R. K. Spaarbank - Amersfoort
S. DUYKER Havik 29 Amersfoort
Groote Prijsvermindering
Bel dan op No 42
Amersfoort.
DE EEMBODE
ft. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gun, docb oplegging »sn
«bonnement moei geschieden voor den unving tu een nieuw kwertul.
mMndM 'I,0a Bul,en de «emeen,e Ameuloort M.IO.
Anonderllke nummert to et.
Dinsdag 15 Dec. 1925 No. 74
Negen en Dertigste Jaargang
KANTOOR; LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
Leven is gelooven en werken.
Labovlaye.
Be*cb«idenb«id.
De bescheidenheid is en blijft een
deugd, ook in het openbaar leven. Maar
als men tegenwooidig rood liet, be
merkt men dat die deugd maar weinig
toepassing vindr. Vooral sommige
propagandisten, die op feesten te on
matig bazuinen over groei en groot
heid van het Katholicisme, moesten
in die noodzakelijke deugd meer worden
geschoold, Want indien wij Katholieken,
niet ongemeen heldere koppeo blijven,
onze beste krachten verkwisten in
rethorisch pochen of met te stoffen
op het verguldsel van uiterlijke macht,
dan zullen we de positie, tot welke wQ
ons hebben opgewerkt na korten of
laogen lijd verspelen,
Reeds ons welbegrepen eigenbelang
moest ons bescheidenheid leeren. Besel'
dat geldweelde van allerlei instellingen
anti-clericalisme kweekt, moet leiden
lot tempering van uiterlQken praai eD
verinnerlijking van onze krachte n. S. R.
waarde van pl.m. 50 (XX) dollar ver
tegenwoordigde, opkocht voor 75
millioen dollar.
Tord.
Ford, de wereldbekende auto-man,
werd in 1863 in den Noord-Ameri-
kaanschen staat Michigan geboren.
Zijn vader was een welgesteld land
bouwer, die zijn zoon goed onderwijs
deed geven en hem voor den land
bouw bestemde. De jonge Ford had
er geen zin in. HQ had meer op met
werktuigkunde en wist zich daarin te
bekwamen.
In 1892 voltooide bij na velerlei
roefnemingen zijn eerste automobiel'
leze had twee cylinders, welke bij ver
vaardigd had uit de afvoerbuis van ee"
stoommachine. De constructie was noE
wel gebrekkig, maar de machine lieP
toch vrij goed.
In 1903 een week nadat de eerste
door hem vervaardigde race-wageo, de
»999«, in een wedstrijd met een kilo
meter voorsprong de overwinning bad
behaald richtte hij de Ford Motor
Company op. Ford was vice-president,
ontwerper, hoofdingenieur, oefende uit
sluitend de controle uit en regelde per
soonlijk het bedrijf. Het oprichtings
kapitaal bedroeg honderdduizend dollar,
waarvan bij 25 pet. in eigendom had.
De som, waarvoor geteekend en die
dus dadelijk beschikbaar was, bedroeg
pi. 28000 dollar. En die 28000 dollar
zQn het eenige geld, dat de maatschappij
ooit ontvangen heeft, ander9 dan
eigen arbeid. In 1906 kocht Ford,
geld dat bij in de onderneming zelf
verdiend had, zooveel aandeelen op,
dat 51 pet. van het kapitaal in zijn
bezit kwam, een bedrag dat bij spoedig
verhoogde tot 58 pet. De uitbreidingen
en de geheele verdere ontwikkeling
der maatschappij zijn steeds uitsluitend
uit de winst bekostigd. In 1919 kocht
zijn zoon Edsel de overige 42 pet, der
aandeelen op, omdat een paar der aan
deelhouders zich niet konden vcreenigeD
met Ford's bedrijfsmethoden. Voor deze
aandeelen betaalde de joDge Ford 1250
d.w.z. dat hij de kleinste helft der op-
richtingsaandeelen, die indertijd
Amersfoort
De R. K. Vereeniglng »Geloof en
Wetenschap*, houdt een bijeenkomst
op Dondeidag 17 December 1925, in
het gebouw van de R. K. Spaarbank,
Breedestraat 82, bij de Laogegracbt.
