Bezoekt de Amersfoortsche Winkelweek Giro en chequeverkeer met alle plaatsen van ons land van 1 tot en met 6 September Etalagewedstrijd heden en morgen DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN KANT OOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT VRIJDAG 29 AUG. 1919 33* JAARGANG No. 44 DE EEMBODE verschijn! Dinsdag- en Vrijdagmiddag. ABONNEMENTEN kunnen elke week in gaan, doch opzegging van abonnement moe! geschieden vóór den aanvang van een nieuw Stenografisch Raadsvcrslag der gemcenle Amersfoort dén gulden per jaar. ADVERTENTIEN 2(1 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentivii moeten des Dinsdags en des Vrijdags vóór 10 uur worden bezorgd. 6odsdicnst=<jtscbit<tenis «n leer. EERSTE GROOTE TIJDVAK. Wij zeiden reeds, dat men dit tijdvak noemen kan de geschiedenis van God den Vader. En wel om de volgend* reden. In de Geloofsbelijdenis de: Apostelen of de Twaalf Artikelen des Geloofs wordt de schepping der wereld bizonder toegeschreven aan God den Vader, en de Kerk heeft dit altijd blij ven doen, Deze geschiedenis nu begint met de schepping, die in zekeren zin nog steeds voortduurt. God n.l. regelt en bestmirt alles door zijne alwijzc Voorzienigheid Htj houdt alles irt stand door zijn al macht. Trok Hij oogenblik Zijn hand terug, alles zou in 't niet ver zinken. Het eerste tijdvak «Ier geschic denis; waarin de schepping de voor naamste plaats inneemt, heet dus terecht het tijdvak van God den Vader. Omdat alle voorname personen van het Orde Testament in een of ander opzicht gelijkenis verleunen niet Chris tus of zijn voorafbeelding waren, sprei kt men ook van de geschiedenis van Chris- tus in vooralbceldingen. Tenslotte, omdat de Joodschc wet en tempel slechts de voorbereiding waren van de volmaakte Wet en Keilt van 't Nieuwe Verbond, kan de joodschc geschiedenis ook genoemd worden ge schiedenis der Krik in haar vooibc- reiding. Gsds bestaan en volmaaktheden. Vóór de schepping van hemel en aarde bestond er buiten God niets geen plaats, geen minste, geen tijd, alltcH it'il, Hij alleen, 't oneindig, vol maakt, al wijn, almachtig Wezen. Hij moet noodzakelijk bestaan vanaf all'- Dit zegt reeds ons gezund veist.ind, Alles op deze wereld is eindig en moet dus een maker gehad hebben. Was deze op zijn beurt ook eindig, dan moest ook hij weer 'n volmaaktere oerzaak gehad lubben. Zoo opklim mend, komt ons verstand tot een Maker, die oneindig volmaakt is en onbegrensdGod, God moet ook van eeuwigheid af bestaan hebben. Anders zou Hij immers in den lijd ontstaan zijn, dus eindig, dus afhankelijk, zoodat ook vóór Hem een machtige- geweest zou zijn. Zoo zegt ons verstand, dat er een onafhankelijk Wezen van eeuwigheid af noodzakelijk zijn moet, Dat alle vol maaktheden in den hnogstcn graad be zitten moet, om alles te kunnen voort brengen, n.l. God. De H. Schrift be vestigt die uitspraak van 't menschelijk verstand: «Voordat aarde of wereld werd gevormd, zijt Gij, O God, van eeuwigheid tot eeuwigheid.» (P*. 