DE EEMBODE
ft. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Vrijdag 9 Juli 1926 No. 29
Veertigste Jaargang
ABONNBMBNTBN kannen elke week In gun, doch oplegging »«n
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Pr|s per drie maanden 1.00. Bullen de gemeente Amersfoort f 1.10.
Alionderlgke nummers 10 ct.
KANTOOR: LANOEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAQ- EN VRIJDAQMIDDAO
ADVSitTBMTlfiM 25 cenl
n|verbeid bf geregeld a(
en Vrijdag idót uur
Van dronkenschap zijn meer bedorven,
Dan onder 't zwaard gestorven
Dc martelaren van Oorkum.
Volgens afspraak gaven in de troebele
dagen van den strijd tegen Spanje
eenige Calvinistische inwoners san
Gorcum de stadssleutels aan Marinus
Brandt, zoodra deze met zijn Geuten
voor de poorten kwam, en even later
viel »de stevige toren van sclioonen
steen gebrek aan levensmiddelen en
buspoeder dwongen de bezetting tot
overgave, op voorwaarde van lijfs
behoud» zegt een oude schrijver.
Wereldheeren en ordelingen, daar
bijeen gevlucht, worden onder in den
toren gestopt tot 's nachts. Dan ver
scheept men de negentien slachtoffers
naar Dordrechthier zijn ze 's Zondags
voor geld te zien met een oud
soldatenplunje en stukken van schoenen
aan, want de soldaten ontnamen buD
pijtn en togen vervolgens gaat het
naar den Brielle, waar Lumey, een
vinnige papenhater, de rij geestelijken
dwingt, een litanie zingende, processie
te houden om de galg. Broeder Henricus
moet daarbij een gestolen kerkvaandel
dragen, en het stroppentuow hangt
intustchen aan de dakbalken van den
kloosterschuur.
Het eerst mocht N'icolaas Picck de
ladder opklimmen, de gardiaan en steun
der elf i' ranciskanen,een goed predikant,
zeer begaafd en gezieo, hij had
enkel 's Pausen oppergezag te loochenen
en zijn twee broers stonden klaar om hem
voor grof geld vrij te koopen. Hij stierf.
Zijn vicaris, Hleronymus van Weert,
een voorzichtig man, die in het H. Lacd
zijn heiligheid gehaald had, sterft daarna
op zijn beurt.
Zoo hangt men een voor een de rijpe,
heilige vruchten in de schuur: Theodorus
van Einden van AmersfoortNicasius,
een bekwaam professorWille had, een
Deeo, dien de ketters van Holstein
naar Engeland, Schotland en Neder
land opjoegen ten dood met zijn eigen
koord hangen de Geuzeo hem op,
zooals ook de overige vier Palera en
twee Broeders.
Nu komen de drie wereldheeren aan
de beurt, te weten Leonardus van
Vechel de heilige geleerde had
denzelfden dag te Leuven moeten
promoveeren tot doctor in de theologie,
Nicolaas van Bommel, zijn kapelaan,
werd in den volksmond »het slaafke»
genoemd, om den ijver in het waar
nemen van zijn heilig beroep. Hij
sneefde met Godfried Duneus, die een
weinig zwakzinnig was geworden door
straffe studie aan de Universiteit te
Parijs.
Ook een pastoor uit de buurt, Andreas
Waller, vulde de rij, evenals twee
Premonstratensen, een Duitsche Domini-
kaan en een zeventig-jarige Augustijn
de geheele geestelijkheid, de wereld
heeren en dc voornaamste orden hebben
het bloedzaad gestrooid, waaruit c
Katholicisme thans weder opschiet
in bloei staat.
Dc H, Kerk zingt op hun feest het
offertorium »de zielen der rechtvaar
digen draagt God op Zijn hand
martelingen der boozen deren hen ni
voor het oog der wereld is het of
sterven, doch juist zij genieten den
waren vrede de eeuwige rust
bezit van het Goed.» Zij stierve
hun onwankelbaar geloof in Jezus
Eucharislicus en het oppergezag des
Pausen, want «zij geloofden datgene,
wal duizenden vóór hen getuigden en
met hun marteldood staafden.
Binnenland
0e Eerele.
