N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
Bel dan op No 42
Amsterdamsche Bank
CREDIETEN
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In Rian, doch opzegging van
abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
PHa per drie maanden 11,00. Bulten de gemeente Amersfoort f 1.10.
AtsonderUke nummers 10 ct.
Dinsdag 12 Mei 1925 No.
Negen en Dertigste Jaargang
12
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAQ- EN VRIJDAOMJDDAO
a»V8RTBNTIÊN 25 cent per regel. Blllgke tarieven voor handel en
n|verhdd b< geregeld adverteeren. - Advertentien moeten Dinsdag
en Vrfdag vóór a uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats ksn
niet worden gegarandeerd.
Geen kool is zoo gloeiend, of ze
dooft uit, zoodra ze met water begoten
wordt, en geen mensch zoo deugdzaam,
of hij kan bedorven worden, als hij
zich bij slechte menschen aansiuit,
Dc samenwerking.
De drie christelijke partijen der rech
terzijde kunnen samenwerken op dezen
éénen grondslag, die eeuwen lang de
beproefde grondslag is geweest van elke
menschelijke samenlevingdat er een
God bestaat, Wiens wetten en geboden
moeten nageleefd worden in onze maat
schappij, wil die maatschappij, niet aan
heidensche barbaarscbheid ten [prooi
vallen.
Hierop komen de drie recbtsche par
tijen te zamen in deze idee zoeken zij
elkaar, omdat ieder Christen instinct
matig voelt, dat onder dit opzicht ge
vaar dreigt van den vrijzinnigen over
kant in zijn geheel.
Opzettelijk onjuist is dan ook de be
wering van de liberale heeren, wanneer
ze zeggen: »de vrijzinnigen binden geen
strijd aan tegen godsdienstzin in het
algemeen of tegen den christelijken
godsdienst U
Bestrijden de vrijzinnigen de gods
dienstige dogma op zich zelve niet
't is mogelijk, dat zij den tijd hiertoe
voor Nederland oog niet vol en rijp
achten, maar negeeren doen zij dien
godsdienstzin en dien christelijken gods
dienst in 's lands bestuur wel.
Broeder Eucas
vin het St. Franclscus-Hule
te Amersfoort.
De R. K. Militairen-Vereeniging te
Amersfoort werd 28 Mei 1890 offic'iiel
geopend door pastoor Jansen uit Hil
versum, die Deken was van Amersfoort.
Doch reeds voordien werd er in de
stad Amersfoort voor de R. K. soldateo
van het garnizoen wat gedaan. Broeder
Lucas van het St. Franciscus-huis (W.
Distelhorst uit Raalte), nam de jongens
uitzijn geboortestreek, die na diensttijd
niet wisten waarheen, met toestemming
van zijn overste, mede naar het St.
Franciscushuis, waar hij hun de avonden
gezellig maakte in een kamer van het
huis, en met hen bad voor ze weer
kazernewaarts trokken.
Dit was het eigenlijk begin van 't
werk voor de R. K. militairen vBn 't
garnizoen Amersfoort.
Later kocht het kerkbestuur der pa
rochie St. Franc. Xaverius hst gebouw
van 't voormalige St. Agatha klooster
aan 't Zand, waarin, na restauratie de
R. K. Militairen-Vereeniging werd ge
vestigd. Broeder Lucas verscheen er
dagelijks en niet lang duurde 't> of
bij kon zich met toestemming van zijn
Overste, geheel wijden aan de R. K
Militairen-vereeniging.
Sinds zijn 35 jaren verloopen en groot
zijn Broeder Lucas' verdiensten. Hij
had immer zorg voor z'n jongens, die
zooveel zorg beboefdeD, ver va
ouderhuis in een garnizoensstad. Hij
gaf hun raad, waakte over hun gedrag,
bewaarde hun geld en zorgde voor
goede lectuur.
Duizenden kennen hem, en bij her
halingsoefeningen, wanneer velen in 't
oude garnizoen komen, kent hij hen te
rug teeken van de ware belangstelling.
