DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
DINSDAG 17 DECEMBER 1918 32« JAARGANG No. 88
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs
per drie maanden 75 ct. Afzonderlijke nrs.
5 ct. Abonnementen kunnen elke week ingaan,
doch opzegging van abonnement moet ge
schieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Uit het Buitenland.
Na den Oorlog.
Du wapanstilslands-commissiete Trier
heeft tot verlenging van den termijn
besloten en wc! tot 17 Januari a.s. De
nieuwe bepalingen, die thans zijn vast
gesteld, blijken tegemoetkomender te
zijn dan diu van het vroegere verdrag.
Van een hervatting der vijandelijkheden
is nu in het geheel geen sprake meer,
want voor deze nieuwe termijn afge-
loopcn is, zullen de vredesonderhande
lingen begonnen zijn en zoo gaat de
wapenstilstand geleidelijk in den vrede
Kr schijnen maatregelen genomen tc
worden urn den voedsehiood in Duitsch-
land ecnigermate te lenigen. De koop
vaardijschepen die Duitschland thans
nog bezit zullen mogen uitvaren om
levensmiddelen voor de bevolking aan
te voeren. Wulixwaar zal dit onder
Controle der Geallieerden geschieden,
zoodal de Duitschers lang niet alles
zullen krijgen wat zij wenschcn, doch
er is toch aanvoer in uitzicht. De
schepen zullen onder Duitsclic vlag varen
en door Duitxchcrs bemand worden.
Vermoedelijk heeft dc Fransche rcgcc-
ring ingezien dat een al te straf sluiten
van grenzen cn havens slecht werkt,
cn dat de Eriteulc-latiden daarmede
allerminst gebaat kunnen zijn.
Wilson is to Brest aangekomen cn
onmiddellijk naar Fm ijs gegaan. Dc
gezondheid valt den President is uit
nemend, Hij stond op den brug van
de George Washington, toco dit sclnp
dc haven van Brest binnen liep. Dank
zij de voortdurende drandtooze ver
binding luntshen dn Cc-m- W-ihl-x»'..»
en de Amcrikaanxche rcg'.erir.gsdcparte-
menten, is dc president voortdurend aan
liet werk gebleven, en hij kan. nu hij
aangekomen is. zijn werk onverminderd
voortzetten; want dc taak die hem
wacht is niet gering.
Ejinnenlandsche Barichten.
Provinciale Staten.
De verkiezingen van dezon zomer
zijn voor de Katholieke partij niet on
voordcelig afgeloopcu, hoewel de groote
steden groote teleurstelling gaven. Er
zeker is het gevolg der verkiezingen
het optreden vim het rtchtsche mini
stcrie Ruys de Bctrenbrouck, voor om
ten groote voldoening.
lutusschcn echter rust daarmede de
plicht op ons dit ministerie naar beste
krachten te steunen. Dc mannen, die
in het moeilijkste tijdsgewricht, met
opoffering van veel, bet roer van Staat
in handen hebben genomen, uitsluiteur
oin liet landsbelang te dienen, hebben
het volste recht op den steun van ieder
Nu dreigt er echter een groot gevaar
met dc over eenige maanden komende
State»verkiezingen. Terwijl toch deze-
volgens Event® üge Vertegenwoordiging
worden gekozen, kiezen dc nieuwe
Staten de Eerste Kamer volgens du
oude wijze. Eu hierdoor dreigt groot
gevaar, dat dc Eerste Kamer van rechts,
zij nu is, links wordt. Bij de ge
weldige aftakeling der Liberale partijen
zal die omzetting wellicht het meest
het sooialisme ten goede komen. Dit
gevaar te kceren is om meerdere rede
nen een gebiedende noodzakelijkheid.
Vooreerst toch zou de positie van het
Kabinet enorm verzwakt worden, wau-
het zonder een eigenlijke meerder
heid in de Tweede Kanier, nog daaren
boven een minderheid in de Eerste
Kamer zon krijgen.
Alle vrije beweging, zoo noodzakelijk
>or een levenskrachtig ministerie, ware
:t daarmee ontnomen.
