s St DE KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT DINSDAG 19 MAART 1918 31* JAARGANG No. 99 I~\it Blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdag- middag. Prijs per drie maanden IX) cl.; buiten de stad Amersfoort 05 cl. Afzonder lijke nrs. 5 ct. per exemplaar. Abonnementen kunnen elke weck ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór der aanvang van een nieuw kwartaal. Verboden Loctuur. Waagt men het, lezers cu gevaarlijke boeken, kranten en geschriften op het ongeoorloofde en ver derfelijke hunner lezing te wijzen, dan krijgt men allerlei verontschuldigingen te hooren, die in werkelijkheid niets anders zijn dan bewijzen van onkunde, en zondige nieuwsgierigheid, „Ik zie er geen kwaad in," zoo be weert men. Dat is best mogelijk. Maar meer -helderziende oogen ontdekken cr dwa lingen in en de kerkelijke overheid, di in deze heeft te beshssen, vindt cr w< degelijk gevaar in voor Geloof en goede zeden. „Maar," zoo werpt men tegen, „voor mij zijn die boeken of kranten niet ge vaarlijk, ik ben zeker van mijzelf en even goed Katholiek als anderen." Om goed Katholiek te zijn, ntoct men alle geboden der Keil: onder houden, ook list gebod om geen slechte boeken of kranten te lezen. Ai zou die lezing ooi: niet gevaarlijk zijn, dan blijft toch het kerkelijk verbod en heeft men geen recht tot iezzn zonder verlof. Verder, niemand i» volstrekt zeker van zich zelf. „Maar," zoo wei dt men voor, „ik zoek slechts het schoonc, de kunst." Is vergift geen vergift meer, als hel uit eer. kunstig bewerkten gouden be ker wordt gedronken Wat slecht is, blijft slecht en gevaarlijk. „Maar men moet toch op de hoogte zijn van alles, wat cr omgaat, het voer cn tegen weten, om iets juist te kun nen beoordectcn," zoo beweert mes. Is dat waar.' -Moet men, om voed zame levensmiddelen te kennen, ver gifieu iuzwelgen, of, om het zonlicht te zien, in een donkeren kelder krui n de leugen, i3 een dwaze goocheling. Evenmin als iemand vrij is om het leven van zijn lichaam iu doodsgevi te brengen door het gebruik van v giftigde spijzen of dranken, evenn mag hij het leven zijner ziel den dood steek geven door het lezen van gifti ge boeken en krantcr. Er zijn gevallen, waarin iemand wettige redenen kan hebben, boden pcrsvoortbrengselen te lezen. Het belang der wetenschap, plichten van staat ol beroep, en de verdediging der Kerk zelf leggen sommige mi sclicn die noodzakelijkheid op d ontvangen zij daarvoor van de keil lijkc overheid de vcrcischtc'machtiging. Toen St. Pant us te Ephezc preekt zag men Christenen, door ziju woord bekeerd, boeken, vol dwaling vuur werpen. Andersdenkenden zulien daï be lachelijk en dwaas vinden, Ze mogen dat vrij doen. Dc Katholiek echter, die liet wel meent met zich zelf ca anderen, de Katholiek van de' daad, laat lica lachen. Hij voert geen tegs bedenkingen aan, als «Je Kerk slechte oersvoortbrengselen veroordeelt en vei biedt, en voor gevaarlijke waar- chuwt. Hij weert slechte en gevaarlijke •oeken, kranten, tijdschriften, enz. en -•rdcdjgt, steunt cn verspreid! zooveel logelijk door woord er. daad dc goede. P. REIJS, S. J. Binnenlandsclie Berichten. De vergadering voor het Di Comité der K. S. A. zal gehouden worden Mei op een nader te bepalen dag. Opgericht is een Landelijke Hanze- vakbond voor R.