A.W.E.T.
U.B.Posthouwer
MAGAZIJN „VEDEA"
Joh. van Dijk
Bezoekt de stand
No. 14
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 3 M2I 1921.
35ste JAARGANG No. 10.
Kantoor i Lancofracht 38,
OB BBMBODB verschijnt Dinsdag-
Vrijdagmiddag.
NNBMBN1
ITBN kunnen elke week In-
l van abonnement moet
aanvang van een nieuw
gaan. doch oplegging van abonnement moet
(eechleden voor den a
wartaal.
adverteeren.
AdvertentiCn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bexorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Meer dan aan litteratoren heb
ben wij behoefte aan karakters!
Alph. Laudy.
De misdaad pan flnagni.
(Sim.)
Reeds sedert April vertoefde de raads
man en persoonlijke vriend van den
Franschen Koning, Willem deNogsret
in Italië, waar hij in gezelschap van
Sciara Colonna, een vijand van Paua
Bonifacius, een zwervend leven leidde
en een sterke krijgsbende om zich heen
verzameld had. Het plan van den
Franschman en diens medeplichtige was,
het de te Anagni verblijf houdend grjjze
Opperhoofd der Kerk te overvallen,
hem door dreigementen tot afstand.vau
den pauselijken troon te dwingen, of,
wanneer Bonifacius daartoe niet te be
wegen was, hem als gevangene naar
Frankrijk te voeren en over te leveren
in handen van Koning Philips.
Het verbluf waar de saamgezworenen
bijeen kwamen tot vaststelling hunner
misdadige plannen, was een oud slot
in de nabijheid van Siena, het eigendom
van den aan den Paus vijandig gezinden
Gibelijn Musciatto Fransesfi.
Alleen door arglist en brutaal ge
weld, zouden de samenzweerders erin
slagenzich van den persoon des Pausen
meester te" maken.
Ofschoon Bonifacius niet onkundig
was van het karakter van Koning Philips
en meer dan één reden kon laten gelden
om alles van hem te verwachten, zoo
was hij toch ver af van 't vermoeden,
dat de vorst het zou onderstaan, een
aanslag op zijn persoonlijke vrijheid te
ondernemen. Aan een listigen overval,
tot beslechting van een geschil, waar het
ging om beginselen, dacht de Paus niet.
Spoedig echter zou hij ondervinden,
tot hoevfr de euvelmoed zijner vijanden
durfde te reiken.
Bij het aanlichten van den onheil
vollen 7en September 1303, vertchoen
de Nogaret aan het hoofd eener sterke,
wei-gewapende bende krijgsknechten,
plotseling voor de poorten der veste
Anagni.
Reeds enkele weken te voren had
hij zorg gedragen, zich van een klcinet
aanhang onder de ontevredenen vat
den adel der stad te verzekeren.
Geheel In de lijn van het met zijn
koninklijken meester beraamde plan
den paus vervallen te verklaren van
diens waardigheid als stedehouder Gods,
in naam der Kerk zelve, had hij in de
eerste gelederen zijner huurlingen, de
vaan der Roomsche Kerk laten
plooien.
Adenolfo Maffeo, een der ridders die
aan de Nogaret bij de volvoering
diens schelmstuk hunne medewerking
hadden toegezegd, opende een der
poorten van Anagni voor de van on
geduld trappelende bende en onder den
kreetleve de koDing van Frankrijk
weg met Bonifacius I drongen de woeste
lingen de op geen overval bedachte en
zoo goed bIs weerlooze stad binnen.
Het omgekocht en op plundering belust
gepeupel sloot zich hen aan, en het
duurde niet lang, of de voornaamste stra
ten en pleinen waren door de indringers
bezet, en de aanhangers van den Paus,
die aanvankelijk met de wapens in de
vuist tegeriwétr trachten te bieden,
terugegslagen en verstrooid.
De overheid tier stad wa
lamd van schrik en bleef werkeloos.
De Kardinalen, die in handen vreesden
te vallen van de woeste suldeniers, namen
bijna allen de vlucht. Nadat de Nogaret
en Sciara Colonna de overige poorten
der stad door afdeelingen van hun
krijgsvolk Wadden bezet, trokken zij
met het groz der huurtroepen naar het
pauselijk slot. De deuren werden ge
rammeid en met bijlslagen tegea den
grond gehouwen en weldra verspreidde
zich de tierende, moord en vernieling
ademende bende door de gangen, zaleD
en vertrekken, overal de sporeflhunnei
vernielzucht en brooddronkendheid ach
ter zich latend. In de met «al vin kunst-
Kchatten gevulde bibliotheek, haaldeo
zij alles onder deD voet en menig kost
baar document en kunstvoorwerp ging
verloren.
