mm FINALE UITVERKOOP Meubelwinkel Firma Van Nieuwkerk Elzenaar Langestraat 104 - Tel. 286 Amsterdamsche Bank H. ELZENAAR DE EEMBODE K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Vrijdag 11 Juli 1924 No. 30 Acht en Dertigste Jaargang ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch oplegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Pr|s per drie maanden 11.00. Bullen de gemeente Amersfoort 11.10. Afaonderiqke nummers 10 ct. KANTOOR: LANQEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOMIDDAO ADVBRTBNTIËN 25 cent per regel, Billijke tarieven voor handel en nijverheid bg geregeld adverleeren. AdvertentKn moeten Dinsdag en Vrfdag vóór 8 uur worden beiorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Het leuen van den mensch is een tooneelspel. Tot den dood toe weet men niet, of het een treurspel zal worden In geen geval echter is het eer. blijspel. Karakter. Onder beschaving verstaan honder den van beschaafden niet veel meer, dan dat men zijn nagels goed verzorgt, onberispelijke handschoenen draagt en aan tafel niemand ergert. Merkwaardig, dat juist dezen het hoofd schudden, als men zegt dat er nog iets hoogers bestaat dan beschaving. Africhting is voor paarden en jacht honden, beschaving voor menschen. Het schaadt den mensch niet, als men hem zóó dresseert, dat hij de dieren daarin evenaart, maar bovendien moet hij zich de geschiktheid eigen maken om met beschaafde menschen te leven, g Dit zelfs is voor hem nog niet genoeg. I Hij moet in stunt zijn zichzelf genoeg g te zijn, op zichzelf te staan. Dit echter moet zijn eigen werk zijnbij moet zich tot mensch maken m. a, w. zijn B karakter vormen. Wanneer men echter alleen het ver- stand vormt, maar den wil verwaarloost, j het hart zelfs misvormt, dan wordt de i mensch als zoodanig verminkt of hij gaat te gronde.' Tal van befaamde mannen moet men niet te zeer van nabij beschouwen. De bewondering voor hunne geleerd heid, zaakkennis en ervaring zijn dan vaak niet in staat den afkeer te ver drijven, die hun gemis aan zedelijke eigenschappen ons inboezemt. Een treurig voorrecht, dat men zoo bij wijze van spreken aan kunstenaars, geleerden en soms ook aan de vrouw toekent, is dit: men moet zich maar niet te veel aan hun grillen en licht geraaktheden storen. Dit is nu voor de betrokkenen zóó heel vleiend niet. Eervoller Is het voor iemand, als z 'n omgeving zich reeds verbaast bij en kleine opwelling van toorn of een bui van verstrooidheid. Klaarblijkelijk verwacht men van zoo iemand gelijkmoedigheid, evenwicht en zelfbedwang. Een te groot hoofd mismaakt den mensch evenzoozeer als een, dat te klein is. Een bovenmatig ontwikkeld hart breogt iemand even voortdurend ia levensgevaar als de verschrompeling van dit edel orgaan. Een harmonisch ontwikkelde mensch is hetzelfde wat in kunst of letteren een klassiek werk heetde gelijkmatige een heid van alle eigenschappen die tot het weren der saak behoor en. Geen enkel d r onderdeden heeft zich daarbij tol schade aan hit geheel ontwikkeld, alles staat in geëvtnredigde veiluudiigtu. En dit is bij het mensebe lijk karakter even zoozeer hoofdzaak, als bij een kunstwerk. De geleerde wordt onverdraaglijk wan neer bij zijne geleerdheid s eeds op de punt der tong draagt. Uit dien hoofde genieten geleerde lieden zoo zelden achting en vertrouwen, dewijl zij het weten zoo weinig in het gemoed dragen, want slechts aan iemand van karakter vertrouwt men zich toe, d. w. z. aan eeuen mensch en leven getuigenis van zij t weten afl :gt. Menschen, diiets geleerd hebben zijn niet te verachtea. Kunnen zij het ook benutten, dei beti r Zich verlaten kan men zich echter slechts op d'.zulken, die zelf wat zijn. En dit zijn