N.Y. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
Bel dan op No 42
Amsterdamsche Bank
CREDIETEN
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort Dinsdag 6 Jan, 1925 - No. 80
en Omstreken jMEoPjQ Acht en Dertigste Jaargang
abonnementen kunnen elke week In gun, doch opzegging van ii uthad aunnnoaru-r ZMPPSPOnPT TPiPPftON ui ii *®VB»TBhTliM 23 cent perlregeL BIU|ke tarieven voor handel en
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 n|*erteld b| geregeld advertec/en. - Advertenties moeten Dinsdag
Prq» per drie mauden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort f 1.10. DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VRIJDAQMIDDAO Vr|dag vóót uur worden bezorgd. Een bepaalde plaata kan
Atxonderlgke nummert 10 el. II II "let worden gegarandeerd.
Onderneem nimmer iets, waarover gij
den zegen des hemels nietjtoudt durven
afsmeeken.
Binnenland
R. K Kieskring Utrecht.
Algemeene Vergadering op Zaterdag
17 Januari te half tien uur, in het Ge
bouw voor Kunsten en Wetenschappen
aan de Mariaplaats te Utrecht.
Agenda
I. Opening. Notulen. Mededeelingen
van het Bestuur.
II. Verslag der afgevaardigden van
den Bond in het »Adviseerend College*
over de bespreking in dat College van
de a.s. Tweede Kamerkiezing. van het
aantal zetels, dat voor de R. K. Staats
partij in eiken kieskring kan worden
verwacht cd van de stellen candidates.
UI. Bespreking der volgende Agenda
punten der Algemeene Vergadering van
den Algemeenen Bond, te houden op
30 en 31 Januari 1925 te Utrecht:
Behandeling van het Concept-Pro
gram van Actie 1925:
Met handhaving, voorzoover niet reeds
verwezenlijkt, van het program van 13
Mei 1922, worden voor de eerstvol
gende legislatieve periode door de
R. K. partij vooral de volgende punten
op den voorgrond gesteld
1. Handhaviog der Christelijke begi
selen in de huwelijkswetgeving.
2. Handhaving van de gelijkstelling
vbs openbaar en bijzonder ouderwijs.
3. Voorstel herstel en behoud van
het fiuantieel evenwicht.
Verlaging allereerst van die belastin
gen welke het zwaarst op de on- en
minvermogenden drukken, of de nood
zakelijke kapitaalvorming het meest
tegenhouden.
Meer vrijstelling of aftrek voor groote
gezinnen.
4. Krachtige medewerking met de
plannen van den Volkenbond die
met de voorstellen van Benedixtus XV
volkomen overeenstemmnn ter op
lossing van internationale geschillen
door scheidsrechterlijke uitspraken,
ter gelijktijdige en wcdcrzijdsche -
mindering van bewapeningen.
5. De organisatie van leger en vloot
dient beperkt te zijn tot hetgeen nood
zakelijk is voor de handhaving der neu
traliteit en de verdediging der onaf
hankelijkheid binnen de grenzen
door eveutucele internationale regelingen
te steller.
Bevordering van zoodanige ont
wikkeling der arbeidswetgeving, dat
steeds meer de regelingen betrtff :nde
arbeidsovereenkomst in bedrijf en onder
neming, getroffen kunnen worden door
de organisaties van werkgevers
werknemers behoudens goedkeuring
toezicht door de overheid binnen de
grenzen door de wet gesteld.
Daarom wettelijke regeling
arbeidsovereekomst, inclusief de moge
lijkheid tot verbindendverklaring.
De uitvoering der sociale verzekerin
gen worde, voorzoover mogelijk, opge-
diagen aan de samenwerkende organi
saties van werkgevers en arbeiders.
(Door de afgevaardigden kunnen wijzi
gingen of aanvullingen van dit Concept-
Program worden voorgesteld. Brltefd
wordt verzocht, deze eventueele wijzi-
gings- of aanvullingsvoorstellen uiterlijk
Donderdag 15 Januari aan het Secreta
riaat te Maarssenin te zenden.)
b. Voorstel van het Algemeene Bonds-
bestuur tot goedkeuring van het besluit
-an dit bestuur in zake het Verbond
<St. Michael*.
