J
Amsterdamsche Bank
H. ELZENAAR
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Vrijdag 29 Aug. 1924 No.
Aqht en Dertigste Jaargang
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gun, doch opzegging ven
abonnement moet geechleden voor den unveng van een nieuw kwartul.
Prfls per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort f 1.10.
Afionderlgke nummer* 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VR1JDAOMIDDAO
ADVBRTBNTtfiN 25 cent pet regel. Biil|ke tarieven voor handel
o|verheld b| geregeld advcrteeren. Advertentltn moeten Dtnad.
cn Vrgdag «óór I uur worden bezorgd. Een bepaalde plaat* ki
eérste blad
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De vruchten der moderne opvoeding
zijn zenuwzwakke, ja ontzenuwde karak
ters; prikkelbaar, wispelturig, vol af
schrik van de woorden: ernst, kracht
en zelfverloochening.
R. H. missieactie
in Dederland.
Nederland telde op 1 Jan. '24 1602
Priester-Missionarissen, 747 Broeder-
Missionarissen en 1424 Missie-Zusters.
Bi| een bevolkiug van 2'/, millioen
is dus van elke 675 Katholieken
man of vrouw missionaris.
Wij mogen vertrouwen, datditgeta:
in de naaste toekomst nog stijgen ui -
juist de missioneerende orden en Conn
gregaties verheugen tich immers in eei
verblijdend aantal kweekelingen. Va
onze priesterscholen hebben we d
cijfers verzameld, welke ons zegge n
dat 62 scholen baar zorgen wijden aan
3600 seminaristen, van welke de strikte
missle-scholen 2200 haar leerlingen
mogen noemen. Rekening houdend met
het gewone verloop, dat er onder de
seminaristen valt op te merkeo, mogen
we verwachten, dat in de eerstvolgende
12 a 13 jaren ongeveer 2200 van deze
3600 het H. Priesterschap zullen ver
werven. In de eerst-volgende 6 jaren
mogen daD de strikte Missie-Orden
rekenen op jaarlijks ongeveer 75 nieuwe
priesters, welk aantal in de daaropvol
gende 7 jaren zal kunnen stijgen tot
115 h 125 per jaar. De overige missio
neerende Orden zullen in dien tijd dan
eeD jaarlijkschen aanwas mogen ver
hopen van ongeveer 65 tot 70 pries
ters.
Bij al dit gecijfer vraagt men onwil
lekeurig, ter vergelijking, cijfers over
Nederland zelf.
In 1923 telde Nederland 1190 paro
chies met 2736 dienstdoende priesters.
De diocesane seminarian werden op 1
Jan. 1924 bezocht door 558 groot-semi
naristen en 1193 klein-seminaristen, welk
getal uitzicht geeft op een jaarlijksche
vermeerdering van 85 90 priesters in
de eerstvolgende 6 jaren en van onge
veer 100 in de daarop volgende 6 jaren.
Bij deze getallen zijn niet medege
rekend de reguliere priesters, die noch
tot de zielzorgers, noch tot het Missie-
personeel behooren, en wier opleidings
scholen op 1 Jan. 1924 67 groot-semi-
□aristen en 399 klein-seminaiisten telden.
Rekening houdend met het feit, dat
van de miBsioneerende Orden
groot aantal zich wijdt aan het onder
was of zich belast met het gsven t
allerlei geestelijke oefeningen, mogen
veilig het aantal Nederlandsche priesters
schatten op bijna 5000, van welke
bijna een derde deel zich aan het Mi:
werk geeft.
Als wij de som onzer Missieaclie
samenvatten in dien eenen zin, dat wij
op iedere 675 katholieken een man of
een vrouw afstaan als missionaris en
dien onderhouden, daD staat daarnaast
het droeve feit, uilgewezen door cijfers,
dat vao iedere 675 katholieken ook 65
75 gebroken hebben met de practijk
De weg naar het Paradijs.
4) Van mijne medezuster heb ik
vernomen, dat ook zij een wc-eze en
reeds in jeugdigen leeftijd hnre bulp-
looze zusters een steun is geweest.
Tegenwoordig bevinden zich hare drie
zusters in bet klooster.
