l. K. Spaarbank - Amersfoort
DUYKER Havik 29 Amersfoort
Bel dan op No 42
DE EEMBODE
ft. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gun, doch oplegging vin
abonnement moet geacbleden tooi den aanvang van een nieuw kwartaal.
Pr|a per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort f 1.10.
Afionderltke nummer» 10 et.
Dinsdag 26 Jan. 1926 No 84
Negen en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOMIODAO
ADVWtTUMTltM 29 cent per regal. Billik» larlaran toor handel en
n|vcrheld b| geregeld advertecran. Advertcntltn moetan Dinsdag
en Vrijdag vödr uur worden besorgd. Een bepulde plaat» kan
niet worden gegarandeerd,
Van de missie-actie in het Vaderland,
hangt grootendeels af, of het grootste
deel der menschheid, ook na onze eeuw
van omkeer in de geschiedenis der
volkeren, heiden zal blijven of tot de
Katholieke Kerk zal toetreden.
Pater van Rtjckevorsel, S.J.
Han de mis»i«=arbeiders.
Héél de wereld mag zich keeren
Naar het landje dat met eere
Het Korenveld der Missie heet I
Zwaar geladen staan de schooven
In de stille Kloosterhoven
Voor des Heeren Dienst gereed.
Ziet se ijlen, mannen, vrouwen,
Uit de Nederlandsche gouwen
Naar een onherbergzaam land,
Goed en bloed, gezondheid, leven,
Willen zij met vreugde geven
Voor God strijdend, hand-in-hand.
Hollands schoonste sier en eere,
Edele pioniers des Heeren
Dankbaar zien wij op U neer,
't Voorbeeld van uw heldenleven
Moge ons allen liefde geven
Voor de Eéne ware Kerk,
Liefde voor de vele zieleu
Die door U den dood ontvielen
Liefde voor het Missiewerk 1 T. G.
De Hmerstoorfscbe
missiedagen.
Zondagmiddag 12 uur werd de Missie
tentoonstelling in het gebouw St. Aech-
ten officieel geopend.
Zij is de voornaamste attractie dei
Missiedagen en ze had dan ook de
grootste belangstelling.
Dat bewees op 'q openingsuur de
talrijke opkomst van genoodigden
belangstellenden.
De geheele geestelijkheid der stad
met prof. Voskuilen van Culemborg,
en alle Katholieke organisaties
vertegenwoordigd.
Kauunnik L. A. F, X. Fock, deken
van Amersfoort en Voorzitjer van hel
Eere Comilé der Amersfoortsche Missie
dagen sprak een keurige openingsrede,
waarin hij de grondgedachte van het
Missieweik: de iiilde, op den voorgrond
stelde, Die liefde drijft tot bidden
i (Teren.
Deken Fock dankte voorts allen, die
hadden medegewerkt aan de voorbe
reidiog van onze Amersfoortsche Missie
dagen, hoopt blijvende vruchten
den arbeid onzer Missionarissen én gaf
vervolgens het woord aan Prof. Vos
kuilen van Culemborg, Secretaris
het Missie-Comilc in het Aartsbisdom.
Deze sprak de aanwezigen toe als volgt:
We zijn hier samengekomen om eer
werk te doen van ware Christelijke liefde,
vBn liefde tot God, die van zelf inhoudt
liefde tot allen, die Hem dierbaar zijn.
God, die- alle menschen h:eft gemaakt
en allen heeft bestemd om tot Hem
terug te keeren en te deelen in Zijl
Heerlijkheid en in Zijn geluk, blqft ook
alle eeuwen door en in alle landen van
de wereld die menschen met een on
weerstaanbare kracht tot zich trekken.
Daarom is het zoo diep tragisch, dat
er nog zoo vele honderden mil ioenen
zijn, door God geschapen en begenadigd
voor het geluk bestemd als wij en
ik van nature vaak nog niet zoo slecht,
toch zoo bitter ongelukkig; millioenen,
die leven in vrees en aogst voor de
Godheid, maar Haar liefde niet kennen,
zich aftobben voor dwaasheden, om
dat niemand hen leert de Waarheid te
dienen.
