fan Hamamsld
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 19 OCT. 1920
J4st* JAARUANU No. 88.
Kantoor i Lantsgracht 28. Amersfoort
DB BBM80DB verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week In-
gaan. doch opzegging van abonnement moet
Ieschleden voor den aanvang van een nieuw
wartaal.
Prijs per drie maanden 10.90 Bulten de
gemeente Amersfoort f0.95. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
ADVBRTENTIBN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
Advertent!
vóór 9 uur
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Bedenk dat het geluk in je eigen
hart woont het heet tevredenheid.
Verwissel dit echter niet met ge
brek aan energie.
Familitlmn.
Eene goede opvoeding leidt den
mensch tot de deugd en de deugd leidt
hem tot God en hoe meer hij door
deugd tot God nadert, hoe gelukkiger
hl) wordt, zoowel voor dit als voor het
volgende leven.
Moet derhalve eene goede opvoeding
beschouwd worden te zijn het beste,
dat de ouders aan hun kinderen kun
nen nalaten hangt het lot der kinderen,
hun geluk of ongeluk voor tijd en eeuwig
heid grootenagpls van de opvoeding
af en de opvoediog weer in hoofd
zaak van de ouders en wel van de
eerste jaren, voornamelijk in het huise
lijk levaa dan zal het niet verwonderen,
dat eene gestadige of veelvuldige af
wezigheid van ouders en kinderen uit
den familiekring, gelijk tegenwoordig niet
zelden het geval is, niet weinig bc-
bezorgdhetd wekt.
Lielde, hoogachting, eerbied, gene
genheid, aangehechtheid zijn banden,
die het familieleven zoo recht aange
naam en gelukkig maken. Maar deze
banden moeten worden gesmeed in den
huiselijk, a kring en de ouders moeten
daarbij zijn het aantrekkend en bezielend
middenpunt door woord en voorbeeld,
zich zeiven en het hunne, naar redelijk
heid, veil hebbende voor hunne kinde
ren, in alles, wat kan en mag, om hun
het leven en den ouderlingen omgang
genoeglijk te maken. Maar als vader of
moeder daarbij dikwijls ontbreekt, dan
worden die banden niet gelegd of zoo
zwak, dat ze gemakkelijk breken, zoo
dat de kinderen ook de lust voor het
huiselijke verliezen en het ook buiten
dezen kring gaan zoeken ten nadede
van hel familieleven.
Wij zullen ons wel wachten af te
keuren of te belemmeren wat de Paus
zoo hoog heeft aangeprezen en zoo
krachtig bevorderd. WIJ beschouwen
zijn woord»Vereenigt U«, als een
heilzamen wenk. Wij verlangen dan
ook niet anders dan het verenigings
leven, naar den geest der Kerk, zooveel
mogelijk te bevorderen.
Dch éene zaak is er, die wij
niet wenschen te verbergen. Uit eer
bied en hoogachting voor het familie
leven, dat toch zeker ook na ligt aan
't hart der Kerk, meenen wij de ver-
eenigingen te mogen verzoeken, om
hare vergaderingen, buiten eenige nood
zakelijkheid of hoog nut, niet te ver
menigvuldigen. Uit hoofde van hun
nen arbeid zijn vele vaders veel afwe
zig en als er dan nog dikwijls op Zon
en Feestoagen almaar moet vergaderd
worden, dan schiet er voor het familie
leven niet veel meer over, te weinig
althans, om het buisgezin gelukkig te
maken en dien invloed te verwekken,
die waarlijk de ouders aan de kinderen
en de kinderen aan de ouders hecht.
En dit is erg jammer, want daar ligt
juist de kracht, die In een gezin zoo
veel goeds kan uitwerken.
Daarenboven mag men hierbQ ook
nog wel in 't oog houden, dat men langs
dezen weg aan 't huiselijk leven zou
kunnen ontwennen.
Het leven van den mensch toch is
grootelijks eene gewoonte. Maar eene
gewoonte wordt soms als een tweede
Wie gewoon is thuis te blijven, is
nergens liever dan thuis en zoo be
hoort het te zijn, zeker bij een vader
des huisgezins.
Maar wie gewoon is uit te gaan, kan
het ten laatste thuis nier meer vinden.
Nu wat er volgen zal, ala dit het geval
is met een huisvader, is niet te over
zien. Dan krijgt men allerlei verwik
kelingen. Liefde en vrede gaan bet buis
uit. De geest van tweedracht komt er
in met al het onheil, dat hij verwekken
ban.
