DE EEMBODE
K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTEN kunnen elke week In gaan, doch opaegglng van
abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Prijs per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort >1.10.
Afionderl|ke nummers 10 et.
Vrijdag 29 Aug. 1924 - No. 44
Acht en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAQM1DDAG
ADVBRTBNTIÊN 25 cent per regel. Blll|ke tarieven voor handel en
n(verheid b{ geregeld adverteeren. - AdvertentlEn moeten Dinsdag
en Vr|dag vóór 8 uur worden besorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
TWEEDE BLAD
Godsdienst en Kerk
Epistel en Evangelie.
TWAALFDE ZONDAG
NA PINKSTEREN.
LES uit den tweeden brief van den
H. apostel Paulus aan de Korinthifirs;
III, 4-9.
BroedersZoodanig een vertrouwen
hebben wij door Christus bij God. Niet
als waren wij uit ons zeiven genoegzaam
om iets te denken als uit ons zeiven
maar onze genoegzaamheid is uit God,
die ons ook bekwame bedienaars ge
maakt heeft van een nieuw Testament,
niet door letter maar door den Geest
de letter immers doodt, maar de Ge:!
maakt levend. Indien nu de bediening
des doods, met letters in steenen ge
grift, in heerlijkheid geweest is, zoodat
Israel's zonen het gelaat van Mozes
niet konden aanschouwen wegens de
heerlijkheid zijns aan gezichts, welke te
niet gaat, hoe zal niet veel meer de
bediening des Geestes in heerlijkheid
zijn. Want indien de bediening der
veroordeeling heerlijkheid is, veel meer
is de bedi-miag der gerechtigheid over
vloedig in heerlijkheid.
EVANGELIE
volgens den H, Lucas; X, 2337.
In dien tijd sprak Jesus tot zijm
leerlingenZalig de oogen, die zier
wat gij ziet! Want Ik zeg u, dat vele
profeten en koningen verlangd hebben
te zien wat gij ziet, en zij hebben het
niet gezien en te hooren wat gij hoort,
en zij hebben het niet gehoord.
En zie, zeker wetgeleerde stond op
om Hem op de proef te stellen
zeideMeester 1 met wat te doen
ik het eeuwig leven bezittenEn Hij
sprak tot hem: Wat staat er in de
Wet geschreven Hoe leest gij Hij
antwoordde en zeideGij suil den Heer
uwen God liefhebben uit geheel
hart en uit geheel uwe ziel en uit
uwe krachten en uit geheel uw versland
en uwen naaste als u zclven. En Hij
sprak tot hem Gij hebt goed geant
woord doe dit en gij zult leven. Doch
hij, zich zeiven willende rechtvaardigen,
zeide tot JesusEn wie is mijn naaste
Jesus nu nam het woord op en sprak
Zeker mensch ging van Jeruzalem af
naar Jericho en viel onder roovers,
die hem ook uitschudden en wonden
toebrachten en heengingen, terwijl zij
hem halfdood lieten liggen. Het ge
beurde nu dat een priester denzelfden
weg afkwam en, hem gezien hebbende,
voorbijging. Ook een Leviet, toen hij
nabij de plaats was en hem zag, ging
eveneens vootbij. Doch zeker reizend
Samaritaan kwam nabij hem, en hem
ziende, werd hij door medelijden be
wogen. En toetredend, verbond hij zijne
wonden en goot er olie en wijn in, en
legde hem op zijn lastdier en voerde
hem naar eene herberg en droeg zorg
voor hem. En des anderen daags nam
hij twee tienlingen en gaf ze den waard,
zeggendeZorg voor hemen wat gij
verder moogt te kosten leggeD, zal ik
u bij mijne wederkomst teruggeven. Wie
van deze drie was, dunkt u, de naaste
van hem, die onder de roovers geval
len was? En hij zeide: Die barmhar
tigheid aan hem gedaan heeft. En
Jesus sprak tot hem: Ga en doe gij
eveneens
De Eembrufl
door T. PLUIM.
Liturgische Kalender.
Maand AugustusSeptembei
ZONDAG 31 Augustus. 12e Zond.
na Pinksteren, Mis Deus in adjiüorium.
Tijdeigen; 2e geb. H. Raymundus
Nonnalus, 31 Aug. Praef. v. d, H. Driev.
MAANDAG 1 September. H. Aegi-
dius, 1 Sept. 2e geb. H. H. Twaalf
Broeders, 1 Sept., 3e geb. A.
