DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN KANTOOR LANGEGRACHT 28. AMERSFOORT VRIJDAG 6 DECEMBER 1918 32E JAARGANG No. 76 Werschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden 75 ei. Afzonderlijke nrs. 5 CL Abonnementen kunnen elke weck ingaan, doch opzegging van abonnement moet ge schieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. DE RELIGIEUZEN. 't Is in ons wereldje nog altijd iets bijzoaders stabiliteit in het streven naar een scherp omlijnd doel, door Vereeniging waar vrije mannen san werken. En toch hoe prachtig mooi zien wij die stabiliteit in onze religieuze Orden. Elke Congregatie, deelt natuur lijk in al de wisseling welks leeftijd, èn ziekte, èn dood overal veroorzaken en tevens in den beschavingsgroei der maatschappij, buiten haren huiselijken kring. Als we dan zien, hoe elke Congre gatie of Orde gelijken tred houdt met den ontwikkelingsgang der samenleving, óf die ontwikkeling krachtig mede be vordert in goeden zin, dan brengen we eerbiedig onze hulde aan de organi satie en aan de levenskracht die hier eenheid en geestdrift bewaart. Mij dunkt de buitenstaanders hebben hun voordeel kunnen doen met de be schouwing van dit feitde gestadige vaste arbeidzaamheid van onze religi euze instellingen. Het is ook een teeken dat het Katho licisme niet veranderd is en uitgroeit waar de lucht om vrij te ademen niet wordt onthouden. Allen konden vooreerst zien, wat de religieuzen niet zijn, of liever: allen moesten dat wel zien. Zij zijn dan niet cultuurschuwc wezens, die een rem zijn aan het rad der voor- uitgang. Ook niet blinde werktuigen in de handen van geheimzinnige oversten niet menscben die met schaapachtige gedweeheid in den tredmolen loopen. zonder eigen wil en bijna zonder ver stand I En zeker niet een menschcnklasse, die als parasieten knagen aan welvaart der maatschappij, of zelfs aan het ge zond leven der Werk. Evenmin menschen, die als dam weg duikende slaven eerder verkiezen als kuddedieren geleid te worden, dan te werken met eigen initiatief of eigen vcrantwooidelijkhe d. Onze religieuzen zijn ook volstrekt geen verzameling fanatieken, die de leer des evangelies voorstellen in over dreven gestalte en ze afschrikkend maken voor anderen. En nog veel meer zijn ze zeker niet wat zoo vaak toch van hen wordt gezegd. Wat ze wel zijn Mannen, die een verheven ideaal voor den geest hebben en om wille van dit ideaal vrijwillig hun beste krachten te werk stellen in den vasten vorm hunner vereeniging. Wie in vereeniging de hoogste kracht wil bereikeo moet noodzakelijk iets van zijn eigen vrijheid ten offer geven. Zeker, dat weten zij, maar daarin toonden zij juist vrij te zijn, dat zij dit offer brachten der organisatie. Doode lidmaten passen niet in het organisme van een icvend wezen, het moge plant, óf dier, óf mensch zijn zij vallen weg vanzelf. Maar veel minder kunnen willooze, kortzichtige geestelijk blinde mannen het leven leiden in een religieus orga- Wat zij dan met de kracht, die uil een ordelijke zoor menig goed en heerlijk doel ge schapen werd, gedaan hebben, ten ze gen voor duizenden, herdenken wij er met dank. Voor de Missie. is geen grooter rem in het mach tige mechanisme der Katholieke actie dan de onwetendheid. Voor zoovele duizenden brave Katholieken is weten willen, en willen werken. Waren ze zoo opeengehoopt in reeds be schaafde streken, maar verspreid te midden van een bcidendorp, zij zou den hun geloof tegelijk met de ellende van de nog niet geloovenden leeren kennen en die kennis zcu ijver en de zou dan heerlijk bekeeringswerk kweeken. Gelijk het gezicht van de lichame lijke ellende in een bedompte achter buurt den plicht van barmhartigheid