N.V. Middenstands-Credietbank
M Adviezen voor Geldbelegging m
S. DUYKER Havik 29
Amersfoort
Bel dan op No 42
DE EEMBODE
ft. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gun, doch opzegging ven
abonnement moet geschieden voor den eenvang van een nieuw kwartaal.
aÜ* ?er../le mMnden I-OO. Bullen de gemeente Amersfoort f 1.10.
Ationderl^ke nummert 10 et.
Dinsdag 24 Nov. 1025 No. 68
Negen en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANQEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VRIJDAOMIDDAO'
advbrtbntiAb 29 e
ngverhefd b| geregeld
en Vrfdag vóór ui
worden beaorgd. Een bepaalde plaats k
Twee dingen zijn het moeilijkst te
bewarenhet wantrouwen in zich zeiven,
indien alles goed schijnt te gaan, en
het vertrouwen op God, indien alles
verkeerd schijnt te loopen.
4 Uondtl.
i.
Gehoord hebben we allemaal van hem.
Maar weten we allen veel bijzonder,
heden i
Hij heeft den xGijsbrecht» geschreven,
ja, en »Adam in Ballingschap» door
Rooyaards weer ten leven gewekt en
hij had een kousenwinkel in Amster
dam, zijn soon wou niet deugen en op
zijn ouden dag werd hg klerk aan de
bank van Leeningen.... daarmede houdt
veler kennis op.
Toch mag bij wel beter gekend worden.
Vondel, de koning der Nederlandsche
dichters, werd geboren in Keulen, in
1587. Toevallig, kan men gerust zeg
gen want zijn ouders Joost van den
Vondel en Sara Cranen waren Ant
werpenaars. De vader was hoeden
maker. Om hua doopsgezind geloof
waren zij gedwongen de stad te ruimen,
toen deze door de Spanjaarden werd
veroverd. Zij weken uit naar Duitsch-
land en aldus kwam de kleine Joost
in Keulen ter wereld en begon daar
zijn aardsche loopbaan, die over de 91
jaar zou duren.
Kort daarna vertrok de familie naar
Holland, waar zij haar godsdienst vei
liger kon uitoefenen dan in Duitsch-
landna eenigen tijd in Utrecht te
hebben vertoefd, begaven zij zich naar
Amsterdamzij vestigden zich hier,
omdat moeder Vondel er vele familie
leden had wonen. Zij zetten er een
kousenwinkel op, die vooral, dank de
oudste^dochter Clementie, zeer goed
B>DB-
De kinderen kregen een uitstekende
opvoeding. Zij waren zeer begaafd.
Reeds vroeg begon Joost te dichten
hij had blijkbaar Fraosch geleerd, daar
hj werk van den Franschen dichter, du
Bartas, die toen veel opgang maakte,
vertaalde.
In 1610 trouwde bij Maria de Wolff
en nam eenige jaren later de goed be
klante zaak in de Warmoesstraat van
zijn ouders over. Hoewel men niet kan
zeggen, dat hij den winkel verwaarloosde,
zoo valt het niet te verwonderen, dat
hij er zich niet met hart en ziel aan
wijdde,
Man kan moeilijk Apollo en Mer-
curius tegelijk dienen.
Zijn omvangrijke studiën, want geheel
uit zich zelf leerde hij Latijn en Grleksch,
moeten bem veel tijd gekost hebben
en hij dichtte bovendien onverpoosd
door.
't Lijkt haast ongeloofelijk, dat hij
nog tijd vond voor zijn zaken. Gelukkig
was Maaikeo zijn vrouw, flink en rr.é
hoewel ze altijd tusscben de kleine
kinderen zat, behartigde zij de belangen
der zaken. Dat Vondel in die jaten
zooveel kon voortbrengen, heeft hij
vooral aan haar trouwe hulp te danken.
In de ongelukkige twislen die ge
durende het 12 jarig Bestand ons land
teisterden, koos Vondel de partij der
Remonstranten, dus tegen prins Maurils.