DINSDAG 2. H. Stephanus, Koning.
2 Sept. 2 geb. A cunctis, 3e geb. naar
WOENSDAG 3. Mis als Zondag,
2 geb. A, cunctis, 3e geb. Fidelium
(2 Nov), 4e geb. naar keuze.
DONDERDAG 4. Mis als Zondag,
2e en 3e geb. als Dinsdag.
VRIJDAG 5. H. Laurentius Justl-
nianus, 5 Sept. 2e geb. als Dinsdag.
ZATERDAG 6. Mis v. O. L. V. 2e
geb. v. d. H. Geest, Deus, qui corda.
3e geb. voor de Kerk, Ecclesiae ol
voor den Paus, Deus omnium. Praef.
v. d. H. Maagd.
i weet, moet de Eembrug
belangiijke herstellingen ondergaan en
worden over de omliggende gemeenten
Bunschoten, Baain en Eemnes de kos-
omgeslagen. Vooral Eemnes doet
dat ongaarne, al heeft het zich, blijkens
't jongste Raadsverslag, slachtoffer lijk
:r bij neergelegd.
Men vraagt zich en terecht af
Wat hebben wij met die brug te ma
ken Die ligt in de gemeente Baarn,
dus laat die er voor zorgen
inderdaad juist geredeneerd
zijn, als er niet een oud stuk bestond,
dat de kosten van onderhoud en ver
nieuwing nader regelt. En al is dat
stuk reeds meer dan 550 jaren oud, het
is nog altijd van kracht.
Ik zal het hier in 't kort (in extracto)
eergeven, om te doen zien, dat Baarn
nog heden ten dage zijn buren niet
oarecblvaardiglijk met een deel der
onkosten belast. (Men ziet dusdat
snuffelen in oude papieren toch ocik
an actueel nut is.) Het be
doelde stuk is in zijn geheel te vinden
het «Groot Utrechtsche Placcaatboek«
II Deel.
Antonie van Bemmel, de bekende
itadsgeschiedschrijver van Amersfoort,
heeft het ook in zijn boek over die
stad overgenomen, (bldz. 858, 859.) of
wellicht zelf in 't stadsarchief ontdekt.
De bedoelde ordonnantie dan werd
op den «Jaersdach 1360» door bisschop
Jan van Arkel gegeven. Toen had die
brug at jaren lang bestaar, want hij
spreekt van 't gebruik, dat reeds :w-
tijds van die brug gemaakt wordt. De
Bisschop zegt verder, dat de «Brugge,
die over de Eem gaet, ntffens onsen
Huyse te Eembrugge, (d.i. het Huis
ter Eem) door onse goede luyden van
Bunschoten, van Eembrugge (destijds
nog een eigen gemeente), van Baeren
ende van Emmenesse» pleegtge
en onderhouden Ie worden.
Maar er maken zoo vervolgt de
Bisschop ook veel andere heden ge
bruik van voor hun wagens en vee, die
echter «onse goede luyden voorz
daarvoor niets betalen. Dit vindt de
Landsvorst natuurlijk niet naar behoo-
ren, en daarom stelt hij een brugtol in
«want het is ons kenlijk ende openbaer,
dat men deze voorz. brugge niet ont-
beeren en mag, 't en soude veel luyden
letten en hinder doen aen haeren goe
den» (d.wz.: de brug kan niet gemist
worden, anders zouden vele meDschen
er overlast en schade van ondervinden).
Daar echter genoemde dorpen de be
doelde brug niet geheel op eigen kosten
kunnen onderhouden, wordt hun toe
gestaan een tol te heffen, en wel:
voor een wagen 4 penningen (d.i. 4
duiten of '/j stuiver), een kar 2 p.een
rund 1 p.een ongezadeld paard 1 p
schaap 1 p.; een varken 1 p.;
er wacr 't, dat daer iemant quame,
een koppel schaepen olt verekens
hadde, die over die vier waren (dus
dan 4 stuks), die souden met 4
penningen quyt (d.i. «kiet») wesen, hoe
veel datter oock waeren». Uitgezonderd
ran tolgeld zijnde burgers van Utrecht,
Amersfoort en Rhenen (in de stads
rechten, die deze plaatsen bezaten, werd
als gewoonlijk vrijdom van tollen toe
gekend). Ook de burgers van Bunscho
ten, Eembrugge, Baarn en Eemnes
zullen ten allen tijde over de biug
mogen rijden of hun vee drijven »s
der enigh geit daer af te geven of
betalen, omdat sij die voorss(egdc)
brugge maken ende (onder/houden sullen
Zie daar dus, de aloude verplichting 1
Hoewel ik deze oorkonde reeds lan
gen tijd ken, valt mij pas nu op, dat
zij het oudste stuk met den naam Baarn
is. Immers de hierop volgende brief
dateert van 1390, toen Baarn met Fre-
derik van Diakenboch een verdrag
sloot over de «Drakenburger Grift» en
dat stuk zegelde «mit onset Stede seget
van Baerne«.