krachtig in het bewustzijn roept, ontwaakt ook een brandende apos telijver bij de aandachtige beschouwing de geestelijke ellende van gelijken want dat zijn toch de bewoners van Azië, Australië, Afrika, in hun bonte mengeling van kleuren, van talen, van zeden. Gelijk in de dagen van St. Willi- brord ons land een missieland was, al gebruikte men toen dien term niet in de tegenwoordige beteekenis, zoo ver- keeren ook thans nog vele Aziatische egebeden in den aanvang der be- keeringspcriode. Gelijk ons vaderland nooit Christelijk zou geworden zijn, in dien omliggende rijken zich niet be waren geworden van hun plicht alle schepselen het Evangelie te prediken, zoo zouden ook thans nog vele plekken in andere wcrelddcelcn geestelijk braak blijven liggen, indien de kerk de volheid harer zending op hield uit te oefenen. 50 000 priesters zijn er noodig, en zijn er maar 12.500; 100.000 broe ders en zusters zouden we moeten hebben en we hebben er maar 35000. Dr. Gerard Brom heeft een treurig doch niettemin waar woord gezegd: De keuken zegt hij is de plaats waar icesle missieactie wordt gekweekt, neer de ar nalen aan huis bezorgd worden zegt Mevrouw dikwijls, breng i maar naar de keuken. Neen, de malen moeten gelezen worden in de huiskamer. Zij moeten ook liggen op de tafels der rijken. Wat van de Duitschers zeer terecht zoo werd afgekeurd, toen ze België hadden bezet, wordt nu door Belgen en Franschen in het bezette Duitsche gebied gedaan. Dezelfde harde regelen worden voorgeschreven i gepast. En de bevolking der bezette gebieden wil men blijkbaar laten bloe den voor al hetgeen de Belgen en Noord-Franschen in den langen oor logstijd hebben moeten ondergaan. Het gemak waarmede zelfs de h&rdste voorwaarden door de Duitschers werden ingewilligd, maakt de overwinnaars overmoedig. En ware Wilson de Ame- rikaansche president s.ict vastbesloten niet tot bet uiterste te drijven, er zou Duitschland weinig terechtkomen. iVilson is nu op weg naar Europa zal daar overleggen hoe dc zaken te wikkelen. Al is de oorlog thans door de Geallieerden gewonnen en zijn zij dus niet meer aangewezen op mili- hulp. Amerika Lczit nog altijd een economisch wapen om aan zijn wen- schen kracht bij te zetteo. Want de hulp die Amerika nogver- lcenen kan is onschatbaar, en aan het uitgemergelde Noord-Fiankrijk en België wordt die hulp in nrldc mate toege zegd. Daar waar aile fabrieken met den grond gelijk gemaakt, waar dc machines vernield en <le bekwaamste vakarbei ders gedood of weggevoerd zijn. Binnanlandsche Berichten. Prijsvraag Missiespel. Door de M:s-.rc.<mttc's van Utrecht, den Bo»ch en lticda zijn twee prijzen van 300 en een van de beste Missie tooneel- ipclen, die vóór Augustus 1919 zijn tnge! rrrd. Het stuk moet le, b t'ckkiog hebben op de Katho lieke Miss'ïn 2e. or ge veer anderhalf uur duren uitsluitend uit vrouwenrollen 4e. onder een motto worden inge leverd. De stukken, liefst geschreven in ma- ehinesclmft vóór 1 Aug. 1919 opgezon den zijn. De met bekroonde stukken big ven het eigendom der schrijver». De jury zal later worden bekend ge maakt, Alle nadere inlichtingen worden gaarne vertrekt door TH. KXUVELDER, Culemborg. Uit het Buitenland. De toestand. In Duitschland bereidt men zich voor op de verkiezingen die zullen uitwijzen hoe of het nieuwe Duitschland zal wen den geregeerd. Tusschcn dc socialisten is nog voort» durend strijd. Dc heftigsten willen Rus land navolgen cn alles onderstboven keeren. Meer bedaarde elementen zien dat dan het land reddeloos is verloren. Dc wapenstilstandsvoorwaarden zijn le vervuld. De Duitsche vloot is uit geleverd en de troepen der Entente staan in de Duitsche Rijnprovincie. Wat zich daar