R. K. SPAARBANK L. POSTHOUWER 1otel-Restaurant „Ter Horst" DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken - Vrijdag 24 Nov. 1922 - No. 68 ZES EN DERTIGSTE JAARGANG Kantoon Lanf.gracbt 28, Amer.loort iSUSS" ABONNEMENTEN kunnen elke week In- £J5l,®?ch 0P"gRlnR van abonnement moei kwartaal V°°r aanvanK VJn een nieuw Prqs per drie maanden f 1.00 Bultende gemeente Amcratoort 11.10. Afzonderlfike nummers 10 ct. ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nqverheld bq geregeld adverteeren. Advertentldn moeten Dinsdag en Vrqdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Door ver lijning alleen maakt men den menseh slechte prikkel baarder en minder bekwaam tol tegenstand tegen de nonden des levens. Binnenland De aanstaande verkiezingen De candidaatstelling voor de ver kiezing van de leden van de Provinciale Staten zal geschieden op 27 Febr. 1923. De candidaatstelling voor de ver kiezing van den gemeenteraad moet geschieden op 10 April 1923. De dagen waarop daarna moet wor den gesiemd, worden later vastgesteld. Voor de eerste maal zullen dan de vrouwelijke kiezers aan de verkiezingen voor den gemeenteraad en voor de provinciale staten deelnemen. De nieuw gekozen Staten leden nemen zitting op 3 Juli 1923. De nieuwe gemeenteraadsleden wor den geïnstalleerd op 4 Sept. 1923. In de Tweede Kamer zeide minister Aalberse dat het hem buitengewoon gespeten heeft dat hij bezuinigingen moest aaubrerigen, maar hij kon niet anders. Op den Gezond heldsraad heeft hij 50 duizend gulden bezuinigd, terwijl de Woningraad is afgeschaft. Opheffing van den Gezond heidsraad zou geen bespating geven. Het keurloon is niet te hoog. De vleeschkeuringswet kost aan de Staat niets, omdat de opbrengst grooter is dan de kosten bedragen. Spr. denkt er niet over deze wet in te trekken. Met den wensch van den heer Deckers, zake de woningen voor groote gi-z nen, gaat spr. accoord. Hij heeft al eeDS iets in die richting geprobeerd maar er was heel weinig animo v Premiebouw met 't oog daarop, niets beteekenen of uiterst ingewikkeld worden. Er zijn in de laatste jaren dui zenden woningen, van vijf kamers Het bleek al dat die soms te groot waren, o.a. voor jonggehuwden daarom heeft spr. wel aangedrongen op kleine wo ningen. Spr. tracht verlaging der pro ductiekosten te krijgen en tevens zoo veel mogelijk te bouwen. Met het oog daarop houdt spr. vast aan een max' mum van 45000 wooingen p;r jaai Het zijn vooral de loonen die den bou< duur maken, want de steenen zijn al goedkooper dan in 1914. Bedeelen in huur is een foutief stelsel en daarvan moeten we af. Voor het volgend y heeft spr. 40 mill, gulden waarvan millioen voor premiebouw. Gezondheid. Wie moet er allereerst gezond zijn in Nederland De gulden. Dat is de nieuwste bevlieging. Op allerlei gebied: volksontwikke ling, sociale belangen, ja wat ook, staat de »vei>igstelling« van den gulden thansj remmend in den weg. Ook op het ge bied vao de volksgezondheid. Daar wordt van staatswege verhoudingsge wijze nog bitter weinig aan besteed, klaagt de geneeskundige medewerker 'e »N. Rt. Ct.».. De kosten, zegt i de staatsbemoeiing met de volks gezondheid beteekenen in de Nedjrland- sche staathuishouding niet meer dan een druppel in den emmer, een stofje n de weegschaal. Wat behoort wel en wat niet onder de directe