HULP BESCHUIT
N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
Bel dan op No 42
DE EEMBODE
K. Nieuwsblad voor Amersfoort
e OmstreKen
Dinsdag 1 April 1924 No.
Acht en Dertigste Jaargang
ABONNEMENTEN kunnen elke week In gun, doch opzegging
abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Prfi per drie maarden 11.00. Bullen de gemeente Amereloorl 11.10.
Alionderl(ke oummera 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOMIDDAO
ADVBRTENTlfiN 25 cent per regel. Rlll|ke tarieven voor ha«del en
nQverheld bQ geregeld adverteeren. Advcrtentlïn moeten Dlnadag
en Vr|dag vóór 8 uur worden beaorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
Laai 'het uw ernstig streven
zjjn. bij Miles, wat gij doet en laat
een goede meening te vormen.
Hierin hebt gij een middel om aan
uw leven blijvende waarde te geven.
Wolvenjachten in
't Utreebtsebe
boor A. F. VAN BEURDEN
In vele plaatsen van ons land hei-
neren de benamingen van afgelegen
gedeelten aan de wolvenplaag, die in
vorige eeuwen, vooral bij strenge winters
zich liet gevoelen, Wolfthezes onder
Renkum, Wolfawaard onder Wagenin-
'gen, Wolfschuur onder Hoogland, dt
Wolfspollen onder Putten, Wolfswinkel
onder Schcrpenzeel, de Wolfshaag
onder Vaals, Wolfshagen onder Schir,-
nen, Wolfshuis onder Bemclen en
ook onder Wylre, de Wolfsberg onder
Mill (N.B.) onder Asten eu onder Echt
(L.) het Wollsbosch bij Gemert
bij Vught, de Wolfsnest onder Someren
en Capelle en verder nog allerlei
andere samenstellingen met plaatselijke
benamingen, herinneren aan dien
toestand.
In den ouden tijd hadden de buiten
lieden twee soorten vijanden de twec-
beenige, dat waren de huursoldaten en
de vietbeenige, dat waren dc wolven.
Daar moesten ze niets van hebben.
De vrees voor de wilde dieren zal
er bjj het landvolk in en als er van
die ondieren rondzwierven, bleef de
boer thuis en de herder hield de scha
pen in de kooi. Als de winter streng
was, dan kwamen uit dc Ardennen en
Duitschland geheele troepen wolven
afzakken en braken huilend in stallen
en kooien.
"DaUr*"*- zooweT de rcgeeiders
als rfc huislieden allerlei middelen te
baat, om zich tcgeo dat roofgedierte
te beschermen. Men hield groote hon
den, die een wolf konden staan en die
een halsband met schei pc pinnen droe
gen. Groote ijzeren klemmen en sterke
strikken werden uitgezet. Maar hel
wolvengebrocd was van nature voor
zichtig, en evenmin als een vos eer-
val aanruakt, die door een mensch
aangeroerd is, zoo raakte de wolf niet
aan een verdachte klem.
De overheid nam in de 16e eeuw
uitgebreide maatregelen tegen liet euvel
en de Staten van Utrecht in de
kwartieren schreven regclmatigewol'
jachten uit. Vooral in den tachtigjarigen
oorlog was het aantal wolven sterk
vermeerderd.
Trouwens de oorlog bracht toen al
evenmin als nu iets goeds, i
ellende en armoede.
In 1592 besloten de Edelm. Sinten
van Utrecht een generale wolvenjacht
uit te schrijven welk placcast in 1593
werd vernieuwd. Dat ging in dien tijd
niet zoo vlug, want men moest daar
voor een goeden dag kiezen
geschikt jaargetijde en veel volk cp
roepen. Niet iu den zomer, want dan
was alles dichtbegroeid, ni
winter, dan was het overal
de dagen waren te kort. Daarom koos
men het voorjaar en dan een dag uit,
waarop het al meestal helder
den lastrien dag vau April. Men moest
ook wat ;geluk bij hebben, want
kon nog wel eens regenen.