nu afspeelt, doet dui delijk zien dat het menschdom voor i« algemeene verbroedering nog niet rijp is. Amersfoort. Dinsdagavond half acht recollectie voor alle oud rcltatl «nlcn en leden van traitepcnningvercenigingen in de pa- 'chickctk van St. Franciscus Xaverius in het Zand. - Conrector Hooyman zal Dinsdag- rond in Geloof en Wetenschap de issic-actie bespreken. Apothekers Zondags- en nachtdienst 8 tot 14 December apotheek v. den heet Iltmann, Langesltaat. Zondag vierde de R. K. Xaaistc ceniging haar Patroonsfeest. Iu dc H. Mis des morgens waren allen die liet wettig vet hinden! waren aanwezig. Des avonds half 8 kwamen allen geest driftig ter vergadering. "r voorzitster heet de aanwezigen welkom, dankt voor de goede opkomst N.V. Centrale Crediet- en Landbouwbank AMERSFOORT, Kortegr. 19. Tel. Int. 363 UTRECHT, Tel. Interc. 460. SOEST. Van Weedestr. 206, Tel. Int. 6 SCHERPENZEEL, Tel. Interc. 6. Telegramadres „Credo". Iran geldeo i deposits o; Lengen en Korten Termijn. Safe Deposit. wenscht de vergadering een gezel- ligen avond. Daarna werd uit volle borst het Bondslied gezongen. De ver slagen der secretaresse en penningm, werden goedgekeurd. Het verslag van de afgev. ter Bondsvergadering werd door allen blijde begroet; vooral de eontributieverhooging. waaruit voort spruit fondsen bij overigden, ziekte, werkeloosheid en staking, dit punt zal in de volgende vergadering worden uiteengezet. Alsnu dankt onze Geestel. Adviseur >or het vertrouwen dit jaar in hem gesteld en verklaarde in de toekomst voor de afd. te zullen doen wat in zijn macht is. Meermalen was in de gedach- an zijn Eerw. twijfel opgekomen de instandhouding onzer veiceni- maar nu zijn voor altijd die ge dachten verijdeld, daar allen met hem in 't H. Misoffer, den groei en bloei der vereeniging hebben afgesmeekt en door hun trouwe opkomst ter verga dering hun verknochtheid toonden aan onze Patrones St. Elisabeth van Hon garije en aan de vereeniging. In 't kort werd nu de levcnsgeschie- enis onzer patrones verhaald, vooral ordt van haar gezegd dat zij zeer veel oor haar even menschen deed iu opzichten, vooral werd door haar, behulp van eenige meisjes, kleeding vervaardigd voor de armen. Om onze Patrones eenigszins na te volgen heeft onze vereeniging een verstel en naai cursus geopend, waar eenige onzer leden geheel kosteloos zich bereid verklaard hebben les te geven. Ook de leiding dezer cursus is een liefdadig doel. Ver der werd nog aangespoord onze patro nes na te volgen vooral in die groote deugd der naastenliefde. Vervolgens schilderde zijn Eerw. de grootheid van het vereenigingsleven. Vooral in deze dagen is dat zoo heer lijk uitgekomen toen ons dierbaar vader land bedreigd werd met de wreede (evolutie. De leden werden aangespoord toch trouw tc blijven aan hunne ver eeniging, daar de toekomst voor de vrouw veeleischend wordt. De voorzitster dankt den Geestelijken Adviseur voor zijn aanmoedigende woor den en spreekt den wensch uit namens allen dat hij nog jaren in ons midden moge zijn. De voordrachten wekten in allen een vroolijke stemming en werden schitte rend uitgevoerd. Zij werden afgewisseld door eenige aardige stukjes op de gra- maphoon en een trac'.atie. Het was een recht genoegelijken avond. Aan het einde dankte de voor zitster allen die hadden bijgedragen tot het slagen dezer feestavond en sloot met den Chr. groet. Blij gestemd gin gen allen huiswaarts met de gedachte: nu verzuim ik nooit geen enkele ver gadering meer. W. M. v. FESSEM, Secretaresse. Ingediend is een verzoekschrift om verlof tot verkoop van alcoholhoudende, anderen dan sterken drank, voor gebruik plaatse van verkoop door Matthijs de Wit, bierbottelaar, in de beneden •oorlocaliteit van het perceel Xieuw- traat no. 7. Binnen twee weken kan :cn ieder tegen het verleenen van het verlof schriftelijKe bezwaren inbrengen. 