Voor de Boterham
N.V.totExpl.van Kruideniers-
en Comestibleszaken
voorheen Van Gent Co.
u mmi. pin^i
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN AD VERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28. AMERSFOORT
DINSDAG 11 JUNI 1910 32* JAARGANG No. 21
P\lt Blad verschijnt Dinsdag- en Vrljdag-
middag. Prils per drie maanden 05 et.;
bulten de stad Amersfoort 73 ct. Afzonder
lijke nrs. 5 ct. per exemplaar. Abonnementen
kunnen elke week Ingaan, doch opzegging
van abonnement moet geschieden vóór den
aanvang van een nieuw kwartaal.
Voor de stembus.
De Staten-Generaal hebben indertijd
door de verzekering van den ar
beider tegen ongevallen, door de wo
ningwet. door de wet van het toezicht
op de volksgezondheid, door de ouder-
dotns- en invaliditeitswet enz., een
schrede gezet op den weg, die leidt
tot de erkenning van het beginsel, dat
staatsbemoeiing op sociaal gebied nut
tig en noodzakelijk kan worden.
De hooge overheid heeft erkend, dat
de welvaart van den Staat in den ar
beidenden stand is gelegen, ze heeft
erkend het onbetwistbaar recht van den
arbeider op bescherming en hulp.
De christelijke staatkunde is gericht
op den socialen vrede, d.i.vestiging
in de maatschappij van die hooge wet
van gerechtigheid, die aan ieder gelijke
rechten verzekert, die den strijd der
verschillende partijen opheft zonder den
arbeid te verstoren, die gezag en eigen
dom eerbiedigt, die al ons streven op
aarde richt naar 't Hoogere, naar den
Hemel.
Plaatsen wij ons op den bodem der
wet en vragen wij ons af, wat het
menschelijke leven is.
Met al otts bcgeeren, al ons streven,
al ons werk, kan men niet wegnemen
den arbeid, niet de ziekte, niet de et-
lende, niet den dood.
Hoe men het ook wendt of keert,
welk stelsel men ook uitvindt, deze
dingen blijven en ook nog andere, als
daar zijnbooze lusten, hebzucht, nijd,
ongerechtigheid. Wij moeten dit alles
bestrijden, de gevolgen wegnemen. Tot
volmaakte vrijheid kunnen we echter op
deze wereld niet komen den vollen
vrede vinden wc eerst in den Hemel.
Zij, die» den Hemel loochenen, laten
niets anders over dan de aarde met
haar ellende. Het aardsche paradijs
scheppen kan alleen God, het aardsche
paradijs vernietigen, alleen de booze
mensch.
Verschil van gave, ook in de maat
schappij, moeten we eerbiedig aanvaar
den het pijnlijke, het kwetsende in dat
verschil echter moeten we trachten weg
te nemen.
We moeten dat zoeken in het stre
ven naar betere ontwikkeling van ons
zelf, niet in gelijkmaking; niet in een
ncerhaling van anderen tot ons.
Hulp van den Slaat is voor het ver
krijgen van den socialen vrede niet te
verwerpen, staatsbemoeiing is echter
het beste middel niet.
De grootste kracht ligt in het eigen
geweten, in rechtvaardigheidszin, in dc
liefde, die dringt en drijft tot arbeiden
op dat soc. gebied.
Vet schiller de middelen zijn daartoe
noodig, o.m. hel handhaven van den
middenstand, een begrip, dat gewoon
lijk te bekrompen wordt opgevat wan
neer men cr alleen dc kleine nering
doenden onder verstaat, opheffen en
steunen van den werkenden stand,
helpen van den boerenstand.
Bij dat alles is 't ideaal: een opge
wekt arbeiden naar verbeteiing volgens
Christelijk beginsel, gesteund door een
Staat, bestunrd naar christelijke begin-
Lezers en lezeressen, bevorder dc
komst van een Christelijke regeering
w kring met lust en ijver.
De Socialisten.
