R. K. Spaarbank - Amersfoort Comt U eens luisteren. ^ianohandel S. DUIJKER Vulpenhouders Kantoorboekhandel Bel dan op No 42 DE EEMBODE ft. K. Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 14 December 1926 Veertigste Jaargang No. 74 Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers lOct. KANTOOR: LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG Advertentiën 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdap en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd Wees altijd vol goeden moed en droog uwe tranen. Dikwerf is een val het middel om gelukkiger weder op te staan. Valsche Beelden. In de Amertf. Post, het orgssn der anli-revolutionnaire partij, worden elice week «beeldengeëxposeerd. Meests! een pakkend stukje beschou wing der geschiedenis van den dag. met of zonder commentaar. Beelden ru, I ünnen schoon zijn. Mart dan moeten ze aan bepaalde eischen voldoen. Zulks is niet altijd 't geval, dat bleek ons dezer dagen, toen we in de Amersf. Post in de Beelden galerij 't stukje»De lenige rug* ont waarden. Daarin werd zoo min of meer te kennen gegeven dat de Roomsche kerk altijd voor toegeven is te vinden als het voordeel of vooruitgang kan brengen dat re haar beginsel verkoopt voor tijdelijk gewin. Er wordt daar niets meer of minder beweerd, dat »de Roomschen rimmer ten eigen koste voet bij stuk zullen houden». «Als eigen zaak er door ge diend wordt, schijaen Roomsche be ginselen steeds in nieuwe vormen te kunnen herleven*, heet het verder. En dan volgt er een opmerking over 't kroonprinselijk huweljk in België, die van weinig begrip van Roomsche leer en Roomsch recht getuigt en waarbij een uiteenzetting van het be sproken geval door Kanunnik van Noort, een gelecid moraaltheoloog, goed- prater ij wordt genoemd. We achten de uiteenzetting van Kanunnik van Noort van groot tut voor hen, die omtrent dit geval riet voldoende op de hoogte zijn en laten ze daarem hieronder in hoofdzaak volgen. Blijkens mededeelmgen, aldus Kanun nik van Noort, is aan den Belgischen kroonprins dlspersatie gegeven om een gemet-fcd huwelijk aan te gaan met de on katholieke prinses Astrid. Dit huwe lijk is gesloten voor en irgezegerd door den Aartsbisschop van Mechelen eigeo Bisschop). Hoe de Katholieke Kcik ovi mengde huwelijken der.kt, is niemand cea geheim ZtJ «verbiedt die overal me: g-oote strengheid» (Kerke lijk Wetb. can. ÏOOO) en .de O d i a rissen en a> dere zielenherders moeten le de g-loovigc:. daarvan slschrikken, zooveel zij kunne;, cn 2e indien rij ze niet kum n tegtr,houden, moeten zij met alien ijver bewerker, dat ze niet gesloten weiden l.gcn dc Ktbeden van God eu de Ke.ks (cao. 1164). Ieder oprecht kalbi luk betreurt hel natuurlijk, dat prii.s Leopold zijn oog liet vallen op een on katholieke prinses, en de Belgirche Kntchippe:: hebben zich dan ook van allen gelukwensch onthouden. Welke pogingen er doer d: daartoe aangewezen personen bij den prirs cn bij den koning gedaan rijn, om dit huwelijk te keeren, kan natuur'ijk niet aan de groole klok woideu gehangen Maar niemand heelt h-t t^cht te zeggen we hebben er niet van gehoord, dut is er niels tl haast uiets geschied. Men kan gerust zeggen de kerkelijke over heid heelt dit huwelijk niet kunnen keeren. Ten slotte is echter door Z. H. den Paus dispensatie verleend. Door den Paus. ZoDder pause'ijki volmacht kuDnen de Bisschoppen