Mogen deze overwegingen het huise
lijk leven doen waardeeren en in eere
houdenAcht U meer gediend door
een^voortdurend geluk In den kring der
uwen, dan door het kort en niet zelden
onzalig genot in 't gezelschap van an
deren met ernstig gevaar van het eerste
te verliezen. Mogen aan het huitelQk
of familieleven vóór alles veler zorgen
:ijn gewijd I
Binnenland.
Bij de eindstemming over de onder
wijswet in de Eerste Kamer bracht de
heer de Waal Malefljt hulde aan hem
die hun persoon en talenten beschikbaar
stelden, om het confessioneel onderwijs
metterdaad mogelijk te maken„de
onderwijzers, die vóór er van subsidi-
eering, laat staan rechtgsgelijkheid ook
maar sprake was, zich een karige be
zoldiging, slecht ingerichte lokalen en
gebrekkige leermiddelen hebben ge
troost, om maar de oprichting en het
bestaan van een school mogelijk te
maken. Volgens de moderne opvatting
leidden die mannen geen menschwaar-
dig bestaan, volgens mijn wijze van zien
waren het helden des geloofs, die het
grootste offer aan hun beginsel brach
ten, wat denkbaar Isdat van hun ge-
heelen persoon. Wat zou er van ons
onderwijs geworden zijn, zoo wij hen
niet hadden gehad
Wat hier getuigd werd, geldt 1
alle bijzondere onderwijzers. Het door
hen gegeven voorbeeld het voor
beeld van mannen, wier naam onbe
kend Is gebleven voor het groote pu
bliek en die in stilte en vergetelheid
hnn taak verrichtten blijft voor alle
tijden.
Een remmer uit Venloo is toen
nabij de St. Aonaviaduct bij Nijmegen
vaa den goederentrein, waarop hQ dienst
deed, sprong door een juist passeerende
personentrein gegrepen en op slag ge
dood. Hi) was gehuwd en vader
zes- kinderen.
In de suppletoire oorlogsbegrootiag
voor dit jaar wordt aangevraagd 1.5
millloen voor het bouwen van een pak
huis om den voorraad laken en militaire
kleeding ent. (mobilisatie restant) opia
bergen.
Die groote vaorraad ia veroorzaakt
door tegeo het eind der mobilisatie
laken aan te koopen, alsof er nog jaren
oorlog te wachten was. Er is n.l. be
halve de f 45 miJlioen, waarvoor het
pakhuis moet gebouwd worden, nog
zóóveel voorraad in de centrale maga
zijnen, dat ze tot den nok toe gevuld zQn.
De Kamer wordt hier voor een vol
dongen feit gesteld, daar de bouw van
bedoeld pakhuis reed» in een verge
vorderd stadium verkeett, zoodat er
reeds 4 ton voor is uitgegeven.
Men heeft hier een tastbare oorzaak,
vaaroin onze kleedingstbkkeo zoo duur
:Qn geworden'. Er kwam door de ont
zaglijke legerorders gebrek aan grond
stof voor den gewonen burger en nu
wordt ai dat militaire laken nóg meer
opgetast.
In Tilburg zijn opvallend veel auto
mobielen gekocht.
Een zestal leden van een Tooncel-
gezelschap per auto uit Boxtel, waar
zij een voorstellig hadden gegeven. Ter
hoogte van Quartre Bras passeerde de
auto een wagen, geladen met grafzerken.
Een der zerken stak een eind buiten
den wagen. Dit werd tengevolge van
den mist, niet door den chauffeur op
gemerkt, met het gevolg, dat de auto
er tegen aanreed. De auto kantelde en
alle zeven Inzittenden werden er uit
geslingerd. Den heer Kops, die onder
het voertuig terecht kwam, werd de
borstkas ingedrukt, teraQI een dame eer
sleutelbeen brak.
Een motorrijder uit Veenendaal ii
nabij den Piasmolen bij Nijmegen met
zijn motor in de tramrails geraakt. Hij
viel van zijn voertuig en bekwam een
schedelbreuk.
Te Utrecht hield pater BorTom aeus
de Greeve een propagandaredc voo
de Koomsche voetbalvcreeniging.
Voetbal komt op de eerste plaats ii
aanmerking bij sportbeoefening zeide
spr. omdat dat spel een volksspet is.
Dezelfde rooden, die alles wat Oranje
aan Nederland bindt «rillen losscheuren,
schen, staan in het Stadion te gillen en
te springen als Nederland wint van Dene
marken.
Sport is gewichtig om de gevolgen,
omgang met elkander en daardoor het
gevaar voor geloof en zeden en sedert
Kardinaal Mercier bij de Olympiade de
athleten zegende behoeft geen priester
zich meer te schamen om de sport
in bescherming te nemen.
