N.V. Middenstands-Credietbank DE EEMBOD R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 4 April 1922 No. I 36ste JAARGANG. Kantoor i Longegracht 28, Amersfoort DE EBMBODH verschijnt Dinsdag- tn Vrijdagmiddag. ABONNEMENTEN kunnen elke weck in gaan, doch opzegging van abonnement n"081 geschieden voor den aanvang van een nlfl"* kwartaal. Prils per drie maanden 11.00 Bullen ae gemeente Amersfoort fl.10. Atzonderlflkc ""aDVERTENTiBn 25 cent per regel. BUUR* tarieven voor handel en nijverheid bij geregel" adverteeren. AdvertentlSn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Wijsheid is beter en jneqr dan kracht. Binnenland. Aan de Roomsche Vrouwen. Door mejuffrouw|A. H, Oostendorp te Deventer is het volgende strijdlied ver vaardigd, dat, op 'n populaire melodie gezet door mejuffrouw W. v, Br"2gen' op ruime schaal wordt verspreid door den R. K. Vrouwenbond (C. 8). Roomsche vrouwen wilt ontwaken Voor den politieleen strijd. Nu het tijd is om te toonen, Dat gij Roomsche vrouwen zijl. Roomsche vrouwen.'doet'u hénnen Als gij straks ter stembus gaai, Naast onsjNeerlandsRoomsche mannen, Katholieken van de daad. Roomsche vrouwen, op'ter stembus Opgetrokken zij aan zij, Mede zult gij helpen bouwen' Aan de nieuwe Maatschappij. Roomsche vrouwen, gij kunt zorgen, Als uw Roomsch gevoel ontwaakt, Dat gij uw metalen stembus Tot een Roomsche zege^maikt. Roomsche vrouwen, wilt'bedenken Dat het uur van strijden slaat, Dat het in de stemlokalen Voor of tegen Christus gaat Diep gegrift in uwe harten, Zwaar geletterd op uw vaap. Zij uw leuze die der^ Landsvrouw xChristus nu en steeds voolaan.* Marktprediking- Meerdere jpersonen bieden rich tegen woordig aan om aan bovedgmoemden vorm van apostolaat mee te werken. Vooral nu verscheidene gtcote steden zich hebben aangesloten of cp het punt staan zich aan te sluiten bij een orga niek reglement van heel Nederland, rijst als vanzelf bij menigeen de vraag: kan ik daar ook aan meedoen Voor zulke personen kan het wellicht pittig zijn te weten welke eigenschappen/een markt- prediker moet hebben en welke hij juist niet moet hebben. In de,eerste plaats dan moet hij "natuurlijk zijl godsdienst door en door kennen. (Ma3r dat kan verder buiten beschouwing b'ij> gezien hij anders nooit een sprekers vergunning kan krijgen tn dus nooit een marktprediker in den eigenlijken zin worden kan.) Verder moet hij heldere, duidelijke ver-dragende s hebben, die het geheele omringende publiek zonder al te veel inspanning kan verstaan. Een zéér gewichtig punt is ook dat de marktpred ker een beelji humoristisch is en af en toe een geestig trekje lusschen zijn overigens ernstige woorden kan werken. Verder moet hij sympathiek zijn. Het pub iek moet hem gróég hooren spreken en niet zeggen of denken»daar heb je die saaie ook weer« of»wat is die nan toch altijd Neen, een katholiek markt- moet sympathiek, beminnelijk lijn, ook als hij eens onaangenaam bejegend. Hij moet ook tactisch .w.z. weten op welke vragen hij moet ingaan, welke hij kort en welke j lang moet behandelen of welke hij 'heel moet negeeren. Hij moet een beetje menschenkennis hebben om te ontdekken welke opwerpingen uit ware belangstelling worden gemaakt en welke uit louter lust tot tegenspraak. Hij moet vooral ook tenslotte niet uitdagend zijn, geen twisten uitlokken. Daarom moet hij niet ongeduldig worden als zijn ge hoor niet overtuigd wordt en dan met de vuist er bij en een opgewonden gelaat de katholieke waarheid er wel in willen stampen. Neen, zoo moet hij nooit handelen, maar waardig en be scheiden alleen uiteenzetten, niet dadelijk willen overtuigen, in het besef