Hij was een hartochielijk vereerder van
Oldenbarneveld, en toen de grijsaard
als offer viel van hatelijke partijzucht,
toornde hij onverschrokken tegen diens
beulen. De tijd verzachlte zijn veront-
wBardiging niet en zes jaren na de
terechtstelling van den grooten doode
dichtte hij zijn treurspel Palamedes
of de vermoorde Onnoozelheid.»
't Was duidelijk, dat de dichter hier
Maurits en zijn raadgevers ten tooneele
voerde en onder het mom der Griek-
sche vorsten brandmerkte.
Een ware storm brak tegen Vondel
losbij moest zich verbergen om aan
de vervolging te ontkomen. Het scheelde
niet veel of zijn Sleutel-treurspel had
hem het hoofd gekost, Gelukkig voor
hem bad hij machtige voorsprekers en
kwamjhij er met f 300 boete af, omdat
hij«dingen hadde gesproken, die hij
behoorde te zwjjgen
Tegen de predikanten vooral, wien
hij de schuld gaf van de hatelijke gods
diensttwisten, waszjjn verontwaardiging
gericht en hij bleef heo vervolgen mei
zijn scherpe pen, zooals blijkt uit zijn
bittere, maar geestige hekeldichten
«Rommelpot van 't Haneuot,» «Ros
kam» en «De Harpoen.» Levenslang
bleef hij, die anders zoo zachtzinnig
was jegens andersdenkenden, met
in strijd.
Hij werkte rusteloos treurspelen, ge-
egenheids verzen, opdrachten, gods
dienstige bespiegelingen, vertalingen
uit 't Franscb, Latijn en Grickscb vloei
den onalgebroken uit zijn dichterveer.
Beproevingen bleven hem niet gespaard
in 1633 stierf zijn zoontje Constantijn,
dat hij had genoemd naar den eersten
Christen Keizer, dien hij in een helden
dicht had willen verheerlijken.
Moedeloos verbrandde hij het pas
begonnen epos en dichtte het beroemde
troostlied op zijn gestorven kind, dat
misschien een der populairste verzen
in Vondel is.
Het volgende jaar stierf Saartje, zijn
8 jarig dochtertje, en twee jaren later
trof bem de zwaarste slag zijns levens,
de dood van zijn trouwe, liefhebbende
Door al deze rampen diep terneer
geslagen keerde zija hart zich meer en
meer tot God. Hij was altijd vroom en
godsdienstig geweest, maar nu voldeed
hem zijn doopsgezind geloof niet lan
ger misschien ook door zijn studiën
over bet tijdperk van Constantijn werd
het hem duidelijk, dat het niet het ge
loof der eerste Christentijden was.
Terwijl hij zijn steeds meer Roomsch
getinte blijspelen schreef«Gijsbrecbt
van Amsteix, «Jozef in Dothan»,
«Maeghden», bestudeerde bij ernstig de
katholioke geloofsleer, met het ver
blijdende gevolg, dat hij in 1641 in de
Heilige Stede (het Begijnhof) in de
Katholieke Kerk werd opgenomen.
Na zijn bekeering is Vondel met hart
i ziel roomsch geweestzijn leven
as gewijd aan de verdediging van zijn
euw geloof. Strijdbaar als bij steeds
as, kwam hij rond voor zijn over
tuiging uit, zoowel in zijn levea als in
zijn handelingen en geschriften.
Zijn eerste treurspel na zijn over
lang was het door en door katholieke
-Peter en Pauwel's» kort daarop volg
den zijn «Maagdenbneven» waarin hij
twaalf heilige Maagden aan het woord
laat.
(Wordt vervolgd.)
Binnenland
Agentschap Rijts-Pensioenverzakerlng.
De Raad van Arbeid te Amersfoort
zoekt, wegens uitbreiding der werkzaam
heden voor de Vrijwillige Rijkspensioen-
verzekering geschikte personen die over
veel vrijen lijd beschikkeo, om als agen-
en voor die verzekering werkzaam te
lijn te Amersfoort, Baarn, Bussum, Hit-
mm, Laren, Rhenen, Soest en Veeoen-
daal.