De bijna dric-en-tachtlg-jarige Paus
gaf In deze verschrikkelijke ure een
heerlijk voorbeeld van kalmen helden
moed. Hij verkeerde iD de meeniug,
dat het doel zijner vijanden was hem
te dooden en was er slechts op bedacht,
i waardige wijze te sterveD.
Vastberaden gaf hij zich van zijn
bidvertrek na'ar de groote slotzaal, zette
zich In vol pauselijk ornaat en versierd
met al de teekenen zijner waardigheid
op den zetel onder den troonhemel en
beval zijnen van angst sidderende*
dienaren, de deuren der zaal wijd
openen.
Als martelaar voor de H. Kerk Gods
wil ik sterven, in navolging van Christus,
die door verraad gevangen genomen
voor het heil der Zijnen gestorven is.«
Naar deze woorden met kracht te hebben
uitgesproken,' wachtte hij, omringd door
de Kardinalen Bo&asini en Espagna
en enkele geestelijken uit zijn dage-
lijkache omgeving, zijn belagers af.
Dezen stormden onder zegekreten de
zaal binnen, maar gelijk eens de krijgs
knechten, uitgezonden om Christus ge-
vangeu te nemen, bij het aanschouwen
van den Heiland der wereld, van schrik
terug deinsden en het niet waagden dc
hand aan Hem te slaan,
terug, toen 2ij zich eensklaps in teg(
woordigheid bevonden van deD in kalme
majesteit op den troon zetelenden plaats-
bekleeder van Christus op ^rde. En
waarschijnlijk zouden zij den Pads on
gemoeid gelaten en zich vol schaamte
over hun euveldaad hebben verwijderd,
als niet de Nogaret en Colonna een
einde aan hun aarzeling hadden gemaakt.
Deze edellieden bestegen onder het
uitbraken van verwenschingen de treden
van den pauflcl$ken troon en over
laadden den verheven grijsaard met
smaad en scheldwoorden.
De geschiedenis verhaalt, dat Sciara
Colonna, op het punt staande de hand
tegen den Paus op te heffen, in dil
misdadig voornemen door zijn mede
plichtige Willem de Nogaret werd ver
hinderd. Het was den gunsteling van
Philips den Schoone te doen om den
troonafstand van den grijzen Opper
herder. Onbeschaamd bood hij dezen
een te Parijs opgesteld stuk aan, waarin
de troonafstand geschreven stond, onder
bedreiging den Paus geketend
Lyon te voeren, wanneer deze niet toegaf
aan den eisch tot teekeniog van h<'
document.
Toen verhief zich de heldhaftige
Opperpriester van zijn zetel en riep.
den afgezant van den Franschen koning
toe -«Hier is mijn hoofd. Voor de vrij
heid der Kerk Gods, wil ik als wettig
<ekozen paus, als plaatsvervanger van
ezüs Christus sterven ik verlang zelfs
tar den marteldood voor Christus
jn Kerk.»
Nog verhaalt de Geschiedenis, dat
de Nogaret, in woede ontstoken door
het onwrikbaar verzet van Bonifacius
dezen in de borsUgreep, de teekeoen
zijner waardigheiivan het lichaam rukte,
hem onder het hoongelach zijner spits
broeders van den troon sleurde *en in
handen stelde van Sciara Colonna, die
onder den last der jaren gebogen
grijsaard, een kaakslag r
pantaterde vuist toediende.
De Nogaret heeft deze tegen hem
igebrachte beschuldiging met veront
waardiging van zich geworpen.
Vast slaat intusschen, dat hij den
Paus gevangen nam, hem in een der
vertrekken van het slot onder bewaking
sterke wacht liet opsluiten, bem
eenige dagen spijs an drank onthield
en zijn dienaren het mishandelen.
De aanslag was gelukt. Doch nu trad
bij de saamgezworenen besluiteloosheid
in, aaDgaande hetgeen hun verder te
doen stond.
Den Paus van Anagni naar Lyon
voeren, zooals hun bedreiging had ge
luid, durfden zij niet, uit vrees- van
onderweg door diens aanhangers, talrijk
In de door te bekken landstreken, te
worden aangevallen.
Zoo gingen drie dagen voorbij.
