i. K. Spaarbank - Amersfoort 3ianohandel S. Duijker H. ELZENAAR Bel dan op No. 42 DE EEMBODE K. Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Maandag 31 Oct. 1927 No. 62 Een en Veertigste Jaargang Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct. KANTOOR: LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG Advertentifin 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd Niets geeft meer gracht en meer levensmoed, dan het bewustzijn hooge eischen te moeten voldoen. Het begraven te Amersfoort DOOR A. FJVAN BEURDEN. Het begraven naar den Roomschen ritus was sinds het begin van 1600 te Amersfoort afgeschaft. Geen priester sprak de Profundis meer over het doode lichaam uit, geen dienst werd er r gedaan tot lafenis der siel, geen kruis versierde meer de zwarte lijkkist en het was verboden brandend kaars licht op of om de kisten te plaatsen. Niet de kerk regelde meer de be grafenissen, maar de kerkmeesters van Sint Joris, onder goedkeuring van de stadsregeering. Het overiuiden met de klokken be hield men, al was men het oorspronke lijk doel te bidden voor de ziel van den overledeoe al lang vergeten, even als het gezamenlijk bidden der buren in het sterfhuis verdwenen was. Men heeft steeds een groote plaats aan het uiterlijk vertoon en aan de Edel heid der menschen ingeruimd, wat tot uitdrukking kwam in de desbetreffende ordonnantiën van den Magistraat, waar van wij er hier eenige laten volgen, waardoor men een beter inzicht kan De doodgravers als ordebewaarders. 20 Aug. 1565. De doodgravers zullen allen die in St. Joris bedelen de kerk uit brengen. Begrafenisregeling 26 Aug. 1651. BE het begraven der dooden, worden verschillende noode- loote boodschappen en overbodige gangen gemaakt, die men in naburige steden niet vindtook wEn en bier wordt er in de sterfhu zen geschonken, wat tot schandalen aanleiding geeft. De dooden zullen op het eerste gelui uit het huis gebracht worden, naar de kerk of de kerkhoven voor den middag op het gelui der schelle of kleine klok te half elf voormiddag, om met het slaan der klok te elf uur in de kerk te zEn en verders opvolgend van half tot half uur de vo'gende lEken. De jonge kinderen worden 's middags op het slaan der klok van half drie uit het huis gehaald om te drie uur in de kerk te zEo. Wie later, komt betaalt zes gld. boete. Wie mede te gaat zal op dien aan gegeven t$d bE of omtrent het sterf huis komen en wachten. Geen wjo of bier te schenken; de boeten komen de dagelEksche armen."* Wapens en blazoenen. 9 Juli 1655. Degenen, die met zoenen willen begraven worden en deze in de kerk van St. Joris laten ophangen, zullen ook met groot gelui met poozen begraven worden en daarnaar betalen. Met poozen bedoelde men eenc korte rust nemen, om dan weer te begiunen. De blazoenen waren houten schilden, waarop de familiewapens geschilderd waren met den sterfdag, alles in kleuren. Toen de Franschen kwamen, die het Koningschap en den adel onnoodig achtten, hingen er in Sint Joris, tal van die schilden. Ze werden verwijderd, stukgeslagen of verbrand. Over den rang bE begrafenissen. 25 Febr. 1661. Wijl men dagelijks meer ondervindt, dat niettegenstaande de verboden van 1651 het schenken van wEn en bier bE begrafenissen sterfhuizen geschiedt, waardoor groote schandalen worden veroorzaakt, zoodat er groote onlusten voorvallen, dat zelfs feitelEke aanrandingen zijn ge schied, zoo besluit men te bepalen lo. Men zal in de huizen geen wEn o bier tappen op boete van 20 gld 2o. alleen de familie der overledenen zal na de begrafenis weder in het sterf huis gaan. Men onderscheidde de begrafeoissen of rouwen in twee soorten WEnrouwen en bierrouwende wijnrouw werd hoo- ger geacht dan de bierrouw, vooral door degenen, die het sterfhuis binnen traden en daar met drank onthaald Ook werd het begraven bE avond dat op 50 gld. gesteld was, 'rt gld. verhoogd. Verzuim toch niet bij het boodschappen doen, een doos I'urol mede te brengen. F.lk oogenblik van den dag kan het in Uw gezin te pas komen. DrSCHOU" Geen vrouwen als bidders. 