Permanent - Haarden
Firma Van Nieuwkerk Elzenaar
Bezoekt om> MEUBEL MAGAZIJN Langestraat 104
Bel dan op No 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Vrijdag 23 Nov. 1923 No. 68
Zeven en Dertigste Jaargang
ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch opiegglng van
abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Pr(a per drie maanden 11.00. Bullen de gemeente Ameraloorl 11.10.
Ationderl|ke nummers 10 et.
KANTOOR: LANOEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAQ- EN VRIJDAQMIDDAQ
AOVHRTBNTIAN 23 eenl per regel. Bllllke larleven voor handel en
nijverheid bl) geregeld adverteeren. - AdverlentlCn moeien Dinsdag
en Vrjdag vóór a uur worden besorgd. Een bepaalde plaais kan
nlel worden gegarandeerd.
onnut is, is in den regel
duur, al kost het maar
■inigheid.
Binnenland
De Kabinetscrisis.
(Ingezonden.)
steeds verkeeren wij
wat ons, gezien de huidige
toestand in ons land, mei
ilossen van den kabinetscrisis
liten staat. Ondanks de vele
i de pers heeft H. M.
ingin een onzer meest bekende
:ntsledcn van rechtsche richting
icht de crisis op te lossen door
v kabinet te formeeren.
•soon van den formatei
:r groote bekwaamheden op
gebied zijn ons borg dat hij
11e pogingen in het werk
n ons een regeering te
staat zal zijn de zeer
e vraagstukken op hel gebied
eermacht e.i bezuiniging
plossing te geven.
«ij echter zien hoe vooral
ijde nog steeds een afwijzi
in deze wordt aangenome
we zetels in het te vor
schijnt te begeeren, dan
wij ons moeilijk voorstellen dat
Kooien in zijn taak zal slagen,
i de (A, R.) «Rotterdammer»
imen uit »I)e Tijd» van Zater-
schrijft bij een bericht
aan Mr. Kooien
rrband met dit bericht vestigen
aandacht op, dat, naar
rrm te weten, het door de A,
ÓMKmib vanaf den aanvang der ei
tflttfcn standpunt «dat zij onder de
IM' omstandigheden haar medewer-
Mn de vorming van een rechtsch
Ó«t tom/er weer niet zal kunn<
renen nog altijd geen wijziging heeft
rrgMn.»
at aionder meer» zal naar ons voor-
teek* moeten beduiden dat vooral
L Kr fractie de noodige zekerheid
moeten geven in het vervolg de
og der A. R. partij Ie zullen volgen,
at vooral de R. K. tegenstemmers
ie. Vlootwet die zekerheid zullen
te lijkt ons voorhands vrijwel uit
aten. Zij toch e lferden met hun stem
n ten ver strekkend vraagstuk
■f gebied onzer weermacht het
ministerie Ruijs op. Dit zullen
niet gedaan hebben zonder
prt af te vragen wat de ge-
r daad zouden zijn.
i ons trouwens hun teger-
heel best voorstellen wanneer
>o'n groot tekort op
■sbegrooting is. Waarom ook
feet gezorgd voor aanmerkelijke
Bering van dit tekort.
beschouwingen der meeste
Itgenstemmers is toch ook wel
dat zij niet tegen de Vioot-
i doch alleen tegen de
invoering op een moment
landsfinanciên grooten zorg
s begrijpen wij ook niet wat
I. partij bezielt om alle mede-
dflg aan het vormen van 'n Rechts
stale tc onthouden. Zij heeft toch
al* de andere Christelijke partijen
n de vervulling harer wenschen tc
Mhten van een Rechts ministerie.
S verschillende wetten met Christe-
ettkking zooals b.v. de Zondags-
en nog vele andere zullen toch
B "komen wanneer een Rechtsch
tterte deze wetten opstelt en ter
ndeling in de 2e Kamer voorstelt.
