COMPUTE WONINGINRICHTING
R. K. Spaarbank - Amersfoort
Pianohandel S. DUUKER
Compleete Radio-toestellen
A. H. van Nieuwkerk
Vulpenhouders
Kantoorboekhandel
H. ELZET7AAR
Bel dan op No 42
Amersfoort
DE EEMBODE
R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor
Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 19 October 1926
Veertigste Jaargang
No. 58
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct.
KANTOOR: LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT. TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
Advertentiën 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid
bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór
8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
Fanatisme is een geweld doen aan
het verstand.
De Viering der Katholieke
Feestdagen.
Wij, Aartsbisschop van Utrecht eo
Bisschop van Haarlem, meeDeo de in
Ods Aartsbisdom en Bisdom gevestigde
katholieke eigenaren van bedrijven, kan
toren, wiekt Is en taken er op te moeten
wijzen, dat de bedrijfsschade, voort
komende uit de verplichting om op
uitsluitend katholieke feestdagen te
aluiteD, eertijds als geldige reden kon
worden aangevoerd voor ontheffing van
die verplichting. Nu echter door ccd
gunstige beschikking van Z. H. den
Paus het aantal verplichte feestdagen
voor ons is teruggebracht tot vier, te
weten Kerstmis, 's Heeren Hemelvaart,
O. L. Vr. ten Hemelopneming en Aller
heiligen waarvan de eerste twee als
algemeen christelijk erkend, hier verder
buiten beschouwing blijven, omdat slui
ting op die dagen door de wel is ge
waatborgd meenen Wij, dat er geen
reden meer bestaat tot bestendigirg
van de gewoonte, welke althar.s in de
grootere steden ingang heeft gevonden,
om op de beide laatstgenoemde feest
dagen geopend te blijven. Wij ver
trouwen daarom, dat alle in Ons Aarts
bisdom en Bisdom gevestigde katho
lieke bedrijven, kantoren, wiokels en
zaken voortaan op de Feestdagen van
Maria ten Hemelopneming en Aller
heiligen zullen sluiten,
H. VAN DE WETERING,
Aartsbisschop van Utrecht
i A. J. CALLIKR.
Bisschop van Haarlem.
Van Eemland naar
Vlaanderen.
door A. F. VAN BEURDEN.
lil
De trein loopt harder dan onze
telling en wij zijn al langs de o
blijfselen van hel Kasteel Macken, die
vlak aan de lijn liggen in den vorm van
'n Voorburcht, gebouwen, volgegroeide
grachlen en een grooten paardenkas-
tanjeboom. Dat kasteel had de rent
meester op een goeden dag laten
afbreken met torens en poorten en al,
zonder daarin zijn lieer te kennen, die
erg verontwaardigd was de geheele zaak
zoo ten gronde te zien liggen. De lijn
doorloopt nu lot Venlo een onvrucht
baar gedeelte van zandduinen, heide en
ontgonnen gronden, en ligt ver van de
dorpen. Men heeft haar aangelegd als
verbindingslijn, niet als gerief voor de
streek, wat gnolekcn is eene misgreep
te zijn. De lijn had gerust wat grooter
bochten mogen maken, maar 46 jaar
geleden meende men, dat het zoo
behoorde.
Venray ligt een half uur ver, Tienray
de bedevaartsplaats tamelijk kortbij,
Lottum weer ver weg, ürubbenvorst
weer dichter. Wij hebben geen tijd
om de kasteden die wc voorbij snuiven
te beschrijven. Wij rollen Venlo binnen
langs het Romeinsdie Blariacum. Prach
tig is dc volksage, dat Blerich door
den reus Blariacus gegrondvest is en
Venlo door den Romein Valuas of
vloeias, zooals de echte Venloonaar
zegt. Van Venlo naar Roermond of
Remunj zijn 22 K.M. De lijn loopt
bijna paralel met den grooten weg en
de Maas; - e drie hoofdinstrumenten
van 't Limburgschc verkeer, gaan har
monieus en eendrachtig tesamen, langs
de Limburgsche dorpen Tegelen metzijn
Holtmiiltle en het kort bijeengedrongen
Belfeld, dat echter evenals Reuver en
Swalmcn een verlengstuk, vol fabrieken
van gresbuizen en pannen heeft, Bij
Swalmcn ligt vlak onder bij het driftige
kronkelslroompjcdc Swalen, een bruut
brok van een achtkanten toren uit de
Xlle eeuw.
