1. VAN HAMERSVELD Jr.
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
DINSDAG 17 FEBR. 1920 33* JAARGANG No. 92
n aanvang vi
geschieden voor
kwartaal.
Prijs per drie maanden f0.90 Bulten de
gemeente Amersfoort 10.95. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
Stenografisch Raadsverslag der gemeente
Amersfoort één gulden per jaar.
ADVERTENTIEN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
Advertentlün moeten des Dinsdags en des
Vrijdags vóór 9 uur worden bezorgd.
Wilt gij een mensch beter ma
ken, neef dan acht op het goede
en gezonde in hem en tracht met
behulp dddrmn liet verkeerde en
ziekelijke te overwinnen.
v E^B0DE verschiJnl Dinsdags- en en in den winter 30 000 L. geleverd
Vrijdagmiddag. «.„.A...
ABONNEMENTEN kunnen elke week In- woraeD'
doch opzegging van abonnement moet I Door een onbekend gebleven auto
werd te Vaals een kind, dat op den
weg speelde, aangereden. De arme
kleine was op slag dood. Dc auto reed
gewoon door.
Te Best is een auto uit Eindhoven
volle vaart tegen een boom gere
den. In de auto waren Fieakens lid der
Tweede Kamer, Berkvens, directeur
de Boerenleenbank, te Eindhoven,
benevens de heer van Geldrop. Fieskcns
viel door de autodeur en brak een been
een rib. Berkvens viel door een ruit
werd aan het gezicht gewond. De
derde bekwam geen letsel.
Tengevolge van het snoepen uit
flesch, waarin zich een sublimaat-
oplcssing bevond, is te Alkmaar de 8-
jarige G. de J. overleden.
Uil een slaapkamer bij den land
bouwer C. van W. te Lienden is on
geveer f3000 benevens een zak met
eenige effecten gestolen. De effecten
werden den volgenden morgi n op een
hofstede een kwartier afstand van de
plaats van den diefstal teruggevonden.
Het geld was verdwenen.
Bij de Kon. Stoomschocnenfabriek
H. van Schijndel te Waalwijk, is
het dividend bepaald op 4ó pet. 't Dure
schoeisel I
Storm heeft op sommige plaatsen
verwoesting aangericht. Te Donkerbroek
boerderij omvergeworpen. Het
tusschcn balken en en muien
bekneld, doch kon nog gered worden.
Een paard kwam om.
Te Dreumel is hel zeer grootc ach
terhuis der familie G. geheel vernield.
Vijf karren en wagens werden verbrij
zeld.
Ook op andere plaatsen werden da
ken van huizen en schuren door den
wind gehavend.
Hsebdag.
Woensdag zullen we aschdag hebben.
Ieder Katholiek kent de zoo een
voudige maar toch zoo sprekende plech
tigheid van dien dag.
Reeds in de 8c eeuw wordt in litur
gische boeken van dezen dag gesproken.
In die tijden behoorde de oplegging
van asch tot de discipline der openbare
boetelingen. Vooral gebeurde de op
name daaronder op Aschwoendag. Uit
nederigheid sloten zich dan ook wel
andere menschen daarbij aan, die geen
publieke boete behoefden te doen. T<
in de 11e en 12e eeuw, de openbare
boetedoening in verval kwam, naderden
al meer en meer anderen om zich
den geest van boetvaardigheid met
wijde asch te laten teekenen. Alzoo
werd het langzamerhand een algemeen
gebruik.
Vooral wil ons dc Kerk door die
plechtigheid wijzen op 't vergankelijke
van dit aardsch bestaan. Daarom spreekt
zij tot ons die woorden, waarmee God
een keer 't doodvonnis uitsprak
gansch het menschengeslachlMemento
homo, quia pulvis est et in pulverem
reverteris (gedenk toch o mensch, dat
gij stof zijt en lot stof zult wedeikeeren).
En niet alleen spreekt die asch ons
symbolisch vau de vergankelijkheid
dezes levens. Zij wijst ons ook op
sterving, boetedoening en berouw.
Binnenland;
Dc kachel in het litis van J. G.,
te Delfzijl, die met anthraciet gestookt
wordt, is met een geweldicen knal
elkaar geslagen. Gelukkig was niemand
in de nabijheid. Men denkt dal ook
hier een patroon de oorzaak is.
Men deelt mede, dat In verband
met de staking in het transportbedrijf
Van Deventcr's glasfabriek, de glas
fabriek „De Schie" en de „Vereenigde
Glasfabriek" aan hun personeel hebben
doen weten dat de werknemers
inachtneming van deu wettelijken
zeggingstermijn zullen worden ontslagen
zoodra de voorraad stookolie en brand
stoffen zoodanig zal zijn verminderd,
dat het bedrijf niet meer op voldoende
wijze is gaande te houden. Op deze
fabrieken zijn ongeveer 2500 personen
werkzaam.