Toen nraakten de burgers van Anagni,
vol schaamte over hun lafheid, zich op,
en vertoornd over den hoon, hun wel
doener aangedaan, wierpen zij zich op
de vreemde indringers. De Nogaret werd
na een korte' schermutseling genoopt
het slot van Anagni prijs te geven en
Paus Bonifacius werd, onder het gejuich
fijner onderdanen, in vrijheid gesteld
en met berouwvollen eerbcid overladen.
INog op den avond van den bevrijdings
dag presideerde de onverschrokken Kerk
voogd een consistorie, waarin hjj aan
het verblinde, legen hem opgestane ge
deelte van Anagni's bevolking, genade
voor recht schonk.
De aaostokerB van het Verraad werden
echter van deze gunst uitgesloten. Ook
Reginald Supiro, een Italiaansch ridder,
die oi* verzoek van tie Nogaret er In
bad toegestemd, dienst te doen ata
gevangenbewaarder van den Paus, ont-
ving vergiffenis van den grootmoedigeo
Bonifacius.
Paus Bonifacius VIII zou de geweld-
rad, óp zijn gew'ijden persoon uitge
oefend, niet laag meer overleven.
Wél keerde hij spoedig onder de hoede
van een talrijk en sterk gewapend ge
lelde in zegepraal naar Rome terug,
waar hij onder het gc^beldwJ£oBielae&
werd ingehaaldmaar, lichamelijk ge
broken onüankB zijn krachtigen geest,
bezweek de drie-en-<achtigjarige tenge
volge der geleden mishandelingen en
kwellingen, op den Ilden October 1303
met de grootmoedige woorden op de
lippen: »"Ik vergeef.»
De vastberaden Paus, die met on
gebroken moed weerstand bood aan
de vijanden der Kerkde deugdzame
Kerkvoogd, die van zielenijver brandde,
een bijzondere zorg aan de rnissies
wijdde en het eerst, in 1300, eeD jubilé
invoerde; de diepzinnige geleerde, die
het zesde boek der Decretalen opstelde
en de universiteit der »Sapienza<
Rome stichtteen de edelmoedige
heilige priester, werd in zijn leven
na zjn dood wij wezen er reeds
loop dezer historisch
.de Colonna's én du Plessis,
Simonie, ketterij, moord en andere
gruweldaden beschuldigd.
Zoo zou hij zijn voorganger, den
H. Petrus Celestinus. bebbeu doen
brengen.
De waarheid echter is, dat de vrome
Celestinus, op wiens schouders het be
stuur der Kerk in die moeilijke tijden
te zwaar drukte, vrijwillig afstand deed
van de driekroon, om zijn geliefde kluis
zeer te betrekken. Toen Bonifacius'
■janden echter den kluizenaar, zijns
danks, tot het bewerken eener scheuring
in de Kerk wilden jnisbtuikeo, wees de
Paus hem het kasteel Fumore V» ver
blijfplaats aan, waar hij, naar eigen
getuigenis, vele jaren een ongestoord
geluk mocht smaken.
Paus Bonifacius' tweede opvolger
Clemens V, de jegens Philips den
Schoone in menig opzicht zoo inschik
kelijke Paus, weigerde standvastig, hoe
zeer Philips er ook op aandrong de
nagedachtenis zijns voorgangers
Schoenen en Sportartikelen
L&ngestraat 116 Telefoon 70
Stand no. 13
edict van den 13den September
1309: «Bonifacius, vroeger legaat van
verschillende Pausen, gaf later als hoofd
der Kerk, vele verordeningen in het
riep belang van ons H. Geloof en ter eere
Gods. Door het opdragen der H. Mis,
door zijn prediking en andere goede
werken, heeft hij steeds openbare be
wijzen vaD zijn Katholiek geloof ge
geven. »De beschuldigingen tegen hem
ingebracht, zijn klaarblijkelijk van allen
grond ontbloot.*.
Om bet gewicht der zaak, zij hier
nogmaals in 't licht gesteld, dat niet
van Bonifacius VIII, doch van den
Franschen kanselier Pierre Flotte, de
valsche buile afl mistig is, waarin be
weerd wordt, dat de vorsten ook in
wereldlijke zaken aan het gezag der
Pausen onderworpen zijn.
Geen Paus heeft dit ooit geleerd.