De Heer B. J. Koldeweij, Architect
te Voofburg, zal een lezing houden
over moderne binnenhuiskunst met een
bespreking over kerk-meubileering en
»t daarmede samenhangt.
Aanvang 8 uur n.m.
De Gemeentebedrijven.
Zelfs wanneer men bij de gemeente
lijke exploitatie der gas- en electrici-
teitsbediijven alle goede eigenschappen
van gemeente-beheer verwaarloost en
die bedrijven, gelijk de eerste de beste
exploitant of concessionaris, als puur
winst-object gaat behandelen; dan
blijft rog altijd de zakelijke en zede
lijks verplichting bestaan die bedrijven
commercieel mogelijk aan te vat
en bij de exploitatie daden van
goede koopmanschap te stellen.
Doet men dit niet, dan komt er
achteruitgang en winst-derving.
Bij beschouwing der Amersfoortsche
methode van exploitatie vraagt men
zich wel eens af, of de leiding niet in
capaciteit een manco toont; niet te
eenzijdig is ea louter gericht op oogea-
blikkelijk financieel gewin.
Waar men elders naarstig zint op
toepassing van velerlei methoden om
het debiet te vethoogeo over
de geheele linie, en de productie
het hoogste niveau op te drij-
i, blijft het hier een angstvallig
kijken naar de jaarlijksche groote baten,
die als een indirecte belasting in de
gemeente kas blijven vloeieD; alle
xiooie democratische beginselen ten
ipQt, steeds uitbreidend een indirecte
belasting op een levensbehoefte.
De leiding der algemeene bedrQfs-
:xploitatie was immer zeer eenzijdig en
uitsluitend gericht op het verkrijgen eener
winstgevende exploitatie van het gas
bedrijf. En zelfs die winstgevende ex
ploitatie dreigt onmogelijk te worden,
gevolg van een verkeerden kijk op den
gang van bet bedrijf al jaren terug.
Terwijl de electriciteit meer en meer
bet gasdebiet afbrokkelde, stopte men
meerdere tonnen gouds in het gasbe
drijf en werd dit bedrijf opgezet en
ingericht voor een productievermogen
hetwelk nimmer zal worden bereikt.
nu mogen de electriciteits-
gebruikers door 't betalen van hoogei
prijzen dan voor de rentabiliteit van
bet bedrijf vereischt zijn, de gevolg!
van begane beheers-fouten en van ei
gebrekkig inzicht der bedrijfsleiding,
geldelijk opzicht dragen.
Maar hoe het ook zij; de zaak is,
dat de bedrijven zóó worden geleid,
dat door verruiming van afzetgebied
de fioancieele lasten der gebiuikers
kunnen worden verminderd.
s een voorbeeld boe men elders
sint op verruimen van afzet-gebied, kan
gewezen worden op het zoogenaamde
ist-recht-tarief, enz. enz.
In Almeloo wirdt nu weer iets
nieuws toegepast.
Ia een vergmderig van neringdoenden,
die reductie op den lichlpiijs vroegen
bun zaken, heeft de directeur der
icdrijven het volgende stelsel be
sproken en een plan ontwikkeld waarbij
'de belangen der wit keiiers samengaan
et die der gemeente.
Technisch wbs de zaak veel moei
lijker. We hadden, zoo zeide de direc
teur der bedrijven, twee meters kunnen
plaatseD; hierop is echter niet verder
ingegaan omdut de Gemeente dan dure
meters moest aanschaffen, en de winke
liers een hoogen huurprijs moestea be
talen.
In de inwilliging van het verzoek ligt
:er zeker ook een gemeentebelang,
doch de groote moeilijkheid vindt
de verrekening.