Sollicitanten gelieven zich, met opgave
an referentiën, bewijzen van geschikt
heid en voor welke Gemeente zij werk-
willen, zijn, vóór 28 Nov. aanst.,
schriftelijk aan te melden bij den Voor
zitter van voornoemden Raad.
0e medici en de onvoegzame kleedij.
In de laatst gehouden vergadering
der R. K. Artsen-vereeniging hield Dr.
van Romunde de volgende rede
Onder de vele, de goede zeden be
dreigende uitwassen in onze tegenwoor
dige maatschappij, weosch ik voor
n der voornaamste eenige oogenblik-
:n uwe aandacht te vragen, namelijk
>or de indecente kleeding.
Onze jonge meisjes en vrouwen, zeer
dikwijls argeloos en ter goeder trouw,
begrijpen maar niet hoe hun frissche
Hollandsche schoonheid, in haar onbe-
dekheid, een zinnenprikkeling is voor
het andere geslacht, hoe met het eta-
leeren en Banbieden van haar vrouwe
lijkheden haar schoonste bezit, haar
r, gevaar loopt.
Het ligt in mijn bedoeling om het
kleedingvraagstuk hier niet verder van
moreele zijde te bezien, maar ik wensch
mij meer te bepalen tot de medisch-
hygiënische z(|de ervan.
De tegenwoordige kleeding van vrou-
:h en meisjes keomerkt zich maar
te vaak door een allertreurigst defi-
aan k eedingstof. Bedenkelijk laag
uiigesneden halzen, mouwen niet aan-
wezlg, rokken uitermate geschikt om
een paar goed gevormde beenen, of
hetgeen veel vaker voorkomt een past
zijden kousen te laten zien, geeft
grove trekken weer wat tegenwoordig
als mode wordt aangemerkt.
Dit geldt niet alleen voor de kleedlng
van de vrouw, maar evengoed voor
die van jonge meisjes en kinderen. Gv
heel uit het oog wordt verloren, dat
dc kleeding dient om een warmtrrege-
ling binnen de grenzen der behagelijk.
heid mogelijk te mtken.
Uit hygiënisch oogpunt beschouwd
mag de mode nooit een kleedlng aan
geven die de regulatie der behagelijk-
heid, die bet individu zelf in Je haod
heeft door het gebruiken van dunnere
of dikkere stoffen, vulkomeu uitschakelt,
namelijk daar waar zij aangeeft dat
lichaamsdeelen onbedekt moeten blijven.
De mode heeft echter de meeste vrou
wen, met uitzondering van haar, die tol
de meer intelligeDten moeten gerekend
worden, volkomen onder haar sugges-
tieve Invloed gebracht. Er zijn er, helaas,
maar al te veel die liever volgens de
mode gekleed wecschen te zijn, dan
volgens de eischen der hygiëne, die
liever zitten te verkleumen van de koude,
dan op zich het odium te laden, niet
volgens de laatste eischen der
gekleed te zijn.
Dat hier zoowel voor vrouw
kinderen funeste gevolgen uit moeten
voortvloeien is eigenlijk van zelf spre
kend, 't Is mijn vaste overtuiging en de
huisartsen zullen dit volmondig moeten
beamen, dat voor ingewands- en blaas-
aandoeniogen, ziekten van nier en c
bekken, chronische aandoeningen*'
lucht- en ademhalingsorganen en i
het miost rbcumatische aandoeningen
van spieren en gewrichten, iofluenza,
griep met al hun gevreesde complicaties
maar al te vaak de tegenwoordige
onvoldoende kleediog van vrouwen cd
kinderen moeten worden verantwoorde
lijk gesteld.
Toch zijn er nog'velen die de opvat
ting huldigen, dat door het dragen van
bloote hals, bloote armen en beenen,
het lichaam wordt gehard. Wat iB echter
harden? Het is genoeg bekend, dat
men verkoudheid meestal oploopt, door
plaatselijke al koeling, vooral van de
bekleede lichaamsdeelen.
