N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 27 DEC. 1921.
35ste JAARGANG No. 79.
Kantoor i Lsngcgrscbt 28, Amersfoor
DB BEMBODB verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week In
gaan, doch opzegging van abonnement moei
geschieden voor den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Prijs per drie maanden f 1.00 Bultende
gemeente Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
aDVERTENTIËN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
Advertentien moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Zonder zelfvertrouwen zijl gij
niet veel en kunt gij niet veel;
door geloof in u zelf en in de
taak, waartoe gij geroepen zijt,
zijt gij krachtig en kloek
Binnenland
>an hunne kinderen kunnen ver
strekken.
ire Majesteit, onze geöerbiedigde
Koningin heeft zich persoonlijk met den
toestand alhier op de hoogte gesteld
bevolking wordt gewaardeerd, geeft dat
toch geen oplossing in deze benarde
toestand, maar wel kan het beschouwd
worden als een aansporing tot allen die
iets geven kunnen, aan deze gezinnen
steun te verleenen.
De tijden zijn voor allen wellicht niet
zoo gunstig, maar we zullen het toch
van Gods zegen moeten hebben en ho
zouden we Dien beter kunnen vcrkrijgei
dan door voor arme medebroeders iets
staanHet comité vleit zich dan
ook met de hoop, dat zijn oproep
weerklank moge vinden bij onze R. K.
Landgenooten. Elk offer hoe gering en
welken vorm ook, wordt dankbaar
ivaard en met groote zorg zal de
verdeeling geschieden, zoodal het terecht
komt, waar de nood het hoogste is.
Door ons comité zal uitsluitend bedeeld
worden in levensmiddelen, kleedtng
De nood onder de Drentsche
Veenarbeiders.
Er is nood onder de veenarbeiders
in Drente. Reeds heeft dit geheele jaar
zich gekenmerkl door groote werkloos
heid, maar sinds de graverstijd afge-
loopen is, beeft de werkloosheid nog
grooter omvang aangenomen en thans
zijn het uitzonderingsgevallen, waar de
man nog aan den arbeid is.
Door rijk en gemeente is een
regeling in het leven geroepen, die op
zich zelf beschouwd, nog heel
ellende voorkomt, maar toch lang
voldoende is, om de nood welke in vele
gezinnen heerscht te keeren. Die rege
ling is trouwens ook niet door alle
Gemeenten ingevoerd en is ook niet
voor alle arbeiders toepasselijk.
Waar de zaken zóó staan en in som-
mige gezinnen een toestand heerscbl
die met elke beschrijving spot, iels wal
zich nog vreeselijker doet gevoelen, wan
neer in zuifte gezinnen zieken zijn, otwei
gezinsvermeerdering te wachten is, daar
kan het niet anders of er moet hulp
geboden worden.
Eenerzijds om aan R. K. Nederland
den schiijnendcn toestand welke hier
heerscht bekend le maken, anderzijds
om bij verhoopte hulp deze ter juister
plaatse te kunneu aanwenden, heeft zich
in onze veenslreek een comité gevormd,
dat met 'dezen een beroep doet op dc
Katholieken van Nederland, ten einde
de ergste nood te kunnen lenigen.
Zeker, het comité weet heter wordt
van onze geloofsgenooten veel, zeer
veel gevraagd, maar daarnaast weet het
ook, dat wie geven wil, veel geven kan,
en waar met bewonderenswaardige vrij
gevigheid zooveel wordt gedaan voor
noodlijdenden buiten onze grenzen,
daar mogen we vertrouwen, dat vele
een offertje zullen willen brengen voor
het kind en voor de moeders, die in
Drente in zoo kommervolle omstandig
heden verkeeren.
Het is pas St. Nicolaas geweest en
ondanks slechte lijden voor menig gezin,
hebben de kinderen toch oveial hun
verrassingen, hun versnaperingen gehad.
Hier in Drente heelt het ook dien
dag in menig gezin, zelfs aan het nood
zakelijkste voedsel ontbroken en wie
begrijpt dan niet, wie voelt dan niet
mede, welk een leed het is voor zulke
moeders, als zij niet hel noodige voed-
Met vreugde kunnen wij mededeelen,
t in ons comité ook zitting hebben
de ZeerEerw. Heeren P. J. van Schalk,
Pastoor te Klazienaveen, H. W.