Maar het ongeluk van de heidenen
zullen de Missionarissen in woord en
beeld u duidelijker voorhouden dan ik
het kan beschrijven. Op iets anders wil
ik u wijzenwe moeten de Missies
steunen ook als een levensbelang van
de Katholieke Kerk zelf. We zijn Katho
liek, leden van een wereldkerk, die be
stemd is voor alle tijden. We mogen
dus onzen gezichtskring niet beperken
tot het stipje op den aardbol, dat Neder
land heet en tot de korte spanne tijds,
f te leven hebben. Daarmee
zouden we ons ook in de zorg voor
de hoogste belangen van het Katholi
cisme schrikkelijk misrekenen.
Door de moderne beschaving, door
spoortrein, stoomboot en vliegmachine,
door telegraaf, telefoon, radio en druk
pers zijn de afstanden verdwenen en
is het menschdom één groot lichaam
geworden. Maar het gevolg daarvan is
een geweldige botsing van ideeëo en
belangen, zoodat het in dat mensch
dom kookt en woelt en bruischt, als
misschien nooit te voren. Bij den ouden
strijd tusschen geloof en ongeloof, en
de nieuwere concurrentie van de Pro-
testantsche Zending en de '^Katholieke
Missie is in de latere jaren gekomen
een geweldige belangenstrijd, die, als
de Katholieke Kerk niet tijdig de
schen en de middelen heeft oi
strijdenden te doen opzien naa
Kruis en elkaar in Clirisrelijkc liefde
de hand te doen reiken, heel de wereld
dreigt te m%ken tot één groote
tenij.
Van de 1800 millioen menschen, die
op de wereld leven, zijn er
600 millioen van het blanke Europeesche
En toch worden met uitzondering
China en Japan, bijna alle kleur
lingen door de blanken beheerscht en
China en Japan keer op keer vernederd
gekrenkt. Amerika is vier maal zoo
groot als Europa, maar dertig maal
dunner bevolkt dan China vlak tegen
over Japan met zijn 60 millioen inwoners
ligt het vaste land van Australië, wel
10 maal zoo groot met maar 5 millioen
menschen. In China, Japan en Ind
900 millioen kleurlingen, de
helft van heel het menschdom, als één
groot mierennest opeengehoopt. Japan
en een groot deel van China en van
F.ngelsch en Nederlandsch Ind lijden
n overbevolking, terwijl negen
van de wereld in vergelijking
met die landen nog haast onbewoond
is. En toch zijn Austral Zuid Afriki
Brazilië en de Vereenigde Staten vot
die kleurlingen gesloten, Wat dat ee
verbittering wekt, kan men lezen in de
Xaveriana-brcchure van Pater J. V.
Manderen S. J. «Het Rijzende Tij der
Kleurlingen,» waaraan ook deze ge
gevens ontleend zijn.
Nu moge het 50 of 100 jaar of langer
duren, maar zeker is, dat de kleurlingen
iheerschlng van het blauke ras
ijvcn dulden. De moderne be-
ihaving dringt ook tot ben door, het
nationalisme woelt er geweldig, mis
dadige gelukzoekers helpen mee. Het
begint nu al. Japan heeft Rusland ver-
slagen, China veibergt zijn woede tegen
Engeland niet, Marokko en Syrle geveD
Spanje en Frankrijk de handen al vol
en in Afrika trekken zwaile profeten
rond, die openlijk verkondigen, dat de
tijd uit moet zijn, dat de neger den
blanke de schoenen likt. Ia China rijzen
de fabrieksschoorsteenen als padde
stoelen uit den grond, geen land ter
wereld drukt zooveel boeken als China
zijn tijdschriften wedijveren met de
beste van Europa. Als dat zoo door
gaat, en de kleurlingen in ontwikkeling
macht ons Inhalen, en dat kunnen
en dat zullen ze ook en als ze
al het vuur van hun haat
onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT
ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7
8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur
Dadelijk ingaande rente 3*%0 pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Alvorens u beslist bij het koopen van een Instrument
is het mede in uw belang ook eens te komen zien in den
Piano- en Orgelhandel
de ongetemde hartstochten van hun
heidendom uit hun kooien losbreken,
dan zal het ontwaken «an ons weield-
decl verschrikkelijk zijn, dan herhaalt
zich, wat ten tijde van de volksver
huizing geschied is, dan gaan onse
kerken en kaïhedraleo in vlammen op
worden de Christenen als kwaadaardig
ontuig vertrapt en vermoord,
leven zal dat niet gebeuren,
beuren zal het, wanneer bij die volkeren
den haat niet met bet
doopwater gebluscht wordt.