Bijna "7000 soldaten staan sinds 1890
genoteerd als lid der R. K. Militairen-
Vereeniging. Voor allen was hij een
zorgzaam vader, een trouwe medehelper
van den Directeur.
Zooals gezegd is Broeder Lucas be
hoort tot de broeders van het St. Fran
ciscus-huis.
De Amersfoortsche Broeders van het
St. Franciscus-huis bewijzen hun goede
diensten aan dc parochie, zooals straks
□ader zal worden gezegd. Als hulp der
parochiegeestelijkheid vervullen zij de
zelfde taak als leekebroeders in een
kloostergemeente van paters. Zij zijo
echter niet een onderafdeeliog, of hoe
iet ook noemen moge van een
kloostergemeente. Neen, zij vormen zelf
eigen kloostergemeente met eigen
ste, eigen kapel, waar zij gezamen
lijk hun getijden bidden, hun oefeningen
houden en wat verder tot het klooster
leven behoort, terwijl de pastoor der
parochie door geregelde oefeningen en
toespraken leidiDg geeft.
De Broeders worden door de parochie
geestelijken hartelijk gewaardeerd om
het vele goede, dat zij verrichtenzij
"n de vriendeo van de pastorie.
Wat de Broeders doen Alle goede
werkende een is weezen-vader en
zorgt voor het jongens-weeshuiseen
ander is werkzaam als hulpkoster der
parochiekerkeen ander is schilder
Broeder Lucas 1een ander timmer-
in de weeshuizen en de overige
parochtegebou"endan zijn er bezig
de bakkerijanderen als kweekers
tuinders, verzorgend ook de lande-
rijeo en den veestapel van de R. K
Weeshuizen. De patronaten, de R. K
Weeshuizen en de R. K. Militairen-
vereeniging vragen hun toewijding.
Voor alle parochie-aangelegenheden
is staan de goede Broeders met hun
diensten gereed, en voor jonge menschen,
die buiten de wereld God willen dienen
door gebed en liefdewerken, dus
steun willen zijn voor de zielzorg der
geestelijken, is bet St, Franciscus-huis
Amersfoort als aangewezen.
Dc Pyramid* van Jlustcrlitz
door T. PLUIM.
Ieder Amersfoorter kent natuurlijk
wel de Pyramide van Austerlitz, dat
eigenaardig monument, dat feitelijk onze
overweldigers hebben opgericht en
na hun vertrek toch nog steeds in
wordt gehouden, zeker een unicur
is land.
Hoe het komt, weet ik niet, maa
volk ziet met zeker ontzag naar die
Pyramide op. Als jongen werd mij op
afstand de heuvel, met een soort
vereering aangewezen, en hoezeer de
Franscbe overhecrsching ons als
loodzwaar juk op de schouders gelegen
had met geen enkel blijk van haat of
hoon werd mij dat Fransch gedenk-1
teeken getoond.
Laat mij er U iels nader van migen
meedeelen.
Toen op 18 Mei 1803 Engeland aan
het revolutionaire Frankrijk den oorlog
verklaarde, vatte Napoleon (destijds nog
le Consul) bet plan op, eeo landing in
Engeland te doen.
Van de zes groote legercorpsen, die
hij daarvoor noodig oordeelde verza
melde zich het tweede onder Generaal
Marmon, in het ruime legerkamp van
Zeist. Daar er evenwel geen drinkwater
liet hij een put graven, waarvan
scheikundig onderzoek het water
goed werd bevonden. 'Onmiddellijk gaf
ik order cóg een 30-tal putten van 13
k 15 M. diepte te graven, bij elke leger-
afdeeling, éét. Dit werk was reeds in
14 dagen gereed.* (Een dezer putten
bestaat nog in bet dorpje Austerlitz).
Zoo werd in Juni en Juli 1804 het
kamp betrokken door niet minder dan
ruim 20.000 man. Marmont liet zijn
soldaten ter dege oefenen, en zij kregen,
naar hij schrijft »een graad van geoefend
heid. zooals ik die te voren nimmer bij
de Fransche troepen had kunnen ver
krijgen.