I Roermond toont ons zijn O. L,
Vrouwe Munsterkerk met koepel en
vier torens en den door den storm ge
schonden toren der Kathedrale kerk,
die alle moeite doet om met slankheid
en sierlijkheid den spot te drijven.
Van de offervaardigheid der Roer-
mondsche bevolking getuigt de nieuwi
H. Hartkcrk tegen over het station, die
aeheel met gillen opgebouwd is. Zij
heeft dc bijzonderheid, dat zij een
(koepel draagt, waarvan van binnen
niets te bespeuren is.
Wij verlaten Roermond, kruisen de
een groote bocht bij ons te blijven,
naar ze wendt zich daarna naar het
icbied van haar oorsprong, naar
ruisen. De groole weg is er echter
weer trouw met zijn boomenrijen. Langs
uit bouwkundig oogpunt onbelangrijke
en vervelende stations komen wij in
het land der pannenindustrie. Echt, in
het land der „lamackers" te Sittard,
van dc sigaren te Beek en zijn daar
mede in het golvende terrein van de
Zuidelijkste provincie van Nederland
met bloeiende dorpen op de heuvelen
of aan de sterkloopende beekjes, groote
landhoeven bij de ruime velden, met
mos begroeide ruïnes van burchttorens
en vervallen kasteden. Maar ook rijzen
er de hooge schoorsteenen en torens der
mijnschachten, waar men het zwarte
goud uit den bodem haalt en nieuwe
dorpen met vrcemdgebouwdc kerken
zijn verrezen. Limburgs Zuiden krijgt
een ander uitzicht, een ander karakter,
een andere aankleeding en jammer
genoeg andere zeden cn andere ge
woonten. Het Roomsche Limburg is
echter op zijne hoede cn aanvaardt
de vreemde invasie niet zonder tegen
maatregelen. Aan wie de overwinning
zal zijn, zullen de vólgende eeuwen
te aanschouwen krijgen, maar de Lim
burgers zullen het land van den 11.
Servatius en den H. Lamberlus niet
weder terug laten zinken in het heiden
dom onzer moderne tijden.
Wij schuiven nu met ccn breeden
zwaai het station Maastricht, een kop-
station volgensde vakmcnschcn, binnen.
Het gebouw is grootsch en ruim, weer
heel iets anders dan Nijmegen. Utrecht,
den Bosch of Amsterdam. Onze groote
stations gelijken weinig op elkander.
Waar Cuyper of van Heukelom gcr
bouwd hebben, zit er pit en karakte-
de andere vormen een staalkaart
van probeersels. Dat van Maastricht
mag gezien worden. Ook de groote
weg naar dc stad door Wijck. dc voor
stad met zijn miniatuurboompjes maakt
een aangenamen Indruk. De Maastrich
tenaar noemt deze straat met Franschcn
chique de Percéc. Van dc Percifc naar
de Maasbrug raast en rent alles, wat
automobiel! en motornjdt. van 't station
naar de stad langs de menigvuldige
reizigers en arbeiders uit Wijck en 't
""ückcrveld.