De Anarchist Domein Nicuwcnhuis
vertelt in zijn auto-biographie, die hij
or cenige jaren uitgaf, het volgende
„Op zekeren dag waren cenige geest-
rwanten bij clkaat en het gesprek
viel op hetgeen men doen zou den dag
na dc revolutie, in de onderstelling,
dat de overwinning behaald was dooi
het volk. Deze zou dit en die weer dat
doen. Socialist Gerhard zweeg en liet
allen naar hartelust uitpraten. Maar ein
delijk was er iemand uit het gezelschap,
die tot Item zei„maar jij laat ons
allemaal praten, zonder iets tc zeggen,
komaan, vertel ons nu eens, wat jij in
dit geval zou doen". En nadenkend,
aulwoordde Gerhard „Ik zou mij voor
de kop schieten, want ik zie wel kans
om het volk tot de overwinning tc
leiden, maar om dan dc zaken goed
orde te brengen met dat volk, dat
aan den band is ontkomen, waar-
i het eeuwen-lang was vastgebonden,
daar zou ik geen kans toe zien".
Deze revolutionair was dus zoo dom1
et, om niet In te zien, dat een maat
schappij omver te werpen, mogelijk is,
zonder dat het daarom ook gaat een
nieuwe, een betere op tc bouwen,
Afbreken is gemakkelijker dan op
bouwen.
Beloven gemakkelijker dan geven.
Kritiek uitoefenen gemakkelijker dan
zelf beter doen.
Daarom kan men aan de schijn-
schoonc houding der Socialisten al heel
weinig waarde hechten.
Binnenlandsche Berichten.
Voor de verkiezingen,
Verkiezingen kosten altijd geld.
Ook ditmaal, schoon menigeen denkt
dat het dezen keer zooveel niet zal
behoeven te zijn. Die laatste meening
berust op een misverstand. Men denkt
dat nu de stemplicht er is, de kiesver-
cenigingcn veel minder uitgaven zullen
ibben dan vroeger.
Maar op de eerste plaats is het niet
voldoende dót onze Koomschc kiezers
stemmen, het komt cr vooral op
dat ze goéd stemmen.
Daarvoor is, nu we tnct het nieuwe
kiesstelsel der Evenredige Vertegen
woordiging te doen gaan hebben, o.a.
door de mindere eenvoudigheid van
het stembiljet, heel wat voorlichting
noodig.
Bovendien zullen ottzc tegenstanders
niets onbeproefd laten, omdat nu ook
voor hén iedere stem in nog zoo afge
zonderde streken waarde gaat krijgen,
een kolossale propaganda tc voeren
ten gunste hunner partijen.
Ook wij moeten door heel veel dui
dclijkc uiteenzettingen in brochure-,
courant- en strooibiijetvorm onzen man-
op hel hart binden op wien ze
stemmen moeten. Dit is te harder
dig, nu de beslissing absoluut voor
jaren valt: geen tusschentijdsche
kiezingen meer!
Ingezonden mcdcdecling.
Jams (alle smaken) 65 cent per pot
(Abrikozen) JO
uilgewogen, verschillende sma
ken 10 cent per ons
Paarden Rookvleesch 38
Honig (kunst) 14
Hagelslag 14
Ontbijtkoek 120 stuk
Buskoek 110
of machin. gesneden 22 ons
Aanbevelend,
Amersfoort Utrecht Bussum Soestdijk.
Wanneer we nu ii'og herinneren aan
dc kwestiC'n van het katholiek onder
ran de verzekeringswetten en aan
het gevaar voor godsdienst cn vader
land, waarmede de aanwas der sociaal-
democratie ons bedreigt, dan zal het
gewicht dezer verkiezingen niet meer
onderschat worden en zullen onze ka
tholieken in ruime mate de middelen
b'schikbaar stelle» om dezen verkie
zingsstrijd te voeren.
Gaarne voldoen wij aan het tot ons
gekomen verzoek der heeren Mr. A.
baron van Wijnbergen te Uirecht en
Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen te
Haarlem, r>sp. voorzitter en secretaris
van den Alg. Bond van Kath. Kiesver-
cenigingcn, om onzen lezers, rijken cn
minder gegoeden, het verleenen van
geldelijken steun voor de verkiezings-
kas der katholieke partij met warmte
aan te bevelen,
Men bedenke dat het kort dag is,
zoodat de bijdragen ook de kleinste
zijn van harte w elkom gaarne spoe-
dig ingewacht worden.
