PRIMA WIJNEN
J. VAN HAMERSVELD Ir.
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
DINSDAG 9 DEC. 1919 33E JAARGANG No. 73
DE EEMBODE vorschijnt Dinsdags- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke weck In
gaan, doch opzegging van abonnement moet
Scschicden voor den aanvang van een nieuw
wartaal.
Prijs per drie maanden t 0.75. Bulten de
gemeente Amersfoort f 0.80. Afzonderlijke
nummers 5 et.
Stenografisch Raadsverslag der gemeente
Amersfoort één gulden per jaar.
ADVERTENTIEN 25 cenfper regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
advcrtecrcn.
AdvertentiCn moeten des Dinsdags en des
Vrijdags vóór 10 uur worden bezorgd.
VANAF f 1.35 PER FLESCH
VRAAGT PRIJSCOURANT.
Zondag.
God heeft een heilig recht op den
Zondag.
Die strijdt voor Zondagviering, strijdt
voor de rechten Gods.
Onze actie voor Zondagsrust moet
gepaard gaan met werken voor het
heiligen van den Zondag.
Het besef, dat de Zondag de dag
des Heeren is, moet levendiger worden
in ons Roomsche volk.
Dan zal het met meer liefde zijn
Zondagen vieren en God zal den zegen
geven, dien Hij eens aan de Joden
beloofde voor het onderhouden van
den Sabbat.
Maar ook mogen onze vereenigingen
er wel eens aan denken, zelf geen
onnoodige beletselen voor Zondags
viering te scheppen.
Waar het kan, beperke men het ver
gaderen op Zondag.
Dat houdt soms velen uit Hoogmis
of Lof, het stuurt vaak den gczinsregel
in de war, en ontrukt heel dikwijls
sprekers, fondsbestuurders c. d. aan
hun gezin op Zondag.
Zeker, groote betoogingen en mee
tings, waar vele werklieden aanwezig
moeten zijn, kan men soms moeilijk
op een werkdag houden.
Maar als die dan op Zondag ge
schieden, zorge men toch het zoo tc
regelen, dat geen extra-treinen of trams
behoeven te loopen.
Onze sociale actie moet geen Zon-
dagsarbeid veroorzaken. Er worde dus
zoo weinig mogelijk op Zondag
Ontwikkeling bij den
Boerenstand.
Veel wordt er tegenwoordig gespro
ken eu geschreven over ontwikkeling.
Geen krant of tijdschrift bijna kunt ge
inzien of ge vindt er dit onderwerp in
behandeld, geen vergadering of bijeen
komst wordt er gehouden, of hierop
wordt met klem gewezen. Patronaten
en cursussen worden allerwege opge
richt, boeken en brochures over gods
dienstige en maatschappelijke vraag
stukken worden onder het volk verspreid.
Meer en meer wordt men overtuigd
dat vermeerdering van kennis een
eisch is van onzen tijd, in steeds bree
der kringen dringt het besef 'door, dat
EEN LEVENSLOOP.
Het waren jaren van onschuldig!
vreugde en zorgeloosheid, des morgens
dreef ik mijne schapen naar de groene
frissche weide. Vos, een groote wolfs
hond, vergezelde mg en toonde mij
door vroolijke sprongen zijn blijdschap.