De Roomeinsche brug, de voorgang
er van deze, lag meer stroom op
waarts aan het waterpoortje tegenover
de wonderlijk opgetrokken Lievevrou-
wen-kerk met haar twee ronde dunne
torens en haar hoog zadeldak. Deze
steencn hogenhrug loopt van de groote
Stationsweg naar de Brugstraat en is
een hecht en sierlijk bouwwerk. Men
i al beweren, dat er voor de
schepen, die nog altijd komen moeten
meer ruimte moei zijn, dat ze te smal
is voor het verkeer, zc is en blijft een
prachtige ingang voor de stad. Wil
men meer doorvaariruimte, men verwijde
een der bogen, wil men meer verkeers
ruimte dan bouwc men een brug lager
ai tegenover de groote breede straat,
die naar de markt leidt en men is ge
holpen. Maar ccn dergelijk ecnige
brug te vernietigen, is onverantwoor
delijk. De Maastrichtenaars stellen zich
dan ook heftig te weer tegen zulke
plannen. De aanhouder zal hier ook
wel overwinnen cn men is vooreerst
nog niet aan 't afbreker, van dit eeuwen
heugend, hecht bouwwerk.
(Wordt vervolgd.)
Amersfoort
St. Nicolaa».
Men verzoekt ons plaatsÏDg
■olgende mededeeling
Wederom nadert de tijd
echte Hollacdsche Kinderfeest bij uit
nemendheid, het scboone St. Nicolaas-
feest. Hier in Amersfoort is dit feest
op de R. K. Jongens- en Meisjesscho
len in de laatste jaren zoo prettig ge
vierd; wat een vergenoegde gezichten
tooverde die goede Sint, dank
ijverige dames-collectanten, die
zooveel bereidwilligheid de gelden
de viering van dit St. Nicolaasfeest
bijeen wisten te brengen.
Ook dit jasr rekenen de besturen der
R.K. Jongeus- en Meisjesscholen wi
op hare onmisbare medewerkiDg io
zoo heerlijke en loonende taak,
tooveren van blijde kindergezichten.
De dames-collectanten worden
aan herinnerd uitsluitend bij Katholie
ken te collecteeren in de beide paro
chies van O.L.Vr. Hemelvaart en St.
iRoer, die nog
moeite doet om metlFranciscus Xaveriua. HET BESTUUR.
6emM»teb»grootlng.
rgemeeater en Wethouders hebben
den gemeenteraad aangeboden de ge-
meenlt begrooting 1927 met begeleiden
de rota.
en W. berioneten aan de io bet
vorig jaar bij de behandeling der be-
grootiog geuite wenscben, waarocdei
meerdere zijo, waarvan ook zij de
trvuUing gaarne zouden tegemoet zien.
Evenwel zien tij de kweine ecnigizioi
anders dan bel lid der tweede afdceling,
hetwelk meende te mogen betwijfelen,
tf belastingverlaging een gemeentebe
lang is, omdat zijns inziens op velerlei
o groote achterstand bestaat,
met voldoende aandacht wordt
geschorken. Zij loch achten de meeste
der uitgesproken wenscben niet te zgn
achterstand waaraan dan de gedachte
ten grondslag zoude moeten liggen,
teeds jaren te voren verwezen
lijkt hadden moeten zijn doch wij
dat de gcleldelgke vooruitgang
der gemeente, de grootere cischen.
-elke door het verkeer worden gesteld,
ooita de idiëele ontwikkeling der
maatichapj ij. vragen doen geboren
woideo, aan welker vervu.liog in ge
Icidelgken zin moet worden medege-
erkt.
Met den meesten ernst zoo schrijven
en W. hebben wij nagegaan in boe-
erre aan de vervulling van verschil
lende wenschen Won worden tegemoet
gekomen, waarbij wj echter voorop
stelde», dat de grondslagen der ge
meentelijke fiaar.ciïn niet mogen worden
aargelaat. Nu wij sedert eenrge jaren
voorrecht hebben, dat de rekenin
gen dezer gemeente met een voordeclig
saldo sluiten en de factor van de In
komstenbelasting met mgaog van 1
1026 van 1.55 t.t 1.45 is terug
gebracht, is het ooodzikeljk ervoor te
waken, dat geen teruggang io de ge
meentelijke financiën nicer plaats vinde
Inkomstenbelasting geen vcr-
hoogicg behoeft te ondergaan
Uit deze overweging vloeit voort, dat
slechts de meest urgente zakea worden
itgevoerd, waarbij wij wetende dal
iet ieder een geiijk inzicht over
meerdere ol mindere urgentie van
schillende zaken heeft een beroep
op Uwe vergadering doen om geen
andere posten, voor welke eventueel
door Uwe leden individueel mocht
worden gepleit, op de begrooting 1927
uit te trekken.