Soest, Pastoor te Erica en H. J. Peters,
Pastoor te Zwartemeer, zoodat iedereen
zekeiheid kan hebben, dat zijn t ffertje
ook voor het gestelde doel besteed wordt.
WIE HELPT-??
Namens het Comité,
P. J. VAN SCHAIK.
N.B. Gelden of kleedingstukken of
wat men voor dit doel wil geven, kun
nen bij voorkeur worden gezonden aan
Pastoor.P. J. van Schaik te Klaziena
veen, den voorzitter van bet comité.
(Postrekening Nicuw-Amsterdam 22883).
heerschen
Landbouw
Boer Bn^Stademensch.
Bij 't maken van vergelijkingen lus-
sclicn volksgroepen loopen we steeds
gevaar in generatiseeren te vervallen.
Du gevaar wordt grooter naarmate de
volksgroepen zelf weer in onder-groepeD
zijn te verdeelen,
Woorden zeggen weinig, 't Woord
boer b.v. vertelt alleen dat de dragi
van dezen naam in 'l landbouwbedrijf
zijn brood vei dienthet zegt mets om-
treDt zijn ontwikkeling, zijn ftuaucieele
positie slechts de werkkring woidt er
inede aangeduid, Zoo is 't ook met 't
woord stedeling dit geeft slechts de
•oonplaats aan, terwijl er m 't alge-
leen kan worden bijgevoegd, dat de
stedeling in de stad zijn werkkring vindt.
Meer niet.
Boer en stadsmensch drukken dus
geen scherp omlijnde begrippen uit
het zijn verzamelwoorden, die juist om
dit karaklcr moeilijk te hanteeren zijn.
En die moeilijkheid leidt gewoonlijk
t onjuiste conclusies, tot veikecid
oordcelen.
Zoo denken veel stedelingen dat alle
boeren rijk zijn, terwijl de boereo van
hun kant de stedelingen aanzien voor
menschep, die gaarne ten kosle van
den boer willen leven.
Noch 't een, noch 't ender is juist.
En nu letten we nog maar alleen
op den sttiffelijken kant van de tegen
stelling met betrekking tot de geeste-
JOSEPH RIBEIRA.
Ik verkocht het ouderlijk huis met
tuin, mijns vaders bibliotheek en trok
het land in, om te pogen mijne teeken-
schetsrn voor goeden prijs te verhan
delen. Ik had mij met de hoop gevleid
om daar nog al veel geld voor t<
krijgen, maar ik verdien er nauwelijki
droog brood aan. Als ik nog eens eet
kooper vind, dan glimlacht hij mede
lijdend en biedt bespottelijk weinig. Ik
heb nog maar veertien dagen lijd, er
was nu op weg naar een broeder mijnt
vaders, die hier stalhouder is.
Houd moed, mijn zoon, zeide de
monnik. Gij zijt een plichtbelrachtend
zoon en een moedige knaap. De Vooi
zienigheid moge u beproeven, maai
zal u niet verlaien. Wees vooral nooit
ondankbaar I Wie weel welk geluk u
nog te wacbten staat na zooveel legen-
spoed I God kon wel eens heden u den
noodigen bijstand doen gewotdenHij
kon wel eens een der machtigste
sten der aarde van zijnen troon gesloo
ten hebben om u lieden de hulp te
verleenen die gij behoeft, gij, de zoon
van den nederigen dorps-secretaris. Hoe
heet uwe moeder
Mtrgaretha Gil, weduwe Louis
Rbeira.
I jke zijde
dwalingen,
Onze boerenstand is niet tijk. i
Meer dan de helft van onze land
bouwers heeft een kommervol beslaan,
terwijl'van de andere helft een belang-1
ijk deel finantieel zeur zwak staat. Van
200.000 boerenbedrijven zijn
dan 100.000, die niet grooter
zijn dan 1 tot 5 H.A. Houden we
hierbij nog in 't oog. dat deze kleire
bedtijljes grootendecls worden gevonden
op de armere zandgronden, dan treedt
de economische zwakte nog meet aan
't licht. 1
Op deze zeer zwakke boerenvolken
41.000 met een bedrijf van 5 tot 10
H.A. De volgende groep, van 10 tol
20 H.A,, telt 31.000 bcdnjven. Samen
zijn du nu al ruim 172.000 landbouwers.
Er blijven er nu nog 28 000 óver, die
t beter gesitueerden behooren.