ni dispenseeren voor een gemengd huwelijk en de aangelegenh.den van vorstelijke personen zijn in elk geval aan_ den H. Stoel voorbehouden (car. 1557). Dat die dispensatie maar »zoo ge makkelijk, verkregen is, mag men nie zeggen. Vooreerst zijn uiteraard d; voorwaarden vervuld, die de Keikelijki Overheid stellen moet en altijd stelt, is dus de belofte gegeven, dat de t katholieke patlij hare wederhelft tl zal bemoeilijken in de vervulling ziji katholieke verplichtingen en dat alle eventucele kinderen katholiek zullen worden gedoopt en opgevoed. Vervolgens heeft de Geestelijke, die de dispensatie aanvroeg in geweten moeten verklateu, de vaste oveiiuiging te hebben, dat de gedane belofien ook vervuld zouden worden. En eindelijk is de toekomstige echtgenoot gewezen op zijn vetplichting, om naar best ver mogen te werken voor de bekeering zijner aanstaande wederhelft. Nadat dit alles geschl d was, hebben dc Paus en diens raadslieden de vraag te overwegen gehad: waarmee geestelijk belang Vorster huis en vi in Belg beter gediend zou zijn met een strakke weigering of met een toe schietelijkheid, die gaat, zoover zij vol gers het kerkelijk recht gaan kan. De Paus heeft het laatste -gekozcD. Wie duift zeggen, dat een tegenovergestelde beslissing redelijker of Duttiger zou ge weest s ijn 1 Waarbij men dan vooral twee dirgen niet uit het oog mag verliezen. Ten eerste, dat hier, wat bij ge mengde huwelijken zelden voorkomt werkelijk aanwezig was een billijke grond voor dispensatie, indien n.l. de essentieele voorwaarden waarover boven vervuld werden. Immers de Keik eikent, dat zeer brperkle keuze redelijke grond vnor dispensatie uitmaakt (niet speciaal voor een ge mengd huwe'ijk, maar in hel a'gcmccri. en welke jonge man is, alihans tegen woordig, in zijne keuze beperkt als een katholieke kroonprins Men kan over die beperkingen verschillend oordeelen ze bestaan feitelijk en vor- geen gering beletsel voor een ge lukkig huwelijk. n tweede, dat hier aan de eischen hel katholiek beginsel in niet ge- male tegemoet gekomen wordt veiicbillende bladen heelt gestaan, irinses Astrid na haar huwelijk op rustige wijze ernstig kennis zal nemen den katholieken godsdienst en dan loedelijk ka'holiclc zal worden, 'e hopen liet natuurlijk van harte, rzullen het moeten afwachteD. Zulke dingen worden natuuilijk niet officieel btkend gemaaktmaar zou hei met zeer g' ed mogelijk zijn, dat aai Z H. den Paus is medegedee'd <le gezindheid Uer prinses is deze. dat zij na haar huwelijk zich in deo katho lieken godsdienst zsl laten onderrichten, en dien zal aannemen, indien zij zijrc waarheid overtuigd wordt - dat misschien ook deze overweg de gegronde hoop n.l. op de bekeenng der prinses, den Paus tot de grootst mogeijke toegcirt jkheid bewogen heeft Van deo eenen kant kan men van een onkatholiek, zoolang deze het Roomsche geloof m g niet ernstig herf; leetcn kennen, redelijkerwijze r.ict meer vragen dan de heli lie: ;k zal het Katho lic'smc brstudeeren e:i het omhelzen, indien ik overtuigd anderen kant leert deo .dcrvindirg.dat iemand, die eerlijk en opricht de waar heid van het,Katholicisni? wil onderzoe ken en daarbij in een kaïhotieke om geving komt, haast altijd van zijne waaihnd overtuigd wordt. Maar was het niet beter geweest, zoo dat alles vóór hei huwelijk geschied kerkelijke ceremon'tia toestaa", echter altijd met