Daarbij zou dan groot gevaar loopen
het groote werk der onderwijs-pacifi-
catie en de invoering der ziekte- cn
ouderdomswetten van Minister Tauna.
Bij beide zaken tocli heeft het verleden
geleerd, dat men de linkerzijde geen
onbepaald vertrouwen kan schenken in
zake loyale medewerking tol invoering
er van. En ten slotte ook voor de
samenstelling der Provinciale Staten
mag het ons lang niet onverschillig zijn
ze rechts of links zijn.
Ook daar komen steeds meer allerlei
vraagstukken ter sprake, waarbij een
principiCele beslissing noodzakelijk ij.
Er staat dus veel te veel op het spel,
ii niet alle krachten in tc spannen tot
het behalen der overwinning. En al ver
vullen dc tijdsomstandigheden on« hoofd
met tientallen van andere zeer gewich-
e vraagstukken, zeker mag dat groote
mgstuk niet vergeten worden. Dc
vraag dient bijtijds gesteldhoe ver
sterken wij una kiezerslcgcr, welke
maatregelen dienen genomen te worden,
n voor den slag gereed tc zijn?
Juixt omdat deze verkiezingen voar
dc mces'.cn die actualiteit niet bezitten,
(elke ze in gewone omstandigheden
zouden hebben, dient tijdige vooraiening.
De actie moet worden ingeluid cn geen
kiezer moet onbewerkt blijven, opdat
r straks, als de stembus open gaai.
een schuierende overwinning over
geheel de linie uitkomen.
Weerbaarheid.
De onlangs ingestelde R. R. Defen
sie-Commissie is geïnstalleerd.
Gelijk men weet, is aan deze Com
missie opgedragen, vooral in het licht
der ontwapeningsgedachte, het vraag
stuk der verdediging var, Nederland cn
zijne Kolonitia, zoowel uil een princi
pieel als uit een practisch oogpunt, in
zijn Vallen omvang tc onderzoeken en
de resultaten van dit onderzoek in een
aan het Bondsbestuur uit te brengen
rapport neder te leggen.
De Bondsvoorzitter wees er in zijr
installatie/ede o.a. op, dat dc Com-
lissie bij het nemee van hare conclu-
iè'n en bij liet bepalen van het tijdstip,
waarop zij haar rapport zal kunnen
uitbrengen, voor een goed deel afhan
kelijk zul wezen van de ontwikkeling
'-•r zilte» in dcoas omringende lande».
Dlstrlbutierechtepraak,
Bij Kon. besluit zijn benoemd bij het
Dixtributiegerecht te Utrechttot lid
r. J. J. de Waal Malefijt; tot l.d-
plaatsverv.mr. P. L. A. Cotiard; mr.
I). A. I.. M. Sehretlcu; mr. G. A. E.
B. Meijer, ndv. en procureur; int grif
fier: mr. J. Hooft Grasfltud, substituut-
griffier bij dc rechtbank, allen te Utrecht
lot gril!» r-plaatsvervangjrmr. C. W.
V'olgta# substituut-griffier bij de rechl-
trnr.k tc Utrechtmr. M. E. C. Simons,
adrr.caaten procureur tc Utrecht; inr.
C. F. Gronemcijer. zdvocar.t en
liir rur tc U'trccbt.
I— Tot rcgcerisgs-comreisMrU
toc«ht op «ie openbare leeszalen cc
liotheheo is in pLalt van ir.it
J. Th. de Vixrer benoemd, mi
Rutgers, lid der Tweede Kanieren
burgemeester van Boskoop.
Forstmann te Montfoort hield
dexcr dagen ctne rede, waarin hij dc
honp uitxprak dat ook vrouwen zitting
zullen nemen in de rcgecririgslickamen.
Hij is er van overtu'gd. dat de debat
ten dan in waardigheid en degelijkbaid
zullen winnen.
Als wij. katholieken, het vrouwen
kiesrecht aanvaarden, zeidc deze Pastoor,
dan slaan wc aan de 9. D. A. P. een
machtig wapen uit de hand. In het
vrouwenkiesrecht ligt een groot voor
deel voor dc katholieke pattij, voor dc
geheclc vrouwenwereld ea voor de ge-
heclc maatschappij.