Hleiover zegt Leo XIII z.g. in zijn
Encycliek van 29 Juni 1881: «De Keik
erkent en verklaart, dat de wereldlijke
zaken onderworpen zijn aan het staats
gezag. hetwelk op dit gebied 90uvereln
is doch in zaken, welke zoowel tot het
kerkelijke, als het geestelijk gebied be-
hooren, wenscht zij, dat een
komst tusschen beide machten
worde, om de voor beide verderfelijke
twisten te vermijden.»
De laster is zelfs zóó ver gegaan,
Paus Bouifacius van zelfmoord
schuldigen.
Ons antwoord hierop luidt: de god-
uchttge Kerkvoogd stierf drie-en-
tachtig jaar oud, na luide in tegen
woordigheid van acht kardinalen, dt
Katholieke geloofsbelijdenis te hebben
afgelegd. In 1605, dus drie eeuwen
zijn sterven, werd zijn graf geopend
men vond een ongeschonden en schijn-
baar pas ontslapen doode.
Haarlem. JOS. P. H. HAMERS.
GndertrouwdW. L. di Jong en B.
d. Brink.
GehuwdTh. v. Hoorn co D. A. v.
feest
De R. K. Spaarbank voor.tweejaren
alhier opgericht hield Donderdagavond
hare gewone Jaarvergadering. Jammer
dat betrekkelijk zoo weinig belangstel
lenden waren opgekomen om te kunnen
aanhooren het onder ieder opzicht voor
treffelijke Jaarverslag van den Secretaris
dezer instelling den Heer J. Batenburg
GemeeDte-Secretaris van Soest.
Uit het ffnanclcete gedeelte memo-
reeren wij slechts als twee voor den
bloei der spaarkas duidelijk sprekeode
feiten dat deze op dit oogeobllk aan
inleg-kapicaal bezit een som f 43106.08
en het aantal spaarboekjes gestegen is
tot 190.
In het laatste jaar heeft het bestuu
gemeend een nieuwe methode van
werken te moeten toe passeoen worden
alle inleggelden voortaan uitsluitend en
geheel alleen door het Bestuur beheerd,
Aan de firma Dullaert en Co. te Soest
die tot nu toe het beheer der geldeu
voerde, bracht de Secretaris verdienden
dank, waaraan hij toe voegde [dat die firma
in alles en ten allen tijde stipt en royaal
hare verplichtingen tegen de spaarbank
was nagekomen.
Van de overwlDSt werd het grootste
gedeelte reglementair besteed voor de
vorming van een reservefonds, een ander
gedeelte, circa f 200, werd bestemd voor
goede werken in de parochie.
De spaarkas behoort tot de nuttigste
instellingen der parochie. Aan ben die
met veel;arbeid en toewijding en overleg
deze instelling'zoo zegenrijk doen bloeien,
het Dagelijksch Bestuur, de Heeren
A. Maas en J. Batenburg daarvoor open
baar dank. A. C. H. V.
Utmbt
Naast de dezer dagen reeds vermelde
sprekers (Pater F. Otten O.P. en mevr.
Brons veld-Vltringa) zal ook nog op den
Mei a.s. te houden Politieken Land
dag te Utrecht als spreker optreden
mr. J. R. H. van Schaik, lid van de
Tweede Kamer der Staten Generaal.
Kaasmarkt. Aanvoer 49, wegende
13882 Kg. Eerste kwaliteit f64 4 f69.
Tweede kwaliteit f58 k f63.50. Rijles-
merk f68 k 173. Handel matig.
8tist
van da A.W.E.T. In Amicltia
Rijwielen nn Motoren
via
(Jtrechtschestraat 25 Tel. 81
Amersfoort.
houders het gemeentebelang schaadt,
18 zelfs voor dc gladste tijfer-acrobaten
een moeilijk karwei.
Elke tak van dienst heeft nu een
directeur, zoodat de wethouders-be
moeiingen allengs minder belangrijk
worden.
Telkens weer baart 't bezetten van
m wethouderszetel moeilijkheden. De
keuze is beperkt en heeft kans «klein»
te worden in dubbelen zin.
Toch gelooven we niet dat de Raad
er toe besluiten zal. Suggestie werkt
lang na.
Ter eere van den 12den verjaardag
Prinses Juliana werd hier Zaterdag
gevlagd. In «Het Valkje» was door de
Oranjevereeniging een kinderfeest ge
organiseerd.
Utrecht slaagden voor
de acte Lager Onderwijs de dames
E. M. Werkman, H. G. M. Uitzetter en
L. J. Wesseling.
Van Meursing's Gebak-Fabrieken
wapperde de driekleur ter eere van het
25-jarig dienstfeest van den voorman-
magazijnmeester G. van Zuilen.
