HULP BESCHUIT N.V. Middenstands-Credietbank Credieten - Incasso's - Deposito's Bel dan op No 42 DE EEMBODE K. Nieuwsblad voor Amersfoort e OmstreKen Dinsdag 1 April 1924 No. Acht en Dertigste Jaargang ABONNEMENTEN kunnen elke week In gun, doch opzegging abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prfi per drie maarden 11.00. Bullen de gemeente Amereloorl 11.10. Alionderl(ke oummera 10 ct. KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOMIDDAO ADVBRTENTlfiN 25 cent per regel. Rlll|ke tarieven voor ha«del en nQverheld bQ geregeld adverteeren. Advcrtentlïn moeten Dlnadag en Vr|dag vóór 8 uur worden beaorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Laai 'het uw ernstig streven zjjn. bij Miles, wat gij doet en laat een goede meening te vormen. Hierin hebt gij een middel om aan uw leven blijvende waarde te geven. Wolvenjachten in 't Utreebtsebe boor A. F. VAN BEURDEN In vele plaatsen van ons land hei- neren de benamingen van afgelegen gedeelten aan de wolvenplaag, die in vorige eeuwen, vooral bij strenge winters zich liet gevoelen, Wolfthezes onder Renkum, Wolfawaard onder Wagenin- 'gen, Wolfschuur onder Hoogland, dt Wolfspollen onder Putten, Wolfswinkel onder Schcrpenzeel, de Wolfshaag onder Vaals, Wolfshagen onder Schir,- nen, Wolfshuis onder Bemclen en ook onder Wylre, de Wolfsberg onder Mill (N.B.) onder Asten eu onder Echt (L.) het Wollsbosch bij Gemert bij Vught, de Wolfsnest onder Someren en Capelle en verder nog allerlei andere samenstellingen met plaatselijke benamingen, herinneren aan dien toestand. In den ouden tijd hadden de buiten lieden twee soorten vijanden de twec- beenige, dat waren de huursoldaten en de vietbeenige, dat waren dc wolven. Daar moesten ze niets van hebben. De vrees voor de wilde dieren zal er bjj het landvolk in en als er van die ondieren rondzwierven, bleef de boer thuis en de herder hield de scha pen in de kooi. Als de winter streng was, dan kwamen uit dc Ardennen en Duitschland geheele troepen wolven afzakken en braken huilend in stallen en kooien. "DaUr*"*- zooweT de rcgeeiders als rfc huislieden allerlei middelen te baat, om zich tcgeo dat roofgedierte te beschermen. Men hield groote hon den, die een wolf konden staan en die een halsband met schei pc pinnen droe gen. Groote ijzeren klemmen en sterke strikken werden uitgezet. Maar hel wolvengebrocd was van nature voor zichtig, en evenmin als een vos eer- val aanruakt, die door een mensch aangeroerd is, zoo raakte de wolf niet aan een verdachte klem. De overheid nam in de 16e eeuw uitgebreide maatregelen tegen liet euvel en de Staten van Utrecht in de kwartieren schreven regclmatigewol' jachten uit. Vooral in den tachtigjarigen oorlog was het aantal wolven sterk vermeerderd. Trouwens de oorlog bracht toen al evenmin als nu iets goeds, i ellende en armoede. In 1592 besloten de Edelm. Sinten van Utrecht een generale wolvenjacht uit te schrijven welk placcast in 1593 werd vernieuwd. Dat ging in dien tijd niet zoo vlug, want men moest daar voor een goeden dag kiezen geschikt jaargetijde en veel volk cp roepen. Niet iu den zomer, want dan was alles dichtbegroeid, ni winter, dan was het overal de dagen waren te kort. Daarom koos men het voorjaar en dan een dag uit, waarop het al meestal helder den lastrien dag vau April. Men moest ook wat ;geluk bij hebben, want kon nog wel eens regenen. Ook in de omliggende gebieden van Woerden, Loosdrecht en 't Gooi werd door de bevolking een jacht gehouden. Daar waren in het Utrechtsche heel st meoschen voor uoodig. Ieder moest :n wapen bij zich dragen, een zeis, riek, lans, speer of bijl. Menschen boven de 60 mochten thuis blijven wie dat kon, moest maar een plaats vervanger zenden, als hij zelf ziek was. De leiding der jacht was in handen var, den Houtvester en vier adjuncten. Iedere afdceling, zooveel mogelijk uit één dorp gerrcruteerd, stond onder den Schout en nadat alles geregeld was, ging op los, zoowel in Oost- als West-Utrecht. Ia het Oosten zou meu de wolven iar den Amerongschen berg dringen, het Westen werden ze de Vecht in gejaagd, zooals in het placcact om schreven is. Dit