Ook in de omliggende gebieden van
Woerden, Loosdrecht en 't Gooi werd
door de bevolking een jacht gehouden.
Daar waren in het Utrechtsche heel
st meoschen voor uoodig. Ieder moest
:n wapen bij zich dragen, een zeis,
riek, lans, speer of bijl. Menschen
boven de 60 mochten thuis blijven
wie dat kon, moest maar een plaats
vervanger zenden, als hij zelf ziek was.
De leiding der jacht was in handen var,
den Houtvester en vier adjuncten.
Iedere afdceling, zooveel mogelijk uit
één dorp gerrcruteerd, stond onder den
Schout en nadat alles geregeld was, ging
op los, zoowel in Oost- als
West-Utrecht.
Ia het Oosten zou meu de wolven
iar den Amerongschen berg dringen,
het Westen werden ze de Vecht in
gejaagd, zooals in het placcact om
schreven is. Dit placcaei van 22 April
1593, is zeer zorgvuldig door jageis,
die uitstekeud inet het terrein bekeud
waren, opgesteld. Om de vai
wateren te kunnen oversteken,
schuiten en booten gereed liggen. De
bewoners van de Oostzijde der Vecht
met die van uit 't Gooi en Loosdrecht,
stonden in een lange lijn van de stad
Utrecht af over Maaitensdijk, langs de
grens van Gooiland en Eemland
de Zuiderzee.
Deze linie jagers trok op de Vecht
aan, terwijl de in Oost-Utrecht opge
stelde lijn het ook daarop aanhield en
zijdelings daarop aanwerkte.
De jaebt begon al vroeg op 3C
April voornoemd. Ieder zorgde bij het
opkomen der zon op zijn plaats te zijn.
Velen, ook de ruiters, droegen speren
en lansen. Uit vrees voor ongelukken,
•uuchten de bueren geen vuurro-
medebrengen.
Het placcact had voorgcfcirtv
dat ieder uit zijn eigen knapzak
teren had, al duurde de jacht ook
langer dan ééu dag.
De groote liju der jagers, die
gl. belooning toegekend werd voor
dooden vnn een wolfwie het ver
blijf van den wolf aanbracht krei g
daarvoor vier guldenvoor bet vinden
inleveren vsn een nest jonge wolven,
kreeg men per wolf tien gulden, voor
dien tijd eene niet onbelangrijke som.
Op negen plaatsen in Utrecht zouden
wolfsnetten van honderd vademen ten
gebruike neergelegd worden veelal in
keiken; in Vinkeveen zelfs een van
xhonderd vademen, om die ten allen
tijde te kunnen vinden en ter hand te
hebben.
Langzameihand werden de wolven
uitgeroeid, maar er zijn eeuwen overheen
gegaan, eer ze uit desc streken geheel
verdwenen waren.
Honderd jaren geleden schoot ii
in Pruisen nog in éér jaar tijd» a
duizend stuks.
In Rusland in dc dichte wouden
het gebergte huist de wolf nog.
Gewoonlijk hebben de wolven
t zes jongen, die 21 dagen blind
blijven en er geheel uitzien als jonge
honden.
Er wordt verteld, dat een eeuw
leden een meisje in een der bosschen
rat met jonge houden vond
haar schoit mede naar huis r.i
Thuis gekomen herkende de vader, i
jager, ze onmiddelljk als jonge wolven
en schrok bij de gedBchte aan het gr-
vaar, dat zijne dochter geloopen had,
als de oude wolvin bij haar nest ge
komen was. Pas sprak inen daarover
of de oude wolvin was ijlings het spoor
gevolgd en reude al heiland om het
huis. De jager nam zijn buks. opende
de bovenhelft der drur, richtte er
schoot de wolvin, die op hem aanvloog,
Thans kc-mt hij in onze landen als
:n zeer zeldzame ver hijring, dn<
honger gedreven uit naburige landen
is dan spoedig geveld. Maar
nog itiheemsch zijn, brengen
zij den schrik onder de beaoncis d
staande hoeven en gehuchten.)