Aan de Rijks-Universiteit te Utrecht
promoveerde dezer dagen tot doctor
in de letteren en de wijsbegeerte cp
proefschrift en stellingen, de Eerw.
Zuster Hildegardis van de Congregatie
der Zusters Franciscanessen van Heijt-
bulzen.
Zuster Hildegardis ge:ft les
R. K. Hoogere Burgerschool voor
meisjes te Amsterdam.
Bezwaren.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan het Provinciaal Bestuur van
Utrecht medegedeeld, dat bij hem tegen
de provinciale weggeldheffing vele be
zwaren zijn binnengekomen, welke be
swaren door hem worden gedeeld.
De minister pleegt thans overleg met
Gcd. Staten.
Onderscheiding.
De Maatschappij voor Geneeskunst,
is 77e algemeene vergadering te Rot
terdam bijeen, beeft den oud-minister
Mr. P. J. M. Aalberse, als erkenning
van zijn groote verdiensten ten aanzien
van de volksgezondheid tot Eerelid be-
Op relt.
Zondag 18 Juli loopt er weer een
goedkoope trein van Amersfoort en
Omstreken naar Amsterdam, Haarlem
i Zandvoort.
Provinciale Staten van Utrecht-
De Zomerzitting van de Provinciale
Staten ving aan onder presidium van
Dr. H. Tb. 's Jacob, Commissaris der
Koningin.
Afwezig met kennisgeving de heer
d. Mcydeo uit Amersfoort.
De Voorzitter herdacht, terwijl alle
aanwezigen zich van hunne zetels ver
hieven, het feit dat de heer H. van
Andel 25 jaar deel uitmaakt van de
Provinciale StateD, in welke functie ieder
hem heeft leeren hoogachten. De heer
van Andel heeft in het debat steeds
getoond de stof geheel meester te zijn,,
hij waa een slagvaardig debater en wist
alle scherpte te vermijden. Spr. gelooft,
dat hij de tolk van alle leden is, wan
neer bij den heer van Andel toewenscht,
dat God hem lang moge sparen en dat
hij nog lange jaren zijne krachten in
dienst der provincie moge stellen.
£e heer Van Andel dankte den voor
tter voor zijn welwillende woorden.
Het ambt vbd lid der Provinciale Staten
volgeDS zijn ervaring, eeD aangenaam
ambt, dat vele lichtkanten vertoont.
Spr. gelooft dat dit te danken is aan
de uitstekende verstandhouding die in
de Staten heerscht. Naast dank aan den
Vor.rzitte.r brengt spr. daarvoor ook
dank aan zijne mede-leden.
Vervolgens werd geïnstalleerd het
cuw benoemd lid mr. P, J, Cremer
(R. Kter voorziening in de vacature
ontslaan door het bedanken van mej.
Holthaus als zoodanig.
Medegedeeld werd, dat een onderzoek
zal worden ingesteld naar aanleiding
van een ingekomen schrijven van c'
Minister van Binnenlandsche Zaken
verband met de provinciale weggeld-
heffiog.
Naar Gedeputeerde Staten om advies
de volgende vergadering werd ge
zonden een vraag van mr. Lustig (V.D.)
of de provincie het beheer op zich wil
j den weg UtrechtMaartens
dijk, wanneer het tolcontract afloopt.
Nadat verschillende punten naar de
afdeelingen verzonden of commissoriaal
waren gemaakt, werd de vergadering
verdaagd tot 20 Juli.
Gedurende korten tijd gingen de Staten
geheime zitting.
Holland8ch geld naar Oultschland-
Nederlandsche geldbezitters beleggen
de laatste jaren enorme bedragen in
Duitschland, meestal in de obligatiëo
van steden, groote industrieete onder
nemingen of Katholieke stichtingen.
Het »Berl. Tageblatt» noemt het
totaal van Duitsche leeoingen, sinds
1924 in Nederland geplaatst, 222 mil-
lioen goudmark, waarbij vermoedelijk
nog rond 25 millioen komt vodr kleinere
leeDingeD, zoodat het geheel op rond
250 millioen Mark of 150 millioen gul
den kan worden getaxeerd.
