CROKA-SLAOLIE
R. K. SPAARBANK
L. Posthouwer
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
PrlJ» per drie maanden f 1.00. Bulten de gemeente Amerafoort 11.10.
Afzonderlflkt nummers 10 ct.
Vrijdag 17 Aug. 1923 - No. 40
Zeven en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANQEORACHT 28, AMERSFOORT, TELPPOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAQ- EN VRIJDAOMIDDAO
ADVBRTENTlfiN 25 CCDt
nijverheid bfl geregeld adverteeren. - Adverteoüïo moeten Dinadag
en Vrijdag vóór 8 uur worde» bezorgd. Een bepaalde plaats ka»
niet worden gegarandeerd.
Er ligt groolheid in de trouwe ver
vulling ook van de geringste plichten.
Roomscb Katholiek
Onderwijs.
IV.
V. Zal eene school het vertrouwen
der katholieken alleszins waardig zijn,
en hunne goedkeuring wegdragen, dan
is het niet voldoende dat zij de katho
lieke godsdienst (gelijk het heet) eer
biedige, dat is, volstrekt onaangeroerd
late; maarzij moet die godsdienst zelve
leeren kennen en beoefenen. Op zulk
eene school is het zoogezegde maat
schappelijk onderrigt met het gods
dienstige ten nauwste verbondenhet
godsdienstig beginsel doordringt geheel
het onderwijs, en overal doet zich de
invloed der godsdienst gevoelen. Zij
straalt in alles door; in de leerboeken
zijn, zooveel mogelijk, met beleid de
groote waarheden des Geloofs, de zede-
leer van het Evangelie, lessen
katholieke godsvrucht ingevlochtc;
onderwijzer zelf weel deze te gelegener
tijd en plaats in onderscheidene oefe
ningen in te weven. Met één woord,
het onderwijs is daar niet bloot het
verkoopen van zekere eerste kundig
heden niet enkel een fatsoeneren der
jeugd tot burgerlijke welgemanierdheid
en tucht; ook niet het opkweeken van
een rcgtschapcn heiden, die slechts
eigen volmaking tot doel, zelfbehagen
tot grootste drijfveer zal hebben neen,
het is daar een middel, dat den ouders
en zielzorgers te hulp komt in de op
voeding van een jongen christen, die
als kind Gods, als zoon der katholieke
Kerk, als erfgenaam de hemels,
leeren denken, gevoelen, en als christen
de christelijke deugden beoefenen. Chris-
leljke deugd, niet zoo als sommigen
dat woord misbruiken, maar echt chris
telijke deugd, gegrond op het geloof,
aangewakkerd door de beweegrede
nen van schuldige gehoorzaamheid,
liefde, dankbaarheid, hoop en vi
welke het geloof aangeeft, gesteund
door de hulpmiddelen die het geloof
als noodzakelijk
t gebruikendat is het, wat de
onderwijzer aldaar aan zijne kwccke-
lingen zoekt in te prenten en hen van
nu af reeds te doen beoefenen. Het
spreekt van zelf, dat in eene zaak
zoo hoog godsdienstig belang, het toe-
zigt der kerkelijke Overheid op
danige school niet ontbreekt, die t
door raad en voorlichting, door werk
zame hulp de taak des onderwijzers
zal verligten.
Zóó en niet anders heeft de katho
lieke Kerk altoos de school begrepen,
zóó wil zij ze door ieder harer geloo-
vigen begrepen zien. Wie een ander
denkbeeld van eene volmaaktere inrig-
ting zou willen staande houden, die
zou vallen onder de veroordeeli w.
de 45, 47 en 48 stellingen in de Syl
labus uitgesproken.