uitsluiting van het cpdragen der H, Mis.. De Huwelgks-mis en de daaraan on afscheidelijk veibonden huwelijkszegen, kunnen derhalve volgers het Kerkelijk Recht bij een gemengd huwelijk nooit worden toegestaan. En de bladen heb ben dan ook reeds vermeld, dat zulks bij het huwelijk van den kroonprins niet Waarom de bevoegde kerkelijke Overheid in dit bijzonder geval toe staat, wat zij anders leo minste in ons vaderland, waar energische stijd legen hit gemengde huwelijk in de allerhoogste mate noodzakelgk is ner veroorlooft, laat z.ch gemskke- Ijk bevroeden, als men weet. dat zj het al'ccn kan toestaar, wanneer uil de weigering «grooter onheil te voor Het Ijkt manhaftig, hoog van den toren te blazen in de zestiende eeuw verdroeg de Paus den afval van heei Engeland liever dan toe te geven aan de eischen van Hendrik III. Waarom thans zooveel toege; fljkbeid jrgecs dezen vorsten-zooo Maar de gevallen staan geenszins gelijk. Destijds ging het om de ongeldigvciklarmg of ont binding «is een gc dig huwe'.qk. Dat V a de Paus met, gebnnden als hj is door bel goddc'jk rechtsWat God vcreemgd heeft, zal de mensch niet tcbcide.v» Daar moest de Paus zeggen .Non possumus., wat ook de gevolgen mochten wezen. Hier gaat 't om 'ii zaak van keikcljk recht en dan stcit zich natuurlijkerwijze de vraag, wat is er meer ta het belang der zielen en van de Keikhandhaving der wet of dispensatie We leven niet meer ia de zeatiende eeuw er. dc omstandigheden zijn lang niet gelijk. Maar toch zou ik willen vragen leert met jjisl de geschiedenis van Hecdnk VIII, san hoeveel belang het voor de nelen kan zijn een vorst niet van de Kerk te vervreemden Dat heid ct het goddelijk recht piiji geven, maar wel rm toe te geven, r liet Kerkelijk R.cht dat gedoogt. „Bestaat God of niet?"" Ongetwijfeld! Doch waar de begin selen gehandhaafd blijven, doet hij. die het beste oiet krijgen kan, menigmaal standig zich met het minder goede tevreden tc stellen. Een oprecht gemeende overgang tot de Katholieke Kerk vraagt rustige trweging en dus niet al le krappen tijd. Begrijpt niet eik verstandig mensch, ,t een serieuze overgang na het huwe- ijk verre de voorkeur veidient boven eene overhaaste of e.g. diplomatieke .bekeering Elk verstandig mensch bcgiijpt, d de Paus zich niet kan uitlaten over d Hieven, die hem geleid hebber. E i goed katholiek stelt vertrouwen leiding des Pausen, ook zonder dtei motieven te kennen. We hebben boven gezegd, dat de toeschietelijkheid des I'.usen gaat, zoo volgens het Kerkelijk Recht gaan kan. Indien, na de vervulling der essen tieele voorwaarden, voor een gemengd huwelijk dispensatie gegeven is, blijft het sluiten van zulk een huwelijk betreurenswaardige zaak, maar h r een or geoorloofde of zondige daad. Daarom mag bij zulk eeo huwelijk de eigen Pastoor of de eigen Bisschop zijne medewerking verleenen. Die mede werking, bestaande in het afvragi aanhooren van de huwelijks instemming, voor een geldige huwelijkssluiting ïdzakelijk, can. 1102. Deze noodza kelijke medewerking mag debetrokken Geestelijke, na verleende dispensatie, niet meer weigeren, omdat hij anders de door het hoogere Gezag verleende dispensatie illusoir zou maken. Canon 1102 zegt: Bij gemengde hu welijken «worden alle gewijde kerkge bruiken verbadenindien echter uit vei bod grooter or lieil te voorzien mag de Oidinaris iets van de gewone tjo. 1 de w