Ik zie liever een frizsche, gezonde
jongen, dan het bleekneuzje van HU-
debrand,
ik zie liever een jongen, wiens licht
zijner oogrn gezondheid uitstraalt in 't
vrije veld hollen achter den bal aan,
dan in een muffig restaurant achter een
glaasje zitten.
Niet overdreven goed geregelde sport
maakt het lichaam ontvankelijk voor
een steike ziel. Sport is oorzaak van
gezondheid.
Sport moet aanvullen wat ontbreekt
zij leert kracht, waarheid en samen-
hoorigheid.
Niet de eenling, maar de club moet
triumpheeren.
Op 't veld leert de jongen orde en
tucht en menig thuis ontzrggelQkjong-
mrnsch doet op het veld voor 't flluitje
wonderen.
Sport is steriel" spel, maar een school
van sociale opvoeding volgens Kardi*
naai Mcrchier. Het uut van de sport
volgens Kard. Mercier afhankelijk
i drie wetten
1. de wet van moreele tucht. Er
schuilt een ontsaggclQk gevaar voor 't
zedelijk leven In, door de omgang met
menschen van verschillende levensop
vattingen. Zedenleer moet christelijke
ondergrond hebben, d. w. e. katholieken,
dat er rekening moet gehouden worden
met de katholieke wetten over geslachts
drift en huwelQk.
Wat voor anderen zedelijk mooi is,
- voor ons dikwijls gevaarlijk, soms
slecht, Dat gevaar schuilt bi) het komen
en gaun van en naar het veld, maar
ook bij omkleeding.
2. De wet van loyaliteit, waardoor
wettig grAsg wordt erkend en gehoor
zaamd.
Neemt wat propaganda betreft, een
voorbeeld aan de socialisten. Onde» de
lagere standen wordt op het voetbalveld
brutale propaganda gemaakt voor hun
ideetn. Leert evenwel eerst aan onders.
God ca kerkelijke wetten gehoorzamen
dan aan de club.
|TÜ
[Am
elke cursus beperkt is tot pl.m. 40.
getuigt mede vsn het goede ineiebt
door het bestuur betoond. Tevens Woo
de voorzitter de mededceUog doen dat
wet van matigheid in spel, uit
voering en nmatandlgheid. Er «Qn jon
gens .lie de eene Zondag om half zei
uit hun bed springen om vroeg op de
trein te kunnen zQn voor een match,
mazur een volgende keer em 10 uur
er niet uit te krijgen zijn voor een H.
Mis. Er zijn jongens, die hun pet zwaaien
voor Göbel of andere voetbalheld, maar
die zich schamen om hun hoofd te
ontdekken bQ 't voorbijgaan van een
kerk en hun hulde te brengen aan den
Koning der Koningen.
Weett matig ook in vorm, voorkom
ongelukken, zoodat iemand niet bQge-
pompt behoeft te worden.
Ween matig in ontspanning en vooral
in drankgebruik, velen dronken vóór de
match niet, maar na afloop werd et
zoo gedronken, dat «Q vaak op plaat
zen kwamen, waar ze nuchter nooit
zouden zijn gekomen.
Laat ik u dan aansporen zorg te dra
gen, dat de R. K. Sportbeweging om-
hoog gaatdat er een R. K. Bond noo
dig is om leiding te geven.
Spreker spoort aan ook linancicecl
de beweging te steunen en sluit met
de woorden van Paulut in zijn brieven,
rin hij de Olympische spelen bij de
Grieken goedkeurt en bewondert
„Gij loopt en worstelt om een
lijken glenekroon, maar weet dat et
iets verhevenert is, te triumpheeren over
de brutaliteiten vao bet beest dat in den
mensch woont en de eeuwige kroon
zal u geschonken worden".
deelnemers voorzien zQn.
Hierna bracht Mevr. v. nroeten, ge
accompagneerd door den Heer Tlggera,
eenige liederen van Beethoven ten ge-
hoore. Ver volgent sprak de Burgemees
ter 'n Inleidend woord, waarin hQ wees
op het belang van de stichting voor
onse stad.
Ter afwisseling gaf de heer Tlggczs
op den vleugel 'n vertolking van aan
Beethoven-variatie.
AU voorzitter van het be«tu«r der
Openb. Leestaal, die 't initiatief tot de
oprichting der cursussen gegeven had.
zette de heer Horens Greve uiteen,
welke motieven daartoe geleid hadden,
waarna Dr. Mlcdema hem en het Lee*
«aal be stuur den dank van de Univer
siteit overbracht.
In gezellig samenzQn. waaronder Mevr.