En B. G., is het wel te verwonderen,
dat de Kerk het noodig acht, de gods
dienst vooral niet te laten ontbreken in
de school, waar zij zoo zegenrijk kan
werken Is het wonder, dat zij den
jeugdigen christen de godsdienst, zoo
mogelijk, overal wil doen
overal op hem doen werken, daar toch
de godsdienst eenmaal, of liever reeds
u af, de ziel van geheel zijn leven
zijn
Wat heeft men dus te denken
van scholen, waar de invloed van de
Kerken de godsdienst wordt verbannen.
slechts eene zekere natuurlijke zede-
leer, of wat verkieslijker zou v
noch godsdienst noch zedeleer
plaats vindtWij stellen allen kwaden
toeleg des onderwijzers ter zijde. Wij
vragen niet eens, of niet welligt, zonder
boos opzet, bij eene poging om een
zoogezegd kleurloos onderwijs tot zede
lijke vorming dienstbaar te maken,
beginselen en leerstellingen tusschen-
vloeijen, die min of meer schadelijk,
gevaarlijk, of zelfs geheel valsch zijn. Wij
zeggen niet, dat hij door zijne betrekking
verpligt zich buiten of liever boven alle
godsdienst te houden, in het oog zijner
kweekelingcn al zijne godsdienst,
zoo zij weten, dat hij er eene heeft,
tot eenige uiterlijke pligten bepaalt,
overigens handelt alsof hij zich c
geene godsdienst bekommerde. Wij
nemen aan, dat in vele gevallen de
onderwijzer bekwaam en behoedzaam
genoeg is, om deze klippen, althans
het grootste gedeelte te vermijden,
hier van zij, B. G., zoo veel blijft
zeker, dat zulk onderwijs gebrekkig is.
nen bij zulk onderwijs ookvrcezen
t, dat de godsdienstige opvoeding
gebrekkig zal wezen. Van daar de ve
oordeeling, door Pius IX uitgesproH
uist tegen diegenen, die zeggen,
catholicken hunne goedkeuring daaraan
kunnen schenken. Het tegenovergestelde
moet dus waar zijn dat is, katholieken
mogen zulk onderwijs niet goedkeuren
hoeveel minder, B. G., het aanprijzen,
het ten nadeelc van het katholiek onder
wijs bevorderen
(Wordt vervolgd.)
Vraagt Uwen winkelier
IN/. /ifNf LES5CMEN
iabr. CROK LAAN wormerveer
Binnenland
ïappij.
Brand verzekeringsmaat-
ben besloten de premie
het verzekeren van hooi, waar
ook geborgen, te brengen op f 10 per
mille. Deze verzekering kan dan nog
alleen worden aangegaan, onder over
leggen van een bewijs afgegeven door
een deskundig of vertrouwd persoon,
dat het hooi in drogen staat ter plaatse
geborgen. Dit bedrag werd voor
verzekeringen op beurs-polis reeds sinds
lang geheven.
Door de menigvuldige brauden ten
gevolge van hooibroei zijn soliede maat
schappijen verplicht tot dezen maat
regel over te gaaneen goed beheer
eisckt zulks.
hunner proefde, doch stortte den ir.hr.ud
van het glas dadelijk over den grond
uitde andere everwei drork het glas
éét teug leeg. Eenige oogenbhkken
later wentelde deze z!ch in doodstrijd
den grond.
j onderzoek bleek, dat de kellner
flesch, waarin een vergiftige verf-
oplossing zat abusievelijk voor een port-
fl -sch had aangezien en daaruit had
geschonken.
De Regeering heeft een half miiiiuen
gulden toegezegd voor de ndijkiog var.
de kwelders in den Keiderwolderpolder.
De gemeente Groningen heeft ongeveer
'l2 deel der gronden in eigendom, de
est zit in handen van een N.V. en van
Duizend man zullen bij dit werk onge
ler tien maanden werk kunnen vinden.
De gemeente Groningen zal een 400 k
500 werkloozen bij het werk kunnen
Het dorpje Dwingelo is geteisterd
door een enormen brand, waardoor niet
minder dan zeven huizen, twee kerken
en etn hotel zijn vernield. Omstreeks
vier in den namiddag ontstond brand
in een stookhok. De vlammen grepen
zeer snel om zich heen en het duurde
niet laDg of het vuur tastte ook de
aangrenzende huizen aan.
De dorpsbrandweer bleek tegen den
vuurgloed niet opgewassen en onmid
dellijk werd naar Meppel geseind om
hulp. Toen evenwel de beter ingerichte
brandweer uit laatstgenoemde plaats
arriveerde, viel er niet veel meer te
blusschen.
