DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Vrijdag 20 Febr. 1925 - No. 93
Acht en Dertigste Jaargang
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gaan, doch opiegglng van
abonnement moet geschieden voor den aanvang ven een nieuw kwartaal.
I'rfla per drie maanden f 1.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10.
Afsonderl^ke nummert 10 ct.
KANTOOR: LANQEORACHT 28. AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAOMIDDAO
ABVBRTBNTlfiN 25 cent per regel. BUllke tarieven voor handel en
nfverheld b| geregeld adverteeren. - Advertentien moeten Dinsdag
en Vr|dag vóór 8 uur worden beiorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
TWEEDE BLAD
Godsdienst en Kerk
Epistel en Evangelie.
ZONDAG
GENOEMD QUINQUAGESIMA.
LES uit den eersten brief van den H.
Apostel Paulug aan de Korinlhiërs
XIII. 1-13.
Broeders! Al spreek ik de talen der
menschen en der engelen, zoo ik geene
liefde heb, ben ik geworden als een
geluidgevend metaal of eeue klinkende
schel. En al heb ik de profetie-gave,
en al ken ik alle geheimen en bezit ik
alle wetenschap, en al heb ik alle
geloof, zoodat ik bergen kan verzetten
zoo ik echter geene liefde heb. ben ik
niets. En al deel ik al mijne bezittin
gen uit tot spijs voor de armen, en al
lever ik mijn l.chaam over om verbrand
tc worden, zoo ik geer c liefde heb,
baat het mij niets. De liefde is lijdzaam,
zij is goedertierendc li«f«lc berijdi
niet, zij handelt met onbescheiden, zij
is niet eerzuchtig, zij zoekt het öarr
niet, zij wordt met toornig, zij denkt
geen kwaad, zij verheugt zich niet over
dc ongerechtigheid maar veiblijdt zich
met de waarheidalles verdraagt zij,
alles gelooft rij, alles hoopt zij, alles
veiduurt zij. De liefde vergaat nimmer.
Hetzij profetiegaven, zij zullen een einde
hebben hetzij talen, zij zullen ophou
den hetzij kennis, zij zal te niet gedaan
worden, Want wij kennen ten decie en
profeteeren ten deele wanneer nu zal
gekomen zijn wat volmaakt is, dan zal
teniet gaan wat ten deele is. Toen ik
een kind was, sprak ik als een kind,
had ik meeningen als een kind, dacht
ik als een kindtoen ik echter man
werd, heb ik afgelegd wat des kinds
was. Nu zien wij door ecnen spiegel in
een raadselmaar dim van aangezicht
tot aapgezicht. Nu ken ik ten deelt
maar dan zal ik kennen gelijk ook ik
gekend ben. Nu echter blijven geloof,
hoop, liefde, deze drie; doch de groot
ste daarvan is de liefde.
EVANGELIE
volgens den H. Lucas; XV11I, 3143.
In dien tijd nam Jesus de twaalf tot
Zich en zeide bun Ziet, wij gaan op
naar Jeruzalem, en alles zal vervuld
woiden, wat door de profeten over den
Zoon des menschen geschreven is.
Want Hij zal overgeleverd worden aan
de heidenen, en Hij zal bespot en ge-
geeseld en bespuwd worden; en na
Hem gegeeseld te hebben, zullen zij
Hem dooden en op den dciden dag
zal Hij verrijzen. Doch zij verstonden
niets hiervan, en dit woord was
hen verborgen, en zij begrepen
wat er gezegd werd.
Het geschiedde nu, toen Hij Jericho
naderde, dat zeker blinde aan den weg
zat te bedelen. En toen deze eene
schare hoorde voorbijgaan, vroeg hij
wat dit was. Men zeide hem dan, dat
Jesus, de Nazarener, voorbij ging. En
bij riep, zeggendeJesus, Zoon van
David, ontferm U mijnerEn zij die
vooruitgingen, berispten hem, dat hij
zwijgen zou. Hij echter riep veel meer
Zoon van David, onlfeim U mijnzi!
