y&iavrne/n DE EEMBODE R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Vrijdag 17 Juni 1927 No. 23 Een en Veertigste Jaargang Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwaitaal. Prijs per 3 maanden 11.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct. KANTOOR: LANOEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAQ- EN VRIJDAOMIDDAO AdvertentiEn 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. AdvertentiEn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd Zij die de kwantiteit najagen, letten niet op kwaliteit. Eemnes in 1568. Door A. F. VAN BEURDEN. Goed twee en een half uur Noord west vsn Amersfoort, een half uur ten Noorden van Baarn, ligt Eemnes in twee aaneensluitende gedeelten Eemnes Buiten en Eemnes Binnen, in de groene polders langs den hoogen Dijk. Zijn naam is met bet voorvoegsel Eem gesierd, niet alleen om het te onder scheiden van andere Nes-sen als de Nes op Ameland, de Nes onder Utin- geradeel, onder Dongeradeel, onder Akersloot, ODder Pingjum, onder Ouder kerk, onder Schagen, onder Linschoten, Loenen, Hagestein, Noordwijk, Lex- mond en llpendam, waarbij nog de noodige polders komen. Er was dus wel reden, om het voor voegsel Eem er bij te zetten, te meer waar de gemeente in de polders latigs de Eem een altijddurend middel van bestaan vond, dat echter door het in dringende water vaak groote zorg ver- eischte. Eemnes telt plm. 1700 inwoners. De begaafde schrijver Pluim heeft de lezers van De Eembode al dikwijls perfect ingelicht over het wel en wee in vroegere tijden van het Kerngebied hij zou wellicht beter de taak van voor lichter omtrent Eemnes kunoen ver vullen maar niettemin heb ik niet kunnen nalaten, om ook het een en ander dat ik erover vond in de echte antieke schrifturen hierbij te omschrijven. Zooals alle gemeenten om Amers foort en Amersfoort zelf, bielden|deze in het midden der XVfe eeuw en nog veel later, zelfs tot begin der XVlIe vast aan de Katholieke leer. Wel was er door de ruwe tijden, door ingeslopen misbruiken bij het be zetten der pastoorsplaatsen, door den verren afstand der bisschopszetels en andere oorzaken hier en daar eene ver slapping ingetreden in de bediening der parochiën en het nakomen der ver plichtingen bij het volk. De invloed der opkomende nieuwe leer, die de banden losser maakte, eigen gezag in de leer aan een ieder gaf, het vasten, kerkbezoek, oorbiecht, sacramenten afschafte of niet verplichtend stelde won de lakschen, lauwen en twijfelaars, zoodat in de parochies, waar de herder nalatig was, het rechte geloof verging. De Kerkelijke Overheid had dat ge zien en er werden overal onderzoekin gen ingesteld, hoe het met het gods dienstige leven op de dorpen stond. Op sommige dorpen in Eemland ge schiedde dit in 1568 en 1569, te Eemnes J}mundijks\\ap 11 en 12 Maart 1568. In 1568 was Heer Peter Simons, geboren in 1540, pastoorjder Roomncb Katholieke kerk kerkmeester was Cor nell's Meyoards, geboren in 1535, oud kerkmeester Henricus Wegensz, geboren in 1496, oud-kerkmeester Ghoesen Gijs- bertsz, geboren 1515, oud-kerkmeester Gbijsbert Meynsz, geboren 1518, Peeter Tbymansz, koster en schoolmeester, ge boren 1524, Jan Henricy, kerkmeester geboren 1533. De kist met archieven stond in de kerk bij het altaar en was met drie sleutelen gesloten. Maar de archieven, ook over het bezit der kerk waren ver dwenen, terwijl de pastoor van zijn in komsten niet kon leven. Het onderzoek over den toestand in Eemnes Binnendijks liep over heel punten, over den pastoor en zijne komsten, over de kerkmeesters en herbergbezoek, over den koster