Credieten - incasso's - Deposito's
Bel dan op No 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
A80NNBMBNTBN kunnen elke week In gaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden Voor der. aanvang van een nieuw kwartaal.
Prfls per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10.
Afzonderlik? nummers 10 ct.
Dinsdag 13 Nov. 1923 No. 65
Zeven en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAQMIDDAG
ADVERTENTlfiN 25 cent per regel. B!ll|ke tarieven voor handel en
nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentlfn moeten Dinsdag
en Vr|dag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
Al 18 het beteionrecht te lijden,
dan onrecht te doen, toch is het
schooner hel recht te luien zei
pralendan te bcnisten in de heer
schappijvan het onrecht.
De kerkvervolging in
Soviet'Kusland.
Dc berichten van betrouwbaren aard,
die uit liet afgesloten Rusland tot ons
komen, laten geen twijfel aan dc ge-
niepigheid en wreedheid, waarmee in
de atheïstische Sovjet-republiek de ver
volging tegen de Kerk wordt voortgezet.
Niet allen godsdienstloos, maar zelfs
God-hatend, beproeft het staatsbestuur
dezer in dc Marxistische school opge
voede egoïsten, die alle dwaaUecringcn
in zich hebben opgenomen, welke sins
de Kranschc Revolutie zijn verspreid,
elk middel, om God op een duivelsche
manier te belecdigen en zelfs de ge
dachte aan den Schepper en Verlosser
uit dc harten te rukken van hen, die
aan hen bestuur zijn toevertrouwd,
Indertijd zijn alom in de pers bij
zonderheden bekend gemaakt, aan
authentieke stukken ontleend, over de
instelling van hel vrije huwelijk in
Sovjet-Rusland, ingeschreven in dc
registers van den burgerlijken stand na
een verklaring op een roode vlag, maar
even gemakkelijk ontbonden als ge
sloten bijzonderheden over de inrich
ting van kerken tot bioscoopzalen over
de redevoeringen bij de onthulling van
het standbeeld voor Judas in een park
te Moskouover de rcpublikeinschc
processie der vrijdenkersgarde ter bc-
spottingvan deivkruisdragcnden Christus
en soortgelijke gruweldaden meer.
Dat sindsdien dc vervolgers in Rus
land van den Christus, wier leiders
vooral Joden zijn, nog hebben ge
tracht de profanaties te pvertreffen met
de Godin der Rede j^iplecgd in de
Fransche Revolutie, blijkt uit bijzonder
heden welke in „Das neue Reich" wor
den meegedeeld en waarvan meerdere
van te gruwclijken aard zijn, om in een
nieuwsblad onder dc oogen van ieder
een te worden gebracht.
Toen het orthodoxe Tsarenrijk ineen
stortte, waren er stellig veel optimisten,
die niet alleen de uitvoering verwachten
van de steeds op papier gebleven
oekaze van verdraagzaamheid, maar
ooi; van werkelijke vrijheid voor dc
katholieke kerk in Rusland.
Inderdaad luidden ettelijke voor-
loopigc bepalingen en decreten van
dc Bolsjcwïki-regeering in 't begin zeer
hoopvol„het is verboden eenige be
paling uit te vaardigen, die aan de
gewetensvrijheid der burgers afbreuk
zou doen." En verder„Ieder burger
kan naar vrije verkiezing een godsdienst
belijden of verloochenen." De resolutie
van liet Al-Russische congres der
missarisscn van Justitie van 10 October
1921 luidde zelfs als volgt«De Sovjet-
regccring beschermt geen enkele strijd
bare kerk, maar gij vervolgt ook geen
enkele kerk I"
Dit bleken echter slechts doekjes
r het bloeden te zijn. Reeds
binncnlnndschc aangelegenheden d.d,
20 September 1921, staat te lezen
Alle godsdiensten, zonder onderscheid
'an wezen, zijn te beschouwen als
eactionnair en hebben in geen geval
aanspraak op dc bescherming der
politieke overheid."