en indirecte uitgaven voor 'olksgezundheid Het geneeskundig hooger onderwijs De uitvoering van vleeschkeurings- en warenwet? De volks huisvesting Nemen we eerst het geneeskundig hooger onderwijs. De geneeskundige faculteit te Groningen met 14 profes- 36 assistenten en 41 bedienden, kost 3 ton aan sala-issenLeiden met 17 professoren, 34 assistenten, 57 be dienden, 4 ton. De Ulrechtsche universiteit is op geneeskundig gebied door haar on practischen en onoeconomischen kli- niekenbouw en exploitatie (cd door nwezlgheid van de tandheelkun dige school) nog altijd wat duurder 23 professoren, 56 assistenten en een onberekenbaar aantal bedienden, alles men naar schatting 6 ton. Aan ziekenhuis personeel, materiaal i onderhoud gebouwen komt daar nog ongeveer 1,5 maal zooveel bij (Leiden 6 ton, Groningen 7 ton, Utrecht millioen, alles globaal) Als men dat alles weet en nog veel eer, wat kost dan elke aris aan str drekosteo aan de samenleving? Ongeveer f 10.000. Dal is wel w; veel, oordeelt de schrijver. Voor den veearlsenijkundigen dienst het veeartsenijkuodig hooger onder wijs "wordt 2 millioen uitgegeven. In totaal wordt hier te lande elk jaar uitgegeven aan Artsen, apothekers, enz. 50 millioen Ziekenhuisverpleging Krankzinnigen verplegi Sanatoria en militaire: Opleiding artse: Afd. volksgezondheid Diversen 23 UIT HET VERLEDEN. »Heer Heinrich was zeer bevriend met onzen Hertog Hendrik van Rrabant, en toen deze vernomen had, wa gebeurd was, liet hij de bouwvallen het verbrande kasteel wegruimen op de grondslagen van het oude nieuw kasteel bouwen. Eene halve e._ lang zal dit kasteel met al de goederen nu in naam van den Hertog van Brabant beheerd worden, en zoo gedurende dien tijd, noch Heer Heinrich, noch een der zijnen wederkeert, dan wordt het kasteel, met alles, wat er bij behoort, een vrij en onafhankelijk leen van de Graven Vianden. De tegenwoordige Graaf Hen drik en zijne Gemalin Margareta var. Courtenai bewonen het zelfs heel dikwijls.» •Ea sis er nu eens iemand komt, die zegt, dat hij de erfgenaam van deD Stolzenburg is »Dan zal alles aan hem komen, hij kan bewijzen, dat hij de wettige Erfgenaam is.» •En als hij dat niet kan „Dan blijft het in handen van mijnen Heer en van GraafHendrik van Viaoden.» „Nu, man, ik dank u wel voor alles, wat ge mij verteld hebt, doch vraag nu maar niet meer naar den naam de goedkoopte bjj onze oostelijke naburen proli'.eeren, worden ze gesig naleerd in de krant als belagers van het algemeen belang. Soit, maar welk belang zouden zij erbij hebben, over de grenzen te trekkeo, als de winkeliers in Duitsehland gekochte artikelen met een redelijke, zelfs ruime winst de koopers sleten éa voorbeeld van de woekerzucht, die uit den oorlog ontstaan, maar niet met den oorlog is verdwenen. De geldzuchi, de gouddorst, rr-aar al zeer in de plaats getredeD met het :erzaam in den wandel en eerlijk in den handel»is een deroorzakeD.dat wij met stijgend, wantrouwen die so ciale stelsels beoordeelen, welke pa troons, arbeiders of consumenten over leveren aan een overmacht, misbruik kan gemaakt, om loozen te exploiteeren.» Totaal 150 millioen De gezondheid kost een schat. Malaise! Prof Geurts plaatste in De Tijd de volgende opmerkingen Het kost ons soms moeite glimlach te onderdrukken, als wij boo- ren beweren, dal door