Unksche partijen zijn ook door
«toepende beginselen en het
sld In le en 2e Kamer geheel niet
sat een regeering te vormen en
R. partij zal toch ook wel even-
1 dat het mogelijk was,
'a Troelstra een gevaar
i Christelijk en maat-
gjMk, Nederland.
Worn 'komt het ons voor dat de
partij zich op een breeder stand-
Mi plaatsen en aan den beuoem-
fOMnateur haar medewerking niet
Mlftouden. Door dit te doen han-
tij Met slechts in haar eigen belang
a vwral in het belang van ons
innen dan ook niet anders doen
Islissing van H. M. de Koningin
p en den formateur onze
mschen aanbieden,
jhij onder Gods zegen in staat
'0, gesteld da
ipBfet a la 1
gesteld worden een kabinet te vo
dat steunt op een Christelijke Ie'
beschouwing en dat ons door deze
drukkende tijden heenvoert naar di
dageraad van geluk en voorspoed.
W. H.
Ka' holleke Drankbestrijding in de
provincie Utrecht.
Te Utrecht had onder pracsidium
van den heer P. J, Th. Dieges
Utrecht cene vergadering plaats
vertegenwoordigers van Mariavcrcerii-
gingen en Kruisvei bonden in de provin
cio, die door vele belangstellenden uit
alle deelen der provincie werd bijge
woond. In zijn openingswoord wees d<
voorzitter op de noodzakelijkheid d>
quasi provinciale organisatie die nu
slechts bestond om de provir.c ale sub
sidie te verdeden te veranderen in eene
di finilieve. Men kan zich, a'dus spi.
het werk van zulk een provinciaal ver
bond tweeledig voorstellen, 1ste als
een vcrceniging met propagandistisch
karakter, die c*c propaganda in dc
provincie ter hand neemt, wat tot gr
volg zal hebben de achleruilstelling er-
misschien verdwijning der bestaand,-
districtsbesturen in de verschillende
deelen der provincie, doch op de 2e
plaats ook als een administratief lichaam,
federatie der bestaande districts
besturen wier taak liet is contact nul
de provinciale autoriteiten tc onder
houden, de provinciale subsidie over
de diverse districten 'e distribueeren
i de algemeene leidiug in de l'rovin
Uitvoerig werd over beide organisa
tievormen van gedachten gewisseld
met groote meetdciheid var
n de laatste vorm de meestgc
wenschte weid geacht, zoolang de
districtsbesturen goed functioneeren.
Het federatief bestuur werd als volgt
niengcsteld Voor Kernland M«j. C.
Welters te Amersfoort, voor Utrecht
mej. J, Snelder uit Utrecht, voor de
Vechtstreek J. Koolenberg te Vinken-
heim en voor Wijk bij Duurstede—
'sselstein A. v, Hoogstiaaten te Zeist.
Als onpartijdig vooizltter van dit fede
ratiebestuur werd aangewezen de heer
P. J. Th. Dieges uil Utrecht.
Hoe moet Ik 30 November stemmen.
Deze vraag zal zich thans menig
handelsman en industrieel stellen Ir,
district. Tenminste vootzoovcr hij
kiezer is voor de Kamer van Koop
handel voorde Geldersche Vallei. Want
daarvoor hebben 30 November de vei -
kiezingen plaats wegens periodieke af
treding van enkele leden en vanwege
eenige vacatures. Zoo zijn er voor de
afdeelingen Groot- cn Kleinbedrijf elk
ijf zetels te vervullen.
Wie gc daarvoor stemmen moet,
kunnen wij u niet vettellen. Dat weet
ge zelf, of anders zullen de vereeni-
gingen op gebied van handel en nijver
heid u daarin wel van advies dienen.
En uit het aantal candidaten uit heei
het district mogen we opmaken, dat d?
interesse voor de kamer ditmaal vrij
levendig is.
Maar wel wilden wij u even wijzen
op het afwijkende in de manier van
len hier met die voor stemmingen
Parlement enz. Dan toch maakt
uit een lijst van candidaten één
hokje rood. Hier doen we anders.