Met den Zuivelbond worden onder
handelingen gevoerd, om gedurende
twee jaar melk te leveren aa
Rijnsch-Westfaalsche industriegebied.
In den zomer zullen dagelijks 50.000
DUBBELE REDDING.
3)
Ondertusschen baarde het in ganscben
omtrek een grootc algemeenc verras
sing, dat het beeld in het dal hersteld
wasniemand wist wie dit gedaan had,
men had wel eenige gedachten op
eenige rijke ingezetenen, maar aan dc
oude soldaten-weduwe dacht niemand.
n.
Toen het hierboven verhaalde ge
beurde lag er op duizend uren afstands
in Amerika, in de haven van Boston,
een Etigcisch schip gereed
rugtocht; kort te voren was c- vrede
tusschen Engeland en de Staten
Noord-Amcrika ten voordeele der laat-
sten (1783)vele passagiers, reizigers
en gelukzoekers van alle natiën, wien
de vrede van hun bestaan beroofd had,
wilden niet dit schip naar Europa te-
rugkecren. Alles was gereed, een
stige wind deed de zeiicn zwellen,
de matrozen wachten slechts op
teeken van den kapitein om het anker
te lichten; dezer echter liep met zijn
horloge in de hand en verdrietig over
het dek, en richtte gemelijk zijn verre
kijker naar den weg, die naar de haven
leidde, als verwachtte hij
ziger.
Maandag begon de staking van
haven- en transportarbeiders te Rotter
dam en Amsterdam. Wijl er veel an
archistische elementen schuilen onder
e categorien van werkers is er
>r gewelddadig optreden en werden
verband hiermede militaire r
egelen genomen.
Enkele leiders der beweging si
>n op eene algemeene werkstaking
et revolutie als einddoel.
En hoewel niet alle leiders hiervoor
vinden zijn, leerde de ervaring toch,
dat eenmaal begonnen, 't moeilijk ■-
opgeruide menigte in bedwang
onder commando te houden.
Wijnkoop en consorten hopen op
conflicten, waardoor ze hunne heillooze
plannen volgens Russisch recept kunnen
Er werdeu in den laatsten tijd hiel
te lande samenkomsten gehouden van
anarchisten en communislenleiders uit
Engeland, Duitschland en Rusland, die
hier een centraal revolutiekaDtoor willen
stichten. Hollandsche geestverwante
znllen een handje helpeu.
De regeering zal verstandig doen de
dames en hecrcn revolutiemakers tijdig
op te bergen.
Met kracht zal het bureau een revo-
lutionnaire actie over de geheele wereld
gaan bevorderen met beiiulp van sta
kingen, vooral onder de transportar
beiders. enz.
In dit licht bezien wordt het duidelijk,
dat communistische invloeden ernstig
meespelen in dc uitgebroken staking
den leiders vermoedelijk een deel
toegezegd van de twintig milliocn,
welke ons land worden binnengevoerd,
revolutionnaire stakingen te ver
wekken.
De valuta-ruïne nekt onzen land-
tuinbouw. En, zoo schrijft de land-
boiiw-redactcur van 't *N. v. d, Dag«,
of dit nog niet genoeg was, komt daarbij
de algemeene drang, de eisch van de
land- en tuinarbeiders om meer loon.
Het schijnt dat de arbeiders mecnen.
dat er geen wolkje aan de lucht is.
Wanneer een bedrijf geheel werkt voor
de binneDlandsclie markt en geen con
currentie uit 't buitenland heeft te
dan kunnen de verhoogdr
tot zekere hoogte verhaald
wordeu op den binnenlandschen con-
Tot zekere hoogte, want de
draagkracht van den consument heeft
haar grenzen. Werkt een bedrijf ook
voor 't buitenland en komen de buiten
landers met huu producten ook op
binnenlandsche markt dan valt de
heelc loon-theorie»'l moet n
bedrijf af«, in 't water.
Veehouderij, zuivelbereiding en tuin
bouw, zijn zakkende. En nu doet het
wel vreemd aan, dat de arbeiders
deze bedrijven met hooger looneischen
komen. Zoo eenvoudig het is loon
eischen te stellen, zoo moeilijk is hel
de patroons van de bedreigde
bedrijven aan die eischen toe te geven.
Ze kunnen niet, omdat de genoemde
bedrijven aan het kwijnen zijn. Het
veerenplukken van een kikvorsch
nog steeds onmogelijk.
