Gebruikte Gramaphoons
His Masters Voice, Columbia, enz.
Pianohandel voorh. Louis Klein
R. K. Spaarbank - Amersfoort
ORATORIA
Princes- l^oom
H. ELZENAAR
Bel dan op No. 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor
Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 24 Jan. 1928 No. 86
Een en Veertigste Jaargang
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 et
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAGMIDDAQ
AdvertentiEn 25 ct per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid
bij geregeld adverteeren. AdvertentiEn moeten Dinsdag en VrQdag vóór
8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
Wanneer alles „eenvoudig genoeg"
voor „de man uit het volk" zou dit
teeken zijn dat er geen hooger verstand
meer voorhanden was. Niet alles moet
genivelleerd worden tot het verstands
niveau der minstbegrijpende massa. De
ware „volksvriend" gaat andersom te
werkhet volk, en vooral de persoonlijk
vatbaren daaronder moeten evengoed
tot het betere en beste komen van.
hetgeen voorhanden is.
Bedenkelijke
verschijnselen.
Wie gadeslaat hoe eo waar een groot
deel van het jeugdig menschdom tegen
woordig ontipanning en genot zoekt,
gaat zich niet zonder zorg afvragen
wat de toekomst moet brengen.
Wie de Jaszband zijn wanklanken in
volle zalen hoort uitkermen en de lo
kalen waar Beethoven, Bach en Haadel
vertolkt wordt, leeg ziet
Wie er getuige van is, hoe de jeugd
(en ook wel vaders en moeders 1), bosch-
jesmannen en negers imiteerend, hun
lichaam draaien en kronkelen, alsof ze
hun ziel eruit willen wringen;
Wie ziet, boe ze rillen van genot als
de eene bokser den ander een oog
uitslaat
Wie ziet hoe de bioscopeu tot bers-
stens toe gevuld zijn eo hoe in onze
musea de suppoosten door de verlaten
zalen dwalen
Wie hoort, hoe het meisje de «vriend*
van haar vei loofde wordt en boe de
echtgenoote terugdeinst voor baar groo-
ten, mooien plicht, het Moederschap,
eo wie daarbij dan beseft, dat dit alle
maal zijn teekenen des tijds, die moet
wel tot de erkenning komen, dat het
met de waardeering van het zuiver
geestelijke, van het ideaal, it
tnenleviog treurig is gesteld.
Dat deze voor iedere beschaving
onontbeerlijke waarden bezig zijn
verdwijnen.
Ik waardeer de techniek en ik heb
eerbied voor het werk, dat door de
mannen van het koele, klare verstand
in de laboratoria en op teekenkamers
wordt bedacht, tot stand gebracht, maar
de techniek alléén kan de geestelijke
waarden, die ten onder dreigen te gaan,
niet vervangen. Want de techniek (ik
beweer niet de technici) staat in dienst
van de Beurs. In tegenstelling van het
geestelijke, het ideaal, die om haars
ztlfswille moeten worden gediend. En
dus zullen deze daar geen hoopvolle
toekomst tegemoet gaan.
«Maar loopt het nu wel zoo'n vaart?*
hoor ik vragen. «Want er komen toch
wel bezoekers in de musea, en
schilders leven toch en de schrij'
óók en dus moeten zij verdienen e
moet dus geld worden uitgegeven voor
het geestelijkeEo ge kunt toch ook
niet ontkennen, dat men leest, want
verrijzen er niet steeds meer biblio
theken, een bewijs dus, dat er behoefte
aan is...?«
En ik antwoord: «Zeker, men gaat
naar een museum en ook wel naar een
tentoonstelling, en ook concerten be
zoekt men wel. En gelezen wordt
óókZeker, zekerIk beweerde
ook niet, dat onze beschaving al dood
is I En evenmin, dat er geen uitzon
deringen zijn, al zou ik hiertoe niet
graag allen willen rektaen, die «wel
eens* in een museum komen,
schilderijen-tentoonstelling bezoeken of
«wel eens* een boek lezen. Want
doet nog steeds veel vooral in
zoogenaamd beschaafde kringen I
voor zijn naam, om in gezelschap te
kunnen meepratenMaar van
behoeft onze beschaving toch baar
niet te verwachten
Dat wel-eens-een-boek-lezen, of
schilderij gaan zien en zich verte
lees: laten bewonderen ir
concertzaal, ach, vergeef het mij,
ik geef er niet zooveel om. Zoolang bij
voetbal- en bokswedstrijden nog millioe-
nen guldens aan de ingangen worden
ontvangen, dancings uit den grond ver
rijzen, ïoo lang Harold Lloyds in weelde
leven en... de schrijver en schilder of
welke kunstenaar dan ook, vandaag
niet weet, waarvan hij morgen moet
eten zoolang durf ik zeggen, dat het
met onze beschaving beschaving in
den waarachtigen zinjvan het|woordl
in ieder geval treurig is gesteld I
En of dat nu niet veranderen kan
Of ónze beschaving nu werkelijk met
dezelfde auto, waarmee de worstel-
Aanbieding van een aantal gebruikte doch
in goeden staat verkeerende Gramaphoons
o.a. de merken
Vraagt volledige inlichtingen en prijslijsten aan bij
(Firma R. VAN DN BURO, Utr.straat) - AMERSFOOR.