Dikwijls plaatste ik mij ook tusschcn
mijne schapen en zij kwamen, lekten
mijne handen en aten het brood, dat
ik voor hen uit mijnen mond haa ge
spaard ook legden zij hunne kop op
mijne knieËn, dan kwamen de schapen
met hunne jongen, als wilden zij mij
smeeken ook hun mijne liefde te schen
ken, en blaten vroolgk als ik de lam
meren streelde en liefkoosde, zoodat
mijn trouwe Vos daarover dikwijls
jaloersch scheen te worden. Steeg de
zon hoogcr en werd het warmer, dan
bood een klein bosch mij de aange
naamste koelte aan; onder de scha
duw der boomen gezeten, luisterde ik
naar het liefelijke gezang der vogels,
of ik blies zelve eenige landelijke lie
deren op mijn herdersfluit, spoedig
werd ik ook met de vogels bekend
ik beminde hen buitengemeen, ik
strooide voor hen hennipkorrels en
poppen van mieren, zij kwamen bij
mij, plaatsten zich op mijn hoofd
ware wetenschap niet anders dan
gunstige gevolgen kan hebben voor de
bevestiging en uitbreiding van ons
heilig geloof,
En terecht mogen wij ons hierover
'etheogen. De wenschelijkheid toch
ran meerdere kennis en van een ge
zonde ontwikkeling laat zich zoo ge-
lakkelijk begrijpen.
Die schoone gave ons door God ge
schonken, waardoor wij zoo ver zijn
verheven boven het redelooze dier, die
schoone gave van het verstand moeten
wij naar best vermogen gebruiken.
Het is een talent dat ons is gegeven
m er mede te arbeiden, en waarvan
'ij ook eenmaal rekenschap zullen
loeten afleggen.
Maar afgezien daarvan, een goede
ontwikkeling van ons verstand geeft
ook een hoogere waarde aan ons
mcnsch-zijn. Het leert ons dieper be
st ffen en doorvoelen de oneindige
grootheid van onzen God; het leert
genoegens smaken waarnaar de
onontwikkelde mcnsch niet eens ver
langt, omdat hij ze niet kent.
En eindelijk, een meerdere ontwik
keling van ons verstand stelt ons in
slaat om beter te kennen en te vervul
len de plichten jegens ons zelf. jegens
is huisgezin en jegens de maatschappij.
Toch zijn er helaas nog altijd velen,
die het groote belang van meerdere
kennis niet schijnen in te zien, en die
tengevoige daarvan dan ook huil bo
vengenoemde drievoudige verplichting
niet weinig verwaarloozen.
Vooral wat de laatstgenoemde ver
plichting betreft, de plicht n.ni.l. die
eenieder te vervullen heeft jegens de
maatschappij, daarvan hebben velen,
en speciaal velen van onze landbou
wende bevolking een geheel vetkeerd
of heelemaal geen begrip.
Onze boeren, het moet tot hun eer
gezegd worden, zijn over het algemeen
beste brave menschen, godsdienstig en
deugdzaam maar sociaal d. w. z. maat
schappelijk voelen en denken ontbreekt
hen. Zij nemen getrouw hun geestelij
ke plichten waar, zijn een voorbeeld in
het ontvangen det H. H. Sactainenten,
doch men kan ze bezwaarlijk leden der
sttijdende kerk noemen.
Een gelukkige kentering echter mag
hier worden verwacht, nu ook onze
boeren in sociaal economische veree
nigingen worden georganiseerd op ka
tholieken grondslag, en het is in ver
band hiermede dat wij onderstaand ci
taat aan hen ter ovetweging meenden
te mogen voorleggen.
Niemand minder dan de alom be
kende en beminde „boeren3postel" Pa
ter G. van den Eisen schrijft in zijn
baek „De Boerenstand" le deel het
volgende
„Voordrachten en cursussen zijl
noodzakelijk om de belangstelling voor
de openbare zaak op te wekken,
vereenigingen te stichten met een groot
aantal ijverige leden, die voor hel al
gemeen belang offers willen brengen,
in liefde en vrede willen samenwerken
en meer nog, om mannen te vormen
die uit plichtbesef het bestuur en de
leiding dier vereenigingen willen aan
vaarden, behoorlijk vergaderingen kun
nen houden, bonden controleeren, in
één woord die behoorlijk kunnen zor
gen voor de naleving van Statuten en
reglementen."
Ook voor de gewone leden is eeni
ge sociale ontwikkeling noodzakelijk.