Door vclcu onzer tegenstanders is
getuigd, dat het vrouwenkiesrecht voor
deel zal brengen aan de Kath. partij,
daar de vrouw christelijker is dan de
Aangezien vele vrouwen onder
echter nog voor een groot gedeelte
onwelend zijn omtrent de groote belan
gen, die nan de verkiezingen zijn ver
bonden, moeten zij wel degelijk gewe
zen worden op haar katholieken plieht
om tc gaan stemmen cn goed tc stem
men. In het belang der wetgeving voor
de vrouwen is het noodzakelijk, dat
ook vrouwen medewerken aan het tot
stand komen dier wetten. Dan zal er
ook in He wetgeving rekening gehou
den weiden met de handigheid
inzicht der vrouw.
Toen de ha-idcisreuigrr v. d. B. uit
Edam huiswaarts fietste, werd hij tui-
aSradjMMSM- a tertprtei
een revolver werd h^j genood,-*'kt zijn
portefeuille, waarin geldswaarde, over
geven. Dc aanranders sneden daarop
ie banden va:i het rijwiel door. zoodnt
hij niet in staat was zijn aanvallers, die
eveneens fietsen hadden, tc vervolgen.
Groencndacl, lid van de
Tweede Kamer, werd verdacht niet
ongenegen te zijn Zuid-Liinburg aan
BclgiiS te helpen uitleveren. Er werd
deswege een onderzoek ingesteld. Zeil
.tkenl hij, maar velen in Limburg
Heuri niet.
De burgemeester van Haarlem
op 42-jarigcn leeftijd overleden.
Tc Parijs is dc batikicr Victor
arrestcerd, die zicli gereed maakte i
niet 150.000 francs naar Argentiniü te
vluchten, naar men zegt een tekort
achterlatend van 10 milliocn.
Tot commandant van het veldleger
is benoemd geoeraal-uiajoor Burger.
Remsngde Berichten.
adres of een gefingeerd schreven. Zoo
doende wisten zij verschillende goedc-
;n machtig tc worden. Toen een hun-
er weer kwain, om waren af te halen,
•erd hij gearresteerd. Bij het verhoor
an den hoofdschuldige bakende deze.
- Sedert half October 1918 zgn ten
zuiden van IJsland vulcar.ische veran
deringen in den bodem der zee ontstaan.
Waarschijnlijk tengevolge daarvan zijn
buitengewoon groote massa's visch,
vooral kieinc kabeljauw, platvisch
haring, uit de vischrijkc wateren ten
zuiden van IJsland naar het oosten en
zuiden van de Noordzee zijn gedreven.
De IJxlandtche wateren behooren tot
de meest vischrijkc van de geheclc
wereldzee en door vulkanische omwen
telingen in den zeebodem, misschien
ook wel door verontreiniging of ver
giftiging van het water, is de visch naar
kalmer wateren verjaagd.
Uit verschillende deeien van de
Noordzee wordt nu al een groote toe
neming van den vischrijkdom gemeld,
groolcre toeneming dan verklaard
kunnen worden uit het stilliggen
dc visscherij tijdens den oorlog.
Het Bestuur van de Sigarcnwickc-
i VereenIging te Amsterdam, ken-
genomen hebbende van de her
haalde aanbiedingen van Sigaren in de
bladen tegen vee', verminderden prijs,
wcnscht bet rookend publick dc uitcr-
voorzichtiglicid aan te raden bij
ingaan op dergelijke aanbiedingen,
geen gezonden ondergrond kuni
hebben. Va» billijker prijzen van
sigaien kan. helaas, in den eersten tijd
geen sprake zijn, daar de in Nederi2nd
momenteel aanwezige voorraden alle
vervaardigd zijn van «Ie dure Regce-
rirgstabakken cn tegen den huidigen
hoogea loo.-.statidaard. Wèl kan
warring worden gesticht door de
standigheid, dat op het oogenblik
neerdcre partijen minderwaardig goed
>p dc markt worden geworpen, ge-
deoltelljk afkomstig van den Ketting-
handel. gedeeltelijk vervaardigd met
dc vooropgezette bedoeling,* het
Met sigaren hebben deze artikelen
slechts vrijwel den naam gemeen cn
bet uiterlijk, door de inhoud bestaat
i* stelen, zand en surrogaat,
deels hap. Bij het aansteken
stond te coristateeren aan de verfoei
lijke lucht. Snijdt men de punt er af,
dan loopt dc inhoud er als zand uit.