dien arbeid rijpte bij den heer
Van Beurden het plan de geschiedenis
i deze oud-Amc-rsfoortsche stichting
boek te stellen, zoo een menigte
feiten en gebeurtenissen vast te leggen.
leer belangstelling tc kweeken bij
velen voor onze zoo interessante stads-
historie.
Het bestuur van het St. Elizabeth's
Gasthuis nam het kloek en loffelijk be
sluit, het werk van den wakkeren mede
regent in druk te geven.
En als gevolg daarvan werden we
dezer dagen verrast met een kloek
boekwerk, waarin de geschiedenis dezer
Katholieke stichting vanaf haar ontstaan
t in onze dagen keurig is geboekstaafd
Een machtig feiten-materiaal heeft de
heer Van Beurden in zijn beschrijving
verwerkt. Tal van belangwekkende bij-
ondertreden geven den lezer een kijkje
op de oudtijds geldende opvattingen
begrippen.
5e waarde van het boek is bedui
dend vcihoogd door wapenkaarten, die
toonen dc geslachtswapens der
Regenten-familiCn vanaf het begii
eigen vooruitgang in den weg zouden
gaan staan.
Onze voorouders gebruikten een af-
gescheurden boomstam als ploeg, en
trapsgewijze is men in den loop des
tijds opgeklommen tot de schier vol
maakte ploegen V3n onze dagen.
De groote zaak nu van onzen tijd
het vraagstuk van het bemesten
ooruit te brengen, studie te maken
an de meest doelmatige bemestings-
'ijze.
Ds boer is in de verste verte nog
iet volleerdhij kent zeer zeker
op dit punt zijn vak njg niet.
Moge de wetenschap van het doel
matig mesten meer en meer bet ge-
le goed van al onze landbouwers
worden. T. G.
Het boek is gesierd met diverse hout
sneden van onzen begaafden jongen
stadgenoot Victor van Schoonhoven van
Beurden en werd ter drukkerij De Eem-
bode goed verzorgd, voor rekening van
het Regenten-college gedrukt
Een beperkt aar.tal exemplaren is
ior belangstellende liefhebbers ver
krijgbaar tegen f2.— per exemplaar.
Aan den heer Regent Van Beurden
lor rijn kloek en verdienstvol werk
ize hulde, aan het Regenten-college
dank voor 't loffelijk besluit, waaraan
deze gewaardeerde uitgave danken.
H.
Gemengde Berichten
Op station Schoonhoven zette
i uit Rotterdam, te laat komende
r den trein, zijn 10 jarig zoontje
den trein, die reeds het perron had
verlaten. Hij sprong toen zelf mis en
kwam onder de wielen van het vol
gende rijtuig. De rechtervoet werd ge
heel afgereden, de linkervoet werd
zwaar gekneusd. Na verbonden te
is hij naar het ziekenhuis te Gouda
vervoerd, waar hij kort na aankomst
overleed.
Te Zutfen heeft een brand gewoed
in het perceel bewoond door de familie
Karssen. De bewoner kreeg zoodanige
brandwonden dat hij is overleden. Het
huis is geheel uitgebrand.
de jonge landbouwer Janssen, die
oider een boom stond te schuilen,
door den bliksem getroffen en gedood.
Te Utrecht is een auto in den Ca-
tharijnesingel in het water gereden. De
bestuurder wist zich te redden, doch
i inzittend 20 jarig meisje verdronk.
De Fransche Kamer heeft vóór het
accoord van Londen gestemd. De
Duitsch-nationalen dreigen met tegen
stemmen. Ia dat geval zal de Duitsche
regeering het accoord toch aanvaarden,
den Rijksdag ontbinden en nieuwe ver
kiezingen uitschrijven.
Te Coni in Italië heeft een trein een
rijtuig verpletterd, waarbij tien personen
werden gedood.