In iedere vereeniging is de algenteene
vergadering baas en meester. Alle
leden dus behooren op de hoogte tc
zijn, moeten weten wat het algemeen
belang vordert, moeten ook beseffen
dat geen vereeniging bloeien kan, als
iedereen zijn eigen belangen zoekt,
met de vereeniging mededoet als het
hem te pas komt, haar den rug toe
keert en tegenwerkt als het niet naar
cin gaat.
it aan sociale ontwikkeling behoefte
bestaat, blijkt wel bijna in iedere
ngadering. m
Moet er een bestuur gekozen wor
den, het ontbreekt aan mannen die
foor de goede zaak willen opofferen.
Daar zijn er wel die zich t-.aor voren
willen dringen, maar dezen zijn zelden
de besten. Zij zoeken niet het alge-
een belang, maar hun eigen eer.
Worden er gewichtige besluiten ge-
imen men stemt vaak maar raak
zonder tc weten wat men doet of men
laat zich overreden door een schoon-
prater die eigen belangen heeft voor
gespiegeld en men komt voortdurend
tegenspraak met zich zeiven.
Dm onze fouten te verbeteren is de
ste vereischte dat wij ze kennen.
Als wij wetsn dat wij aan sociale ont
wikkeling groote behoefte hebben, dan
zullen wij vanzelf ons best doen, om
dqarin te
mijne schouders, en aten van mijne
hand, gemakkelijk had ik er vele kun
nen vangen, maar ik had hen te lief,
om één dezer diertjes van zijne vrij
heid te berooven.
Ik leefde meer onder de dieren dan
onder de menschen ik siicp gewoon
lijk bij mijne schapen, mijn trouwe Vos
was dag en nacht bij mij, ik bemindi
mijne dieren, ik zou mijn leven voo:
hen hebben opgeofferd, ik zag, hoe
nuttig zij voor ons menschen zijn, en
kon niet begrijpen, hoe de menschen
jegens jegens de dieren niet zelden
ondankbaar, ja dikwijls wreed er
gevoelig zijn kunnen dikwijls twistc ik
met de boeren en knechts, die hunuc
ossen en paarden afjoegen, slecht en
ongeregeld voedden cn met onrecht
vaardige slagen hunne trouwe diensten
beloonden. Ik beklaagde de osse
koeien, die niet genoeg werken,
genoeg werkeD, niet genoeg melk kun
nen geven, Dan dacht ik dikwijls
„Neen, als gij een boer waart, zoudt
gij de arme dieren anders behandelen;
gij zoudt hen een schoonen stal, vol
doende voedsel en matigen arbeid
geven zij werken toch vlijtig en zijn
ook schepsels van God!" Het lot
der paarden, die in den winter nog
meer dan in den zomer geplaagd wor-
geteld te worden wantieer men lid
an onze vereeniging. Wanneer we
dat standpunt uitgaan dat we lid
zijn, of komen om te zingen, dan heeft
men nergens last van integendeel ver
schaft men zich menig genoeglijk uurtje.
Nogmaals vraag ik U, R.K. Zangers
j Zangeressen, wordt eens wakkeren
ik ben oveztuigd dat Gij allen lid wordt
in onze vereeniging Arti et Charitate«.
Dankzeggend voor de plaatsing,
J. T. P. DE C. (lid van Arti).
Het Secretariaat is gevestigd
v. d. POL, K. Beekstraat.
Centr. Bureau R.K. Huisvestinge-Comité
trein met Weensche kinderen,
die 6 December te Zevenaar aankwam,
bracht 550 kinderen mee, die door het
Centraal Bureau van het R. K. Huis-
'estings-Comité als volgt verdeeld
Hoorn 180 kinderen, Leiden 50,
Zaandam 50, Utrecht 50, Brielle 50,
Tilburg 120, de overige kinderen zijn
verspreid over de verschillende ge-
Tngtzonden.
Builen verantwoordelijkheid der Redactie.
Waar blijft Katholiek Amersfoort?