alleen zij. die het aan geleerde in zichzelf hebben laten be zinken die het aan zichzelf beproefd hebben, totdat het eigendom des ge moeds geworden is. Geestige menschen bewondert men, wauncer men niet bestendig niet hen behoeft om te gaan want d-,3*' moeien zij licht. Wanneer men echter iemand zoekt, dien men een aangelegenheid vai lang of zichzelf toevertrouwen kan, dan ziet men uit naar een mensch, ci- minste zichzelven meester is. Boven anderen staan kan slechts hij, die zichzelf beheerscht Z chzelf behec: schen leert men slechts door zelfvei loochening en door de vrucht daarvan de utderigheid. Binnenland Onze Rogeering. Op den Drentscheu Katholieken Land dag hield het lid van de Tweede Kamc- de heer Van Vuren een rede, bij aantoonde dat de Staat komst:g de christelijke beginselen ge regeerd moet worden. De Staat moet de menschen als redelijke schepselen Gods behandelen de menschen helpen om hun roepiDg bestemming te volgen. Verschil in stand is in de maatschappij neergelegd, is de wil van den Schepper. Dat standsverschil is niet met de g> lijkwaardigheid van de menschen in strijd. Tegenover God zijn alle men schen onveischillig in welken stand zij leven, gelijk. God heeft duizenden wegen aangegeven om de menschen hun laatste doel te doen bereiken. De Staat moet de belangeu van alle standen behartigen en mag zich niet eenzijdig met de belangeu van een be paalden stand bezighouden. De staat moet de standen harmonisch lateu samenweiken om de menschen het groote doei tc doen bereiken, waar lij geboren zijn. Onze rechtschi- regeering is met vrucht werkzaam in die richting. De regeeting bezui .igt. Dat zal voor onze vijanden ecu aanleiding zijn, om bij de komende veikiezing te zeggen ds regeering het ft over niets auders gesproken dan over bezuii.igingzij heeft den Mammon gediend. Nooit zal men zeggen jaag die regeering weg, omdat zij veel voor de Ka.holitkeu ge daan heeft, waot dat argument inslaan. In den oorlogstijd heeft onze regeering gezorgd voor het ouderwijs en ook voor de amblenaiea cn de positie van deze laatsten verbeterd. Ook zij meende da> 'iet in Nederland na den oorlog vooi- ipoed zou zijl. Dat is tegengelooper.. Behoefte was er genoeg maar geen koopkracht. Er kwam malaise cn de komsten werden tuinder, ja veel min er dan de uitgaven 140 miliioen gulden per jaar is er tekort. an de Staat evenmin als de ren volhouden. Er moet dus bezuinigd worden. Tot zoover is ieder- een het met de regeering eens. De ge hcele linkerzijde geeft dit toe, zelfs de heer Wijnkoop kaa dat niet ontkennen. Als men niet bezuinigd:, zou er flitie komen en daaronder zou de ambtenaar met een klein vast inkomen est lijden. Wat degevolgt zijn heeft men in bijna alle lar.- in de wereld kunnen nagr Voor eenigen tijd terug, was men i enkele honderden Hollandsche gulden: op zak, in Duitschland een vermogend man en men werd bij den dag rijker; omdat men steeds meer marken de guldens kon kiijgen. Moest meri echter zijn brood verdiencu in dal land, dan was men niet gelukkig, want de loonen kwamen achter de prijzen aan. Geld sparen had geen zin in die tijdeu. Op een draf ging men, na zijn loon gcbeuid e hebben naar den winkel om het in goederen om te zetten die ver- fa. uikswaarde hadden. Dz prijzen van de goederen stegen bij den dag. Zij echter die hun geld gingen be leggen in vreemde munten het ge wone vc-lk kon dat meestal niet werden rijk. Zij die een inkomen in dollars, ponden of guldens hadden zij" verbazend rijk geworden, maar de rest Dat is het gevolg van de ir,flitie. D: ambtenaren met een vast inkomen lijden juist het grootste gebrek. In hel belang van deze menschen moet juist bezuinigd worden. Bezuiniging kweekt ontevredenheid. Spreker weel dat, en viodt het natuurlijk cd daarom zal hij ook geen succes hebben, maar hij heefi gemeend het toch te moeten zeggen. Als men op de li: keizijde stemt, zal een regeering, steunende op die linksche meetdeiheid, niet de maatregelen achter wege laten welke noodig zijn om de waardedaling van den gulden tegen te gaan, maar zezalookwclhaar beginselen naar voren breDgen, die voor ons Katholieken onaanvaardbaar zijn. Intern. Eucfnristisch Congres. Vrijdag 25 Juli zal in de Capucijner.