U ontvangst een biljet van hit stem
bureau, waarop alle candidaten in
alphabetische volgorde staan vermeld
onder elkaar. Achter ieders naam in
vakj; opengelaten, Met zwart
potlood nummert ge nu in die witte
vakjes de candidaten, al naar de voor
keur, die ge voor hen hebt. Wien van
de candidaten gij dus boven de anderen
verkiest, nummert ge achter zijn naam
het vakje met 1. Wie dan na hem
or u de gewilde man is, met 2, enz.
tot hoogstens 5, daar er slechts 5 zetels
te vervullen zijn. U ziet dus, vtij een-
Maar meer moogt ge op uw biljet
niet schrijven. Elke aanduiding anders
meer kan uw biljet ongeldig maken
Hebt ge nu de candidaten op boven
genoemde wijze naar uw vooikeur ge
nummerd, dan vouwt ge uw biljet dicht
lamen naar binnen. Dan ziet
ge op de buitenzijde het stempel van
liet hoofdstembureau staan. Begeei u
i naar de tafel van het stembureau
toon den voorzitter den buitenkant
van uw biljet, waarop dit stempel staat
steek daarna uw biljet in de bus.
Hebt ge u bij de invulling vergist, dan
kunt ge nog écn maal van het stem
bureau een ander biljet ontvangen,
maar alleen tegen teruggave van het
Wij hopen, u voorzoovcr ge zulks
nog i iet wist, de wijze van stemmen
op 30 Nov. straks te lubben duidelijk
gemaakt.
Dat een trouwe opkomst in het be
lang van een goede vertegenwoordiging
van handel cn nijverheid is, en dat hei
duidelijk is dat daardorr de belangei
van handel en nijveiheid betrr gediend
worden, achten we overbodig nader',
betoogen.
A'foort. Mr.JOH.H.SCHKUKER
Na installatie van tien nieuwe leden
werden elf nieuwe leden voorgedragen.
Men kan dus wel zeggen, dat de vcr
ceniging thans een tijdperk van grooten
bloei beleeft cn de toename van het
aantal leden op dit tijdstip verheugt
ons tc meer, omdat nu zoo vele onzer
k.-itlioliekc"»ladgciiooten zullen kunnen
genieten van den kunstavond, «lie op
inrlng^lT December a.«. gegeven
worden, i ip dien dag toch vcrwach-
wij Mevrouw Ellen Kuaac. die met,
Amersfoort
Galoof en Wetenschap.
In de verslagen «Ier bijeenkomst
ran bovengenoemde vcrceniging
ileclits zelden gewag zijn gemaakt v
et feit. dat cene bijeenkomst do
ïngevcer honderd belangstellenden w
bezocht. Dit geval deed zich voor
are groote gavciym» een avn
ndcrwerp-De Par-ifal-sage
iddcrachaji van «len heiligen
iet voordrachten uit oude en m
cwerkingen.
it hel
«Ie
1923 c
liet v
dus v
jenheid te zoeken, welke
s voor zulk een groot aantal b
jroote opkomst bewees, dat
than* tip den goeden Jwcg i< on
amhoorighcid onder de ontwikk
Katholieken onzer goede «tnd te bc
i cn zal voor het Bestuur
1011 t'
op
mgc*
legenden
Volbloed Limburger en bezield mot
groote liefde voor onze meest zuide
lijke provincie, schetste hij Limburg
zooala het i», niet als het donkere en
dompige /uiden, gelijk andersdenken
den. die Limburg niet kennen, mcencn
dat het i». doch als cene provincie,
waar Goddank de goede zeden cn eon
rotsvast geloof hoogtU vieren, een land
vol humor cn romantiek,
In een kort geschiedkundig overzicht
omtrent den overgang van de hetero
gene staatjes, waarin Limburg eertijds
was verdeeld, tot liet latere Hertogdom
en onze tegenwoordige elfde Neder-
landschc provincie, deed de spreker
duidelijk uitkomen, dat liet volk bij alle
woelingen van buiten, trouw is gcblo-
i aan zijne geestelijke en wereldlijke
irhedcn. dat het mede daardoor
ongerept zijn geloof heeft bewaard en
ook thans nog bereid is om goed en
bloed op tc oiïcrcn voor Altaar, Troon
Vaderland
Aan de hand van tal van fraaie licht
beelden voerde de spreker ons toen in
ene causerie vol geestige scherts en
.lidelijken humor doorLimburg
een, door het noordelijk gedeelte, want
ij kwamen slechts tot Roermond. Wan
neer wij met Item waren doorgereisd
Maastricht cn Vaals dan, lieve lezeres
welwillende lezer van dit korte ver
slag, dan zaten wij terwijl gij dit leest
in iMonopole, want onuitputtelijk
stol', die hij beheerseht en groot
liet aantal platen, dat hij over Limburg
bezit.