Hier en daar dreigt het onder de
tuinbouwarbeiders tot staking te komen
ot daardoor de afzet naar Duitschland
vergroot zal worden Want in dien be-
perkteu afzet zit de oorzaak der malaise,
i met in or.wil van de patroons.
De zuivelfabrieken maken een slech-
n tijd mede, en straks wordt het nog
erger, als de melkgift der koeien toe
neemt. Toch kumen dc arbeiders mei
hooger looneischen. Zoo heeft de Mod.
Bond van Arbeiders in liet Landbouw-,
Tuinbouw- en Zuivelbedrijf het volgende
program ter invoering -oor hel jaar
1920—1921 gesteld: «minimumloon
f30 per week, werkweek 45 uur, pen
sioen op 65jarigen leeftijd, n.l. twee
derden vau hét loon invoering van een
weduwen- en weezenverzekering6
dagen vacantie in deu zomer met een
loeslBg van het halve looninvoering
collectieve aibeidsovereenkomsten
verplicht lidmaatschapmedezeg
genschap in het bedrit voor georgani
seerde arbeiders cn toelaten van hun
vertegenwoordigers op bestuurs- en
commissarisvergaderingeu.u
Het spreekt vanzelf, dat van dit
heele mooie program niets terecht komt
omdat da zuivelprijzen en de heele
:ehouderij, snel naar beneden loopen,
i de boeienfabneken verhooging niet
dragen keanen. Eer zullen we bet icgen-
deel zien gebeuren.
Dat de loonen zeer beduidend ge
stegen waren, zien we aan het volgende
staalje, dat aangeeft de verdiensten van
-g. los-vasten arbeider ui Uilhuizer-
meeden (Gr.). In 1914 f571, in 1915
föl9, in 1916 f798, in 1917 f853, m
1918 f1082 en in 1919 f1264.
lmusschen moeten wc ons niet voor
stellen, dat de arbeiders uit eigen be
weging hun actie tot loons verhooging
zullen staken. Toch moet daaraan een
einde komen, omdat het bedrijf dit niet
dragen kan. Dit zien
„Eindelijk I" riep hij, toen een bootje
in den wal voer en het schip naderde
undelijk, maar het is ook werkelijk
hoog tijd; matrozen, houd u gereed
De boot was bij het schip gekomen,
:n jongeling kwam daaruit en klau
terde zoo haastig den scheepsladderop,
dat hij aan boord gekomen struikelde
eo op eene knie viel, doch even spoe
dig spoedig stond hij weder op.
„Heidaai I" riep de kapitein spottend,
„kijk eens om, gij verliest wat."
De jongeling zag om en zaj_
rozenkrans op het dek, die hem onder
het struikelen outvallen was.
Een spottend gelach liet zich onder
de manschappen, en passagiers hooren,
doch de jongeling nam den rozenkrans
Op, en deed met ernstigen blik de
spotters de oogen nederlaan.
Gelijktijdig was eenig gemompel
dnr de aanwezigen ontstaan, reeds had
de jongeling met strengen blik den een
en ander van het hoofd tot de voeten
gemeteneindelijk zeide hij met krach
tige stem
„Mijne heeren I ik hoor gefluister
en versta het nietIk vraagIs er
iemand onder u wien het hindert dat
ik Katholiek ben, hij kome maar voor
zijn gevoelen uit I"
Zijne oogen schoten vuur zijne moed
ook in, en ze houden daarom aan de
arbeiders voor »dat socialisatie van den
grond het gewenschte redmiddel is.«
Men moet zich op 't platteland dus
op bescheidener voet gaan inrichten
zoowel de boeren, tuinders als hun
kocchts en de andere dorpsgenooten.
rie daarmede het eerst aanvangt,
doet het verstandigst. Menschelijkerwijze
gesproken zal de ontwrichting nog jaren
duren. Wel heet het, dat alles weer
orde komt, als de valuta's maar
verbeteren, maar wanneer zal dit ge
beuren? De valuta van onzen grooten
afnemer Duitschland; is hopeloos ge
zakt, omdat dit land arm is geworden,
'e «Grootmachtenhet geen .ver
ren en krediet schenken. En met
arme menschen zonder vertrouwet
zonder krediet zijn geen zaken te
doen. Daarom gaan onze agrarische
bedrijven achteruit.
