N.V. Middenstands-Credietbank Credieten - Incasso's - Deposito's Bel dan op No. 42 DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 8 Mei 1923 No. 11 Zeven en Dertigste Jaargang AUONNBMBNTBN kunnen elke week in gaan, doch opzegging vin abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prfls per drie maanden fl.OO. Bulten de gemeente Amersfoort f 1.10. KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG ADVERTBNTIËN 25 cent per regel. Blll(ke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentie moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. God wil de orde. Waar Gods geest heerscht, daar is orde, Wie ordelijk leeft, leeft, voor God. Bewaar de orde, en de orde zal U bewaren. R. K. Sociale Uereeniflingen en Politiek. Hieronder vioden onze lezers af gedrukt de nu zoo actueele offi- cittlt bisschoppelijke uitspraken om trent de splitsing tusschen sociale en politieke actie. Zij zijn te vinden inde bekende verzameling, door den Zeer- Eerw. Pastoor G, van Schaik in op dracht van Z. D. H. den Aartsbisschop uitgegeven. Ie. In zijne vergadering van 25 Sept. 1917 heeft het Doorl, Episcopaal naar aanleiding van een ingekomen verzoek beslist dat het voorzeker wenschelijk is, dat de R. K. Standsorganisatien haar leden ook op politiek terrein ontwikke ling bijbrengen en hen aansporen als lid tot de R. K. Kiesvereeniging toe te treden, ten einde aldaar hunne poli tieke belangen te behartigen, doch dat die organisaties als zoodanig, of huomj besturen, niet met de besturen der Kath. Kiesvereenigingcn in overleg mogen treden, om in of door die Kiesvereni gingen hunne Standsbclangen te doen behaitigen, en dat zij het stellen van candidaten aan de R. K. Kiesvereni gingen hebben over te laten. 2e. Schrijven van het Doorl. Episco- d.d. 5 Febr. 1918, gepubliceerd 11 Febr. 1918: »De Aartsbisschop en de Bis schoppen van Nederland brengen bij deze trr kennis van alle Katholieke sociale Organisaties, dat het eenkomstig het meermalen uitgedrukt verlangen des Pausen hun ernstige en uitdrukkelijke wensch is, dat de sociale organisaties in het algemeen de zuiver politieke actie steeds zullen hou- deobuiten hune sociale werkzaamheid. In het bijzonder zullen zij zorg dragen, dat in en door de sociale organisaties nimmer over te stellen candidaten voor de vertegenwoordigendelichamen worde beraadslaagd, noch in welk ver wijderd verband ook op candidaat- stellingen of op het verkiezen van be paalde candidaten eeoige invloed worde uitgeoefend dat in de Katholieke Kies verenigingen de ledeD der socialé organisatie zich niet gedragen als leden der organisaties, maar als Katholieke staatsburgers, met allen medewerkend tot bereiking van het doel, dat de kies- vereenigiogen zich hebben gesteld de leiders der sociale organisaties aldaar er niet naar streven op welke wijze en met welke middelen dan ook zelf z.g. standscandidaten te stellenc och zullen eischen dat door anderen bij het stellen van candidaten met het ledental der sociale organisatie worde rekening gehouden, maar, onder de leiding der politieke besturen, zullen medewerken die personen te brengen in de vertegen woordigende lichamen welke onge acht tot welken stand zij behooren den meesten waai borg bieden, de door de Katholieken aldaar te vervullen taak te zullen volbrengen.