:ij meerdere gelden uitgetrokken
voor verbetering van openbare scholen.
r de brstrali g van het markt
plein (Het) hebben wij dit jaar oog geen
gelden uitgetrokken wel voor rioleering,
waarna dan nadat de grond zich zal
hebben gezet in 1928 tot vernieu
wing der bestrating kan worden over-
De opruiming van krolwoningeo en
verbeteriDg der volkshuisvesting heeft
e voortdurende aandachthet ligt
onze bedoeling bie-omtrent met
nadere voorstellen te komen.
Voor wegen- en stralenverbetering
wordt reeds sedert eenige jaren telkens
hooger bedrag uitgetrokken ook
t aangeboden ontwerp zijn de op
genomen bedragen weder aanmerkelijk
rhoogd.
Tot verbetering en uitbreiding van
openbare speelplaatsen is in het loopen-
de j '.ar van particuliere zijde reeds be
langrijk werk verricht; hiervoor thans
op de begrooting 1927 gelden uit te
trekken komt ons niet het meest urgent
Het uitgetrokken bedrag voor werk
loosheidsvoorziening is verlaagddaar
tegenover slaat echter, dat wij op den
Kapitaaldienst en ook op den gewone-
dienst voor verschillende werken, wi
uitvoering tevens de vermindering v
werkloosheid zal bevorderen, gelden
hebben uitgetrokken. Wij kunnen hier-
nog toevoegen, dat in voorbereiding
zijn plannen voor het maken van een
haven, waarvoor de noodige voorstellen
te zijner tijde zullen worden overgelegd,
Voor een goed onderhoud van ge
meentegebouwen is ook meer geld uit
getrokken.
Tot rioleering van enkele straten
hebben wij posten op de begrooting I
gebracht. I Do°» 30-60-90 ct.
Voor bet onderhoud der plantsoenen
woidt iedet jaar bet uitgetrokken bedrsg
veihoogd.
Het subsidie voor het Burg. Arm
bestuur, kan in overeenstemming met
de uitgaaf over 1925, t 5000 lager wor
de» uitgetrokken dan in 1926, waar
tegenover de kosten van verpleging van
krankzinnigen f 1000 meer bedragen
verband met onder verschillende
posten uitgetrokken werken, welke mede
de werkelofttheid verminderen, is het
itgetrckkea bedrsg voor werkverschaf
fing met f 10000 verminderd.
Evenals het vorig jaar is ook thars
het ontwerp der gemeentebegrooiing
f85 000 als wins'.uiikeering uit het El'c
tnciteitsbedrijf opgenomen. Znoals be
kend mag worden verondersteld betreft
het bier eene uiikeering vaa reeds ge
maakte winst en wel van de winst over
1025. Deze bedroeg f104 895 87. De
Gaslabriek gaf rchter over 1925 een
van 129.520.81, hetgeen voor-
lijk bet gevolg is van extra afschiij-
■n io verband met de nieuwe oven-
bouw.
e«o gelukkig verschijnsel, dat
de uitkomsten over 1926 van beide
bcdiijven: Gasfabriek eo Electricileitt-
bediijl z.ch gunstig laten aanzien, zoodat
over dat jtar ook de Gasfabn.-k met
een batig slot zal sluiten en het El
tr:c<teit»bedri|f zjn winstcijfer zal z
'erhoogd.
Ten opzichte der Gasfabriek valt dan
geen andere maatregel te nemeo, dan
zorg te dragen, dat weder reserve wordt
gekweekt. Ten opzichte van bet Elec
ir.c.teittbcdrgf meeoen rij echter goed
doen eene wflzigisg verlaging) ia de
tarieven aan re brengen.