Hil luta van ie Heilige lidwine
ui Schiedem.
Doof THOMAS A KEMPIS.
En dit zal in het volgende voorbeeld
uit hare woorden blijken om onervare-
nen tot voorzichtigheid aan te manen,
die dc verschijningen der dooden dik
werf bedriegen. Na den dood dan van
Hertog Willem, Oraal van Holland er
Zeeland, onder wicn onze maagd roem
rijk leefde en lang ziek lag, liep ei
een gerucht onder het volk, en dit
kwam ter oore van Gravin Margarela, de
vrouw van denl thans ontslapen (jraaf.
dat deze maagd gezegd had, dal hij
reeds in hel Kijk der Zaligen was. Want
zij had gehoord, dal deze maagd ge
durende drie dagen dood geweest was
en weer levend was geworden. De
hooge en edele vrouwe zond dan een
van hare dienaren tot haar, om de waar
heid dier zaak te onderzoeken. Onder
vraagd dan door Item omtrent die beide
berichten, welke hem waren overge
bracht, antwoordde zij op het eerste:
Indien ik drie dagen dood geweest was,
zouden de Schiedammers mij reeds lang
begraven hebben. Op het andere ant
woordde zij, zooals zij het belachelijk
oordeelde, hier omtrent gevraagd te
de v
schillende deelt.n opgesteld. Mei; mocht
geen huislieden, uoCh iemand overlas"
aandoen, wel vosscu varigeu. Nu ging
het langzaam voorwaa ts door bosch,
heide, weide en veld, waul men moest
ieder boschje afkloppen en dourzotken.
Daatbij werd veel leveu gema.iki,
dat ha'.ve uren ver te hooreti was
eet getrompet. De molenaars moes
het hoogste puut hjnner mole:,
wacht houdeu oi ze geeu woP
loorbij zagen schieten.
Op den Ameroogcr berg in 't Oosten,
i bij dt Vecht in 't Westen, had
op boomrijke plaatsen sterke ut
gesteld, waarin de wolven gedreven
zouden worden
Tcgeo den avond kwam het span-
;r,dc moment, Oostelijk zoowel al
Westelijk. Er watea wolven samenge
dreven. Sommige wolven wierpen zich
in de Vecht, maar werden doodgcsla
gen. Hoeveel meu er ving, s
beschreven maar er ware
komen eu die moesten er
Maar de groote wolvenmaarschaik
Jhr. Gijsbei t van Hardenbroek gaf 19
uieuwe ordonnantie uit,
worden, eenigszins in dien geest: In
dien hij reeds tot dc eeuwige glorie
was toegelaten, dan zou de Heer mij
onrecht doen, die zeventien jaren ge
bonden door de hevigste ziekten, mijn
bed niet heb verlaten, noch den grond
heb aangeraakt. Daarom bid ik u, om
wille van mij, niet te zondigen. En zoo
ging de bode, die onzeker gekomen
was, onzekerder nog van daar heen.
Zij gat echter over meer kloosterlingen
niet zelden een beslist gevoelen, dat
zij behouden waren en de vreugde des
Heeren waren ingetreden. Omtrent de
jongste dagen en de komst van den
Antichrist was zij gewoon te zeggen,
dat zij van deze twee niets in hare
verrukking voorzien had.
Over de bekoring van iemand, die
rand der maagd van den strik des
duivels bevrijd werd.
Hoofdstuk XX.
Een eerzaam maar ongelukkig burger
van de stad Schiedam werd hevig ge
kweld door den duivel, om gewelddadig
dc hand aan zich zeiven te slaan door
zich met een strik te verhangen. Hij
had echter een goeden priester, die
kapelaan was, Johannes genaamd, eu
met Qods genade was toegerust, die
Amersfoort
Men schrijft ous
Gemeente-babaer
Zij, die meenden dat liet optreden
oi een gemeenteraad, ten deele uit
euwc elementen samengesteld, bij <ie
eerste in behandeling komende be
grooting, direct zou leiden tot zeer
ingrijpende veranderingen inde methode
van stadsbestuur, zullen min
teleurgesteld zijn.