en onderwijs. De verschillende getuigenissen c den pastoor loopen niet ten zijoen deete uit. Hij woont met zijn moeder en zuster te samen, hij was nog jong, 28 jaren pas en lustig met de jonge lieden, bij dronk wel eens een glas bier, maar nooit te veelhij preekte goed, gedroeg zich eerlijk in den or gang en deed zijn plichten, hield zijl doopboeken bij, een getuigenis, dat vooral in die dagen van beroering gun stig mag genoemd worden. Hij was in 1568 vier jaren in diening en was er alleen. Hij kreeg elk huis 10 stuivers 's jaars, samen iets van 30 gulden, maar zijn v ganger Heer Willem Ariaans had mc om bet bijeen te krijgen wat hem uit den ontvangst van Zydtweynd bij coord met 60 gulden 's jaars toegelegd was. Daaromtrent waren geen geschrif ten te vinden. Hij kreeg daar 44 gulden voor met een daalder hoogtijdsgeld, alles roet nog 10 gulden verval schamele betaling is. r waren 250 communicanten min of meerbij had ze omtrent Paschen allen opgeteekend. Hij leest Zondags en beiligendasgs en drie dagen de H. Mis. De koster die sinds 1561 in functie as, hield school en leerde 34 kinderen lezen, schrijven, zingen, wel naar zijn 'er. Hij kende geen Latijn. De ge- te stelt hem aan. Hij krijgt 26 gulden salaris en heeft een «wljff met drie kynderen.< de kerk was een H. Sacraments huisje dat met sleutels gesloten werd. Wanneer de pastoor of een geestelijke afwezig was, nam een Minderbroeder Amersfoort den dienst waar. r was eenJH.Cruysaltaar, een O. L. Vr.altaar, een St. Petersaltaar. De pastorie werd beurtelings vergeven, s er een vacature was, door den abt in Sint Paulus en den Paus. Er waren destijds in Eemnes Binnen dijks 60 hulzen. De pastorie lag kort bij het koor der kerk. voetondwzoet J.van DI.JK angvstraat 118 AnCRSfOORT Binnenland 0e Zuiderzee. De totale kosten van de afsluiting der Zuiderzee worden geraamd op 90 millioen gulden. bereiken voordeeleo door het veranderen van het zoute in zoet w door de verbeterde afwatering voo omliggende provincies, door het vallen van het onderhoud der tegen woordige Zuiderzeedijken, door de mo gelijkheid in droge zomers zoet water uit het IJsselmeer in de polders te laten, enz. worden geraamd op een kapitaalswaarde van 120 4 150 millioen gulden. De afsluiting van de Zuiderzee is dan ook op zichzelf, zonder de drooglegging van de vier ontworpen Zuiderzee-pol ders, economisch verantwoord en af sluiting en drooglegging zijn ook financieel gescheiden gehouden, dat de kosten van de afsluiting in toekomst niet zullen drukken op het nieuwe uit den bodem der zee te ver- ijzen gedeelte van Nederland, Tegelijk met de afsluiting der Zuider zee wordt de eerste polder (Wierioger- meerpolder) drooggelegd. Reeds is met de werkzaamheden een aanvang ge- ongeveer zeven jaar zal hier door ongeveer 20.000 H.A. cultuurgrond meer in ons land beschikbaar zijn, welke grond volgens de berekeningen va staatscommissie-Lovink zeven jaar daar normale opbrengst zal opleveren. Ter bestudeering van de beste wijze van cultiveeriog, wordt thans een proef- polderlje van 4 H.A. nabij Andijk aan gelegd, dat binnen korten tijd gereed zal komen. De kosten van de aan te leggeo polders worden geraamd op ongeveer 454 millioen gulden, waartegenover eeo geschatte opbrengst (kapitaalswaarde) lat van 510 millioen gulden. Op bet oogenblik zijn bij de Zuider zeewerken bijna 2000 arbeidskrachten te werk gesteld. Zij komen uit alle deelen van ons land. Voor het steen- zetten, een vak, dat men niet zoo spoe dig leert, zijn in ons land geen vol doende arbeidskrachten. Reeds zijn eenige Italianen te werk gesteld