Er is echter goede reden
men dat het bedrag aanmerkelijk
hooger is. Immers, behalve de bij open
bare inschrijving voor Nederland gere
serveerde tranches of gedeelten, absor
beert ons land doorloopeDd stukken
de in bet buitenland geplaatste ge
deelten.
Voornamelijk van wege Indië'
tart en het geringe emplooi dat de
tn daar komende kapitalen, bij
tegenwoordige malaise, in eigen nlj'
heid, handel of scheepvaart kunnen
vinden, zoeken groote sommen ioonende
belegging elders. Onze kapitalisten
ben van ouds graag booge rente
zijn bereid tot aanvaarding der daaraan
verbonden risico's, welke zij pogen te
verkleinen door oordeelkundige verdee
ling hunner belegging over vele posten.
Buitenland
Mexloo-
Uit Rome wordt gemeld, dat Z. H.
de Paus, aan zijn Staatssecretaris Kar
dinaal Gaaparri opdroeg aan 's Pausen
vertegenwoordigers in de verschillende
landen een schrijven te tlchten, waarin
In het schrijven, dat in krachtige be
woordingen gesteld is, wordt herinnerd
aan de u tzetting van den aposto-
lischen delegaat in Mexicode verban
ning van priesters, religieusen en zelfs
kloosterzusters, welke op onmensche-
lijke wijze geschiedt; de inbezitneming
van keiken en andere vervolgingen.
Met bet oog op dezen to:staod,
noodigt de Kardinaal uit naam van den
Paus alle Bisschoppen der wereld uit,
speciale gcbedeD uit te schrijven op
den feestdag van St. Petrus' banden
op 1 Augustus a.s.
Dit alles doet wel duidelijk uitkomen
hoe diep Mexico gezonken is.
Want al hoort men ook van allerlei
protest door goed-gezinden, 't is
toch wel zeker dat een regeering, die
aanduift wat de tegenwoordige Mrxi-
caansche doet, macht moet hebben en
die macht verwierf doordat een groot
deel des volks alle zin voor recht en
tucht verloren heeft.
De Mexic-iansche regeering heeft een
bevel uitgevaardigd waardoor alle ker
kelijke bezittingen en onroerende goe
deren tot eigendom van den staat wor
den verklaard. Verder worden alle
kloosters opgeheven.
Men noemt Mexico het land der
wetteloosheid. Een sluwe propaganda
is weliswaar in de geheele wereld aan
het werk om de gruwedladen der Mexi-
caansche regeering te verscboonen of
minst te doen doodzwijgen,
waarheid druppelt door alle
dichte leugennetten heen.
Het allernieuwste uit dit land der
tetleloosheid is wel dat de regeering-
Calles een wetsontwerp indiende om
n de grondwet, volgens welk
de niet-Mexicaansche priesters uit het
land verwezen werden, te verandereo.
Volgens de nieuwe grondwet zullen de
buitenlandsche priesters niet meer uit
gewezen, maar tot een geldboete van
500 pesos en tegelijk tot een gevan
genisstraf van 2 jaar veroordeeld kun-
aeo «orden. Te weten dus: dat moet
in de grondwet van den Staat staan I
Want de grondslag der staatsorde valt
voor deze beeren met de vernietiging
der Kerk samen.
Eene in de rechtsorde van den mo
demen Staat wel gansch ongehoordi
wetteloosheid heeft de overste Dr
Barros ondervooden. Hij arbeidde tot
heden op het Mexicaansche oorlogs-
mioisterie. Daar hij tegelijk advocaat
was, zoo nam bij de verdediging voor
het gerecht van Bisschop Zarate van
Huetjutla op zich, toen men deze we
gens een «critiek» op de wet voor het
gerécht gesleept had. Daarop werd
Barros op het ministerie van oorlog
ontslagen. Men wilde daarmede open
lijk toonen, dat geen staatsambtenaar
voor een katholiek priester ook zelfs
in rechte pleiten mag.
Men zou zich echter vergissen wan-
ier men meende, dat de Mexicaan
sche regeering zich enkel en alleen
tegenover de Kerk de grootste wille
keur veroorlooft. Zoo juist is in de
Ver. Staten een opzienbarend boek
verschenen «De Brieven van Mevr.
