Gramophoons - Radio
T. A. C. O. Radio Toestellen
Pianohandel voorh. Louis Klein
Insluithaard
Pianohandel S. Duijker
DE EEMBODE
R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor
Amersfoort en Omstreken
Vrijdag 21 Oct. 1927 - No. 59
Een en Veertigste Jaargang
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden 11.00. Bulten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAQ- EN VRIJDAQMIDDAO
AdvertentiCn 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor hendel en nQverheld
bij geregeld adverteeren. Advcrtentlln moeten Dinsdag en Vrijdag vddr
8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
EERSTE BLAD
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Niets maakt zooveel ongeloovigen als
ondeugdelijke argumenten tot steun van
de waarheid.
Uit oude tijden.
(Vóór 11 en een halve eeuw)
door A. F. VAN BEURDEN.
Karei de Groote, Koning der Fran
ken en Longobarden, Keizer door Godi
genade, had te Nijmegen, de oude zetel
plaats der Romeinen, een heerlijk paleis
gesticht op den hoogen heuvel van het
Valkhof, waar eens de Batavier Ceriales
knarsetandend de wrekende scharen der
wereldbeheerschende Romeinen de Be
tuwe in zag intrekken.
Het paleis verdween in 1795, maar
Karel's)naam leeft nog als beschermer
zijner volkeren, als bevorderaar van het
onderwijs, als de begunstiger der ker
ken. De domkerk van den H. Martinus
in Utrecht stond ook in zijn gunst. Zij
was dan ook 't middelpunt, van waaruit
de kerstening en de beschaving van
groote gedeelten van ons vaderland was
uitgegaan, waar de geloofshelden ge
woond hadden en nog woooden, die
van de lage laoden aan de zee een
Christenland gemaakt hadden.
Den 7en Juni 777 dus elf en een
halve eeuw geleden, liet de keizer eene
acte opmaken, waarin hij niet alleen
getuigt van de waardigheid van de
basiliek domkerk, gewijd aan den H.
Martinus en gelegen te Utrecht, waar
Albricus priester en gekozen rector was,
maar ook zijoe mildheid wilde bewij
zen. Hij schenkt dan uit zijn goederen,
hem door Gods goedheid vergund, aan
voornoemde basiliek de villa of hoeve
Leusden (Lusiduua), in de landstreek,
genaamd F!c hi te aan de Iiem gelegen,
met landeigen, huizen, gebuuwen, lijf
eigenen, verblijven, bosschen, velden,
weiden en weilanden, wateren en water-
loopen, roerende en onroerende have,
die Graaf Wiggen door onze goedheid
verkreeg, ook de vier bosschen die aan
beide zijden van de Erra. liggen, ge-
heetenHengestscoten, Fornhese, Moco-
roth en Widoe.
De namen dier bosschen klinken
vreemd. Dit komt in de vroege charters
meer voor, De monniken met bet op
stellen der acten belast, kwamen.soros
uit geheel andere landen en streken,
kenden de plaatsnamen niet en boek
ten die dan op het gehoor soms ge
heel verkeerd, vooral als een Italiaan
of Franschman Germaansche klanken
moest teruggeven.
Hengestscoten of Henschoten ligt 15
minuten ten westen van Woudenberg,
Fornhese of Vernhezen ligt bij de Amers-
foortsche Eng. Mocoroth (onbekend) en
Widoc is wellicht Weede.
Onder de parochie Leusden behoorden
Hamersveld, Amersfoort, Hoevelaken,
Stoutenburg, Hohorst en Bachevoort of
Bavoort.