Jesus nu stilstaande gebood hem tot
Zichtc brengen. En toen hij genaderd
was, vroeg Hij hem, zeggende: V'
wilt gij dat Ik u doen zal Hij
zeideHeer, dat ik zien moge I
Jesus zeide hemWord ziende
geloof heeft u gezond gemaakt. En
oogenblikkelijk zag hij en, God verheer
lijkend, volgde hij Hem. En al het volk,
dit ziende, gaf lof aan God.
VRIJDAG 27. Mis van Vrijdag
Aschdag, Tijdeigen, 2e en 3ï geb.
en Praef. als Woensdag.
ZATERDAG 28. Mis van Zaterdag na
Aschdag, Tijdeigen, 2e en 3e geb.
en Pracf. als Woensdag.
namen van oude Hmers=
foortscbe buizen.
Door T. PLUIM.
Liturgische Kalender-
Week van 22 Febr.I Maart.
ZONDAG 22. Quinquagesima. Tijdei
gen, Mis Estomihi, 2e geb. St. Petrus-
Stoel te Antiochië, 3e geb. H. Paulus,
(beide 22 Febr.) Praef. v. d. H. Driev.
MAANDAG 23. H. Petrus Damianus,
2c geb. en laatste Evang. der Vigilie
van den H. Matthias, beide 23 Febr.
Credo.
DINSDAG 24. H. Matthias, 24 Febr.
Credo. Praef. v. d. Apostelen.
WOENSDAG 25. Aschwoensdag. Tijd
eigen. Mis Misereris, 2 geb. A cunctis,
3e geb. Omnipotens. Praef. v. d.
Vasten.
DONDERDAG 26. Mis van Donderd.
na Aschdag, Tijdeigen, 2e en 3e geb.
en Praef. als Woensdag.
In vroeger tijd konden betrekkelijk
weinigen maar lezen geen woDder,
dat men toen dus geen naambordjes
kende, maar dat men een huis door
ander uithangbord kenbaar
maakte. Woonde iemand in de Breed-
het huis »de Haas* geheelcn,
dan koa men gemakkelijk aan de al-
beeidig van dcu haas, de woning vinden.
Het dier stond dan geschilderd op een
hangbord of was in steen gebeiteld
n den gevel.
Nu is ons van Amersfoort een lijst
n buizen bewaard, uit 'l jaar 1755,
laruil blijk', dat cr in onze goede
Eemslad destijds heel wal huizen met
naam vooikwamcn. Zij waren
dus kenbaar aan de geschildeidr uit
liangborden of aan tl; gebeitelde gevel-,
slcencn. Die laatste ztju belaas grooten-
detls veiluicti geraaktalleen enkele
zijn <>f nog beden op hun oude pla -U
ie zien, of werden in het Museum
Fichiic opgeborgen, lx zal bedoelde
er laten volgen (meestal met
i van der. eigenaarVooraf
echter ccn kleine toelichting over dc
mdeelmg der stad.
Vroeger sprak men van binnenstad
i buitetistad. De eerste was het oudste
zij werd door de Siogelgrachten, aan
voet der Muurhuizen, omringd. Men
had toenmaals drie wijken Krommc-
straat, Langestraat en Breulstraat. Maar
later had er rondom de Singelgrachten
itbouw plaats, door de stichting
les kloosters met kerken, en ta>
lieuwe wonmgen voor de toe
nemende bevolking. Dit nieuwe gedeelte
noemde men de builenstad.
Maar niet lang daarna werd de stad
op andere wijze in drie wijken verdeeld,
n.l.Camp (binnen en buiten), Bloemen-
daal (binnen en buiten) en Breul (binnen
:n buiten). Deze indeeling is ook ge-
'olgd bij het opstellen van de genoemde
lijst uit 1755 van belasting op de huizen
Ik een register van belastingschuldigen
lemt men een «Blafferd.
I. Camp (binnen.)
In de Langestraat »Dc Reijsendc
Man* (op den hoek van de nieuwe
straal)op den anderen hoek de veer
schipper Abraham van Slruivenberg,
waar het Wapen van Leijderi uithangt.
