II
R. K. Spaarbank - Amersfoort
S. DUYKER Havik 29 Amersfoort
Kantoorboekhandel
H. ELZENAAR
tel dan op No 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Dlnsda 23 Maart 1926 No 100
Negen en Dertigste Jaargang
AttONNHMBNTHN kunnen elke week In gaan, doch oplegging t»n
abonnement moei geschieden roor den aanvang fin een nieuw kwirUal.
Pr|* per drie mannden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10.
Alsondcrllkc nummers 10 et.
KANTOOR: LANOEQRACHT 28. AMERSFOORT, TELEFOON 3U
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VR1JDAQMIDDAO
li
AOTUHTSiMtiite 25 eml psr
n (verheid b( gaiegeld adverl«
Vigdig fOdr uur worden twiorgd. I
Er zijn lieden, die slechts daar hun
deelneming toonen, waar Iels te deelen
en iets ie nemen is.
Stille Omgang.
Vanaf de donkere Amsterdamsche
torens, onwrikbare trekken van onsterfe
lijkheid, strooiden de klokken het tijd
signaal door de stille Amstelstad toen
vanuit vele stratei) en stegen zich donkere
groepen mannen verzamelden, die zwij
gend wachtten op het teeken om den
tocht te begiDnco.
Het was «Stille Omgang*.
Het was nog vroeg, doch overal
kronkelden reeds als zwarte slangen de
menschendrommcn door dc straten.
Het was als een stille, rustige, woor-
denlooze aaneensluiting van mannen,
die hun doel weten en geen afspraak
meer noodig hebben.
Rondom sluimerde de reuzestad als
een ontzaglijke sfinx, een versteend
raadsel, waarin 't leven duizend-aderig
pulseerde bij dBg, en wegslonk en ver
doofde, of de duisternis zocht, bij nacht,
Werktuigelijk liepen velen mee, eerst
een nauwe, hoekige steegldoor, dan een
lange dagklaar belichte straat in, waar
het late nachtleven nog niet gestorven
Hier en daar gluurden groepjes
nieuwsgierigen naar die sprakelooze
wandelaars in den nacht, die, machtig
als een leger, uitjden grond schenen
opgedoken.
Joelende kroegbezoekers, gearmde
jonge maDnen en meisjes hosten voorbij
en stonden stil, in verbazing over dien
trekkenden bedestoet.
Zonder omzien schreden de bidden-
den verderer klonk geestdrift, er klonk
overtuiging, er klonk een onwrikbaar
gelooven op uit den cadanscerenden
stap dier honderden en duizenden.
Luider dan 't in woorden, in liederen
of gezangen ware mogelgk geweest,
juichte cn trilde er toewijding en over
gave aan een hooge, heilige zaak, laaide
en vlamde er bezieling op uit die in
gehouden kracht, die zich geborgen
hield, veilig in het weten en voelen
van hun aantal en vastberadenheid.
Verder cn verder, als een zwa:
stroom wentelde cn bewoog zich dc
mannenrij, en hot doffe geluid der
dulzeuden voeten sloeg tegen de doDkere
huizenwanden als een dreigend protest
tegen een lang, laDg gedragen onrecht.
Zij waren de echo, die blinkendk
mannenstappen, de echo van een blij
Roomsch verleden, vóór ecnige eeuw»
toen geen staatswetten den Godmensch
verboden op straat te verschijnen.
En dit alles, dit alles wisten er
voelden die zwijgende bidders: bet zwol
in hun harten tot een fier, een konink
lijk bewustzijnzij begrepen de dragers
te zijn van een wcreldbeheerschende
macht: het geloof en de liefde
Christus.
Want niet binnen die steilommuurde
straten bleef hun daad besloten,
als een uilkringende tiilling in een vijver
vlak zou zij heel het land doorhuiveren
met een gevoel van heilige geestdrift.
