DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
VRIJDAG 17 MEI 1918 32* JAARGANG No. 14
Dit Blad verschijnt Dinsdag- cn Vrijdag
middag. Prijs per drie maanden 65 et.
bulten de stad Amersfoort 71 et. Afzonder
lijke nrs. 5 cl. per exemplaar. Abonnementen
kunnen elke week ingaan, doch opzegging
van abonnement moet geschieden vóör den
aanvang van een nieuw kwartaal.
bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
J, B. SCHEUER
AMERSFOORT.
Langegracht 32 - Telefoon 2S4.
Administratie- en
Effectenkantoor.
Effecten. Verzilver
Coupons. Sluiten v
Kantoor geopend vai
Pinksteren.
Het was heilzaam, dat Hij heenging,
„want indien ik niet heenga, zal
(naar goddelijk opzei) de Helper niet
tot u komen". (Joh. 16. 17). Nu op
l'inksteien voelen de twaalf, dat de
Meester gelijk had op dien bcwustcn
avond, toen ze in bange onzekeihcid
over naderend onheil, voor het laatst
met Hem naar den Oiijfhof gingen, Zij
voelden de scheiding te pijnlijk om te
denken aan dc goddelijke bedoeling,
die opgesloten lag in den terugkeer tol
den Vnder. In kortzichtig onverstand
vroeg niemand hunner,,\Vaar gaat
gij heen Maar de goddelijke paeda-
goog, die hun nog zooveel had tc zeg
gen, waarvoor hun zielen nog niet ont
vankelijk waren, liet dit over aan een
anderen leernar, die op het juiste mo
ment met kracht van redenen dc we
reld van zonde, van gerechtigheid cn
het gerecht zou overtuigen, aan de
Apostelen echter inzicht zou schenken
in dc grondcloozc diepte van Gods
Óp Pinkstermorgen zouden de Jerusa-
lemmers zich bewust worden van dc
ontzettende waarheid, dat Jeruzalem
had gezondigd tegen den H, Geest, dat
aan hun handen kleefde het bloed
den „Heer des levens''. Hun onwil
te gelooven had met Paschen een
weg gevonden het volk liet zich nog
paaien met het praatje, dat het lijk
van den Nazarcner was gestolen. Nu
rukt de Geest Gods die wit-gepleisterde
graven open, cn overtuigt die massa
nieuwsgierigen.dat slechts zondige hard
nekkigheid en dwaas vooroordeel hun
overlieden hebben gediend. Het klinkt
ais een bazuinstoot door dc verblufte
menigte: „Laat nu het gcheclc huis
van Israel met zekerheid erkennen, dat
God tot Heer en tot Messias heeft ver
heven, juist dien Jezus, dien gij go.
kruisigd hebt". ,H. A, 36).
De Geest Gods legt hier den vinget
op de wondeplck vau Gods volk. Daar
liet de hand ter redding toegestoken
trotscli van zicli sloeg en de hemelsche
wijsheid van Jezus krankzinnigheid i
dc, ziet liet nu in vlammende letters
zijn eigen wijsheid als een dwaasheid
gebrandmerkt. Gelijk „de rechtvanrdlge
leeft uit het geloof' (Rom. 1. 17) en
zijn twaalf getrouwen na eenvoudig
gelooven begecrlg waren gaan luisteren
naar Jezus' „woorden des eeuwigen
levens," zoo is het ongeloof dc bron,
waaruit de wereld wordt overspoeld
niet een vloed van zedelijk bederf.
ie beginnen met de eerste zonde,
die voltrokken werd, toen Eva de be
loften van den leugenaar van het para
dijs meer geloofde dan de waarschu
wing Gods, bleef het ongeloof de chro
nische kwaal, waarin alle geestelijk
leven kwijnt cn sterft.
Op den eersten Pinksteren kwam de
Geest Gods op aarde, om in koelte
van een zacht ruischenden wind den
menschen de overtuiging bij te brengen
van de zonde van ongeloof.
Nu op Pinksteren na 1900 jaar bul
dert het kanon de menschheid in de
dlit ongeloof ook is de sociale
hoofdzonde, waardoor alle maatschap
pelijke welvaart ligt lamgeslagen, niacin
en recht, rechtvaardigheid eu grof egoïs
me synoniemen zijn geworden. De
eeuwige beginselen bleken nok nu weer
dc onmisbare basis voor liet levens
geluk van individu en maatschappij, cn
liet ongeloof bewees zijn eigen prac-
tische onhoudbaarheid en theoretische
monsterachtigheid, nu het reeds vier
jaar lang hel recht van den sterkste
proclameert nis factor voor de ontwik
keling cn maatschappelijke welvaart.