immers dat het volk eerst gewoon onderricht moet worden, omdat daarna pas van overtuigen sprake kan zijn. Het allervoornaamste tenslotte voor marktprediker is: dat hij een ware apostel is, d.w.z.dat hij veel over heeft de uitbreiding van Christus' rijk. Dsn Briel. In het feestelijk versierde Den Briel id op schitterende wijze de herdenking plaats van het vierde eeuwfeest van de inneming der stad door de Watergeuzen, met welk feit de onafhankelijkheids oorlog tegen Spanje ingezet werd. In heel het stadje wapperden de vlaggen. De belangstelling uit alle streken des lands was overweldigend. H. M. de Koningin en Prins Hendrik ook Minister de Visser waren aan wezig. Jeugdorganisatie. 1 Digti van druk nor it EI. tuk. Door T. PLUIM. Hoewel dit opstel niet onmiddellijk op Eemland betrekkng heeft, (wel is Baarn er tijdelings bij betrokken), zal het misschien menig lezer belang inboeze men, daar het ons (toet zien, op welke wijze vroeger de R.K. kerk va.k ver drukt werd. Het geeft dus een blik ii het vroegere kerkelijke leven. In het gemeentearchief van Baarn berust een oud doopboek der R.K. kerk aldaar, loopende van 1758 tot 1821, en waarvan het titelblad luidt «Dit is het doopboek van Baarn, Santvoort en der Eem (d.i. Eembrugge) begonnen in het jaar 1758. Als ook die van Hilversum, dewelcken gedistenguert (d.i. onderscheden) den door het woordjen, Ex Hilv. (d.i. uit Hilv.) Dit laatste, n.i. dat hier in de Room sche kerk van Baam toen cok kinderen uit Hilversum gedoopt worden, leek mij zeer vieemd toe. Ik ging daarom op onderzoek uit en mocht de oplossing van dit raadsel vinden. Eer ik die evenwel meedeel, wil ik nog geen drie duizend inwoners. muziekkorpsen, een drie muziekkorpsen 'rtS,-*^n fietsclub. een korfbalclub, «'i'gtng, ^.boeren •eenigineen en i. In de li de Diocesane Jeugdcommissie het Aartsbisdom werd tot secreta gekozen Rector B. H. de Groot te Amersfoort. Tot leden van de Diocesane Jeugd commissie werden door Z. D. H. den aartsbisschop benoemd de WelEerw. Heer W. R. de Jong, kapelaan te Hil versum, als vertegenwoordiger van den Bond van R.K. Burger-Jongelingen- VereenigingenMej. A. J. M. Reith te Maarssen, als vertegenwoordigster aan de Meisjesbonden de WelEerw. Heer G. C. Hartman, kapelaan te Hilversum, als vertegenwoordiger van de Dioce- saneu Bond van de Jonge Werkman. Z.D.H. de Aartsbisschop heeft voorts goedkeuring verleend zoowel aa Statuten van den Dioc. Bond Jongemannen-Vereeniginge n in het R.K. Aartsbisdom, als aan de StatuteD plaatselijke afdeelingen van den Bond en tot voorzitter benoemd van den Bond Pater J. J. C. Hentzen te Lichten voorde. Werkverschaffing. Z.D.H. Mgr. A. van de Wetering, Aartsbisschop van Utrecht, heeft a. de besturen der R K. lagere scholen Nederland meegedeeld, dat alle vragen betreffende het onderwijs en de uit voering der wet voortaan r mogen gericht worden tot den Minister of de Kamerleden, doch rechtstreeks het R.K. Centraal Bur< Opvoeding en Onderwijs te Den Haag. Os uithuizigheid en de godsdienstig*) vereeniging. Fr. P. schrijft in de «Gelderlander* «Brieven van den Maaskant* en geeft daarin o.m. het volgende ten beste: Ik kies ais voorbeeld eens een dorp vertellen, hoe het doopboek di R.K. kerk in het archief der gemeente terecht is gekomen. Zooals bekend is, werd in den Fi schen tijd (1795 tot 1813) de Burger lijke stand ingevoerd, d.w.z. overlijden of huwelijk moest voortaan op het ge meentehuis aangegeven worden, waar ze dan in den daarvoor bestemde boeken (registers) werden ingeschreven. Vóór de Franschen hier kwamen, as dat anders; toen bemoeide zich de wereldlijke overheid niet met de zaken