Natuurlijk trok dit groote kamp vele
bezoekers er kwamen 's Zondags zelfs
menschen uit Amsterdam, Den Haag,
Gelderland en Friesland somtijds bij
de groote manoeuvres zag men wel
4000 toeschouwers, velen met fraaie
quipages. Geen wonder dat er weldra
cantinehouders kwamen opdagen, vooral
uit Amersfoort, gedachtig aan het vader-
landsche spreekwoord «waar volk is,
is nering.* Ook de soldaten profiteer
den van die cantines, zoodat zij tegeD
lage prijzen alles konden koopen.
Om de gezelligheid te verhoogen,
liet Marmont zelfs een houten schouw
burg bouwen met 1500 plaatsen. Er
werden door een Franschen troep twee
maal per week tooneelvoorstellingen
gegeven. Zelfs een paardenspel ver
scheen ten tooneele met een btroemd
Langzamerhand, toen de regendagen
naderden, werden de tenten door houten
gebouwtjes vervangen en leek het ge
heel wei een groot dorp, waarvan de
met helderwit zand bestrooid
Görs 6 Kallmann Piano's
voldoen zelfs de meest strenge critici. - Steeds voorradig
Vertegenwoordiger
S. DUYKER, Diploma Toonkunst
HAVIK 29
Door deze goede leiding steeg Mar
mont zoozeer in de achting der Regee-
ig, dat de Magistraat van Amsterdam
den generaal met zijn vrouw tot ee
bezoek aan de hoofdstad uitnoodigdi
Marmont voldeed er aan en groote
feestea van 7 dagen lang vergezelden
di' bezoek.
Natuurlijk volgde een contra-visite der
Amsterdamsche regeering aan het kamp
van Zeist, waarbij een buitengewoon1
militair feest werd gegeven.
Zoo verliep de zomer van 1804, en
alle manschappen vonden Bet kamp
leven aangenaam. Maar de troepen
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon ne. 304
Depositorente van 3'/2 - 5%
PIANO- EN ORGELHANDEL
Magazijn boven
haddeD «nu den hoogsten graad van ge
oefendheid bereikt en ik (d, i. Marmont)
wenschte ze nu op een andere wijze
bezig te houden.*
«Ik kwam op het denkbeeld een blij
vend monument op te richten als een
herinnering aan ons verblijf aldaar en
dat tevens de overwinningen zou ver
eeuwigen. die den Franschen bevel
hebber (Napoleon) zoo beroemd hebben
gemaakt.*
Marmont besloot na laDge overwe-
Dgen een pyramide van aarde op te
werpen, met zoden bedekt, waarvan
de zijvlakken een hoek van 45° maakten.
«In een vlak land als Holland is, moest
eeo pyramide van zulk een reusachtigen
omvang een werkelijke berg schijnen.
Marmont wenschte, rekeninghoudend
et de beschikbare werktuigen, de
lengte van elk zijvlak aan den voet op
48 M. (150 voet) vast te stellen, en
de hoogte 75 voet (24 M.) De vier
kante steenen zuil, die den top zou be
kronen, zou 40 voet hoog worden.
Met groote feestelijkheden werd op
9 Sept. 1804 de plek door de officieren
uitgebakend. Toen begon den volgenden
dag het werk, bij afwisseling telkens
door drie bataljoDs tegelijk, zoodat
iedere soldaat een beurt kreeg. «Zelfs
de bezoekers werden uitgenoodigd te
helpen, opdat zij er zich op zouden
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
kunnen beroemen aan den bouw te
hebben meegewerkt, x
In bet midden van den heuvel was
een greuniug gelaten om er een oor
konde op perkament in te sluiten. Dit
geschiedde na 6 dagen, toen de pyra
mide 40 voet hoog was. Vooraf las
generaal Vignole, chef van!den genera-
len staf, voor de opgestelde troepen
die oorkonde voor. Zij vermeldden o.a.
de vanen en geboortedatum van alle
soldaten, en een korte beschrijving van
alle veldslagen, waaraan ieder der aan
wezige corpsen had deelgenomen.