IV. Verkiezing van 5 afgevaardigden
tar de Algemeene Bondsvergadering
op 30 en 31 Januari a.s.
V. Jaarverslag over 1924 van den
Secretaris.
VI. Jaarverslag over 1924 van den
Penningmeester.
VU. Benoeming door den Voorzitter
:ner Commissie van Contióle der
rekening en verantwoordiog van deD
Penningmeester.
VUL Rondvraag. Sluiting.
Namens het Bestuur van den Bond:
G. H. J. VAN SPANJE, Voorzitter.
J. G. SURING, Secretaris.
UTRECHT, ...K
MAARSSEN, 2 1525'
Zegeltjes plakken.
Het blijkt herhaaldelijk, dat men de
wettelijke bepalingen der Invalidileits-
en Ouderdomswet, niet voldoende kent.
Het oploopen van boeten, omdat meu
de voorschriften niet is nagekomen be
hoort niet tot de zeldzaamheden.
Over huiBdienstpersoneel 't volgende
Allereerst moet worden vasigesteld
of de dienstbetrekking de arbeidskracht
van de betrokkene geheel of zoo goed
als geheel in beslag neemt.
Indien dit niet het geval is dan geldt
het volgende:
De vrouwelijke arbeiders worden dan
behalve enkele hier niet Ier zake die
nende uitzonderingen gerangschikt
le. Indien zij den leeftijd van 21 jaar
bereikt hebben, in de vierde loonklasse
Indien zij den leeftijd van 21 jaai
doch die van 14 jaar wel bereikt
hebben in de deide loonklasse.
Indien de arbeidskracht van de
zekerde door de dienstbetrekking
geheel of zoo goed als geheet ic
slag genomeo wordt
indien zij uilsluitend recht heeft
en overeengekomen vast loon
geld behoort zij tol de loonklasse waa
zij naar dat vaste loon valt
b. indien zij wisselvallig loon geniet
of zij boven het loon in geld verstrek
kingen in natura geniet als broodkost,
kost en inwoniog, vrij wonen, vuur, ei
dan geldt de regeling als onder le
2e aangegeven. Zij, wier loon geheel
bestaat uit verstrekkingen in natura,
hooien tot de 1ste loonklasse.
loonklassen zijp
Klasse. Jaarl. loon Premie p. w.
I beneden f230 10 25
f240 tot ben. 1400 f0 40
f400 tot ben. f000 f0.40
f600 tot ben. f900 f0.50
V van f 900 en hooger lot f 3000 f 0.60
Wanneer door de vrouwelijke arbeider
minder dan 4 dagen per week gewerkt
wordt bij eenzelfde werkgeefster, is per
dag een premie van f0.12'/i verschul
digd indien zij den leeftijd van 21 ji
bereikt heeft en beneden de 21 j;
mie van fO.10, Zoodra echtei
4 dagen of meer per week bij dezelide
werkgeefster arbeid wordt verricht is
geheele weekpremie verschuldigd.
Voorzl tar Kooien.
Naar wij vernemen, zal de voorzitter
der Tweede Kamer, Mr. Dr. D. A. P.
Kooien zich in de volgende zitting
meer voor het presidium beschik
baar stellen.
Volktkanker.
Een der verschrikkelijkste kwalcD, die
n mcnschen lichaam kunnen kwellen,
voorzeker de gevreesde ziekte, die
kanker heet. Onopgemerkt woekert zij
soms laDg voort, totdat eindelijk de
ontzettende waarheid bemeikt wordt,
terwijl er dan, in een vergevorderd
stadium, meestal niet veel hoop op
redding is. Deze ziekte vernietigt lacg-
het meoschelijk organisme dat
aangetast is.
Van bet alcoholisme spreekt
ms als van een volkskanker. Is dat
et reden Men kan toch de betrekke
lijk weinige dronkaards kennen en ge
makkelijk optellenmag men dat nu
volkskwaal heeten Is liet alcobol-
werkelijk iets, dat ons volk bedreigt?