- Tn Rome IX. Hoe dikwijls hebben de hellingen der •uvels weeigalmd van het gejubel des 'olks als zulk een gelauwerd trium phator staande in zijn zegekar door vier paarden getrokken de veldhecrs- i de hand de Via Sacra af kwam Vóór hem uit gingen zijn legioenen breedc rijen, dan de afgodspriesters, die de met bloemen en linten bekran- offerstieren geleidden achter hen volgden de overwonnenen en gijzelaars de wagens beladen met buit, goud kostbaarheden, die de ov< onder het plebs van Rome verdeelen ging- Op het Forum stonden ook de rostra, spreekgestoelten in deu v scheepsnebben, waarom het volk zich verdrong om de welsprekendheid redenaars als de Gracchi, Antonius Cicero te bewonderen. Daar was het dat Cicero de terechtstelling der op roerige bentgenooten van Catilina den volke verkondigde met 't enkele woord xvixeruut. d. i. zij hebben geleefd. Op het Forum werden de Consuls gekozen, zijn de Keizers uitgeroepen. Op het Forum werd Julius Caesar ver moord. Op het Forum hebbeo ook verschillende zijner opvolgers zich als goden door het volk doen vereeren. Het Forum heeft meer dan één plaats ter wereld het toppunt van wereldsche schittering en glorie gezien. Margaretha Woodford. nadat «enige woorden van beleefdheid door vrouw Hate, die bij hem stond, vsn wege deu vreemdeling aan Marga retha waren overgebracht, en door deze met minder verlegenheid waren beant woord dan zij gedacht had te zullen gevoelen, begon zij hare taak uit hel boek, waarin hg zelf beproefd had lezen Vrouw Hale ging bij hem zitten breien Margaretha zat op eemgen afstand voor het raam. Zij bezat een heldere, aangename stem, zelfs diep van toon vrouw maar op den vreemdeling scheen zij geene uitwerking te hebben zij woelde het hoofd onrustig heen wi6r en vrouw Hale bemerkte, dat zijni wangen gloeideu en zijne oogen schit terden. Toen Margaretha even zweeg, stond hij op. Gij verlangt naar uw kopje thee, mijnheer Ik zal het gaan halen Margaretha wilde voorlgaan met lezen, maar ffé vreemdeling, overtuigd dat .tij vermoeid inoest zijn, begon ie praten. E-.nsklaps begat hem zijr- xwakke stem in het midden van ei volzin, Margafetha stond op en ging naar Tilus, de eene aan den west, de andere aan den oostkant van het Fotum. Hoe mishandeld en verweerd ook tocnen tij nog in prachtige, haast overladen reliefs de kunst en de vaardigheid van de beeldhouwers dier oude tijden. Titus heeft onze bijzondere be langstelling. Naast de voorstelling van den zegevierenden triumphator ziet men er rechts en links afgebeeld de oorlogs buit, die hij uit den tempel had mee gevoerd de tafel der toonbrooden, den mige gouden kandelaar, het reuk offer altaar eoz. En men denkt even schrik aan het gruwelijk Godsoor deel, dat de joden over zich afriepen, voor Pilatus' paleis stonden te schreeuwen »Zijn bloed kome over ons i over onze kinderen.. 't Is ondoenlijk alles te vermelden, at we er hebben gezien en wat onze bekwame cicerone ons van al die bouw vallen wist te vertellen, als had hij het alles nog in zijn volle glorie gekend. Mijn reisbrief zou te veel op een cata loog van een museum gaan gelijken. Laat ik nog even uw aandacht vestigen op de bouwvallen van het Atrium Vestae het tehuis- der Vestaalscbc Maagden, kuiscbe jonkvrouwen, die het heilige vuur in Vesta's tempel steeds brandend moesten houden en tc Rome steeds in hooge aanzien stonden. Tusschen de ruïnen heelt men opgesteld een twintig- f meer gehavende standbeeljjea 1 Een grauw stoffig veld vol ruïnen, een doodenakker vol zerken en brok stukken en bouwvallen, waarover in de middeleeuwen rustig de koeien graas den. Hier zien we als een voorafbeel ding van het einde der wereld, hoe alle wereldsche grootheid vergaat puin en stof. Sic transit gloria mundi Met de tram aangekomen op de Piazza Venezia gaan we achter het monument van Victor Emmanuel langs en staan weldra voor dat kerkhof der heidensche beschaving. Het ligt pl.m. 15 M. beneden de belendende straten. Heel deze ruimte is dicht geworpen en ovetbouwd geweest, waardoor bewaard bleef, wat er nu nog is. In het begin der vorige eeuw begon men met de ontgraving, die nog steeds wordt voort gezet. Toen ru'tm honderd jaar geleden Goethe in Rcme was, kon men nog juist de omtrekken van het Forum wijzenbijna alles zat toen nog onder den grond. 