en zullen spoedig waarschijnlijk eenige Spanjaar den volgen. Binnen afzienbaren tijd zal een vrucht bare provincie aan ons land zijn toe gevoegd, niet door oorlogsgeweld, doch resultaat van kennis van Neder- landsche geleerden en Nederlandsche ingenieurs, gepaard geaode met energie en volhardingj: een vredeswerk ons land waardig. Onze Landbouw. De voorzitter van de Groninger Mij. van Landbouw, heeft de toekomst tal van landbouwers weinig hoopvol genoemd. Het jaar 1926 gaf in het ressort der Gron. Mij. v. Landbouw een onvoldoen den oogst, die grootendeels voor lage prijzen is verkocht. Sprekende van de déconfiture van de Groninger Zaaizaadvereeoiging, die voor de Groninger boeren een aderlating van meer dan l millioen gulden beteekende, merkte spr. op, dat het eeu buitenge woon kostbare les is geweest, die ge leerd beeft, dat de graanhandel voor de coöperatie een zeer gevaarlijk terrein is. Spr. hoopte, dat bet vertrouwen in de ccöperatie bij de landbouwers door deze ramp niet blijvend zal blijken te zijn geschokt. Vervolgens stond spreker stil bij de vooruitzichten van den Nederiandscheo landbouw, die hij somber noemde, om dat het steeds moeilijker wordt voor de productie afzetgebieden te vinden door de overal oprijzende tariefmuren. Een lichtpunt is het, dat de leden van de economische conferentie te Genève eenstemmig tot de conclusie zijn ge komen, dat er aan den rampzaligen tarievenstrijd een einde moet komen en er geleidelijk naar verlaging der hooge beschermende .tariefmuren dient te worden gestreefd. Autobueien. Door Ged. Staten van Utrecht zijn autobus-concessies geweigerd aan M, C. v. d. Wal te Amsterdam voor :n autobusdienst UtrechtAmersfoort i UtrechtBilthoven Hogerwerf en Co. te 's Gravenhage lor een autobusdienst Amersfoort Utrecht. De vergunningen zijn geweigerd op de volgende overwegingen dat aan J. Leguit te Soesteiberg ver gunning is verleend tot het in werkiog houden van een autobusdienst Utrecht- de BiltHuis ter HeideSoesterberg Amersfoort en omgekeerd dat door dezen autobusdieost, als mede door tramdiensten en door den spoorweg UtrechtAmersfoort, vol doende in de veikeersbehoefte op het traject wordt voorzien, zoodat aan in werking brengen van een ni( autobusverbinding geen behoefte be staat. Het wegenfonds. In de Tweede Kamer heeft de Minister van Financiën medegedeeld, dat April en Mei reeds f 4.600 000 vai Wegenbelasting iB ontvangen, zijnde toevallig het bedrag van de raming het geheele jaar. Verwacht wordt lat over dit jaar deze behsling in het geheel 6 millioen zal opbrengen. R. K. Radio. De Aartsbisschop en Bisschoppen in Nederland achten zich verplicht de katholieken van Nederland er op te wijzen, dat met 1 Juli 8.s. zal ver schijnen de R. K. Radio-Gids met vol ledige programma's, zoodat er voo katholieken geen enkele reden i bestaat zich te abonneeren op de trale radio-gidsen. Uit den Omtrek BARNEVELO Ia den gemeenteraad werd besloten het percentage der plaatselijke inkom stenbelasting 1927-28, dat thans 1.45 bedraagr, te verhoogen en op 2 pet. te brengen. Op verzoek van A. Letb, te Voort huizen, wordt besloten hem, ingevolge artikel 13 der L.O.