" verkeert. Daarmee is niet In strijd, dat volgens dc leer van Tetzcl c.s. de aflaat kon bevrijden - uit hei vagevuur, integendeel. Want men vergctc niet, dat in het vagevuur alleen zijn zielen, die Gods vergiffenis alreeds hebben verkregen, dus zich op weg begeven naar hemel, alleen de verschuldigde bocte- Aan den arbeid. Er moei - o overal w-.rden getracht i p.i mrkc ontwikkeling van den kiete- .- b V rdt-, n, Vel"n mreneo, dat het ,t!d<i-*r-d« ia om de dagen voor d- oktrztngen vergaderingen te Itoudc naar in werk' hjkheid is het dan veel te laat om dc kiezers op de hoogte :e brengen van hetgeen, waarom hel ga.itdan zal blijken, dat de grootste jt-ch- «1.- nt Wil r.leri van liet kiesrecht g«biu naken ia eigen en algemeen belang. ■Jan i» het noodig dat men zich ont wikkelt om sterk te staan tegenover dc verleiding var, anderen eg om over. tuigd te zijn, dat dc R icni-che over tuiging o ak naar buiten tv hoort tc blijken. Ais men op de kiesd «gen gaat stem men. moet men zich houden iun de c.vididaten van zijn partij e- hen nemen met hun pr-gramma, wa it. p punter kunnen voorkomen, waarm- d me" hn niet geheel eens is. Moet men dus bij dc vriki g ih meening van den ca- dolaut op di n koop toe nemm, dan blijkt, d u noodig is een organisatie, waar dr w -■ -eh' Oorloflzborichton. Men schrijft ons van offleieuse Duitschc zijde De bewering der Entente, dat het nlgemeene offensief in 1917 de Cen trale mogendheden z<>u verpletteren, is door de feftet» weerlegd. Ondank* de on, phoudclijke Fransch- Brinche aanvallen in het Westen is sinds Juli 1^17 Galieië en de Bneko- wtna bevrijd. Riga. DUnamUnde. Jacob- :*d en de eilanden in den Golf van Riga veroverd, en het front vrn Ca- ■lom* e'pletterd. Drrc feiten bewijzen, dat dc Centrale •nrigrndheden a. algeheele vrijheid van beweging »n een ongebroken aanvalskracht heb ben b. pen e •rlog ook nog zoo lang; c. met hun vredesaanbod geen be- lijs van zwakte gnven d. politiek en militair eensgezind zijn. W'-gen* het ontbreken van de En- f,t' hiil i >'0't na B-lgië. Servië, Man- n-gT". Rocmei'ié en Rusland thar.s rik Il.l'ë 1-e.n. W e E-ig' a d'» brood eet, sterft er .«it I IV oil de Centrale mogerdhetM» ■sloten E'lt-nte-ring fa op twee plaat- el* gesprongen. De Atnenknansche hu'p zat. ii» «Ij werkelijk Europa in .lol-, ikuniin rv.v.-n, want; i'korting van het Italu •ttsche front -naakt sterke Duituche strijdt,rach- iiet Westelijk front viij. Tot nog toe heeft men Japan zoo {oed als buiten 't oorlogsspel g' hou- Ie omdat RusUnd, nog voor korten ijd in b oedigen strijd mul Japan ge wikkeld, niet dan ongaarne aan dit lard en grooteren invloed zou hebben zien k "in«n. M i.sr d»; moet vei anderen. A'« de i"g "i 'iirs er voor hebben „ez rgd. dat dv Trans S b,-tlsclie «poor- n ir n ,t,- i«. mi Jap n troepen li r O sleltjk front zou knnnrn J,p, «l.t Alles guig tot elu5vcrre goed, maar de zakdoeken en het beddelakcn waren juist niet nieuw meer en een daarvan door dc zwaarte van den knaap door- ichcurende, viel deze laatste terug op zijne kameraden en de drie ongelukki- gen buitelden van de ijzeren kribbe op stcencn van dc plaats, lij dat ongewone rumoer zijn spek den loop latende, begon de hond uit alle macht te blaffen en au zagen Toby, cn Cupido, ondanks hunne aan dien leeftijd eigene edelmoedigheid, zich genoodzaakt zich ijlings aan den anderen kant van den muur te laten afglijden, wilden zij niet opnieuw ge vangen cn met verzwaring van straf wederom gevangen gezet worden. De val sou zwaar geweest zijn, dien niet Cupido, vruchtbaar in dingen, zijn priem uit een verborgen zak te voorschijn had gehaald en daar mede het stuk van het touw, dat hij in de hand gehouden had, tusschen de voegen van de steenen op dcu top had vastgestoken. Dit voerde hen tot op een derde gedeelte van den en het overige was een gewone sprong. Om kort te gaan, zij waren gered cn ichtten zich zeer gelukkig zich te mid- ,1 -rnacht in de straten van Parijs ix-vinden, nagenoeg ongekleed en in geen cent in den zak, V. Onze beide helden hielden raad Want at* m.