Zij hebben ervaren, dat de vernieuwde
raad niet onbezonnen aan het kappen
gaat, maar zeer verstandig eerst het
rrein verkent en opneemt, om daarna
handelen naar bevind van zaken.
Er leeft bij zeer velen in dc ge-
eentc zeer sterk het bewustzijn,
de gemeente-huishouding in haar s-
te royaal is opgezet. Dat het gceischtc
huishoudgeld te hoog is, althans niet
revenredigd aan redelijke cisehen
die zelfs verre te boven gaat.
Die gedachte leefde, naar het leek.
ook bij de meerderheid der raadsleden.
Maar zeer verschillend van aard.
En waar de nieuwe raad nog ken
baar blijkt gcett, van een tekort
gewoon was in zijn tegenwoordigheid
de heilige mis op te dragen
hem te bidden. Wanneer hij
zijn bekoringen gehoord had. kon hij
hem slechts met moeite over halen,
om zich niet een wreeden dood aan
te doen. Maar wijl hij aan de lievig
heid der bekoring geen weerstand kon
bieden en zijn biechtvader hem niet
kon tegenhouden in zijn bekoring om
zich te verhangen, ging de priester.vrij
ongerust over het gevaar, om raad naar
dc maagd. En vroeg wat hij moest doen
ten opzichte van dien bekoorde. Toen
raadde zij, daar zij wist, dat de duivel
niet kon verdragen, dat de helsche
kunstgrepen werden omgezet in de
wapenen ter zaligheid, den priester
aan, om, indien de bekoorde niet kon
weerstaan aan den invloed van den
duivel, hem voor boetedoening op
leggen, waartoe de boozc vijandige
geest hem tot zijn verderf aanspoorde.
Op het hooren hiervan vreesde A"
biechtvader, dat er groot gevaar
stond voor diens ondergang: en hij
durfde aan den bekoorde niet zeggen,
wat hem was aangeraden. Zij echter
vertrouwde op God en beval hem dat
hij dit gerust in geweten doen kon.l'
Als de priester echter op zekeren keer
omtrent den bekoorde, de gunstige ge-1
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
Dopositorente van 3%- 5%
THANS BIJ NAGENOEG ALLE WINKELIERS IN
AMERSFOORT verkrijgbaar
Het fijnste op het gebied van Beschuit
VERTEOENWOORDIOER
FIRMA J. VAN VOLLENHOVEN, Afd. Koloniale Waven
Amersfoort - Telefoon 108
contact tusschen dc leden onderling,
daar bleef de daad, geboren uit een-
eminig willen, natuurlijk uit.
Daarbij komt. dat een gemeente-
:stuur meestal minjof meer behoudens
gezind van aard is.
1:i is met de geworden toestand
door en door vertrouwd geraakt,
dat het zich veelal blijft bepalen tot
schouder-ophalend aanhooren van
er al zoo aan wenschen en ver
langens door dc Raadsleden werd geuit.
Dc grondtoon van alles was »laat
alles bij het oudeeen en ander zal
0 noodig overwogen worden.
En hel bleef dan ook bij het oude,
daar gelaten het opruimen
uitgaaf-post, waarover reeds
ouden raad was gepraat en het intrekken
Amersfoort onpractische
zakelijke heffing op de bedrijven.
B. en W. zouden zich echter dunkt
deerlijk vergissen indien ze nu werkelijk
meenden, dat de Raad nu stil berustend
alles maar zal laten loopen zooals
In en om den Raad is men van oc
deel, dat het stadsbestuur niet kan voort
gaan op den ouden voe
Er zat wat moeten worden prijsge
geven van de dure ornamentatie, te
accepteeren in dagen van weelde,
1 echter niet langer.