't Is een troosteloos gezicht al die brokstukken van vergane grootheid en schoonheid rondom u te zien. Een groote kist vol verbleekte doodsbeen deren is het Forum wel genoemd. Hier een kapiteel, daar een stuk van een kolom, daar stukken van een architraaf, waarop men nog overblijfselen van het rijkste beeldhouwwerk kan bewonderen. Hier en daar staat nog een gedeelte colonnade, van een tempel of basiliek overeind. Midden op het Torum staat nog één zuilze was de laalste, die het zag oprichten tegen het einde :ijn glorie tijd ze wetd opgericht :re van Phccas een onbeteckenend soldaten-keizer uit de 7e eeuw. Overi gens zijn nog het best bewaard de twee triumphbi gen van Septimus Severus der ^Mtaalschi heb V'; ..V- -:M een ov aze aaWRnt ge Ischen, die lorscbijn over den twee wolven voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 Depositorente van 3'/2 - 5% heeft gehaald. Wij maken Palatijn, waar onze wordt door een kooi ter herinnering aan de wolvin, die Ro mulus en Remus zou hebben gezoogd. Van de hoogte af hebben we over de bouwvallen der keizerlijke paleizen been een breed uitzicht over het Forum en het Kapitool aan „de overzijde, waar nog steeds de ganzen snateren in hun kooien als in de dagen van den over val der GalliSrs. Ter rechterzijde dalen wij nu af naar hel Colosseum, het groote amphitheater, dat keizer Vespasianus door 120GO Joodsche gevangenen 1 et bouwen. Het is^het grootste der bouw werken, die van het oude Rome be waard zijn gebleven. Het kon 80000 toeschouwers bevattende groote zaal van het Paleis van Volksvlijt te Amsterdam ternauwernood 5000 eenig denkbeeld geven van afmetingen. AUetlei spelen werden er in dezen schouwburg gegeven voor het volk, dat riep om »brood en spelen.. Nu eens het gladiatoren (zwaardvechters), rst voor den keizer traden, neer- en hem toe riepen»Heil u Caesar! zij, die gaan sterven, groeten dan een bloedigen strijd op leven en dood aan te gaan met hun ipenmaker3 of met wilde dieren. Dan werd er een leeuwen- of tijgerjacht ge organiseerd als schouwspel vo volk. Zelfs zeegevechten werden toond, waarvoor de arena in een veranderd werd. Door deze hallen ook weetklonk telkens de roep: »de Chris tenen voor de leeuwen U en bij duizen den hebben hier de Christen martelaren neergeknield en gezongen ol gebeden als het gebrul der aanstormende leeuwen tijgers hen deed sidderen. Sterke inen, maar ook zwakke vrouwen, kinderen, afgeleefde grijsaards, Pausen, bisschoppen en priesters zijn hier onder het gejuich van een verdierlijkte volks massa gedood en verscheurd en ver slonden door de klauwen en muilen der wilde dieren. En als de dieren zat ge geten waren en de lijken naafloop naar buiten werden gesleurd stonden daar andere christenen gereed om de dier bare o"erblijfselen der bloedgetuigen heilige vercering cn schrijnetiJe n in lijnwaad te wikkelen en in ,de nachtelijke stilte over te brengen naar de rustplaats der Catacomben. Tot ook eeDmaal hun beurt kwam U zult begrijpen, hoe hier eenzelfde stemming over ons kwam als in de Catacomben. En ook hoe wij slechts met bitterheid meer denken konden aan de boog opgevoerde heidensche