placcaei van 22 April 1593, is zeer zorgvuldig door jageis, die uitstekeud inet het terrein bekeud waren, opgesteld. Om de vai wateren te kunnen oversteken, schuiten en booten gereed liggen. De bewoners van de Oostzijde der Vecht met die van uit 't Gooi en Loosdrecht, stonden in een lange lijn van de stad Utrecht af over Maaitensdijk, langs de grens van Gooiland en Eemland de Zuiderzee. Deze linie jagers trok op de Vecht aan, terwijl de in Oost-Utrecht opge stelde lijn het ook daarop aanhield en zijdelings daarop aanwerkte. De jaebt begon al vroeg op 3C April voornoemd. Ieder zorgde bij het opkomen der zon op zijn plaats te zijn. Velen, ook de ruiters, droegen speren en lansen. Uit vrees voor ongelukken, •uuchten de bueren geen vuurro- medebrengen. Het placcact had voorgcfcirtv dat ieder uit zijn eigen knapzak teren had, al duurde de jacht ook langer dan ééu dag. De groote liju der jagers, die gl. belooning toegekend werd voor dooden vnn een wolfwie het ver blijf van den wolf aanbracht krei g daarvoor vier guldenvoor bet vinden inleveren vsn een nest jonge wolven, kreeg men per wolf tien gulden, voor dien tijd eene niet onbelangrijke som. Op negen plaatsen in Utrecht zouden wolfsnetten van honderd vademen ten gebruike neergelegd worden veelal in keiken; in Vinkeveen zelfs een van xhonderd vademen, om die ten allen tijde te kunnen vinden en ter hand te hebben. Langzameihand werden de wolven uitgeroeid, maar er zijn eeuwen overheen gegaan, eer ze uit desc streken geheel verdwenen waren. Honderd jaren geleden schoot ii in Pruisen nog in éér jaar tijd» a duizend stuks. In Rusland in dc dichte wouden het gebergte huist de wolf nog. Gewoonlijk hebben de wolven t zes jongen, die 21 dagen blind blijven en er geheel uitzien als jonge honden. Er wordt verteld, dat een eeuw leden een meisje in een der bosschen rat met jonge houden vond haar schoit mede naar huis r.i Thuis gekomen herkende de vader, i jager, ze onmiddelljk als jonge wolven en schrok bij de gedBchte aan het gr- vaar, dat zijne dochter geloopen had, als de oude wolvin bij haar nest ge komen was. Pas sprak inen daarover of de oude wolvin was ijlings het spoor gevolgd en reude al heiland om het huis. De jager nam zijn buks. opende de bovenhelft der drur, richtte er schoot de wolvin, die op hem aanvloog, Thans kc-mt hij in onze landen als :n zeer zeldzame ver hijring, dn< honger gedreven uit naburige landen is dan spoedig geveld. Maar nog itiheemsch zijn, brengen zij den schrik onder de beaoncis d staande hoeven en gehuchten.) Hil luta van ie Heilige lidwine ui Schiedem. Doof THOMAS A KEMPIS. En dit zal in het volgende voorbeeld uit hare woorden blijken om onervare- nen tot voorzichtigheid aan te manen, die dc verschijningen der dooden dik werf bedriegen. Na den dood dan van Hertog Willem, Oraal van Holland er Zeeland, onder wicn onze maagd roem rijk leefde en lang ziek lag, liep ei een gerucht onder het volk, en dit kwam ter oore van Gravin Margarela, de vrouw van denl thans ontslapen (jraaf. dat deze maagd gezegd had, dal hij reeds in hel Kijk der Zaligen was. Want zij had gehoord, dal deze maagd ge durende drie dagen dood geweest was en weer levend was geworden. De hooge en edele vrouwe zond dan een van hare dienaren tot haar, om de waar heid dier zaak te onderzoeken. Onder vraagd dan door Item omtrent die beide berichten, welke hem waren overge bracht, antwoordde zij op het eerste: Indien ik drie dagen dood geweest was, zouden de Schiedammers mij reeds lang begraven hebben. Op het andere ant woordde zij, zooals zij het belachelijk oordeelde, hier omtrent gevraagd te de v schillende deelt.n opgesteld. Mei; mocht geen huislieden, uoCh iemand overlas" aandoen, wel vosscu varigeu. Nu ging het langzaam voorwaa ts door bosch, heide, weide en veld, waul men moest ieder boschje afkloppen en dourzotken. Daatbij werd veel leveu gema.iki, dat ha'.ve uren ver te hooreti was eet getrompet. De molenaars moes het hoogste puut hjnner mole:, wacht houdeu oi ze geeu woP loorbij zagen schieten. Op den Ameroogcr berg in 't Oosten, i bij dt Vecht in 't Westen, had op boomrijke plaatsen sterke