Er verscheen dezer dagen een keurig >ekje onder bovenstaauden titel. Het geschreven door dr. Sloet met mede- werking van rector Boerma; en aange boden aan alle denkers. Het is eigenlijk het eerste gedeelte in een werk, vroeger reeds uitgegeven i al lang uitverkocht, getiteld: «God, Christerdnm en Keik., Het was, naar meen, d;. Sloct's eerste werk, jrugd- ik dus, maar dat niettemin dc tijpe vrucht was van een helderen geest doordrtugende lululie, i werkelijk te betreuren zijn geweest wanneer het onder het stol der vergetelheid wate verloren gegaan. Daarom heeft pas'. Sloet, op instigatie van verschillenden, en met kundige medewerking van rector Boerma, Int eerste deel opnieuw ter perse gtbr, cht, zorgvuldige omweiking door schrap ping en bijvoeging. En wij mogen het begroeten als een kostbare winst voor onze fundamenteels apologie, die thans, dan ooit noodzakelijk is, nu hel ongeloof met kracht eo woede de rots n geloof en godsdienst tracht te dergtaven tol in de diepte van het Gods-geloof. Immers, men duift het bestaan het geloof aan een Godheid, dat volgens het boekje, zij het ook in primitiefsten vorm, zelfs oi der de wildste volkeren, altijd bestaan heeft, illrdig uit te roeien. En dewijl de moderne wetenschap, die als wetenschap o.b. moet opbouwen, begint met de ontkenning van het oer- bestaan van God, uit Wien emaneert alle licht en kennis, en op Wien steunt al het geschapene, daarom mogen wij dankbaar zijn, nu ons gedegen pont' wetenschap wordt geboden. Het boek vraagt de aandacht alle denkers, (en wie zou zich daar onder niet willen scharen van g« geloovigen en ongeloovigen, van twijfi laars en zoekers. Eo het verdient die aandacht onbetwist door zijn helderheid van betoog en zijn krachtige, vloedige bewijsvoering. Het it i bescheiden omvang een rijkt ling van wapenen voor ieder. '.Vat zijn aard betreft, onderscheidt het zich van de meeste andere apolc- geiirche geschriften dcor ztjo origioeele bewijsvoering. Waar in den gewonen regel het bestaan van God wordt af geleid uit de schepping, uit de natuur en haar wor.deibare werkingen en men dus concludeert van het geschapene tot den Schepper begii t men hier met de hypothetische stelling 'indien er een God it. moeten wij z^n bestaan kunnen kennen, moeten er bewijzen zijn, waaruit ons verstand zonder buiten gewone moeite en met genoegzame zekerheid tot bet bestaan van Gcd kan besluiten.» Welnu, die bewezen worden aan de hand gedaan in overstelpenden overvloed. In het l«ie Hoofdstuk virder. we gerang-ch.kt gesehiedkundige be w ^zen ia het 2de redekundige, in het 3de imclogiuke. in het 4de theclo- giseke, terwijl in het 5de gchar.deld wordt over den vooroaamsien vorm van gcdloochening het empirisme. Wij kunnen, belaas l^'geen gedetail leerde beschrijving geven van de uit voerige bewijsvoering die gemakshalve Op het einde nog in gecondenseerde- vorm wordt herhaald lo. omdat deze in een courant m.nder >p haar plaats is, 2o. omdat wij biermede gevaar zegden loopen inbreuk le maken in het logisch verband, dat sluit als eer bus. Mjn doel ts enkel, de aandachi te vestigen op een weik. dat nu eeet in ijn vasten garg en serene rust ei kalmte verte uitgaat boven zooveel geschrijf der laatste tijden, en dat zoo bfcooder aarb;velc. swaardig i», omdat het de resultante is van diepe gedachten geboden in een vorm, die haar be grovelijk maken voor een