van den Burgerlijken Stand; die werden aan de kerk overgelaten. Deze toch diende te weten, welke haar lid- iren, evenals de kinderen daar van. Ook hield zij om dezelfde redenen aanteekening van Huwelijken lijden. Gewoonlijk geschiedde dit door den Pastoor of den Predikant, soms ook door den koster, vooral in de Herv. kerk, waar de koster tevens school meester was. Feitelijk weid er van de geboorte geen aangifte gedaan, alleen doopimmers het H. Doopsel teeken, dat ook de jonggeborene reeds tot de Kerk behoorde. Men sprak daar om ook niet van geboorte, doopboeken. arbeidersvereniging, boerenbond, twee kiesverenigingen c-i „u [#at de mindere goden, zooals f. k»erceni- gingen, kaartclubs, leenbanken, c, e "'•es en loterij club» nog als factor mijn betoog. In datzelfde dorp mis ik een flink bezocht en goed werkend patronaat, ik jongens- en meisjescongregaties, er H. Families voor mannen en ik mis i r processievereenigin- gen, drankbestrijders en »Ecr en Dcugd« organisaties ik mis er alles wat het waarachtig zede-ijk geluk van den maatschappelijkeit meosch kan bevor deren, ik mis er den voortbouw in de itschappij van bet overtuigd katho liek gezinsleven. In dat zelfde dorp bez-cht ik door de week de vroegmis (7 uur) en telde menschen, en verbluft waagde kijkje te nemen in de volgende is om 8 uur en telde er 12 per- behalve do schoolkinderen. Zóó trof me dit totaal gebrek aan eenig teeken van godsdienstig leven, dat ik die zelfde week er een Marialof bezocht tegen het vallen van den avond, daar zaten we met vief' menschen 'n paar kinderen I We zullen, nu we de tegenstèllingen hebben laten zien maar eens ronde woorden gebruiken. Het vereenigingsleven dat velerlei vormen inannen en jongelingen opeischt in hun vrije avonduren Zondagsrust, heeft onder het m( ontspanning en ontwikkeling een knak gegeven aan het gezinsleven, het heeft geschapen een ontvolkten huiselijken haard, het heeft gebracht op onze dorpen, den Paradijsappel der uithuizig heid. En waar het »brood en vermaken* devies zoo druk uitwappert op soms bedenkelijke banieren, daar is geeD tijd meer voor het kerkelijk vereenigings leven, daar is met het stervend gezins leven het graf gcgravi godsdienstige Zooals bekend is, moet van 31 December 1921 af ook voor arbeiders, die minder dan f3000.per jaar dienen, geplakt w rden. Voor hen, die geen rentekaait beb- :n, is de gelegenheid tot aanmelding et onbeperkt. Immers arbeiders, die ouder zijn dan 35 jaar, kunnen slechts tot 1 Juli van dit jaar zich aanmelden, daarna is het onherroepelijk te laat 1 Juli 1922 af kan geen rentekaar r worden opgemaakt voor personen, die 35 jaar of ouder zijn. Alle aanspraak op de rechten, rentekaart verbonden, zijn dan illijd verloren. Dit dit voor belang hebbenden groot nadeel beteekent moge blijken uit de cijfers der op 1 Maar 1922 reeds toegekende renten 16953 gevallen ouderdoitment :en totaal bedrag van f2 540018 1031 gevallen weduwenrente totaal bedrag van f 181.461.54 2453 gevallen wee enrente tot i totaalbedrag van f447 759.52; terwiil 1781 personen behandeling itvingen in een sanatorium of zieken huis en in 602 gevallen observatii rekening van het invaiiditeitsfonds plaats had. Daarenboven, als er 150 zegels zij' geplakt, ontstaat er bij invaliditeit rechi op invaliditeitsrente. Voor hen. die reeds vanaf 5 December 1919 rentekaart hebben en voor wie r Nu doet zich hiernij een eigenaardig heid voor, die menigeen licht ontgaan i. De datum van den doop verschilt bij de Katholieken niet veel met i' ran geboorte, daar de jonggeborene .poedig mogelijk gedoopt wordt. Ma: >0 de Protestanten is dat andersb hen kan