89, 2). God nu, één in wezen, is drievuldig in Personende Vader, de Zoon en du H. Geest, en toch maar één God. Dit is een groot geheim, dat ons eindig verstand niet kan begiijpen, manr dat we aannemen op 't onfeilbaar woord van God zeiven. Als ons eindig ver sland Gods Wezen kon doorgronden, dan zou Hij immers niet oneindig zijn I Tot zijn eigen verheerlijking heeft God alle schepselen gemaakt, opdat elk n 1. op zijn eigen manier zijn on eindige goedheid, almacht en wijsheid zou verheerlijken. De redely kt schep selen (engelen en menschcn) zouden daarduor ook huu eigen eeuwig geluk verdienen. Toepassing. Laten we aan dit doel einde der schepping, n.l. de verhecrlij king Gods, beantwoorden door Zijn Wil alles te volbrengen, door de geboden onderhouden. Daardoor zullen we hier den vrede des harten bewajen, en vooral hiernamaals voor altijd geluk kig zijn. Binnenland Tot inkeer. In .Het Volk, schreef dr. Th. v. d. Waerden nog .Wanneer dan ook morgen aan den dag alle bediijvcn door den Staat wer den genaast, gesocialiseerd, en niets anders gehemd.-, dan dat de wins'en der kapitalisten, der industrieelen, agra riërs, reeders, banken, enz., boven een zeker percentage (dat hun als schade loosstelling werd gelaten) aan de ge meenschap kwam, clan zou de lang erwachie hemel op aarde alleen be staan in de massa smart eener verloren .Socialisatie is dc leus. Doch dr. Van der Waerdcn waarschuwt ervoor, dat en er niet in gaat zien het toovcr- oord, waarmee onmiddellijk deopeui' g in Sesam kan worden geforceerd. ,De stilstand der p.-odiiclic, de optering l vernietiging dei voorraden, du ver- nesting der landstreken, de vermoor ding van de bloem der arbeiders bij millinencn, de massale invaliditeit, dc vernicling van fabrieken, machines en werkplaatsen oin maar nirt te spre ken van den schuldenlast, dien het wereldmilitarismc cn zijn vijfjarige vuur- spuwing op dc volkeren der beschaving heeft geladen heeft een verarming der wereld, van allen, rijk en arm, ge bracht, die met geen cijfers te bena deren is. Onder elk systeem, onder het kapitalisme zoowel als onder het socialisme, zal moeten gearbeid worden elke teruggang der productie is ver grooting van de misère der massa' Nu dc 8-urendag in de wet is 1 gesteld, komt het den schrijver minder dan een misdaad voor, in deze verarming der wereld als onmiddellijk bereikbaar voor 'te spiegelen van nor male bediijvcn een aibeidsvcrkorting tot zes of nog minder uren, en daaimee de arbcids schuwheid te bevorderen in plaAts van te bestrijden. ,,Want wij staan vink voor groote dingen. En de slapheid der atbeiders ten opzichte van den aibcid ook bij den achturendag sou bettekenen een algeinecne demoralisatie, een ont- fulling en vcrslijmeiing van het edelste, de energie. „De weerzin legen het werk, dat een tonig en geestdnodend was in ile af- ing van vele uren, is misschien lu-fboom geweest voor den wet- telijken achturendag. I)e arbeiders kon den gecii mcnsch worden, zoolang na het werk geen vrije uren overbleven voor rust, ontspanning cn vooral voor ontwikkeling. Die uren zijn er nu. „Wij zullen nu moeten werken, want wij willen geen ociahsatie der ellende, concludeert dr. Van der Waerden, en hij eindigt zijn voor de meeste lezers van -Het Volk- ongetwijfeld harde preek met de verzekering", dat de strijd het socialisme eigenlijk niet gaat meer stoffelijk voordeel uit den arbeid, maar om meer vrijheid." Van een landbouwer bij Hoofddorp, :n schelf tarwe, bevattende de op brengst van 2 hectaren, ter waarde van ongeveer f2000 en slaande op het land, door kwaadwilligen in brand ge ste ken en geheel in vlamincm opge gaan. De tarwe is niet verzekerd. Volgens mededeeling van prof, P, G. Groenen, is het aantal K. K. Stu denten aan de Universiteiten als volgt Leiden 