Mijnheer de Redacteur I
Bij deze verzoek ik UEd. beleefd
onderstaande tc willen plaatsen in
geé:rd blad.
We behoeven niet te ontkennen of
geheel Katholiek Amersfoort, zoowel
Dames als Heeren, weten dal hier ter
stede een gemengde Zaog vereeniging
bestaat »Arti et Charitaten.
Meermalen zijn ze naar voren ge
treden om uiting te geven van hun
schoone bedoeling en prestatie, boven
dien op zeer loffelijke wijze geprezen
door muziekkenners en men.chen welke
gevoel hadden voor deze schoone kunst.
Het getal onzer leden in verhouding
met de met-leden is veel te klein het
welk vreeselijk jammer is, want
grooter hoe krachtiger.
Ons actief bestuur heeft veel gedaan
tl de niet-leden, welke kennis van
muziek eu zang hebben te overtuigen
c worden van onze Zangvcreeniging
R. K., doch men blg'ft slapen
et wakker te schudden voor oi
R. K. zaak. Heeft men zich wel ei
overtuigd bij andere plaatsen w
meer gevoel zit voor de zang, o.a.
Urlushuldiging 4 weken geleden
Utrecht waar ruim 225 zangers zongan'
Tivoli een zaal gevuld met
4000' toehoorders. Het was een
te hooren wat deze edele zangers ons
brachten en tevens een bewijs.cn voor
beeld voor' ons wat men hier wel voelt
de zang. Men ziet daar niet op
contributie, repetities of persoonlijk
heden. Terwijl ik daar zat cn ik mij
ais zanger amuseerde, dacht ik aan dat
slapende Amersfoort, niettegenstaande
ik oveituigd ben, dat wij zulks ook
kunnen presteeren.
Welaan dan R.K, Zangers en Zange
ssen, zoo U nog een klein beetje ge
voel bezit om te zingen laat U dan
□iet terughouden door alle mogelijke
klein steedsche gedachte of opmerkingen
laat U niet terugschrikken voor Contri
butie welke iedereen kan dragen* ook
moet men die ongelukkige gedachte
zich afzetten bang te zuilen zijn
den, ging mij het meest ter harte
mijne schapen cn honden beminde ik
de paarden, het meest; ik herinner mg
zeer goed hoe ik met eenen jongen,
vocht, die zijn paard zonder reden
sloeg. Koetsier te worden, was mijn
vurigste wensch; dan te denken, dat ik,
als een rijke boer, zelf paarden en
wagens bezat, zon ik in mijne kinder
jaren voor zonde van hoogmoed ge
houden hebben.
Ik was in het tweede jaar bij Stoffel,
toen een jong meisje, Christine ge
naamd, bij hem als ganzenhoedstei
werd aangenomenzij was eene wees,
zeer goedaardig en had daarenboven
een goede Opvoeding op de school
genotenwij maakten spoedig kennis,
en dieven in alle onschuld en vroolijk-
heid onze dieren naar de weide zij
de ganzen, ik de schapen het kon
niet missen of onze dagelijkscbe om
gang en onze zelfde bezigheden maak
ten ons tot de beste vrienden, spoedig
kenden wij elkanders lotgevallen, ver
wachtingen en zotgen wij verrichtten
in de open lucht onze godsdienstoefe
ningen, wij aten en deelden met elkan
der ons sober stuk brood, wij hoeden
gezamenlijk onze dieren, in het kort
het kwam zoover, dat de een zonder
den ander geen genoegen had.
Binnenland.
zelfs absoluut vaak beter betaald
werd dan B„ die intellectueel werlc
presteerde, hoewel wat A. vermag B.
drie maanden zich eigen zou maken,
iar A. zijn heele leven lang niet wat
door B. wordt gedaan, omdat daarvoor
een bizondere aanleg, een buitengewone
begaafdheid vereischt wordt, of een
langdurige of bezwaarlijke studie is
noodig geweest.