Kan het ons verwonderen, dat de
H. Keik ondanks zooveel scheuring,
dwaling en afval en allerlei aodere
nooden in eigen kamp, toch met het
missiewerk zulk een voortvarendheid
toont t God blijft over het menschdom
waken en Christus blijft als het Onzicht
baar Opperhoofd Zijn Kerk besturen.
En zoo ziet Christus' plaatsbekleedcr
weer, als eenmaal Petrus, een net vol
onreine dieren uit den hemel neerge
laten, die gereinigd en getemd moeten
worden, opdat ze Christus Bruid niei
bezoedelen, Zijn Kerk niet tot ds fuo-
damenten toe verwoesten. Gods Geest
daalt weer over de wereld neer
irlijks duizenden jongelieden op te
loepen, om Christus en dien gekruist
te gaan verkondigen en ontsteekt in de
harten van het Christenvolk een liefde-
dat in dagelijksch gebed ten hemel
oplaait en in arbeid en offer steeds
ser nieuw voedsel vindt.
Zoo is het Missieweik het werk van
God zelf, en het wetk, waarvan het heil
het bestaan van de Kath. Kerk afhangi
daarmee ook ons werk, een heilige
kinderplicht, dien we dan ook te ver
vullen hebben op een wijze, zooals
God het wil en door Zijn plaatsbe-
kleeders ons kenbaar maakt. Daarom
moet deze missietentoonstelling niet lot
eenig en zells niet tot voornaamste
doel hebben nu oogeoblikkelijk wat
geld bijeen te brengen, hoe verdienste,
lijk dat overigens ook is. Deze tentoon
stelling en deze missiedagen moeten
tot gevolg hebben een blijvende liefde
voor heel het Missiewerk van onze
inns, Minderbroederstr. II, Leuven.
Moeder de H. Kerk.
Die blijvende, allen omvattende liefde
oet gij op de eerste plaats tooneo
door uw lidmaatschap van de drie
Pauselijke MissiegenootschappenVoort
planting des Geloofs, De H. Kindsheid
en St. Petrui' Liefdewerk. Pauselijke
Genootschappen wil zeggen, Genoot
schappen van de H. Kerk self, door
haar zelf bestuurd en vruchtbaar ge
maakt voor heel het wereld-omvattend
missiewerk. Door lidmaatschap van
deze Genootschappen voldoet gij aan
den wensch van een rij van Pausen, die
toch Christus zelf vertegenwoordigen,
steunt ge het Missiewerk van heel de
Kerk, den arbeid van dulsenden
missionarissen, die zelf alles opgeofferd
hebben en, wijl ge anderen over uw
gaven laat beschikken, doet ge daar
mee een werk van ware Christelijke
liefde en gehoorzaamheid, waardoor uw
offertje dubbel verdienstelijk wordt.
Ofschoon het nog niet de tijd voor
danken is, m*g ik toch niet eindigen
zonder een woord van hulde aan den
Hoog Etrw. Deken, die bij souvee!
andere werkzaamheden de voorbereiding
van deze missietentoonstelling met zoo
veel zorg heeft geleid hulde aan de
Heeren 1'attoorB van de stad, aari de
Heeren Kapelaans, aan de Hoofdsela
triceu van de Pauselijke Missiegenool-
chappen en aan allen, die in de
bereiding van deze dagen een
lam aandeel hebben gehad I
Een bijzonder woord van dank komt
e aan de zelatriccn van de Pauselijke
Missiegenootschappen. Zonder selatricen
zouden onze missiegenootschappen een
voudig niet kunnen bestaan, en dat die
Geoootschapprj in ons land, in
Bisdom en in deze stad tot zulk
bloei gekomen zijn, is voor verreweg
het grootste gedeelte te danken aan
ijver, de volharding en het geduld
onze zelatricen. Wat Martha en Matia
voor den Zaligmaker, wat Evodia
Syntiche en andere H. Vrouwen waren
St. Paulus, dat zijn de zelatriccn
den missionai'- en is de missio
naris niet >1e vertegenwoordiger
Christus zeil f Voor uw geduldig
volhardend ij veren betuig ik nier uamens
het Bestuur van de Missie-genootschap-
nament de missionarissen aller-
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
bartcljjkstcn dank. Moge deze Missie-
tentoonstelling u de voldoening geven,
dat se uw moeilijke en vaak onaang
taak mede helpt verlichten l<
het arrangeeren van de missie
tentoonstelling maakte de R. K. Burger-
jongelingen-vereeniging zich zeer ver-
diensteiQk. Zij zorgde voor passende
decoratie en gaf het geheel een
fleurig aansien.