Op den weg langs de Maas voerde
hij ons van de verraderlijke Mookcr-
heide langs romantische kasteden, lan
delijke dorpen, boercnstulpcn met koffie
drinkende bewoonsters, door schoonc
borceaiix, waar het vogelenheir
mede op zijn Llmburgsch ons zijne
intiemste geheimen verklapt.
Men moet in Limburg geboren cn
getogen zijn om zich te kunnen aan-
m aan de taal cn aan de gebrul-
mzer meest zuidelijke landgenooten.
Kodc cn nuchtere Hollanders als wij
staan wij vreemd tegenover de
ie sagen cn romantische legenden,
die daar van ouder tot ouder de ronde
doen; voorgedragen zooals nu, lokte
dc geestige humor ons echter vaak uit
onze koele tent en oen daverend gelach
vulde menigmaal dc zaal.
Het was een aardige en prettige
avond, een die ter afwisseling van een
ernstig cn meer wetenschappelijk onder
werp er zijn mag, cn ongctwijlcld allen
voldaan huiswaarts deed kceren. Wij
verwachten dan ook gelijk dc voor
zitter in zijn dankwoord ons reeds toe
zegde dat wij een volgend jaar met
den heer Van Beurden onze reis door
Limburg zullen voortzetten en nader
kennis zullen innkcn met het gcloovige,
ve, gastvrije en hulpvaardige Lim-
burgsche volk.
het ten vorigen jare scheen alsof geen
plaats onbezet zou blijven, than« v-:r-
nieuwe cn 'oude léden Voor ailcti zal
dan een «tod gereed Maan en wij
hopen, dat dan ook inderdaad nlel ■-•«•r.c
plants ledig zal blijven.
J. W. HENDERSON. Seer.
De Gemsentebegrooting.
Nadat de gemeente begrooling wa«
gepubliceerd, volgde rondsending der
daarbij behoorende memorie van toe
lichting. Door deze memorie van toe
lichting met bijlagen waarin een tijk
cijfermateriaal nauwgezet is verwelkt,
wordt de stand van zaken meer,duidelijk
Zoo zien we dan voor 't eerst ons
Nieuw systeem gesloten vulhsard. Alle gebreken der oude systemen onder
vangen Vlamgeltldlng rond hel reservoir, niet door dc rcscrvekolcn. deen
warmteverlies hij tempering, verbranding der gassenverwijdering van sintels
cn steencn gedurende hel branden. Enorme kolcnbcsparlngl Hel beste systeem,
het aangenaamste en voordeeligste fn hel gebruik. Eenvoudige en lusc mo
dellen, Iedere haard is voorilcn van hel woord PERMANENT of van de
Nrminaam en wordt door dc fabriek gegarandeerd. Prijzen vanaf I lod.—
Catalogus me' omschrijving, attesten cn prijzen op aanvrage gratis.
L. POSTHOUWER "R. STRAAT 25
R. K. Spaarbank - Amersfoort
onder controle Central* Accountantsdienst Ned. Boerenbond
De zittingen voor het inleggen cn terugbetalen van gelden
werden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij dc LANGEGRACHT
des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7
lot 8 uur cn VRIJDAGS van 10 tot II uur.