i later
Leert ze lezen. Zij zullen
dankbaar voor zijn I
En gaat ook eens naar ei
of een schilderijen-tentoonstellingdwing
u daar eens tot kalme overgave van
uself aan de schoonheid.
Help waardeering brengen voor de
geestelijke waarden, die er io het leven
zijn, en die we niet anderz dat tot schade
van onszelf en van wie na ons komen
kunnen verwaarloozen.
En die niet gedoemd zijn om te ver
dwijnen, ondanks de fatalistische theorie,
die ai meer en meer veld wint, indien
gij en ieder, die de waarde beseffen der
geestelijke goederen, die vorige geslach
ten ons nalieten, mede-tracht naar de
mate van
te houdeo.
kampioen over uw teeoeD rijdt en waar
mede bij, doordat de proleet zija uitlaat
openzet, uw kinderen giftige gassen in
de longen jaagt, of onze beschaving nu
wérkelijk met diezelfde auto naar zijn
ondergang gereden wordt?
Er werden, verweert men zich, in het
oude Griekenland eo Rome toch óók
prijskampen gehouden? Eo daar leefde
de kuust toch wel onder het volk eo
men kan dAt toch waarlijk niet als ma
terialistisch bestempelen
Het lust me niet, daar op te ant
woordenwie niet voelt, dat in onzen
tijd het evenwicht zoek is, dat de klas
sieke rust verloren ia, en dat er groot
verschil tusschen deo ringkamper der
Antieken en dien van nu bestaat
welnu dat hij dan maar ga, en zich
vergape aan den laatsten, en dat hij
dan ook maar den boscbjezmao eo den
neger nadoet en zich inztalleert in de
weeke kussens van zijn auto eo als
grand seigneur door de stad tijde, op
dat de meoscheo zullen zeggenwat
is dat een chique typeEn hij late
dao de wanden io zijn huis maar even
leeg (van goede schilderijen) als zijn
boekenkast (zoo bij die al heeft) en als
zijn.... ziell
Eo dat bij zijn kinderen maar op-
voede in de leer van Dempsey en
Harold Lloyd en den jazzband koning I
Maar ik hoop dao tóch voor hem,
dat nooit de stilte om hem heen komt
dat hij nooit alleen in een kamer ziek
zal moeten liggen of zal moeten waken
aan het bed van eeo geliefdehij of
zijo kinderen, want dan zal bij zijn ziel
hooren weenen, omdat ze léég is.
Want weet wèl; Een die wijzer was
dan allen die tot nu toe geleefd hebben,
of zullen leveo, eo die ook moediger
want stierf Hij niet,
HQ wist dat goed was eo
goede oiet iets geestelijks welnu
Deze dan heelt gezegd: De meosch
zal bij brood alleen niet leven.
En van Hem is óók: Wat baat het
den menscb, zoo bij de wereld
schade leed aan zijn ziel
Zóó is hetuw innerlijk behoort óók
tot uzelf en gij zult waarachtig niet
straffeloos doen, alsof dit olet zoo ware I
Waot bedenkuw kinderen zullen heb
ben te leven in een wereld, zooals gij
die hebt gemaakt. Wat gij hun nalaat,
zullen zij moeten erven. En bet zal
lor hen oiet mogelijk zijn afstand te
>eo van hun erfdeel
En of het dan «zoo erg* is, dat
bokst of voetbalt, of naar een bioscoop
gaat en lacht om Harold Lloyd? Ik
vraag u: waarom zou dit «erg* zijn
Maar wel «erg* vind ik het, wanneer
men dit alleen maar doet: Wanneer
het iemand niet mogelijk is om ook op
andere, betere wijze ontspanning te
zoekeo. Wanneer men bet evenwicht
in zijn vermaken niet weet te vinden.