cultuur, die omdat zij de ziel miskende en de lusten des lichaams botvierde en teiheerlijkte tot zulk een verdier- lijking kwam. Het menscbelijk verstand liet verlicht door het geloof, de men- ichelijke wil niet ingetoomd door Gods wetten.! Hoe dankbaar gevoelden wij ons jegens de duizenden Christenhelden veel grooter dan de triumphators v Forum die door den moed hun- overtuiging, gesterkt door Gods genade, geen lijden te groot achtten en door hun bloed het zaad der geloofs- prediking hebben doen kiemen schoone vruchten dragen. 'a sempiterna super capita u glanst hel aureool der eeuwig durende blijdschap om hun hoofden1 TH. BREMER, apé Zijne oogen waren gesloten, zijn hoofd was achterover gevallen en h§ zag doodsbleek. Een oogenblik stond Margaretha besluiteloos wat te doen zij wilde zich juist otnkeeieti om viouw ;aan roepen, uien do gesloten oogen zich wsder opentten. Er stond glas water op de tafelzij bracht hem cn hij glimlachte haar dank baar toe. Vertel hel r.ict aan vrouw Hale ik ben bijzonder zwak van daagmaar het i9 niets,, sprak hij. Vrouw Hale kwam nu met dc thee binnen en Margaretha wilde onopge- merkt heengaan, maar de zieke scheen hare beweging gezien te hebben. Mijnheer vindt dat het tc laat u is, juffrouw, om alleen dc weide over te gaan. Maik zal u t'huis brengt sprak vrouw Hale. Maar Margaretha schudde weigerend haar hoofd en ging heen. Zij las dien avond in een boek, lang te voren ten geschenke ontvangen Claia's echtgenoot, maar het was nu toe onopengesneden gebleven. Thans stelde zij er belang in, bleef er tot laat in den nacht in lezen cn sliep goed toen zij zich ter rust had begeven. »Ik twijfel er ar.Q of liet wel goed is u vandaag boven te laten,, sprak Amersfoort De gemeente secretaris. Het optreden van den beer Hofland i zijne volgelingen in den Raad bij de ontslagaanvrage van den beer Veen- stra, staat velen tegen. Ook ons. Het onthouden van het praedicaat eervol, aan den eersten dienaar der gemeente na een ruim tienjarige trouwe ambtsvervulling, is niet te rijmen den plicht van dank, dien men te zichte van dien ambtenaar had te vullen, nu hij, na veel, en ongetwijfeld vrouw Hale, toen zij Margaretha deu volgenden d»g le gemoet kwam, »maar mijnheer dringt er zoo crnsiig tp 'i li mei wil terughouden. Hij heeft slechten, omusugen nacht gehad as vau morgen koortsig. Hebt gij van iemand zijeen naam hooren ieii, Whilyear, juivtouw. Hij ts met Zonheuvel en al dc omstteken hier es goed bekend. Toen zij binnen kwam, zag zij met welk een blijde uitdrukking op het ge laat Whilyear haar de hand toestak. -Ik kan niemand, die zoo vriendelijk voor mij is, niet als eene vreemd: beschouwen,, sprak hij, toen zij hein hare hand gaf, »ik was bang dat Hale u zou terughouden.. De zteke had verscheidene boeken zijn bezit, dichtwcikcn vooral, »n sommige Margaretha onbekend aren. >ln :nemoriam« werd dien dag Dor het eerst door haar opengeslagen. Haar hoorder scheen die verzen van buiten te kennen. Hij verzocht haar het eene lievelmgs-vers voor, het andere Da te lezen zij vond ze heerlijk schoon de diepe weerklanken der gevoelens van haar eigen hart, hare eigene ziel. Vrouw Hale had de kamer verlaten, uit vrees van in slaap te vallen. Onge vraagd opende Margaretha het venster, toen de welluideade stem zweeg beiden luisterden zij nu naar het gezag d< lijster in de stilte van den avond. Toen vrouw Hale de trap weder opkwam, beantwoordde Margaretha, nadat zij het venster gesloten had, den blik van den zieke met een Hauwen glimlach stond op om heen te gaan. Ik begrijp liet niet i maar zij