»Ik heb mij Diet uitsluitend tot de
vervulling der mij hier aangewezen
plichten beperkt, maar ik leerde ook
vlijtig en werd in dit streven allervrien
delijkst door mijne leermeesteressen
ondersteund. De zusters geven morgen
een feest. De weeskinderen, mijne toe
komstige kameraadjes, zullen in mijne
vreugde deeleD. Ik zelf vermag van
ontroering en zaligheid slechts met
tranen en zwakke woorden God roijoen
dank uit te drukken
En op den volgenden dag voegde
zij eraan toe:
»Ik ben zuster Theresia! Mijn leven
behoort niet lBcger aan mij, de wereid-
sche kleeding is niet meer de mijne
ik draag nu het kenmerk eener dienst
maagd der armen. Mijne gedachten,
rogne dagen en nachten, mijn ganscbe
zielt- en lichaamskrachten kan ik voor
taan der lijdende en treurende mensch-
wjjden.
des Geloofs en dat naast iedere 600
trouwe katholieken in Nederland ruim
1200 met-katholieken leven.
Zoo wij meenden in zelfgenoegzaam
heid te mogen stoffen op de geloofs
kracht die er spreekt uit ons Missiewerk,
vergeten wij dan niet, dat ook in
kalholiekc gelederen materialisme door
dringt en wereldsche zin afbreuk doet.
De naakte waarheid van ver over de
3000 gemengde huwelijken per jaar zegt
hier genoeg.
Wie dan ook eerlijk in zich zelf keert,
voelt met ons, dat hier allben sprake
is van dank jegens God, Die ons in
hel Missiewerk zulk een gelukkig middel
geeft om en de erfenis van een voor
geslacht goed te gebruiken en de ont-
eering door ons geslacht Hem aange
daan In eerherstel te vergoeden en voor
ons zelf de genade ter volharding,
de afgedwaalden kracht ter bekeeriog
(e verwerven.
Uit bet flmarsfoortsebe
Rildtltvtn.
ra.
In het vorig artikel over het Amers-
foortcche metselaarsgilde hebben wij
gewag gemaakt van de zoogenaamde
puntboeken in het stadsarchief bewasrd,
waarin de voornaamste punt-n waren
opgeteekend, die met goedkeuring van
den raad, door de glldebroeders moeten
gevolgd worden.
Het gildeboek der snijders of kleer
makers is met zeer duidelijk Gotisch
schrift in rood en zwart op perkament
geschreven en heeft als aanhef het
volgende opschrift.
Ordonnantie en de punctboeck der
Gildebroederen van den snijdersam-
bacht binnen Amersfoort.
Christus spreeckt Joann. in 't XVe
Capitte! aldus:
Dit is mijn gebodt, dat gbij malcan-
der zult liefhebben, gelijck ick U lief
gehadt heb,
Godt loff boven all.
Incarnatiz.
(Tijdvers).
'1 Was Io SepteMbil eeVen
den aChttlenden daCh zeer sChoon
dan Weit dit gebonden en VolsChreVen
bl JaCob Joostz Boon1592.
mank, de D's
Dan verklaren de gildebroeders,
n ze tot de oprichting zijn overgegaan
In die eere Godes en Sint Joannes
Baptista, so hebben wij gemeene gildt-
broederen van d' snijdersambacht over
dragen, dat wij beloven ende wilcoreo
(goedkeuren), om dat loff Godes te ver
en ende om onser zielen, oirbar
r ons vasthouden bij onser eede
al deese voorwaarden en punten die
hier nae beschreven staan.