En wandelden niet hoog boven hun
hoofden dc tijdclooze sterren in
zelfden stillen omgang, zooais zij hier
gingen in nachtelijk zwijgen ter liefde
vau hun Heer i
Neen I Het was niet donker
was geen nacht in dit uur, het w
een werkelijk, nuchter stuk wereldstad,
dat zich hier om hen opbouwde, het
was alsof zij trokken door het Nieuwe
Jeruzalem, door de stad van Gods
eeuwigen vrede, de stad van diamant,
van lichtende heerlijkheid, vol engelen
En om de grauwe straathoeken zweef
den de schimmen van vroegere belijden
van mannen, die ook dezen tocht deden
in blijer tijden, en hun herrezen gestal
ten beefden van vreugde en onhoorbaar
hieven zij hun zegenende handen en
zongen blljluidende lofzangen over dr~
groeiendeu moed hunner klederen,
Stille OmgaDg I
Het was oi de oude stad treurde
haar nachtstilte om een weemoedige
heugenis.
Roerloos lagen de blinkende grachten
alt in glanzende verrukking om dit einde
lijk weergekeerde uuroveral groeide
de stadsstiitc, als om ruimte te laten
aau het gedruisch der rijen.
Hcog in het donker verloren zich de
huizen en droomden in ongestoorde
mijmering over 't geen zich afspeelde
daar brnrden in het I cht.
Stemde niet alles n met het gebed
zonder woorden, dat daar werd rond
gedragen door ontelbare menschin-
voeten
Waren niet de stiaatsteenen geluid
loos en itil als de tongen dier wan
delaars i
Klopte niet hier in den samenloop
in straten en grachten het hart der
oude stad, veijeugdigd onder het heugc-
niswekkende stappen dier nachtelijke
bidders i
ss een jeugddroom, dien de
stad zag voorbijtrekken, een droom uit
haBr spelenden kindertijd.
Thans omvademden haar w|jde armen
IJ en Amslcl aan beide zijden, doch
hier lag haar kostbaarste bezithier
had zich al haar grijze heerlijkheid op
gehoopt, en hozvecl oude hennneringeu
wiegden zich hier op het deinende watei
der grachten.
Al die menschen waren elkander
vreemd, en toch I er was een geheimzin
nige verbroedering. Onwillekeurig door
trok ons een gevoel van eerbied, van on
gekende wijding. Als vanzelf opgenomeu
en meegevoerd in dien onzichtbaren golf
slag van gebed beheerschte een ge
heimzinnige kracht de harten. Een groote
rust was er gegroeid in aller gemoed.
Dit was een levend bewijs van de
waarheid des Gcloofs. Voelbaar uit
de rustige macht dier ootelbaren, uit
bun vastheid, hun stilte, hun godsvrucht.
Een geloof, dat zóó beleden wordt,
niet een wisselende golving, een
heuvel van diijfzaud, maar hechte, on
wrikbare, rotsvaste waarheid.
»Het Geloof onzer Vaderen
Had 't zich in dezen nacht niet ont
vouwd in volle kracht
Deze mannen, samengestroomd uit
heel 't land, zonder elkaar te spreken
kennen, zonder iets te doen dan
biddend rond te gaan, enkel om een
daad van schoone, eerbiedwaardige
Jëteit jegens God cn Geloof te stellen,
waren zij niet dc waardige getuigen, de
dragers en belijders van het geloof der
Hadden zij niet de waarheid gered
uit den storm der lijden, die zij thaus
in zich om- eu vóór zich uitdragen als
een onzichtbaar vaandel, dat de volge
lingen der waarheid om zich verzamelde
Welk geloof, welke pattijen, welk
vaandel ontplooiden zulk,een macht als
het geloof dezer stille wandelaars i1
Hoe zou een dwaling, een volks
sprookje zulk ecu eeuwenoude geest
drift kunnen wekken
Want vóór vele ecuweu liepen htct
de aanbidders van denzelfden God in
dezelfde broodgedaante.
En was niet elk dezer mannen be
reid om bloed en leven te wagen voor
het Geloof, wBarvan zij hier ia den
nacht kwamen getuigen i
ceel grond met daarop staande loods
in de Lieve Vrouwestraat van de
ma Gebr. de Vries.
Voorstel tot aat.koop van vier aan
de St, Aonaslraat staande huizen.
Aanbrengen vnn electrlsche verlich
ting ia hotel Oud Leusden cn opnieuw
verhuren van dat hotel.
Verhuring bouwland gelegen op den
Hazendonk cn op Tuindorp aan Hr.ylen
i v. d. Koty.
Onderhandsche verhuring van bouw
land op den z.g. Hazendonk nan J. v. d
Spaa.