-K. Wasch- cn Strijk- inrichtingen. Aan dien Bond zal worden verbon- ii een Inkoop-Centrale. Verkrijgbaar zullen worden gesteld: margarine a 50 ct. per pond. mar: garinc-meUflgc niet 25 pet. boter voor 85 cent per poncT, bolcr-melangc met 50 pet. boter voor f 1.25, cn boter f 1.75 per pond. l te verstrekken rantsoen is be paald op 35 gram per dag. In de Tweede Kamer is het ontwerp Hunropzcggiiigwct behandeld. Volgens dit ontwerp zal de huurder mineer zijn huur is algcloopen of ze opgtzigd, het recht verkrijgen om den Kantonrechter te verzoeken zijn huur te verlengen. De huurder heeft voor dit verzoek een week den tijd. Vele huurders zullen met 't oog op den woningnood van dit recht gebruik naken. Mocht een huurder, bij het eindigen van zijn huur een andere woning tol tijne beschikking kiijgeo, die door het recht bij de nieuwe wet toegekend, niet vei laten wordt, d.sn heeft deze huurder in plaats van een,'twee weken tijd om zich tot den Kantonrechter te enden. Dc wet zal voor velen een Duitichgezind zijn, veten zij precies wat onze regeering behoort to doen. Toegeven, om nic -aan 't Duitschc miliuirismc ten prooi a vallen-zegt de Weigeren, «wat.- wij zouden onze neutraliteit schenden en Dtlluchland's vijanden in de kaart spelen', dc ander. De belangen van •- is land worden zwaar getroffen, hoe do beslissing ook uitvalle. Komt het li inbi-.l igh dan zijn wij een groc, deel der schepen 'Or goed kwijt. Weigeren wij. on*. toestemming lol den maatregel te Ia: afperser, da zijn dc schepen we.ft---i krijgen w— Zooal* hij feitelijk r*ïdi sedert bijna jaar is, wordt dan alleen nog wat icherpt. Ifat bedoelt men eigenlijk in dc landen der Gcallicerd-in met zulke mam- regelen tegen ons. Zoowat iedere maand rneinen we, dat hot duikb>>otgcvaar 'haait bezoren za- zijn, als cr op werven maar fhoK wordt gewerkt. Welnu, wat voor bcleckeni; be.-ft dan de luttele Ned%iland«:he scheeprmmtc. Terwijl in dc havens' van van dc Vereenigde noodigc levensrnidd ittcn, heette hel dat1 ij niet konden leveren, zelfs beslag moesten leggen of !:c*. reeds ge- sierde. En :ijn. Dc Kantonrechter kan beginnen cl huur met 6 maanden te verlengen. 1 deze tijd verstreken dan heefi hij wede om recht de huur 6 maanden te late voortduren. Holland in last. veel gedraai is dau eindelijk aan Holland een eisch gesteld, waardoor wel overduidelijk blijkt wat „de be schermers der kleine naties", zooak Engeland en zijn medestanders ziel huichelachtig aandienen met ons vooi hebben. Die eisch isafstaan van onze sche ien in Amerikaansche en Engclschi i.ivens aan wal liggend, voor vracht- aart ook in dc onveilige vaargeul behoeve vau Duitschlands vijanden. Stemmen we toe, dan worden allerlei mooie en nuttig"- dingen beloofd weigeren wc, dan nemen de heeren wal hun goeddunkt. Men wil ons dwingen, onzen uitvoer geheel aan banden tc leggen, nienjwil oiis de kastanjes uit 't vuur laten halen, namelijk onze schepen opofferen ia de gevaarlijke zone, om de Engelscke handelsvloot tot na den oorlog te spa- Deze toestand is zeer ernstig. Al de menschep. Engelsch of lavcni van ingeland cn igde Staten ouc beeld middelen lagcjTte ver lamde Sfcl! ut graW Posthuma. de Minister zijn rede, bedoelende er tegen de aanvallen op hem gericht, heeft geëindigd, mag worden geconstateerd, dat hij 't cr best sf- brscht. Meent men dat een ander Minister het beter of minder slecht zal doen dau spreker, zoo zeidc hij ten slotte, dan neme men flicn. Maar bij is niet geneigd te voldoen aan den gemoede- lijken raad van Troelstra, om maar •en te gaan. Is de Kamer van oordeel, dat spre- -ÜO.V:. dap moet de Kamer dl» cirdrukkcn, Was wat spreker deed "iet voldoende voor dt volksvoeding, dsn kan spre- it toegeve maar hij is noch een kunstenmaker, >ch een todvcnaar, noch een wonderdokter, en hij kan ook de toekomst niet voorspellen. In het belang .van het land hoopt spreker echter dat die toekomstige --isier van Landbouw een kalm man die zonder overhaasting en zonder proefnemingen doet wat zijn hand te doen vindt. Spr. heeft betoogd, dat het distribu tiestelsel moet worden gehandhaafd en de aangevraagde gelden moeten wor den gevoteerd. etenl Vol verwachting ziet men nu aller- wege uit naar wat gebeuren gaat aan het Westfront. Hindenburg zeide dezer dagen „De ketting, die ons had moeten] orgen, it gebroken. Wij kunnen of ■i met alle kracht tegen het westi