Het palronaatsstrijkje gaf keurig op
wekkende muziek en verwekte een blfle
stemming in de gezellige drukte der
'xpositie-zaleo.
Het tentoongestelde is verzameld
door de Congregatie van de Missio
narissen van het Goddelijk Woord, meer
bekend onder den naam van de paters
in Steijl, die te Soesterberg bun juve-
lat hebben.
Deze bloeiende Congregatie verzorgt
missie-gebieden in verschillende wcreld-
deelen en ie dus ster wel in staat een
beeld te geven van de wereld-omvat
tende sending der R. K. Kerk.
De expositie is etbnografitch seer
merkwaardig wijl ze uit verschillende
verre gewesten allerlei gebruiksvoor
werpen en proeven van kunstnijverheid
te zien geeft.
Een kostelijke verzameling vlinders
uit de tropen, gecollectionneerd naar
den eisch, trekt de natuurliefhebbers.
Op het tooncel een grootsche groep
wilde dieren.
De Congregatie van Steijl werkt ook
in onze Oost. Haar is ter bearbeiding
gegeven het misslevetd van de Kleine
boenda-eilanden.
Aan dese relatie danken we de mooie
collectie houtsnijwerk van Bali en Flores,
afgodsbeelden ent. Bewonderenswaar
dig met inlegwerk versierde krissen en
bijlen, cilergerei, kunstig ikat-weefsel.
Floras en Timor tien we primitief
9 Bij de Indianen.
Tegen den avond bereikten ze
klein boschje, waar een kamp opge
slagen werd. De Kichi's bevonden zich
hier reeds op hun eigen jachtgronden,
en gaven zich dan ook aan de meest
zorgelooze feestvreugde over. Eenige
buitgemaakte vaten vuurwater werden
in den kring gerold, en ieder der India
nen zocht van dezen zoo begeerden
drank zooveel mogelijk te krijgen. De
gevolgen daarvan bleven niet uit.
Geen der Kichi-lndiancn bemerkte,
hoe twee gloeiende oogen opmerkzaam
liet dolle schouwspel aanstaarden, en
hoe een oogenblik later een ruiter
pijlsnel over de vlakte joeg. Niet lang
duurde het of hij keerde terug, gevolgd
door een tweeden, een derden, een
vierden, tot eindelijk een groote kring
van gewapende Roodhuiden zich al
nauwer en nauwer om de Kichi's
samentrok. Wel hadden deze wachten
uitgezet, maar zelfs die hadden van
het vuurwater gedronken en waren
vast in slaap geraakt.
Driemaal klonk het geluid
wilden valk, en de ruiters gaven hun
paarden de sporen. Er kraakte een
schot door de stilte van den nacht,
en het krijgsgeschreeuw der Adday's
weerklonk van alle kanten.
Volgens de aanwijzigingen van paler
Diaz was de hoofdman der Adday's
naar Nacogdoches gereden. Bij zijn
aankomst daar had hij echter de
bleekgezichten, die hij zocht, niet ge
vonden en daaruit de gevolgtrekking
gemaakt, dat dezen van plan veran
derd moesten zijn. Bovenden bericht
ten de uitgezonden spionnen, dat ze
een spoor van voorllrekkcnde ruiters
in de richting van het Zuid-Oosten
naar de Sabine-rivler gevonden hadden.
Het werd nu den hoofdman duide
lijk, welk gevaar den missionaris be
dreigde. Hij waarschuwde den com
mandant van het forf ie Nacogdoches,
en deze beloofde, een deel zijner
dragonders, den bedreigden Ier hulp
te zenden. De Indianen zelf trokken
terstond naar de Sabine, maar kwa
men Ie laat om den overval te ver
hinderen. Daarop hadden de Adday's
het spoor der aftrekkende Kichi's ge
volgd.