Onderhandsche verhuring van een
perceel bouwland gelegen nabij den
Randerbroekcrweg aan P. Herscnoc,
Regeling pensioengrondslagen onder
wijzers Openbaar Lager Onderwas.
Kasgclaleening.
Belegging van gelden.
Wijziging gemeen tebegrooting 1925
i 19:6.
Advies vnn B. en W. naar asnleidiog
van een adres vau bewoners vnn
de Snouckaeitlaan, houdende veroek
boomen asn deze laan te rooien.
Overneming van de St. Radboud-
straat van »Amtvordc.<
Wijziging en aanvulling va-> de lijst
van straatnamen.
Voorstel van B. en W,
le. tot wijziging van de Verordening
op het technisch beheer van Openbare
Werken en Bouw- en Woningtoezicht
eo Woningbedrijf.
2e. tot vaststelling van een alge
meen besluit inzake verhuur van ge-
mecntcwoningen.
Credlel voor nieuwe telefoon-Instal
latie* voor de Bedrijven, de Centr.
Boekhouding, bet gemeentehuls en
Openbare Werken.
Wijziging van de voorw.-arden voor
levering van gas en elcctricitelt.
De Voordracht tot benoeming van
een onderwijzer aan school No. 12
(Weyersslraai) luidt als volgt
1. P. F. H. E.tners, 2. Mej. E. C.
Oudruad, 2. P. Kortland, allen wacht
gelders.
onder controle Centrale accountantadienat Ned. Boerenbond
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden In het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij de LANOEQRACHT
des ZONDAGS van 12 tot I uur; WOENSDAOAVONDS van 7
tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur
Dadelijk ingaande rente 3*/i« pCt.
Spaarbusjcs gratis verkrijgbaar.
Alvorens u beslist bij het koopen van een Instrument
Is het mede In uw belang ook eens te komen zien In den
Piano- «n Orgelhandel
n den steek laten,
r sprake van T vroegere
De stoet nadert het eiode van den
ommegang, het punt, van waar zij w
uitgegaan.
En de lichtende tempels namen de
scharen op. Het Brood des Levens zou
hen voeden en sterken. T. G.
Amersfoort
Gemeenteraad.
Agenda vergaderiDg.Vrijdag 26 Maart,
lugekomen stukkeD.
Benoeming Raadscommissie badhuis,
Benoeming leeraar teekenen Handels
scholen en Gymnasium,
Benoeming leeraar lichamelijke oefe
ning Handelsscholen en Gymnasium,
Benoeming onderwijzer aan school
12.
Voorstel insake benoeming van mej.
in Holk tot tijdelijk leerares in de
Fransche taai aan het Gymnasium.
Verleenen van ziekteverlof aan onder-
'ijzend personeel.
Wijziging verordening Handelsonder
wijs.
Voorstel de Jongh c.s. om het school
geld voor de Handelsavondschool meur
naar draagkracht tc heffen.
Advies naar aanleiding van het adres
van het Bestuur der R. K. Jongens
scholen aan de Breestraat etc. inzake
het aanbrengen van verbeteringen in
scholen.
Verslag achoolvoeding 1925.
Voorstel om een schoollokaal met
terrein aao de AnemoneBt>aat in eigen
dom over te dragen aan de Vereepiging
voor Cbr. Nat. Onderwijs.
Voorstel vau B. en W. om het school-
gibouw aan de Joh. van Oldeubarne-
veldiaan met uitzondering van hel
Gymnastieklokaal in eigendom over te
dragen nan de Amersf. Schoolver.
Voorstel tot aankoop van een per;
Oudheidkundigs vereeniging Flehlte.
Aan hut verslag van «Flehite*, ov«
het jaar l925,ontleenet) wij de volgende
bizonderheden.
De samenstelling van het bestuur is
als volgt: Voorzitter: W. A. Croocke-
wlt WA*.Secretaris: D. Huygeo
PenningmeesterA. F. van Beurden
Jhr. A. W. den Beer PoortugaelDrs.
L. Leopold.
iiet aai.tal museum-bezoekers was
822, van wie 198 niet-betalenden.
Alleen die zaken, die geen ol weinig
financieele offers zouden eischen, konden
bewerkstelligd worden.