96 van 1829Utrecht 194 van de 1724; Groningen 35 van 668; Amsterdam 240 van de 1571. Het aantal dames, welke studeeren. vormen ruim 24' pCt. van de siu- denten het aantal R. K. daroetstu Jen- ten bedrAagt ruim 3 pCt., Aan de Technische Hoogrschool te Delft zijn R. K. nog geen 9 pCt. Dc HandeUhoogeschool te Rotter dam heeft R, K. studenten ruim9pCt. Aan de Landhouw-Hoogeschool tc Wageningen zijn 5 pCt. R, K, Studenten, De Ver-artsenijkundige Hoogeschool te Utrecht heeft 170 studenten, waar van 25 R. K. ol bijna 15 pCt. Tc Druten is opnieuw een drijfriem gestolen in tie steenfabriek. I)e drijf- -*n heeft f250 waarde, Te Wagen ngen is het lijk gevon- van een onbekend man, die al een paar dagen gezworven had. Hij leed delirium tremens Den dag te vo- had hij nog een ll;sch spiritus leeg gedronken. Nadat mr. Paul Reijmer had ver klaard niet voor een benoeming als wethouder der gemeente Hilversum in aanmeiking te willen komen, wees de Kath, fractie als haar canchdaat voor het wethouderschap aan H. Brouwer. De Amsterdamsche gemeentewer kers hebben een dagje gestaakt om kracht bij te zetten aan diverse eischen en verlangens. Noch de Christelijke noch de moderne organisaties keurden deze onbeholpen beweging goed. Maar van anarchistische ijde weid deze daad verheerlijkt alt ecu uiting van revulutionalr voelen. Het tramvcikeer stond geheel stil uizenden die middels dit vervoerm >:1 naar werkplaats en kantoor moeten, werden gedupeerd, Ook anden: gemeentebedrijven liepet min of meer in de war, dom het wille keurig wegblijven van een groot dee der beambten. In het geheel namen ongeveer 6000 pesonen aan de beweging deel. Ook in andere bedrijven beïnvloedde de beweging of liever hstilstaan vele zwakhooldigen, die geen leiding willen volgen. Ken aantal havenarbeiders heb ben het werk neergelegd, terwijl 50 van dc fabriek -Trompenburg- eens de fabriek hebben verlaten omdat zij niet wilden werken op ma- is, die door den besmetten stroom gedreven werden I Ook cenige diamantbewerkers heb ben om dcz- lfdc redenen het werk ge staakt, tciwij! een aantal bouwvak arbeiders, die aan de overzij van het IJ werken, het werk hebben neergelegd omdat zij niet met andere booten, dan Je gemeente-veerponten over het IJ llcn gebracht worden. 't Dwaas bediijf der anarchistisch gezinden is weer afgespeeld. Het leert echter hoe weinig er noodig is tegen woordig om de zaken in de war te sturen, tot groot nadeel van allen. Op de Amsterdamsche vliegerij tentoonstelling werd zoonis reeds is medegedeeld ook gedaan aan tpara- chutceroc-, dat wil zeggen stappen uit een vliegtuig cn dalen met een v scherm. Bij de laatste nedrrdaling m ce.iigtzio» vfe.mJ to:geg' zijn. De vaUchcrmman, een Belg. i bang en durfde niet. Door zijn mano vres bracht hij het leven der t« vliegeniers in ernstig gevaar, wijl het vliegtuig dreigde te kantelen. Daarom werd de bange man als 't ware ge dwongen uit tc slappen. Na een val van een honderd meter werkte pas het valscherm, zoud it He behouden neder- daling een gelukje was. De politie herlt nu dergelijke geval len verboden. Het publiek beloopt niet meei direct het gevaar door een vallende achinc verpletterd tc worden. COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING H. L. A. DULLAERT Co. Amersfoort - Soest - Utrecht - Steenbergen - Noordbroek Buitenland. Terwijl liet vredesverdrag metOosten- tijk ieduren dag