Onder het opschriftweg met de
dagdieven schrijft „Het Rechte Spoor",
orgaan van Ned. R. K. Bond van Spoor-
i Tramwegpersoneel „St. Raphaël"
Onze huidige samenleving lijdt in
hevige mate aan kwalen, aan haar eigen
toedoen te wijten, 't Is een gemakke
lijke i.iethode om al de tegenwoordige
ellende te schuiven op den rug va
oorlogemonster en nog makkciijki
roode ooren bovendien nog heel
aangnamer, het kapitalisme
alles debet te stellen. Maar wij
hebben de overtuiging, dat ae
zaak dieper, veel dieper ligt, en
wel oorlog als de uitwassen van
kapitalisme slechts vruchten zijn gew
van het hoogverheven maatschappelijke
stelsel zonder God.
In de toepassing der liberale cn
cialistische maatschappijleer zijn de
zaken terug te vinden van alle m
schappelijke en geestelijke ellende die
wij thans beU ven.
Na erop te hebben gewezen, dat
zoowel op staatkundig, economisch,
sociaal eo wetenschappelijk gebied men
zich jaren achtereen heeft uitgesloofd,
om stelsels en theorieën te bouwen,
die moesten bewijzen, dat de mensch,
het hoogste wezen was, die naar God,
noch naar Zijn gebod te luisteren had
en waaruit dc inassa haar consequentie
trok vervolgt „Het Rechte Spoor":
De stakingskoorts, waarmee thans
een groot deel van Europa's arbeiders-
legers besmet is, is niet anders dan
vrucht vau jarenlange socialistische op
voeding doch wier rijpwording door dt
omstandigheden en gevolgen van dec
oorlog verhaast en bevorderd is.
En met het rijp-worden dezer bittere
wrange roode vrucht, komen ook hare
verderfelijke eigenschappen des te dui-
lijker aan het daglicht.
Dc massa's socialistische arbeiders
hebben geleerd, den arbeid in de aller
eerste plaats te beschouwen
een last en noodzakelijkheid, nic
een lust. Zij zien niet in hun dagelijksch
werk een plicht hun opgelegd door den
Schepper, een middel, een derzeker
ste middelen ter bereiking der eeuwige
gelukzaligheid, voor deze verdwaal
den een belachelijke gedachte maar
zij voelen hun arbeid als een knellende
band, die zij ten koste van lederen prijs
zoeken te verbreken. Dat zijn feiten,
naakte waarheden, die voor iederen
gewonen opmerker waarneembaar zijn.
Een gevolg van deze verkeerde op
vatting van den arbeid is de tegen
woordig veelvuldig voorkomende ar-
beidsschuwheid. Het moge gewaagd
schijnen een dergelijke bewering te
schrijven in een blad dat speciaal voor
arbeiders geschreven wordt, maar dat
kan ons toch niet weerhouden, om op
dit afschuwelijk verschijnsel van onzen
hedendaagschen gemakzuchtigen tijd
het volle licht" te doen schijnen. En
wij doen dat des te vrijer, omdat wij
steeds eu altijd onze menschen hebben
'oorgehouden hun plicht, hun arbeid
alle opzichten behoorlijk te verrich-
imaar ook, met een zeker gevoel
van vreugde, omdat wij de weleoschap
hebben, dat onze mannen, dank zij de
juiste opvoeding, die zij inonzebtweging
genoten hebben, zich over het algemeen
aan deze lage en arbeiders onwaardige
practijken niet overgeven I Maar toch
komt het ons goed voor tegen deze
hoogst bedenkelijke kwaal vaa onzen
tijdlegen de arbeidsschuwheid, met
allen klem te waarschuwen.
Wij ijveren uit alle macht en uit
voile overtuiging voor behoorlijke niet
te lange arbeidstijden. Dat is onze
plicht, waarvan wij ons ten allen tijde
hebben gekweten en ons ook in de
toekomst hopen te kwijten. Maar iedere
arbeidsschuwheid en luiheid en zeker
georganiseerde of systematische luiheid
t ieder fier en rechtgeaard arbeider
al het vuur dat in hem is, bestrij
den. Den tijd, dien we op onzen post,
waar dat ook zij, moeten zijn, moeten
wij werken en niet dagdieven. Aan dat
soort diefstal mogen wij ons evenmin
schuldig maken als aan andere gauw
dieverij.
vastberadenheid boezemde zichtbaar
ontzag in, het lachen verstomde en de
spotters werden ernstig Daarop nader
de dc kapiteinhet scheen als of hij
aam der anderen bet woord wilde
voeren en zeide
.Mijnheer I daar is hier niemand die
u wegens uwe geloofbelijdenis belee-
digen zalmijn kok is een negermijn
rerman een kwakermijn luitenant
n methodist; en om de godsdienst
,n mijne andere geëerde passagiers
onderzoeken, daartoe heb ik tijd, noch
lust. Gij kunt uwen rozenkrans overal
bidden, zelfs daar boven in de mast'
zoo gij wilt; alleen verzoek ik u hie'
op het dek den vrede te bewaren."