In de overtuiging, dat teveel alcobolca
drinken weikelijk een ramp is, zal men
onbevooroordeeld en eerlijk lOndziende,
moeten toegeven dat in het dagelijk-
sche leven toch nog al te veel en te vaak
alcoholische dranken gebruikt worden.
Telt men bijeen de schade, door
dien bedwelmenden invloed ons volk
toegebracht, dan zal men bevinden.dat
in godsdienstig z-delijk en stoffelijk
opzicht de alcohol werkelijk een kanker
is, die voortwoekert onder ons volk,
dikwijls pas aan den dag treedt, als
groote rampen bij zulke personen
geschieden. En de bedwelming is oor-
dat men zelf niet bemerkt welk
schade men zich toebrengt dat^neo
nt dat het geen kwaad kan. Doch
nuchter en helder van hoofd is altijd
een eerste vereischte om zijn volle
kkracht te kunnen geven.
Amersfoort
LOSSE AANTEEKENINGEN UIT
AMERSFOORT'» VERLEDEN EN OMGEVING,
A. F. VAN BEURDEN.
't Pesthuis. Op zes Februari
1747 was er een groot gezelschap
iongelui en jongedames vergaderd
Pesthuis, dat de Regenten van
aan hen voor een avond beschik
baar gesteld hadden. Het ging er lustig,
laar ordelijk toe en men vermaakte
icb daar met dansen. Alles was goed
afge'.oopen. Maar het feestje had de
aandacht getrokken der predikanten,
die daarop in huis en kerk hunne stem
tegen dat snood bedrijf deden hooren
zij spraken in een kerkeraadsvergade-
ring over die sijdele danser yen en andre
dcrtelheden*. Burgemeester Looyen,
kinderen er ook geweest w
kwam er tegen op en toen ware
poppen ook aan 't dansen.
De regeerders der stad citeerden de
predikant binnen driemaal vierentwintig
iren te vertellen welke goddeloosheden
tc. dan gepleegd waren.
De predikanten antwoordden me
ipsomrnirg der i fficieele iplaccaten
voor Amersfoort en Omtreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
Depositorente van 3%-5%
1637, 1643, 1651, 1653 enz. .waarbij
die sonde van danseiyen uitdruckelijk
en grouwelijke en exorbitante
sonde deser landen wordt aangemerkt,
waardoor den rechtvaardigen en wel
verdienden toorn Gods werd verwekt,
:n voegden er nog een heel ver
haal bij, dat als hoofdishoud had het
dansen tot aan den morgen. De re
geerders der stad lieten ook daarover
hun ongenoegen weer blijken en na
eenig tegenstribbelen van den Kerke-
raad bloedde de zaak dood. (Versl.
1899 blz. 44.)
De O. L. V. Kapel voor afbraak ver
kucht. In 1787 werd de O.L.V. Kapel,
tot artilleriemBgazijn ingericht, door het
springen van een bom vernield, waarbij
17 mcnschen ten onder gingen. Toen
men baar niet kon herbouwen, werd
lusschen 1805 en 1809 gesloopt
afbraak verkocht. Het dak bracht
12,86 op, terwijl de afbraak der kapel
n de kleioe kerk in 1807 samen f 2274
opbrachten. In 1809 veikccbt men de
tuur om het O.L.V. Kerkhof
520, het houtwerk voor f440 et
t. en het orgel voor f 255. Daarna
heet het O. L. V. plein. (V.rsl. Fleh.
1899.
De Schaopen. Er waren begin 1800
drie winkeliers die den naam Schaap
droegen en die alle drie in manufactu
ren hacdeldeD. Levy Joseph Schaap
noemde men Schaap in 't Lammetje,
rijn huis in de Langestraat
Ben Levy Schaap heette in de wande
ling Schaap op 't Trapje, Langestraat
42 en de derde H. L. Schaap werd
Schaap in den Herder geheeten r
zijn uithangbord in no. 36 waarop
herder met schapen en rollen goed.