Hij dc puinhoopen van Europa wordt
dagelijks duidelijker, dat een zuiver tech
nische cultuur op den duur een tech
nische onmogelijkheid is, Als hot contact
met het Jenseits is verbroken, alle
hoogere leven wordt overvleugeld dooi
de matcricele verfijning, maar de cul-
tuur der ziel, welke voor „hem, die in
Christus gelooft" de hoogste levcns-
irmt, wordt verwaarloosd, dan
blijkt elk schip van staat te pletter te
loepen tr.gcn de ijsschotsen
cht cn egoïsme.
Men beschouwde het als
denkbeeldig gevaar, dat de half be
schaafde tassen langzamerhand in het
bezit kwamen van de technische. hulp
middelen onzer beschaving. Maar het
ongeloovig Europa geeft wel een droe
vig voorbeeld, boe zij, die pronken met
geestelijke rijpheid, hun ontdekkingen
dienst stellen van een verwoede
)m^ de wereld in deze verblinding
de oogen te openen, helpt geen Anti-
lograad, evenmin als een vredes
paleis. Genezing brengt alleen een
Pinksteren, waarop de Geest
Gods het licht der eeuwigheid uitgil
over alle aardschc verhoudingen.
De waarborgen voor een gezonde
ontwikkeling vinden we alleen in liet
door dc eeuwige zedenwet ondersteunde
natuurrecht. Een verdieping cn 1
breeding van den christelijker) geest
rechtvaardigheid en naastenliefde kan
alleen aan de volkcnrcchtcrlijke afspr:
ken die onontbeerlijke absolute ve:
plichtheid verzekeren, die voor dc be-
trekkingen der stalen onderling onmis
baar is.
De Geest der waarheid, die als een
goddelijk levensbeginsel in Christus'
kerk is blijven werken, inspireerde Pe
trus' opvolger, die zich het hoofd niet
liet op hol brengen door den „Kullur-
vorschritt," maar in zijn eerste Ency
cliek de oorlogsramp naar bare ware
gedaante schilderde.
„Nog nooit misschien heeft men het
woord van broederliefde zoo dikwijls
slechts niet den mond beleden nis he
den ten dage, ji, men ging zoo ver
evangelie der liefde, de pr.-diklr g
Hcilands en der Ircrk te vergeten
broederliefde als hel groote resul-
tc prijzen, dat dc beschaving van
cn tijd opgelevcro zou hebben. In
werkelijkheid echter is er nog nooit
minder liefde onder de menschen uit
geoefend dan juist lieden ten dage".
Moge de Geest Gods op den Pink-
iren van het vierde oorlogsjaar op
het gebed van het g.-'.oovige volk op
aarde als Vredebrenger komen om het
evangelie der lieftk te herstellen, om
door de leer van Jezus het aanzien der
larde te vernieuwen.
Conus. B. Tn. STOVER INCK,
R. K. I'r.
Binnenlandschs Berichten.
Roomsche Politiek.
In Mei 18'J7, zoo sprak Mgr. Nolens
op den bondsdag te Utrecht, werd
door tie kiezers antivan-d het program,
door de Kamerclub opgesteldthans
een program tot -tand gekomen
'olgens alle rcgrls der democratische
kunst.
een slechte orgat
kiezersthans rijzen de l<
gingen als uit den grond op. Die
plaatselijke verccnigir-gi-n vinden hare
bekroning in den Algemcencn Bond.
Nu is er ongetwijfeld ecnigc stroef
heid geweest in de organisatie, maa
in 't algemeen mag worden verklaard
dat, zoowel bij liet vaststellen van he
program als in het stellen der canth
daten, de vcrecniging een voorbeeld
geweest is voor andere orgsnisati- s.
Daarvoor een woord van dank vöoral
aan Int bestuur van den Bond T
s de katholieke partij bijl
steeds minderheid en nog wel eens
onderling verdeeld.
Thans is onze partij reeds tweemaal
en, terwijl de eenheid sterker is dan
>it tc voren.
Wij wenschen den ons toekomenden
Invloed uit te oefenen en zoo moge
lijk te bevorderen. Wij wenschen geen
voortrekken, maar ook geen achteruit
stelling wij willen den strijd niet om
den strijd, cn verlnngen niet den vrede
N.V. Centrale Crediet-
en Landbouwbank
AMERSFOORT, Langosr. 8, Tal. Int 363
SCHERPENZEEl, Tel Interc 6.
SOEST, Van Woadealr. 206, Tel. Int. 6
UTRECHT, Tel. Intero. 460.
Tnlegramadres „Credo".