In den laten avond heeft nabij
Heino een ernstig ongeval met een
autobus plaats gehad, waarbij
personen het leven hebben verlo-
Een nieuwe autobus van Doevelaar
Heino keerde met 16 ot 17 land
bouwers uit de omgeving van deze
plaats van de kermis te Raalte naar
De
Candbouwtiuuws.
Goed mesten!
mest is de drijfkracht vai
Daarom moest er tegenwoordig, nu
ons naast de natuurlijke mest zoovele
kunstmeststoffen ten dienste staan, van
mislukte oogsten geen sprake meer zijn.
Maar een akker goed bemesten is
eer gezegd dan gedaan.
Daaraan moet een andere beteekenis
worden gehecht dan vele landbouwers
gewoonlijk doen.
Een groote hoeveelheid mest aan
brengen is nog niet altijd goed be
mesten. De kunst is: een juiste hoe
veelheid en wel die, waaraan een akker
of weide behoefte h eft.
Zou het niet menigmaal voorkomen,
lardbouwers, dat ge uwen akker of
uwe weide verkeerd voedsel toedient
Vestig uw oog eens op de kolossale
opbrengst der proefvelden, die levende
voorbeelden voor uw bedrijf.
Hoe komt bet, dat er op zoo'n
proefveld zooveel verbouwd wordt
Omdat die akker beter, d.i. doelma
tiger wordt bemest.
De landbouwleeraar weet daar het
fijne van.
En als de landbouwer het nu in de
:rte nog zoo goed niet weet, welou,
in moet hij het trachten te leeren.
De ambachtsman moet zijn vak in
ize dagen terdege leerenhij kan
aar niet zoo op los hameren of trof-
felen of knippen.
Zoo ook moet de landman
doen om zijn vak te leeren,
het hoofdbeginsel is: doelmatig
Leermiddelen genoeg: proefvelden,
landbouwlezingen, praclische landbouw-
boekjes, tal van artikelen over land
bouw in dc courant en wal niet al.
Maakte de boer ze zich maar t
Boekbespreking.
De Geschiedenis van het St. Elizabet'a
Gaet- of Ziekenhuis te Amersfoort.
De heer A. F. van Beurden, onzen
lezers wél bekend door de zeer gewaar
deerde bijdragen uit de historie van
Amersfoort en omgeviDg van zijn hand
in onze Eembode verschenen, verrichtte
een zeer verdienstelijken arbeid met het
systematisch ordenen van het archief
van de Stichting «Het St. Elizabeth'i
Gast- of Ziekenhuis» te Amersfoort,
Zie op de proefvelden eens, h
beproefd wordt! En leg op uw
hou'jook eens zoo'n proefakkertje
n I Hierdoor wordt ge uw eigen leer-
eester en zult ge den landbouw ii
v streek veel kunnen vooruitbrengen
Maar niets weikt plaatselijk gunsligei
op de kwestie van doelmatig mesten
dan de landbouw veieenigirg, als
haar zaken goed doet.
Daar wordt gepraat en geredetwist',
daar wordt van zeil meegegaan met den
algemeenen vooruitgangdaar wordt
activiteit getoond.
Wel geldt het voor onze landboui
en blijft het gelden:
«Wijk niet van oude zeden af,
Bewaar wat vaderzorg u gaf.»
maar dit mag nooit zoo worden op
gevat, dat we door miskenning
den algemeenen vooruitgang c
Door een bevigen storm is de
Katholieke kerk te St. Patrik in Lom-
ngestort kort voor het begin vau
den dienst. Talrijke kerkbezoekers wer
den ocder de puinhoopen bedolven.
Er rijn 9 dooden en 9 zwaargewonden.
Te Wimbledon, bij Londen, is mevr.
Bridget Richardson overledeD, die 107
jaar oud was geworden. Tot op den
van haar dood waren haar oogen
goed, dat zij kon l:zen zonder bril.
In het Russische gouvernement
Nowgorod heeft een ware inval van
wolven en beren plaats. Groote schade
wordt dagelijks aan den veestapel
toegebracht, terwijl ook reeds
schenlevens vallen te betreuren.
In Parijs treedt de politie tegen
weigerachtige betalers, die den deur
waarder met geweld dreigen, niet meer
de ouderwetsche revolver,
:t tranenverwekkende gassen.
In de Madeleine-wijk werd dezer dagen
een deurwaarder, die beslag kwam
leggen, door zijn slachtoffer met i
revolver bedreigd. De door hem
hulp geroegeD politie bracht een kleine
hoeveelheid van genoemd gas mede
en zonder veel lawaai en drukte was
de schuldenaar weldra overmeesterd
zonder dat een schot gelost werd.