verwacht kan worden, worden te Parijs de besprekingen over den vrede met Bulgarije voortgezet- Dat vereischt heel wat passen en meten want dc wenschen en begeerten van Bulgarije'* naaste buren kloppen niet met de belangen der groote mogend heden. Dc Bulgaren gaan voort met nota's in de vredesconferentie te overhan digen, waarin zij zich verzetten tegen het afstaan van gebied aan Servië. De Serviërs zijn over die nota's na luurlijk allesbehalve te «preken, zijn bang, dat de winst hun ontgaan zal en de Servische gezant heeft zich beklaagd, dat ten slotte dc Bulgaren nog meer profijt van den oorlog zullen hebben dan de Serviërs. Zou er ten «lotte wel één partij zijn, die niet teleurgesteld is over den afloop van den oorlog? Maar met dat al blijft het door de ontevredenheid aan alle kanten, een bijna onbegonnen taak om daar in den Balkan een toestand van rust te scheppen. Het lijk van den Russischen groot hertog Sergiu», van de groothertogin Elisabeth en van dc andere leden van de familie Komanof, die in het vorige jaar bij Perm aijn vermoord, zijn opge graven cn opgezonden, Het lijk van Tsaar is in stukken gehakt cn onmid- dehjk na de misdaad verbrand. Een .hevige storm heelt Mecheten gi teistenl. De cycloon heeft aan ver schillende stadskwartieren groote schade toegebracht. De daken werden hulzen geslagen en ploften in de stra- De oorkaan woedde vooral op de Graanmarkt waar verscheidene perso nen van den grond werden getild ea meters verder werden neergegooid. Een jongetje, dat zich in een portiek in veiligheid wilde brengen werd overhel hoofd van een voorbijganger heen meer dan 1 meter ver weggeslingerd. Deuren en vensters werden uit de kozijnen geslagen. Tallooze schoor- «teenen stortten naar beneden. Karren en wagens werden omvergeworpen en de inhoud over de straat verspreid Door de schrik bevangen, sloegen ver schcidene paarden op hol. De verliezen, in den oorlog geleden, drukken Frankrijk wellicht zwaarder d»n eenig ander land. Op het slagveld zij' 1Vi millioen Fransehen gebleven, ter- wijl tijdens den oorlog het gebi cijfer tot de hsllt gereduceerd is. Sedert meer dan een eeuw Frankrijk onder het steeds afnemende geboortecijfer, doch gedurende den oorlog heeft deze dalende beweging heel andere afmetingen aangenomen. In 1913 werden 604.800 kindsn geboren, in 1918 361.500. Amersfoort Maandag 8 September is het 12'/, Ir jaar geleden dat de Zcereerw. Hstr f J. L. M. Hoorneman, destijds pastoor der landelijke parochie Wijnbergen door j Z. D. H. don Aartsbissohop van Utrecht I werd benoemd tot herder der parochie I den H. Franciscus Xaverlus te de/er stede, als opvolger van wijten Pastoor M. Berk. Amersfoortschs Winkslwstk. Vandaag begint de Amersfoortsche Winkelweek, op touw gezel door de middenstandsvereeniglngen »l)e H»nze« I en «Handel en Nijverheid» en gesieusd I door gemeente-autoriteiten, particulieren I ~l corporation. Door samenwerking van vele krachten j erdt deze winkelweek ontegenzeggelijk 1 een fnssche attractie voor Amersfoort 1 zonder twijfel zullen ook uit den omtrek velen opgaan naar hier om te bekijken en te bewonderen wat koop mansgeest en ntclamc-iin. gepasrdasa goeden smaak hier wrochtten. Diefstal werd ontdekt in de woning dr. Groneman, die afwezig is we gens vscantic. De dieven waren nati- ijk» vertrokken toen hun misdri|f I werd opgemerkt. Alles lag in wanorde en alles was doorzocht. Door