SPECIALE CONDITIES VOOR DEN LANDBOUW.
Safe Deposit.
daarom bewaakt zij angstvallig dc grondlijnen aan in de Keruni Novaium.
rechten van haar Kerk. I In oner dagen, ziet men vooral ala
Wij - hebben hiermede aangegeven, het middel aan: de collectieve eon-
waannede onze partij overeenstemt rnc' tracten. Werkgever* en werknemers
de andere, maar ook het verschil. zullen niet alleen krachtig georgani-
De katholieke partij is een volks- sccrd moeten zijn tegenover e>kaar,
pfrtij, daar moeten gekozenen cn hie-1 maar ook met elkander,
zers rekening mede houden. Dc geko Een streven daarnaar is merkbaar,
zenen moeten daarom evenwicht bren Wij moeten dat steunen e.i de regee-
gen tusschcn afwijkende strevingen. ru g moet die organisaties erkennen
De kiezer* moeten zorgen, dat onder door haar deel te geven in de uitvoe-
de gekozenen alle groepen der partij ring der wetten,
crtegcnwoordigrl zijn, Wij gaan nu met dit program den
Er moet dus overleg, vergelijk plaati verkiezingsstrijd tegemoet. Wij bchoe-
hebben in d. katholieke partij, opdat ven ons daartoe niet te rlêfften tegen
allen zich één gevoelen, verbonden andere partijen en evenmin te trnch-
door hoogctc beginselen. Dit is nlci ten van andere partijen kiezer* af te
logelijk zonder program. Den kiezers troggelen. Wij hebben slechts te
EENE JAARMARKT IN DE EERSTE
2) HELFT DrR ZESTIENDE EEUW.
De vader echter droomde altijd van
een gcestigen, vroolijken schoon
zoon, als het dan toch éóns moest
gebeuren, een bol, die nog eens zoo
nu cn dan een kan door een glas durfde
gooien als het te pas kwamwant
hoewel hij trotscli was op de hoeda
nigheden zijner dochter, was hij te kort
zichtig en te levenslustig 0111 nnri lioo-
ger zieleleven zijne oplettendheid tc
schenken, en liet hij zich licht bepraten
door dezen of genen wclbespraakten
nieuwigheidzoeker, zooals er toen in
menigte werden gevonden, te meer daar
hij zich de dwaze cn gevaarlijke
ning had cigcil gemaakt, dat m;
die in alles wat den godsdienst betrof
niet met hem overeenstemden, huiche
laars of dweepers waren,
zaakte dat hij met Godelii
hij op deze stelling doordraafde,
dan een klein geschil had; want welk
een zedig en onderworpen kind zij ware,
déze opvatting kon noch mocht zij toe
stemmen. Overigens nam hij zijne gods
dienstplichten vrij nauwgezet waar en
meende, zooals hij zelf dikwijls tc ken
nen gaf, dat alles dan al heel wel was
Godeliva echter droomde niet veel
van zulke dingen, 't mocht zijn dat
Lecndert de vergulder, liet gewezen
buurkind, tegelijk met de kerkboekskens,
die hij zoo aardig wist tc bewerken,
Wij streven naar positieve nclic cn
,-eteu een regcering, waaraan wij gceo
deel hebben, toch zooveel mogelijk
steun te vcrlecncn.
Wij maken geen drukte en springen
niet tegen dikke muren, waartegen
toch niets tc doen is.
Dat ligt in den aard van de partij
Het gezag kunnen wij steunen, omdat
wij niet zijn een partij van een dag.
maar vele jaren achter ons en, naar
wij hopen, ook voor ons hebben.
De tegenstanders kunnen dus gerust
zijn cn zijn zij het niet, wij wel.
Niemand betwist het bestaansrecht
der Katholieke Staatspartij. Wij zijn
thans goed georganiseerd en hebben
nu te behartigen het algemeen belang,
algemeen opgevat als al-om vallend.
Dc katholieke partij is geen partij v:.n
een groep. Het negceren barer begin
selen acht zij een ramp voor het Land
door hare zinnen vloog; i__H
ging hiermede als met de geuren der
bloemen, die zich nu eens laten ver-
i dan wéér voor langen tijd
zijn geweken. I-Iet kamertje, welks be
schrijving wij nog schuldig zijn, was
het heiligdom der jeugdige Godcli'
het had, gelijk reeds gezegd is, i
allerliefst uitzicht, eensdeels op dc
schoonc plaats, die achter liet huis der
Duitschc ridderen gelegen was, cn ve:
der op hunnen eigenen ruimen hof, c
daar achter zag men als een verhevc
tuin de vrolijke iij,:n van boomrri, was
mede de stadswallen beplant war,-
De raampjes, welke dit lieve uitzie!