-wet een vergoeding te geven vanaf f 1.50 per maand en per leerplichtig kind, voor het bezoeken der R. K. school alhier. Bij de rondvraag toonde de heer Verhoef zich voor de nieuwe tolgeld- regeling daokbaar, maar niet voldaan. Thans moet elke berijder van een voer tuig een abonnement bebbeo, terwijl spr. het billijker zou vinden, dat alleen het hoofd van bet gezin zoo'n kaart noodig had, om al zijn buisgenooten vrijdom van tolgeld te verschaffer. HOEVELAKEN Op den Hoogenbrink had eeB aan- rijding plaats tusschen een motoi- en een wielrijder, W.R., Stoutenburg, kwam op zijn rijwiel gezeten, vanaf de Hooge- brink- iceg aangereden. Op het oogen blik, dat bij aldaar den straatweg zou oversteken, kwam vanuit de richting Terschuur een motor aansnellen. Door dat 't uitzicht op den straatweg aldaar door het hakhout belemmerd wordt, had R. den motor niet zien aankomen en werd bij door dezen omvergereden. Klagende over hevige pijn in de linker heup, werd hij door een passeerende auto naar zijn woning gebracht. Dr. v. Lent te Nijkerk verleende geneeskun- jdige hulp. NVHUL5KO AMfOSfOOPT De te Den Haag gehouden Roode Kruiscollecte voor de stormramp heeft ruim f80.000 opgebracht. Het aantal slachtoffers van de storm ramp is tot 9 gestegeo. Er is bij bet 6e slachtoffer uit de buurtschap Beltrum. ij een gasontploffing te Oberhausen werden elf arbeiders min of meer ernstig gewond Eén hunner is reeds overleden. NIJKERK De opvolger van den heer F. Kort- lang J.Ezo., te Ermelo overleden, als lid der Prov. Staten van Gelderland, is de heer D. v. d. Bunt Mz„ alhier. De herdenking van het 150-jarig bzstaan van Nijkeik's Klokkenspel ge schiedde zeer feestelijk en ging gepaard met de aanbieding van een nieuwe klok namens de burgerij aan het ge meentebestuur door een daarvoor ge vormde commissie. m aan de viering luister bij te zet- hield in den voormiddag de Alg. Nedcrl. Klokkenspelvereenlging hare jaarUjksche algemeene vergadering in bet Nutsgebouw onder leiding van Dr. J. Caspari. De optocht, die in den namiddag door Nijkerk's straten trok, was zeer aardig. Natuurlijk was »de klok« hierbij het leidend motief. SOEST GeborenGerrit Coraeiis, z. v. C. Kuijper en L. v. d. Brink Gerarda Anna, d, v. A. Bult en A. Blanken Matchinus, z. v. J. Hodde en A. Gring- huis Mathilda Petronella, d. v. M. de Jong en P. de Ruljgt Fenna, d. v. J. H. A. v. Vuure en G. Tebbenhof Aaltje Hinke, d. v. A. Frankena en G. Weener. Ondertrouwd: J. Degec- 'jamp en W. v. Holten G. A. J. Maris en N. Roorda. GetrouwdH. v. d. Brink en A. M. Badjes. Over leden Gerritje Teunissen, 74 jr., eebtg. G. A. Stork Harroannus T. Slot, 60 jr., echtg. v. M. C. v. Knotsenburg Jan C. Bedijs, 2 jr. Nicolaas F, Lim, 55 jr., echtg. v. W. A. Bergsma Cornelia C. Schonegevel, 64 jr., echtg. v. A. Kijlstra. In den nacht zija laaghartige indi viduen bezig geweest en hebben op verschillende plaatsen in de gemeente veifpot en kwast gewerkt, a, heeft men de kerkdeuren der R, K. kerk aan de Steenhofstraat het navolgende besmeerd »God is het kwaads en «Godsdienst is domheids, Evenzoo de deuren van het gemeente huis, alwaar op stond«Politie stlks enz. Voorts nog op eigendommen van den heer Iburg, Mets en onder het viaduct van den Ned. Locaalspoorweg m bet Kerkpad, De politie zal naar een en ander streng onderzoek instellen. Het behoeft wel geen betoog, dat velen den wensch uitspreken, dat het de politie moge gelukken, de dader(s) van dezen lagen streek op te sporen. Gemengde Berichten Prof. dr. A. van Rocy uit Amsterdam met zijn auto op weg naar Bonn tegen een boom gebotst. Prof. v. Rooy, die zelf aan het stuur zat, alsmede de overige inzittenden kwamen met schrik viij. De auto werd vernield. De kinderen van den heer J, T. uit Schimmelt gingen naar school. Het zevenjarig jongetje stak den weg over op het oogenblik dat een auto naderde, De bestuurder remde krzchtig dit had tengevolge dat de auto naar links zwenkte. Het hoofd van het kind werd 'erpletterd tusschen het linkervoorwiel :o een der palen