Verbazend groot
is het aantal partijen en groepen, die
candidaten stelden voor de Tweede
Kamer. Er is ecu verscheidenheid
groot dat door vele dier groepjes het
stemmencljler niet zal worden gehaald.
Vandaar dat ze zich willen verbinden,
als b.v. de onderofficieren cn de politie-
partij. Een politieagent die dan b.v. zijn
stem op een marechaussee uitbrengt
zal daardoor een onderofficier tot de
overwinning kunnen brengen cn zelf
achter liet net vissollen. Als deze idee
doorwerkt cn de Plalielandersbond zich
verbindt aan de kuiisteiiinkeispnriij. zal
de opera-directeur wellicht nog door de
icrcn in de Kamer worden gebracht
i dus zedelijk verplicht zijn over kunst-
est te oreeren.
Zoo zouden de postmannen met den
drankhandel kunnen samengaan cn zou
een drankbestrijder-brievenbesteller me
de werken aan de verkiezing van een-
kastelein. Ja, als het plan van de Tcle-
grnafredactie, die allemaal nieuwe men-
schcn in de Kamer wil brengen, instem
ming vindt, dan zouden nl de nieuwe
partijtjes hunne lijsten kunnen verhin
den, maar dan had nien toch een veel
gekker verband van kiezers, dan
men zich ook maar in één politieke
beginselpartij denken kan. Willen de
heeren nog ecnige kans op succes heb
ben, schrijft De Tijd, dan zullen zij toch
deze richting uit moeten nl bettekenen
lij daardoor dan ook zelf het v
>vcr hun eigen optreden.
W(j kunnen dat gehaspel rustig aan
zien, de Katholieken zijn verstandiger,
die stellen het beginsel bovenaan en
stenfmen op de katholieke lijst. In
kieskring Utrecht lijst no. 0,
R. K. Centraal Propagandaburaau,
Amsterdam, Spul 22.
In het Centraal Propagandabureau
liggen thans gereed de reeds vroeger
aangekondigde „Vliegende Blaadjes",
Reeds elf onderwerpen worden er lo
behandeld en meerdere zullen volgen.
Men oordeele zelf
1. „Stemt nummer één." II. „De Lau-
wen en dc Stemplicht." III. „Het Room-
sclie Program". IV, „De kleurlooze
middenstof." V. „Kan mijn stem ge
mist worden V' VI. „De Roomsche
Arbeiders en de Roomsche Lijst." VII.
..De nieuwe kiezers en de Socialisten."
VIII. „Op voor het onderwij* I" IX.
,Oe Landbouwers en de verkiezingen,"
X. „Sociale verzekering en het Staats
pensioen." XI. „De Roomsche vrouw
en de Roomsche Lijst,"
Nog in behandeling is een vliegend
Blaadje dat de „Crisismaatregelen" zal
behandelen.
Deze blaadjes worden verstrekt te
gen f 3.75 dc duizend stuks.
Het stembuslied van Pater Ermann
S. J. met partituur ad 2 cent per stuk.
De brochure van mr. A. v. Wijn
bergen „Stemt No. één van de katho
lieke lijst"'ad 4 cent per stuk.
Gaarne worden thans de bestellin
gen ingewacht, wolke zoo spoedig
mogelijk zullen worden uitgevoerd.
Het Roomsche arsenaal is thans
ruim voorzien.
Laten wij hopen, dat de R. K.
Kiesverenigingen en Kropagandaclubs
zich ruim zullen voorzien.
Aangepakt cn in volle wapenrusting
het strijdperk tegemoet.
Leve onze Roomsche actie en Pro
paganda I
Uitstel.
In de Tweede Kamer kwam minister
Posthuma's voorstel in behandeling,
bcoogrnde het vaststellen van allerlei
dwingende bepalingen betreffende het
distributicwezen.
Er was veel tegenstand.
Dc ervaring leerde de heeren voor
zichtig zijn met het verstrekken van nóg
meer bevoegdheden aan de ambtenaais-
wercld.