Hoe men de namen soms onduide
lijk maakte in de geschriften kan men
zien uit de schrijfwijze der volgende
buurtschappenHnodi de Node,
Hlara Laren, Rimrathi Remmer
den, Hrenhem Renswoude, Elbisge
Etst, Holzhusen Houthuijzeo,
Thorbem Doorn, Tholre Dolie,
Furs de Vuursche, Larahem Leer-
sum. Men moet echter daarbij in aan
merking nemen, dat deze namen door
het gebruik zeer afgesleten zijn
oude einduitgang hem oi heim plaats
verkort in de namen opgenomen is, als
in Doorn en Leersum nog te zien
De rivier de Eem of Aam, heeft
vele plaatsen een naam bezorgd. Men
denke aan Amersfoort, aan Ameroogen,
aan Hamersveld, IJmmickhulzen, Eem-
brugge, Eemnes, enz.
De streek rondom Utrecht en het
geheele Sticht is vroegtijdig bewoond
geweest, zooals niet alleen blijkt uit de
vele antieke grafheuvelen, oude wape
nen en huishoudelijke voorwerpen uit
de steenperiode hier opgedolven, maar
ook uit de oeroude vormen van zoo
vele plaatsnamen.
New Edison
Columbia
His Masters Voice
Uitgebreide collectie platen
Vertegenwoordigers der
Utrechtscheatraat Amersfoort
compleet f57.00
WILLEM REITH
LAANSTRAAT 40 BAARN TELEF. 79
Vereeniging R. K. Lectuur f 69.41
Het reservefonds zal nu bedragen
f3318 50.
30ESTERBER6
Onze plaatsgenoot Luitenant Koppen
met zgn vliegtuig De l'ostduif weer
op weg naar huis. Bij de landing op
bet vliegvr ld vao Bangkok werd het
onderstel van Koppen's vliegtuig be
schadigd. De tocht zal hierdoor eenige
dagen vertraging ondervinden.
Gemengde Berichten
Binnenland
Ds Zuldeizeewerken.
De Zuiderzeewerken vorderen goed.
'tls een enorme onderneming aan Ne
derland zeven procent van zijn opper
vlakte toe te voegen, te weten 224 00C
H.A.
Tweehonderd vier en twintig duizend
H.A, land, dat vóór dien zee was,
wordt drooggelegd in vier blokken
Noord-West polder, ten Zuiden
van Wielingen 20.000 H.A.
een Zuid-West polder, ten Zuiden van
Hoorn, 56 000 H.A.
een Zuid Oost polder, ten Westen
Harderwijk en Elburg 95 000 H.A.
een Noord-Oost polder reo Westen
van den Lemmer, Kuinre, Blokzijl en
Vollenboven 53.000 H A,
Die vier blokken omsluiten Westelijk,
Zuidelijk en Oostelijk het toekomstige
Ilselmeer, dat de afwatering van IJsel,
Eem en Vecht mogelijk moet maken
in het Zuid-Oosten, bij het Zwol'iche
Diep beginnend, smal in Z. Westelijke
richting I lopend daarna in Noord-Weste
lijke richting zich verbreedt, totdat het,
op zijn grootste breedte van de Noord-
wordt afgesloten door deo grooteo
afsluitdijk vao dertig kilometer, die van
Den Oever, 't uiterste Oostpuut van
Wieringen, loopt naar de Friesche kust
bij Zurig ten Zuiden van Harlingen.
Dat IJselmeer loost zjja water door
ijf en twintig sluizen, in vtjf groepen
e bouwen, n I. twee groepen van vijf
sluizen op korten afstand van de
Friesche kust en drie eveneens van vijf
sluizen, dicht bij de meest Oostelijk
gelegen kust van Wieringen. Elke sluis
heeft een breedte van 12 Meter, zoo
dat het water van het IJsselmeer zich
door eeo gleuf van 300 me
Noordzee kaD stortten.
De eerste polder bij Wieringen zsl
'er acht jaar bouwgrond leveren.
Hypotheken.
Van iedere hypotheek heeft inschrij
ving plaats in een der registers van de
34 kantoren der bewaarders van hypo
thekeo. Eveneens wordt aan deze kan
toren aanteekening gehouden wanneer
hypotheken worden afgelost.
Einde 1926 was hier te lande ruim
5000 millioen gulden in hypotheken
belegd. Het meerendeel der hypotheken
is gesloten op gebouwen.