vergunden, had Liva's vader, die alli
aanvatte wat zijne dochter liet leven
veraangenamen, met gckii
glaasjes laten verlooirn, hetwelk,
neer zij gesloten waren, cene zeer
genamc uitwerking deed; eene
sierlijk lofwerk uitgesneden slaapstede
iet saaien voorhang, een zilveren wij-
-atersbakje, met een groen stukje palm
r achter gestoken, en een fraai ge
kleurd houten Marla-beeldje met hel
kindeke, dat op een schrijn stond, gaven
aan liet kleine vertrek eene zoete har
monie cn eene zalige kalmte.
Nog stond er eene eenvoudige bid
bank, en daar boven hing het „Onze
Vader" en liet „Wees gegroet", zeer
net op perkament geschreven en met
gekleurde hoofdletters versierd.
Gaarne vertoefde Godeliva in dezen
:n gekozenen moet duidelijk voor den
geest staan, waarvoor gewerkt, waar
naar gestreefd wordt.
Bij dit program moeten de begin
selen voorop staan. Absoluut noodig
daarvoor niet een program van be
ginselen, omdat deze beginselen altijd
vinden zijn in onze leer. Wij vloden
ze in den catechismus, welke niet al
leen is voor <le kinderen, maai voor
geheel het leven.
Wij vinden den leidraad ook in d,
to ftVUuutll 111 tma
gebed, lijk aan inhoud.
:ne nadere uitwerking van die bc
giaselcn vinden wij in een reek» va-,
encyclieken, leder op zich van groote
waarde.
Het program van 1896 was te ge
lijk een program van beginzelen en
een program van actie. Het eerste
deel is behouden gebleven, het twcedi
deel ten deele verwezenlijkt en nu aan
gevuld.
Meer dan ooit snakt dc wereld nan
'rede.
Do wereld zucht onder den last van
den oorlog, nu nog tuischen landen,
straks lussclicn wcrclddeelen.
Ook op economisch terrein wordt
de vrede verstoord door stakingen. Op
intcrnatiouaal gebied zal er daarom
gestreefd moeten worden naar scheld-
gerechten.
Hel ligt op nnzen weg, neen het is
pl cht van ons, katholieken, onze mede-
w iliing te vcrleencti aan het stievei
i.ir vreedzame oplossing van gc
schillen.
noodzakelijk i* het steunen va
:vcn naar den bediijfsvred;
Een vicdc. het deel onzer mldde
ook thnns zoo bcge<
renswaard. Leo XIII gaf daarvoor de
gen, dat alle katholieken op de katho
lieke lijst stemmen.
Om dit te bereiken moeten wij ons
eren tegen dc kapers, welke op de
kust zijn. Die kaper* zijn op de eerste
plaats de vrijzinnigen van alle scha-
kecruig.
Wij hebben gekend de libera,*1-
kntholleken, maar daarvan bespeurt
,icn nog maar «poradlsch exemplaren
n welhcht hier of daar een nest.
Een tweede groep kap>rs zien wij
voorzien op dc katholieke arbeider* cn
willen ook dezer ontevredenheid ex-
ploitcercii. Zij hebben weinig kan* bij
dc georganiseerde katholieke arbeider*.
Dc derde kaper is dc Economische
Bond. Aantrekkelijk vooral door liet
voorop «tellen van het economische.
Deze bond is als ccn der vele poll-
ilekc veirassingen, waaraan Treub zijn
hart verpand heeft, te beschouwen.
Deze bond zal er wel niet aan den
ken oen katholiek op zijn lijsten te
wordt gevlast op
katholieke «temmen.
Op onderwijsgebied verlangen de
katholieken niet ander* dan een eer
lijke uitwerking van hel onderwijsarti
kel, AI* de schoolstrijd weder ont
brandt, zal dat de schuld aijn van de
inkschc partijen.
Het spreekt vanzelf, dat cr op het
program van den Economlschen bond
punten voorkomen, welke onze Instem-
niing hebben, maar niet moet worden
vergeten, dat voor deze punten door
ons reeds lang gestreden is.
WIJ gaan du* aansturen op een zoo
groot mogelijke Kamerfractie en, als
het moet, als sterke minderheid zoo
veel mogelijk invloed oefenen op de
Regcering.
kleinen tabernakel Wan vrouwelijke net
heid, De dingen, die hem versierden,
meestal door hare, zoo zij
hoopte, nu zalige moeder in geplaatst,
en rncr eerbiedige nauwgezetheid liet
zij alles bijna onaangeroerd staan.