ut gesteld, waarin de wolven gedreven zouden worden Tcgeo den avond kwam het span- ;r,dc moment, Oostelijk zoowel al Westelijk. Er watea wolven samenge dreven. Sommige wolven wierpen zich in de Vecht, maar werden doodgcsla gen. Hoeveel meu er ving, s beschreven maar er ware komen eu die moesten er Maar de groote wolvenmaarschaik Jhr. Gijsbei t van Hardenbroek gaf 19 uieuwe ordonnantie uit, worden, eenigszins in dien geest: In dien hij reeds tot dc eeuwige glorie was toegelaten, dan zou de Heer mij onrecht doen, die zeventien jaren ge bonden door de hevigste ziekten, mijn bed niet heb verlaten, noch den grond heb aangeraakt. Daarom bid ik u, om wille van mij, niet te zondigen. En zoo ging de bode, die onzeker gekomen was, onzekerder nog van daar heen. Zij gat echter over meer kloosterlingen niet zelden een beslist gevoelen, dat zij behouden waren en de vreugde des Heeren waren ingetreden. Omtrent de jongste dagen en de komst van den Antichrist was zij gewoon te zeggen, dat zij van deze twee niets in hare verrukking voorzien had. Over de bekoring van iemand, die rand der maagd van den strik des duivels bevrijd werd. Hoofdstuk XX. Een eerzaam maar ongelukkig burger van de stad Schiedam werd hevig ge kweld door den duivel, om gewelddadig dc hand aan zich zeiven te slaan door zich met een strik te verhangen. Hij had echter een goeden priester, die kapelaan was, Johannes genaamd, eu met Qods genade was toegerust, die Amersfoort Men schrijft ous Gemeente-babaer Zij, die meenden dat liet optreden oi een gemeenteraad, ten deele uit euwc elementen samengesteld, bij <ie eerste in behandeling komende be grooting, direct zou leiden tot zeer ingrijpende veranderingen inde methode van stadsbestuur, zullen min teleurgesteld zijn. Zij hebben ervaren, dat de vernieuwde raad niet onbezonnen aan het kappen gaat, maar zeer verstandig eerst het rrein verkent en opneemt, om daarna handelen naar bevind van zaken. Er leeft bij zeer velen in dc ge- eentc zeer sterk het bewustzijn, de gemeente-huishouding in haar s- te royaal is opgezet. Dat het gceischtc huishoudgeld te hoog is, althans niet revenredigd aan redelijke cisehen die zelfs verre te boven gaat. Die gedachte leefde, naar het leek. ook bij de meerderheid der raadsleden. Maar zeer verschillend van aard. En waar de nieuwe raad nog ken baar blijkt gcett, van een tekort gewoon was in zijn tegenwoordigheid de heilige mis op te dragen hem te bidden. Wanneer hij zijn bekoringen gehoord had. kon hij hem slechts met moeite over halen, om zich niet een wreeden dood aan te doen. Maar wijl hij aan de lievig heid der bekoring geen weerstand kon bieden en zijn biechtvader hem niet kon tegenhouden in zijn bekoring om zich te verhangen, ging de priester.vrij ongerust over het gevaar, om raad naar dc maagd. En vroeg wat hij moest doen ten opzichte van dien bekoorde. Toen raadde zij, daar zij wist, dat de duivel niet kon verdragen, dat de helsche kunstgrepen werden omgezet in de wapenen ter zaligheid, den priester aan, om, indien de bekoorde niet kon weerstaan aan den invloed van den duivel, hem voor boetedoening op leggen, waartoe de boozc vijandige geest hem tot zijn verderf aanspoorde. Op het hooren hiervan vreesde A" biechtvader, dat er groot gevaar stond voor diens ondergang: en hij durfde aan den bekoorde niet zeggen, wat hem was aangeraden. Zij echter vertrouwde op God en beval hem dat hij dit gerust in geweten doen kon.l' Als de priester echter op zekeren keer omtrent den bekoorde, de gunstige ge-1 voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 Dopositorente van 3%- 5% THANS BIJ NAGENOEG ALLE WINKELIERS IN AMERSFOORT verkrijgbaar Het fijnste op het gebied van Beschuit VERTEOENWOORDIOER FIRMA J. VAN VOLLENHOVEN, Afd. Koloniale Waven Amersfoort - Telefoon 108 contact tusschen dc leden onderling, daar bleef de daad, geboren uit een- eminig willen, natuurlijk uit. Daarbij komt. dat een gemeente- :stuur meestal minjof meer behoudens gezind van aard is. 1:i is met de geworden toestand door en door vertrouwd geraakt, dat het zich veelal blijft bepalen tot schouder-ophalend aanhooren van er al zoo