Rosalie Evans uit Mexico*
In die brieven vertelt de ongelukkige
ouw, hor de roofzuchtige regeeringen
jarenlang op alle denkbare wijzen haar
bechicaneerd hebben. Het boek geeft
een menigte onthullingen over
gelocflijk drieste en wettelooxe
waarop heden in Mexico geregeerd
De echtgenoot van Mevr. Evans had
zich door zjjn arbeid aanzienlijke lan
derijen in Mexico verworven. Toen hij
in 1917 stierf, nam de weduwe
zakelijke leiding van zijn bezit c
Gedurende hare afwezigheid werden
bezittingen echter zonoer nadere moti
veering door de revolutionaire regeering
in beslag genomen. De weduwe zocht
haar recht. Maar dit was des te moei
lijker, waar io dit ongelukkige land de
ne revolutie op de andere volgde.
Mevrouw Evans wist van al deze
dingen aanvankelijk in het geheel
en zoo duurde het een half jaar e
goed gewaar werd, dat men haar een
voudig wilde bedriegen. Zij schreef
haar zuster, dat zij nog nooit de heer
schappij van zulk een kliek over een
gansch land voor mogelijk gehouden had
De gouverneur van den Staat Pnebla,
dianen weer beroofden.
Toen Carranza viel, schreef zij 7
Mei 1920 aan haar zuster «Gisteravond
mijn tegenstanders Carranza, gou
verneur Cabrera van Puebla
reeks hunner brntgenooteo met groote
ladingen zilver en andere metalen, die
ze uit de kerken gestoleu hadden, er
van door gegaanZe worden door
diplomaten van het soort van den beer
Wilson hezchermd en mogen de vruch
ten van hun vierjarige rooverijen ge
heel en ongestraft behouden. De nieuwe
machthebbers Obregon en diens
parlijgenooten zijn echter geeD haar
beter. Hoogstens in zooverre, dal zij
de rooverijen openlijk in eigen naam
bedrjvec en zoo toch zichzelt eeniger-
mate riskeeren, terwij' Carranza en
Cabrera rustig thuis zaten eo er in hun
slempartijen slechts aan dachten, hoe
ïij «wetten» konden maken om bet
volk uit te buiten.
Daar Mevr. Evans door haar huwe
lijk een Engeliche werd, zccht zij bij
de Engelsche diplomatieke vertegen
woordiging hulp. Cummings, de ver
tegenwoordiger van Engeland, trok zich
baar lot aan. Het gevolg was, dat de
Mexicaanrche regeering de terugroeping
van Cummings eischte en dit ook
bereikte.
1923 nam Obregon door
ludige verordening zonder den
minsten rechtsgrond het geheels eigen
dom van Mevr. Evans in beslag. De
vertegenwoordiger der Ver, Staten, dien
nu ook de leiding der zaken van En
gelsche onderdanen was toevertrouwd,
had voor de arme vrouw niets dan
leege woorden. Maar ze bleef baar
rechten verdedigen, alleen reeds om te
loonen, dat bet land niet een buit van
tegen het recht indruischende «regee-
rende* roovers en dieven mocht worden,
Een jonge Amerikaan, Dashiel, werd
door de houding der regeering zoo
verontwaardigd, dat hij zich vrijwillg
aanbood de vrouw te hulp te snellen
i verdreef de roovers met het geweer
i het pistool in de hand.
Obregon viel en Calles kwr
huidige president van Mexico. Mevr.
Evbds hoorde hem zelf in December
1923 in een redevoering het gruwelijk-
bolijewisme prediken. Calles noo-
digde daar het volk en de indianen
openlijk uit, de «haciendados» pacht-
hoevenbezilters uit te plunderen.
Met de hulp der Ver. Staten eo met
wapengeweld werd de «verkiezing'
van Calles tot president in 1924 door
gevoerd. Korten tijd na den terugkeer
van Dashiel, weid Mevr. Evans in eer
rijtuig op den landweg door «boeren-
aangeroepen en terwijl zij uit het rijtuig
wilde stappeD, werd zij op een afstand
van tien meter beschoten. Zij viel
der de wielen, waartusschen heur los
gaand haar verwarde, zoodat haar de
hnid van het hoofd gereten werd'
Zulke dingen gebeuren ongestraft
het land, waar de wetten alechts ge
maakt worden om het volk uit
oven en de kerken te knevelen.