Het blijkt, het blijkt reeds nude
maatschappij kan het buiteD de intel-
lectueeien niet stellen en zij zullen haar
korter of langer tijd gaan ontbreken,
indien zij ze, ondanks het feit, dat ze
niet of zwak georganiseerd zijn, niet
behoorlijk en naar verhouding billijk
waardeert.
De volgende trein met Weensche
indcren wordt door het Centraal
ureau op 18 December te Zevenaar
Van den extra-goederentrein met
levensmiddelen, kleedingstukken, Kerst
geschenken enz. 50 wagons
welke op 12 Dcc. a.s. vanwege het
Centraal Bureau van het R. K. Huis-
veslings-Comité naar Weenen vertrekt,
is de algemeene leiding toevertrouwd
aan Graaf Wolff-Metternich Vzur Gracht
te Swalmen, Commissaris van de Soe-
ine Orde van Maltha, afdeeling
Nederland.
Er is brand uitgebroken
hotel Bavink-Binnen te Coevorden. Het
gebouw is geheel afgebrand.
Iemand te Nienwcschaos had
Duitschland een kachel aangekocht.
Hij meende door den lagen marken-
koers een koopje te doen. Toen er in
gestookt werd, brandde de kachel zóó
radicaal, dat ze... opbrandde. Ze bleek
van papier gefabriceerd te zijn.
De Prov. Staten van Gelderland
kozen tot lid van de Eerste Kamer
A. Jurgens Hz. (R.K.) met 33 st. tegen
11 op Wibaut en 15 op Wisboom.
Door Nannenberg werd een voorstel
ingediend om een onderzoek
len naar de geestelijke en lichamelijke
ontwikkeling der bevolking in de pro
vincie. Die is bijv. in de Betuwe zeer
slecht. Veibetering is te krijgen door
openb. leeszalen, speelterreinen enz.
Het moet in de bedoeling der Re
geering liggen, de broodrantsoeneering
met den daarmee samenhangende toe
slag op b-uinbrood en op roggebrood
te doen ophouden tusschen 15 April
en 1 Mei van het volgend jaar.
Menige intellectueel had het pleizier
in zijn werken verloren in deze dageu,
waarin hij, wiens ploeteren slechts zoo
werd beloond, dat hij maar net of
nauwelijks het hoofd boven w
houden, zonder eenig uitzicht, zonder
eenige kans, aan den eenen kant zag
hoe anderen schatten vergaarden, aan
den anderen kant hoe unskilled labour
hier en daar met f1500 f2000 per
jaar werd betaald.
Waarin hg zag, dat A., die handen
arbeid verrichtte, niet alleen relatief
Amersfoort
Denkt aan de recollectie voor oud
retraitanten, leden van retraitepen.>'ng-
vereenigingen en belangstellenden,
hedenavond half acht te houden in de
parochiekerk .van O.L.Vr. Hemelvaart,
de Langegracht.
De Broedermeesters der Broeder
schap O. L. Vr. van Kevelaer zullen
Vrijdag 12 December, des morgens ten
in de Patronaatszaal aan de
Elleboogsteeg samenkomen ter ver
kiezing van een vooiz>'tet iv de plaats
n den heer L. Kuije. te Baara, die
overleden.
Men schrijft ons)
Quick I, den Bosch RapiditasI,
Amersfoort (III.)
Rapiditas toog niet 2 invallers naar
den Bosch, en de invallers hebben zich
duchtig geweerd. Precies half drie fluit
Neijenhuis beide teams binnen de lijnen.
Al dadelijk zit Quick geducht op den
de keeper van Rap wordt ge
ducht aan den tand gevoeld, doch hij
zendt alles retour. Langzaam aan komt
Rap er in en we deDken de rechts
buiten te zien doelpunten als bij hard
tegen een van zijn medespelers schiet.
Tot rust is het een beetje heen en
eer getrapt.