Intusschen geeft de grootte der be
drijven niet volkomen den maatschappe
lijke welstand aan. Behalve 'Jen aard
van den bodem, 'elt vooral de factor
mede van eigenaar ut pachter te
zijn. Wie eigenaa is heeft geen pacht
te betalen. Doch ook du is weer niet
geheel juist, want,vele eigen-boeren zijn
eigenlijk hypotheek-boeten. Volgens ge
gevens vau 'l Ci^lraal Bureau voor dz
Statistiek waren de Landelijke eigen
dommen in 1920 gelast met 168 millioen
pulden hypotheek Rente en jaa/iijksche
aflossing beloope'j nu* heel w,
Van de groolrire bedrijven
tol 50 H.A. - - tjitaal 23.797 liggen
er 56 procent ot'der pacht, en van de
bedrijven vso 50: tot 100 H A. 3278
in totaal zijn slechts 37 procent
eigendommen en 63 pachthoeven.
Uit 't bovenstaande volgt, dat onz<
boerenstand lang niet is een geseten
boerenstand. En dan geven de ge
noemde getallen nog niet eens den vul
ledigen stand weer. Buiten decflicieel
vastgelegde schulden heeft menige
boer nog andere verplichtingen, onder
handsche.
Zeeland en Friesiand zijn de provin
cies, die 't mees. onder pacht liggen;
in bode 73 prvdeni van den bodem
slechts 27 procent van den bodem staat
te boek als boeren-eigendom.
De meerderheid zijn kleine memchen,
heel kleine.
Dat ze toch nog kunnen bestaan ligt
voornamelijk hierin, dat hun bedrijven
zijn «familiebedrijven*. In den kiemen
boerenstand werkt de heele familie,
vrouw en kinderen, mede. En dan nog
is 't geen ruim bestaan. Trouwens, dal
kan niet, omdat de bediijven te klein zjjn.
Aan deze familiebedrijven is vooral
dit groote nadeel verbonden, dat dc
vrouw geen voldoende zorg aan 't gezin
kan besteden. Nergens wordt meer
aibeid van vrouw en kinderen gevergd
,n in den kleinen^ioerenstand.
En wanneer dit nu nog tot welvaart
leidde
Er komt nog bij, dat deze menschen
loit eenige zekeiheid hebben omtrent
hun inkomsten, omdat zij geheel van
marktprijzen afhankelijk zijn. Een be
rekening kunnen zij nooit maken dit
or de grootere bedrijven,
graan staat thans op den halven
piijs van verleden jaar om d'eseu lijd.
Toch zijn dc uitgaven in 1921 niet ge-
ringer geweest dan in 1920.
Het fatale is, dat de boet maar moet
afwachten, wat men hem zal aanbieden.
Eenigen tijd zou hij :.ijn producten
kunnen vasthouden, maar ten slotte
moet hij toch verkoopcubovendien
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lunge Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
üepositorente van 3'/, - 5%
loopt hij dan kan*, dat dc markt nog
«ondvr. dat de j ingens uit den
kleinen stand, die wat meer geleerd
lari hun ouders en ook wat
ovej 't geen cr In dc wereld
er v .,r bedanken om evenals
i» - -n leven vol tobben te
aanvaarden. 7. verlaten zoo gauw
'gelijk 't lcti.1 on trekken naar de
der. Door rit-- woningnood ia de
.fldviuchlc vt"l. temperd, maar wie
kans teliocn dl. wipt naar de stad.
Al» de *;-'.leii n zich volmaakt kon
indenken in h.-t leven op 't platteland,
vooral ven dien hardwerkenden kleinen
boerenstand, dan zou hij erkennen hoe
bevoorrecht zijn positie is tegenover
die van de boeren In 't algemeen.
De stad ts 't centrum van 't intellect
hier bloeien kunsten en wetenschappen.
Voor de stads mensch'-kinderen staan
tallooze Inrichtingen voor onderwij»
open, voor dc rningegoeden tegen weinig
of geen schoolgeld. De stad geeft ge
legenheid tot geestelijke en stoffelijken
vooruitgang, dien de boerenstand zoo
goed ais geheel mist. T. G.
Onze plaatsgenoot, J. C. Brouwer
Kerkpad Z.Z. slaagde te Utrecht voor
het examen pracujk diploma «I ransche
Handelscorrespondenties Vcrecniging
Leeraren.