Apn de band der gegevens voor de
straatverlichting komt de directeur
tot de becijfering, dat per jaar tusschen
6 en 10 uur 's avonds ongeveer 900
üchturen verbruikt worden, waar 100
uur afgaat voor de Zondagen zoodat
800 lichturen overblijven. Gerekend naar
een 100 Watt lamp, verbrandt meo dan
K. W. k 30 cent of f24 per
jaar. Hierop zal door de Lichtbcdrijven
een reductie gegeven worden van 50
pet, of f 12 per jaar, te verrekenen aan
het eind van ieder kwartaal, dus f 1
per maand voor elke 100 W. lamp.
Men kan de geheele etalage verlich-
n, of ook een gedeelte.
Tusschen den wiakelier en «ie Gem.
Lichtbcdrijven geldt dus de overeen
komst dat: de winkelier de étalage-
licbten tol 10 uur brandt, en dat dc
gemeente bovengenoemde reductie ver
leent.
Door de Lichtbedrijven moet de con
trole gehouden worden over de étalage
verlichting. Als proef zal deze regeling
gelden voorden lijd van één jaar; bet
voor beide partijen iets nieuws.
Men betaalt vanaf 6 uur tot 10
den hal ven prijs. De Gemeente ontvangt
niets meer, dus van 8 tot 10 krijgeo
de winkeliers den stroom cadeau. In
den winter zal men te kort komen, doch
den zomer zal men overhouden.
Wat den prijs betreft, geldt de vol
gende opzet. Het aantal verlichtings
dagen is 313 (Zon- en Feestdagen niet
raedegerekend). Het aantal uren dat ge
brand wordt, naar de lantaarns gerekend,
894, verminderd met 144, dus 750. Voor
de 2e Zondagen gaat hieraf 12 uur,
zoodat rest 738 uur. Na 8 uur brandt
onder aftrek voor Zaterdagavonden
onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT
des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSDAGAVONDS van 7
t ot 8 uu en VRIJDAGS van 10 tot 11 uu
Dadelijk ingaande rente 3°/io pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Pijnen van allerlei aard
bestrijdt men met
Bij Apoth.en Drogisten
Alvorens u beslist bij bet koopen van een Instrument
is het mede in uw belang ook eens te komen zien in den
■S^HS Piano- en Orgelhandei
Dames- en Kinderconfectie
dagen voor St. Nicolaas en Kerst
mis, 340 uur. Op het oogenblik braadt
dus, ia ronde getallen 400 uur en
straks 740 nur. De prijs Is dan voor
de étalageverlichting 14 cent per K.
W. U. En dit is voor den winkelier
wel het voornaamste; hoofdzaak zijn
de dubbeltjes.
Nu willen we niet adviseeren doe
hier ook zoo. De mogelijkheid en
weoschelijkbeid moet worden onder
zocht en plaatselijke toestanden spelen
daarbij natuurlijk ook een rol.
Maar we geven bet Almeloosche
plan alleen als een voorbeeld boe men
elders méér dan bier zint op variatie
de tarieven.
Voor het verkoopen van een simpel
gas-toestel komt hier desnoods de heele
technische dienst van het gasbedrijf in
actie; voor het propBgeeren van
allerleigebruiksvoorwerpen op electriscb
gebied voelt men niets en doet men
'ets.
Men was en is eenzijdig, en.... een
zijdigheid wreekt zich altijd.
Verwaarloost een concessionaris de
vitale belangen zijner bedrijven: hij zal
zelve de lasten dragen.
j een gemeente-bedrijf is zulks
>t anders. Salarissen en eventueele
emolumenten zijn vrijwel onaantast
baar; maar Jan Publiek kan zorgen
oor het deficit. LUMEN.
Gemeenteraad.
Vrijdagavond om 7 uur kwam de
gemeenteraad bijeen onder leiding van
Burgemeester van Randwijck en 't werd
's nachts kwart voor een toen men ein
digde.