Daarom weid alleen voortgegaan met
in orde brengen van den lypografi-
schen atlas waarmede recdn een aan-
vang was genomen. Deze toch was bij
intruimtng van een deel van T
:umgebouw m 1923 opgestapeld
op 't z.g. prentenkabinet, datdaardc
veranderd was in een bergplaats
daarom or 't publiek gesloten werd.
Voor dtt alles zóó was, moest even
wel de geheele voorraad 1000 num
mers aan kaarten en platen en schil
derijen worden gesorteerd om van den
chaos een groepsverdeellngte verkrijgen,
noodig tot een overzicht van de be
zittingen en voor de juiste Indeeling
van dc te maken catalogus,
Vervolgens was een algeheels rotni-
ging en herstelling noodig voor r
kon overgaan tot 't verzamelen
portefeuilles.
Toen alles zoozeer gevorderd was,
muwi geverifieerd worden met 't geen
volgens dc verslagen aanwezig bchuurde
I te zijn. Eerst daarna kon men overgaan
.tot 't catalogiseeren volgens kaartsy-
Isloem, waarvoor noodig waren kaarten
en kaarteoka8ije.
I Toen ook du weer In orde was, werd
dc noodzakelijkheid gevorfd de geheele
voorraad tot den atlss behooremlr, op
de meest geschikte en meest logische
e op te bergen. En 'l resultaat
veel plakken en meten,
wegen i* nu te vinden in C
op 't vroegere prentenkabinet.
Diezelfde behandeling is toegepast
op de collectie Oldenbarnevcldt en die
van Mcijster eo ook deze werden nu,
wat dc platen aangaat, op dezelfde
wijze en op dezelfde plaats geborgen,
evenals 't geval is met 't geen op onze
groote mannen* en de ve dee ge
schiedenis van A'f. betrekking heeft.
Voor de belangstellenden ligt dus
alle* gereed en de daarbij geplante'
catalogus zal bij zoeken naar 't
ander niet licht
Zooeven wasi
prentenkabinet.
Dit is nu geworden als sflnile van
veel meer belang voor een ouheld-
kundig museum, dat in de eerste plaats
betrekking heeft op A'f. en omgeving
de (taal, die den geheelen at', a* van
deze Mad dus ook de desbetreffende
schilderijen omvar.
De terkenkanier was op den duur
meer een verzameling oude brokstukken
steen geworden dan een van gebouwen
fiagamenten.
Schoonmaak allereerst, verificatie
daarna, betere opstelling vervolgens en
catalogiseeritig tenslotte was hier elsch,
En ook dit is voor elkasr.
Stilsitten kon niet geduld worden.
Eo soo kon in de Aug.-vergaderlng
worden medegedeeld, dat 't gebrand
schilderd glas was gereinigd, hersteld,
gecontroleerd en gecatalogiseerd.
In diezelfde verg. werd ook bei
n aanvaug te maken met 't in orde
brengen van de oud-Holl. kamer.
De oud-Holl. keuken «as in den loop
der jaren geworden tot een verzameling
van voorwerpen, die zoowat alle Aén
kleur hadden, 't zij ze van koper, ij/er,
blik of hout waren de kleur der vuilheid.
En kom nu eens kijken I Dc oud-
Huil. ilndeljjkheid viert er haar triomfen,
Is nu alles koper ijser, blik, hout en
een, wat er blinkt en schittert
behooren.
Wat daaraan een arbtid sit I Geen
uren, maar weken is daaraan gepoetst
gewreven, voor alles weer
sooals 't thans is.
Dat dit alles kon gebeuren, was
een groot deel te danken aan een be
sluit, genomen in de Juni-vergadering.
Voot die beslissing genomen werd Is
er heel wat gesproken en overwogi
omdat T betrof 't ontslag van d<
vorige» concierge, wat natuurlijk et
pijnlijke kwestie was. Maar de over.
weging, dat 't voor 't museum nood
zakelijk was zich de hulp te verzekeren
van een persoon, die berekend was
voor de moeilijke taak, waarmede deze
vooral in deu eersten tijd belast sou
moeten worden, drong ten slotte tot
dc beslissing 't ontslag van den vorigen
en de benoeming van den nieuwen
titularis, H. v. d. Vlugt.