tusscheu geboorte en doop maand of meer verloopen Meestal had dan ook een Protestanlsch huisvader de gewoonte in den familie bijbel den juisten datum der geboort' aan te teekenen. Geschiedde dit of raakte de bijbel door brand of anders verloren, dan wist men vaak zelf den geboortedatum niet meer. Zoo komt het, dat men soms bekende mannen alleen den datum hun doop, niet van hungebooitiv Dit is bijv. het geval met Jacob Campen, den beroemden bouwme van 't Paleis op den Dam. evenals van Maarten Harpertsz. Tromp alleen den doopdag weet. Dat was natuurlijk minder wensche- lijk en daar misschien niet altijd de kerkelijke boeken door de kosters goed werden bijgehouden, besloot de Fran- scbe regrering voortaan zelf den Bur gerlijken Stand ter hand te c lom nu reeds terstond over eenige ge. voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Oracht no. 4 - Telefoon no. 304 Credieten - Incasso's - Deposito's Depositorente van 3% - 5% matig is geplakt, is dit egdstip in Octo- :r a.s, aangebroken Dan zullen de volle rechten van de rentekaart aan het licht komen. De arbeiders, die zich niet hebben aange meld, zullen zicb dan te laat beklagen over hun nalatigheid,'*»want de deur gaat 1 Juli 1922 onherroepelijk op slot. Men melde zich daarom alsnog ten spoedigste voor een rentekaait aan, indien men er nog geen heeft. den Raad van Arbeid kan men zich aanmelden. Ook kan men een for utier op het postkantoor halen en na invulling door de post doen bezorgen ok de commissarissen van den Raad Arbeid dat zijn de uit de vakver- eenigingen benoemde vertrouwensman, nen zijn bereid deze formulieren te ontvangen, of bij invulling behulpzaam «8n. »Ons Noorden* schrijft »In de geheel-Katholieke, al-oude isschopsstad Den Bosch vroeg ik aan de Aco 'n Huisgezin: had er geen. De Provinciale kon ik krijgen. »In het Aartsbisschoppelijk Utrecht vroeg ik om Het Centrummis. Het liberale stadsorgaan natuurlijk wel. »In Zwolle vroeg ik om bet Overij- selsch Dagbladweer mis. De Zwolsche wilde men met geweld aansn •Ten slofteik «ro*g in Groningen Ons Noorden. De Aco keek me wezenloos aan Waar ligt 't toch aan, dat die jon gens de R. K. bladen niet of weinig bij zicb hebben »Oat is eenvoudig de schuld vat Katholieken zelf. Men geneert zich als Katholiek voor den dag te komen, denkt breeder te zijn als ms neutraal of liberaal blad leest en beeft geheel verkeerd idee van de eigen pers, die veel meer geeft dan de andere bladen, maar ook veel meer kost a geld en geest, maar die men toch m derwaardig acht. Dat is trouwens hebbelijkheid van vele Katholieken om eigen werk af te breken. Ze hebben el voor geen halve cent verstand redactie en admioistratie van krant, maar zullen toch eventjes zeg gen, hoe 't moetze denken dat 't zoo is als 'n lappenwinkel ol bakkerij Er mag wel een beter inzicht komen zoowel van het werk als de waarde n 'n krant, opdat men geestelijk ff-lijk de eigen pers. die eeo z groot apostolaat te vervullen heeft, steune, om ze zoo groot mogelijk te Amersfoort Dinsdag 11 April zal door de archi tccteo Bakker en Bunders in De Poor Cleef worden aanbesteed De heer W. G, Brom, oud-zouaaf^ i rxAbet Sl J°sephgesticht, -in den leeftijd van 85 jaar overleden. De heer Brom was de t^tste def vflf oud strijders van Laren, diesjog ff» leven was.