Ia 1910 werd voornamelijk
leend tegen 4 a 4 '/2 pet in 19*20
tegen 6 i 7 pet,iu 1926 tegen 5 5
5 Va Pd.
R K. Middenstand.
Te Tilburg werd een R. K. Midden
stands-Congres gehouden.
De directeur van het Nationaal Hanse-
bureBU, mr. J. Hellenberg Hubar deelde
mede, dat het ledental der organisatie
in twee jaar is gestegen van 9000 tot
11000. Instemming werd betuigd met
bet ontwerp-winkelsluiting en werktijden
besluit, maar men trad op voor de 55
urige werkweek.
De beer R. J. Doogelmaos, 's Graven-
hage, behandelde het vraBgstuk van de
verhouding tusschen werkgever en
werknemer in het middenstandsbedrijf»
bezag het speciaal uit den geiichts-
hoek van den werkgever.
De heer C. J. Kuiper, lid van de
Tweede Kamer der Slaten-Generaal.
die verhinderd was zijn referaat
werd voorgelezen door dr. J. v. Beur
den, liet bij zijn beschouwingen «zeer
nadrukkelijk liet aibeidersstandpunt op
den voorgrond» treden.
Prof. Aaiberse betoogde niet te ge-
looven aan het vermogen van den staat,
om levende sociale organen te schep
pen. Deze moeten in 't maatschappelijk
lichaam zelve ontataan. De taak van
den staat is hier niet, en kan niet zijn,
heppend, maar st'een regelend op Ie
Nederlsndsch Indlë.
Opdat het leger in Ned.-Iridië in alle
omstandigheden in staat zal zijn 't ge-
te handhaven en orde en rust te
verzekeren, zal tot uitbreiding van de
sterkte, in 't bijzonder van de infanterie,
worden overgegaan. Op de begrooting
voor 1928, zal hiervoor een bedrag van
f 3 000 000 uitgetrokken worden.
Voorti zal uitbreiding worden ge
geven aan de cavalerie, de intendance,
de genie, den mil. geneesk. dienst en
de luchtvaartafdeeling.
Rond f 1.900.000 is meer uitgetrokken
n bevoeve van verschillende maat
regelen tot versterking van de mari-
;ieme weermacht.
Ook het politiepersoneel zal belang-
ijk uitgebreid worden. De desbetreffen-
post beloopt thans f3 000.000.
Tweede Kamer.
Bij de behandeling van de overeen
komst met de Rotterdamsche Bank-
vereeniging beloogde de heer Vliegen,
dat staatshulp beter aan de slachtoffers
aan de schuldigen gegeven kon
worden. Er waren verliezen en toch
kwam winst op de balans voor. De
justitie had volgens afgevaardigde
Vliegen reeds in 1924 moeten ingrijpen.
Uit den Omtrek
HOOGLAND
Op Maandag en Dinsdag 24 en 25
October a.s. zal de R. K. Tooneelver-
eeniging »Ons Streven» een uitvoering
gevei in Concordia. Aanvang zes
Opgevoerd wordt«De Leesgek»,
make lijk spel io drie bedrijven, en «Mijn
Luitenant», klucht in iéa bedrijf.
Toegangsbewijzen zijn verkrijgbaar io
Concordia na de Vroegmis en Hoog
mis ii 40 en 50 cents, 's Avonds aao
de zaal alleen k 50 cents.
De jaarlijksche collecte voor hel
Roode Kruis zal worden gehouden
Zondag 22 October. Na de Vroeg
Hoogmis worden op het Kerkpleii
den Langenoord en Hooglanderveen
door enkele meisjes vlaggetjes
verkoop aangebodrn ten behoeve
het Roode Kruiswerk, hetwelk beoogt
bij Nationale en andere rampen direct
steun te verleenen. Een werk dat in
aller belangstelling en medewerking
mag worden aanbevolen.
SOEST
Alhier is opgericht de Vereeniging
tot stichting en instandhouding van
te, uitneembare gelegenheid
tot uit- en asnkleeden aao de Eem bij
de Kleine Melm, genaamd «Het vrije
bad».