En nu nn een half jaar van samen
werken, de nieuw benoemde toch trad
1 Juli in functie, kon 't Bestuur
bijzonder veel genoegen constateeren,
Ljg keuze een zeer gelukkige is
geweest.
Met z'n echlgenoote is hij met
beeldelooten ijver begonnen allereersl
met 't veelomvattend werk van de soo
hoog noodlge schoonmaak en uit alles
b'jjkt, dat hun geen moeite cn geen
lijd tc veel is om alles keurig en ztnde-
1 ijk in orde te krjjgen en te houden.
En niet alleen dit, maar zoo velerlei
werkzaamheden, die gewoonlijk doo-
weikheden verricht worden en daardoor
de onkosten opjagen, zijn door hem
persoonlijk in orde gebraent. Bovendien
weten we, hoe 't hein er niet om te
doen is, zooals dikwijls T geval ia met
rondleiders door 't museum, de be
zoekers zoo spoedig mogelijk te loozen
of zich alleen tevreden te stellen met
'n soort toezicht, maar 'l Is hem een
genoegen belangstellenden soo veel
mogelflk in tc lichten.
't Bestuur wil dan ook gsatne
dese plaats beiden- den dank brengen
voor al dien arbeid.
Op een der vergaderingen is ook
dese zask besproken 't luiste jaartal,
waarin voor 'I eerst Amersloort ge
noenid wordt, 1008 of 1028. Uit be-
S LAHGESTRAAT S4 J
IrilMlin ui n iiiki ad
lilln (minui ii sii. iliis n ad
Hebt U een
Taxi ol auto noodig
Amersfoort.
studeering der verachillendc gegevens
en na onderzoek bij den rijksarchivaris,
blijkt wel, dat dit laatste jaarlal vast
staat, zoodat in 1928 gevierd kan wor
den dat Amersfoort sinda 9 eeuwen
bekend is. Wellicht een aanwijzing om
dit jubileum op bijsondeie wijze te her
denken. temeer nu dit samenvalt inct
T 50-jarlg bestaan van Flehite.
't Bestuur heeft tnuerdere malen ia-
lichting en hulp verschaft aan belang
stellenden, die voor studie of andersins
deze vroegen.
Voor 't bestuur met dit verslag eindigt,
II 't nog wgzen op de verschillende
plannen, die op uitvoering wachten,
waarvoor 2 krachten noodig lijn om
die tc volvoerende lust van het be-
volbrenging en de noodlge
financiën. De eerste is in rnlme mate
aanwezig. De tweede ontbreekt voor een
deel, waarom dan ook alle kracht moet
ingespannen worden ook deze voor
waarde In orde te krijgen. Dan kan de
z.g. Gothlsche kamer worden ingericht
cn de afdecling Kerkelijke kunst haar
behooren krijgen.
Dan ook kan de groote zaai t'n me
tamorfose ondergaan, om op de meest
profijtelijke wijze 't publiek tc doen zien,
welke interessante bijzonderheden en
voorwerpen museum rijk is.
En kan de urnensaai weer werkelijk
urnenznnl worden.
En als dit alles dan in orde Is, kun-
n beginnen de wekelijksche omme
gangen onder deskundige leiding; de
lijdelijke tentoonstellingen betreffende
een speciaal onderdeel van 't geheel;
de inwerking op 'l publiek door middel
van de persde uilgave vsn een gids
rn zoo vele andere plannen, die reeds
in de bestuursvergaderingen besproken
sijn.
Voordracht leeraar teekenen, schoon
schrijven en machlneschrijven aan de
idelsscholen.
P, L, van Dain, leeraar aan de
Nijverheidschool te Bilelle.
2, S. de Jong, Jan., te Amsterdsm.
Aanbeveling leeraar teekenen aan het
Gymnasium.
1. P. L. van Dam, leeraar aan de
Nljveiiieidsschool te Brlelle.
2. S. de Jong, Jan., te Amsterdam.
Voordracht voor leeraar lichamelijke
oefe; ing aan de Handelsscholen.
1. M. Braunberger le Amsterdam.
2. R. van Grootheest, leeraar aan de
R, H. B. S. te Hoorn.
Aaubcvcling benoeming leeraar licha
melijke oifenlng Gymnasium.
1. K, v. Grootheest, leeraar te Hoorn,
2. J. C. Snouck, lijd. leeraar te Amen-
foort.