Zeer merkwaardig doet bij zulke ge
beurtenissen de houding der Ver. Staten
die met de misdadige regeering
Mexico door dik en dun schijnt
samen te gaan. Zoo verklaarde ten
minste voor kort nog de Aartsbisschop
Cuflry van Baltimore, dat een goed
deel der verantwoordelijkheid voor de
Mexicaansche gruwelen bij het depar
tement van buitenlandsche zaken der
Ver. Staten rust, aaB welks spits de
bekende vrijmetselaar Kellog staat. De
Ver. Staten hebben er interesse bij, dat
de orde bij hun buren nooit hersteld
ordt.
opbrengen en in Augustus achthonderd
millioen pond te storten heeft.
In een samenkomst van leiders der,
Kath. Staatspartij in Duitschland, zoo
als we de Centrum-partij daar wel mogen
noemen, werd als taak genoemd
In democratischen geest het volk te
leiden en daardoor juist remmend op
treden tegenover revolutionaire «Iroc-
mingec. «Wij zijn geprononceerde repu
blikeinen met sociale idealen.» Zulke
is duidelijk en de toejuichingen,
die erop volgden, spreken even beslist.
Het Centrum heeft zijn leiders weer io
harmonie vereenigd gezien onder de
repubiikeinzche vlag. En van zulke
teiderr, die op een bepaald oogenblik
alle vroegere oneenigheden weten te
vergeven en vergeten en elkaar de
broederband reiken van zulke leiders
heeft niet enkel ee& partij haar voor
deel, doch geheel een land, als van
belijders en strijden die onvervaard
opkomen voor recht en billijkheid en
daardoor dc beste wachters zijn op den
burcht der maatschappelijke orde.
Het aanzien van de aarbeviogsramp
Indie, wordt steeds ernstiger. Te
Soempoer zijn 27 doodeo. In Goesoek
15, onder wie 14 kinderen, die door het
opstuwende water in het Singarakmcer
werden gesleurd. Te Soempoer zijn 674
huizen ingestort.
Steeds worden trillingen gevoeld en
>ord. Vooral
SLAPELOOS
Onrustlg.Nerveusen Overspannen.
Gebruik hiertegen de Zenuw-
stillende en Zenuwsterkende
MIJNHARDT's
ZENUWTABLETTEN
Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
op de hellingen van de Merapi. De top
van dezen berg is aan de westzjde
afgeplat. Roodgele rookwolken stijgen
er uit op. Een aschregen wordt op de
helling van de Merapi waargenomen.
Ook op Midden-Java werden weer
lichte aardschokken gevoeld.
Het is door de politie verboden, zich
na negen uur op straat te vertoonen
dit ter voorkoming van diefstallen, daar
er veel geroofd is,
De schade wordt geschat op circa
11 millioen gulden.
Allerwege worden steuncomilé's op
gericht. Beoogd wordt de inzamelingen
in Nederland en ladië ia ééa hand te
breDgen.
Te Zetten is een der vrouwelijke
examinandi voor de acte L.O. in hevige
uwoverspanning van haar fiets ge
vallen en overleden.
In de gemeente Veghel loopen den
laatsten tijd zeer moordlustige honden.
Bij een inwoner dier gemeente zijn op
een nacht niet minder dan twaalf prach
tige konijnen door een hond doodge
beten. De cadavers lagen verspreid in
Twee nachten tevoren waren
bij een andere ingezetene twee geiten
verscheurd, waaraan, naar men meent,
bond debet ie.
Hoe groot de financieele nood van
den Franschen Staat wel is, werd dui
delijk gedemonstreerd in de rede van
Caiiiaux. de nieuwe beheerder van de
leege Fransche schatkist.
Caiiiaux deed uitkomen, dat de schat
kist bijna is uitgeput. De wettelijke grens
van het crediet bij de Barque de France
zou reeds bereikt zijn, als niet gedeel
telijk gebruik gemaakt was van hel
Morgan-crediet. Een mededeeling, die
niet naliet eenige opwinding in de Kamer
te veroorzaken.