1Dinsdagavond vergaderde de R.K. Volksbond. 4 nieuwe leden werden ge ïnstalleerd. In zijn installatierede wees dc voorzitter op het groote belang der K. K. Vakorganisatie, hetgeen vooral de laatste week duidelijk is geworden. Tot lid der finantieele commissie is gekozen J. v. Empelen. Een missive van de R. K. Jongensscholen omtrent de schoolgeldverhooging werd voor kennisgeving aangenomen. Medegedeeld werd dat op den 2en Kerstdag een Kerstfeest wordt georga niseerd voor de kinderen der leden. De leden werden verzocht een wittebrood bon van 50 grain en suikerbons of suiker in natura af te staan. Aange nomen werd het bestuursvoorstel om de bestuursverkiezing uit te stellen tot na dc reglementsherziening. Nog werd medegedeeld, dat op a.s. Zondagmiddag het bestuur der R. K. Spaarkas zal zitting houden. De leden werden tot deelname opgewekt. Den leden werd herinnerd aan de a.s. vergadering van de R. K. Kiesvereeniging, De Weleerw, Adviseur verwelkomde eveneens de nieuwe leden cn behan delde tevens de kwestie: Welk is ons standpunt bij de beantwoording der vraagHoe is de oorlog in overeen stemming te brengen met Gods alwijze en algoede voorzienigheid? Tot groot genoegen der aanwezigen werd dit be langrijk punt uiteengezet. Een der aanwezigen pleitte voor den uren .werkdag, bezien van Christelijk standpunt. Woensdagavond vergaderden de R. K. Bouwvakarbeiders. Nadat weder 4 nieuwe leden waren geïnstalleerd, bracht de voorzitter ver slag uit over dc gehouden bondsver gadering. Doordat het collectieve arbeidscon tract afloopt, werd een nieuwe loon- actie besprokeu. De voorzitter herdacht den overleden 2en voorzitter R. Vee- Vliithlilinnn van het poli leger. Doch dan goede vrienden, moet g mij ergens brengen waar ik eenige weken kan blijven om te herstellen.» Julius en dc oude soldaat knikten toestemmend, want bij deed even de noodzakelijkheid der rust gevoelen, en het schoonste beeld, wat hun kon aanmoedigen was het overtrekken de Niemen. Men gebruikte het overige van wildgebraad en brood, en ledigden de liescli wijn. Nog eens doorwarmden zij zich aan het vuur, en zeiden daarop de plaats waar zij eene vetkwikkende rust genoten hadden, vaarwel. De wind had opgehouden te woeden, en daar gedurende den nacht geen sneeuw gevallen was, volgden zij den weg, welke hunne kameraden gebaand hadden. Na een moeilijken tocht van eenige uren, vertoonde zich nogmaals aan hunne oogen de schrikkelijke verminking van het voorheen zoo geducht groot leger. Overhoop lagen daar in graven en verdiepingen kartonen, bagage wagens, doode mensehen, ransels, mutsen, schakos en wapenen van allen aard. Het zuchten en kermen der met deu dood worstelende menschen, meng- ich met het hijgen en steunen der paarden, Tusschen dit treurig c blijfsel zaten eenige honderden soldaten, door de koude bevangen cn onbekwaam een stap te doen. Eenigen zonden smeekgebeden tot den Almachtige doch de meesten waren door verzwak king en verstijving reeds van de spraak beroofd, en zagen onbeweeglijk met starende oogen voor zich heen, zij hislden de bevrozen vinger aan den mond of kauwden aan hunne nagelen. Dit nieuw ijzingwekkende tafereel maakte op de broeders en den braven ouden soldaat een smartelijken indruk. Aangezien zij toch niet vermochten de ongelukkigen hulp tc bieden, schreden zij met treurig bevangen hart en afge wenden blik, deze plaats van grievende smart en lijden zoo snel mogelijk voor bij, na uit de verstrooid liggende wapenen, eenen sabel voor ieder gekozen te hebben. Het werd middag