Deze oorkonde legde men in een
looden bus, benevens een kruis van
het Legioen van Eer en een gouden
Napoleon. Hierna werd de bus verze
geld en liet men haar in de open ge
laten put neerdalen, waarna de opening
dicht gemaakt werd.
Het werk duurde 27 dagen, waarna
er rondom de zuil (staande op de py-
te Amersfoo
I Kapitaal f55.000.000
HANDEL
Kortegracht 16
Reserve f42.500.000
INDUSTRIE
DRAMA OP ZEE.
Na een poosje het aangrijpend too-
necl te hebben aangestaard, sprak de
kapitein
„'t Is goed, dat gij het lijk niet aan
boord hebt gebracht, stuurman. Onge
twijfeld was de overledene de vrouw
van de kapitein en een waardiger doods
kist kon ze niet hebben dan het schip,
waarover haar man het gezag voerde,
waarop zij met hem gelukkig was en
waar hij zijn dood vond. Ik kan me
volstrekt niet verklaren, hoe ze met het
kind alleen op het wrak achtergebleven
is. Er moet verondersteld, dat een stort
zee haar man heeft weggerukt, want
vrijwillig kan hij haar onmogelijk heb
ben verlaten. Uit 't geen ge mij hebt
meegedeeld, valt op te maken, dat de
manschappen, voor zoover nog aan
wezig, getracht hebben zich in de boot
van het zinkende schip te redden. Maar
waarom zouden zij zoo wreed zijn ge
weest, de vrouw en het kind achter te
laten, zoo de eerste niet bereids dood
ware geweest en de knaap in een open
boot bij zoo vreeselijk noodweer toch
spoedig had moeten sterven, wijl zi
het ook geen voedsel konden geven?
Gij hebt dc vrouw in doorweekte klee-
ren gevonden. Wellicht is de onge
lukkige ooggetuige geweest van den
dood van haar man, is toen, met haar
kind wanhopig de hut binnengevlucht
cn daar van kommer en verdriet be
zweken.
,Hoe wonderbaar toch zijn de wegen
der Voorzienigheid! Al die krachtige
mannen, die de equipage van het on
gelukkige schip uitmaakten, moesten
omkomen, want in zulk een zee kon
een boot het onmogelijk uithouden, zoo
ze al niet dadelijk bij het neerlaten
kantelde, en alleen dit hulpelooze kind
werd gered. Nu, wat ik doen kan, om
hem zijn ouders te vervangen, dat zal
ik doen", verzekerde hij.
Een smartelijke zucht ontsnapte aan
zijn borst, en hij daalde af naar zijn
kajuit waar hij zich naast het bed neer
zette en den slapenden kleine lang
liefdevol beschouwde, 't Was een mooie
jongen, wellicht ongeveer een jaar oud.
Voeding en warmte hadden zijn bleeke
wangen weer rood gekleurd en nu lag
hij daar als een cherubijntje. De kapi
tein kon zijn oogen niet van hem
afwenden. Hij was sinds vele jaren
jaren gehuwd, maar zijn huiselijk geluk
geluk was een zware slag toegebracht,
had moeten afstaan. Na dat oogenblik
was alle levensvreugde van hem ge
weken en was hij ernstig en stil ge
worden. Thans scheen de Hemel hem
een plaatsvervanger te hebben geschon
ken, en ook dezen zou hij aanhangen
met geheel zijn hart.
De stuurman verscheen om zijn
overheid een rapport te brengenKijk
eens, stuurman," zei de kapitein, „hoe
zacht de engel sluimert; maar wij
moeten hem een naam geven. Hij zal
Hans heetenwant hij gelijkt op mijn
gestorven ventje alsof hij een broertje
van hem was. O, wat houd ik al
veel van dat kleine wezentjeWe
moeten er nu ook aan denken, voor
kleertjes te zorgenwant hij heeft niet
meer dan het eene pakje, waarin hij
gevonden werd. Stuur me den zeil
maker! Ik zal mijn zachtste flanellen
uitzoeken, om er ponnetjes voor klei
nen Hans van te maken. Weldra was
de zeilmaker aan den arbeid, en door
zijn handigheid verrichtte hij wonderen
als gelegenheidskleermakcr. In de
eerstvolgende dagen waren bij de be
handeling van het knaapje nog wel
eenige moeilijkheden te overwinnen,
doch eindelijk kwam men ook die te
boven, en het kind werd niet alleen
de oogappel voor den kapitein,
wieti het een zeer groote genegenheid
toonde, maar ook de lieveling van de
gansche bemanning, op welke zijn aan
wezigheid een bijzonder gunstigen
invloed oefende.