Het eerste punct:
Dat niemant gildebroeder werdtn
mach voor hij eerst borger der stadt
Amersfoort is. Dat giog bij alle gilden
■Eerst beden bevind ik mij werkelijk
op den weg naar het paradijs en be
wonder de verborgen stem der Voor
zienigheid, die door een paar woorden
uit den mond van een armen man mij
lijn levensbaan heeft afgebakend. Dit
eenvoudige en toch zoo verbeven
voorschrift zweefde mij steeds voor
den geest, en alle avonden stelde ik
mij de vraag«Hebt gij den rechten
weg niet verlaten?* Van nu af zal ik
□iet meer mijn eigen geleidster zijn,
maar mij door mijne voorschriften
laten leiden. Ik lees de heilige grond
regels onzer orde ik zoek mijn geest
te vervullen met naastenliefde en te
doordringen van die edele gevoelens,
welke groote mannen zoo geheel over
stelpten. De werken var menschen
kunnen vergaan, tronen kunnen omge
worpen, regeeringen afgeschaft, inrich
tingen verstoord worden, maar de schep
ping van den H. Viocentius van Paulo
zal voortduren zoolang de wereld be
staat, omdat zij in zoo boogen graad
menscbelijk en goddelijk tegelijk is.
Aan u, mijn eerw. vader, dank ik mijne
vreugde. Wanneer ik bet geluk hebben
zal, het lijden der kranken te lenigen,
dan zal ik de gebeden en zegeningen
voor u, mijn weldoener en vriend,
doen ten hemel sturen. En sta mij
SLAOUE
CROKA
CROKelAVil
Ter volledige bevestiging
schrijver nog een het jaer onses Heereo
MDLXXXXn bij en haalde ook aan,
wat de stadsregeerders daarover be
sloten halden.
Die regierders der stad hebben ge-
ordonneert, dat van nu voortaen geen
ofte wij ft, knecht of de meecht,
buijtenman wesende, in hel gilde (der
snijders) zullen mogeD komen, alvorens
eerst behoorlijk als burger aange-
nen zijn. Zij zullen voor het gilde
betalen het gildegeld ad tien gulden
van twintig stuivers, ook hij, die een
burgersdochter lot huisvrouw heeft.
De aspirant zal twee borgen stelleD
lor de betaling, die lid zijn .van het
gilde en zal binnen de zes weken dat
bedrag moeten voldoen en voor zijn
prececcy* geld geven nog een gulden
:n tien stuiver. Het gilde was dus nog
il duur vergeleken bij sommige andere
gilden. Wie meester wilde worden, inoest
een meesterstuk maken, een goeden
mantel of een wambuis.
Zijn werk moest opgenomen worden
door commissarissen door het gilde aan
gewezen, die daarvan verslag moesten
doen aan een daartoe afgevaardigd be
stuurslid.
Maar dit ging allemaal maar zóó niet.
De behoorlijke vormen moesten in acht
genomen worden.
Wanneer een gezel het exai
eester wilde doen, begaf hij zich eerst
ar ouderman of chef van het gilde
Deze vroeg hem naar zijn «borgerbrief-
die hij van stadswege gekregen had of
wel naar het bewijs, dat-hij met een
borghersdochter of borghersweduwe
gehuwd was. Was dit in orde, dan
de ouderman hem onderhanden
zijn «comportemenlof gedrag.
Hy vroeg hem of hij wel behoorlijk
zijn leertijd als gesel uitgediend had
bij een echten meesterof hij geen
buitensporigheden aangevangen had, de
gildewet niet overtreden en zoo meer.
Was bij zonder fout bevonden, dan
werd dag en uur bepaald, waarop de
gegadigde zijn proef zou afleggen.
Het laken werd op een vreemde
werkplaats gereed gelegd en den vorm
in het werkstuk bepaald.
Op den vastgestelden dag verscheen
n afgevaardigde van de magistraat
de toezienders; met maat, krijt en
schaar gewapend, begon de gezel het
laken te bewerken, het «fatsoen* te
ontwerpen en te «teickenen*. En o wee I
's hij aan 't broddelen ging.
Was eens een proef «quatijk* ont
worpen of geteekend* dan mocht deze
niet meer op nieuw begonnen worden.
Overigens komen de voorschriften.
me bij dooruwe godvruchtige gebeden.
«Geheel de uwe in christelijke liefde,
Zuster
Wij spoeden eenige jaren verder. De
<n schittert gelijk op den avond van
Austerlitz. De trompetten schetteren,
de trommen rcffeleo, es de kanonnen
donderen geweldig. Het uur is gekomen,
'n het leger strijden en zegevieren
De achtste September was de
gedenkwaardige dag der bestorming van
Malakoff. Van den generaal tot den
soldaat heeischt moed en geestdrift.