Minister Posthuma had weer heel wat
te liooren over de manier waarop zijn
handlangers tc werk gaan.
M ;t meerderheid van stemmen werd
besloten de behandeling nog wal uit te
stellen.
Men wil nu eerst den afloop der ver
kiezingen eens afwachten.
Zondag werd vanwege het Meisjes-
Patronaat St. Lucia der parochie van
St. Franeiscua Xaverius een jaar- of
oudersavond gegeven.
Te zeven uren was de bovenzaal der
Militairen Vereeniging aan het Zand
gevuld met beschermelingen en ouders
en kon de samenkomst door de presi
dente, mej. Frans worden geopend met
- lelkom aan alle aanwezigen, onder
Amersfoortsche
Nieuwsberichten.
EENE JAARMARKT IN DE EERSTE
9) HELFT DER ZESTIENDE EEUW.
Maar laat ons nu zijne kleeding be
schrijven zij was het waard. Een fel
roode baret niet ecne fraaie witte
veer, welke werd vastgehouden door
een grooten diamant van glas
zwart fluweclen wambuis met c
kraagje, zeer wijde fijne linnen mouwen,
vaal roode hozen cn lage schoenen,
naar de wijze van dien tijd, ecu korte
zwart lakenschc mantel, die met be-
valligen zwier lAlf op dc mcdicijntafel
lag, scheen inccr tot voltooiing der
klecding dan voor wezenlijke behoefte
te dienen.
Het is voor den opmerkzamen be
schouwer vermakelijk en bedroevend
tevens om aan te zien, hoe een mensch
van zóóveel energie cn betrekkelijk
met zoo veel gaven toegerust, zich
zóó moest afsloven, om zijn dagelijksch
brood te zoeken, De gewoonte echter
en de genoegens, aan een zwervend
leven verbonden, deden hem zijn be
drijf zeer aannemelijk voorkomen.
De vlugheid cn woordenrijkheid van
den zoogcnaainden wonderdokter
boven alle beschrijving. De stellage
was dan ook van den moigcn J~"
avor.d door honderde burgers
ren omringd, cn zeker was hij de
held van dc kermis. Telkens verschil
lende medicijnrteschjes in de hand
mende, wist hij van ieder derzelve dc
eene of ar.derc wondere uitwerking te
verhalen. Dit had den Doge van Ve
nelid van de dcrdcndaagschc koorts
genezen, en -hier heb ik het beroemde
Aqua Mirabilis, dat Ali ben Ali, mijn
beroemden landgenoot, den grooten
Arabier, van het hevigste flerccijn ten
cencnmale heeft genezen.-. Er was
geen kwaal in de wereld te bedenken,
of hij had cr geneesmiddelen
zijne medicijnkist, en vele huisluiden
kochten al bij voorbaat ccnigc flescli-
tegen d.-n tijd dat zij de koorts of
water mochten krijgen. Altijd zijie
e been op de trappen van de stel
en het andere cr af, scheen hij
>r den rustigen toeschouwer
grootcr wonder dan zijne gchcelt
dicijndoos. Dat hij goed Hollandscli
sprak, viel den meeste» gapers niet
in, cn als hij met den zwart jjemaak-
ten Vlaming, alias neger, een zeker
patois rcvelde, meenden de
poorters ter goeder trouw dat hei
Arabisch was dat er gesproken werd,
Deze vlugge gast, meester Evertz
dan onder zijn gehoor ziende cn d
kende van hem de meeste voldoen
te zulle» hebben, begon dadelijk
een ander vaatje te tappen, gelijk
men zegt. -Veel kan ik cn bezit ik,«
riep hij, zwaaiende met zijn barret,
•waar dc grootste medicijnmeesters op
zitten te suffen. Wie van hen heeft de-
beroemde «Pietra del Porcon in zijn
bezit, dien steen van onberekenbare
kracht, wiens stof, niet een weinig
water ingenomen, dc menschcn doet
leven, al zijn zij gestorven I.. Kort na
die woorden, sukkelde een oude huis
man, dien hij van doofheid moest ge
nezen, op de stelling, en als hij daarbij
dan allerlei onnoodige en potsierlijke
ccvemoniün maakte, zag hij telkens
net eene dubbelzinnige mine naar
neester Evertz, of hij wilde zeggen
•wij begrijpen elkander wel,* en zot
ontstond cr eene stilzwijgende conspi
ratie, waardoor hij meester Evertz zoo
danig in de hoogte stak, dat deze
ist lachen dat dc tranen hem in
oogen kwanten,- en hij Godcliv.t
zachtkens verklaarde, zich nog nooit
vermaakt te hebben. Hij koel»
l'ervagus dan ook eindelijk, tut ver
goeding van al die pret, wel zeven
flesehjes medicijn ff voor ziekten,
welke hij waarschijnlijk nooit hooptc
te krijgen. Eindelijk zeide Godeiiva.