Nadat eenige ingekomen stukken voor
kennisgeving waren aangenomen, kwam
m behandeling het verzoek van Pack-
Hebt U een
Taxi of auto noodig
biers en andere bewoners van percee-
len aan de Liendertscheweg over het
plaatsen van hekwerk langs hun per-
Goedgevonden werd dat nadere onder
handelingen over een bevredigende
schikking zullen worden gevoerd.
Naar aanleiding van een adres van
bewoners van 't Sasje, waarin werd
geprotesteerd tegen huurverhooging
en verwaarloozing van hun perceelen,
werd duidelijk dat B. en W. inmiddels
reeds verbetering aanbrachten en daar
mede zullen voortgaan wanneer bet
loodig blijkt.
Over hel afwijzend advies van B. en
W. naar aanleiding van een verzoek
der openbare schoolwerkvrouwen om
uitbetaling van loon gedurende feest
en vacaotiedagen, staakten de stemmen,
zoodat dit advies Donderdag andermaal
m de orde komt
Raadsheer MuylwQk verdedigde zeer
breedvoerig het veriaogen naar meer
van de werkvrouwen, waar tegenover
door den betrokken wethouder werd
aangevoerd dat de betaling van loon
enz, bij indiensttreding wordt medege
deeld en dat dit loon werd vastgesteld
in overleg.
De gemeentefinanciën laten niet toe,
eer te doen dan waartoe men ver
plicht is.
De voorstellen van B. en W. met
betrekking tot de samenvoeging van
Bij de Indianen.
„Maar hef bleekgezicht is recht ge
schied. Wumpantomie kan hem en zijn
mannen niet liefhebben. Zij hebben
de dienaren van den Grooten Geest
uit het midden der Indianen verjaagd
en de kinderen der prairie tot weezen
gemaakt. De zwartrokken meenden het
goed met de roode mannen. Zij zoch
ten hen in de praitie op en verhaalden
hun van den Grooten Geest, leerden
hen bidden en onderwezen hen in wat
de bleekgezichten kennen.
Maar toen kwamen deze andere
bleekgezichten, verdreven de missio
narissen, verwoestten de groote wig
wams en joegen de roode mannen weer
terug naar de groote prairiën. Daar
door heeft de roode man het verleerd,
te bidden en te vergeven. Hij zal zich
wreken."
„Wumpantomie heeft weliswaar de
waarheid gesproken", sprak pater Diaz,
„maar zijn woorden hebben mij in de
ziel getroffen als de horens van een
wilden buffel. Mag de mensch zich
dan wreken? De tomahawk is een
ongeluk voor de roode mannen. Zoo
als het dnverzadelijk vuur de bloemen
in de prairie, zoo verdelgt hij mijn
roode kinderen in heel Taxas. De duif I
wordt een gier en dorst naar het bloed
van zijn broeders."
De missiqnaris zweeg eenige oogen-
blikken diep bewogen. Daarna wendde
hij zich weer tot den hoofdman met
de woorden:
Bewandelen mijne kinderen, de
Adday's, nog den weg dien ik hun
gewezen heb?"
De indiaan antwoordde:
„Wumpantomie, de hoofdman der
Adday's, mag het getuigende Adday's
hebben de woorden van den zwartrok
niet vergeten. Ze waren als gouden
maïskorrels en geen van dezen is onder
de Adday's verloren gegaan. Mijne
broeders verlangen den zwartrok te zien
en daarom is Wumpantomie met zijne
krijgers den dienaar van den Grooten
Geest tegemoet getrokken."
„Dat verheugt mij," antwoordde de
pater, „willen uwe mannen mij helpen
den doode begraven?"