Een ieder 9trijdt voor zijn vaderland,
voor den roem der natie, ern ieder
verlangt voor zijn vaandel de zege
maar het was een hardnekkige, een
bloedige strijden ofschoon de Mala
koff genomen werd, toch waren de
Russen zoo van hun krijgssterkte over
tuigd, dat zij hardnekkig besloten tot
een weder verovering. Alleen dr dappere
Mac-Mahon sloeg van uit het inwendige
des torens een reeks van vertwijfelende
aanvallen der Russen terug.
Karei, des pachters zoon, bevond
zich Ban de zijde van zijn overste als
deze de borstwering besteeg en met
opgeheven zwaard sijn soldaten een
krachtig «voorwaarts* toeriep. Daar
Kortegracbt 16
Reserve f 42.500.000
te Amersfoort
Kapitaal (55.000.000
Alle Bank-, Kassiers- en Effectenzaken, Deposito's
Verhoring van SAFE-LOKETTEN
omtrent de gehoorzaamheid aan de
bestuurders, de vreedsaambeid in bet
vergaderen, de straffen bij overtredingen,
de tijden der teerdagen, het in- en uit
treden der leden vrijwel overeen met
de gilde-regelen der metselaars en
andere ambachtslieden. Ze bevatten de
grondslagen voor de bescherming van
den arbeid binnen de muren der stad
i voor de wering der mededinging
Het kleermakersgilde, waaronder ook
keurslij venmakers en wollennaaisters be
hoorden was 26 Juli 1574 vernieuwd,
terwijl de reglementen op 11 September
1592 nog eens herzien werden.
Gediplom. Piano-Leerares
C. CH. WIJNEN
Hervat 2 Sept. haar Leasen.
Billijke conditie. Lanffeatr. 25.
Amersfoort
Een zllveran jubileum.
Dezer dagen mag de confectiefirma
Heheokamp en Co. haar vljf-en-twintig
jarig bestaan vieren.
Ze kan dat doen met blijde vol
doening over haar succes in handel
In die verloopen kwarteeuw wist de
firma zich het vertrouwen van een sterk
groeiende clientele te v
door haar coulante manier van zaken
doen.
Daardoor was het herhaalde malen
noodig, dat er uitgebreid en vergroot
werd. En zoo mag de firma dan straks
haar zilveren bestaansfeest vieren, ge
huisvest naar den eisch des tijde in
doelmatig ingericht modern winkel
pand met ruime magazijnen en ateliers.
Vermelding verdient ook zeer zeker
de goede verhouding tusscben patroon
en gezellen, een factor van beteekenis
in bet bedrijfsleven, die niet mag worden
onderschat.
Er zijn straks onder het personeel
twee zilveren jubilarissen, voorts ge
zellen met diensttijden van 21 jaar, 10
jaar enz.
Het zal de jubileerende firma straks
stellig niet aan belangstelling ontbreken
de wenschen voor een -gouden feest
de toekomst zullen daarbij talrijk sijn.
De heer M. van Zuiden, onderwijzer
de school Heerenslraat, is benoemd
leeraar aan een Hoogere Burger
school te Utrecht.
Tot chef te Schoonhoven is benoemd
J. B. Jansen, ambtenaar der spoorwegen
een kogel en de overste viel.
Iotusschen drong Karei door vuur- en
kogelregen en verbond den gewonde
met den heldenmoed eens Franschen
soldaats, en de geloofssterkte eens
christen. Zijn scapulier droeg hij op de
borst als voorbeen de kruisvaarders
witte kruis op hunne schouders.
Steeds gereed in het uur des gevaars,
vergat hij zijn eigen zekerheid uit liefde
voor zijn kameraden. Van nature zacht
en beminnenswaardig, werd hij een
leeuw op het slagveld. Van alle Fran
schen io de Bretagne was bij de dap
perste. Karei droomde van het eere-
kruis en de epauletten, en dan van zijn
terugkeer naar bet oudrrlijk huis. In
zjjn geest zag bij weder de pachthoeve,
zijn ouders en zusters als in de vroe
gere gelukkige dagen de huiselijke
bezigheden verrichten. Kareis droomen
waren half in vervulling gegaao de
achtste September zou over zijn be
vordering beslissen. Het slaggewoel
kwam naderbijhij bield zich dapper
en streed als een heldmaar plotse
ling werd door een kanonskogel
getroffen, die hem de beide armen
wegnam, en hem met een aantal
kameraden nedervelde.