ieder. Somtijds zou men zelfs, gezien de overstelpende bewqzen-voorraad, kun- denken aan een .enfoaccr une porte ouverte», een bestorming van een open deur, een verdediging van waarheden, katholieken en hel meerendeel der andere chiistenen niet zooveel be- wijskiacht behoeven, maar men vergete lo. dat er tegenwootdig zoo veel ongeloovigen rijn, wien niet aileen alle Godsbegrip ontbieekt, hun ongeloof met alle macht trachten le propageeien, 2o. dat dit g - schrift bedoelt te zijn een arsenaal bevattend een rijkdom van wapenen tor keuze voor den strijder voor het geloof. Moge hst in veler banden komen Hel ral den gelor.igcn denkers eei veil'ge gids zijn, en den ougtlooviga een licht, schoon en heider als een R. K. KIESVER. RECHT EN ORDE TE AMERSFOORT Uitnoodiging voor de vergadering van alle R. K. Kiezers, te houden op Vrijdag 17 Dec., 's avonds 8 uur in St. Jozef, aan de Lievevrouwestraat. Spreker: de heer J. G. SURING, Lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal, over De aanstaande verkiezing voor de Provinciale Staten. HET BESTUUR. onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 ot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur. Dadelijk ingaande rente 36/,o pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. KassierAmsterdamsche Bank. Zonder eenige verplichting demonstreert men L' gaarne de Radiotoestellen vanaf 1150.— compleet mei 4 Philipslampen, Varta Accu, Dr. Nesper Luidspreker, enz. DESVERKIEZEND GEMAKKELIJKE BETALINQ. Havik 29 Telefoon 773 Amersfoort Amersfoort. F. B. F. STROETMAX, em. pastoor. Verkrijgbaar bij Teuiiogs' Uitgevers- Maatschappij. 's-Hertogenbosch. Prijs flOO, Amersfoort De R. K. Kiesvereenifling Al maar door blijkt klaar eu duide lijk, hoe weinig gezonde belargstelliog er bij ons huist voor de politieke orga nisatie. Wanneer de menschen aan onzeo kant niet gaan best ffen dat ze hun plicht verzaken door de R K. Kiesverceniging hoogstens door 't betalen v kwartje per jaar en wat afbrekende Crltink te steunen, geeft al't wei zorgen van actieve bestuuiders Wat in or.s kiezeiscorps ontbreekt is dc geest, die leven breugt. Technisch zit de R. K. Kiesverceni ging als organisatie goed in elkaar. Zij beeft een reglement en een pn a am naar den eisch des tijds same gesteld, aanvaard. Daarin :s vastgelegd en bepaald al wat noodig en wenschc- lijk is voor een goeden gang van zaken op politiek gebied, 't Contact tusschen ticzeis cn gekozenen is practtsch ge- -egeld, zoodat voorkomen wordt dat de ledenvergadering misbruikt wordt het loslaten van allerlei vage be schuldigingen en aanmerkingen. Maar zooals is gezegd de geest breekt. Hoogst onaangenaam doet het aan met de wetenschap van dit alle moeten hooren, hoe de stuurlui aan wal bedillend staan te adviseeren «Er moet veel meer gedaan worden- roept er een, die zelf, oa herhaalde aansporing, niet te bewegen is t doen. Prcpagar.dajmaker prijst een ander aan, die nader tot de ontdekking komer d dal propagaoda-roaken nog iets ander, dan prateD en critiseeren in een gadering, verschrikkelijk druk is er. •olhandig, wanneer men zijn hulp vraagt. «Contributie moet wordeD verdubbeld dan kan er meer gebeuren*, meent een derde, vurig democraat, die niet inziet dat onder de huidige Kieswet de Kies- vereeniging het eenige middel is voc-r den kiesgerechtigde om zijn voorkeur bepa|eo en dat dus geen geldelijk