Vergeet uw inneilljk niet, zorg
dat ge op tijd de stilte zoekt, dat ge
ook een rustig hoekje vindt, war
u kunt overgeven aan het genot,
goed boek te lezen, waar ge ook eeos
in contact komt met iemand, die u iets
anders weet te vertellen, dan welke
club er bet gunstigst vooi
kampioene van Nederland te worden
of hoe de juffrouw heet, die gisteren
het Kanaal overzwom
Wordt lid van eeo ontwikkelings ge
nootschap en van een bibliotheek
schep zóó voor u de mogelijkheid i
wanneer ge dit wenscht of er behoefte
aan hebt, in aanraking te komen
de ware dragers der cultuur,, met
die u het voedsel voor uw geest ver- w.*"r
schaffen 1 En help! ntedc ..n ff, .er- opffcechot.t,
spreiding van het goede boekl Geel Ossenmarkt.
uw kinderen, uw vrienden, indien de De ossenmarkt verplaatst van de Var-
gelegenheid zich voordoet, eeo boek 11 kentmarkt naar het St. Janskerkhof 1655.
Bijzonderheden
over Amersfoort.
Door A. F. VAN BEURDEN.
n.
Het Kleermakersgild.
In 1718 werden de overlieden van b
gilde gemachtigd om zoo wel bij avond
ij dag zich in de huizen te gaan
overtuigeo, of een lid soms bedektelijk
het handwerk aan anderen leerde, dit
geschiedde omdat dan het te storten
bedrag voor leerlingen ontdoken werd.
Dansen op Sint Jansdag.
De Magistraat verbiedt bet hangen
m kronen in de strateo eo bet dansen
daaronder op St. Jansdag in den zomer
op 24 Juni ook daaronder niet te zingen
of hout af te snijden daarvoor.
Eerste klerk ter Secretarie.
25 April 1653. Hendrik van Hoorn
doet eed, krijgt f 130 boven, wat hij
den secretaris geniet. Brinkesteijn
1620, Reewijk le klerk 1685, Schut
1686, de Goey 1715, Methorst 1758,
>n Bemmel 1768,
Kinderen.
Kinderen, onder de directie van den
Armen Noothulp, zal men op voedea
de Gereformeerde religie is,
te doopen ia de Roomsche Kerk.
April 1687, 6 Juni 1687 en 10 October
1687.
Koppelpoort.
De Koppelpoort schijnt hz
ontvangen te hebben van een stuk
land de Koppel dat daar lag. Ook zegt
men wel, dat daar eene belasting ge-
beven werd, dat men Koppelgeld noemde.
Buiten de Koppelpoort lag in 1668
een papiermolen, ook een watermolen
i een volmolen.
De kleine Koppelpoort werd in 1758
verbreed.
De groote Koppelpoort werd Zondags
en op de feesldageo gesloten 1759.
De Klokkenist.
14 Februsri 1780 werd den Klokke
nist bevolen drie maal in de week op
de klokken le spelen.
Stadsdrukker.
Johannes Klerk werd 17 Oct, 1692
tot stadsdrukker aangesteld. In 1752
werd den Stadsdrukker een eed afge
nomen 21 Aug. 1752.
24 Sept. 1787 werd de Kermis
De familie (van) Goudoever.
1663. Roelof Goudoever, deurwaarder
inplaats van zijn zwager Thonis Lam-
berse1683 Anthouie Goudoever 12
Maart 1663, zoon van Roelof, eerst
adjunct Deurwaarder, 1707 daarna Raad
der stad, 1714 burgemeester en regent
van de Potb. Rudolph Goudoever, raad
der stad 1740 en weesmeester, zoon van
Antbonie vóór genoemd. Hendrik van
Goudoever, raad der stad 1749. zoon
Rudolph voornoemd. Rudolph
Anthonie van Goudoever, le klerk 1785,
secretaris 1788.
Een tak der van Goudoevers woont
Utrecht. Wapen van goud met 5
zwarte ringen 3—2, en daaronder een
vogelkiauw.
Oorlof te vragen.
8 October 1787. De Magistraat van
Amersfoort ordonneert dat de Roomsch
Katholieke Priesters eo Kappellanen
alhier fungeerende, behoorlijk telken-
jare oorlof aan deo Raad zulten vragen,
n hier verblijf te mogen houdeo.
5 November 1787 wordt aao Kapel
laan van Bennenkom verboden hier
dienst te doen, omdat hij geen verlof
van de stad had.