het actief optreden van den epeurd'.enst arrdtn t de dieven, een paar Utrechrsch'j jet- gelui, uit het locaaltje gehaald, waar mede ze met hun buil in manden an handkoffer» gepakt, naar de Domstad dachten terug te keeren. Tot 3 September is de verkoop «n vuurwerk verboden. Ook is tot 6 Sep tember onthclting verleend van het gebod der winkelsluiting. Tot schoolverpleegster is benoemd I mij. C. G. van Essen. HET KIND DER ARMOEDE. «Het is even alsof ik Kathinka's schaduw ginds aan het venster zie,« fluisterde hij, zij is daar cn ik mag 'et bij haar komen «Waarom niet vroeg Feodor. >Zjj is onpasselijk en wil heden niemand zien l« Wederom bespeurde Alexander het I overwinnend, maar toch smartvol lachje niet, dat over Feodor's gelaat vloog :n even snel verdween. «Bemint zij u?« vroeg hij. «Dat moet ik eerder aan u vragen I» I antwoordde de Graat. «Het schijnt toch, I alsof zij u haar bizonder veitrouwen I geschonken heeft. Op de soireën van I haar vader ziel men u steeds in de I nabijheid van Kathinka, die voor u alleen woorden bezit. Feodor, sprak hij zachter, en greep zijne hand, «Feo- dor wij zijn vrienden, en in dc vriend- I schap is nooit geene verontwaardiging. ■Daarom wil ik u bidden, dat gij uwen ■invloed op Kathinka gebruikt, opdat Isij spoedig hare toestemming geeft.i J «Deed zij dat nog nict?« vroeg Feodor driftig. j «Zij verzocht mij tijd om te berand- A slagen.* »F.n toch gaat gij op reis om b*- schikkingen voor uw huwelijk te gann maken «In onze vroegere jeugd zijn wij reeds voor elkander bestemd, zij wordt dc mijne, maar ik hoop uit haar vrijen wil." Ook de liefde is een dwangmiddel j en geene vrije keus I-. -.Wilt gij dus met haar spreken en uitvorschen of zij u bemint »Ik wil?« antwoordde Feodor thans wiit ernstig. «Ik dank u,« riep Alexander ver heugd, «en gij zult het mij schrijven I Geef dc hand hierop.' «Volgaarne «Nu tot het gewichtigste, Feodor! Ik mag het u slechts beduiden, want mijn woord bindt mij, ik mag niet alles zeggen... En dichter aan het oor van zijnen vriend geleund, duisterde hij «weet dan, dat een Pool kan lachen, wanneer het in hem bruist, dat hij zwijgend kan verdragen, maar hij zat op wraak denken, hij kan zijn dierbaar vaderland zien vertrappen en knarse tandend jegens den verwoester, den barbaar viicndelijk wezen, een Pool Iran alles slechts niet vergeten. Langzaan» maar zeker broeden zij op hunne plannen tot wraak, cn wanneer h-t juiste uur gekomen is, dan breekt met vereenigde kracht dc zamenzwe- dat pralend woord op de lippen, ia ring uit. Allen voor één, en één uwe boezems bekrompene slaven van voor allen, dat Is dc leus der Polen uw eigenbaat zijl. Heil mij, dat ik een Pool benl« Dc Polen, het volk van Polen, het De jongeling scheen Je nabijheid moet vrij zijn, wanneer Polen het zijn van zijn vriend vergeten te hebben, enzal. Alleen wanneer het volk vrij is, is net uitgebreide armen ging hij voort, ook het land vrij I Geeft aan uwo -de lijd van hoon moet eindigen, Polen boeren vrijheid, laat hun gevoelen, dat zal weer vrij zijn I Neen, gij dwaalde, zij menschen zijn, dan zullen zjj, van dappere Kosciusko, uw uitroep «Finls I hunne menschen waarde bewust, uit PoloniacL zal niet bewaarheid worden, eigen keus hunne heeren dienen, voor een vrij volk willen wij doen opstaan, hen en het vaderland strijden en den een vrijen vorst op onzen grond zien dood trotseeren