Twee tusschen de brandende huizen
gelegen kerkjes, n.l. die van de Herv.
"emcente en van de Isr. Gemeente,
erden geheel verwoest.
Door den brand is een achttal ge-
Van de inboedels kon weinig wor
den geted.
AMERSFOORT
onder controle Centrale Accountantsdienst
van den Nederlandschen Boerenbond.
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden
gehouden R. K. JONGENSSCHOOL BREEDESTRAAT.
ZONDAGS van 12 tot 1 uur
WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur.
Dadelijk ingaande Rente 3",0 pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Adek in luxe uitvoering van f 99.-
(uit voorraad leverbaar.)
Douglas motoren vanaf f675.-
Evans f285.-
Accuraat werk heeft onze reparatie-inrichting een groote
"bekendheid gegeven
Utrechtschestraat 25 Tel. 81 Amersfoort
Gemengde Berichten
Te Buinen is een vierjarig meisje
door een trein gegrepen en gedood.
Achter baar kruiwagentje kwam het
meisje, onbewust van het gevaar, de
spoorlijn op, toen de trein naderde.
Twee heeren traden een café te
Parijs binnen en bestelden port. Een
Amersfoort
Onderwijs.
Straks gaan de klassen zich weer
Kleine broekjes bevolken voor 't eerst
de laagste klassen onzer lagere scholen
»afgestudeerde< eu ten deele «ge
ëxamineerde* leerlingen'gaan hoogerop.
B. S.«, 't »Gym« of «Hac-
dels« zooals onze middelbare onderwijs
inrichtingen al meer populair betiteld
deo, nemen ze bij honderden op en
r velen begint dan al gauw 't getob
gewurm om toch maar 'n intellec
tueel te worden, volgestampt met aller
lei straks ras vergeten wetenswaardig
heden op een bodem die meestal
onvoldoende is toebereid.
Gaat er allengs meer en mee
lijken, of 't kantoor, 't bureau hoofd
zaak is in 't economisch leven, of tech
nisch goed onderlegde werkers maar
ballast zijn bij de vaart Daar vooruit
gang en welvaart.
En toch is dat de groote misvatting
vau velen.
Administratieve werkers zijn natuur
lijk onontbeerlijk bij het industrieel pro
ductie, en distributie-proces, maar dan in
beperkt aantalpractische werkers zijn
absoluut oumisbaar.
En toch wijst alles op een gemis aan
waardeering voor de practische werkers,
op een verregaande overschatting van
de waarde der «schrijverij» voor onze
menleving.
Mannen van e. varing en goed door-
:ht, laten dan ook niet na, meer en
luider te wijzen op dezen) misstand.
Zoo schreef de befaamde leider der
reusachtige Bataafsche Petroleummaat-
schappij Henri Deterding onlangs in
dit verband het volgende
iWordt het niet hoog tijd, dat ioplaats
i iedereen onderwijs te geven zoodat
iedereen professor of staatsambtenaar
kan worden de vraag te stellen
of het niet beter zou zijn dat
meerdere aandacht wordt gewijd aan de
veredeling of verhooging der hand
ambachten. Mij dunkt een vaardig tim
merman kan evenhoog staan als een
leeraar of een ambtenaar, mits hij, zijn
vak slechts grondig kent. De gedachte
komt bij mij op of het niet tijd wordt
dat hoogere opvoeding beperkt worde
een deel der kinderen van het gezin
dat de anderen van welken stand
ook, verplicht worden een ambacht te
De meeoing van Lir Deterding wordt
door velen gedeeld, maar de groote
assa ziet nog altijd met zeker ontzag
lar den kantoor- en bureaumensch.
Bureaux voor beroepskeuze zouden
t terrein veel goeds kunnen stichten
door voorlichting en opruiming vu
misverstand bij ouders en verzorger».
Ook bij ons Katholieken moet meer
aandacht worden geschonken aan het
Ambachts- of Nijverheidsonderwijs.