De Indiaan trad naar buiten en
bootste het geluid van een wilden valk
na. Nauwelijks was het weggestorven
of van alle kanten doken donkere In-
dianengestallen, als uit den grond ge
stampt, op en verzamelden zich vóór
de grot. Uiterlijk geleken ze allen op
Ihun hoofdman; alleen de adelaars-
Iveeren ontbraken. De meesten hunner
waren reeds met geweren gewapend,
en slechts weinigen droegen nog pijl
en boog. Allen hadden de tomahawk
en het scalpeermes in hun gordel ste
ken en zonderlinge tegenstelling—
allen ook droegen ze op hun borst de
medaille van Onze Lieve Vrouw van
Los Pilar, als een herinnering uit be
tere tijden.
In korte woorden deelde de hoofd
man zijn bevelen uit, die onmiddellijk
volvoerd werden. Onder een machtigen
eik ging een deel der krijgers aan den
arbeid om een graf voor den doode
te graven. In korten tijd waren al de
toebereidselen voor de begrafenis ge
troffen en de krijgers verzamelden zich
weer aan den ingang van de grot.
Op een wenk van den hoofdman
traden vier Indianen naar binnen en
legden den doode op een draagbaar.
De fakkeldragers openden den stoet,
achter hen volgden de mannen, die het
lijk droegen, en daarna pater Diaz met
den hoofdman.
Bij den grooten eik hield de stoet
op. De doode werd in het graf gelegd
en met groene boomtakken bedekt.
Pater Diaz knielde neer om een laatste
gebed voor den overledene te storten,
jen de Indianen volgden zijn voorbeeld.
Eindelijk verhief de priester zijn hand
ten zegen en het graf werd toegewor
pen. Op den kleinen grafheuvel plantte
pater Diaz een eenvoudig kruis, dat
de Indianen uit ruwe boomtakken bij
eengebonden hadden. Zwijgend keer
den hierop de mannen naar de grot
terug en de zilveren maan wierp haar
stralen door de takken der boomen op
het eenzame kruis in het woud.
Toen de Indianen zich in de grot
om pater Diaz heen hadden geschaard,
begon deze: „Mogen mijne roode kin
deren altijd de wegen van den Grooten
Geest bewandelen, niet alleen nu ik
nog tot u spreek, maar ook als ik van
u zal zijn heengegaan."
„De Groote Geest zal den zwartrok
nog lange jaren voor ons bewaren,"
sprak Wumpantomie op ernstigen toon.
Pater Diaz schudde het hoofd.
„Hef uur, waarop de Groote Geest
mij roepen zal, is niet verre meer. Wil
Wumpantomie mij iets beloven?"
„Ik wil het," antwoordde de hoofd
man der Adday's.
„Verneem dan wat ik van u wensch,"
zei pater Diaz. „Als iemand het wagen
zou, het leven van den zwartrok te
nemen, mag Wumpantomie mijn dood
niet wreken."
„Oef, oef!" riep de hoofdman en zijn
oogen fonkelden. „Wie zou het wagen
den zwartrok leed te doen?"
.,Kent ge de bleekgezichten met de
gespleten tong, Wumpantomie?"
„ik ken ze," antwoordde de Indiaan
en een donkere trek kwam over zijn
gelaat.
,Nu,ging de missionaris voort, „die
nnen staan mij naar het leven."
,Ze zullen u geen haar van 't hoofd
doen vallen," antwoordde Wumpanto
mie, „kom bij uwe kinderen, de Ad
day's. Wij willen u beschermen."
Luide bijvalsbetuigingen weerklonken
bij deze woorden des hoofdmans. Pater
Diaz echter hernam:
Mijne ziel, kinderen, ligt in de han
den van den Grooten Geest. Zou Wum
pantomie den wigwam prijsgeven,
wanneer de kinderen, die de Groote
Geest hem geschonken heeft, in gevaar
zijn?"
,Neen," klonk het op vasten toon.
.Welnu, de Groote Oeest heeft Jmij
ook de zielen van hen, die in de stee-
nen wigwams te Nacogdoches wonen,
tot kinderen gegeven. Mag ik hen dan
verlaten?"
De hoofdman zweeg en was zicht
baar in tweestrijd.
(Wordt vervolgd.)