Breukmeester.
Tot stads breukmeester aangesteld
Michiel Jongebloed 13 Januari 1662.
Langegracht.
De Langegracht werd Ao. 1657 dia
per gemaakt.
Lutherse/ten.
1684 werd aan de Lutherschen toege-
aan een predikant te hebben en om
_.t te zieo naar een plaats van gods
dienstoefening. Daartoe is 20 Juli 1685
de kapel in den Doelen, oude Minder
broederskapel toegestaan 14 Juni 1686
de Heilige Geestkerk en toren eeo sub
sidie van 315 gld, voor het opbouwen
der kerk. Zij kregen ook voorrechten,
sver later twist ontstond. In 1704
mocht de Luthersche gemeente onder
zekere recognitie een loterij houden.
De Lutherschen moesten op het stad
huis hunne huwelQksgeboden laten aan
teekenen en trouwen 1745. In 1748
ging men van stadswege de privilegiën
io 1686 toegestaan besnoeien.
•ader controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond
Qoedgekeurd bl) Koninklijk Besluit d.d. 14 Maart 1913, no. 68
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT
des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSDAG AVONDS van 7
tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur.
Dadelijk ingaande rente 3®/10 pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
KassierAmsterdamsche Bank.
OTtvde f2 ooo,?
iNZCnninG vööo 13 FtBRA-S.
KON.ZEEPFABRIEKEN DE DUIK
v.H.CHR.PLEinES.<ro.pviiL£S DEnOOtDER
:,HEDET)ATOrïDfti
vanuit Concertgebouw Amsterdam
Solisten uit: Brussel, Amsterdam, Rotterdam
Te volgen in:
waarschuwen, men
Straatlantaarns,
Authorisatie tot het plaatsen va
lantaarns.
Sept. 1695. De lantaarnvulders
zullen den eed doen geen olie te stelen.
Zaagmolen.
Buiten de groote Koppelpoort wordt
et uitsluiting van anderen aan d~~
heer Meihorst en Cie. vergund e
zaagmolen te atellen. HQ krijgt 12 ji
lang een «douceur* van 12 ducaten
'sjaars. 1765.
De korenmolen buiten de Utrecht-
achepoort wordt in 1771 afgebroken.
Nachtegaal van Amersfoort.
Nachtegaal van Amerifoort door
Joost van den Vondel opgesteld;
den drukker daarvan een dubbelen
dukaat vereerd 27 April 1675.
Verlof aan Roomsche priesters.
18 Februari 1656. Verlof voor Jacob
Vlugh, wereldlijk Roomsch priester,
eenig nagelaten zoon van zaliger Gisbert
Vlugh, Amersfoort krijgt bij provisie
verlof hier te wooen, mits zich gedra
gende naar de plakkaten.
12 October 1657. Gerart vao Wjjck,
Roomsch priester, zoon van zaliger
Jobs. vao Wijck, notaris te Utrecht,
als voren. V.'ordt vervolgd.
Amersfoort
en slechte boeken tl
moet er goede en i
in de plaats geven.
Zulks is tegenwco'dig|het werk der
R, K. Bibliotheek en Leeszaal. Zij
geeft, in plaats van verkeerde, goede
lektuur en zij zorgt tevens,
oordeelkundige voorlichting iz wanneer
er boeken worden gehaald. Want, bet
geen voor deo eeo past, Iz daarom nog
niet geschikt voor een ander. Vooral
waooeer de jongeren komen om boeken
te halen, moet er goed geraden worden.
De tijd is lang voorbij, dat men
katholieke bibliotheek voorbij liep
eeo ander ging «omdat er bQ
toch maar alleen vrome boeken en
prullen waren*. Thans rijn overal de
katholieke bibliotheken goed voorzien
van allerlei lektuur, ook op amusementz-
gebied eo alleen het verderfelijke wordt
er geweerd. Eo speciaal in Amersfoort
zulks het geval.
Wie thans de keurige catalogi
handen neemt en eens even dc
bladert, zal dadelijk moeten toegeven
dat de bibliotheek heel wat biedt
dat bier met smaak en goed inzicht
een uitstekende verzameling is bij
eengebracht.
Ook de rubriek: Jeugdlektuur is zeer
uitgebreid eo uitstekend verzorgdde
jongens en meisjes kunneD bier van
alles krijgen en de ouders kunnen dao
gerust zijn, dat huo geen bedorven spijt
als geestelijk voedsel wordt gegeven.