Nog van dezen Slruijvenberg (daarnaast)
het huis Eliasdaarna komenDen
Engelde drie Kaesen de Xaglschuijt
Dan vinden wij naar den kant van de
Muuihuizen het Melkmeisje van Hen
drik Bor, lakenkooperde vergulde
Pauw de Nieuwe Engelde IJserman.
In de Sevenhuijzen
Op den hoek de Osch (Mozes Salo
mons Jode); de Rooster.
In 't Kerkstraatje
Dt loterije (van outs genoemt).
in de Nieuwe straatde Roseboom.
In de Valkestraat
Het Geutgat (herberge van Herman
Stemfort)de Oude Munt (Gerrit van
den Wel)de Vergulde Valk (herberge).
In de Muurhuizen Oud Batavia.
In de Andriesstraatde goede Vrouw
(Diik van Bennekom, grossier
distilleerde wateren.)
Op den Cingelde Pellicaen (Jan de
Wijs)'t Vergulde Hooft.
Op 't Sin: Jans kerkhofBabelsgat.
Kieupelstraat, op den hoek van 't
Kerkhof: Oostindiënde Stads Herberge.
Op de Kamp de Brabantsche Elle
(Hendrik Craanen, coopman in graanen)
dc vergulde hoed't huijs 't Borgerrecht
(Wouterus de Koning, tabaxplanter)
's Lands welvaaren off 't schip mei de
drie masten (Thijmen van der Maath,
tabaxplanter) de Witte en Swarte hond.
Overzijden van de Camp
Het Waapen van Gelderland (Ja
Poort, herbergier)de gekroonde Bijt
korf (Jordauus van Rijswijk, hoender-
kooper)de blauwe HandtDe Kaers-
kor ff.
Koningstraat.
De Tabaxplant (Hendrik Craenen, ïl
granen)De Pomp (Cornelia eu Marga-
retha van Bemmel.)
In de Soghstraatde Vijgeboom.
Buiten de Kamppoort aan de Hooge-
wegh:
De Roskam (herberg)de Stroop-af
Oudt Stoutenburgh (herberg)
Schuijlenborgh (herbergje)den Houck
(Juffrouwe Yda van Lilacr)Melaten
of Lasarushuijs (van 't St. Pieters
gasthuis.
Voorbij het Paerdewaterdc Oude
lieijck (karma'-j.
Aan rlc Laeg-wrgh Eeven of on-
ccveri (herbergj dc Pegh Rusten
bu'g (herbergje op den hoek van
HoeveUke', voetpad)de Wilde Veluwe
(herbergje).
Buiten 't Heerenpoortje;
De eerste bleek (looijerij)de tweed -
of Kolkbleek (bleeketij
Buiten de Audriespoorl
Dc Sluijtboom bij Buigge 't Moeze!-
it (herberg)de Zuuring (de heer
argois van LilaerjKladdenburg
(heiberg)de DoornkampRauden-
brot-ck Meijesbleek (werd indertijd een
schrikkelijke moord gepleegd, waarover
vroeger een opstel schreef)het
lacrwalerije (schoenmakerij).
Agter Beekhoven: Gijsjensbleek
Hogerhuijs (Hendrik Bcnedictus van
Aan de Socsterwegh
De TriangelPuntenburgh (Willebror-
dus van Bokhoven)den Topper (van
Jvr. Hendrik Foeyi)in 'l Nieuwelandt
(veerschipper); 't goed Birkhoven (heer
Erasmus van Goudoever)erf Middel-
hoef.
Buiten de Slijkpoortde Swarie Arent
(herberg)de Kroonse Molen de
Wildernisse de Wijnberg (van Laurens
Gfothe); Watcrdaal (van de heeren
Jacobus en Jan van Bemmel); Nimmer-
dor (hofstede van den heer Jan Grotbe)
Groot en Klein Schutterhoef (van Jan
Willemsen v. Lokhorst); erf Dorresteyn.
T. PLUIM.
de door God gestelde bewakers zijo
de deugd hunner kinderen, over
zij strenge rekenschap zullen moeten
afleggen.
De Bisschop van Breda.
f P. HOPMANS
:r.)
II B'ocmerdnal (birner).