De Deensche ontwapening. Door
het Deensche ministerie zijn de voor
stellen tot ontwapening goedgekeurd.
De voornaamste punten zijn de vervan
ging van het bestaande leger door een
grenspolitie en de vervanging van de
:genwooidige vloot door 'n kleine vloot
an inspectievaartuigen voor de vis-
scheiij en kustwach'.booten. Er zal een
kleine luchtmacht worden behouden.
Het ministeiie van verdediging wordt
afgeschaft. De jaarlijksche kosten
den geschat op ongeveer 11 mllli
kronen plus «wachtgelden» voor de
oveitollige manschappen van leger en
Heino terug.
Toen de autobus dicht bij Heino
was geoaderd, vloog bet voertuig na
een explosie in brand. Naar gemeld
wordt zijn 6 personen verbrand
terwijl drie of vier andere ernstige
brandwonden opliepen.
De autobus was voor de eerste keer
in gebruik.
De inzittenden konden niet gemak
kelijk uit de auto komen en daaraan
is het te wijten, dat er zooveel slacht
offers zijD.
De autobus was van achter gesloten.
is van binnen geheel uitgebraad.
Amersfoort
Nabij Duisburg is in den Rijn
aak van den sleep losgeraakt en door
anker liggend schip. De schok was zoo
hevig, dat de aak in het midden door
brak en spoedig zonk. De Nederland-
sche schipper, zijn vrouw en drie kiu-
deren, die zich gedurende de ramp in
de roef bevonden, zijn verdronken.
Twee knechts, die zich op het dak be
vonden, konden zich redden.
Op den overweg bij Beilen is eet
paard en wagen door een trein gegre
pen en vermorzeld. De landbouwers
Koerts en Koning werden gedood. Het
paard en een der slachtoffers werden
bijna een K.M. ver meegesleurd.
Tijdens een onweersbui is te Venray
Koninginnedag.
Het programma der Oranjevereeoi-
giog ter viering van den verjaardag van
H. M. Koningin Wilhelmina is vast
gesteld.
Voor het springconcours bestaat
groote animoeen behoorlijk aantal
paarden zal daaraan mededoen, terwijl
ook de athletiek- en voelbalwedstrijden,
evenals de ringrijderij wel iets goeds
beloven.
Het vuurwerk wordt geleverd door
de firma Ruysch te Utrecht en men
beeft toegezegd daaraan veel zorg te
besteden, terwijl het nieuwe Japansche
dagvuurwerk, dat des voormiddags
wordt afgestoken, bij goed weer eene
aardige attractie zal vormen.
Een er- ander zal zeker een groot
publiek ook uit de omgeving trekken,
indien althans bet traditioneele Oranje-
zonnetje wil schijnen.
Op de medewerking van de burgerij
wordt gerekend door de stad een fees
telijk aanzien te geven en zoo veel
mogelijk te vlaggen.
Naar aanleiding van den veijaardag
van H. M. de Koningin zal Maandag
middag 12 uur eene parade worden
gehouden in de Vlasakkers.
Aan deze parade zal worden deel
genomen door bet geheele Amersfoort-
sche garnizoen en de Luchtvaartafdee-
ling te Soesterberg.
De troepen zullen worden geïispec-
teerd door Kolonel Fontaiier, comman
dant der IVe Divisie.
Het publiek wordt verzocht zich bij
opstelling te gedragen naar de te ver
strekken aanwijzingen.
Viering Koninginnedag.
Op 1 Sept. a.s. zal het Post- en
Telegraafkantoor alhier, na 2 uur nam.,
wat betreft den Postdienst, voor het
publiek gesloten zijn.
Voor de busrechthouders blijft de
gelegenheid tot afhalen van correspon
dentie, als gewoonlijk, bestaaa.
Verder zal de brieven- en pakketpost
bestelling van 4.30 nam. niet worden
uitgevoerd, alsmede de laatste lichting
der stadsbrievenbussen.
Op den Zuidsingel reed een jongen,
die geen acht gaf op den weg, tegen
paard op. De jongen wist het ge-
nog te ontglippen. De fiets werd
vertrapt door het verschrikte paard.
Het hoofdbestuur van de Ver. van
Officieren van de Nederlandscbe Land
macht, beeft zich in een aan den Mi
nister van Oorlog gericht schrijven
uitgesprokea tegen een geheele of ge
deeltelijke overplaatsing van de officiers
opleiding naar Kampen.