hcerschenU «Nooitriep Alexander driltig. «Wij «Zoo is het en zoo zal het altijd alleen zijn heeren, terwijl zij slaven zijn, zijn l« zeidc Feodor. «Niet om Polens zoo moet het blijven I Wij sullen over- wil, niet voor het onderdrukte land, winnen zonder hen I Feodor, gij soudt maadvol vertreden nahteit begeert gij te strijden, inanr bijzonder om dc versmade voorrechten der aristocratie. O, schande over dit pronkend enthusinsme voor de vrijheid, hetgeen niets anders is, dan egoïsme I Dacht gij, Alexauder, in uwe vrijheids- koorts aan uwe lijfeigenen «Deze hebben niets met de vrijheid van Polen gemeen. Zij blijven wat ze zijn, lijfeigenen U «Voorwaar, riep Feodor woest op den grond stampend«dan roep ik met KosciuskoFinis Poioniae I Schande nver u, gij vrijheidshelden, tl! ook wel anders spreken, wanneer gij Pool waart,« Wie nu zegt u dan, dat ik er geen ben «Uw naam reeds I Eu daarenbi hebt gij mij niet gezegd, dat in Gallicë uwe woning is Leeft daar niet op een landgoed uw oom, die u studeeren liet, cn wiens erfgenaam gij eens worden moet Feodor schudde vol beteekenis het hoafd en zweeg. Op dit oogenblik steeg de maan langzaam uit de bazen op en de volle schijf virUchttc het giliït van dc jongeling. Een diepe weemoed lag in zijne trekken, en cenc smaitvolle, ang». tigc beweging vertrok zijne lippen. Vol gedachten staarde hij In het koude, bleeke maanlicht, en richte daarna langzaam het nog op zijn vriend. En er lag zooveel liefde en vriendschap, en hierbj sooveel zachte droefheid in zijn oog, dat Alexander verrukt hem in de armen sloot. Vast en krampachtig klemde Feodor zich aan hem. -Bij den «enigen God,« riep hij luide, ik heb u llïfl Neen, ruk ii niet los; blijf aan mijnen boe zem, het is misschien voor het laatst dat mijne armen u omvatten! Voor het laatst herhaalde Alexan- der verschrikt. «En gij beloofde, nuj spoedig op mijn landgoed tc volgen, I en wilt gij Feodor, gij, de vriend mij- I net jeugd, geen getuige zijn van mijn geluk, van mijn huwelijk i «Wanneer gij het na dezen avond j nog zult wenschen t* •Spreek s.»o niet, mijn vriend I Kan verschil van gedachten ons vervreem. den Laten dc boeren vrij zijn of sla- 1 ven, onze vriendschap bahaefl «r niet door te lijden l« •O, daarover handelt het niet, Alexander I Ik beloofde u mijn ver- wil ik dit doen. Maar Alexander - vervolgde hij en zijne stem was klagend en zacht, g vooraf nog eeninsal, dat gij mijn vriend zijt.' •Ik ben uw vriend, Feodor, «n zal hel eeuwig zijn l< •Gelooft gij van mij heizelfde?' Ik geloof het waarachtig!* Gij bemint mij?* Als mijn besten vrisudl' •Zoo hoor dsn I Zet u op deie ,1 bank. ik plaat» mij aan deze linde 'T tegenover u, dan schijnt de masn In uw gezicht, en ik kan uwr nekken onder mijn verhaal gadeslaan. Will gij echter beloven Alexander, mij tot het S einde aan te hooren I -Ik beloof het.» Mijn verhaal is eenvoudig. Alexan- derhet bevat geene daadzaken, geene J poëtische schilderingen, geen gravsn- X titels of voisicn-kronen, het is een vouJig als dc bloem op de weide. .1 waarop ik a's knaap «peelde, arm «Is de hut mijn» vader», waarin ik net licht der wereld aanschouwde.» «Wat zegt gij vroeg Alexsnder P verschrikt. Feodor echter vervolgde, sllerinnsrl -j gij u. Alexsnder, toen gij al» jongeling •net uw vader zijn bezittingen in Gallioië W" v £J

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1919 | | pagina 1