De vakmenschen noemen deze sigaren
dan ook peperbussen. Het behoeft
bovendien wol overweging, dat bei
gebruik van hop niet zonder gevaar is
bil het rooken, daar het sterke urine-
afscbeidieg bevordert.
.Met dc sigaretten is het al niet veel
beter. Wat men nu goedkoop aanbiedt,
veelal verlegen, zuur geworden goed.
dat jarenlang in handen van den ket-
tingliandcl is achtergehouden cn nu, nu
de door hen gezegeude oorlog bijna
achter den rug is, aan de» man wordt
gebracht, Toestemmende, dat de rook-
benoodigdheden thans duur zijn en dii
betreurende, wenscht men toch het
publiek er op te wijzen, dat het zaak
is, zijne sigaren er. sigaretten te betrek
ken van vertrouwde en bekende siga
renhandelaren.
lid van den raad en wethouder dezer
gemeente, in verband met de uitvoering
van het nieuwe reglement der R. K.
Kicsverceniging.
Naar wij vernemen is er van een
conflict geen sprake hoogstens van
ecu mecningsverschii.
Het desbetreffend schrijven van den
beer J. W. Jori3sen, aan de R. K. Kics
verceniging gericht, luidt als volgt
de R. K. Kiesvercer.iging
«Recht en Orde»
te Amersfoort.
De ondergeteekende heeft de eer U
kennis te geven dat hij bij de a.s. ver
kiezing voor da Prev. Staten van Utrecht
voor een candidatuur niet meer in aan-
lerking wenscht te komen.
Ondcigetcekende maakt van deze
gelegenheid gebruik Uwe Kiesvereeni-
ging mede te deeien, dat hij steeds
bereid is een gemeenie-program te aan
vaarden zooals dit op 't oogenblik in
den Haag. met medewerking van daar
toe bet meest bevoegde personen, wordt
oorbersid, dat hij evenwel nog geen
vrijheid heeft kunnen vinden het ge-
eenti-program, zooals dat door de R.
Kiesverceniging «Recht en Ordes
vastgesteld, te.onderteekeDen, omdat
i. dit program niet beantwoordt aan de
cischen, die men een R. K. Gemeente-
irogram moet stellen.
Verder hoeft ondergeteekende de eer
Uwe Kiesvcresniging er op opmerk
zaam tc maken dat hij als raadslid
't eenige inmenging zou aanvaarden
de door Uwe Kiesvereeniging te
benoemsu Commissie, die zal hebben
te gaan of do gekozen raadsleden zich
houden aan bovenbedoeld gemeente-
program. Ondergeteekende meent dat
een raadslid, dat zich daaraan zou onder
werpen, in strijd zou handelen met
t. 45 dar gemeentewet, luidende:
»De leden stemmen elk volgens eed
i geweteo, zonder last of ruggespraak
et hen, die benoemen*. 't Is om
deze redenen dat ondergeteekende bij
jlEa-Sz.Sn'HiFXiDReSAnftU&JP.Gmeente-
stellcn. Terwiji hij U dankt voor
het gedurende zoovele jaren] genoten
veitrouwen heeft hij de eer tc zijn
Uw dw. dienaar
J. W. JORISSEN.
Volledigheidshalve zij hieraan toege
voegd, dat volgens ons verstrekte in
lichtingen het R. K. gemeenteprogram-
p herhaalden aandrang der leden
eenc commissie, uit en door hen
gekozen, werd samengesteld en in een
ledenvergadering aanvaard.