- kcik in de Tichelstiaat een plechtige Pont'ficale H. Mis worden opge dragen door Z. D. H. Mgr. Pogger- burg, Bisschop van &.'üast-r (in West- faleren Donderdag 24 Juli in de St. Agtes nog een plechtige Pont ficale H. Mis door Zijne Exc. Mgr. Nicara, nuntius van Belg speciaal voer de vrouwelijke Rcligieusen, waaibij Mgr. Heijien, Bis- schep van NameD, een toespraak zal houden. Z.Em. Kardinaal Mercier zal wegens ziekte het Congres niet bijwonen. Uit den Omtrek ACHTERVELD De nieuw-benoemde directeur De GiindhorsU, B. Geleijnse is di den voorzitter van het bestuu-, den Boddc iis, uit Schiedam, plechtig gr ïjstalieerd. Het woonhuis van de gebroeders Kuijer, is in publieke veiling aangekocht door den landbouwer W. Hartman, te Kallenbroek, voor f4440. LAREN De gemeenteraad besloot het vorig jaar tot den aaoleg van een eigen waterleidingbedrijf, Ged. Staten keurden het besluit niet goed en drongen aan op aansluiting bij het Prov. Water leidingbedrijf. In zijn laatste vergadering besloot de raad weer tot aanleg van een eigen bedrijf en stelde daarvoor 225 duizend gulden beschikbaar. De raad heeft dus den strijd tegen Ged. Staten opnieuw aangebonden. LEUSDEN Het hulppostkantoor Leusden werdt irvargen door een station voor der. postdienst. Het station is geopend op werkdagen van 9—10 en van 2-3 uur. Des Zondags vervalt de bestelling. Voor het afhalen van correspondentie des Zond3gs het station open va 9 20-9.50 uur v.m. SOEST De Koningin-Moeder heelt tot lid di stichting Oranje Nassau's Oord, in d plaats vau L. W. Groeceveldi, benoemd jhr. A. de Joage vau Zwij sbergen, intendant. SOESTERBERG Maandagmorgen geraakte de 2 jarige aro. T., woonachtig teSoesteiberg, lo- geerendebij zijn grootouders te Uithoorn aan het buis grenzende sloot te :n verdronk. - De Sit juli e r Fanfare zal Maandag 14 t geven in den tuin Halm Op de vragen van he. Socialistiich Tweede Kamciiid ter Laan bctuff.nde het tegengaan va-i het schenken alcoholhoudende dranken in 't militairen tehuis te Soesterberg heeft de Minister geantwoord, dat de twee inmiddels met groot verlof huiswa lts gekeerde dienst- p ichtigen van de Luchtvaart-afoeeling- die beschonken in de legerplaats! terug gekeerd zijn, hebben verklaard, dat zij m het R. K, Militair Tehuis weest en aldaar bier hadden gedronken, doch dat is gebleken, dat zij, •SLAOLIE I CRpKebAAN] woRMUtytïA vertrek uit het Tehuis in een café ster ken drank hadden gibruikt. De directeur van het Tehuis, die op het doen en laten van de aldaar ver toevende militairen nauwkeurig toezicht houdt, is van oordeel, dat in het voor gevallene geen enkele beweegreden kan werden gevonden om in den vervolge in dat Tehuis geen bier meer verkrijg baar te stellen. Voor den Minister be- geen aanleiding, op grond van het voorgevallene aan het toekennen n een subsidie een dergelijke voor- larde te verbinden. EEMNES De R. K. c. operatieve bakkerij te laricum die een kwijnend bestaaD leidde wordt opgeheven. De zaak wordt voortgezet door bakker Post uit Eemnes. Een landbouwer uit Bussum geraakte t zijo grasmachine te water. Hoewel vau behulpzame lieden spoedig toe schoten, konden de beide paarden niet dan met zeer groote moeite op het droge worden