Getracht zal worden gelden bijeen te
zamelen voor verwezenlijking der plan
die meer omvatten dan de titel en
n aangeven.
Uitgebracht werd het jaarverslag
der R. K. Spaarbank. Medegedeeld
werd dat het reservefonda steeds aan
groeit en reeds een waarborg is van
aoliditeit der Spaarbank.
De winst bedragende f 638,82 werd
als volgt verdei ld
Reservefonds f319.41
Kerkbestuur St. Petrus en
Paulus (Altaarkleed) f150.—
St. Vincentius-vereenigiag f 50.
St. Ellsabeth-vereenigiog f 50.—
Lange avonden... aangename verpoozing
Dit bereikt U door uw PIANO, OROËL ef
RADIO-TOESTEL te betrekken van de
Havik 29 Amersfoort Telefoon 773
Nieuwe Plano's f575.— Orgels f 190
4-Lamps Radiotoestellen geheel compleet met plaat-
stroomapparaat, luidspreker, Phillpslampen, enz. 1215.—
Langdurige garantie Betaling naar overeenkomst
Dinsdagmiddag had aen ongeluk
plaats mei een ontstekingspatroon bij
oefening der genietroepen op fort
Vossegal» te Utrecht. Daarbij werden
gewond luitenant de Wit, een sergeant,
korporaal eo vier manschappen,
Een Limburgsche mijn wordt stilge
legd, wjjl ze niet rendabel kao geëx
ploiteerd worden, oodanks de vele
techniiche verbeteringen die voortdu
rend werden aangebracht. De mogelijk
heid bestaat dat eeo deel der 1300
lijnwerkere werk zal vlndeo op
er overige mijnen in het Akenscbc
kolengebied.
Volgent het «journal de la Grotte<
besochten meer dan 600.000 pelgrims
Lourdei in de afgeloopen vijf maanden.
Duizende auto's brachten pelgrims uit
alle plaatsen der aarde. Men kan naar
betrouwbare gegevens het aantal be-
soekers taxecren op meer dan een
millioen.
Een 17-jarige kantoorbediende te
Rotterdam werd achter het postkantoor
aangesproken door een Duitsch *pr
kenden man, die hem vroeg een honderd
mark biljet te wisselen. De kantootbe
diende zei dit niet te kunnen, waarn»
an verdween. Later bleek, dal
tijdens dit gesprek 18 bankbiljet-
in f 10 uit den zak van den kan
toorbediende had gerold.
Bij den aanleg eener electritcbe
geleiding bij het station Gossensass
(Zwitserland) kwamen door een onge
lukkig toeval vier arbeiders bij het op
richten van een mast met de sterk-
stroomleiding in aanraking, met hel ge
volg, dat drie hunner op slag gedood
werden.
Uit Waldtee wordt bericht, dat
auto met negen personen bij Heister-
kirch tegen een boom reed, Allen
den uit deo wagen geslingerd. Ken
vrouw werd gedood, terwijl de anderen
allen, ten deele ernstig, werden gewond.
Te Honoloeloe is een vliegtuig
neergestort. De vier iniittenden
den gedood.
Te Rlo de Janeiro stortte een vlieg
luig omlaag. Drie Brazillaansche vin
gers werden op slag gedood.
Te Weenen zijn aardschokken ge
voeld. De menschen werden in hun
slaap opgeschrikt en ontvluchtten hun
hulseD.
In midden-Duitschland Is
werkersslaking uitgebroken,
tot dusver 50000 arbeiders deelnemeo
De levering vao electriciteit te Berllji
en andere steden wordt in gevaar ge
bracht.
De «Daily Telegraph» meldt, dat
de jonge Engelsch-Friesche koe Hamels
roukjes Lielje bij een veeverkooping
door den heer E. Futness le Bunting-
ford voor f7200 werd verkocht.