-n gaat opkroppen, wat men voelt, redeneert men niet meer helder en gaat men doordrijven met het gevolg, d >t dc evolutie overslaat onrdceUlcu hel geraden voor eemgi-n tijd de ongezonde lucht van de hoofd stad te ontvluchten. „Het is de tijd der vac.tniiën en van t reizen," sprak Cupido, „ik gevoel dat ik behoefte heb aan verandering van lucht, het gezicht der velden zal mij goed doen laat ons ten spoedigsti- dezc plaats vol agenten en cipiers verlaten. Wat denkt gij er van f" Toby slaakte eerst eea diepen zucht bij de gedachte aan zijne moeder, die sedert zijne vlucht ongetwijfeld van droefheid verkwijnde, maar het beeld van zijn beschonken of vertoornden vader vertoonde zich daarncTcn en hij huiverde. Hij had Parijs nooit laten en het denkbeeld om wat de wereld tc zien lachte hem toe voorslag beviel hem en hij stelde zich zonder wantrouwen onder de bescher ming vaa zijn kameraad, die ouder en sterker was dan hij. Zij begaven zich alzoo op weg zon der valies, zonder pas, zonder plaats kaartjes voor een of anderen spoor trein, zonder een van die lastige nood wendigheden van de hedendaagsche beschaving. Een hemd. een broek een paar versleten schoenen nviakw hu-ne eenige bezitting uit. Zij sluipen de straten van de vnc stad Saint-Denis door, cn hebben Parijs weldra achter den rugeindetijk zij zij in het wnud van Bondy. D ia achtten zij zich genoegzaam in veilig heid om een uurtje 1 De dageraad begon Zij «tr. kien ziel grootste w< het l> hagen op h' t rachi vielen bijna dadelijk in naar bij hun ontwaken deden tintelingen, wreed er dan de slaap en de politieagenten zich gevoelen, de honger cn de dorst. Zoolang zij onder den indruk van den angst om weder gevat te worden, verkeerd had den, hadden zij daaraan niet gedacht maar bij hun ontwaken vonden zij niet meer de koolsoep en het roggebrood, dat de welwillende zorgvuldigheid van het gouvernement voor hen deed be reiden en Toby riep zuchtend uil „lk h 'b honger. Wat gaan w^j aan vangen „Het is van daag de eerste Septem- r," sprak Cupido, „de maand der jiven, en gij klaagt, ondankbare I Komaanopgestaan! ik heb een wijn- berg geroken aan den zoom van het roudzij zal ons eten en drinken :erflch"ffen," Na two- uren loop. ns cn goekenr eerd het beweren van Cupido bewaar- hetd. E"n prachtige ii berg vertoonde hebben doe" i it Toby, trad op t achier toe cn vroeg hem beleefd den ■•g naar Pontoise. „Naar Pontoise?" vroeg dc wachter rrbaasd. „en gij zijl op den weg naar leaujctMiar buitendien, maatjes, ich a hu blii" wild medaille he fi hare k wij'berg zijn vsldw.ichtc h idden zij een paar tros» daar «t-.nd ven veldw.. Man elk. jde en elke Nauwelijks i geplukt of voor hen, Deze onverwachte verschijning in„t sarrende onbeschaamdheid. „e.| waarheen f naar een logement „Nair de g-vangen,* van Bondy." „Ni-r de gevangenis! ik dank u we!, oudjeik kom cr pas van -laan. Ik voor mij ben beleefder en bled u hier op h t zachte gras een gemakke- -lijke 'igplaaraan." Op h -tze ld oogenbllk licht hij den ■uden man het been, to«dat deze tus schen de wijnstokken achterover valt, terwijl onze twee deugnieten in allerijl de vlucht nemen naar het woud. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1917 | | pagina 1