Hancien eenige liederen roong en de
icer Liggers de Polonaise Jhsi Chopin
speelde, bleven de dames en herren
nog 'n half uurtje bQ een. De stemming
onder de aanwezigen liet niets te wen
schen overallen waren ervan over
tuigd, dat met de totstandkoming van
deze zoo nuttige stichting, een daad
niet licht te overschatten sociale
Amersfoort
Zaterdagavond had de oflicicele
opening plaats van de Volksuniversiteit
der gemeente Amersfoort. Dr. Miedema
heette, ais voorzitter, alle genoodigden
welkom en zette in zQn rede het belang
uiteen vnn 't instituut dat terecht den
naamVolks universiteit mag dragen.
Door harmonische samenwerking van
de meeat-verschillende richtingen, sal
het schoone doel worden bereikt Het
bestuur heeft gezorgd, dat er persoon
lijk contact tusschen docent en student,
ook tusschen de studenten onderling,
bestaat, door na ieder lesuur de gele
genheid tc geven tot gedachtewisseling
over het besproken onderwerp. Dat om
het nut van deze gedachtewisseling niet
fictief te doen zijn, 't aantal deelnemers
ItndtninM
Hoofdagent dor I
Amstelbrouwerij I
sussen aan eiken stand en richting een
deel gevend, ook aan de Katholieken
in verschillende harer cursussen, geleld
door Katholieke docenten, een Katho
lieke vorming waarborgend, verdient
waardemn.g
Geboren Adriaans, z. vast T. de
de Kruijff en A. Berendse. Fennia
Sophia Catherine, d. van C. v. 't Wel
en T. v. Mondfrans. Willem, t.
van P. Dlkhniscn en E. J. v. Gorp.
Matja PetronelU, d. van A. Solders
en C. Budding.
Overleden Frederik J. C. Baron v.
Hardenbroek v. Ammerstol, 43 J., echtg.
van A. J. Ch. Crommelin. Elisa
beth M. Bakken es, 38 j., ongeh.
Op de markt
Appelen f 15 a f 30. Peren f It a
f30. Zsndaardappelen f5J0 a f6.75.
Hoendereieren f 17.75 a f 19. Gras boter
f 3.50 3.90. Kippen 12 a f3 Kuikens
14. a f5.50. Piepkuikens f 0.80 a I 1.40.
Oude eenden fl.50 a f2. Hazen 12 50
a f4. Tamme konQnra f 1. a f3. Dui
ven f 1.40 a ft.75 p. p. Magere var
kens f 60. af 100. Drachtige teugen
f 200 a f 300. Biggen f 25 a 45. Guste
zeugen f 160 a f 250.
Aangevoerd waren ongeveer 60 H-L.
Appelen, 10 H.L. Peren, 80 H.L.
Zsndaardappelen25000Hoendereicrett
300 K. G. Grasboter 20 Magere Var-
kena; 200 Biggen en 40 Zeugen.
Aan de Ganges.
37)
„Als ge ooit een vertrouwden vriend
noodig hebt, reken op mij. Vaarwel I"
Twee minuten later kraakte een
schot, gevolgd door den kreet»Te
wapende gevangene is ontsnapt 1*
Gevangen en gevlucht.
Op het geroep van *Te wapen -
werd Tremail-Naik ten zeerste ongerust,
Meerdere schoten kraakten nog. In de
bengalow geraakte alles in rep en roer.
Naar den Dschoengel Is riep een stem.
»Te wapen Is schteeuwde een andere.
»Op den olifant I Op den olifant I
Allen gereed I* Men hoorde het ge
hinnik van paarden, het stampen en
trompetten van den olifant.
Tremal-Naik, het voorhoofd bedekt
met dikke zweetdroppels, luisterde en
hield den adem in. sLoop, Negapat-
nam I Loop mompelde hij, alsof de
vluchteling hem hooren kon. >Als
men u vangt, zijn wij beiden verloren.
Een woest geraas op de trap deed
hem verrchrikken. *Z(j komen,* mom
pelde hij- »Nu bedaard en moedig ge
bleven I Wie #let, wellicht gelukte het
Negapatnam," Kougli's hut te bereiken.'
Hij sloeg om zich heen, alsof hij zich
vaa zijn banden bevrijden wilde, tn
steunde vreeselijk. Het was de hoogste
tijd. BArata stortte den kelder binnen
en stiet een kreet vau woede uit.
•Gevlucht Gevlucht f* riep hij
buiten zichzeiven van woede.