en eindelijk ook avond, doch van de Niemen was er nog geen spoor te zien. Eindelijk, toen de zonneschijf achter de met sn< bedekte heuvelen verdween, en maan tusschen zwarte wolken de aarde i schemerend verlichtte, riep de oude soldaat, «de Niemen». Theodoor en Julius keken naar de aangeduide richting, zagen de lang verlangde stroom. Doch welke schrik volgde op deze vreugde, toen Johan den sabel trekkende men houw op den ijsschaal gaf. Duidelijk zag men nu aan de strooid liggende ijsschollcn, dat nog onlangs vijandelijke handen het ijs van den vloed tot halfweg ingeslagen hadden of de nieuwe ijskorst hen reeds dragen zou, was nu eene gewichtige vraag. Besluiteloos werd er nu lang, ov wogen doch daar men zonder ond vinding tot geen besluit kon komen, verklaarde Johan zich bereid eerst de gevaarvolle baan te betreden. Edelmoedig zooals de broeders waren, wilden zij dit niet hebben; want wie zou den wakkeren man een helpende hand bieden, indien tut ijs onder zijne voeten inzakte. Met hoorbaar kloppend hart legden zich alle drie op het ijsdck neder en kropen op handen cn voeten over den gladden spiegel heen. Trots de vinnige koude en vorst, welke hunne versteven leden deden beven, werd het bun eindelijk zoo heet, dat het zweet hun uitbrakwant bij elke kraking meenden zij in den stroom te zinken, welks schuimend water zij onder het ijs hoorden ruischen en bruisen. Toch gelukkig kwamen zij het ge vaar ten boven. Met welk gevoel zij na zoo'n angstvolle overtocht den oever betraden, en ten hemel blikten, kan alleen bij begrijpen, die zich in eet dergelijk geval bevonden heeft. «Nu hebben wij eindelijk de vijandei en al het gevaarlijkste achter ons l> riep Julius. Doch hoe hij zich bedroog kan men het volgende oogenblik zien. De door het bloed en vriendschap innig verbondenen, ontdekten door een dicht woud stappende, eenige ver strooid liggende huizen Met de streelende hoop hici eindelijk ongestoord tc kunnen lusten, klopten zij aan een dezer aan. Na een herhaald kloppen lieten zich eindelijk stemmen liooren een sleutel draaide in het slot en in de opening der deur verschenen verscheiden man nen, wier gezicht zeer weinig vriend schap tc kennen gaf. Na weinig ge wisselde w oorden .smeten zij de om gastviijheid biddenden, als het ware de deur voor den neus Verbaasd zagen zij elkander aan. «Deze lieden moeten ons niet verstaan hebben,» zeide Johan en klopte opnieuw aan. Omdat dc bewoners zich niet meer lieten zien, sloeg hij op den huisdeur, als gold bet aooden uit hunnen slaap te wekken. Eindelijk werd de deur opengedaan. Een afzichtelijk wijf lichtte en de mannen van stevige stokken voorzien, zwaaide die tegen Johan, die binnen wilde treden. Men bedreigden de ongelukkigen, die van koude beefden, met den dood zoo zij niet aanstonds het huis verlieten. Door een steike vuist achteruit ge- stootcn viel Johan in den sneeuw, en men sloot de deur. Woedend over deze mishandeling sprong de oude sol daat van den grond op trok zijn sabel en wilde op de deur instormen. Doch Theodoor en Julius hielden hem teg rn, zij ovei tuigden hem dat zijne handel wijs hun noodlottig zou kunnen worden, en hij liet zich eindelijk overreden. Op ongeveer honderd slappen kwa men zij aan een tweede hl is. Weder klopten zij aan de deur, doch wetden insgelijks door de mistrouwende inwo ners dreigend cn honend afgewezen. Zoo ging het ook aan de overige hutten, nergens vonden hunne beden ge hoor, nergens weiden zij binnen ge- Verlaten cn hulpeloos stonden deze veel beproefden diep in den sneeuw, en blikten met betraande oogen naar de rootcende schoorsteenen der hutten Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1918 | | pagina 1