Door, reorganisatie
Hebt U een
Taxi of auto nnodig
Amersfoort
de adini-
technischc dienst van de
gemeente en haar bedrijven in
overeenstemming worden gebracht met
de soberr eischcn van het oogenblik
zonder de vitale belangen der plaatse
lijke gemeenschap te schaden.
Er is daarop in den Raad, volgens
sommigen veel te schuchter aange-
dron gen.
Maar wanneer de nood gaat nijpen
zal ilc aandrang stellig sterker komen
om tol behoud van veel sociaal goeds
in de laatste jaren op gemeente-terrein
verkregen, den opzet te vereenvoudigen,
om het werkelijk noodige steviger en
beter te beveiligen.
Zonder moeite zal 't niet gaan.
Sterke krachten in en buiten den
Raad zullen met alle macht vasthouden
aan den vorm, aan het samenstel, aan
het decor.
Men zou echter onbillijk zijn alleen
verwijlen te richten aan het adres van
het college van Burgemeester en Wet
houders.
Indertijd heeft de Raad een commissie
benoemd, die ongaarne luistert naar
in naam »bezuinigings-commissie.«
Ze bestaat, en zeer sporadisch hoort
en wat van haaro.m.beloften over
rapporten die toch maar uitbijven enz.
Er schijnt niet tot die commissie
door te dringen een vaag besef, dat ze
itieve gegevens en voorstellen
tegenheid gevonden had voor hetgeen
de maagd aanraadde, dankte de be
koorde op zijn knieén, omdat hij nu
verkregen had, wat hij zoo lang ge-
wenscht had. En spoedig naar huis
teruggekeerd, bevestigde hij een touw
aan den balk en wond hel om den
hals en ging op een stoel staan. Maar
o wonderbare barmhartigheid Gods
en onuitsprekelijke voorzienigheid der
goddelijke goedertierenheid, die dc
lagen des duivels omzet tot verlossing
van zijn dienaar, om de gehoorzaam
heid van den priester, die berustte bij
den raad van Christus" bruid. Want
als de duivels, welke hem belaagden
zagen door welken dood hij zich wilde
verdoen, zeiden zij, terwijl zij den ge
hangene gewelddadig aangrepen en van
den strik aftrokkergij zult u nu niet
verhangen. Zeer verwoed wierpen zij
hem achter den wand van een kist en
duwden hem tusschen den wand
de kist. Daar werd hij gedurende drie
uren door de huisgenooten met ijver
gezocht, en eindelijk tot aller verwon-
dering gevonden en werd niet eer dan,
na het verwijderen der kist, er uitge
trokken, en voor het vervolg was hij
van die bekoring bevrijd.
Over een vrouw, die door de verdien
sten der talige maagd Maria van den
afgrond der wanhoop verlost werd.
Hoofdstuk XX.
In dezelfde stad Schiedam was een
zekere kleinmoedige en angstvallige
'rouw, die de duivel bijna in den
tepen afgrond der wanhoop had ge-
s ort. Hij hield haar namelijk in een
droomgezicht meermalen een brief voor
waarop een zonde stond geschreven
eenmaal in haar leven bedreven, en,
die haar door God nog niet vergeven
was en ook niet vergeven zou worden,
olschoon zij zelve echter deze meer
malen in de biecht beleden had, de
vrijspreking daarover had ontvangen
en de opgelegde boetedoening vol
bracht had. Daar zij nu meermalen
hare zielsangsten aan de maagd bloot
legde, en deze de bedrukte met liefde
volle troostredenen verkwikte, vorderde
zij toch niet met haar. zooals zij ver
langde omdat de vorst des doods
haar altijd door nieuwe verschrikkingen
door een droomgezicht als vroeger,
ontstelde zeggende: „gij kunt toch niet
aan mijne handen ontkomen, omdat ik
u door dezen brief aan mij onderworpen
en in mijne macht houd.
(Wordt vervolgd.)