van de electrische leiding. Te Eerbeek zal op 23 Sept. e.k. de 25ste honig was eu bijentnarkt worden gehoudcu, waaraau wordt verbonden een tentoonstelling op het gebied van bijenteelt, alsmede een bloementen toonstelling, Aanbesteed Is de bouw van kerk en pastorie der nieuwe parochie van hel Atleib, Hart in de buurt «Over bet Spoor* te Hilversum, voor Pastoor Aveskamp. Er waren 15 inschrij- De laagste loschiijver was Coppen, Tilburg, voor f186974. Onder Britsum is een auto over den kop geslagen: een passagier werd ge dood; twee personeo gewond. Deze week 10 pet. extra korting op alle prijzen. VAMPIR STOFZUIGER 190,- met cadeau WILLEM REITH LAANSTRAAT 48 BAARN TELEF. 79 De beer A. Veder, eere-voorzitter i de Ned. Vereen, voor Radio-Tele- grsfie, beeft een bedrag van f 100.000 r beschikking dier vereeniging gesteld. Aan de loketten van de postkan toren wordt het publiek door middel van een aangeplakte kennisgeving mede gedeeld, niet meer postzegels van 10 cent in voorraad te nemen dan men 1 Juli a.s. denkt noodig te hebben, zulks met het oog op de waarschijnlijk dien datum ingaande verlaging van het briefporto tot 7'/j ct. Viij spoedig volgt dus het briefporto it van de briefkaart. In het Calicische dorp Zabie heeft een boer sijn uit zeven personen be staand gezin door geweerschoten ge dood. Uit Noordwijk, waar ze haar vacantie doorbracht, komt het bericht dat daar van de H. H, Sacramenten de bekende schrijfster mejuffrouw Sloot (pseudoniemen Melati van Java en Mathilde) is overleden. Het dagelijksch bestuur van het Nat. Steuncomité «Stormramp 1927« heeft te Arnhem vergaderd. Gebleken is dat Gelderland ongeveer 130 boerde rijen zijn vernield, in Overljsel 70. Voor de ramp van 1925 werd bijna drie millioen gulden geofferdditmaal veel minder noodig zijn. Henri Ford is weer hersteld het ongeluk, dat hem eenige maanden geleden overkomen is. Op 26 Mei ver scheen hij in de Highland Park-fabriek, waar de 15.000.000ste Ford-auto ge fabriceerd was. Dit feit moest op fees telijke wijze gevierd worden. Edsel Ford, de zoon van den motor- magnaat, nam plaats achter het stuur. Achter hen volgden honderden Ford- employé's en geïoviteerden. De karavaan trok naar Dearborn, waar het Ford museum staat. Henry Ford liet car no. 1 te voorschijn halen, die In 1903 het levenslicht aanschouwde. Hemy Ford nam plaats achter het stuur. Edsel bestuurde no. 15.0O0.0C0 en zijn vader Spoedig wordt een nieuw Ford-model op de markt verwacht. België met een bevolking 7.874.601 zielen op 1 Jan. j I., overtreft Nederland met een paar honderdduizend. De grootste stad is Antwerpen, met 300.175 zielen, terwijl Brussel, zonder de voorsteden maar 212.789 inwoners heeft. Groot-Brussel (met de voorsteden) telt echter ruim 800 (XX) inwoners, Groot- Antwerpen 500.000. Twintig Russsiche anti- bolsjewisten, meerendeels oud-c flicieren van den tsaar, sijn wegens contra revoiutionnaire daden te Moskou gefusilleerd. De Koninklijke Petroleum-Mij. maak- io 1926 eeo wiost van ruim 101 millioen, het dividend is bepaald op 23'/. P«- Het is de atd. Utrecht van de Vereen, tot Bescherming van vogels mogen gelukken om het Soesterveeo, een uit planten- en vogeikundig oogpunt merk- waaidg stukje natuur, voor het na geslacht te behouden. Zij heeft op hare aanvraag de gelden voor aankoop bijeen gekregen. Door de Posterijen worden, ter ge legenheid van het 60 jarig bestaan van het Roode Kruis, jublileumzegels uit gegeven van 2, 3, 5, 7'/j en 15 cent, alles met 2 cent verhoogd leo bste van genoemde vereeniging. De uitgifte zou op 17 Juni, dag van het jubileum, be