is hel I. sprak hij zacht, toen dc deur zich achter haar sloot. >Hoe is de voornaam de julvrouw Woodford, die getrouwd is op den dag, toen ik hier kwam vroeg hij aan vrouw Hale. Clara, mijnheer. -Hoe kan dat? Clara Woodford it zes jaren gestorvenik heb de doodadverientie tn de Engelsche dag bladen gezien.» O, dat was kleine Clara, mijnheer stiefzusteitje van jufvrouw Woodfotd.» Ik geloof, dat ik te ongeduldig ben om beter te kunnen worden,, merkte de heer Whilyear den volgenden morgen tot vrouw Hale aan. Het was een drukkend warme dag de zieke scheen onrustig van ongeduld naar den middag. Vrouw Hale was blijde, dat Margaretva vroeger kwam dan anders. Na hare komst werd hij kalmer, maar hij was zichtbaar uitgeput. I Vrouw liale bad bet druk en liet hen Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort goed bedoeld werken en streven, den tijd van heengaan gekomen achtte. Wij zijn nooit groote bewonderaars geweest van het systeem-Veenstra en hebben in den loop der jareD, wanneer het pas gaf, Diet nagelaten zulks te toonen. En dat vroeg of laat een dergelijk in of meer tragisch slot als nu moet geboekstaafd worden, het eind zou zijn van zijn loopbaan, stond bij ons al ren vast. Zonder het te willen of te weten heeft de betrokkene een en ander naar stig voorbereid. De veelheid zijner probeersels op gemeente-terrein -moest vroeg of laat leiden tot deceptie, te meer nog, wijl hem voldoend psychologisch inzicht ontbrak. Stoere werkkracht kan veel verzetten, aar ze is niet de universeele factor >or het begeerde succes. Een groote tactische fout was onge twijfeld zijn uitlating tegenover Ged. Staten, die de Amersfoortsche voogdij voeren. Bij slot van rekening was en de Soc. Democratische fractie maar man sterk en 't is dus ongerijmd te veronderstellen 01" voor te wenden dat dit half dozijn vroede vaderen Amers foort naar den flnancieelen ondergang zou kunnen sturen. We achten zoo'n uit- lating|bo vendien ook allesbehalve vleiend voor de overige fracties in den Raad hun onvermogen of wil-loos-: ijn zou alleen kunnen teweegbrengen wat de gemeente-secretaris te Utrecht consta teerde. Veel van wat hier werd opgezet, be. antwoordde op deD duur niet aan de hoog gespannen verwachtingen. Daar door werd de toestand zorgelijk. Die teleurstellende ervaring bracht den se er toe de Socialisten als ruï- factor te signaleereo, hoewel evident is dat zulks niet met de feiten De Gemeente., een periodiek ge wijd aan behandeling van gemeenle- :tjd alleen. Zij verheugde zich over zijn rustigen slaap even innig als eene moeder over die van haar lijdend kind. Toen zij dagelijks meer bekend werd met het zachte gemoed van den lijder, zijne tecdere dankbaarheid ondervond cn getuige was van zijne zorg voor degenen Tic hem omringden, werd alles wat zij voor hem deed, meer en meer het wetk der liefde. Op zekeren d g, toen het onophoude lijk regende, was Margaretha niettemin den weg naar de boerderij opgegaan zij had er niet eens over gedacht of zij er wel aan deed te huis blijven zou eene sombere leemte in haren eigen dag hebben veroorzaakt en, zij had reden om te gelooven in dien van den heer Whilyear niet minder. De zachte koelte gaf aan hare wan- :n een lichte kleur, die in eeD donkeren blos veranderde, lom vrouw Hale met goed geveinsde, zoo al geen gemeendeD, uitroep van verbazing, haar te gemoet kwam. »Vsn daag had ik u in het geheel niet verwacht, jufvrouw I Mijnheer Whilyear heeft ook al dikwijls gezegd, dat het wéér u wel zou terug houden, (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1923 | | pagina 1