Op den bewusten ochtend toen dc
voornaamste dng van de kermis zou
ivangcn, wel verre van, zooal* dt
este meisjes van haren leeftijd en
stand zouden doen, om, al* eene ijdcl
it, haren hju aan de grappen dei
itpskkeiulc kermisgasten te vergapen,
g zij langer dun anders op hare bid-
ink geknield, en haar gebed was i
nigci cu vuriger dan ooit. Zij wist toch
heden vele zonden zouden g-:
«chieden onder den schijn van cr.U-1
vermaalt te beoogen, en zij wist ru-p
zérf.-ctl hetwelk zij schrikte zich /.'ti
le bi-kennen. Had haar de abdisse in
hei St. Survaas-klooster hij hn.tr laai
bezoek niet gezegd, welk ccuo duister,
toekomst zij tc gemocl gingen, ho -
uil DuiUchl.uid, al* een aanschietend,
stroom, allerlei nieuwigheden, schok
kingen en lasteringen kwamen annbrui
sen en hoe, als deze vreemde gevoe-
lens de overhand namen, hunno liefelijke
toevluchtsoorden voor het beschouwend,
leven met een volkomen ondergang
bedreigd werden, cn wat het droevigst
was voor haar, de innig hcminacr.de
dochter, wat zij niet dikwijls verplicht
de vermetele gesprekken aan te liooren,
die dc zoogenaamde vrienden en be
zoeker» van baars vaders huis onder- j «even ure geworden was en
ling voerden en waarmede haai vader I ten negen ure naar dc Hoogmis
iniTemde, cn was deze niet, al Buurtkerk wilde begeven, en
het slecht* in geringe rnate.^ niet meaning verkeerde dat haar vatli
zich
die nieuwigheden behebt
i dan met minachting van a<
priesters cn kloosters f
„O Heer," bad zij, „spaar uw volk
straf ons niet om onze oiigrrcehtlglK
don, ga niet uwen dienaar niet in bet
gerezht, want niemand kan voor tl»
aanschijn beslaan I Wend dun geeicl
uwer gramschap van ons nf, dien wij
om onxe zonden verdienen, laat de
Knk op nieuw bloeien en verneder
ire vijanden I"
Toen stond zij op. eu als In gydacli-
n (luisterde zij: „Het Is ru sijl jaren
geleden, dierbare moeder, dsl een.
plotselinge ziekte u van onze zijde weg
nam, K'i waart nog mg cn schoon,
cn toch, het zon rlg.nbel.ing zijn. u
teru~ te wenschen op deze verganke
lijke" narde, waai het leed doorgaans
de vreugde zoo verre ovcrtrcligij
hebt dm strijd volatrcdcn, cn z-.o gi'
om gering zonden nog in de tulvc
ringsplaats moet zuchten, mogen wij
toch de gegronde hoop kocstcicn, dat
gij eenmaal liet aanschijn Gods zult
aanschouwen I"
Andermaal zonk zij op de knieén on
bad: „Uit dc diepte heb ik tot l' ge
roepen, Hcere, Heerc, verhoor mijn
Eindelijk, dewijl het reeds later da«*[
Buurtkerk wilde begeven,
mccning verkeerde dat haar v
met het ontbijt zat te wachten, ging
zij met spoed den rechten steektrap af
iar beneden.
Toen zij de kamer rondzag, gevoelde
zij zich echter ecnigszius teleurgesteld-
Het brood, het bier en dc eieren, alle*
stond in orde op de tafel geschikt,
doch cr was niemand aanwezig. Haar
vader, zooal» wij vroeger gezien heb-
.ilgcgiian en had zich waar
schijnlijk lang- r' dan hij gedacht had
opgehouden. Zij ging naar het geopende
raam, om een» ui den hof te zien en
mogelijk hare bespiegelingen vooit te
zetten, toen haar oog viel op een aller-
franitten rozenstruik, door cene geheim
zinnige hand daar neérgezel/ij schonk
cr echter niet lang hare aandacht aan
en meende dat haar vader dien daar
had laten plaatsen, om haar te verruwen.
Juist stond zij peinzend nan het ge
opend venster, toen haar vnder vroolijk
lachende kwam aanloopen. „Wel, wel,"
riep hij, toen hij de onderdeur nog
nauwelijks geopend had, „ik geloof dat
,k dc halve kermispret al achter den
run heb. Nu, Liva, Rij zult wat sten I
Ga zitten, kind. ik zal u alle» vertellen,
deie dag moet geheel aan het vermaak
gewdd worden, gij weet wel, het i*
mv.r crus kermis In hei jaar!"
Wordt voortgezet.