wenden." En Ludendorff verklaarde „Nu zijn wij sterker dan de vijand, >k wal manschappen en materiaal betreft. Luchtstrijdkrachten en tanks, alles waarop de vijand pocht, hebben in overvloed. „Wanneer de vijand nu wil aanvallen, iaat hij het doe». Hij jff wos gereed vinden. Wanneer de vijand den vrede wil, zal hij den strijd hebben, öie natuurlijk de geweldigste van den g« - schen oorlog zal worden. Met Gods hulp zullen wij dan vrede verkrijgen." Men schrijft o Duitschc zijde Alle zeelieden i :n ons nu veevoeder leveren op voorwaar den dat onze uitvoer naar Duitichland dt beperkt, dan antwoor den wij dat ook dii onmogelijk is, aan gezien wij den Duilkchea invoer even hard noodig nebberj als dc producten van overzee, ca ovjrigens vrij moeten blijven in een redely* gebruik "artikelen, op strittfe vau te verarmen i te verhongeren, j Niet alleen graai? hebber, wij nao- dig; het is zelfs dcflko i-ir dat wij. het n heel tied zouden brengen, indien j ons zelf moesten bedruipen. Steenkool hebbe* wij o'si ek dig; voor li: Ojtegjfcrc U:--n n. huisbrand, voor de industrie. En ook r.dere grondstoffen cn artikelen. regeering»v::K!aring van minis ter Loudun heelt veler verwachting be schaamd. Algemeen loch was men van oordeci dal Holland niet moest zwich- voor den dwang van Engeland, cn daar verklaart deze bewindsman in de Tweede Kamer, dat de Regeering de Engclsche eischen heeft toe gegeven. Wij zullen dus voorraden uit Amerika krijgeu d.w.z, ze zullen wel afge zonden worden als wij ze gaan haien, schoon zeker niet in zulk een hoeveel heid dat wij hier tc lande het vette der aarde weer zullen genietenmaar zullen ze ook aankomen Verbeeldt men zich nu, dat de Duitschc duik- booten ons de vruchten der thans ge gesloien overeenkomst met hun vijan den rustig zullen gunnen Het Nedcrlaridsche volk, gewoon als imoudig behandeld tc worden, mag iar de reden radeu. „Aangezien Duitschlnnd ons niet be loven kan, 1CO.OOO ton graan tc leveren binnen twee maanden, moeten wij wel toegeven,,..'', zeidc minister Loudan. Ziedaar in 't kort de beweegreden tot de beslissing. Gomengde Berichten. OORLOGSBERICHTEN- De laatste dagen kenmerkten zich door een zeer felle actie van vliegtui gen ca Zeppetins, waardoor natuurlijk weer voor 't meerendeel onschuldige vrouwen en kinderen de ongelukkige slachtoffers werden. Bleek het vroeger nagenoeg onmogelijk voor Duitsche vliegeniers Parijs te bereiken, "Mitste", tijd was de befaamde lichtstad meermalen doel van hun dood cn vernieling brengende tochten. Bij dui zend :n kilo's werden dan telkenmale dc springstoffen over dc wereldstad ge strooid ntet de bekende vreeselijkc gc- Op hun beurt waagden zich Engelschen cn Franschca boven de Duitsche gouwen en plaatste: projectielen iu groot aantal. In het oosten is men aan het be redderen van den desolaten toestand dric-en-een-half-jaar vechter.s bereikt. Langs de Oostzee-kusten vormen :h staten, die zich onder Duitsche hoede stellen en Finland, door Duit schc hulp van de Bolsjewiki-verschnk- ig nagenoeg bevrijd, neigt met :er naar den Duitschen kant. jonge staat behoeft hulp en is terecht oordeel dat 't zicli die voor 't oogen- blik nergens beter koopen dan bij den Pruis. De Bolsjewiki-mannen hebben den zetel der regeeiing verplaatst naar Moskou, waar ze zich veiliger voelen' dan in Pelrograde, waar Hindenburg dicht in de buurt is. Blijvend is de positie van mannen als Trotsky ca Le nin niet. Vandaag of morgen komt er een keer, want dc bestuursmelhode van deze „helden" is de ondergang voor land en volk. Maar wat er ook gebeure of niet ge- beurc: niet gemakkelijk zal de Russi sche natie weer in haar geheel ten oorlog trekken. De Russen hebben leergeld betaald. bevoegde boord van de N'oord-Amerikaansche havens liggen de Nederlandsche en andere neutrale schepen worden door de Amerikaansche regeering