„Dat wensch ik ook," was het ant
woord van den Duitschcr: „doch, zoo
als gezegd is, niemand zal ongestraft
met mijn geloof en mijne gebruiken
den spot drijven."
„Stel u gerust, jongeling," zeide
forsch man, die door den kapitein Sir
Pbilip werd genaamd en groot beha
gen vond in de vastberadenheid van
den Duitscber„een rozenkrans op dit
schip in de handen van zulk een jong
soldaat is iets zeer nieuws en zeldzaams,
daarom moet gij ons een enkel lachje
niet ten kwade duiden doch gelijk hebt
gij. wanneer gij voor uw geloof eerbied
erlangt en geen smaad wilt dulden
Philip Kennedy zal u helpen den laste-
r te bestraffen."
.Mijnheer, ik dank u," hernam de
Duitscher, met blijde verrassing,
geloof echter dat het zoover niet zal
komen."
„Reken op mij in elk geval, ee
n man, een woord een woorddoch
laten wij voor het oogenblik hierover
zwijgen."
Toen kwam de kapitein nader.
„Wel wel, mijnheer Philip," zeide
hij met een honenden lach, en wenkte
hem zijdelings, ,,'t is voor mij ee
vreemd gezicht, zulk eenen ijverigen
Presbyteriaan, partij te zien trekken
voor een Katholiek."
„Waarlijk I neen niet voor zijne
loofsbelijdeuis," antwoorde Philip
stig, „maar voor recht en o.ischuldig
gekrenkte eer heb ik nimmer den slriju
geschvwd, kaptuein."
„En toch komt het mij voor, dat gij
voor zijne geloofsbelijdenis partij trekt,
pas op 1 anders haait hij u daar
toe over,"
„Waar denkt gij aan, kapitein l nooit
of nimmer I antwoordde hij gemelijk,
draaide den kapitein den rug toe en
wandelde op het dek heen en weder.
Kort hierop gaf de kapitein het tee-
Buitenland.
In de afgeloopen week zijn te Dord-
mund 118 personen hier personen hier
i de griep gestorven. Dagelijks komen
16 of 18 gevallea met doodelijken
afloop voorde sterfte komt het meest
ir tusschen den leeftijd van dertig
veertig jaren en bij kinderen.
De laatste dagen hebben de vluch-
telingentreinen op den Siberischen weg,
bijna al het materiaal in beslag geno-
Ofschoon dc meeste treinen 500
1000 vluchtelingen hadden opge
nomen, kwamen in Wladiwostok de
treinen met slechts 100 of 200 aan.
De overigen stierven onderweg aan -
typhus of andere ziekten. Langs den
weg '"ggen de 'ijken dezer ongelukki-
gen, welke eenvoudig uit de treinen
werden geworpen. In holen moeten
zich nog meer dan 50000 vluchtelin
gen bevinden, onder wie de typhus
vele slachtoffers maakt. De ongeluk-
kigen hebben slechts eenigen lompen
om zich tegen de verschrikkelijke
koude te beschermen,
De werkman, die het spoorweg
ongeluk te Schöolake veroorzaakt had
de schuld was. dat 18 personen
omkwamen bij de ramp, is ter dood
veroordeeld.
VANAF f 1.35 PER FLESCH
VRAAGT PRIJSCOURANT.
ken om te vertrekken vlug werden de
ankers gelicht, de kanonnen donderden
het laatste vaarwel toe, de hoerakreteo
der matrozen en passagiers, die met
het zwaaien der hoeden en het wuiven
hunner zakdoeken van hunne vrienden
op de kaden en op de nabij liggende
schepen afscheid namer., maakte elk
afzonderlijk gesprek onmogelijk stil en
veilig bewoog zich bet fraaie schip,
weldra was het buiten de haven, en
majestueus lag de Oceaan, als een
groote onafzienbare donkere vlakte
voor hen.
De Duitscher sloeg met zichtbare
vreugde de snelle beweging van het
schip gade, dat hem naar het dierbare
vaderland zou terng voeren. Thans
klopte Philip hem vriendelijk op den
schouder.
„Komaan, mijnheer I laat ons op de
nadere kennismaking en op eene be
houden aankomst in het vaderland een
glas Portwijn drinken, dat is goed tegen
de zeeziektezie, daar naast de fokke-
mast staat het tafeltje met den wijn en
de Chesterkaas."
De Duitscher kon de hartelijke uit-
noodiging van den Engelsebman niet
afslaan.
Wordt vervolgd.