Na rust zet Rap er alles op en als
i mooi opbrengen de midhalf voor
doel is en overgeeft aan de rcchtsbin-
it deze de kieper te verschal
ken cn schiet hard in. Noch schijnt
Rap niet tevreden, want na mooi
samenspel weet de rechtsbuiten de
keeper voor de tweede maai het nakij
ken te geven. Nu komt Quick gewel
dig opzetten, tweemaal redt de keeper
Rap schitterend doch den derden
keer moet hij zwichten. Kort daarop
blaast de scheidsrechter inrukken en
heeft Rapiditas welverdiend gewonnen.
Rap was de keeper de uitblinker
Rap heeft ook aan hem hoofdzake
lijk de overwinning te danken. Bravo
Rapiditanen alweer een stap verder
iar het kampioenschap. Amersforlius.
Men schrijft ons
Het St. Nicolaasfeest op de O. L.
Scholen is in alle deelen geslaagd.
De kinderen waren opgetogen en de
dames en heeren onderwijzers dankbaar
de steun, die hun in dezen werd
verleend.
De commissie dankt mits dezen harte
lijk allen die hebben bijgedragen tot
het welslagen van de feestvieriug. Het
is natuurlijk niet mogelijk namen te
noemen, ze meent echter een uitzon
dering te moeten maken ten opzichte
van de Heeren Hamersveldt en Fölkel,
die hun auto beschikbaar stelden om
St. Nicolaas op moderne wijze te ver-
Ik ben het meisje veel, zeer veel
verschuldigd, zij kon lezenik was tol
nog toe op geen school geweest
Christine toonde mij eens een moo
boek en moedigde mi) aan het te lezen
met schaamte, bekende ik haar, dat ik
in het geheel niet kon lezen. Zij zag
mij met medelijden aan.
„Wel, Hansriep zij uit, „het
een groot ongeluk, al iemand niet lezen
eo schrijven kan. Wilt gij dan nie
leeren lezen en schrijven
„Ja Christine, van harte gaarne,
maar wie zal het mij leeren de boer
laat mij niet naar school gaan, en
zal ik het anders leeren f'
Bij deze woorden kwamen mij de
tranen in de oogen. Toen troostte
Christine mijzij beloofde mij te zul
len leeren lezen en schrijven. „De tijd",
zeide zij, „die wij bij het hoeden met
praten en spelen verslijten, kunnen wij
beter met leeren doorbrengen I"
Christine hield getrouw haar woord
van -haar geld kocht zij mij een A B
boek, ik leerde met vreugde, en vreugde
maakt alles licht; na verloop van een
half jaar kon ik reeds vrij goed lezen,
daarna ging Christine met mij op eene
lei tot het schrijven overdat was
moeielijker, echter bracht zij mij zoo
ver, dat ik mijn naam duidelijk kon
schrijven en des noods een briefje op
stellen. Mijne blijdschap en dankbaar
heid kenden geene grenzen. Ik weet
nog zeer goed dat ik mijn loon van
drie maaDden geheel besteedde om
mijne leermeesteres een paar wollen
kousen voor den winter te koopea.
Kort daarna verliet mij Christine eene
bloedverwante nam haar tot zich het
afscheid viel ons beiden zwaar, zij
schonk mij haar gebedenboek tot een
aandenkenik gaf haar een koper
ringetje en beiden hebben wij nog ons
geschenk.
Christine's vertrek ondervond ik
spoedig ik werd ziek, zeer ziek; warmte
en koude schokten mij bij afwisseling
een huiduitslag tastte mij aan en ik
werd thans de schrik en de last van
het huisik lag in de stal op een bos
stroo bij mijne schapeneene dunne,
gescheurde deken moest mij verwarmen
en het was winter I Niemand bezocht
mij, slechts des 's morgens en des mid
dags bracht de kQecht of de meid mij
de soep voor de deur en verwijderde
zich snelik werd zwakker nauwelijks
kon ik mij nog tot aan de deur voort
slepen, om mijn armzalig voedsel te
Wordt vervolgd.