Lnnger.tr.-iat by de vischmerct tot de
sevenhoyirn; d; C wasser (kanaster, een
baksuorlhoek Krommestraai)dr
i'iltr* Wan dc Koe zonder melk.
KrommestraaiI)e Kroon (gewesene
rouweiij. ru Antor y van Veersen, prc-
ureu1); de Eenhoorn (brouwerij); het
Vergulde P.ierdt (giulterij var. N c sius
in Veersen); Dzn Booz (Wouter Kuy-
O,» den He ff: Radt van Avonturen
:t Paradijs de Zeepton (hoek van 'l
peperstraatje)het Vergulde A. B. C.
hel Compas ('apper Kasper Krul; hoek
haversteegje); de Kcyzerskroon (huysje);
Stadt- ct Raadhuys.
In de Vijver: de Rosbryer.
Op Papenhofsteede hoek Windsteeg:
Beziet u zelve (Jan de Groot, kleer-
Bij Papenhofsteede over de Wind
steeg de Engel (vicaiije).
lil de Muurhuizen Dese vier parcelen
zijn genaemt: het Vagevier.
Op havik, hoek Lavendelstraathetj
Verdwaalde Schaap (tabakshandel).
Bloemendaal (buiten).
Op Bloemendalin 't Ploegje (tap
perij) het Dolbuys (Reyer ter Burgs
Op 't Spoey. (Spui): de Meelzak (grut-
terij)de Watermolen (id.)'s Dragers
Welvaren (tapperij op den hoek van
de bogt van Guicé*).
Buiten de Groole Koppel't Schip-
persveerhuis (Johannes Maas, timmer
man) het witte Lelietje (een her
bergje I)het Zwaenlje (herbergje).
III. Breul (binnen).
Muuihuizen: Rommelenburgh (de heer
Willem Hcndrikscri)Bollenburg (de
heer Coenraad Temmink)Nieuwen-
burg (jan Gijsbert Methorsi, Not iris).
In de Scharbierstraathet Fonteyn
in Aken (Jan Smal, bombazijdewerker)
Op de Korte Gracht: De drie Ringen
(Adriaan Boelhouwerzeepzieder)het
Waapen van Kampen (bakkerij),
In de Langestraat van de Vischmerckt
tar de Verkenmarkt: het Koelvatvan
its genaemt het goude kettingh, (Wil
helmus Noyen, apothecaris); de Vijsel
(hoek Scherbierstraat).
In de Breedestraat: het L-y;nhuys
(de heer Gerard van Wisseling)het
blauwe huis (Barentvan Leuven, bakker)
In de Lieve Vrouwenstraat:'tGroene
Scliaep (Philip Veihagen, koster van de
L. V. Capelle)het Stadskinderhuis, van
ouds genaamd de Boomgacrdt.
Op de Langestraat van de L. V. straat
na de Langegrap toede twee sleu
tels (juffrouwen Geertrtiyda en Yda van
Lilaer).
Langegrachthet Schepel (Willem
Klerk, bakker, hoek Swaanhalsstcegje)
de doodkist 'lugubere naam't huis
behoorde aan juffer Geertruyde van
Lilaei)de Posthoorn (gewesene brou
werij)De Lelie (brouwerij) de Soul
keet (Anthoi y Feer, tabaksplanter).
Breul (bugten).
Slijkstraat: de laatste siuyver (op den
hoek van de walle)het Groninger hae-
verschipde Graaf van A'.hloonen.
Op de Verkemerkthet Scherpenseel-
der Veerhuys.
Utrechtsche straet: de Witte Swaen
(herberg); Erasmus; het bonte Paerd
(herberg).
Onder de wal, overzijde Utr.straat
de Roskam het Hoogjc; de Hoyberg
JerusalemBethlehem.
Buyten de Utrechtse Poort: de Pelli
caen (herberg)de RunmoleDde Huts
pot; Krispijn.
Eandbouwimuws.
Stikstofbsmesti ng
de tijd voor 't bestellen van
mest weer diit is, lijkt het me
nuttig, nog eens te herinneren aan de
bemcslings-proeven, het vorige j.ia'
genomen bij den heer H. van Dijk te
Stouienburg.