Het organiseeren en besturen der R.K.
Openbare Leeszaal en Bibliotheek ia een
geweldig werk geweest, waarover men
licht moet denken. Alle hulde aan
hen, die dezen apostel-arbeid hebben
verricht. We moeten dan ook allen
beter onze belangitelling
door 'n druk gebruik van die bibliotheek
te maken.
Het aangekondigde Concert in St.
AechteD, ten bate van de St. Vincentius-
Vereenigiog ging gisterenavond oiet
door en werd tot April uitgesteld.
- Men schrijft ons
Bij gelegenheid van de ledenverga
dering der R. K. georganiseerde Han
dels-, Kantoor- en Winkelbedienden op
20 Januari hadden wij bet genoegen in
ons midden te zien de heer Steinmetz,
voorzitter R. K. Volksbond te Amster-
uiteen zetten het doel en
de beteekenis van de Staodsorganisatie,
de bedienden. In een duide
lijk beloog toonde Spr. aan, dat de
Standsorganisatie niet alleen nuttig is,
ook noodzakelijk voor alle geor-
ganiseerdeo, dus ook voor bedienden,
al meenen zij dikwijls hieraan geen
aandacht te moeten schenken, omdat
zij sich helaas boveo de gewooe hand
arbeiders verbeven achten. Wanneer
standenverschil nu eindelijk eens
wegvallen ons R. K. De vakbelaogen
thuis in de vakorganisatie
Onzs R. K. Leeszaal en Bibliotheek.
Goede lectuur verspreiden is in den
tegenwoordigen tijd een echt aposto
lisch werk. Er wordt veel, zeer veel
gelezen en dat is ook goed, want lezen
kan ons ontwikkeling, kan vermaak
stichting geven. Lezen is een groot stuk
levensvreugde. Maar ook kat, lezen
onnoemlijk veel kwaad stichten.
Het ia niet genoeg voor verkeerde
Kantoorboekhandel
Kantoormeubelen
Schrijfmachines
Langestraat 84 - Telef. 528
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- enTeekenbenoo-
digdheden. - Advertentie-Bureau
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort,
maar onze algemeene belangen vinden
wij behartigd in de Standsorganisatie.
Dat de aanwezigen wel werden over
tuigd van de noodzakelijkheid, beweer
het feit, dat 9 aanwezigen zich voos
Standsorg. opgaven.
Jammer dat van de Werkliedenver.
St. Jozef niemand aanwezig was, zonder
kennisgeving, nadat ons bestuur de
moeite had genomen deze uit te noo-
digen op deze vergaderingen. Het ia
wel aanmoedigend voor de goed-
willigen I
Naar wij vernemen ia het plan ge
opperd hier ter stede een Centrale R.K.
Begrafenis-Onderneming te stichten.
Lindipal.
Onze Burgemeester verzond de vol
gende circulaire:
De Voorzitter vao den Nationalen
Landspelraad heeft zich tot mQ gewend
met de vraag, of het mogelijk zou
wezen in Amersfoort eeo landspel op
te voerenhieronder verstaat men ver
tooning van een gebeurtenis uit de
plaatselijke geschiedenis in vorige eeuwen
of wel van een sage of legeDde, voort
levend in de streek, waar het spel ge
geven wordt, met optocht, volkszangen,
volksdansen.
p de verwezenlijking van een
dergelijk plan moet worden aangestuurd
is m.i. buiten twijfel: bet karakter van
onze volksfeesten zal daardoor verbe-
terwjl Amersfoort in elk opzicht
voordeel zal bebbeo van dergelijke
fecstco. Nu de vraag: op welke wijze
kan zulk een Landspel worden ver-
rezenlQkt
M.i. vooral door de hulp van die
organisaties, welke zich min of meer
bewegen op het gebied van het geven
van voorstelling van verschillenden
aard, tooneel, muziek, dans, gym
nastiek welke aard intuszehen ver
band houdt met het doel, terwijl na
tuurlijk de hulp van particulieren, die
bijzondere geschiktheid en belangstelling
voor het onderwerp hebben, Diet kan
ontbeerd worden.
Bedoelde Voorzitter, gep. Generaal-
Majoor Fr. de Witt Huberts en de
Secretaris D. J. van der Ven, bekend
om hetgeen hij deed voor het behoud
van de folklore, willen gaarne eene
Gebruik bij springende lippen en
Ruwe en Schrale Huid
het allerbeste middel, en dat is
Doos
30 ct.