De z.g. scheiding van Kerk en Staat
wordt aldus uitgelegd:
«Geen kerkgenootschap mag roerende
of onroerende goederen bezitten. Alle
eigendom der kerkelijke en godsdien
stige gemeenten gaat over in handen
van het arbeidende volk de uitsluitend
voor godsdienstige plechtigheden die
nende gebouwen en voorwerpen kunnen
krachlens besluit der plaatselijke over
heid voorioopig ten gebruike van dc
kerkgenootschappen blijven», maar met
de volgende beperking: «ingeval van
kort aan huisvesting voor de onver-
lOgcndc bevolking, kan het verlof tot
gebruik aan de kerkgenootschappen
eer ontnomc worden.-.
Een instructie van 10 October 1922
:rplicht dc geestelijken ieder door de
Staatsovcrheid gescheiden huwelijk, on
der bedreiging met een aanklacht van
labotagc te ontbinden.
Van den anderen kant verkondigt
de Sovjet-regccring, dat ,.dc Sacramen
ten geen wettelijke kracht hebben, cn
dat adc godsdienstige voorschriften
buiten werking zijn gesteld».
In overeenstemming, met deze be
sluiten werd dan ook in geheel Rusland
iedere openbare of bijzondere gods-i
dicnstocfening verboden. Even streng
verboden is alle godsdienst-onderwijs
vóór den lecltijd van 18 jaar; wie in
itrijd daarmee handelt, wordt gestraft
net een gevangenisstraf van ten minste
zes maanden. Wil men zich later in
den godsdienst laten voorlichten, dan
heeft men daartoe de toestemming
noodig van de plaatselijke overheid.
Wie dit gebod overtreedt, wordt be
schouwd cn behandeld als een misda
diger jegens den Staat.
In 't begin van dit jaar werden te
I'etrograd alle Katholieken kerken en
kapellen geslotenmet één slag waren
daardoor 50.000 Katholieken van iede-
eeredienst verstoken. Hetzelfde ge
schiedde in Kamience, Witebsk
Odessa. Ook de Moskeeën en S;
gogen werden gesloten.
Met dezelfde hardvochtigheid treedt
en op togen dc oude orthodoxe kerk.
De «Novoja Vremja» klaagde, dat alle
priester-seminaries met uitzondering
an twee gesloten zijn«weldra zullen
re zonder priesters wezen®. Dit klemt
meer, daar deze laatsten een hoogc
,g. «beroepsbetasting» moeten betalen.
(Slot volgt.)
Haarlem. JOS. P. H. HAMERS.
Volgens het blad «Oltcn» (Morgen) van
19 Mei 1933, bedroeg het aantal Joden per-
Ledental Joden Procent
Buitenland
liuitenl, raken
Roode Kruis
Journalisten
Vertrek van den Duitecben Kroonprins.
Naar een aan onze Regeering gedane
mcdcdccling heeft de voormalige Duit-
sche kroonprins het eiland Wicringen
verlaten, oin naar Duitschland terug
keeren.
Hij is daartoe besloten, nadat dc
Duitsche regeering eenige weken ge
leden hem had te kennen gegeven tegen
zijn terugkeer geen bezwaar te maken
en nadat hij dientengevolge van een j
behoorlijken Duitschen pas was voor-
De reis geschiedde per auto.
De cx-kroonprins passeerde de grens
slechts door zijn adjudant majoor Von
Mdldncr, en een dienaar vergezeld.
Hij begaf .zich naar zijn bezitting Ols
Silczië.
De ex-kroonprins heeft bij zijn ver
trek het volgende manifest gericht tot
de bevolking van Wicringen
„Beste Wieringer vrienden.
„Het doet mij leed, dat ik slechts
schriftelijk afscheid van u kan nemen.
Om geen onnoodigc onrust te veroor
zaken, moest mijn terugreis naar Duitsch
land in alle stilte plaats vinden.
„Wanhopig, belasterd en dakloos
betrad ik in November 1918 uw eiland.
Hier vond ik rust en menschelijkc deel
neming en kwam ik tot mijzelvcn.
„De weken werden maanden, de
maanden jaren. Reeds vijf jaar lang
leefde ik in uw midden. Gij boodt mij
gastvrijheid in uw woningen aan en
liet mij declcn in uw vreugd en leed.
Wij leerden elkander kennen, begrijpen
1 waardeuren.