(Versl. Fleh. 1900 bl. 28).
Schilderij van Jacob van Campen.
2 Juni 1662. Nicolaas Hrèrmans als
erfgenaam van Heer Jacob van Campen
zaliger zendt ter uitvoering van deo
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
Amersfoort
Vraagt gratis Programma
(overal waar de bekende raambiljetten
hangen) van de Cursussen
Januari, Februari eo Maart
Inschrijving
laatsten wil van den bouwmeester-
schilder eene schilderij .het oordeel*
over. De Raad neemt het schilderij in
dank aan en plaatst het op het stad
huis.
Vroedschapsbeker. Uit den tijd, dat
het gewoonte was glazen of kristallen
bekers en bokalen aan te schaffen ver
sierd met de wapens van de vroedschap
of de gilden, is in het museum te
Amersfoort, behalve meerdere andere
nog een prachtige beker aanwezig 42
cM. hoog bij 12 '/2 cM. middellijn, ge
maakt einde 1718, waarop het wapen
der stad en de spreuk vivat de vroed
schap van Amersfoort en verder ver
sierd met de wapens der vroedschaps
leden lo. Both, Methorst, Nessing,
Teeckman, Camerbeek, v. Steenbeicb,
Gabrij Birkboven2o. van Deventer,
Kortegracht 16
Reserve f42.500.000
te Amersfoort
Kapitaal f55.000.000
HANDEL - NERINQ INDUSTRIE
I
1 Brillen «en Pilei Vu (luimlii.
Wij zijn in staat gesteld weer enkele
zeer interessante brieven van Pater
Bernard van Klaarwaler M.S.C. in c
blad af le drukken. Aan de familie
K. daarvoor onzen oprechten dank.
Wij weten dal vele onzer lezers, zoo
niet alle, deze brieven steeds met zeer
groote belangstelling lezen. Mogen de
hier volgende brieven dan opnieuw de
belangstelling in het mooie missiewerk
aanwakkeren en moge die belangstel
ling zich uiten in een gebedje voor
Pater Van Klaarwater. die op het ver-
algelegen eiland Manus. onder de Ka-
nakken Christus' liefdeleer predikt.
Red.
Bundralis, 12 Mei 1924.
Vandaag hebben we weer eens een
goeden dag. Met die „we" bedoel ik,
behalve me zelf, onze schooljongens,
die overigens meestal een goeden dag
hebben, wanneer ik een goeden dag
heb; dan valt er namelijk voor hen
meestal ook wat af. Nu heb ik zoolang
ik me kan herinneren, nooit te klagen
Sehad over gebrek aan „goede" dagen.
laar den laatsten tijd loopt het er zoo
druk mee, dat ik me afvraag: hoe
krijgen we het op.
Ik ben geneigd te gaan denken, dat
op al die zoetigheid, waarschijnlijk wel
een bijzonder bitter pilletje zal komen,
maar daarover geen zorgen, anders
zoudt U me nog gaan verwijten, dat
ik doe als die boer, die op een geluk-
wensch, met 't vele hooi, bedrukt ant
woordt „Ja, bar veul hooi, van 't jaar.
Veul te veul!"
Dus vandaag weer een goede dag
voor ons. Voor de jongens vooral,
omdat ik ze dezen morgen onzen si
naasappel-oogst heb laten binnenhalen.
Een eigenlijke oogsttijd voor sinaas
appels bestaat niet, tenminste niet
hier't geheele jaar door kan men er
van plukken. Maar gisteren bemerkten
we, dat we er nu ook „veul te veul"
van hadden. Er hingen (honderden rijpi
aan de boomen. Zakken vol zijn dezen
morgen reeds geplukt, en de andere
helft zullen we over een paar dagen
naar onder halen. Ik heb nog bij die
van sinaasappelen puilende zakken
staan te peinzen, dat er ergens in Baarn,
op 't melkpad en elders, wellicht ge
noeg grage monden zouden gevonden
worden, die er raad mee wisten. Voor
ons hadden ze weinig bekoorlijkheid,
en met een breed gebaar wees ik den
geheelen oogst den schooljongens en
plantlngsboy's toe; die zijn er eenige
dagen mee zoet. 't ls makkelijk zoo
vorstelijk mild te zijn, wanneer
er zelf geen gebrek om lijdt;
voor onze jongens was het toch een
buitenkansje.