aan wenschen en ver langens door dc Raadsleden werd geuit. Dc grondtoon van alles was »laat alles bij het oudeeen en ander zal 0 noodig overwogen worden. En hel bleef dan ook bij het oude, daar gelaten het opruimen uitgaaf-post, waarover reeds ouden raad was gepraat en het intrekken Amersfoort onpractische zakelijke heffing op de bedrijven. B. en W. zouden zich echter dunkt deerlijk vergissen indien ze nu werkelijk meenden, dat de Raad nu stil berustend alles maar zal laten loopen zooals In en om den Raad is men van oc deel, dat het stadsbestuur niet kan voort gaan op den ouden voe Er zat wat moeten worden prijsge geven van de dure ornamentatie, te accepteeren in dagen van weelde, 1 echter niet langer. Door, reorganisatie Hebt U een Taxi of auto nnodig Amersfoort de adini- technischc dienst van de gemeente en haar bedrijven in overeenstemming worden gebracht met de soberr eischcn van het oogenblik zonder de vitale belangen der plaatse lijke gemeenschap te schaden. Er is daarop in den Raad, volgens sommigen veel te schuchter aange- dron gen. Maar wanneer de nood gaat nijpen zal ilc aandrang stellig sterker komen om tol behoud van veel sociaal goeds in de laatste jaren op gemeente-terrein verkregen, den opzet te vereenvoudigen, om het werkelijk noodige steviger en beter te beveiligen. Zonder moeite zal 't niet gaan. Sterke krachten in en buiten den Raad zullen met alle macht vasthouden aan den vorm, aan het samenstel, aan het decor. Men zou echter onbillijk zijn alleen verwijlen te richten aan het adres van het college van Burgemeester en Wet houders. Indertijd heeft de Raad een commissie benoemd, die ongaarne luistert naar in naam »bezuinigings-commissie.« Ze bestaat, en zeer sporadisch hoort en wat van haaro.m.beloften over rapporten die toch maar uitbijven enz. Er schijnt niet tot die commissie door te dringen een vaag besef, dat ze itieve gegevens en voorstellen tegenheid gevonden had voor hetgeen de maagd aanraadde, dankte de be koorde op zijn knieén, omdat hij nu verkregen had, wat hij zoo lang ge- wenscht had. En spoedig naar huis teruggekeerd, bevestigde hij een touw aan den balk en wond hel om den hals en ging op een stoel staan. Maar o wonderbare barmhartigheid Gods en onuitsprekelijke voorzienigheid der goddelijke goedertierenheid, die dc lagen des duivels omzet tot verlossing van zijn dienaar, om de gehoorzaam heid van den priester, die berustte bij den raad van Christus" bruid. Want als de duivels, welke hem belaagden zagen door welken dood hij zich wilde verdoen, zeiden zij, terwijl zij den ge hangene gewelddadig aangrepen en van den strik aftrokkergij zult u nu niet verhangen. Zeer verwoed wierpen zij hem achter den wand van een kist en duwden hem tusschen den wand de kist. Daar werd hij gedurende drie uren door de huisgenooten met ijver gezocht, en eindelijk tot aller verwon- dering gevonden en werd niet eer dan, na het verwijderen der kist, er uitge trokken, en voor het vervolg was hij van die bekoring bevrijd. Over een vrouw, die door de verdien sten der talige maagd Maria van den afgrond der wanhoop verlost werd. Hoofdstuk XX. In dezelfde stad Schiedam was een zekere kleinmoedige en angstvallige 'rouw, die de duivel bijna in den tepen afgrond der wanhoop had ge- s ort. Hij hield haar namelijk in een droomgezicht meermalen een brief voor waarop een zonde stond geschreven eenmaal in haar leven bedreven, en, die haar door God nog niet vergeven was en ook niet vergeven zou worden, olschoon zij zelve echter deze meer malen in de biecht beleden had, de vrijspreking daarover had ontvangen en de opgelegde boetedoening vol bracht had. Daar zij nu meermalen hare zielsangsten aan de maagd bloot legde, en deze de bedrukte met liefde volle troostredenen verkwikte, vorderde zij toch niet met haar. zooals zij ver langde omdat de vorst des doods haar altijd door nieuwe verschrikkingen door een droomgezicht als vroeger, ontstelde zeggende: „gij kunt toch niet aan mijne handen ontkomen, omdat ik u door dezen brief aan mij onderworpen en in mijne macht houd. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1924 | | pagina 1