Deze hadden van de nabijheid der
Adday's niet het geringste vermoeden
tot op het oogenblik, dat hun vijan
den in wilden ren op hen losstormden.
Wel grepen ze naar de wapenen, maar
konden in hun hcelen of halven roes
toch weinig Ic hunner verdediging uit
richten. Knarsetandend hadQuayhainkay
naar zijn strijdbijl gegrepen en woe
dend dreef hij nu zijn dronken Rood
huiden voort. Opeens kreeg hij den
hoofdman der Adday's in liet oog, er
stormde op dezen los. Eenige schre
den nog van zijn vijand verwijderd,
bleef hij slaan.
„Als valschc prairiehonden zijn dc
Adday's komen aansluipen, om den
beer ziiu buit te ontroovcn, maar dc
beer zal mei zijn zware klauw dc
honden neerslaan."
Zoo spotte Quayhamkay en slingerde
Wumpalomie zijn strijdbijl naar het
hoofd. Maar de hoofdman der Adday's
weck behendig uit en krakend drong
het vreeselljkc wapen in den stam van
i boom. Toen Quayhamkay zag. dat
zijn doel gemist had, rukte hij zijn
peermes uit den gordel en stortte
li op zijn vijand. Maar nogmaals
week Wumpantomie op hel juiste
oogenblik uit en viel zijn vijand in
den rug aan. Met ijzeren vuist greep
hij den Kichi in den nek en wierp
:m ter aarde.
Nog terwijl hij viel, haalde Quay
hainkay uit voor een nieuwen stoot
naar zijn gchatcn vijand, maar viel
zoo ongelukkig, dat hij zich met zijn
eigen mes doorslak.
Wat van dc Kichi's nog vluchten
kon, vluchtte. Dc overigen werden ge
vangen genomen. Nu werden dc blan
ken van hun boeien bevrijd. Terstond
rende Roode Jack naar een van de
paarden.
„Waar is paler Diaz?" riep Wum
pantomie zijn krijgers toe.
„O, red hem, red hem," riep
stem.
Het was rnr. Allen.
„Ze hebben hem gevangen geno
men, Roode Jack daar, houd hem"
„Wie heeft het gewaagd, den zwart
rok gevangen te nemen?" donderde
de hoofdman der Adday's.
„Dat heb ik gedaan, Roodhuid'
riep Roode Jack, reeds te paard zit
tend, op spottenden toon. „Zoek hem
maar op, als ge kunt. Hij is in mijn
macht. Voorwaarts, mannen I"
Hij gaf zijn paard de sporen en reed
heen. Eenigen zijner mannen volgden
hem, maar minder gelukkig dan
hun aanvoerder werden ze spoedig
door de kogels der Adday's neerge
veld. Roode Jack ontkwam.
Wumpantomie hield nu krijgsraad,
en mr. Allen deelde alles mee, wat hij
wist. Volgens zijn verklaringen moest
pater Diaz aan de Sabinc-nvlcr ge
vangen genomen zijn, niet ver van dc
plek, waar dc expeditie de rivier over
getrokken was.
Wumpantomie had spoedig een plan
ontworpen.
Een deel zijner mannen moest de
gevangenen met den buit aan koop
waren naar Nacogdoches overbrengen,
terwijl een ander deel met hem naar
de Sablncrlvlcr zou rijden.
„Ik ga met u mee," sprak mr. Allen.
„Uw krijgers en mijn knechten zijn
talrijk genoeg om dc expeditie naar
Nacogdoches te geleiden. En het lot
van mijn vriend, pater Diaz, baart mij
ernstige zorg."
Dadelijk werd cr opgebroken, en bij
het aanbreken van den dag had men
den straatweg naar de Sabinerlvlcr
bereikt. Wumpantomie ontdekte in het
zand langs den weg het spoor van
een ruller. Hel voerde naar den hollen
weg, waar pater Diaz overvallen was.
Dc hoofdman gebood halt en onder
zocht dc plek. Daarna steeg hij te
paard en reed een cindwccgs terug.
Een der Adday's vond in de doorn-
Slruiken een bruin stuk doek. Dit be>
wees, dat men zich op het rechte
spoor bevond.
Wordt vervolgd.