30 Maart 1663. Als Begrafenisbidders annen inplaats van vrouwen aange steld. Vroeger waren er vier bidders, ze zEn ingekrompen tot twee men ,be- slult geen vrouwen meer aan te stellen, maar drie manspersonen. De bidsters, die verdwEnen kragen PH" der in komsten haar leven lang. Worden be noemd Heinrich Willem Vetgans, Jan Geurtsen, Herman Herntzen. Niet zonder verlof begraven. 10 Aug. 1663. De Regeerders bevelen aan de kosters en doodgravers geene dooden te begraven, of te doen begra- i, anders dan op gewone tEden onder gelui der klok of klokken, op straffe van ontzet, tenzij iemand schriftelijk verlof van de regeering toonde. Dsar- lor zal men betalen 50 gulden extra in 1657 bepaald. Niet zonder klokluiden begraven. 9 Nov. 1663. De Regeerders geboord Hendrik de Goyer, doodgraver, die be kende, dat hem een dood kind van Cemmeling, herbergier, buiten de Kop pelpoort, gebracht was, op het O. L. Vr. Kerkhof begraven had, suspendee- ren hem van zijn ampt. Geen begraven zonder klokluiden. Over het voorgaan. 15 Aug. 1681. Jacob Jurpbaes van Eek wordt bidder inplaats van Henrick Willems Vetgans. Claes Jansz. wordt voorganger, Aanstellen van lezers van rouwce- dullen. 13 Maart 1682. BE het graven las n der bidders de volgorde der aan- iz'gen voor, die naar hunne waardig heid en verwantschap geplaatst werden. Er worden als lezers der rouwcedulleo angesteld Claes Jansen, Aart Laurens, Jacob Jurphaes v. Eek en Herro Hoock- Leges begraven kinderen. Bidloon der kinderen, die men met het kistje onder den arm d.-oeg, met grootste gelui 2 gld. middrlgelui en avonds één gld. 10 st. met de poort- ok en schel 18 stuivers. LEsten der volgers in de sleifhuizen door de jongsten te lezen. 1 Aug. 1718. De groefbidders wor- :n voor de regeerders ontbodeo om zien, wie de bekwaamste is onder hendeze besluiten, dat de jongste voortaan de lEsten in de sterf buizen zal fff .-zen en daarvoor uit de leges van de andere bidders zal kiEgen van wynrouw 2 schellingen en van bierrouw een schelling boven zEo Gebruik van eigen s'uiers f 1.10. 6 Mei 1743. De Regeerders hebben n de verschillen te doen eindigen, besloten dal ieder groefbidder zijn eigen sluier gebruiken mag, uit bidden gaan krijgt van het sterfhuis 10 stuiver is voor de drie bidders te same 1 gld. 10 st. (Wordt vervolgd Binnenland De nieuwe Motor en Rijwielwet. Medegedeeld wordt, dat de ge wijzigde Motor- en KEwiclwet en de daaruit voortgevloeide reglementen, op 1 November a.s. in werking treden, n verband hiermede geve men iwkeurig acht op de hieronder aan gegeven voornaamste nieuwe bepa lingen bestuurders. 1, Het is verboden, dat n motorrEtuig wordt bestuurd door dengene, wien de bevoegdheid motor rijtuigen te besturen bE rechterlijke uit spraak is ootzegd, ook indien hij het rEtuig bestuurt onder onmiddelijk toe zicht van een ander. Eveneens is het besturen onder toe zicht verboden, indien iemand rEdt, die niet heeft bereikt den leeftEd, dl het verkrEgen van een rEbewijs tot het besturen van een molorrEluig wordt vereisebt, zyode dit in het algemeen 18 jaar. Les geven. 2. Het geven v het motorryden aan personen, die oog niet in het bezit van een rEbewEs zEn, mag Blleen geschieden met motorrij tuigen niet zwaarder dan 1800 K.G. de wielen voorzien luchtbanden en uitsluitend buiten de bebouwde kom. Verkeersteeken. 3. De verkeersteekens bE plotselinge vaart verminderen en by het veranderen van richting, kunnen in den vervolge niet alleen door het be wegen van een der armen of een voor werp buiten hel voertuig gegeven wor den, doch ook door op- of aan het ig aangebrachte apparatenstop- seblichtea en andere mechanische, optische of electro-magnetische signalen. 