Men hoorde niets meer van ruzie en
kleine vechtpartijtjes, zooals zoo dik
wijls op lange tochten voorkomen;
alles ging rustig en vreedzaam zijn
gang. leder was blij om het bezit van
„ons Hansje," zooals de kleine alge
meen door de matrozen werd genoemd,
en als hij bij schoon, warm passaat-
weer, onder het zonnescherm op saam-
gevouwen vlaggedoek op het dek zat
en in kinderlijke pret kraaide en met
de beentjes spartelde, dan richtten de
oogen de matrozen zich vriendelijk op
hem, en ieder stond gereed om toe te
springen, ten einde Hansje voor letsel
te behoeden, als hij pogen mocht van
zijn zitplaats weg te schuiven.
Na de reis van zes weken naderde
het schip Rio de Janeiro, het naaste
reisdoel, dat de kapitein binnen acht
dagen hoopte tc bereiken. Hans had
snelle vorderingen gemaakt, sprak al
eenige woorden, en als hij op den arm
van den kapitein met zijn handjes in
diens baard greep en „papa" zei, dan
vloog een zalig lachje over de trekken
van den ernstigen man, en drukte hij
het kind teeder aan zijn hart.
Hoe dikwijls stelde hij zich het oogen
blik voor, dat hij, thuis gekomen, het
knaapje in de armen van zijn dierbare
vrouw zou leggen en daarmee haar
leed over haar eigen verloren lieveling
m verzachten
Maar rie mensch wikt, en God be
schikt. Op zekeren middag, toen de
knaap heel vroolijk zijn middagslaapje
was begonnen en de kapitein eveneens
een dutje deed, kwam eensklaps de
hofmeester bleek en ontsteld op het
dek stormen met de haastig uitgestooten
woorden: „Stuurman, kleine Hans is
naar zijn moeder gegaan." Wat
zegt ge?" vroeg deze, hevig schrikkend.
„Ons Hansje is zooeven gestorven,"
luidde het smartelijk antwoord.
De stuurman snelde de trap af; hij
vond den kapitein- bij het lijkje. „Hij
is van ons heengegaan", sprak deze met
door smart schier verstikte stem. „het
was Gods H. Wil. wij konden niet
meer voor hem doen dan we gedaan
hebben. Plotselinge stuipen hebben hem
van ons weggenomen." Bleek en
stom stond de stuurman en ook de
matrozen trof de doodstijding als een
donderslag. Allen hadden hem zoo
liefgehad.
Den volgenden morgen werd Hansje
het wijde graf neergelaten, waarin
zijn ouders bereids rustten. De zeilmaker
had een kleine hangmat vervaardigd,
maar voordat die werd toegenaaid.
kwamen alle matrozen naar het achter
dek, om afscheid te nemen van hun
lieveling, en ieder drukte een kus op
het marmerbleeke voorhoofd. Alsdan
werd het lijkje naar de valreep ge
bracht. Met bevende lippen las de kapi
tein een gebed. De zeilen werden
ingebrast en langzaam werd de hangmat
neergelaten in zee.
Allen blikten in dof zwijgen tiaar de
mat, terwijl ze dieper en dieper zakte
en eindelijk op het kristallijnen water
vlak een oogenblik als een sneeuwvlok
danste, alvorens voorgoed te verd wij nen.
„Volgebrast!" beval de commandant.
Met strak gezicht begaven de man
schappen zich naar hun post, maar de
kapitein ging naar zijn kajuit en daér
biggelden dikke tranen over zijn ge
bruinde wangen.
EINDE.