I kali en fosforzuur werden op
grasland, rogge en haver verschiiler.de
hoeveelheden stikstof aangewend in
Jnn vorm van zwavelzuren Ammoniak.
De proeven, vooral die op grasland
ro6Se' leerden overduidelijk, dat men
't algemeen nog te weinig stikstof
geeft.
De vele bezoekers van het proefveld
zullen zich herinneren, dat het grasland,
mm. kreeg, onge-
opbracht als de
veldjes waar geen zwav.amm. gestrooid
In de laatste jaren zijn weer
tweetal nieuwe stikstofmeststoffen
de maikt gekomen, namelijk Leuna-
salpeter en Florania, beiden van Düit-
schen oorsprong. Wie van de bemes-
tingswaaide meer wil weten vrage
gratis inlichtingen en brochures
Landbouwkundig bureau. Burgemeester
Reigerstraat 83 te Utrecht, of hij be
stede bij van dtr Eist en Mattbes,
Vijgendam 2 te Amsterdam voor f 0.50
(5pz. van 1 dubb. in brief.) dzn land
en tuinbouwbouwkalender door deze
firma uitgegeven.
Deze kalender is samengesteld door
den heer Spaan, landbouwk. ingenieur,
bestaat uit 52 bladen, is mooi geïl
lustreerd en bevat naast reclame voor
Leunasalpeter en Floranid, honderden
practische werken en wetenswaardig
heden voor boer en tuinder. Het
zóó ingericht, dat de bladen niet
gescheurd hoeven te worden, zoodat
a zijn dienst als kalender gedaan
te hebben, een waardevolle vraagbaak
blijft.
Rogge ais veevoeder?
Zooals bekend, wordt verreweg het
grootste deel van de voornamelijk
op onze zandgronden geteelde rogge,
dierlijke producten omgezet. Er wordt
echter aangetoond dat rogge op het
oogenblik als veevoeder te duur
thans mogelijk verschillende voeder-
sngsels samen te stellen die evenveel
vit en zetmeeiwaarde (soms zelfs
s hooger) bevatten dan 100 K.G.
rogge. Dergelijke mengsels bestaan dan
uit maïs, gerst of rijstvoedermeel,
aan lijn- of raapkoek, erwten, haver,
grint, gries, ondermelk, vleesch-, grond-
i-, cocos-, boonen- of lijnmeel
worden toegevoegd,
Binnenland
Amersfoort
«De Tie
Bioscoop «Amicitia*
Geboden.*
De film «De Tien Geboden* welke
vanaf Vrijdag tot en mei Dinsdag hier
vertoond zal worden is een film, die
zulk een buitengewoon schouwspel op
levert, dat men, ondanks zichzelf, tel
kens uit zijn zetel oprijst, als het ware
om beter te kunnen z:en, terwijl men
i'ch de oogen uitwrijft en geheel
betooverd door de mirakelen staart
staart naar het letterlijk ongelooflijke.
De film, tien acten lang, beslaat uil
:wee gedeelter, een modern- en een
oud Egyptisch deel, welk laatste al
buitengewoon van opzet is. De tafe-
reelen aan het hof van Pharao zijn
grootsch, maar zinken nog in het niet,
bij wat er op volgt. De ellende der
Joden, hun uittocht, onder Mozes, de
vervolging door Pharao's zeshonderd
strijdwagens, de wanhoop aan de oevers
der Roods Zee, die zich splijt, die door»
tocht van de kinderen Israels tusschen
de hooge muren van't bedwangen water,
dat zich met donderend geweld op de
Egyptenaren stort, de dans om het
Gouden Kalf en het uithouwen in de
rotsen van de tien geboden op den berg
Sinai, dat zijn tafereeien filmtechniek-
van zoo'n groote volmaaktheid, als men
nimmer op het witte doek aanschouwd
heeft.
Maar ook het moderne deel, niet
alleen meesterlijk geregisseerd maar
ook meesterlijk gespeeld, is schitterend
geslaagd. Hierin wordt een poging ge
daan te bewijzen, dat de Tien Geboden
thans nog even standvastig geëerbiedigd
moeten worden, als in het grijze ver
leden. Wie de Tien Geboden met
voeten treedt, wordt onvermijdelijk ge
straft, dat is de tendenz en het motief
in dit gedeelte, dat als modern drama
zeer hoog peil staat.