4. Het geven van deze verkeerstee kens is thans voor bestuurders van motorrytuigen steeds verplichtend, en alleen, zooals het vroeger heette«indien door het niet geven teekens, de vryheid of de veilig heid van het verkeer op den weg zou worden belemmerd of in gevaar ge- Voor bestuurders van rEwieten en in ry- en voertuigen, geen motor- E'uig zynde, geldt vorengenoemde rEziging niet. Rechts gaat voor. 5. De regel «rechts gaal voor,« geldt niet meer uitsluitend voor kruisingen, doch by elke vereeni- ging van wegen, b.v, by een driesprong. Licht. 6. Alle ry- en voertuigen, geen motorrijtuig of rywiel zEode, moeten tusschen een half uur na zonsondergang .If uur voor zonsopgang :a lantaarn voeren, die voor- helder wit licht geeft, ge plaatst vooraan de linkerzyde van het rytuig, of aan de linkerzyde van het eest uitstekende deel van de lading. 7. Tusschen een half uur na zons ondergang en een half uur voor zons opgang moeten automobielen links achter een rood licht voeren. Voor rywielen, motortweewielers en andere ry* of voertuigen, is een rood achterlicht of een verticaal geplaatste roode rt Hector, die by beschyningdaarop vallende lichtstralen duideiyk zichtbaar rood terugkaatst, verplichtend (even tueel aan te brengen aan het meest uitstekende deel van de lading). Tusschen een half uur na zons ondergang eo eeo half uur vóór zons- opgang, moet by alle motorrywielen het achternummer met letter helder verlicht zEn. 9. Het voeren van verbüodende ver lichting aan motorryiuigen is verboden binnen bebouwde kommenb. wait er bet motorrytuig stilstaatc. van het oogenblik af dat men op 100 M, tegemoetkomende motorrijtuigen, rywie- ry- of voertuigen of ry- en trek- i of vee is genaderd totdat men deze weer voorby is. Open uitlaat. 10. Het bezigen van een open uitlaat is overal vetboden. "en spiegel. 11. Alle motorrijtuigen andere ry- of voertuigen, moeten zEn van een spiegel, die hel mogeiyk maakt, van de bestuurders plaats af het linksachterliggend wegge deelte te overzien, teozy de bestuurder -keer op dit weggedeelte ge- makkeiyk zonder spiegel kan waarne- o, en voor wat betreft andere rij- voerluigen, een spiegel bezwaarlijk kan worden aangebracht of bezwaarlijk daaraan bevestigd zal kuanen bhjv immers12. Letter en nummer motorrijtuig behooren in witte uitwisbare teekens van voorgeschrei afmeting op donkerblauwen grond zijn aangebracht. Rijwielpaden. Ry wielpaden zijn alleen >or de wielryders bestemd. Aanhangwagens. 14. Hel is verboden et zware motorrytuigen en aanhang wagens te ryderr, tenzij men voorzien van een inschtijviogsbewys. Bevolkingsregister. Herinnerd wordt aan de verplichting n steeds tijdig ter gemeente-secretarie aangifte te doen voor het bevolkings register. Bedoelde aangifte moet wor den gedaan :er men de gemeente gaat verlaten alsdan moet een getuigschrift van woonplaatsverandering (veihuisbit- jet) worden gevraagd ter secretarie der gemeente eD meegenomen naar de ge meente waar men zich gaat vestigen, ten einde aldaar uiteriyk binnen twee wekco te worden ingeleverd 2e. wanneer men zich in de gemeente vestigtalsdan moet men overleggen een getuigschrift van woonplaatsveran dering (verhuisbiljet), afgegeven in de vorige woonplaats 3e. wanneet men binnen de gemeente van woning verandert. Het hootd van een huisgezin is verplicht uiteriyk binnen twee weken aangifte te doen, wanneer in dat gezin eenige verandering plaats grEpt, ook door bet opnemen of bet vertrek van dienst- en werkboden. Verzuim van aangifte kan wordao gestraft met hechtenis of geldboete. Amersfoort Begrootlngs-Raad. De Raad kan moeiiyk verwachten it B. en W. toovenaars zEn. Het algemeen bestuur ligt by den raad. De raad kan van B. en W. verwach ten allereerst dat zy logisch uitvoeren zyo besluiteo, met voorzichtigheid be- beeren de inkomsten en uitgaven der gemeeotedat xy instandhouden de werken voor goed verkeer en voor de levensvoorwaarden der gemeente dat zE overwegen wat nog gedaan r worden en den raad voorstellen ei schouwingen voorleggen, waartoe 'erwegingen aanleiding geven. Het beheeren der inkomsten en uit gaven der gemeente, vormt daarby belaogryk punt der taak van het dage- ïyksch bestuur. De Raad