Uit de oatwerp-begrooting van bet
Elrclriciltitsbedrijf cal men zien dat B-
W. bet wiostsaldo op (88 180 heb
ben geraamd. Zij vertrouwen dat dit
winstsaldo zal worden bereikt en aebten
dit noodzakelijk, omdat de Gasfabriek
in de allereerste plaats eigen reserve
zal moeten kweeken en de gemeente
ituitkeering voorloopig alleen
op het electnciteitsbedrijf zal zijn aan
gewezen.
Door een aantal bewoners der Bloe-
mendalscbestraat en omgeving was den
Raad bij adres van 28 Augustus 1926
verzocht maatregelen te nemen, dat de
brug, die leidt van den Hooglandschcn
weg naar de Bloemendilsche straat
zoodanige» staat worde gebracht, t
daarover zwaardere auto's en zwaardere
vracbtvoerluigen huo weg kunnen ne1
naar de binnenstad. AaDgezien de
stand van deze brug inderdaad slecht
is, hebben B. en W. op den kapitaal-
dienst voor 1927 een bedrag van
(20.000 uitgetrokken voor het maken
van een nieuwe betoobrug.
De financiën der gemeente laten nog
niet toe om thans gevolg te geven aan
de uitooodiging om een subsidieregeling
voor het bijzonder voorbereidend onder
wijs szmen te stelten. B. en W. kunnen
daarbij de urgentie daarvan niet hooger
stellen dan van andere in het ontwerp
wel opgenomen posten, te minder
zelfs in andere gemeenten, ter
bekrimpiDg van uitgaven, 1
stellen worden gedaan de subsidieering
van bet bijzonder voorbereidend lager
onderwijs te verminderen.
Voor Vreemdelingenverkeer wordt
voorgesteld een subsidie van ten hoogste
f 800. Tol den. bouw van een verkeers-
huisje met daaraan verbonden vaste
jaarlijksche subsidie van f 1000 voor de
exploitatie kunnen B. en W. geen vrij
heid vinden een voorstel te doen.
ïr is een verzoek ingekomen van
J. J. M. van Straelen, R, K. Priester,
Directeur van het meisjespatronaat St.
Lucia en het jongenspatronaat St. Theo-
n Embdeu, om bij de begroo-
1927 een bedrag ad f 150 be
schikbaar te willen stellen voor hel
patronaaU-orkest. In vei band met in
voiige jaren ten opzichte van andere
muziekverenigingen genomen besluiten
stellen B. en W. voor dit verzoek in
rilligCD.
en W. achten het gewenscht, dat
bet geven van school-bioscoop-voor-
stellingen buiten de onmiddellijke zorgen
van de gemeente blijft.
onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BRF.EDESTRAAT bij de LANGEGRACHT
des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7
tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur.
Dadelijk ingaande rente 3%, pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Havik 29 a Telefoon 773 Amersfoort
Steeds in voorraad gebruikte instrumenten
Aldegondestraat 105 107 Telef. 543 Amersfoort
Uitvoering meubelen volgens elk ontwerp
Specialiteit in betimmeringen
Prima uitvoering Vraagt vrijblijvend onze prijzen
i Vooruitgang In cijfer» uitgedrukt.
All b§l»ge der gemeentebegrooiing
zagen we een Haat, aangevende bet
totale bedrag aan gemeeoteljke Ine
n opeenvolgende jarei
opgebracht.