En waar de Ambachtsschool voor
Amersfoort en omstreken door den
grooten toevloed zich reeds moet be
perken bij het aannemen van nieuwe
leerlingen daar verdient het aanbeveling,
dat het vraagstuk der stichting eener
R.K. Nijveiheidschool voor Amersfoort
en omstreken eens in studie worde ge-
door hen die daartoe zich ge
roepen gevoelen.
R. K. Jongensscholen.
De kinderen vu de R. K. Bijz.
Scholen aan de Breedestraat en Schim-
melpenninckstraat zal ter gelegenheid
van het Regeeringsjubileum van H.M.
de Koningin een schoolfeestje worden
bereid in het gebouw «Sint Aeghten»,
door het Bestuur van het gebouw hiertoe
'elwillend gratis beschikbaar gesteld.
Nieuwe leerlingen, die niet tijdig zijn
ingeschreven voor deze scholen, zullen
aan dit feestje geen deel kunnen nemen.
Men zorge dus voor tijdige inschrijving.
HET BESTEJÜR.
De Kamer van Koophandel verga
dert Maandag a.s. des avonds 7 uur,
in het gebouw der Kamer au de Ara-
hemschenweg.
Vu 27 Aug. tot 3 September is
verboden in deze gemeente vuur-
wetk te verkoopen ook voor winkelier*
die anders wel vuurwerk mogen ver
koopen.
Athletiek demonstratie. Bij de Sport-
demonstratie op Woensdag 29 Augus-
let gelegenheid vu de Huldi-
iten, is het programma van
Athletiek, als volgt samengesteld:
Veldloop 3500 M.Hardloopen 100
7 DE ROOVER.
Kwam daarbij misschien ook het vaag
verlangen, dat hem nog altijd was bij
gebleven, om te weten waar in het woud
toch wel de oude eik mocht staan, die
volgens de legende Maria's beeltenis
vei borgen hield Want dikwijls
meer dan vroeger speelde dat verhaat
uit de dageti zijner jeugd door Nunno's
hoofd.
In dezen toestand van twijfel en
moedeloosheid, waarin Nunno voor zich
zelf een verdriet en een raadsel was,
sleepte hij geruimen tijd zijn kluizenaars
leven voort. Aan zijn dagelijksch gebed
tot de Moedermaagd was het alleen te
danken geweest, dat hij geduld en kracht
geuoeg had behouden om niet tot
hoop te vallen.
Op zekeren middag ging Nunno lang
zaam voort door een dicht-begroeid
gedeelte, dat hg zelden had bezocht,
Wat nas hg verandeid 1 Hoe gebogen
ging zijn magere, uitgevaste gestalte in
h.t ruwe kluizenaarskleed, hoe bleek
en ingevallen was zijn gelaat, wat was
hg vergrgsd 1
't ^fas geen toeval dat hem hier in
dit woest gedeelt der Valverena had
ge >,»cht. Des morgens hadden twee
verdwaalde reizigers aan *gn kluis ge
klopt en naar den weg gevraagd. Met
weinige dat hij bezat had Nunno toen
st ruiters en rossen verkwikt. Hulp-
irdig en vriendeigk had hg hen
op den urenlangen weg vergezeld
op de groote hierbaau gebracht.
Thans had hg een ongebaanden, n
veel Uorteren tetugvreg genomen,
nog voor den avond zgn kluis te kun
nen bereiken. Dal was dan al weer e«
goed weik dat hg had verricht.
Nunno had zich op den reusachtig*
wortel van een eeuwenouden kurkeik
neergezet.
Daar kwam weer een dier schrikkc-
Ujke oogenblikken, zooals hij den laat-
sten tijd bijna iederen dag had gekend
Verloren I verloren 1 hier en In eeuwig
heid I
O, dat was Satan, die oude leuge
naar, omjuist na zoo'n daad van boet
vaardigheid zgn offer met wanhoops
gedachten te komen bekoren I
Met een luiden schreeuw was Nuuno
ontzet opgesprongen en strekte de
armen voor zich uit om het schrikke-
igk beeld te weren dat voor zijn geest
verscheen. Die bekoring was nog nooit
tot hem gekomen. Neen, neen, dat niet,
niet zgn eigen rechter zgn 1 Bevend van
angst en schrik voor deze ontzettende
verxeoking zonk hg op de knieto.