Als een tijger sprong bij naar
venster. Een kreet ontsnapte hem. »Ah I
EllendelingHQ wierp een blik om
zich heen en bemerkte Tremal Naik
die zich over den vloer kronkelde er.
een dof gekreun liet hooren. Met
sprong was hQ bQ hem. *Hij leeft I.
riep hij, terwijl hij hem van den prop
ontdeed.
Die verduivelde Thoegs |s rochelde
Tremal-Naik half gestikt. .Wast is hij?
Waar Is die hond Laat mij 'm het hart
uit 't lijf rukken
•Wat is er gebeurd Hoe ont
snapte hij Hoe kon hQ u knevelen
Spreek, Sarangoey, spreek,* riep BA.
woedend.
•Zij hebben ons beet gehad. Machtige
Brahma I Wij zijn de grootste esels,
gij, ik en allen."
Druk u duidelijker uit, vlug eet
beetje I Hoe gelukte het hem te ont
snappen Wie vernietigde d« tralies?
•De Thoegs.*
De Thoegs f*
•Ja, alles was reeds tot de vlucht
voorbereid.*
•Dat begrijp ik niet, 't is onmogelijk,
dat de Thoege tot hier zijn doorge
drongen*
Eu toch zijn zij het geweest. Ik heb
hen met eigen oogen gezicu, en 't
scheelde slechts weinig, of zQ hadden
mij geworgd,*
Vertel alles, vlug wat, Sarangoey I*
»De zon was al lang onder,* xei
Tremal Naik. »Ik zat vóór den gevan
gene. Drie uren verstreken zonder dat
wQ ons bewogen. Plotseling werd ik
overvallen door een slaperigheid, die
tk niet kon verklaren, en sliep in en
toen ik weer ontwaakte, lag ik hier ge
kneveld en wel. De tralies «raren uit
gerukt. Ik trachtte te schreeuwen, n aai
tevergeefs, door dien dikken prop. Ik
kon nog juist zien, hoe twee Thoegs
met dien vervloekten duivel hier door
het venster vluchtten,
En kent ge de oorzaak van uw zla-
perlgheid niet
•Neen.*
Zij hebben u verdoofd door een
zeker soort bloemenKijk, hier vind
ik er at een, en daar nog twee
Maar wij zullen hem weer snzppen,
dien Negapatnam. Ik heb hem flinke
kerels op zQn hielen geset.
•Ook ik ken een beproefd spoor
zoeker.*
Ik weet 't en ge zult goed doen.
dadelijk op te breken. Tot eiken prijs
moeten wij hèm of minstens een ande
ren Thoeg hebben."
Dat neem ik voor mjjn rekening
BArata bevrijdde hem van zQn boeien.
Beiden beklommen de trap en verlieten
de bengalow. sWelken weg sloeg hQ
in N vroeg Tremal-Naik, die sich ge
wapend had met een dubbeloops
«In den Dschoengel is hij gevlucht.
Volg dit pad, dan zult ge zQn spoor
vinden. Mnar snel wat, de deugniet
moet reeds ver rijn.
Tremal-Naik wierp het geweer
den schoude* en ijlde in den Dschoen
gel. BArata keek hem met gefronste
wenkbrauwen na. «En als hel eens
waar was I* zei hij plotseling bij zich
«elven. .Nysss I Nyssale
Een Ind'êr, die in de nabijheid van
het venster sorgvuldig de sporen
onderzocht, snelde toe. «Present,
sergeant I
•Nu hoeveel personen verlieten den
kelder
•Slechts éóo I*
BArata was verbluft. »E4n,
Hebt ge u niet vergiet
sNccn, sergeant I Negapatnam alleen
ontvluchtte I*
Goed I Ziet ge dien persoon, die
naai den Dschoengel loopt
•Ja, 't la Sarangoey.*
Volg hem, ik moet weten, waai heen
bij gaat
Verlaat u op mQ,« antwoordde de
lodidr. HQ wachtte totdat Tremal-Naik
in het bosch verdween, en melde toen
als een hert been, het woeste bamboe-
gewas als dekking gebruikende. BArata
keerde tevreden naar de bengalow terug,
waar hij kapitein Macphcrson aantrof,
die wandelde op het terras, en binnens
monds verwenschingen uitte aan bet
adres van Negapatnam.
En?* vroeg hQ, toen hQ den ser
geant bemerkte.
WQ sQn verraden, kapitein Is
Verraden? Door wien
Door Sarangoey I Door iemand,
die mij het leven redde I Dat oo-
mogelQk I*
•Ik heb bewQsen I*
Spreek l«
BArata vertelde hem in 't kort, wat
voorgevallen was en wat hQ gesten had.
Kapitein Macphersoo was ten aeerste
verbaasd.
Wordt vervolgd.