„Nu het oogenblik gekomen is, dat
van Wicringen afscheid neem, zou
ik u allen gaarne nogmaals de hand
'ilicn drukken en u voor alles danken,
'at gij mij gegeven hebt. Oneindig
moeilijke jaren zijn het voor mij ge-
ver van het vaderland cn gezin,
ze zijn mij veraangenaamd en
dragelijk gemaakt door de vriendschap
cn menschelijke medegevofilens van
Wieringer bevolking.
„Zoo neem ik dus afscheid van u
wensch mijn eiland van ganscher harte
het beste toe voor de toekomst. Hebt
dank en tot ziens. Willem.
Handelsregister.
Meu verzoekt ons belanghebbenden
bij vernieuwing en met nadruk er op
te wijzen, dat ingevolge art. 17 der
Handelsregisterwet op eiken ingeschre-
in het Handelsregister de plicht
om van elke wijziging omtrent
hunne handelszaak opgave te doen
het Handelsregister, waar de inschrijv
der zaak plaats had.
Aan heu, die in gebreke bleven, 1
gifie te doen van eenige wijziging, als
bovengenoemd, wordt in hun eigen be
lang wel in overweging gegeven, zich
onverwijld bij het bureau van het Han
delsregister persoonlijk of via de post
(dan met insluiting van postzegels voor
portokoster) san denoodige formulieren
■oor opgave dier wijziging te voorzien,
Immers stellen zij, die de indiening
ran dergelijke opgaven uitstellen, zich
bloot aan een sti afrechtcriijkc vervol
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Qracht no. 4 - Telefoon no. 304
Depositorente van 3% - 5%
ging, zooals hier en daar reeds noodig
is gebleken.
De inschrijving dier wijzigingen ge
schiedt kosteloos.
Het kantoor der Kamer van Koop
handel bovengenoemd is gevestigd te
Amersfoort, Arrhemscheweg 23, Tel.
425, en is geopend alle werkdagen, be
halve Zaterdags, van 1012 en van
2-4 uu'.
Ingevolge art. 3 der Handelsregister-
st is iedere zaak verplicht zich in het
Handelsregister te laten inschrijven, op
straffe van eene geldboete van ten hoog-
f2000-.
a verzuim gebleven zaken zullen
goed doen, zich alsnog terstond te doen
inschrijven, daar voor dezen het gevaar
anders bestaat, strafrechterlijk vervolgd
worden.
Uit Twente.
De groeiende arbeiders-organisatie
id in TweDte in den loop der jaren
als natuurlijk gevolg een samentrekken
van dc fabrikanten in één verccniging,
waardoor bij elk conflict ras organisatie
tegenover organisatie weid gesteld. Het
gevolg nu is dat kleine confl'Cten zeer
groote gevolgen kunnen hebben. Op
staking volgt uitsluiting allerwcge.
Ook nu is weer zoo'n uilsluiting te
eczen, waardoor duizenden werkers
buiten de fabrieken blijven en heel
loon woidt gederfd.
R. K Onderwijs.
Blijkens het jaarboek waren e
is land op 1 Januari 1923
709 R K. bewaarscholen met 71.889
kinderen.
1597 R. K. lagere scholen me
293.509 kinderen.
43 R. K. kweekscholen met 3,253
leerlingen.
R. K. normaalscholen met 572
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
654 leerlingen.
30 R. K. nijveiheidsdagscholen
3640 leerlingen.
120 R. K. nijvcrheidsavocdscholen
ct 9146 leerlingen.
10 R. K. Land- en tuinbouwscholen
et 486 leerlingen.
102 R. L. land- en tuinbouwcursus-
n met 1895 leerlingen.
11 R. K. middeib. handelsscholen
et 501 leerlingen.
5 R.K. hoogere handelsscholen
127 leerlingen.
38 R. K. handelscursussen met 2246
leerlingen.
Hebt U een
9R.K. gymnasia (met eff. civ.) met
1154 leerlingen.
19 R. K. H. B. S. (met eff- civ.)
et 2189 leerlingen.
10 R. K. Lycea met 953 leerlingen.
41 R. K. klein-seminaria, enz. met
4793 leerlingen.
42 R. K. groot-seminaria enz. met
1708 studenten.