voor de keuze gesteld, dienst te nemen op schepen in de Ameri kaansche kustvaart of in Amerikaansche fabrieken tc gaan werken. Wie dit weigert, wordt na zekeren tijd, onge veer na drie maanden, het verblijf in de Vereer.igde Staten ontzegd, of in gedeeld in een soort van vreemde lingen-legioen. De allesovcrheerschende factor in den landbouw is het bewaren van de vruchtbaarheid van den bodem. Voor deu oorlog werden er voor iedere scheepslading salpeter, die te Liver pool aankwam, tien ladingen in Ham burg gelost. Tegenwoordig vindt geen enkele fhk Chili-salpeter zijn weg naar dc zandige vlakten van Pommeren. Maar hoe is het dan mogelijk, dat Duit3chiand zelfs in 1918 nog in staat de vruchtbaarheid van zijn bodem op hetzelfde peil te houden als vóór |kn ootlog «Het antwoord luidtom dat Duitschland de stikstof, die het noodig heeft, aan de lucht onttrekt. Een boerderij te Siegerswoude (Fr.) voor 8 jaar bij publieken verkoop ge kocht voor 17.000 gld., is nu. bij pu blieke veiling, ingezet op 95.000 gld. Naar men mededeelt, is de persoon, die zich bij de Haagsche politie aan klaagde als zijnde de dader van den moord op Maria Kessels en tengevolge daarvan ter beschikking werd gesteld van de justitie te Breda, bij een ver hoor op zijn eerst afgelegde verklarin gen teruggekomen. Amersfoortsche Nieuwsberichten. - Men schrijft ons In dc laatst gehouden vergadering der R. K. Vereeniging Geloof en We tenschap installeerde de voorzitter met welgekozen woorden den Weleerw.Heer Kapelaan Broere. die aan de vereeni ging als geestelijk leidsman werd toe gevoegd in plaats van pastoor Van Dijk. De nieuwe adviseur dankte voor de hartelijke wijze waarop men hem was tegemoet getreden en uitte verder zijne DE KOLENBRANDER. Historische schets uit tie middeleeuwen. Nadat alle roerende en roerige goe deren, waren ingeladen, liet de voerman zijne zweep knallen, cn voort ging het, het bosch in zijne geheele lengte door, toen ecu bebouwd akker veld langs, een nieuw bosch door en ecu paar heuvels over, totdat de kar voor eene nette houten huizing, e als de verlaten hut lusschen boo begraven, stilhield. Toen hst gezin vol verrassing dit nieuw verblijf betrad, dat hun een pa leis toescheen, vonden zij brood, melk en kaas in een nieuwe spinde, een brandend vuur aan den haard, cn een geit op stal. Deze drievoudige on dekking vo'crde dc blijdschap der jot gens tot haar hoogste punt en deed ook Curiegondis en Gonda voor een poosje vergeten, dat Diedcriclc nog ie een kerker smachtte, tc meer d.-.ai zij thans de vaste hoop koesterde» hem spoedig terug te zien. IX, De zon dreef als een reusachtige blotdroode schijf boven de wcsterkmi. Stil was het alom, maar nergens zöc stil als Dicdericks kerkerhol. Voor hem was de dag ondergegaan, zoodra hij in deze vunzige plaats achter slot was gebracht, want het kleine van dikke spijlen voorziene venster, dat -bij het gewelf in den muur was aan gebracht, liet zoo weinig licht door, dat cr een eeuwige nacht van binnen heerschte. Een half uur ongeveer na zijn eerste verhoor had bij op deze kille, sombere plek doorgebracht, zijne oogen waren nog niet aan de duisternis, die hem omringde, gewoon geraakt, toen Di derick wederom naar boven, voor heer Jan werd gevoerd cu plotseling tcger.- zgne dochter stond. Na alloop dat tweede verhoor dat den lidder wijzer maakte dan list c hem toch in de overtuiging schuld van den kolenbrander versterkte, hij. gelijk wij reeds weten, naar i gevangenis teruggevoerd om er, i hemel weet hoe lang, te versmnchtt Aan het grootste ziclelijdeii.tcn prooi, liet hij zich op het half verrotte leger, dal hij al tastende bercikti derzakken. Het was reeds diep in den nacht, toen zijne aandacht van dvz moedige overpeinzingen werd afgeleid door een zacht ritselend geluid, dat van de» buitenkant der kerkerdeur tot hem doordrong. „Hoor