Waarschijnlijk hadden ze zich al
afgevraagd, hoe wij met z'n drieën in
dien gelen berg een gat zouden eten
misschien waren er zelfs bij, die meen
den, dat we ze zouden uitknijpen, en
't sap als wonderolie wilden verkoopen
(alles ten bate van de missie natuur
lijk). Doch toen ze er zelf overvallen
mochten, was de berg al gauw met
den beganen grond gelijk gemaakt
alle gras-portefeuilles stonden bol tot
berstens toe, en dan moesten de mees
ten nog wegens plaatsgebrek in een
algemeene brandkast of beter: brand-
kist, worden opgeborgen.
Dat was het eerste bottertje vandaag,
't Tweede was, dat ze geen school
hadden. Men had ons n.l. gemeld.dat
Kindrau, een oude kannak, op sterven
lag te Gahek, een dorp achter Bun
dralis op de bergen gelegen.
Om de jongens geen gelegenheid te
geven tot luieren of om kattenkwaad
uittehalen, en om zelf gezelschap te
hebben, nam ik ze mee naar Gahek.
We gaan overigens nooit in 't bosch
of op de bergen, zonder een klein of
groot gezelschap van die vroolijke
lawaai-schoppers, die veel kleine
diensten kunnen bewijzen op zoo'n
tocht en de grooten'^unstiger voor ons
stemmen. Zoo ging het dus ook van
daag gezamelijk den berg op, eerst
langzaam stijgend, c|an tamelijk steil
omhoog langs een soort trap. die de
Gahckkers op bevel van den Kiap in
den berg hebben uitgekapt. Dat het
vandaag een goeden dag is, bleek ook
uit de warme zon, die haar best deed,
om celfs door de bladeren heen, ons
nog wat licht en warmte toe te zen
den. Om te toonen dat we niet onge
voelig waren voor die attentie, trans
pireerden wij in overeenstemming met
de ontvangen gaven.
In Gahek aangekomen vonden we
een deel der eerzame dorpelingen ver
zameld op de steil-afvallende kale rots
bij den ingang van het dorp. Vandaar
uit heeft men een prachtig uitzicht
over het dal en de zee. Maar wij hiel
den ons niet open gingen rechtstreeks
naar den zieken Kindrau.
We vonden hem in een kleine hut,
liggend op 'n ongeveer één decimeter
hoog kanakkenbed: een plank en een
blok hout als kussen. Kindrau was
reeds vroeger in stervensgevaar ge
doopt; maar weer gezond geworden
had hij zijn woord weinig gestand
gedaan en was zelden in de kerk ge
komen. Hij verlangde nu echter als
goed katholiek te sterven. Eerst onder
zocht ik echter eens hoe 't met zijn
lichaam gesteld was: daar was weinig
kans op herstel. Kindrau was tot op
het been afgemagerd en de aard van
zijn ziekte duidde op een naderenden
dood.
Daarna onderzocht ik of het Kindrau
.,u ernst was en hij de noodige gestel
tenissen bezat om de laatste H.H. Sa
cramenten te kunnen ontvangen. En
het bleek, dat het Kindrau nu werke
lijk ernst was Hij hoopte zelfs niet
meer op behoud, verlangde spoedig
door O. L. Heer opgeroepen te worden.
Niets stond dus in den weg en Kindrau
werd voorbereid om als goed katholiek
de reis naar 't ware Vaderland te kun-
aanvaarden. Terwijl hij het H.
Oliesel ontving, baden de jongens ge
zamelijk en hard op; en ik bemerkte
dat de oogen van den ouden man
vochtig werden. Veel teere gevoelens
zal die oude kannibaal in zijn leven
wei niet gehad hebben.
(Wordt vervolgd.)