ginnen, doch met het oog op de storm ramp zijn de 5 cents zegels, met de beeltenis van Prins Hendrik, reeds thans verkrijgbaar. Het groote zendstation te Kootwijk, dat in de oorlogfjaren is gebouwd en meer dan 16 millioen plus eenige repu taties kostte, is ia de maand Mei prak tisch niet io gebruik geweest voor het doel, waarvoor het is gesticht. Ge durende de maand Mei werden viljwel alle telegrammen (98.7 pet.) door kotlrgolf zendertjes verwerkt. De huiseigenaren, de winkeliers, de handelsmenschen, in 't kort elk, die iets tegen geld aan te bieden heeft, zich Tn Italië voortaan met een De woninghuren bedragen in Italië trouwens viermaal het bedrag van vóór den oorlog. Daar gaat nu 10 pet. af. Het is lang niet genoeg, maar voor de huiseigenaren veel te veel. Maar Mus solini waarschuwt: wie mgn gebod overtreedt, krijgt met mij te doen. Ook zija er fascistische patroeljes in gesteld ter controleering van de ver laging van de winkelpr^zen. Winkeliers, "e nalatig blijven, worden met sluiting in bun winkels bedreigd. De industrieelen in het Noorden hebbes besloten de prijzen van de levensmiddelen met 30 pet, te veriagen. Voorts hebbeo de burgemeesters van de groote steden te Rome vergaderd om over een verlaging van de elee- triciteits- en tramtarieven te spreken. Te Turijn hebben de doktoren hun tarieven voor minder draagkrachtigen met 10 pet. verlaagd. Het gaat allemaal xoogenaamd vrij willig, maar men weet, dat de atok achter de deur staat. Twee mannen hebben op klaarlichten- dag in Broadwsy te New-York den tienjarigen kleinzoon van den mllllonalr. Murdock Denny ontvoerd. De ontvoering geschiedde, toen de jongen wachtte op zijn stiefmoeder, die een boodschap deed in een winkel. De jongen werd daarna in een snel wegrijdende auto mobiel meegenomen, Twee weken ge leden reeds werd eveneens een poging gedaan om het veotje te Johnstown, de milliooair woont te ontvoeren. In een danszaal te Porto Alegro Is bloedbad aangericht door soldaten, die op bevel van hun commandant op de dansenden vuurden. De commandant had zijn toestemming tot het houden ran het bal geweigerd. Elf personen :ijn gedood en zeven en twintig gewond. De soldaten zijn in verzekerde bewaring Te Leende zijn twee boerderijen, van S. en een van de gebr. J„ totaal door brand verwoest. De inboe- eo bet vee konden nog gered worden. In verband met dezen brand is als verdacht van brandstichting een familielid aangehouden. Deie was den laataten tijd niet goed b$ het hoofd hij is in een krankzinnigengesticht ingesloten. Vijf ter dood veroordeelden uit de gevangenis van Jolict bij Chicago heb ben Maandag de bewakers, die hun brachten, overvallen en overwel digd. Daarna gingen zij naar het kantoor den directeur, waar zij zich van revolvers voorzagen en vervolgens het binnenplein op. Hier kwam hun de directeur tegemoet, dien zij echter dwongen in sijn auto te stappen. De w van den directeur maakte even wel alarm, waarop de bewakers toe snelden, Zij schoten dadelijk op de boeven, waarbij zij er een, die aan het sluur van den auto plaats genomen had, -wonddeo. De boeven lieten toen de auto in den steek en begonnen een geregeld vuurgevecht met de bewakers. Het einde van den strijd was, dat een der bandieten gedood werd en drie gewond, doch de vijfde was er in ge slaagd te ootkomen. De directeur had verscheidene kogels door sijn boed ge kregen, doch was ongedeerd gebleven. T^Uest \Wl'jnAancli's IzeniMoialfótien I kjlineeren U en Iwuden Uw gent heWer Buisje 75ct.Bij Apoth en drogisten

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1927 | | pagina 1