die zich nochtans «uk vr'j wel vermaakt
had.^want l'ervagus was een kiesche
en geestige grappenmaker»Koin,
vader, laten wij nu eens naar den
meistreel gaan!* Met ecnigen weerzin
scheidde nicest r Evertz van den vroo-
lijken dokter en groette hein, heen-
gamde, in zijne goedhartigheid met de
hand. Aanstonds sprong deze met de
vlugheid van een jongen van de
trappen van zijne stellage, en zich
zeer diep voor Godeiiva buigende,
gaf hij haar ten fraai fleschje, met ro-
gevuld, zeggende: -Bij zulk
schoone roos passen
geuren I"
Langzaam gingen zij voort, telkens
opgehouden wordende door menschcn,
die kleine koopwaren aanboden, zoo
als llesclijcs, waar vogeltjes of kleine
vruchten in geblazen waren anderen
hadden uitgeblazen eieren, met zilver
draad en lintjes versierdweder
deren hadden kleine rcliqui-houders
rozenkransje», beschilderde houten
beeldjes, afschriften van gebedjes, met
gekleurde miniaturen er bovenwant
hoewel de drukkunst reeds verschei
dene jaren was uitgevonden, had zij
deze industrie- nog niet geheel kunnen
verdringen, Vader Evertz beschonk
zijne dochter met vele kleine aanlig-
den, en beiden waren zeer tevreden.
Eindelijk geraakten zij onder hei ge
hoor van dc» zingenden meistreel't
in een afgelegen hoekje dat hij
stond, zoo als wij reeds gezegd heb
ben, bij de Mnriakerk, of liever, hij'
was daar gezeten op een van dc uit
steeksels van den bouw der kerk. Hier
waren vele bezadigde aanhoorders bij
elkander, liefhebbers van den zang.
Uok zij hadden zich meest alle zoo
goed cn kwaad zij konden neérgezet,
de ecne op een steen, de andere op
een omgekeerden korfonkelen had
den met hun vijven of zessen ecne
bank, door een der nabijzijnde bewo
ners daar neérgezet: 't was
dige groep I De meistreel was met
hoogen ernst bezield, onder deze ver
genoegde en luisterende vergadering.
Godeiiva en haar vader bleven staan,
de meistreel had juist een lied op den
bouw van den Domtoren geéindigd,
hij stemde zijne luit opnieuw en be
gon, mogelijk voor den twintigsten
kser, de schoone sproke van Kloris
'1 Blancelloer.
De sloffe was boeiend en scheen
den omstaanders ongemeen te beha
gen. I)e zanger zelf had eene fraaie
hooge stem, cn het gemak cn de on
bewegelijke rust, waarmede hij de vele
coupletten afzong, faalden niet eene
goede uitwerking tc weeg te brengen.
Bij hem stonrl een bakje, waar de
toehoorders eene kleine munt In wier-
Meester Evertz, die gaarne den
•nas speelde, wierp een klein zil
verstuk in het bakje terwijl hij zeide:
-Goed gedaan, heer meistreel, kent gij
log meer zulke liedeken» Dc zanger
mtwoordde niet veel, herstemde zijne
uit cn haalde op van «de Ridder
metter Zwane*maar de Kloris en
Blancelloer wonnen verre den prijs.
Heengaande, zeide meester Evertz
nan Godeiiva, dat het schoon was, en
zijne oogen waren vochtig van aan
doening.
Wordt vervolgd.