De bevolking van Japan neemt op
geweldige wijze toe. Voor 1927 wordt
het overschot der geboorten boven de
sterfte op 15 millioen geschat.
Io 1864 b acht de Weenache c
cien Siegfried Marcus een benzinemotor,
dien hij had uitgevonden, aan In
wagen, waarmee hij een ritje wist re
maken op de Scbmeltz, het toenmalige
exercitieterrein van Weenen. Dit model
I, van wat later de auto zou worden,
schijnt niet erg voldaan te hebben. In
1875, elf jaar later dus, verscheen Marcus
met zijn model II, dat al de grond
trekken van de huidige auto vertoonde
en waarmee bij dan van Weenen naar
Kloiterneubrug reed. Toen was de auto
r. Wel eischen de Fianscbcn de eer
an de uitvinding op voor Lenoir, maar
diens wagen werd gedreven door licht
gat en niet door een ixploisiemotor.
In 1885 kreeg Daimler zijn eerste patent
voor een benzineauto, het jaar daarna
Benz,
Marcus wat een echte uitvinder; op
het gebied van de telefonie, pellappa-
raten, ontsteking van dynamiet voor
den mijnbouw, electrlsche gloeilampen
en*, heeft bij verschillende verbeteringen
uitgevonden. Van de Wcentche aca
demie vaB wetenschappen verwierf hit
s een prijs van 25(X) gulden (Oost.)
keizer Franz Jozef kende hem een
gouden medaille toe. Thans, 30 jaar
na sijn dood, wil men, volgens bet
Vad., een gedenkteeken voor Marcus
oprlchteo. Het zou een suil worden
t aan de voorzijde zijn borstbeeld
een afbeelding van z$n modellen I
en II, waarboven een voortstormende
knapei li guur de snelheid moet lyntboli-
Tot welk een waansln de moderne
spoitwoedc kao verworden wordt weer
eens duidelijk uit de mededceliogeo
over deo strjjd tusschen twee «beroemde-
Amerikaansche boksers.
Zeventig ultzeodingsposteo waren me
den omroep vao het stadion verbonden
en op waarlijk allerwelsprekendste wijze
deelde Mac Namee sijn toehoorders
seconde per seconde alles mede wat
bij tusschen de negen en elf uur in het
stadion sag eo hoorde eo men rekent
dat bij minstens vijftig millioen toehoor
ders telde. Zoo levendig was sijo be-
■chiijving volgens algemeene opinie,
dat de vijftig millioen radio-luisteraars
alles buiten zagen en voelden, zooals
de 150.000 binnen de arena.
staatsgevangenissen wa
dood veroordeelden hun executie af
wachten, werden met speciaal verlof
ook op Mac Namee's omroep gelrac-
teerd. Volgens den Impresario Richard
is dit gevecht het interessantste en best
geslaagde van geheel zijn lange
rière. Het dreunde er van de slagen
op de wilde, rood-gebcukte lichamen.
Wie gesicn heeft hoe io de achtste
ronde Dempsey meedoogenloos werd
toegetakeld en neerplofte op zijn knie fio
en hoe daarna in de negende ronde de
beide kampioenen elkaar aanvielen als
wilde dieren, kan veler afkeer begrijpen.
Het bloed stroomde uit Dempsey's
oog. uit mond en oor, Toen de laatste
ronde begon, waren Dempsey's beide
oogen io slechten toestand en )i
dat de bel het einde aankondigde, wierp
hem Tunny met een laatsten slag de
woorden tor hier Is mijn antwoord op
je open brief I
Tien ronden, elk van drie minuien
l telkens met een minuut tusschen-
pauze, hadden plaats gehad.
Burgemeester Kenrick van Philadel
phia en Thompson van Chicago, een
heel kordon van linancleele en business
magnaten en vertegenwoordigers van
takken van sport, omringden den
i hieven cindelooze
NVHUUKO
AftftJTOOOT
verdeeling van de opbrengsten
Is als volgtaan 's lands b'-lasting
250.000 doll., aan den staal Michigan
225 000 d .11,, Tunnev krijgt e.-nmillloen,
Dempsry 450000 do"., T-R ch.rp
250000'doll., hei stadion lOOOOOdoll.,
andere uitgaven 341.500 p.st.