Dit schitterend filmwerk doet het
menschdom ongeveer alles doorleven,
wal de stoutste fantasie ooit heeft kunnen
vermoeden en iedereen zal het willen
De film, bijna 4000 meter lang,
wordt in elke voorstelling in zijn geheel
vertoond, terwijl als beginnummertje
een Journal of Truckfilm vooraf
zal gaan.
Kinderbal*.
Diep doordrongen van den verderfe-
lijken invloed, dien kinderbals
zinnenprikkelende vermakelijkheden op
de kinderen uitoefenen, komen wij
onze herderlijke bezorgdheid voor 1
zielenheil der ons toevertrouwde ge-
loovigen, herinneren aan de ernstige
waarschuwingen van het Doorluchtig i
Episcopaat.
In het besef hunner zware verant
woordelijkheid hebben de Bisschoppen
van Nederland een gezamenlijk schrijven
tot de geloovigen gericht, om hunne
stem te verheffen tegen het toenemend
zedenbederf. Met name hebben zij ge
in op de zedenkwetsende kleeding,
den gevaarlijken omgang voor joDgens
en meisjes en ook op de kinderbals.
Diep moet betreurd worden, dat
kortzichtige en lichtzinnige ouders hun
kinderen van kindsbeen prijs geven aan
gevaren, waar de kinderdeugd op harde
proef wordt gesteld.
Mogen toch die ouders tot beter
ziebt komen door te bedenken, dat zij
Burgelijke Standen
AMERSFOORT. Geboren Hendrik
Bernard Maarten, z. v. B. M. Tenkiok
J. v. d. Akker Evertje, d. v. W.
Essen en W. v. Buren Marinus
Johannes, z. v. H. B. N. Korndewal en
J. R. Tommei Ondertrouwd: E. Poort
H. Hoksbergen W. v. der Geld
E. H. v. Dijl M. Borg en A. te
Ive G. v. der Tas en E. Smeenk
OverledenHenri E. Beunke, 73 jr.,
wedr. v. A. C. v. d. Velde Nicolaas
J. v. Laar, 9 mnd. Cornells Huybert-
sen, 2 jr.
13 Febr. Geboren: EogelinaJacoba,
d. v. W. W. Bouw en Th. J. Janssen
Albertus, z. v. W. F. Hagen beuk en
W. A. v. Zomeren Overleden: Jansje
W. Linthorst, 60 jr., echlg. v. B. H.
W. H. Stork.
14 Febr. Geboren Margaretha Maria,
d. v. W. Gijtecbeck en T. Veer Jan
en Gijsbertus, zns, v. J. Ramselaar en
J. v. Domselaar OverledenFelix
H. Marchand, 85 jr., wedr. v. J. G. v.
Overbeek.
16 Febr. Geboren Cornetis Elbertus,
z. v. A. ter Burg en E. Hazeleger
Johanna, d. v. W. v. Ginkel en S. Veld
huizen Hermanns, z. v. Th. Zieltjes
C. Bar'.els Frederik Wilhelm, z.
R. S. T. Gerding en G. Niegeman.
17 Febr. GeborenWilhelmina, d.
in J. v. d. Koot en J. v. Burgsteden.
Pietre Hendrica Bernardus, z. van J.
Stapper en P. A. v, Hassel. Johan
nes Hepdrikus, z. van J. Bosman en
J. Knjnen. GetrouwdA. J. v. d.
Wakker en P. W. Boeren. S. Ver-
rijp en E. A. Machielse. Overleden
Johannes de Jong, 47 j., ongeh.
18 Febr. GeborenJohanna Elisa
beth, d. van A. F. Donath en W. v.
d. Pijpekamp. Steven Dirk Jan, z.
van S. Hariogsveld en A. J. Alberts.
Maria Petronella, d. van D. Snijders
en A. M. Vivié. H. J. Spoel en B.
v.Aken. Overleden: Willem Hendrik
Joseph Jongen, 21 j., ongeh.