gebracht, HOEVELAKEN Twee gekoppelde wagens met hooi, elen in de dorpstraat omver, doordat de rongen van den achtersten wagen braken. De voerman wist nog bijtijd: den wagen te springen De voor ste wagen beliep nogal averij. De 8? jarige heer de B. woonachtig te Haarlem, die met zija dochter eenigi dagen hier was gelogeerd, had het on geluk in een kuiltje te stappen, waar door hij kwam te valleD en zijn beeD twee plaatsen brak. De Raad der gemeente Hoevelaken maakt bezwaar kinderen uit Hoogland op de openbare school toe te laten. De gemeente Hoogland wenscht dat, omdat daar de openbare scholeD zijn npgeheven. De Voorzitter bezag voor een oogen- blik de zaak ook eens van een anderen waardoor er misschien voor de gemeente nog een voordeel in kon ge legen zijn. Maar met aigemeene stemmen werd tocli besloten geen kinderen uit andere gemeenten tot de openbare school te laten. Onze prijzen zijn nogmaals belangrijk verlaagd Profiteert van deze buitengewone gelegenheid Amersfoort Kortegracht 16 Reserve f42.500.000 Alle Bank-, Kassiers- en Effectenzaken, Deposito's Verhuring van SAFE-LOKETTEN te Amersfoort Kapitaal f55.000.000 IV I i wel »Eene buijsinge om menschen te lo- gecren cn te tracteeren, stalling voot 24 paarden en koetshuijsen met plantage iz. tegen 1 Mei 1728.* Ook werd een advertentie in de Amersfoortsche Courant geplaatst er lie benoemd om voor alles Amerafoortsche Poorten en Gebouwen door A. F. van Bsurdkk De Doelen. i gir.g in bet begin der XVIIIe er toe over de omgeving van den Doelen te verfraaien. De stadsheeren onderzochten in 1708 of de ledige grond op Davidshof achter den Doeleu niet biquaem wa cieraat der stad met boomen te be planten ook zouden zij hooren of de igenaars der daar staande huisjes d.-ze iet wildeu verknopen, om den grond a afbraak te beplanten. Er is iu de velschillende stukken ook veel spraak van een glashuis, bij het logement, want nat was de Doelen ook gevoegd had. Den hospes Rallus, die Bosch opge- ilgd was, had ook in 1709 ook een kapel bij het glasliuis in gebruik ge nomen, Dit werd hem ontzegd. Ia de oude gemeeuiehuishouding stond men algemeen nog al sterk op rech- vcipliclitingen. In 1716 logeerde Czaar Peter in deu Doden. Toen Ratius zette zijne weduwe, ge uaamd Maria Overeem, de zaak voort- De huur was in 1721 f315 geworden, ibij dan nog glazen tn vensters onderhouden moesten worden, de boo men en hagen geschoren. In 1727 moest de huur weer hooger woi den. De huurster had f400.oorge- steld, maar de vroede vaderen wilden er nicer uit staan. Zij gingen heel modern in de Haag- DeAmcisfoortsche bestuurders »t ze deden en kregen f 50 per jaar eer, niet zooveel als zij na al dien omslag gedacht hadden, maar alle baten helpen. Hendrik van Goudoever een Amers- foorter werd 22 Dec. 1727 kastelein or drie jaren ad f450 'sjaars, 't Kon nu weer wat lijden en daarom wetd 12 April 1728 goedgevonden houten vloer te leggen in van den Doelen, genaand de Voscuyle.n Hoe deze aan dien eigen- aardigen naam kwam, hebben wij niet kunnen achteihalen. In 1729 werd de ral achter den Doelen gerepa- Hendrik van Goudoever bleef slechts zes jaar kastelein hij verkoos in 1733 niet meer tc geven en maakte plaats voor Jan Hendrik Bardmey den wijntap nog f 130 extra moest geven en die slechts voor vijf jaar bleef. De Buijtcn-heeniraden. vau der Eem, van wie boven al melding gemaakt is, vonden het logement in de oude klooster- ruimteD niet goed genoeg en wilden verhuizen. Dat moest voorkomen den en nu werd besloteu, om uri bewoonde kamers van het glashuis door een gang met den Doelen te verbinden en gang, kamers, vloeren, v herstellen. De Waterhecrcn waren dat plan goed gunstig gezind en droegen natuurlijk uit andermans zakken een d:rde der kosten bij, welk aandeel 820 gulden beliep. Het vertier werd beter, want alle vast goederen zouden er geveild worden. In 1749 advcr.eerde men al weer deu Amsterdamschen Courant, wa men zat nog met schuld van den v< dwenen kastelein te houden. Jurriaan Ripping ondernam in 1749 de zaak en men maakte voor hem een bord voor 'l ophangen vn.n koper en tin, een be- wijs, dat het pionken met dit keuken gerief niet in onzen tijd uitgevonden Boek- en Kantoorboekhandel Langestraat 84 - Telef. 