ik niets vraagt Diederick zich verwonderd af. Dc tijd om zich op deze vraag een antwoord te geven, ontbreekt hem. Reeds is de deur met een nauw hoor baar gekreun opengegaan, en staat er een man voor den kolenbrander, dien hij bij het schijnsel der lantaarn, welke zijn nachtelijke bezoeker in dc hand hield, oogenbiikkelijk herkende. Diederick is op het punt een gil slaken, doch een gebiedende wenk v: zijn bezoeker doet het geluid op zijl lippen besterven, Dc vreemdeling haalt kalm de deur achter zich aan, treedt >p den gevangens toe en zegt hem lispelend iets in het oor. Diederick ant woordt niets, doch knikt zwijgend het hoof:. De man wendt zicli weder- de deur, door den kolenbran der op den voet gevolgd. Zij doorioo- pen zwijgende niet dc uiterste omzich tigheid eer.igc gangen eene twee deui ontsluit zicliDiederick staat onder het dak van een met sterren bezaaiden hemel, de fiissch .- nachtwind kust zijne gloeiende slapen, hij is vrij. Zonder ook nu een enkel woord wisselen, stappen de belde mannen naast eikander over de bc> voort, totdal bij eene bromt de» muur dc nachtelijke bezoeker zijn voet op eene ladder plaatst en in de gracht, die op deze plaats geheel droog was, afklimt. Zoodra Diederick hem gevolgd is, trekt dc man de ladder naai beneden, sleept ze een eind weegs door de gracht voort en verbergt ze onder een hoop struikgewas. Vervolgens bcklouteren zij den berm aan de land zijde en bevinden zich spoedig op de heerbaan, waar Diederick twee getuigde paarden ontdekt; op een wenk vanjterug. ziju redder sprong hij op den rug rijdier, de nachtelijke inbreker spoedig op den rug van het anderw, en voort ging het in lossen draf. duurde anderhalf i twee geen der beide ruiters scheen behoefte tot spreken tc gevoelen. „Dat is eene redding", denkt Diede rick, zoodra zijne eerste verrassing om dit zonderlingste van alle ondervonden avonturen ecc weinig bekoeld was redding, bijna gelijk aaa die var Sint Pieter, toen hij te Jeruzalem wai ipgesloten. Er is maar één onderscheid lie heilige apostel werd door een engel des Heeren verlost en deze mijn'redder Uier, is bij lange geen er.gel 1" Dc ruiter, die hiermede juist geer. getuigschrift van braafheid ontving, had plotseling een hoorn gegrepen, en deed hem krachtig schetteren. Dit geluid deed Diederick uit zijne [dachten ontwalcnn en verschrikt op- sn. Zij stonden voor een valbrug, die imiddclijk na het gegeven signaal inr beneden werd gelaten. Een oogenblik hoorde men den hoef slag der paarden op den houten brug. het geknars eener poort, dc voetstappen van een paar gaande en komende man nen. Toen werd de brug weer opge haald, de poort gesloten, de schaarsch ontstoken lichten verdwenen voor en alles keerde tot de diepste stilte En Diederick, waar bevond hij zich thans Zijn verlosser had hem door eene brecde poort, en vervolgens over een nog breeder trap in eene ruime zaal gevoerd, waarbij het schijnsel van eea walmende olievlam, die in de tong van een grooten koperen standaard brandde, een man, in een lang zijden opperkleed gewikkeld, met een rood fluweelen bonnet op het dicht en don ker hoofdhaar, op een hoogen zetel in een hoek van den reusachtigen haard nederzat. Deze man, die klaarblijkelijk de adel- ke bezitter van het slot wa3, waarin Diederick zfch thans bevond, mat dc kolenbrander gedurende eenige oogon- blikken meteeD scherpen blik en wenkte Dicdericks reisgczczel tot zich. Na een kort fluisterend onderhoud, werd ook Diederick naderbij gewenkt. „Denkt eeuwig aau den eed, die uwe tong gebonden heeftsprak de man met het rood bonnet tot hem, „morgen zult gij vrij en ongehinderd naar de uwen wederkeeren Govert heeft u reeds gezegd dat ik voor uw ondrihoud en 't hunne gezorgd heb en zal blijven zorgen. Volg mij thans." Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1918 | | pagina 1