den wassenden toevloed van Duitsche export-artikeien onze industrie en.... onze handeldrij vende middenstand doodelijk bedreigd lodustrie en handeldrijvende midden stand, in dit geval een zonderlinge combinatie 1 Ja, de industrie, die in menig geval et met Duitsehland kan concurreeren, mag in h:t gedrang raken, maar wie is iD die mate vreemdeling in Jerusalem, dat het hem verborgen bleef, boe tal van onze winkeliers, die bun koopwaar spotgoedkoop betrekken uil Duitsehland, in ons land met een reuzenwinst in de hand doen Ais burgers en boeren en arbeiders Amersfoort AMERSFOORT onder controle Centrale Accountantsdienst van den Nederlandschen Boerenbond. De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden R. K. JONGENSSCHOOL BREEDESTRAAT. ZONDAGS van 12 tot 1 uur WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur. Dadelijk ingaande Rente 3*/io Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. pCt. De maandelijksche Godsdienstoefe ning voor de R. K. Militairen van alle rangen wordt gehouden door den Zeer Eerw. Heer Majoor-Aalmoezenier op 28 en 29 Nov. a.s. reap. Dinsdag en Woensdag. Dinsdagsmiddags half 4 de co fe- rentie, 6'/j—8 gelegenheid tot biechten, en 's Woensdagsmorgens halt 8 dz H. Mis met preek en algem. H. Com- Een inzender van een veel te omvangrijk ingezondeD stuk wil de aan dacht vestigen op de aanhangers der Nieuwe Katholieke Partij in verband met de aanstaande vetkiezingen voor de Provinciale Staten en deD Gemeente- Hij merkt op dat ruim 80 kiezers bij de laatste stemming in weerwil van alle voor de Nieuwe Katholieke Partij stemden, en vraagt of dat getal beduidend sterker geworden, niet een gevaar beduidt vooi de eenheid in onze gelederen. Wanneer het ons vergund zij hierbij rat aan te merken, zouden wij willen lijzen op het lokaal karakter der aan staande verkiezingen. Bij de stemming voor de Tweede Kamer was er een N.K.P. lijst geheel gereed voor het ge bruik het geheele land door. Voor de Raadsverkiezingen zou men daarentegen plaatselijk zich geheel nieuw moeten organiseeren en alle besoignes aan het ondankbare verkiezingswerk op zich ladeD. We gelooven met dat er liefhebbers voor gevonden zullen Bovendien zijn de verhoudingen in onze Roomsche Kiesvereeniging goed. Er was steeds ruim vrijheid voor meeDingsuiting aan eiken kant, en aan eenzijdig drijven werd daar nooit gedaan. R.K. Amersfoort levert ter oorzake dezer eigenschappen geen vruchtbaten bodem voor het zaad der N.K.P. Utrechtschestraat 25 Tel. 81 BULLI f6.75 Een PRACTISCH en NUTTIG ST. N1COL AASGESCHENK vindt U bij om. HANDBESCHERMERS, LANTAARNS, ZAKLAMPEN, rn, Amersfoort, Utrechtscheweg 2 Bondshotel A. N. W. B. Telefoon No. 22 Uitstekende gelegenheid voor Lunch en Diner - Prima Keuken. Cijferwerk- Rector Goulmij, de bekende v meiaar van velerlei belangwekkende gegevens, schreef een brochure over de stembus van 1923, waarin ook plaatse lijk de verhoudingen werden getoond. Over onze provincie vinden we afgevaardigden ter Eerste Kamer 1 R. K. en 1 Anti-rev. De Commissaris der Koningin Anti-rev. In het college van Ged. Staten heb den knaap, die u zoo bekend voorkwam, en uwe nieuwsgierigheid zoo gaande maakte.» Welke gekheid is dat nu t eerlijk.» Dat is weleerlijk, trouwe dienstman i Heinrich van Stolzenburg, want de knaap, naar wiens Daara ge