kan van B. en W. verwach ten dat B. en W. beschouwen als aller eerste taak, de gelden te vinden, noodig de door den raad gevoteerde uit gaven te dekken. De raad kan ook eischen toezicht in B, eo W. op de doeltreffendheid der uitgaven. De raad kan verwachten dat B. W. zullen volgen een logische vaste tja bij de uitgaven die gedaan worden uit de gewone en uit de buitengewone uitgaven en welke uitgaven uit leenings- geld mogen dan wel moeten wor den gedaan. Tooveren kunnen B. en W. echter et, zy kunnen geen guldens uit et voortbrengen. Wat hebben B. en W. nu van den raad te verwachten! Volgens de gemeentewet mogen B. i W. van den raad eigeniyk n' verwachten. Doch al staat er nieti de gemeentewet, zoo wyst de logica, boven de geschreven wet verheven, hier den weg. 1. en W. zyo gekozen als college den raad, door den raad en de raad heeft de consequentie hiervan te •nder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit d.d. 14 Maart 1913, no. 68 De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur. Dadelijk ingaande rente 3*/io pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. KassierAmsterdamsche Bank, Lange avonden... aangename verpoozing Dit bereikt U door uw PIANO, ORGEL of RADIO-TOESTEL te betrekken van de Havik 29 Amersfoort Telefoon 773 Nieuwe Piano's f575.Orgels f 190. 4-Lamps Radiotoestellen geheel compleet met plaat- stroomapparaat, luidspreker. Philipslampen, enz. f215.— Langdurige garantie Betaling naar overeenkomst Iadien de raad in meerderheid vao meening is. dat de optelsom der in komsten (practiscb gesproken der be- istingen) grooter is dan een redciyke belasling eisebt, dan moet de raad de optelsom der uitgaven wel verminderen. Tusschen den raad eu zEn dagelijksch bestuur moet bestaan een verhouding van onderling vertrouwep. B. en W. moeten met volledige op rechtheid den raad inlichtingen geven. Eo de raad moet die aanvaarden zonder de gedachten dat iets achter gehouden wordt. B. en W. zEo geen toovenaars ook geen waarzeggers. Zy kunnen dus niet zeggen wat gebeuren zal, zij kunnen alleen getrouwe voorlichting geven. Met de gegevens die B. en W. bezitten, al die onvoldoende, moeten B. en V uitgaven en inkomsten ramen. T. G. Geloof en Wetenschap. Woensdag 19 Oct. hield de vereer ging Geloof eo Wetenschap haar eerste byeenkomst in dit Na een kort openingswoord door den waarnemenden voorzitter, waarin hij de leden allen welkom heette cd ze inspoorde de byeenkomsten bezoeken eo de propaganda vereeniging niet te vergeten, verleende hij het woord (aan (den spreker van den avond, den Zeergel. Heer Dr. H. Weve, oogarts te Rotterdam, welke tot onder werp gekozen hBd»De geschiedenis der bril, geput uit de beeldeode kunsti Dr. Weve vertelde, dat van eeo eigen- lyke uitvinder van de bril Datuuriyk geen sprake was, maar dat bij de ontwikkelingsgeschiedenis wilde laten Opmerkeiyk is dat men de kunst kristalsiypen reeds verstond, lang t dat men hiervan, ter verbetering het gezichtsvermogen, een nuttig ge bruik maakte. Werd dit siypeo in bolvorm, Kantoormeubelen Schrijfmachines Langestraat 84 Telef- 528 Speciaal adres voor Uw Kantoor- School-, Schrijf- en Teekenbenoo- digdheden. - Advertentie-Bureau kristal en barosteen reeds 300 j, beoefent, zoo merkt men van het be-| brillen vóór de 12e of 13e Wel gebruikte reeds Nero h.t volgen -.o d. k.o,p,p,i,n Kantoorboekhandel geslepen smaragd met echter als middel om te vergrooten dan wel om iEo oogen tegen het felle licht der ena te beschutten. Van de theorie van het zien, aldus jr.. Werd het eerst gewag gemaakt in de bloeiperiode na den val van Car- 'hago, door een Muzelman Alharan, Deze beschreef ons reeds dat een bol vormig geslepen kristal, de voorwerpen rergrootte. Aan de hand van een uitgebreide rie prachtige lantaarnplaatjes welke Ie reproducties waren van de meest beroemde schilderstukken, toonde spr. is nu hoe de bril op het doek het :rst voorkomt op de schilderstukken in de Vlaamschc meesters uit de 12e i 