Met het reglement ging het evenzoo
ook dit werd op gelijke wijze sameu-
gesteld cn door een daarvoor bijeen
geroepen ledenvergadering aanvaard.
Het aitlkel waarover verschil van
Om een einde te maken aan dc vele
trcindicfstallcn is een speciale recherche
dienst georganiseerd. Reeds zijn vele
personen iu Den Haag. Groningen cti
andere steden gearresteerd, dis uit spoor
wagons goederen stalen. Later is me»
achter een heel komplot gekomen. Vijf
spoorwegmunnen en twee buitenstaan
ders zijn erin betrokken. Zij namen In ecaigc plaatselijke bladen wordt
vrachtbrieven weg en schoven er andere melding gemaakt van een zoogenaamd
in de plaats, waarop zij hun eigen conflict tusschen den heer J. W.Jorissen,
Amersfoort.
benoemd eene Commissie van drie le-
drie plaatsvervangende leden,
wier taak het is te waken voor de
handhaving van het vastgestelde ge.
nieentcprogram door de ledeo der R. K.
Raadsfractie. Sen dtr leden en een
der plaatsvervangende leden moet lid
van liet bestuur der Kiesvereeni-
0._„ Telkcnjarc treedt een lid ca een
plaatsvervangend lid af.
Dc commissie rapporteert wanneer
het noodig is, hare na volledig onder
zoek vastgestelde bevindingen aan het
bestuur, dat in overleg met de com
missie gemachtigd is voorstellen dien
aangaande aan de leden voor te leggen".
n zacht
,3> Vluchtelingtn van het pul» leaer.
«Welnu vroeg dc officier ver
wonderd.
«Voor hen, kan ik geen stroo brengen,»
luidde liet kort antwoord.
«En waarom niet?»
Omdat ik niet mag.*
«Wie verbiedt het ub
«Du boeren.»
«Ei, wat? neem dit verbod niet tc
streng op I» lachttc Julius. «F"
de bundels stroo noodig om
legvr te maken, goed betalen.
.Zoo gij mij ecnen zak vol goud
dan zou ik nog altijd zeggenik kan
niet. Neen die boeren haten
Fransclien gelijk de pest en zouden
mijn dak in brand steken indien ik tegen
hun uitdtukkelijk verbod handelde.»
L eve man. de angst verwart u. De
bonen zijn alle dronken, zij zullen lang
e» vast slapen cn voot de zon opkomt,
is immer» liet weinig stroo reeds weg-
gciuimd.'»
«Gij bedriegt u, goede heer,» zeidc de
Jood. «want ik geloof vast en zeker,
tint dc boeren nog dezen nacht een lie
zoek bij mij zullen afleggen.*
«Wall zij komen terug? cn wal
hebbi ii ze hier in dc nacht te zoeken ?i
viocg Julius met bezorgdheid.
«Weet ik het mompelde de jood,
hij bezon zich een oogenblik, en fluis
terde Julius zacht toe, «U, beer oftlcier,
en da beide Saksers, dis met u ge
komen zijn, zal niemand hinderen doch
als hier iets voorvalt raad ik u aan u met
niets te bemoeien. Zeg dit
kameraden en nu goeden naoht.» Dc
waard vertrok en liet eon lamp op de
tafel achter.
Gij zijt bleek, gij beeft. Wat heeft
de jood gezegd vroeg Johi
Juüus zweeg alsof hij dc via;
trstaan Viad en blikte gevoelig mede
lijden op da Fransclien, die reeds hunne
plaats verlaten cn zich op den harden
grond uitgestrekt hadden. Reeds wilde
de oude soldaat zijne vraag herhalen,
teen dc deur apen ging en de knecht
met verscheidene bundels stroo binnen
trad. Voor dc gewaande Saksers een
straoleger bereid hebbende, nam hij
dc lamp van tafel en verwijderde
zich zwijgend. Da deur werd door het
vnorschuiven van een grendel gesloten.
Nadat da zwatc stappen van den knecht
verdwenun warcu, ontstond een diepe
stilte.
Dc duisternis in die nederige, nog
inter door rook betrokken kamer
jo groot, dat Thcodoor, Julius
Julian verplicht waren langs den muur
c tasten om hun slrooleger te bereiken.