De Raad dezer gemeente besloot
aan de Vcrecniging voor Chr. Lager-
en Uitgebreid lager onderwijs te Soe-
steiberg een crediet toe te staan van
f 36000 voor den bouw eenet nieuwe
Chr. School voor Lager Onderwijs,
•Ike school zal verrijzen op een ter-
n, gelegen aan den Hi stweg aldaar.
Voor de betrekking v ,n administra
teur op het bureau voor den gemeente-
architect te Soest tegen een salaris van
f2500— f3000 meldden zich 190 solti-
Alhier waren deze week 105 werk
zoekenden tegen één aanvraag om werk
krachten, o.l. om een dienstbode.
Utrecht
Kaasmarkt. 23 D*c. Aanvoer 40
wagens, wegende 8640 K.G. 1ste kw.
165.50 a f70. 2de kwal. f63 k f65.
R^ksmeik f65 e (71. Hendel matig.
Uit den Omtrek
Amersfoort
Baant
In de Raadsvergadering werd tot ver
hooging van het aantal facultatieve op
centen op de dividend en tantieme-
belasting besloten van 6 op 18. Bjj de
behandeling der begrooting over 1922
weid besloten Ged. Staten te verzoeken
het presentiegeld der Raadsleden te
brengen van 1 4 op f 7.50 per lid en
per vergadering. Besloten werd dc
commissie van beheer der Bad- en
Zweminrichtingen aan de Ecm, welke
thans officieel eigendom der gemeente
vol te ontheffen van hare functie
Raadscommissie van bijstand
te (tellen voor deze inrichtingen.
ftoogland
Den 3de Januari hoopt de heer
Veenstra het onderwijs aan den Ham
beginnen. De openbare school zal
n een Christelijke worden.
Soest
den nacht is ingebroken i
g van Koodcnbiirg en in
Wijkhuis der Herv. Diaconie aa
Middelwjjkslraat. Ontvreemd werden
o.a. een fizts, een horloge en eenig
geld. Van de daders Is niets bekend.
Proces verbaal werd opgemaakt
tegen een landbouwer in deze ge
meente, wegens het afleveren en ver-
koopen van vervalschtc melk.
En hoe heet de dokter, dien gij
bedoelt
t is.... dokter Barrachido, te
Valenciae.
Ik zal het onthouden. Wandel
iiij mede naar het klooster van
Sint Justus. Maar gij moet niet pater
tol mij zeggen ik ben slechts bro-der.
Zeg maar broeder Arsenius, zooals ze
Allen in het klooster mij noemen. Ik
hoop dat de goede paters mijn verzoek
niet zullen afslaan en u wel gastvrij
heid zullen verleenen. Morgen zullen
wij de beste middelen om u, zot
gelijk, uit den nood te redden,
leggen. En gij, kleine viiend, hoe heet
gijhet is gemakkelijker als ik uw
Joseph.
- Komaan dan, Joseph, laat ons
wat harder aanstappen I
De oude monnik was niet zeer spraak
xaamhij zeide niet veel meer vooi
dat zij aan de kloosterpoort waren, en
scheen nu in zwaarmoedige gedachten
verzonken te zijn.
De kleine hond liep snel vooruit, als
om den weg te wijzennu en dan
eens op zijne stappen lerugkeerende,
en, zooals honden doen, den weg drie
of viermaal afleggende.
Joseph beschouwde het gelaat
den monnik aandachtig en hij moest
zich bekennen dat geheel het
komen van den monnik hem
i dan vertrouwen inboezemde. Het
iemand, kort van gestalte, die
moeilijk liephij droeg een langen
rooden baaul, zijne kleine maar schit
terende oogen waren bijna geheel
borgen onder zware roode wenkbrau-
en geheel zijn aanschijn mei
dunne bleeke lippen eri den samenge
trokken mond, teckcude meer dc list
een koopman die veel gereisd
heeft dan de eenvoudigheid vat
digitus.
Aan de kloosterpoort gctiadtid, liet
le monnik den deurklopper eenig
malen zoo geweldig vallen, dat li
was als klopte hij aan de pooit van
een riddetkasteel, waarvan hij de graal
De - .VmstwdaaietJie veteeofglnif-
Zomers Buitens in het bezit gekomen
•art een bedrag groot f 265,000. Dit
bedrag geleend door de Centrale Ar-
beidera-Ycrzckcrings- en Depositobaok,
zal worden aangewend, om een vacanlic-
oord te bou» en en in te richten in de
gemeente Soest. Het staat vast. dat
reeds in 1922 met de exploitatie van
deze instelling, de eerste tn ons land.
een aanvang !;an worden gemaakt.