Deze overgevoeligheid daarvoor kan
men afstompen door de huid geleidelijk
aan koude lucht of koud water blooi
te stellen. De voornaamste e'sch is
echter dat dit systematisch geschiedt en
daar kan hier in ons land met zija
grillig klimaat, zooals de tegenwoordige
mode aangeeft, nooit sprake van zijn,
daar gelaten nog bet feit dat ieder
individu op een hardingsproces op ver
schillende wijzen reageert, velen er In
het geheel niet tegen bestand zijn en
er in meerdere gevallen zetls een abso
lute contra-indicatie voor bestaat.
In korte trekken meen ik hiermede
te hebben aangetoond dat de tegen
woordige kleeding van vrouwen en kin
deren zeer vaak niet aan de eischen
der hygiëne voldoet en dat na eenige
jaren de statistieken der Ifjdeis aan
tuberculose deze meeniog wel zullen
bevestigen.
Buiienland
De Loge.
De Italiaan8Che Minister van Justitie
Rocco heeft in den Senaat een feilen
aanval gedaan op de vrijmetselaars.
In Italië ageeren zij tegen de Katho
lieke Kerk, in bet buitenland tegen de
religieuse beginselen.
De minister beschuldigde de vrij
metselaars een geheime regeering te
vormen, die sterker is dan de staat.
Ofschoon de vrijmetselaars internatio
naal georganiseerd zijo, vreest de
Italiaansche regeering niet maatregelen
te nemen en de aanvallen van de vrij
metselaars der geheele wereld te weer
staan. De Italiaansche vrijmetselarij is
speciaal anti-Katholiek.
De Senaat heeft de wet tegeo de
geheime vereenlgiogen, welke gericht
is tegen de vrijmetselarij, aangenomen.
Groot opzien verwekten de medc-
deelingen van generaal Zupelli eu maar
schalk Diaz, die spraken van gevallen
uit hun ervaring van beïnvloeding door
de vrijmetselarij van het leger. Generaal
Zupelli vertelde een geval van den
oorlog in Tripolis, toen een comman
dant verplicht was een luiteoant te
straffen, doch dit niet doen kon, omdat
de lagere in militaire rang in de vri)
metselarij een hoogere rang bekleedde
dan hij Maarschalk Dlaz vertelde, dat
toen hij opperbevelhebber was van het
Italiaansche leger in den oorlog, hij ver-
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
UPS SAFE-INRICHTING.
Alvorens u beslist bij het koopen van een Instrument
is het mede in uw belang ook eens te komen zien in den
en
Piano
practische Cadeaux-artikelen
vindt U bij ont in mlua kauza
scheldene malen voorstellen der vrij
metselarij heeft ontvangen om propa
ganda in het leger te mogen voeren.
De laatste spreker was Mussolini,
die er aan herinnerde, dat hg en het
fascisme steeds tegen de vrijmetselarij
zijn geweest.
De vrijmetselaars worden niet ge-
recruteerd zeide Mussolini uit
de arbeidersklasse of de bourgeoisie,
doch uit de bureaucraten en hoogere
ambtenaren. Daaruit blijkt, dat het de
bedoeling is voordeeleo te behalen.
Sprekende over de vrees, door eenige
Senatoren te kennen gegeven, dat de
strijd tegen de vrijmetselarg Italië zou
isoleeren in de beschaafde wereld, seide
Mussolini «TerwJI dese vergadering
hier bijeenkomt, bereiden 900 bankiers
In de Ver. Staten namens 110 millloen
ners van Amerika een Italiaansche
leening van honderd millioen dollar
voor. Naties, die geïsoleerd staan in
de beschaalde wereld, sullen niemand
vinden, die bereid zijn haar honderd
millioen dollars te leenen.»
Amersfoort
Expositie In »de Poth«.
In een paar kamers van de oude huizlnge
»Der Armen de Polh», wordt door het
bestuur van den Amersfoortschen Kunst
kring een expositie gehouden van
schilderijen uit het particulier bezit van
Amersfoortsche ingezetenen.
't Werd natuurlijk een zeer verscheiden
collectie, die de oude wanden dekte.
Moderne kunst en meer klassieke,
obeerselz van heele en balve mees-
vormden een onrustig geheel.