Dadelijk ingaande Rente 34/i<> pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
alleen voor rente betaling al hel respte
tabele bedrag van f100 410 71';, Met
denkt voor t 318.CUJ grond te ver
knopen. In 1022 werd iets meer als de
helft van dit bedrag van dc hand ge
De gaifabritk belooft f 50.0CO aau
de gemeentekas, als ultkeering krach
tens raadsbesluit.
Voor het electriciteitsbedrrjf wordi
ruim f73 000 meer geraamd aan ont
vangst dan aan uitgaaf.
B. en kV. verzoeken daaraan niet tc
tornen om des te beter de kwade Jarei,
der gasfabriek te kunnen doorleven.
Aan loon wordt betaald f 33,760, ter
wijl de technische dienst niet minder
dan f 2I.0CO ruim vergt.
De gemeente-reiniging^kost na aftrek
van alle baten aan de gemeente
f 136,306.17.
In 1922 nog f 130.000 tuim. Daar is
dus verbetering.
De gemeentelijke ontsmettingsdlenst
vergt l 8219.14 als exploitatie tekort
De brandweer dito f 11405,39.
Bouw- ea woningtoezicht en woning
bedrijf vragen aan salarissen bijna
f 29.000.
De woningbouw en de exploitatie
ervan, blijven groote bedragen vergen
van dc gemeente en hooge huren van
de bewoners.
De woningbouw gelegen tusschen
Leusderweg en Dorresteinsche steeg
vergt een bijslag uit dc gemeentekas
van ruim f27,000. De gemeentewonin
gen in het Soestetkwartier vorderen een
bijslag van bijna f15.000.
De afdeeling Openbare Werken vot-
:rt aan salarissen voor ambtenaren en
werkloonen f37552.08, verder voor 26
werklieden in vasten dienst f 48095.57,
Dc Centrale Boekhouding belast met
de administratie der gemeentebe
drijven vergt aan ambtenaar-salarissen
f 64,455.25, De gemeente heeft daar
tot haar dienst 31 ambtenaren plus een
rekenmachine.
Het Burgerlijk Armbestuur trekt uit
de gemeentekas ruim f 1-0000,
Behalve dc onvermijdelijke burge
meester met secretaris, drie wethouders
gemeente-ontvanger weiken ten
Raadhuize nog in totaal 31 personen
in gemeentedienst, Bij de afd. Maat
schappelijk werk nog 8.
Voor de veiliglu id der Ameisfoorlsche
burgerij waken oen commissaris van
politie, een hoofdinspecteur met drie
inspecteurs, zes en vijftig agenten, mits
gnders twee klerken tegen een salaris
van pl.m. f 153.000.
Het gymnasium heeft in totaal aan
uitgaven ruim f66700, De ambachts
school f45800.
Tn het gebouw Nccofa wordt 31 Jan,,
1 cn 2 Februari een pluimvcctcnt
stelling gehouden, waaraan ook
expositie van katten zal worden
bonden,
KLECTRISCHF MEUBELFABRIEK
Winkel Langstraat 104 Telefoon 286
Fabriek Aldegondestraat I05-105'-107 Telef. 543
- STOFFEERDERIJ - VERHUIZINGEN -
Toegang vrij Toegang vrij
Huur-Commissie.
Burgemeester en Wethouders maken
bekend, dat aan het stadhuis is aange
plakt een kennisgeving inzake het bc-
'uit van Burgemeester en Wethouder»
it opheffing van dc voor deze Gc-
nieente ingestelde Huurcommisslc.
Het departement Amersfoort van
,,'t Nut" is voornemens een bijzondere
Meisjesschool op te richten.
Dc Hooge Raad le Gravenhage
heeft verworpen het cassatieberoep van
den heer Th. H, J. N,. die «loor het
Gerechtshof te Amsterdam wegens het
als bestuurder eener naamloozc ven
nootschap opzettelijk een omvaren staat
of balans opmaken was veroordeeld tot
8 maanden gevangenisstraf.