528 Speciaal adres voor Uw Kantoor- School-, Schrijf-en Teekenbenoo- digdheden. - Advertentie-Bureau rerd. In de zeer vertrouwbare Beschiijviug an Amersfoort van van Bemmel konu tegenover blz. 228 een mooie koper gravure voor, die de gebouwen den Doelen «van binnen te zien 1 lor stelt. Rechts de groote zware gebouwen et hooge ramen, met ingemetselde uipsteenlijslen en bovenver.stcrijes, die nog ietwat aan golhieke i snijdirgen doen denken, met een doorzicht op Davidshof, op een kolt of beugelbaan, veel mooi opgaand geboomte en plant soen met door groene heggen afge scheiden schietbanen. Onder de boomen wandelen een stel heeren met kuitkousen, jacquet en dr e- steek, terwijl in de schaduw een paar heeren zitten, wi:n de kastelein een paar euoime groote glnzenj drank brengt. Er is in dien tuin licht, lucht en bosch- cagie in overvloed. Van Bemmel zegt verder«behalve dat de edele mogende Heeren Staaten dezer Provincie bijtijden van verpag- tingen als anderszints in den Doelen hunne vergaderingen en maaltijden ple- bouden, gelijk het Classis van Amersfoort het laatste als noch doet, houden veele Coliegien meesten tijd al daar ook noch hunne vergaderingen en bijeenkomsten, zo in maaltijden, Reekeningen als andere Comparitien, welke Coliegien, met een korte om- ichrijving van dezelve zijn lo. 't Collegie van den Bunschoter Veen en Veldendijk, 2o. 't Collegie van Watergraat enz., Riviere de Eem en oude Eem, 3o. de Directie van den Slaperdijk onder Renswoude, 4o. van de Meengreaf en 26 hoeven, 5o. van de Malen op 't Hoogeland, 6o. geerf- den van Hoogeland cn Emmiclaar, 7o. Poire de Haar, 8o. Polders van Duijst, Overzeldert, lOo. Neerzeldert, llo. Nieuweland, 12o. de Hood, 13o. de Slaag, 14o. Eemland. Deze allen vergaderden in den Doelen, at een heele drukte bracht. Tot dc Fransche revolutie kwam, Beckel in 1792 den Doelen huurde, en daar in 1795 nog den vertegen woordiger der Fransche republiek met veel toesprakzn en huldigingen ontving. Maar de goede tijd voor den Doelen was weger was een andere tijd ge komen, waarin het volk voorop ging n de .heeren achterna kwamen. Roemloos verdween de Stadsdoelen iit het dagelijksche stadsleven zonder •eel herinnering na te laten in het ge heugen der Amersfoorters. Ja toch nog iets; het logement en de ontvang- en verkoopruimten werden verplaatst naar den Zuidsingel naar een ander gebouw bij de Schoutenbrug, het oude Agnieten klooster aaD de Heeren straat en hier herleefde de naam Doelen. In het begin van de XlXe was het als logement en verkoophuis in gebruik, De kapel was in een stal veranderd. Ook hier kon de Doelen zich niet handhaven en werd eerst justitiegebouw thans kadaster en hypotheekkantoor, :n loffelijk it het tl De Doelen verviel, ti bestaan van vier eeuwen, na een neet stuk intieme stadsgeschiedenis, mede voltrokken te hebben. Zondag zal de Koninklijke Nedcrl, Motorwielrijders Vereeniging op Birk- haven haar Zomervergadering houden ter h< rdenking van haar 20-jarig bestaan. Een arbeider-remmer bij de spoor wegen werd veroordeeld wegens dief stal van een rijwiel, tot 6 mnd ge vangenisstraf.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1924 | | pagina 1