Naar wij vernemen zullen aan den
rijksstraatweg N$m*g«n Arnhem 601
iepenboomen welke nek rijn, wegge-
houwen moeten worden.
Door de kömmlezen Ie bij een lami
bouwer te Bodegraven een in volle
rking zijnde geheime branderij van
eenige omvang ontdekt waar fraudu
leus gedistilleerd werd vervaardigd.
Deze branderj wat opgesteld in
afgelegen schuur, die door de land
bouwer aan 2 personen In bruikleen
was afgestaan.
O-dar ks het drankverbod en het
leger van ambtenaren aan de grenzen
n aan de kust, is er naar schatting
an het Ministerie van Handel In het
(geloopen jaar voor 40 millioen dol-
•r aan alcohol in Noord Amerika in
gevoerd. De autoriteiten constatceren
geen verminderiog van den alcohol-
invoer in vergelijking met de jaren 1924
1925.
Te Chicago werden twee jonge
meisjes doodgeschoten en uit een ra
dende auto gegooid. De auto reed eeo
eind door en slipte tegcu een trottoir
band.
11$ onderzoek vond men den chauf
feur over het stuur hangen met een
kogel In het hart. Er werden revolvers
gevonden op den vloei van de auto
en bij den voet van den beatuurder. De
politie heeft niet kunnen uilmaken, of
de cbautTcur de meiejti heeft doodge-
echoten en daarna ctifmoord pleegde
of alle drie e$n vermoord door een
vierde, die ontsnapt ie.
Twee 16-jarige jongens zijn ervan
door gegaan met een auto, die voor
een perceel le Bloemendaai stond. De
oolitic heeft den auto aangehouden en
de beide jongene opgestoten.
Te Altenhein (Duitschland) ia een
reuzen luchtschip voor Oceaan verkeer
in aanbouw, dat niet minder dan 60
passagiers en 8 man personeel kan bc-
Blijkens het verslag van het tram
bedrijf te Groningen over 1926, bedroeg
het verlies (370.000.
De rijksmiddelen hebben in Sept.
ruim 1millioen minder opgebracht
dan in September 1926.
Amsterdam heeft niet minder dan
11.464 werklieden, waaib$ 1400 vrou
wen, in gemeentedienst, waarvoor jaar
lijks circa 20 millioen gulden loon wordt
uitbetaald.
Het vliegtuig «De Poetdulf» li Maan
dagochtend van Batavia vertrokken. Het
heeft 1298 brieven en 3054 briefkaarten
boord, te samen voor een waarde
van 21,635 gulden.
Er ts op den Catharijnesingel te
(recht een ongeveer iestig)ar<ge man
door een tram van achter aangegrepen
bijna middendoor gereden, zoodat
de dood onmiddellijk intrad,
Een roeiboot, waarmee lea arbeider*
over den Rijn getet werden, la door
deining omgeslagen, waardoor drie
mannen, onder wie twee vaders van
groote geeionen, sijn verdronken.
De grootele suikerretli ladetij van
Midder Duitschland bij Desasu m ge
sloten wegens kolengebrtk. Ruim 2000
arbeiders zijn hierdoor werkeloos. Een
paar honderd man kunnen voor het
verrichten van onderhoudswerken in de
fabriek blijven, de overigen sijn naar
hult gestuurd.
Minister de Geer verdedigd* in de,
1 «rede Kamer 't K$k* steun voor de
Kotierdamachc Bankvereenlging. Ho*
luist In den gistlngitijd van 1924 de
toenmalige minister Col$n heeft ge
handeld. blijkt wel uit de mededeellng
van den minister, dat (jOO labrieken eo
bedrijven met 400 000 belanghebbenden
bij een ramp aan de Kotterdamsche-
Bankvereeniging betrokken waren.