Kamer van Koophandel.
Volgens vaststelling door het Hoofd
stembureau op 8 November, voor de
verkiezing van leden der Kamer van
Koop. en Fabr. v. d. Geld. Vallei zijn
candidaat gesteld voor de Afdee'.ing
Grootbedrijf
G. C. Callenbach, te Nijkerk.
H. Cozijnsen Gzn„ te Harderwijk.
A. Dros, te Amersfoort.
Joh. H. v. d. Meiden, te Amersfoort.
C. den Ouden te Ede
J. F. de With, te Amersfoort
En wel voor 5 te vervullen zetels.
Voor de Afdeeling Kleinbedrijf:
A. C. Beijer, te Amersfoort.
J. Boersen, te Hoogland.
F. Boerwinkel, te Amersfoort.
H. v. d. Craats, te Gardcren.
Ettikhoven, te Ede.
Th. de Jong, te Ede.
B. H. J. ten Ham, te Ede.
A. P. Hardeman, te Ede.
H. Koudijs, te Barneveld,
J. R. Moddcrklok, te Ede.
N. van Os, te Doom.
H. v. d. Poll, te Putten.
G. H. Ruiters, te Harderwijk.
M. H. v. Schuppen, te Veenendaal.
En wel voor 5 te vervullen zetels.
De stemming is bepaald op Vrijdag
30 November.
Amersfoort
Critlak op dan Raad,
geoefend zonder vooroordeel en naar
recht en rede, mag niemand tegen staan.
De gemeenteraad is nu eenmaal geen
college van al-weters cn él-wijzen. Er
worden dus wel eens fouten gemaakt
en critiek daarop als uiting van gezond
x Iiiinn nn Fitii 1. ui Iliuntir.
Missionaris van het H. Hart
De Luwig bleef immer in zicht
de kust varen, zoodat ik naar hartelust
de kalkrotsen, cn de ruige dichte wouden
op de bergen kon bewonderen, 't Was
trouwens niet de eerste maal dat ik
dit reisje mankte wc waren reeds
maal naar Korindal gevaren, dat nog
verder ligt als Vana-marita. Maar in
een keer kijkt men er het mooie niet
af. We waren zoo langzamerhand op
de hoogte van Baining gekomen hier
verheft zich „de Vader" tot i
2000 M. 't Is ook al een vuurspuwende
berg. Voortdurend is een dikke rook
kolom boven den krater zichtbaar, als
't ten minste helder weer is, en geen
wolken dc toppen der bergen „ver
bergen." Intussehen was het etenstijd
geworden. Een kanak dekte dc tafel,
wat heel gauw gebeurd was. Hij bracht
een schotel met „Saro" inlandschc
vrucht die de aardappel vervangt,
bus met „bulmakai" oftewel vlccscli
uit Sydney, wat groente waarvan ik
de naam niet kan ontdekken, enz.
wat toespijs gekookte bananen,
wel meel en een ei klaargemaakt. Wat
wil je meer I O.L. Heer laat zijn pappen
heimers niet verhongeren. Onze Bainin-
gers volgen ons voorbeeld en nemen
ookhun maal. Een gebakken Saro wordt
uit de hand gegeten dat is de hoofd-
spijs. Een Saro is groot genoeg om den
heele familie te voeden. Daarna maakt
moeder de vrouw een gaatje
jonge kokosnoot, drinkt een paar slok-
ken van 't kokoswater na eerst w
kruis gemaakt te hebben
geeft de noot aan haar man. Heeft
deze gedronken dan krijgt de vrouw
weer een paar slokkenvervolgen!
wordt de noot kapot geslagen, en
zachte vlecsch van de vrucht gegeten.
De zuigeling krijgt cr ook een stuk van,
maar weigert beslist. Intussehen heb ik
een pijpje opgestoken. Ook hierin wordt
't goede voorbeeld gevolgd.