Maria 1 Mat ia I toevlucht der zondaars!'
bad hg schreiend, «verlaat mg toch niet
Help mg uit deze benauwdheid I
En toen gebeurde er iets wondei baars!
O, wie zag hem daar zoo vriendeUjk
glimlachend aan, daar, daar, uit den
ouden eik, wiens grijze schors langzaam,
heel langzaam uiteen week I Het w<
alsof een onzichtbare hand zachtjes ee
gordijn wegschoof. Een liefelijk beeltenis
der Madonna en haar zoete Kind werd
zichtbaar I Maria en de Kleine Jezus
zagen op Nunno neerl
Verbazing, vreugde, dankbaarheid
groote mate benamen hem eerst
spraak. Maar dan jubelde hij«Dank
O God I o Moedermaagd 1 Hebt dank
deze groote gunst en dit teeken
uwer liefde I*
Ja, daar binnen in dea ouden eiken
boom stond als op een klein altaartje
de beeltenis van Maria met hnar Kind.
Fiisch en helder kwamen de kleuren
uit tegen den gouden achtergrond. De
grgze schors omgaf als een natuurigke
lijst dit tafreel. Een straaltje der onder
gaande zou drong door het dichte dak
der groene eikcnblaren en verlichtte
Maria's schoon gelaat.
Lang bleef Nunno in stille beschou
wing verzonken. Dat was dan Maria'
wonderbare beeltenis, die hier eei
kluizenaar lang geleden had verborgen.
Eens zou dit schilderg weer te voor
schijn komen ten teeken van Maria'
bijzoudere liefde tot dengene, die het
er voor het eerst zou aanschouwen
hem, Nunno, had de Madonna deze
groote gunst geschonken I Dankgebed
na dankgebed zond hg tot zgn Be
schermster op, die hem zoo zichtbaar
tc hulp was gekomen.
Nu waren ook angst en twgfel uil
ign hart gewekeD, bigde zonsescbgi
was het daarbinnen.
Demare der wedervinding vai
dei bare schilderg had weldra de streek in
vreugde gebracht. Van dorp tot dorp
was de bigde boodschap rondgegaan.
Het was dan ook iets I Honderden
en honderden jaren misschien had
van ouder op ouder in de nabgheid
van dezen heiligen schat gewoond.
Voor menigeen was de legende, een
overlevering geweest. Enkele legende
haters, want done en droge creaiuren,
die alle poSzie uit het levcd willen ver
bannen, rijn er altgd geweest en zullen
er wel bleven ook zoolang de wereld
bestaat, hadden het zelfs schande ge
vonden dat zoo'n bakersprookje, niel
verboden werd. Eu thans was het, en
nog wel door Gods zichtbare tusschen-
komst, gebleken, dat het wonderbaar
afbeeldsel der Madonna werkeüjk be
stond. Voor innig.vrome zielen, bestond
das reden genoeg tot uitbundige vreugd.
In groote menigte kwamen zg naar de
hoogbevoorrechte plaats in het woud
Maria's beeltenis te aanschouwen
om uit Nunno's eigen mond de
omstandigheden, onder welke het won
der was geschied te vernemen. Want
Nunno kon men steeds in de nabgheid
van den wonderboom vinden. Nadat
zgn eerste, diepe ontroering om Maria's
liefdeblgk in hem was bedaard, was hg
haastig en opgewonden van blgdschap
naar het dichtst bggelegen dorp gesneld
om alles te vertellen en daarna bad
hg de plaats, die hem zoo dierbaar
was geworden, niet meer verlaten. Hg
bad een kleine kluis van riet en takken
in de nabijheid van den eik gebouwd en
wanneer de diensten, die hg de vele
vrome bezjekers bewees, hem niet in
beslag namen, of het werk, dat het
zorgvuldig onderhouden der heilige
plaats meebrach;, was verricht, lag lrij
meestal in aandachtig gebed voor het
natuurigk Maria heiligdom verzonken.
Het duurde niet lang of het wonder,
dat God om zgn lieve Moeders wille
in het'woud had gewrocht, werd ook
buiten bekend.
(Wordt vervolgd.)