Het Bestuur der Montcssori School-
vcrceniging verzocht den Rand subsidie
d I'IOOO per jaar voor 'n bewaarschool.
Het komt B. en W. voor, dat «le
financiën der gemeente niet toelaten
aan dit verzoek tc voldoen. Zij wijzen
er hierbij op, dat bij cventueclc toe
kenning van deze subsidie tevens zal
moeten worden overwogen In hoever
ook andere voorbereidende scholen voor
:un in aanmerking moeten komen.
Brand I i
Er wordt brand ontdekt. Wat te doen
Kalm blijven en even nadenken.
Is de brand onbetcckcnend en zijl
gc er absoluut uier vnn het vuur baas
tc kunnen blijven, dan snel handelen.
Met een natte dweil of kleed kan
en menige beginbraml van een gas-
toestel, vnn een petroleumlampje, van
een bcnzincbusjc enz. smoren. Ook zand
is in vele gevallen een doeltreffend
bluschmiddcl.
Twijfelt ge eeht/r in het mint, bet
dan onmiddellijk het tele/ooubureau op
cn geef dc telefoniste eenvoudig doch
duidelijk op of de brand een groote of
een kleine brand is, een schoorsteen
brand of een dreigende bcgiiibrnnd enz.
Doe altijd uw mededee/iug aan de tele
foniste rustig en duidelijkopdat de
telefoniste precies weet wat zij te doen
heen.
Hebt ge geen telefoon, dat woont
cr zeker wel icmnnd in uw buurt waar
ge tclefoncercn kimt. Woont gc
nabij een politic|iost (Utrechtaohe-
straat. Kanippoort, Soestcrwcg) dan
daar terecht, Evenwel i
de
post Soesterweg van des avond* 10 ui
tot des morgens 7 uur gesloten, Ieder
een die geen telej.n heeft dient teweten
waar hij m gevat van brand het tele-
joon bureau kan afbellen.
Uil een lange sluimering werd de
vcreeniging Vreemdelingenverkeer ge
wekt ter vergadering v*n belangstel
lenden ia De Zwaan. De heer Ter
Maat, die het langst aanbleef gaf een
correcte uiteenzetting van het geval,
waarna de heer Van der Garde duide-
lijk maakte dat een goed georgani
seerde vereeniglng ter bevordering van
het Vreemdelingenverkeer voor onze
stad eigenli|k onmisbaar is, Het bleek
dat de aanwezigen het hiermede eene
waren. Er werd althans «en bestuur
gekozen, hetwelk opdracht kreeg, ver
dere regelingen te tictfen. Het plan Is
een propaganda-avond te organiseeren
met een litm-vertoonlng. Als bestuurs
leden fungeeren voorlooplg de heeren
Van der Garde, voorzitter, Heinrich,
penningmeester, Ter Maal, secretaris,
Van der MejJdeo, «Martens, Van Raalte,
Houbacr, Spoel cn Valkhof,
Bij het examen «Vrije- en Orde-
oefeningen» slaagden nog onze stad-
gvnootcn de dames Van Basten. Van
Heeswijk, Van der Meer ea Te Moldcr.
Burgemeester en Wethouders bren
gen ter kennis, dat op Woensdag 28
November des namiddags om 3 uur
gelegenheid zat worden gegeven tot
kostelooe* inenting in het voormalige
werkhuis aan den Westsingel.
Gewenscht is een trouwboekje of
geboortebewijs mede te brengen.
Bij den Commandant der Gemeen
telijke Brandweer is ingekomen een gift
voor het Fonds der Brandweer met be
geleidende dankbetuiging van den heer
P. E. Rintel voor de wijze waarop het
brandweerpersoneel optrad bij de brand-
blusscliing in den nacht van Donderdag
13 Nov. T.I.
hebt U een
faxi o! auto noodig
Amersfoort,