Bij monde van den hoofdboekhouder,
werd de jubilaris namens den Heer
Meursing gelukgewenscht. Hij heeft zich
opgewerkt door ijver en plichtsbetrach
ting tot een vertrouwenspost Hij werd
met een fraai buffet vereerd.
De heer Peeman, tolk van het per
soneel, bood den jubilaris een mooi
schoorsteen-garnituur aan, benevens een
kpper rookstel en een bonbonniére,
waardoor deze dag zeker lang in aan
gename herinnering bij den jubilaris zal
'5. L bléven voortbestaan,
Door den gemeenteraad is besloten
tot instelling van vaste marktdagen Marktbericht. Hoendereieren f 8.50 k
den verkoop van groenten, aard- f 9.50 per 100 st. Hooiboter f 2.70_ k
appelen, visch[en ongeregeldejgoederen,
terwijl met een veemarkt een proef
wordt genomen. Van gemeentewege
za! een gebouw voor openbare leeszaal
en bibliotheek worden gebouwd, om
dit dan te verhuren aan de betrokken
vereeniging, die een nader vast te stellen
subsidie zal genieten. De benoodigde
geiden voor uitbreiding der Herv. M.
U. L. O.-school met 4 lokalen, werden
toegestaan. Er werd f45.900 voorschot
toegekend aan de bouwer. «Arbeiders
belang», te Austerlitz. Besloten werif
voortaan volksconcerten toe te staan
in het Walkartpark.
Amersfoort
Uit den Omtrek
Eemnel
Dezer dagen werd de laatste land
verhuring in dit voorjaar gehouden. Dc
pachtprijzen beliepen door elkander ge
rekend 60— 80 gulden minder dan ver
leden jaar. Er was veel belangstelling.
Eartn
Geboren: Gerritje, d. v, G. F. Hei
mans an A. van Bijsteren.
Wethouders.
Van een onzer lezers ontvingen wij
de schriftelijke opmerking dat hij niet
instemt met ons verlangen naar ve-
■nindering van 't aantal wethouders.
De vorm, waarin hij zijn opmerking
kleedt, 'doet denken aan een geval van
hypnose. «De enorme uitbreiding der
gemeente», «de reusachtige groei van
hare instellingen», enz. enz. dat zijn
itdrukkiDgen die hier te denken geven.
De zaken objectief beschouwende,
zal ieder moeten toegeveD, dat noch
«de enorme uitbreid'ng», noch de «reus
achtige groei» aanleiding hebben ge
geven tot; 't uitbreiden vin hetWet-
Bewijzea met deugdelijk materiaal
t dat vermindering van het aantal wet-
f 3.20, Kippen f 2 k f 4, Kuikens f 5 k
f6, Piepkuikens f 1.25 k f2.50, Oude
eeoden f 1.50 k f 2.75, Tamme konijnen
f2 k f3.50, Duiven fl.50k f 1.80 per
paar, Magere varkens f70 A fllO,
Zeugen drachtig f 180 k f275, Biggen
f27 k f50.
Aangevoerd waren180.000 stuks
Hoendereieren 300 kilo Hooiboter
80 Magere varkens 250 Biggen 15
Zeugen.
Door notaris Knoppers werden ge
veild
Perc. 1: een heerenhuis Muurbuizen
107 H. J. Bluemink f7800.
Perc. II, HI en IVfabrieksgebouw
et omliggend weiland Bisschopsweg
146 T. van Hoogevest f15800.
Perc. Vwoonhuis Groote Haag 48
van Nimwegen f 1000.
Perc. VIwoonhuis Groote Haag 50
van Beek f 1100.
Perc. VIIwinkelhuis Schimmelp.str.
25opgehouden 16900.
Op 31 Dec. waren op de Ambachts
school aanwezig 180 leerlingen O.I. i
Timmerlieden 54, Smeden, Machine
bankwerkers en Electridenc 100, Meu
belmakers 17 en Schilders 9.
Het einddiploma is uitgereikt aan
53 leerlingen, n.l.t 13 Timmerlieden,
22 Machine Bankwerkers, 8 Elcctridens,
5 Meubelmakers en 2 Schilders.
De cursus voorber. Midd. Tech.
onderwijs, verbonden aan de Ambachts
school telde bij den aanvang van den
cursus op 1 September1ste klasse
15 leerlingen, 2de klasse 13 leerlingen,
3de klasse 6 leerlingen, tcrwjl de voor-