De zege was duur gekocht; officie-
n en soldaten betaalden den prijs
Boek- en Kantoorboekbandsl
Langestraat 84 - Telef. 528
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- en Teekenbenoo-
digdheden. - Advertentie-Bureau
De Roomsche Garde organiseert een
tocht naar de H. Landstichting te
Nijmegen en Mooi Nederland, op Zon
dag 7 September a.s.
Ze twijfelt niet of de deelname hier
voor zal even als in 1922 groot zijn.
Ze heeft by voldoende deelname (e
Nijmegen auto's besproken, welke de
deelnemers van het station, naar de
H. Landstichting en vandaar naar Berg
en Dal en ook van hier weer naar de
stad zullen vervoeren.
De kosten bedragen f3.60 per per
soon, dat is voor spoor en auto inbe
grepen.
De inschrijving is vanaf heden open
gesteld by onderstaande adressen tot
uiteriyk 2 September.
H. Peters, Elleboogsteeg 1.
A. G. Keizer, Miereveidstraat 75,
's avonds na 6 uur.
P. J. van Kalveen, Bonifaciusstr. 19.
J. Zwart. Breedestraat 71.
J. ten Hoeven, St. Agathastraat 1.
J. Maats, Woestygerweg 24 en Zater
dagsavonds aan de braam op de markt.
Gelieve s.v.pl, de kosten te voldoen
by opgave.
Verschenen is bet Leeszaalboekje,
gevende allerlei bizondeiheden over bet
Openb. leeszaalwezen in d<:n lande, uit
gegeven door de Centrale vereeoiging
voor Openbare Leeszalen en Biblio
theken in Nederland.
Over oDze R. K. Openbare Leeszaal
en Bibliotheek lazen wij de volgende
mededeeling betreffende het jaar 1923.
De inrichting werd voor 't eerst voor
het publiek opengesteld 27 Febr. 1913.
Het bestaur is samengesteld als volgt
B. H. Kuiper, voorzitter; J. Th. M.
van Wessum, penningmeesterE. P.
H. Haan, F. M. Houbaer, J. J. Thieo,
secretaris. Als door den Aartsbisschop
van Utrecht aangewezen censor fungeert
de WelEerw. heer H. J. Croonen.
Als Bibliothecaris staat genoteerd de
heer J. J. Thien, als boofd-assistente en
assistenten de dames J. de Haan, Ada
Heheokamp en H. Fortmann.
In het financieel overzicht staat ge
noteerd onder inkomsten particulieren
f 1834 vereenigiagen f 30 gemeente
subsidie f 2000provinciale subsidie
hun bloed. De veldhospitalen waren
weldra met zwaar gewonden gevuld
de licht gewonden sleepten zich door
vriendeiyke hand ondersteund, van het
slagveld, terwyi andere, in wiens bleeke
gezichten het teeken des naderenden
doods maar al te duideiyk te lezen was,
de grootste voorzichtigheid en
zorgvuldigheid werden weggedragen.
Af en toe schreed een priester door de
tyen en deelde geestelijken troost aan
degenen, die zyn geestelijke bulp het
t behoefdenen ook de eDgel,
nen by alle gelegenheden aan bet
van den lijdende vindt de
liefdezuster was daar om de smarten
t gewonden met onvermoeiden ijver
lenigen.
De priester wees den kranken op een
beter leven en een hooger roem, en
de dochter van den H. Viocentius it
Paulo reikte hun den lavenden drank,
voerde de geneeskundige voorschriften
uit, vermaande tot geduld en sprak
den stervenden moed en troost toe in
hun beslissende ure.
Onder de verwonden bevond zich
een Bretagner, die in den slag vreese-
lijk was verminkt geworden bij n. derde
snel zyn einde en riep met luider stem
een priester.
Wordt vervolgd.