Hoe leuk zoo'o Poth-behulzlnge ook
mag zijn voor expositie van zoo'n
collectie deugt se allerminst. Slecht licht
en veelal een entourage, die in 't ge
heel niet haimonteert met den aard
van het werk, betwelkj onze belang
stelling vraagt en verdient, waren oor
saak, dat hier, in deze omgevlog niet
kon worden bereikt, wat men toch zeker
w el bedoelde met de expositiegelegen -
held tot rustig beschouwen van kunst
werken, die uit den aard der zaak,
zelden of nooit publiek worden vertoond.
Hoewel we zeker weten dat in Amers
foort nog véél meer schoons in parti
culier bezit is, geeft het geëxposeerde
toch al een verrassend kijkje op den
smaak en de richting der verzamelaars.
Ook mooie, massieve sculptuur van
Meunier en fraaie specimen vao Minne's
oeuvre vroegen de aandacht.
Wij bevelen een bezoek aao. T.|G.
In een slagerij aan de Krommestraai
ontstond brand in een rookhok. Met
eenige emmers water gelukte 't het
vuur te blusschen.
De door den Rechter Commissaris
Is het faillissement van Adrlaan Nico-
laas Jan Vos, destijds te Amersfoort,
goedgekeurde derde tevens slotultdee-
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort,
lingslijatis gedeponeerd ter Griffl: van dc
Arrondissementt-Rcchtbank te Utrecht
en in afschrift ter Griffie van het Kanion-
gerecht te Amersfoort, om aldaar ge
durende tien dagen te liggen ter kostc-
loote inzage voor de schuldeischers.
Evenals vorige jaren zat ook dit
jaar voor de kinderen der leden van
de R. K. Werkliedenvereeniging »St.
Jozef» een Kerstfeest worden gegeven.
De leeftijd der kinderen Is bepaald
in 6 tot II jaar.
Opgave kan geschieden:
Zaterdagen 28 Nov. en 12 Dcc. a.l.,
van 's avonds half 6 tot half 9.
Zondagen 29 Nov., 6 en 13 Dec.,
middags van 12 tot 1 uur.
De R, K. Werkliedenvereeniging
St. Jozef organiseert een Kaartconcours
op Zondag 6 December a.s. 's avonds
8 uur. Hieraan kunnen uitsluitend leden
deelnemen.
Opgave kan geschieden bij den con
cierge.
Geheel in stijl arriveerde St. Ntco-
laas Zaterdagmiddag per boot aan de
haven, Groote Koppelzijde, waar een
groote menichen-massa belangstellend
stond toe te sieo. De grijze bisschop
werd met zijn knecht naar een gereed
staand rijtuig geleld en toen begon zijn
intocht, omstuwd door groot en klein.
De «Wilzkracht» muziek blies er dap
per op los, geheel dei. eg lang tot aan
de magazijnen vao dc firma Ramselaar,
waar Sinterklaas resideert en sijn gaven
schenkt.
Aan de Rijks-Universiteit te Utrecht
is bevorderd tot Semi-arts onse stad
genoot de heer A. J. R. E. van Schooa.
hoven van Beurden.
Ons is versocht bekend te maken,
dat door Burgemeester en Wethouders
dezer gemeente is bcsloien, voortaan
in het algemean geen vergunning meer
te verleenen voor bet spannen van
doeken voor reclame of als richting-
wij «er over den openbaren weg.
De Tooneelver. «Ons Genoegens»
heeft in studie genomen het tooneel-
spel in 4 bedrijven «Naar den Vrede...»
Het is een geheel nieuw tooneelweik
dat de Katholieke vredesgedachte wil
bevorderen. In Januari tullen de uit
voeringen plaats hebben.
De cursussen der Prop.-Club Leo
XIII mogen zich in een flinke belang
stelling verheugen. Gisterenavond gaf
Kap. J. Beltman een uiteenzetting over
le. de Openbaring, 2e. Bijbel. 3e Evan
geliën. Vooraf werd een kort resume
gegeven van het verhandelde op de
vorige les.