Moeder neemt wat zwarte tabalt, rolt
er een stuk krantenpapier drie of'
maal omheen, cn krijgt daardoor
cigarct van meer dan een decimeter
lang. Nu zou ze graag vuur hebben
ze stoot haar man aan om lie
pater te vragen, maar Vader houdt
zich alsof hij niets nrerkt en wiegt zijn
kindje. Ik bied zelf mijn pijp a
Moeder de vrouw dankt met een gli
lach en begint te rooken als een fabrieks
pijp. Vader mag vervolgens een stukje
rooken en dan Moeder weer. AUes
rordt eerlijk gedeeld. Terwijl ik zoo
it te kijken komt cr plotseling ook
beweging onder de zwarte bemanning.
ii voor naar dc boot, terwijl
hen een groote speer van 3
r draagt. De boot is omringd
door dolfijnen, groote visschcn van
meer dan een meter lengte ofschoon
dc Ludwig bijna 8 mijl in 't uur maakt,
kunnen ze de boot makkelijk bijhouden,
zelfs met glans voorkomen. Voortdurend
komen ze met de rug boven 't watei
Daarop loert de kanak. en als 't
oogenblik daar is, werpt hij zijn speer.
Getroffen; maar de dolfijn zwemt «t*
speer in zijn rug weg. Met dat
we in de Weber baai gekomen
wordt cr niet kalmer op integendeel.
Dc Ludwig ligt dan op de eene zijde,
weer op de andere. Onmogelijk
op dc been te blijven. Ik moet mij
houden, om niet over boord te
slaan. De Bainingcrs kijken mij
cn ik kijk den kapitein, br. Daheim
aan, die met éen hand aan een ijz
stang, cn de andere in zijn grauwe baard,
recht op staat en maar uitkijkt. Als ik
Omkijk glimlacht hij even, cn tuurt
verder. Eindelijk komt in de verte
rood stipje te voorschijn. Dat is dc
torenspits van't kerkje van Vana-marita!
Ik denk bij me zelfals de Ludwig al I
it de Ludwig blijft
van land ankeren,
r is, gaat alles
loeite. De zee is
zoo geslingerd wordt, wat zal dat dan
met de roeiboot zijn,
land zal moeten wai
op tamelijkcn afstand
Doch als het zoove:
zonder de minste m
kalm, dc boot schiet
vleugels had, en een paar
later, word ik op de meest hartelijke
verwelkomd door een landsman,
d. Zanden, een van dc 2 Hol-
landschc broeders die hier nog op
Rabaul waren. De broeder heelt al 23
jaar Missie-arbeid achter den rug. Voor
hij in 't klooster kwam was hij van
beroep wat denk je wel strooper 1
Nu is hij noch altijd een geducht jager
voor den Heer, en de kanakken kunnen
van verbazing niet spreken, wanneer ze
zien dat hij een arend of een papagaai
of een duif uit de lucht naar beneden
haalt, alsof 't niets was. Een maand
geleden wilden de kanakken elkander
te lijf. Van beide kanten kwamen ze
in groote getale toeloopcn niet speeren
en knodsen en messen. Dc broeder ge
biedt ze uit elkander te gaan. Geen
gehoor. Dan gaat hij naar binnen, en
komt eenige oogenblikken later met 't
geweer op den rug, terug. Ft i Weg
waren de vechtersbazen. Ze weten,
I de broeder schiet raak. Een ander keer
weer oorlogsplannen. Een der sterksten
wil den broeder zelf te lijf. „Hij heeft
er al drie vermoord," zeggen de kanak
ken. De broeder gaat op hem toe,
neemt hem onder den arm, en zet hem
meters verder ergens in een hoek.
Eh roepen de kanakken, en de groote
vechtersbaas is in een paar minuten de
dikke vriend van den broeder geworden.
Wat wij in die week allemaal afgebab-
beld hebben, zal ik je maar niet ver
tellen. 't Werd laat "s avonds. Maar wat
zal je er aan doen, als je 2 weken
alleen gezeten hebt, zonder een blank
gezicht te zien, cn dan onverwacht een
andere Hollander op dc pier ziet zitten.
De broeder is zijn Hollandsch bijna
vergeten maar zijn Hollandsch hart is
nog onvervalscht. Behalve praten viel
er natuurlijk nog wel meer te doen.
Onder anderen zou ik van de gelegen
heid gebruile maken en een kleine pel
grimage maken naar San Paul, waar
20 jaar geleden tien van onze Missio-
vermoord zijn.