13e eeuw. Vooral in Venetië bloeide eo de brillen-industrie. De eerste vorm was waarschijniyk z.g. nagelbril, bestaande uit twee glazen welke gevat waren in een hoor- of lederen ring, waaraan een kort staafje, welke beide staafjes door mid dei van een z.g.n. nagel scharnierend verbonden wareD. Deze brillen moi ei altyd met de haod vasthouden. Daarna zien we de beugelbri), eenig- ns te vergeiyken met odzc lorgnet, welke op den neus kneep en later de il met bevestiging achter de Interessant was te zien, hoe de bril de schilderkunst gebruikt we de verschillende eigenschappen danigheden van de geportretteerde per en aan te duideo, b.v. de H. Hyro- us liij ia altyd met bril afgebeeld, teeken van zEn groote geleerdheid, de H. Anna als moeder der H. Maagd, ten teeken harcr ouderdom. H. Paulus geleerdheid, H. Petrus, bejaardheid, Werd de bril, aldus spr., in het be gin als een leeiyk diog wat men liever niet zsg beschouwd, later in de 15e eeuw, werd ze in Spanje zelfs mode, hoe hooger men in aanzien steeg, des te grooter werd de bril. deze zeer interessante rede, welke i de r Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. jonge dames zullen gekleed zyn in Tyrolsche kleederdracbt, zoodat de zaal een uiterst fleurig aanzien zai krygen. Een schilderEenmuseum, een levende dierentuin, een waarzegsterslent, en nog zoovele andere byzonderheden zullen de eerste keer in Amersfoort aan wezig zyn. Alles belooft schitterend te worden. En wanneer de opkomst der menschen geëvenredigd zal zEn aan de moeitevolle voorbereiding en zorgen, dan zal het doel bereikt worden en zullen er flinke baten worden afgewor- :n voor het Katholieke Jeugdwerk. - Door not. Knoppers werden geveild: Perc, 1 Villa Mauritslaan no. 6, op gehouden f 12 000. Perc. 2 en 3, Twee woonhuizen Mon- nikeopad no. 61, 63. Perc, 4 en 5 twee perceelen grond daarnaast, combinatie 2 tot en met 5 J. Heyiigers f7250. beroemde schilderstukken deed genie ten, dankte de voorzitter dr. Weve voor zEn buitengewoon vlotte en mooie voor dracht en sloot de vergadering met den Christeiyken groet. J. G. BOEKENOOGEN, Secr. De groote Fancy Fair van 5—9 Nov. Zaterdag wordt half acht de fancy fair ten bate van het Katholieke Jeugdwerk, in de groote zaal v gebouw Sint Aechten geopend. Gezien dc vele moeizame voorbe- eidingen belooft deze fancy fair iets geheel extra's te worden. Het tooneel wordt een Tyroler bergland, waar Ty tolscbe meisjes mandolincmuziek zullen maken en waar de bezoekers iels kun nen gebruiken, terwyi zy een mooi overzicht hebben over de gebeele zaal. Daarvoor komt op een podium eea geheel strykorkest, waarvan de leden, in aardige costuums gestoken, de be zoekers zullen opvroolyken door op gewekte mooie muziek. De zaal zelf wordt verdeeld in zestien verschillende stands, iedere stand met eigen geheel Perc. Noa. 38 en Perc. 7 i 6 en 7 aar f4200.—. Perc. 8 Zogstraat nc 40. en hu 1 Th. huizen Coninckstraat n 9 twee huizen aan de s. 18 en 20 aan C. Bloem- f 2400.—. In «Concordiae vergaderde de Amersfoortsche IJsvereeniging onder leiding van den heer Kamm, door het bestuur aaogewezen als voorzitter. Aan den afgetreden voorzitter Kooi man werd een souvenir aangeboden. In het jaarverslag herinnerde de secr. aan het vertrek van den heer Kooiman. leden der floantieele commissie werden benoemd W. Waaningen, W. Oosterman en P. Koning. Het jaarverslag van den penningmees- r dr. Aghina vermeldde per 1 Sept. 681 leden. Het kapitaal liep op tot f 143.26. Er werden 90 vlaggen aangeschaft, en eenige bakken voor afvalgas- en water leiding aangelegd. Aan loonen werd f585.70 uitbetaald. Het restant van de nieuwe pomp ad f 1492.40 werd vol daan. Verder werden aangeschaft een nieuwe brug, verlichtingspalen enz. Besproken werd het plan voor bet j schoonmaken en -houden der banen, een :gwagen te gebruiken. bijzondere attracties. Alle behulpzame De vooizilter drong aan goed rt

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1927 | | pagina 1