Toen zij uaast elkaar uitgestrekt lagen,
tiet Julius zijn broeder, dia aan de
cebtar zijde en Johan, die aan de
linkerzijde lag, zachtjes aan, en vertelde
hij bun, wat dc jood hem gezegd had.
Zeer verdacht scheen het gezegde
vau den waard, Ik wed,» fluisterde
Johan «dat dit dierlijk grauw ei
schurkenstreek in den ziu hoeft in
koude en sneeuw bevond ik mij tvi
lijk beter op mijn gemak dan hier
deze verwenschtc kroeg.»
«Kunne» wij dan. vroeg Theod'
!oor de duisternis begunstigd, het huis
niet verlaten?»
«De schurk vai
uners dc deur va
zeidc Julius.
«Ei, too blijft t
een knecht heeft
i buiten gegrendeld,
s toch nog ccn uit
gang over, kliniuwn wij door het
venster.»
gccnc ijzeren staven,
verzekerd, dan was dit wol mogelijk,
viel de officier zijnen broeder in dc rede.
Nu ontstond een dlïjic stilte, terwijl
ieder dc mogelijk tot vluchten over
woog. Eindelijk dciid Johan het voorstel,
de Fransche tc wekken, hun de zaak
uit tu leggen cn dan tc zamen dc deur
te doen springen.
«O, dat uiaakt te veel gotucht, dit
gaat niet,» fluisterde Julius.
«Maar het is het eenige middel,
meikte dc oude soldaat op, «om het
vrijen veld te winnen.»
«En om ellendig behandeld te
worden,» zeide Julius ernstig.
«Dit is wel mogelijk, doeh die niets
waagt wint ook niets.
«Ik waag gaarne,.- antwoordde Julius,
wanneer winnen mij mogelijk voor
komt, doch het wagen aan iets, dat
ccn algemeen verderf tc weeg moet
brengen leen ik de hand niet. Vooreerst
weten wij niet hoeveel lieden hier in
deherbe.g verborgen liggenten tweede
zijn de Franschen ongewapend en te
krachteloos om wederstand te kunnen
bieden,
«Dit alles is wel waar luitenant, doch
als zich buiten den waard, zijn knecht
cn zij we vrouw niemand in de herberg
bevond, wat dan Zooveel kracht, denk
ik, hebben wij toob. om ons vertrek
door die paar nienschcn niet te laten
beletten.»
«Zeker Johan,» antwoordde Julii
«doch deze lieden zouden uit het huis
loopen, aan dc naaste deuren kloppen,
cn hun geschrei zou in ccn oogenblik
het ganschc dorp in oproer brengen.
Dan was het met ons gedaan, denkt
gij dat ook uict.»
Dat i» waartoch geloof ik,» zaide
de soldaat, «dat wij den ouden jood en
zijn huisgezin het roepen eu klappen
wel zouden kunnen beletten.»
«Zoo men hun doode ja I Doch
daartoe hebben wij geen recht, Johan
die menschen hebben ons geen kwaad
laan, en bovendien verzekerde mij
jood, dat ons geen haar zou ge
krenkt worden.»
«Indien wij koelbloedig onze arme
krijgsgezellen voor onze oogen laten
ombrengen en ons er even weinig om
bekommeren alsof nien vliegen doodde.
Maar wacht eens wat!»
Spreek zoo luid niet,» antwoordde
Julius. «Dat de boeren de Franschen
het leven willen brengen is tot nu
s dan eene gissing, en niets geeft
ons hiervan zekerheiJ.
Dat is ook mijne meening,» zeide
Thcodoor, «en nu goeden nacht i»
«Ik ben overstemd, morde Johan,
idoch ik vermoet niets goeds. Slaapt
gij wel, mljnheercn I»
Daarop ontstond een diep stilzwijgen,
i de oude soldaat, die dc broeders
hoorde bidden, vouwde de handen cn
deed hat insgelijks. Johan nam het be
sluit gedurende dezen nacht niet to
slapen.
Wordt vervolgd.