beletsel mag worden gesteld voor hen die in de kiesvereenigir.g willen. Iets wat met het vrouwenkiesrecht en dub bele contributie toch zou gebeuren en zeker niet democratisch metterdaad is. Feit is, dat in de R K. Kiesvereeni ging geen standsverschil heerscht, dat allen daar R. K. Staats- en stadsbur gers zijn, vereeofgd cm de behaiti ging der algemeene belangen, in over- ecGstemmiog met de Katholieke begin selen te bevoideren. De vergadering der R. K. Kiesver ceniging kan en moet dus een beeld ven van ons Roomsch volk in zijn er verscheiden schakeering. Gymnasium. De feestcommissie voor het gy, ïm jubiteumj deelt ^ons nader mede, dat de receptie op Maandag 20 Dcc. Amicitia nog niet definitief is ge- ■geld. Wel is bekend, dat na de cfficieele openirg door den Burgemeester namens liet Gemeentebestuur, de Rector deieest- de zal houden en dat daarna de Minister vau Onderwijs, die waarschijn lijk zal komen, het jubikeicnde gyra- ium zal huldigen. Zaterdag 18 en Zondag 19 Decem ber wordt in Hotel Monopole een ten toonstelling gehouden van Fracsche grafische kunst. Eotiée voor niet-leden der vereeni- ging voor kunïtbeschcuwirgen 25 cl. Ten overstaan van notaris Knoppers worden geveild Pete. 1. Wei- en hooiHud in den lidpolder te Ecmnes J. E. van Nie f 8000.-. Perc. 2 en 3- Wei- en hooiland in den polder de Haar te Hoogland K. Twillerd Bunschoten f8500. Perc. 4. Bouwland a. d. Liendcitsche weg tc Amersfoort J. Malestein f820. Perc. 5. Een malenportie le Hoog land J. Ph. de Mon;c Verloren te Zeist f 1420.—. De Mariavereeniging organiseert St. Aechten een lichtbeeldenavond op Woensdag 15 Dec. over St. Fraociscus v.Tn Assitië. De ZeerEetw. Pater Arts HET ADRES voor alle soorten •r Tevens reparatie H. ELZET7AAR LftHQESTRflftT 84 J- TEL. 528 Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort, zal de beelden op het doek toelichten. Eenige heeren stelden zich disponibel nm dezen avond met muziek op te luisteren. Entree is vrq voor alle R. K. vrouwen en meisjes boven 16 jaar. 's Middags is er plaatsbespreking. Inschrijving Dienstplicht. De Burgemeester van Amersfoort maakt bekend, dat in Januari a.s, voor den dienstplicht moeten worden inge schreven personen, die geboren zin in jaar 1908. Voor de aangifte ter inschrijving zal in het bijzonder gelegenheid worden gegeven ter gemeentesecretarie op Maandag 3 Jar.uari 1927, voor hen wier geslachtsnaam aanvangt met de letter m. G, op Dinsdag 4 Januari 1927 hen, wier geslachtsnaam begint de letter H t.m. P cd op Woens dag 5 Januari 1927 de overigen, telkens n des morgens 912 uur. Limvio-Nieuw8. Het is Limvio gelukt het sterke «De Meer* te Amsterdam op eigen terrein met 32 te slaan. Dit is wel een prestatie die genoemd mag worden. De kans dat Limvio tot den het volgend jaar te formeeren, eerste klasse wordt toegelaten, is daarmede fiink gestegen. Na een 2—0 voorsprong der Amers- foorters maakte «De Meer» nog voor rust gel$k (2—2). Na de thee wist Limvio ,iog een maal het doel te vinden -2, met welken stand het einde kwam. Het 2e elftal deed van zich spreken door L.V.V. te Laren met 2—1 te kloppen, en hebben zich door deze overwinning weer op de eerste plaats van het rargljjsije genesteld. Limvio 3 leed tegen het forsche S.D.O. 2 en 30 nederlaag. Een vol gende keer beter, Llmviolen,

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1926 | | pagina 1