vraagt, kan niemand anders zijn dan de wettige Erfgenaam Jonker Koenraad van Stol zenburg, en zelfs zijne zuster Jolaoda leeft cn woont bij de Moei van Koning Willem, bij Richardis van Holland, de Jonkvrouwe van Delft.» »0, dank, dankDe goede God zij gedankt, dat ik de kinderen mocht vin den van den man, voor wien ik mijn leven had willen geven. Mijn hart zeide het mij, dat hij de Jonker is. Hij is het evenbeeld van hetgeen zijn Heer Vader was. O, breng mij bij hem 1« De tranen stonden den Rentmeester in de oogen, en hij drukte zoo harts tochtelijk de handen van Wolfaart, dat deze, die anders niet zoo teergevoelig was, nu ook aangedaan werd. Bedaar, goede vriend,» sprak Wolf aart nu »Ik houd zielsveel van den knaap, maar hoewel ik nu overtuigd ben, dat hij niemand anders is dan Heer Heinrichs zoon, toch kan niemand het bewijzen. De Heidenen, uit wier handen hij met zijne zuster verleden jaar is verlost geworden, zijn terstond hunne tooverkunsten en dieverijen dood gebracht. Maar, ik geloof dat ik u toch helpen kan en ik wed, dat ik den Roofridder ken, die zooveel gruwelen verricht heeft. Ik beb m voorstel te doen.» •En dat is?« »Dat gij onzen jongen vriend in alles zegt. De Koning heeft mij beloofd, dat ik eene bende den weg wijzen mag naar den Rotsburg. Dair woont een roover, en daar zijn ge vangenen. Wie weet, wat er gevonden wordt. Kom, ga mede naar Koning Willemik zal zeker bij hem opend oor vinden.» •Ik geloof, dat dit het beste zijn zal, sprak de Rentmeester, die zeide, dat hij Peter heette. Koning Willem was vriendelijk ge noeg om Wolfaart t$ ontvangen, en toen bij van hem en Petei alles ver nomen had, zeide hij»Hoor, Wolfaart, gij zult niet aan eene bende den weg wijzen, maar zelf aan het hoofd staan. Gelukt het u, dien Joris v: Rotsburg gevangen te nemen, en zijnen roofburcht in de asch te leggen, dan zal ik, Grave Willem van Holland, door Gods genade verkoren Keizer van Lage Prijzen. DQUGLASMOTOREN ben zitting 2 R. K., 2 Anti-rev., 1 Christ.- St., 1 Vrijheidsbonder en 1 socialist. De Provinciale Staten hebben 12 R.K. 8 Anti-rev.. 5 Christ,-Hist., 4 Vrijheids- bonders, 2 Vrij z.-democr. en 8 socialisten. Over onze gemeente Amersfoort Burgemeesteronafhankelijk. Wethouders: 1 R. K., I Auti-rev., 1 Socialist, 1 Vrijt. Democraat. Raadsleden 5 R. K., 3 Anti-rev., 2 Vrijheidsbonders, 3 Vrijz.-Democraten, socialisten. Rector Goulmij teekent bij Amers foort aan„op eene bevolking vao rond dertig duizend zielen zijn tien duizend of een derde Katholiek. Toch zijr administratieve ambtenaren op vi niet R. K." Wij zouden er kunnenbijvoegen.dat Raads meerderheid nog geen oog heefr nor de verbetering van die verhouding bewijze de gemeente-ontvaogersbenoe- miog. Moderne belastingbronnen. Wijl Gedeputeerde Staten een andere methode wenschen toegepast te zien bij 't verwerken van diverse, posten op de begrooting voor 1922, en deze' weDsch door den minister van Bmnenlandsche Zaken als billijk werd aangemerkt, ziet ons zorgzaam gemeentebestuur zich ge noopt de cijfers weer ietwat anders op papier te zetten. Bij de nu aangegeven en gevolgdt methode demonstreert zich een tekort, waarvoor dekking moet worden aan gewezen. Ordinaire verhooging van belasting iu de warme liefde voor de zich al lengs meer en meer uitbreidende be langrijke gemeente