-* Naar we vernemen is op de uiteifte van fl 300000 6 P«.ob, gemeente Amersfoort zood*n.g inge- ■eekend, dat een vrij belangrijke reductie op de toewijzing moet plaats hebben* Visschen en jagen. De Burgemeester maairt bekend, dat ter gemeentesecretarie kosteloos ver krijgbaar zijn aanvraagformulieren ter bekoming van jachtakten, voor het nieuwe seizoen, aanvangende 1 Juli aan staande en eindigende 30 Juni van bet- volgende jaar. Eveneens zijn ter gemeentesecretarie kosteloos verkrijgbaar furmulierenf» de aanvragen tot bet bekom'eo een visch- of bengelakte, voor het aanvangende 1 Juli aanstaande,' indigende 30 Juni daaropvolgende» Men nqpdigt belanghebbenden uit huti aanvragen zooveel mogelijk vóór 1 Mei .k. in te dienen. - Marktbericht. Appelen £15 A f 20 per hectoliterZandaardappelen f A f8 per hectoliter; Hoendereieren f A f8 per 100 stuks; Hooiboter f2.25 a f 2.40 per krip -. Kippen f2 a f 2 75 per sluk; Piepkuikens fl 10 A f190 per stuk Kuikens f 3.50 A f 5 per stuk Wilde konijnen f0.70 A f 0 90 per stuk Tamme konijnen f2 A f3 per stuk; Duiven f 0 70 A f 1 per paarMagere varkens f 25 A f 45 per stuk Zeugen drachtig f 110 A f 170 per stuk Biggen f 20 a f 35 per stuk. Aangevoerd waren ongeveer 25 beet. >pelen 110 heet. Zandaardappelen; 250000 stuks hoendereieren200 kilo Hooiboter; 150 Magere Varkens; 100 iggen 10 Zeugen. Kunst Donderdagavond trad in sAmicitia* Coriy Huysinga op in baar kwaliteit van declamatrice. Denumme<s van haar -zeer uitgebreid program waan ai 't over- groote deel kleingoed was (en hierzeer artistiek kleingoed I), had ze gesorteerd tot twee groepende kunst die tot obj ct heeft 'o hoogere wereld met idealen en de kunst die de schoonheid van 't aard- sche bezingt. In de eerste groep daar om: Gossaert, Gezelle, Roland Hritt; in de tweede: Couperus ea Adams van Scheitema. Het voordeel van zulk 'n g oepeenng is duidelijk ge air van te iraag zijn aanpassingsvermogen in te 9telien is daardoor uitgesloten. Wat de voordracht betreft, we merk ten op dat de diepe s'em der ac'nce unnen beschikken, bijv. bij een bu'gerlijk huwelijk den geboortedatum van bruid en bruide gom wilde weten, gelastte de R -geering. dat alle kerken haar doop-, trouw- en doodboeken op 't gemeentehuis moester inleveren. En zoo komt hel, dat ook Baarnsche archief die oude kerk lijkte boeken aanwezig zijn. Naar de gewoonte dier tij len is h-i doopboek der R.K. kerk in het Latijn geschreven bijv. de eerste aanteekening 'i bedoelde doopboek luidt »3 Januari 1758. Bap. (d.i. een verkorting van baptisata) I AUyd'S, Filia legiiima Bernard Haimsen et Corneliae Aarts; suscipi Maria Aarts d.i.op 3 Januari 1758 is gedoopt Alrydis, weitige dochter van Bernard Harmsen cd Cornelia Aart9te doop geheven door Maria Aarts. Was de doopeling een jongen, dan luidden de eerste woorden Baptisatus een onzer Baarnsche Burge werd 16 Febr. 1814 gedoopt; hoor maar»Bap. est Jan Pater (d.i. vader): Franciscus Pen (deze was reeds in den Franschen lijd maire of burge meester van Baarn)Mater (d.i. Moeder) Willemijntje Schimmel sutcipit J. Schimmel.* E een heel enkele maal lees ik xBaptisati sunt gemini...*; d.w.z.: gedoopt zijn de tweelingen. Zie zoo, nu is al één vraag beant- ,.l.»Hoe komt dat kerkelijk do"pboek op 't gemeentehuis Thans zull-n wij met de tweede vraag begmnen »Hoe komt het dat hier in Baarnsche Roomsche kerk heel Uit ilvcisum kinderen gedoopt worden f* Laat ik daartoe b$ hel begin mogen ginnen. Er waseei tij-1, dit mhtel Gaonand leen het kerkje van Laren best->nd op het bekende St. Janskt-rkhof. D l was oorspronke ijk de pan chiektrk voor heel den omtrtk, dus ook voor Hilversum, vcds nog een deel van Laren Doch tegen het jaar 1400 begon Hilversum meer en meer bevolkt te worden en wenschte het een eigen kerk te bouwen. Wel bezat het dorp reeds een kapel (ter plaatse der huidige Herv. kerk), maar men had liever een zelf standige parochte-kerk. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1922 | | pagina 1