Architecten zijn Guldrn en Geldmaker,
tcrwfll de muui- en beschilderingen van
het hotel-restaurant tullen worden on
gevoerd door de artisten Leo Visser
tr-Ducker.
De Bioscoop- M .1 tUchappij «De
Arend zal vanaf 1 Januari door Joh.
Steeman worden beheerd.
Op de markt
Appelen f6 I» fl«. zandaardappelen
i .i fO per hectoliter; hoendereieren
5 it f 18 50 per 100 st.hombner
12 20 a f2.60 per kg.; duiven f070
f 1.10 per paar; kippen fl.SOi f2.50.
kuikens ('3 ii (4.50, piepkuiken» f090
f160, oude eenden f 1 50 ii f 175,
iten f3 50 ii f4.25, wilde konijnen
f 0.90 ii f 1,50, tamme konijnen f3 i.
f5, biggen 19 i» (21 per stuk.
Aangevoerd waren ongeveei 75 heet.
appelen, 50 heet. zandaaidapprlen,
30.000 «tuks hoendereieien, 300 kilo
hooiboter en 140 biggen.
Gij zijt het, dat dacht ik wei,
broeder Arsenius, zeide de broeder
portier, open doende uw kloppen ken
ik en weet al wie er aan de deur stu.it.
Ka wie is daar bij u Gij weet dat de
abt u heeft geweigerd om meer dan
twee bedienden te hebben deze vreem
de knaap kan dus niet toegelaten
worden. Hel is bovendien in 't geheel
geen gewoonte om honden mee te
nemen in het kloostergebouw.
Broeder Arsenius fronste de wenk
brauwen cn sprak op korten, bevelen
den toon: .Ik neem de verantwooide-
lijkhcid van heel die zaak op mijlaai
den jongen en den hond maat binnen.
DE KEIZER.
Na zijn beschermt Img door een lange
kloostergang en langs vei scheiden?
cellen geleid te hebben, bereikte dc
monnik een binnenplaats, die ann de
overzijde torgang gal tot verschillende
vertrekken. Het was een sooit van
paviljoen, dal daar nog nieuw gebouwd
scheen le zijn. In het eerste verlick
van dat paviljoen *al een jonge klerk
aan een lessenaar le schrijven, terwijl
een oude knecht uitrustte in een leu
ningstoel. Bij de komst vaD den mon
nik rezen beiden op en groeten hem
met dtrprn c.-ibierï
Broedt r Arsenius gaf fluisterende
eenige orders aan den secretaris, sprak
ook eenige woorden tot den
knecht en leidde toen Joseph in eene
kamer, die aan al de vier muren, van
den vloer tot aan de zoldering, be
hangen was met klokken eu uurwerken
van allerlei soort en slag. Deze waren
ook de eenige sieraden. Er atonden
anders niets in dc kamer dan een paai
lompe stoelen, een kastje en
voudlg ledikant.
- Gij ziet, mijn zoon, zeide hij tot
Joseph, dc logeeikamer, die ik u be
zorgd heb, is niet bijzonder groot, maar
gij kunt hier toch wel wezen Laai ons
geer tijd verliezen ik heb lltans drukke
bezigheden. Gi zult wel honger hebben,
daarom tal Ik u nog een en and»
uitzetten.
Hij opende de kast, haalde er een
stuk kaas mt. eenige gedroogde vruch-
cbrond en een lederen fletch.
half mei wijn gevuM. Hij plaatste ver
volgens twee tchotela op tafel en noo*
digdc zijn jongen gast te gaan aanzitten.
Deze Hel zich niet lang noodigen rn,
na gebeden Ie hebben, verorberde
met smaak een groot gedeelte van
hetgeen opgediend was. De lange voet
reis en de veimoeieuis. opgedaan bij
het redden van den hond, h idden hem
inderdaad hongerig gemaakt. I>e hond,
die aan zjjns nieuwen meesters voeten
lag. kreeg menig brokje mede. Toen
de jongeling me» en vork nrrlerlegde
de monnik had inmiddels slecht*
eenige teugen melk genomen zeide
de gn«iheer tot hem
- Welnu, Joseph, nu kunt g$ »Uak»
uw avondgebed doen en wensch ik u
wel te rusten.
(Wordt vcsvolgd.)