Totaal
Zielent. Per inwt
1914
f 280443 03'/,
24451
f 11.47
i915
288253 76
25321
11.32
1916
328605.47
25920
12 68
917
474372.7C'1,
26576
17.85
1918
523683 62
28777
18.20
1919
623936 48%
29736
20 98
1920
1035165.53%
30804
33.60
1921
1184211.23',,
31129
.38.04
1922
1381759.83%
32274
42.80
1923
1507953.61%
33098
45 44
1924
1484264.01%
34156
43.46
1925
138+461.15
34944
.39 62
1926
1383250.23'/,
35366
.39 22
HET ADRES voor alle soorten
Tevens reparaile s-
LAN6ESTRAAT 84 r TEL. 528
Herfstweer
BIJ guur, vochtig weder worden huid
en banden vaak ruw en schraal. Dit
verzacht en geneest men spoedig met
PUROL
De Burgemeester van Amcnkoi
maakt bekend, dat voor bet Nsjaars-
onderzoek op Vr$dag 5 Noven.b:i
1926, alleen zij behoeven te verschijnen,
die daarvoor een persoonlijke opren-
ping zullen ontvangen.
>nd van Melkveehouders hecfl
besloten, dat de melkprijs met 1 C:nt
per Liter zal worden veihoogd,
Nieuwe boeken in de R. K. Open
bare Leeszaal en Bibliotheek
r. Loenen. De gemeentewet tn vragm
en antwoorden.
Claassen. Jean Jacq Rousseau cn
zijn pedagogiek.
Histoire des Sovjets.
Ausems. Het ambt der vroedvrouw,
Dwars en Ve'heij. Ctitische beschcu
wingen inzake deo aanleg van een
veibeterden scheepvaartweg van Am-
sterdam naar den Boven-Rija.
Schatten. Familieboek voor onzen lijd.
Sapilns. Wijsheid uit het Oosten.
Kasteel. De biecht in de Katholieke
Kerk.
Op den Soesterweg geraakte
kind onder een auto, Het linkervoeije
werd overreden, doch blijkbaar heeft
bet klompje, dat bet kind droeg ver
hoed, dat de kleine zwaar letsel be
kwam.
Twee agenten merkten in de berg
plaats van de firma Van de Weg aan
de Scherbierstraat een gasslang in brand.
Door tijdig ingrijpen werd een felle
brand voorkomen, want in de berg
plaats bevond zich veel braidbaar
materiaal,
Maandagmiddag werd de brandweer
gealarmeerd aan deo Lageweg.
perceelen 7, bewoond door C. v. Nes,
9 en 13 fouragebandel Polhoven, 11,
bewoond door Berg, en 15, bewoond
door te Kulve stonden in vlam.
De brandweer slaagde er in m
kwartier zwaar werk het gevaar
uitbreiding te keereo.
Verzekering dekt maar voor een deel
de schade.
De bewoners van 't verbrande per-
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Langestraat 36
Voor uw kind vindt U bij ons steeds
een groote keuze in:
hoedjes, vesten, pull-overs, kouseo,
jurkjes, schorten, enz.
Bij ons gekocht!
Uwe kinderen steeds aardig gekleed!
ceel ontdekten dat een kistje inhoudende
ongeveer f 700 was verdwenen. Hiet-
i werd aangifte gedaan bij de politie.
Een door L. J. Hemels en Co. in
gediend verzoek om vergunning tot het
uitbreiden van zij» timmerfabriek door
bijplaatsing van een motor van 3 P.K.
in bet perceel Kamp no. 50, ligt op
de Secretarie der gemeente ter visie.
Zaterdag 30 October elf ure is er ge
legenheid ten Ramdhuize bezwaren iD
te brengen.
Men deelt ons mede, dat het plan
voor 't Gymnasium-jubileum vasteren
vorm begint aan te oemen. Io de plaats
van een Duitsch tooneelstuk werd een
Vlaamsch gekozen, o.l. «Mijnheer
Pirroen*, van Felix Timmermans en
Ed. Veterman. Ook zullen eeoige klas
sieke tafcreelen opgevoerd worden.
Financieele bijdragen gelieve men te
storten op het gironummer 53509 van
mr. S. Knoppers, Utrecbtscheweg 3.
De begrooting der gemeente Amers
foort voor het dienstjaar 1927 ligt in
de R. K. Openbare Leeszaal aan de
euwstraat voor ieder ter lezing.
De R. K. Openbare Leeszaal is
dagelijks kosteloos toegankelijk voor
alle personen boven 18 jaar,