Amersfoort bij velen 'aa de enk-.Ie zich hier nog beviodende net-aardsch-slijk-rijk gezegenden, ge- 'aarlijk doen bekoelen zou zelfs tot :en verwijdering kunnen leiden. Gelukkig bieden bier de onvolprezen gemeentebedrijven van gas en elec- triciteit weer redding uit den nood. Theoretisch opgezet met de vrome bedoeling de meDschen te redden uit wreede concessionaris' greep en hun de moderoe levensbehoeften van licht, kracht co water tegen de laagst moge lijke prijzen te leveren, blijken zij prac- tisch veelal te worden benut als bronnen >or indirecte belastingheffing. Tegen die gemakkelijke praktijk kan mooiste theorie 't oiet harden. Ei daarom is het begrijpelijk dat en maar niet lang tobt over 't prin- Geld is geld I Tot er ook eens tegen bovenmatige belasting uit bedrijven een storm op- s'SgL ge,Ük vroeger jaren tegen de gehate accijnzen op turf enz. enz. De levering van tuifstrooisel voor de militaire paarden geschiedt tot 1 Nov. 1923 door de firma A. Scholte, Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht promoveerde tot doctor in de rechts wetenschappen Luitenant Schuitemaker. Duitsehland, u tot den adelstand heffen. Ga en kies u tweehonderd wak kere mannen I» Honderd is genoeg, Heer Koning zeide Wolfaart. »Ik beloof u, dat ik den Rotsburg in vlammen zal doen en Heer Joris den laagsten dood zal laten sterven of, dat ik er wederkeer.» Denzelfden dag nog trok eene bende in honderd forsche mannen van oorlog :ne der poorten van Keulen uit. De aanvoerder was een lange, magere man van onder tot boven geheel in he ijzer. Naast hem liep, ter rechterzijdt een jongeling van edele gestalte it. lichte krijgskleeding, en ter linkerzijde i stevig gebouwd man, ook geheel het ijzer. Gouden riddersporen droeg niemand hunner, zoodat er geen Ridder bij was. De drie waren Wolfaart, Peter en Koenraad, en de anderen waren de mannen, die Wolfaart uitgekozen had om hem te vergezellen. Twee dagen lang reisde men als het donker geworden was verder, en over- daghield men zich in de bosschen schuil. Wat is dat?» vroeg Koenraad aan den morgen van den derden dag, toen ze in de nabijheid van den Rotsburg gekomen waren. •Dat is het geklapper van een molen rad,» zeide Wollaart, en hierop nam zijn gelaat eene vreeselijke uitdrukking aan. Hoe kijkt ge zoo verwoed vroeg Koenraad eenigszins angstig. Daar zal hij den dood vinden,» sprak Wolfaart op ijskouden toon, en wees op het wentelend molenrad, dat door den sterken stroom bewogen werd. Wolfaart verzamelde nu zijne mannen en zeide:» Daar is de RotsburgI De roovers slapen nog, want den balven nacht brengen ze bij den dobbelkroes en den beker door. Wacht gehouden wordt er echter wel. Maar, niet hier moeten we den burcht aanvallen. Gaat mede, ik zal u een pad wijzen, dat ons binnen bet roovershol brengt. Maakt geen geluid en verraadt u niet door eenig woord, voor ik u toeroep Sla De mannen knikten ten teeken van goedkeuring, en volgden Wolfaart naar eenen rotsachtigen heuvel. Met z$o slagzwaard, hetzelfde dat bij bij den aanval der Roofridders gehanteerd had, schoof by de lage struiken terzijde, en maakte eene soort van trap bloot. Een voor een bestegen ze den heuvel, kwamen al harder en hooger, en einde lijk voor eene dichtgesloten doornheg. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1922 | | pagina 1