Caiiiaux xeide verder, dat Frankrijk
meer dan 4 milliard per jaar voor den
dienst der buitenlandsche schuld moet
Gemengde Berichten
Bali, in Ned. Ooat-Irfdlë, biedt een
n terrein voor de tijgerjaebt. De
tijgers zijn daar eeD ware plaag en ver
toonen zich zelfs in de in cultuur ge
brachte streken, waarin het vorige jaar
40 koeien, 4 paarden en bijna 80 geiteu
door tijgers werden verslonden.
De iteer Vardon, van de onderneming
Sendaog op Bali, beleefde kort geleden
de volgende avonturen.
Op klaarlichten dag viel eeD tijger
een paar ossen aan, die voor een kar
gespannen waren. Met céo flinken sprong
zat het beest boven op de kar, wat te
veel was voor de anders voor geen
klein geruchtje vervaarde karvoerders,
die onder hulpgeroep een goed heen
komen zochten.
:n, door de aanwezigheid van
den tijger halfdol van angst, liepen wat
loopen konden naar de fabriek, waar
ze nog geen 300 meter vandaan waren,
terwijl de tijger, op de meegesleepte
kar, door het schudden en klotsen van
zijn stuk gebracht, bleef fitten. VardoD,
die het hulpgeroep hoorde, greep zijn
geweer en snelde naar buiten.
Nog altijd renden de ossen voort,
recht op de fabriek aan en passeerden
Vardon op drie meter afstand.
Deze schoot, om zoo te zeggen met
den loop tegen het beest aan, zijn ge
weer af, den kogel juist door den nek-
wervel van het dier jagend, dat als een
blok dood neerviel.
Een anderen keer liep V. met een
zijner employé's langs een voetpad door
het bosch naast de fabriek, toen zij
plotseling om een hoek vlak voor een - -
koningstijger kwamen te staan. Eén q/J p V i(
seconde stonden beide partijen roerloos. IV- ^J/*LZC/TtC LJZ*.I\
Maar juist op het moment, dat V. zijn
geweer zou grijpen, sprong de tijger
onder gebrul over hunne hoofden heen,
met een zijner achterpooten den hoed
van V. nog alwerpend. Deze keerde
zich bliksemsnel om en loste een schot
de tijger, hoewel gewond,
snapte toch.
Later had V. het geluk weder een
tijger neer te leggen, die het al te bont
maakte en zich niet tevreden stelde met
uitsluitend het vee weg te rooven, maar
zelfs tweemaal een koelie aanviel. Op
dezen werd ernstig jacht gemaakt en
twee dagen later viel bij. Bij meting
bleek het dier 2.75 roeter lang.
De machinist H., liep op het ita-
tionsemplacemenl te Venlo rond zijn
machine, teneinde ze te inspecteeren.
Een groote schop gloeiende steenkolen,
die de stoker buiten wierp, kreeg de
machinist juist op het hoofd. Met
ernstige brandwonden overdekt, vooral
aan het hoofd, werd de man naar bet
gasthuis vervoerd.
Op vier verschillende boerderijen in
Cheshire (Engeland) is weer mond- en
klauwzeer uitgebroken. Op één boer
derij moesten meer dan 100 schapen
onmiddellijk worden afgemaakt. De
deskundigen gooien de schuld al weer
op overbrenging van de besmetting
van het vasteland af.
waarin hare bezittingen lagen, noodigde
openlijk de Indianen van de bergen
uit, om de landetijen der grondbezitters
te plunderen, waarop de gerechtsdie
naren van den gouverneur zelf de Ia»
Fietsen
PUROL
Op den Rijn bij Keulen veronge
lukte een motorschip, geladen met wijn.
Het schip zonk Bpoedig. De bemanning
JW««riiei»Mfcinirv-.toj.nwod.
aan land gebracht was, werd et een Qai j^wat pruimen maakl toteen genoegen,
woeste driükpartg gehouden. Daarbij
liepen meer dan twintig personen een 'kWordermeeOUdennethoudtQieqezona!
alcoholvergiftiging. Zij moesten in de
IpOUIS DOBBELMANtt
niet minder dan 5 sterfgevallen onder ROTTERDAM
hen te beticuren. Wordt Dlnsnsdaz vervolgd
